Auteursrechten — Online-uitzendingen van omroeporganisaties en doorgifte van televisie- en radioprogramma’s

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn (EU) 2019/789 — Voorschriften inzake de uitoefening van auteursrechten en naburige rechten die van toepassing zijn op bepaalde online-uitzendingen van omroeporganisaties en doorgifte van televisie- en radioprogramma’s

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

De richtlijn beoogt de grensoverschrijdende beschikbaarheid van televisie- en radioprogramma’s op de interne markt van de EU te verbeteren door het gemakkelijker te maken om het auteursrecht en de naburige rechten* vrij te geven voor bepaalde onlinediensten van omroeporganisaties en voor de doorgifte* van televisie- en radioprogramma’s via andere middelen dan de kabel.
De richtlijn bevat ook voorschriften voor programma’s die worden doorgegeven via directe injectie*.

KERNPUNTEN

„Oorsprongslandbeginsel”* voor bepaalde onlinediensten die door omroeporganisaties worden aangeboden

Naast traditionele uitzendvormen bieden omroeporganisaties in toenemende mate gelijktijdige uitzendingen via internet (simulcasting) aan, alsmede de mogelijkheid een programma na een bepaalde periode online te bekijken of te beluisteren (catch-updiensten).
In de richtlijn wordt bepaald dat, om bepaalde programma’s in hun grensoverschrijdende onlinediensten op te nemen, omroeporganisaties alleen toestemming van rechthebbenden hoeven te verkrijgen voor werken en ander materiaal dat in deze programma’s wordt gebruikt, voor het EU-land waar ze hun hoofdvestiging hebben.
Dit „oorsprongslandbeginsel” (dat reeds in Richtlijn 93/83/EEG voor satellietomroep werd gebruikt) is van toepassing op alle radioprogramma’s en op bepaalde soorten televisieprogramma’s:
- nieuws- en actualiteitenprogramma’s (met uitzondering van sportevenementen en beschermd materiaal dat daarin is opgenomen), en
- programma’s die door een omroeporganisatie worden geproduceerd en volledig zelf worden gefinancierd.
Bestaande contracten blijven onaangetast gedurende vier jaar na de inwerkingtreding van de richtlijn (tot 7 juni 2023).

Verplicht collectief beheer van rechten voor de doorgifte van radio- en televisieprogramma’s via andere middelen dan de kabel

De richtlijn maakt het eveneens makkelijker toestemming te verkrijgen van de houders van auteursrechten en naburige rechten voor de doorgifte van televisie- of radioprogramma’s uit andere EU-landen. Houders van rechten kunnen hun recht om al dan niet toestemming te geven voor dergelijke doorgifte, alleen uitoefenen via een organisatie voor collectief beheer*, met uitzondering van de rechten die reeds in het bezit zijn van de betrokken omroepen. Dit geldt voor de gelijktijdige, ongewijzigde en onverkorte doorgifte via andere middelen dan de kabel, inclusief het open internet (maar alleen wanneer de doorgifte via het open internet plaatsvindt in een beveiligde omgeving en aan een groep bevoegde gebruikers). Doorgifte via de kabel valt onder Richtlijn 93/83/EEG.
EU-landen moeten ervoor zorgen dat er bemiddeling beschikbaar is om de partijen te helpen bij het afgeven van licenties voor doorgiftediensten.
EU-landen mogen de hierboven beschreven regels ook uitdrukkelijk toepassen wanneer de uitzendingen en doorgifte op hun grondgebied plaatsvinden.

Directe injectie

De richtlijn stelt regels vast die het gebruik van beschermde werken of ander materiaal via „directe injectie” reguleren, d.w.z. de techniek waarbij een omroeporganisatie haar signaal via een private lijn naar de distributeurs overbrengt — op zo’n manier dat deze signalen tijdens het overbrengen niet door het grote publiek kunnen worden ontvangen — en de distributeur vervolgens de desbetreffende programma’s aan het publiek aanbiedt.
Wanneer gebruik wordt gemaakt van directe injectie en er geen sprake is van parallelle uitzending van dezelfde programma’s door de omroeporganisatie zelf, worden de omroeporganisatie en de distributeur van signalen geacht deel te nemen aan een enkele handeling van mededeling aan het publiek. Dit houdt in dat beide partijen toestemming moeten krijgen voor hun respectieve deelname aan die activiteit.
Bestaande contracten blijven onaangetast gedurende zes jaar na de inwerkingtreding van de richtlijn (tot 7 juni 2025).

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is van toepassing sinds 6 juni 2019 en moet uiterlijk op 7 juni 2021 in de EU-landen in nationale wetgeving zijn omgezet.

ACHTERGROND

Zie ook:

Modernisering van de EU-voorschriften inzake het auteursrecht (Europese Commissie)
EU stelt zich ten doel grensoverschrijdende toegang tot online-inhoud te verbeteren — Persbericht (Raad van de Europese Unie).

KERNBEGRIPPEN

Naburige rechten: rechten die worden toegekend aan uitvoerende kunstenaars, producenten en omroeporganisaties (in tegenstelling tot copyright of auteursrechten) die de rechthebbenden in staat stellen het gebruik van hun werken en ander beschermd materiaal te beheren en een vergoeding te ontvangen voor het gebruik ervan.

Doorgifte: in het kader van Richtlijn (EU) 2019/789, de licentieverlening van rechten wanneer radio- en televisieprogramma’s worden doorgegeven door andere radio- en tv-zenders, maar ook via het internet (parallelle uitzendingen/simulcasting of catch-updiensten waarbij consumenten programma’s kunnen bekijken/beluisteren op een later tijdstip dan de oorspronkelijke uitzending).

Directe injectie: een technisch proces waarin een omroeporganisatie haar programmadragende signalen overbrengt aan een organisatie die geen omroeporganisatie is, op zodanige wijze dat de programmadragende signalen tijdens die overbrenging niet toegankelijk zijn voor het publiek.

Oorsprongslandbeginsel: omroeporganisaties hoeven alleen maar het auteursrecht vrij te geven in het EU-land waar ze hun hoofdvestiging hebben (d.w.z. het oorsprongsland) om radioprogramma’s, televisienieuws en actualiteiten, alsmede hun volledig gefinancierde eigen producties in alle EU-landen online beschikbaar te stellen.

Organisatie voor collectief beheer: organisatie die inkomsten uit de exploitatie van rechten die rechthebbenden aan haar hebben toevertrouwd, int, beheert en verdeelt.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn (EU) 2019/789 van het Europees Parlement en de Raad van 17 april 2019 tot vaststelling van voorschriften inzake de uitoefening van auteursrechten en naburige rechten die van toepassing zijn op bepaalde online-uitzendingen van omroeporganisaties en doorgifte van televisie- en radioprogramma’s en tot wijziging van Richtlijn 93/83/EEG van de Raad (PB L 130 van 17.5.2019, blz. 82-91)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Richtlijn 93/83/EEG van de Raad van 27 september 1993 tot coördinatie van bepaalde voorschriften betreffende het auteursrecht en naburige rechten op het gebied van de satellietomroep en de doorgifte via de kabel (PB L 248 van 6.10.1993, blz. 15-21)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Richtlijn 93/83/EEG zijn in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Laatste bijwerking 21.10.2019