Het noordpoolgebied — Nieuwe EU-beleidsagenda

SAMENVATTING VAN:

Gezamenlijke mededeling (JOIN(2016) 21 final) — Een geïntegreerd EU-beleid voor het noordpoolgebied

WAT IS HET DOEL VAN DEZE GEZAMENLIJKE MEDEDELING?

Hierin worden de algemene richtlijnen bepaald voor een nieuw beleid van de Europese Unie (EU) met betrekking tot het noordpoolgebied*, dat zich richt op drie belangrijke gebieden:

1.
klimaatverandering en milieubescherming;
2.
duurzame ontwikkeling, en
3.
internationale samenwerking.

KERNPUNTEN

Klimaatverandering en milieubescherming

De klimaatverandering in het betreffende gebied gaat sneller dan ooit en ook de gevolgen waren nog nooit zo verstrekkend. Omdat de opwarming aanhoudt, is het mogelijk dat het noordpoolgebied zelfs al binnen twintig tot veertig jaar in de zomer ijsvrij zal zijn.

Het noordpoolgebied draagt zelf ook bij tot de klimaatverandering, omdat er door de opwarming van het gebied allengs methaangassen vrijkomen.

Om de bevolking van het noordpoolgebied te helpen een ambitieus beleid voor aanpassing aan de klimaatverandering uit te werken, is de EU bereid om samen te werken met andere landen uit het noordpoolgebied, hun lokale bevolking en hun inheemse gemeenschappen teneinde:

internationale maatregelen vast te leggen om de uitstoot van zwarte koolstof* en methaan te beperken;
de internationale toegang tot onderzoeksfaciliteiten in het noordpoolgebied te ondersteunen (met onderzoeksbasissen, schepen voor wetenschappelijk onderzoek, satellietobservaties in het kader van het Copernicus- programma);
een netwerk van mariene gebieden als beschermde gebieden te creëren en een internationale overeenkomst op te stellen om ongereglementeerde visserij in het midden van de Noordelijke IJszee te voorkomen.

Duurzame ontwikkeling

De EU kan met wetenschappelijke, onderzoeks- en innovatieprojecten bijdragen aan de verbetering van de sociaaleconomische veerkracht* die het noordpoolgebied nodig heeft.

Omdat het noordpoolgebied te kampen heeft met een gebrek aan investeringen, zal de EU met haar strategie:

financieringsmiddelen van de EU omleiden om de innovatie en de ontwikkeling van infrastructuur te ondersteunen en zo transportverbindingen en de positie van het bedrijfsleven te verbeteren;
het Copernicus-programma aanpassen en het onderzoek richten op maritieme veiligheid middels toezicht op en monitoring van het scheepvaartverkeer.

Internationale samenwerking

De EU zal blijven deelnemen aan internationale fora die van belang zijn voor het noordpoolgebied, zoals de Arctische Raad , de Raad voor het Europees-Arctische Barentszzeegebied en de Noordelijke Dimensie. De EU zal bovendien:

op het vlak van wetenschap en onderzoek samenwerken met andere landen, zoals China, India en Japan;
met de inheemse volkeren en de lokale gemeenschappen van het noordpoolgebied in overleg treden om ervoor te zorgen dat hun rechten worden gerespecteerd en hun mening wordt weerspiegeld in de uitvoering van het EU-beleid.

EU-financiering

De EU levert een van de grootste bijdragen aan het onderzoek inzake het noordpoolgebied. Sinds 2002 is er al 200 miljoen EUR uit de EU-begroting beschikbaar gesteld.

In de periode 2014-2020 wordt er voor het noordpoolgebied meer dan 1 miljard EUR uit de Europese structuur- en investeringsfondsen geïnvesteerd in strategische terreinen zoals onderzoek en innovatie, ondersteuning van kleine bedrijven en schone energie.

ACHTERGROND

In 2014 vroegen de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement aan de Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid om een coherentere aanpak van de EU van de maatregelen en financieringsprogramma's voor het noordpoolgebied. Het geïntegreerde EU-beleid voor het noordpoolgebied is de meest recente uiting van haar blijvende steun aan het noordpoolgebied en sluit aan bij haar beleidsmededeling van 2008 en de actualisering en het overzicht van de activiteiten voor 2012.

Zie ook:

Goedkeuring van een nieuw geïntegreerd EU-beleid voor het noordpoolgebied (persbericht) op de website van de Europese Commissie.

* KERNBEGRIPPEN

Noordpoolgebied: dit omvat het gebied rond de noordpool, ten noorden van de noordpoolcirkel, en bestaat uit de Noordelijke IJszee en de gebieden die tot de acht landen uit het noordpoolgebied: Canada, Denemarken (met inbegrip van Groenland en de Faeröer-eilanden), Finland, IJsland, Noorwegen, Rusland en de Verenigde Staten behoren.

Zwarte koolstof: koolstof die zowel natuurlijk als door menselijke activiteiten wordt geproduceerd als gevolg van de onvolledige verbranding van fossiele brandstoffen, biobrandstoffen en biomassa. Zwarte koolstof veroorzaakt een hoog niveau van opwarming van de atmosfeer en is mogelijk verantwoordelijk voor meer dan 30 % van de recente opwarming in het noordpoolgebied.

Sociaaleconomische veerkracht: het vermogen van een land om de klappen als gevolg van de klimaatverandering op te vangen.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad — Een geïntegreerd EU-beleid voor het noordpoolgebied (JOIN(2016) 21 final van 27.4.2016)

AANVERWANTE DOCUMENTEN

Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement — De Europese Unie en het noordpoolgebied (COM(2008) 763 final van 20.11.2008)

Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad — Ontwikkeling van een EU-beleid ten opzichte van het Noordpoolgebied: vooruitgang sedert 2008 en volgende stappen (JOIN(2012) 19 final van 26.6.2012)

Gezamenlijk werkdocument — Inventaris van de activiteiten in het kader van de ontwikkeling van een EU-beleid ten opzichte van het noordpoolgebied — Bij het document gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad — Ontwikkeling van een EU-beleid ten opzichte van het noordpoolgebied: vooruitgang sedert 2008 en volgende stappen (SWD(2012) 182 final van 26.6.2012)

Gezamenlijk werkdocument — De ruimte en het noordpoolgebied — Bij het document gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad — Ontwikkeling van een EU-beleid ten opzichte van het noordpoolgebied: vooruitgang sedert 2008 en volgende stappen (SWD(2012) 183 final van 26.6.2012)

Laatste bijwerking 13.02.2017