De gemeenschappelijke onderneming voor Fusion for Energy (F4E) van de EU

SAMENVATTING VAN:

Beschikking 2007/198/Euratom tot oprichting van de Europese gemeenschappelijke onderneming voor ITER en de ontwikkeling van fusie-energie van gunsten daaraan

WAT IS HET DOEL VAN DE BESCHIKKING?

Besluit 2007/198/Euratom strekt tot oprichting van Fusion for Energy (F4E), een gemeenschappelijke onderneming van de Europese Unie (EU) die in het bijzonder verantwoordelijk is voor de bijdrage van de EU aan het ITER-project, een grootschalig internationaal experiment dat is opgezet om aan te tonen dat fusie-energie bruikbaar is als nieuwe energiebron.
In 2021 werd met Wijzigingsbesluit (Euratom) 2021/281 de voortzetting veiliggesteld van de Europese financiering van het ITER-project gedurende het meerjarig financieel kader voor de periode 2021-2027.

KERNPUNTEN

Bij het besluit is F4E als gemeenschappelijke onderneming opgezet voor een periode van 35 jaar, met als startdatum 19 april 2007.
Het hoofdkantoor van F4E is gevestigd in Barcelona, Spanje.
Het lidmaatschap van F4E bestaat uit de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom), vertegenwoordigd door de Europese Commissie, en de 27 lidstaten van de EU.

Doelstellingen

Deze zijn:

de bijdrage van Euratom te leveren aan de internationale organisatie voor fusie-energie ITER en aan de activiteiten in het kader van de bredere aanpak met Japan;
het opstellen en coördineren van een activiteitenprogramma voor de bouw van een demonstratiefusiereactor en daaraan gerelateerde faciliteiten, met inbegrip van de International Fusion Materials Irradiation Facility.

In aanvulling op de andere activiteiten zijn de belangrijkste taken van F4E:

materialen, financiële middelen en personeel leveren aan de ITER-organisatie;
activiteiten coördineren voor onderzoek en ontwikkeling op wetenschappelijk en technologisch gebied inzake fusie;
samenwerken met de ITER-organisatie.

Begroting

De bijdrage van Euratom aan F4E voor de periode 2021-2027 is vastgesteld op 5,614 miljard EUR.

Structuur

F4E is een rechtspersoon, met de volgende structuur:

een Raad van bestuur, bestaande uit vertegenwoordigers van de leden van F4E. De raad wordt bijgestaan door:
- het bureau;
- het comité voor beheer;
- de aankoop- en gunningscommissie;
- de technische adviescommissie;
- het auditcomité;
een directeur, die F4E vertegenwoordigt en verantwoordelijk is voor het dagelijks beheer van de organisatie, met inbegrip van het ondertekenen van contracten.

Aansprakelijkheid en rechtsbevoegdheid

De contractuele aansprakelijkheid van F4E wordt beheerst door het contract in kwestie en het recht dat erop van toepassing is.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft rechtsbevoegdheid inzake vorderingen en beroepen die tegen F4E worden ingesteld.

Evaluatie en communicatie

In Wijzigingsbesluit (Euratom) 2021/821 is bepaald dat regelmatige, tijdige evaluaties van de uitvoering van dit besluit moeten worden meegenomen in het besluitvormingsproces. Als er eenmaal genoeg informatie is over de uitvoering in de periode 2021-2027, moet de Europese Commissie uiterlijk in 2024 een tussentijdse evaluatie uitvoeren en de conclusies daarvan meedelen aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s.
Ontvangers van Gemeenschapsfinanciering moeten de oorsprong van die middelen erkennen en zorgen voor de zichtbaarheid van de financiering, met name wanneer zij de acties en de resultaten ervan promoten, door uiteenlopende doelgroepen, waaronder de media en het grote publiek, op samenhangende, doeltreffende en proportionele wijze te informeren.
De Commissie voert ook informatie- en communicatieacties uit met betrekking tot deze beschikking en de behaalde resultaten.

VANAF WANNEER IS HET BESLUIT VAN TOEPASSING?

Het besluit is sinds 19 april 2007 van toepassing.

ACHTERGROND

Europees onderzoek naar fusie-energie bestaat sinds 40 jaar. Het project Joint European Torus, opgezet in 1978, heeft jarenlang een bijdrage geleverd aan geavanceerd onderzoek op het gebied van fusie-energie. Sinds het midden van de tachtiger jaren vormt de ontwikkeling van het ITER-project een nieuwe fase op het gebied van fusie, waarbij in de loop van de tijd steeds meer partners zich bij het project hebben aangesloten. Aan het ontwerp als concept begon men in 1988, en het definitieve ontwerp voor de ITER-installatie werd goedgekeurd in 2001. Het kostte tijd om er een locatie voor te vinden. De bouw van het ITER-complex in Cadarache in Zuid-Frankrijk is nagenoeg gereed. De constructie van de tokamak* begon in 2020.
Zie voor meer informatie:
- Ontdek de voordelen van fusie (Fusion for Energy).

KERNBEGRIPPEN

Tokamak. Donutvormige installatie, ook wel torus genoemd, waarin een gecontroleerde nucleaire fusie tot stand wordt gebracht door middel van het met elektrische stroom en magnetische velden beheersen en verhitten van gasachtig plasma.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Beschikking 2007/198/Euratom van de Raad van 27 maart 2007 tot oprichting van de Europese gemeenschappelijke onderneming voor ITER en de ontwikkeling van fusie-energie van gunsten daaraan (PB L 90 van 30.3.2007, blz. 58-72).

Achtereenvolgende wijzigingen van Besluit 2007/198/Euratom, werden in het oorspronkelijke document opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Laatste bijwerking 16.12.2021