Staatssteun aan spoorwegondernemingen

SAMENVATTING VAN:

Richtsnoeren van de Commissie voor staatssteun aan spoorwegondernemingen

Artikel 93 VWEU – Coördinatie van het vervoer

WAT IS HET DOEL VAN DEZE RICHTSNOEREN?

Deze richtsnoeren van de Europese Commissie zijn een toelichting op de in EU-verdragen vastgelegde regels voor het ter beschikking stellen van openbare middelen aan spoorwegondernemingen en geven een indicatie in welke gevallen staatssteun aan spoorwegondernemingen verenigbaar is met de EU-verdragen.

KERNPUNTEN

De EU-regels voor staatssteun

• Staatssteun die de mededinging binnen de interne markt van de EU vervalst of dreigt te vervalsen, is verboden (artikel 107, lid 1 VWEU).
• Er zijn echter uitzonderingen voor staatssteun waarmee de economische ontwikkeling van de EU in het algemeen wordt bevorderd (artikel 107, lid 3 VWEU).
• Staatssteun is ook verenigbaar met de verdragen als daarmee in de behoeften van de coördinatie van het vervoer wordt voorzien, of als deze kan worden gezien als een vergoeding voor het uitvoeren van bepaalde openbaredienstverplichtingen (artikel 93 VWEU).

Toepassingsgebied

De richtsnoeren zijn van toepassing op spoorwegondernemingen, alsook op stedelijke, grootstedelijke of regionale ondernemingen voor personentransport met betrekking tot steun voor de aankoop en modernisering van rollend materieel.

Steunmaatregelen

De richtsnoeren betreffen verschillende soorten steunmaatregelen:

• 1.

  Steun door middel van de financiering van infrastructuur

  • Deze steun vormt staatssteun als ondernemingen daar door het voordeel van lagere kosten indirect van profiteren.
  • De financiering wordt niet als staatssteun beschouwd als de met publieke middelen gefinancierde infrastructuur op een eerlijke en niet-discriminerende manier openstaat voor alle potentiële gebruikers, en als de prijs die voor de toegang tot die infrastructuur wordt gevraagd in overeenstemming is met de wetgeving van de EU.
  • Zelfs als een dergelijke financiering als staatssteun wordt beschouwd, kan deze toch worden goedgekeurd als de desbetreffende infrastructuur in de behoefte van de coördinatie van het vervoer voorziet.

• 2.

  Steun voor de aanschaf en modernisering van rollend materieel

Dit type steun wordt beoordeeld aan de hand van de bijdrage die de steun levert aan het gemeenschappelijk belang. Er zijn regels opgesteld voor de volgende steuncategorieën:

• steun voor de coördinatie van het vervoer;
• steun voor de herstructurering van spoorwegondernemingen die in moeilijkheden verkeren;
• steun voor kleine en middelgrote ondernemingen;
• steun voor de bescherming van het milieu;
• steun betreffende openbaredienstverplichtingen en regionale steun.

• 3.

  Aflossing van schulden door staten met het oog op de financiële herstructurering van spoorwegondernemingen

Onder bepaalde voorwaarden kan de aflossing van schulden worden beschouwd als steun die verenigbaar is met de interne markt, namelijk als deze bedoeld is om de overgang naar een opengestelde spoorwegmarkt te vereenvoudigen en de concurrentie en handel niet overmatig verstoort.

• 4.

  Steun voor de herstructurering van spoorwegondernemingen

De verenigbaarheid van staatssteun voor de herstructurering van ondernemingen in de spoorwegsector die in moeilijkheden verkeren, wordt beoordeeld op basis van de richtsnoeren inzake herstructureringssteun van 2004.

• 5.

  Steun voor de coördinatie van het vervoer

De acties van publieke autoriteiten die gericht zijn op sturing van de ontwikkelingen in de transportsector met het oog op het gemeenschappelijk belang kunnen verschillende vormen aannemen:

• steun voor het gebruik van infrastructuur;
• steun voor de vermindering van de externe kosten bestemd om een verschuiving van de weg naar het spoor te bevorderen;
• steun voor de bevordering van de interoperabiliteit en, voor zover die steun beantwoordt aan de behoeften van de coördinatie van het vervoer, steun ter verhoging van de veiligheid, de opheffing van technische belemmeringen en de vermindering van de geluidsoverlast;
• steun voor onderzoek en ontwikkeling die beantwoordt aan de behoeften van de coördinatie van het vervoer.

De richtsnoeren geven een gedetailleerde methode om vast te stellen welke kosten in aanmerking komen, en noemen de voorwaarden waaronder deze steun beantwoordt aan de voorwaarden voor verenigbaarheid die in de verdragen worden genoemd.

• 6.

  Staatsgaranties voor spoorwegondernemingen

De regels die van toepassing zijn op staatssteun in de vorm van garanties, ook op het gebied van spoorwegvervoer, staan in de mededeling van de Commissie over de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het EG-Verdrag (nu artikelen 107 en 108 VWEU).

ACHTERGROND

• „Toezicht op staatssteun” op de website van de Europese Commissie.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Mededeling van de Commissie – Communautaire richtsnoeren betreffende staatssteun aan spoorwegondernemingen (PB C 184 van 22.7.2008, blz. 13-31)

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — deel 3 — Beleid van de unie en interne acties — titel VI — Vervoer — Artikel 93 (voorheen artikel 73 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 86)

Laatste bijwerking 10.11.2016