Beveiliging van de burgerluchtvaart: EU-brede regels

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EG) nr. 300/2008 inzake gemeenschappelijke regels op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

• In deze verordening staan gemeenschappelijke regels en basisnormen voor de beveiliging van de luchtvaart en procedures voor het toezicht op de uitvoering hiervan.
• De verordening is van toepassing op alle burgervliegvelden in de EU, en op luchtvaartmaatschappijen en andere personen of bedrijven die via deze luchthavens goederen of diensten leveren.
• Deze verordening vervangt Verordening (EG) nr. 2320/2002 die is aangenomen naar aanleiding van de gebeurtenissen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten waarin gemeenschappelijke regels op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart worden vastgesteld.

KERNPUNTEN

Gemeenschappelijke basisnormen voor de beveiliging van de burgerluchtvaart

Deze normen omvatten bijvoorbeeld:

• beveiligingsonderzoeken van passagiers en handbagage om het aan boord brengen van het luchtvaartuig van verboden voorwerpen, zoals wapens en explosieven, tegen te gaan;
• ruimbagage (bagage die door passagiers wordt ingecheckt) wordt eveneens voor het laden aan een beveiligingsonderzoek onderworpen;
• beveiliging van luchthavens (bijv. gecontroleerde toegang tot verschillende gebieden van luchthavens, beveiligingsonderzoeken van personeel, controle van voertuigen en bewaking en patrouilles om te voorkomen dat onbevoegde personen deze gebieden betreden);
• bescherming van luchtvaartuigen en beveiligingscontroles en -doorzoekingen van luchtvaartuigen voor vertrek om ervoor te zorgen dat er geen verboden voorwerpen aan boord komen;
• beveiligingsonderzoeken van vracht en post alvorens deze in een luchtvaartuig worden geladen;
• beveiligingsonderzoeken van luchthavenbenodigdheden (bijv. voorraden die in belastingvrije winkels en restaurants worden verkocht; en vluchtbenodigd-heden (bijv. eten en drinken voor de passagiers);
• werving van personeel en opleiding;
• prestaties van beveiligingsuitrusting (d.w.z. dat apparatuur die wordt gebruikt voor beveiligingsonderzoeken en toegangscontrole voldoet aan de vastgelegde specificaties en in staat is om de betreffende beveiligingscontroles uit te voeren).

In november 2015 vaardigde de Europese Commissie Uitvoeringsverordening (EG) 2015/1998 uit. met gedetailleerde maatregelen voor de tenuitvoerlegging van deze basisnormen op het gebied van beveiliging. Deze verordening leidt tot intrekking van een eerdere verordening (Verordening (EU) nr. 185/2010), die al meer dan 20 keer was gewijzigd. Sinds de goedkeuring is Uitvoeringsverordening (EU) 2015/1998 zelf al een aantal keer gewijzigd.

De wijzigingen zijn een herziening van de lijst van niet-EU-landen die erkend zijn als landen die gelijkwaardige normen toepassen als die van de EU, en introduceren nieuwe regels met betrekking tot:

• beveiliging van luchthavens;
• beveiliging van luchtvaartuigen;
• beveiligingsonderzoeken van vloeistoffen, spuitbussen en gels, ruimbagage, vracht en post, vluchtbenodigdheden;
• werving van personeel en opleiding;
• beveiligingsuitrusting;
• achtergrondcontrole om de beveiligingscultuur en veerkracht te verbeteren;
• prestatienormen;
• het gebruik van detectieapparatuur voor explosieven in schoenen en detectieapparatuur voor explosieve damp.

Verplichtingen voor EU-landen en voor luchthavens en exploitanten

EU-landen moeten:

• één autoriteit aanwijzen die verantwoordelijk is voor luchtvaartbeveiliging;
• een nationaal programma opstellen voor de beveiliging van de burgerluchtvaart om de verantwoordelijkheden voor de toepassing van de gemeenschappelijke basisnormen vast te stellen;
• een nationaal kwaliteitscontroleprogramma opstellen om de kwaliteit van de beveiliging van de burgerluchtvaart te controleren.

Luchthavens, luchtvaartmaatschappijen en entiteiten moeten:

• een beveiligingsprogramma opstellen en uitvoeren;
• interne kwaliteitscontrole garanderen.

Controles van de Commissie

De Commissie voert inspecties uit in samenwerking met de nationale autoriteiten, inclusief onaangekondigde inspecties van luchthavens, luchtvaartmaatschappijen en andere relevante personen of bedrijven. Eventuele tekortkomingen moeten door de nationale autoriteit worden verholpen. De nationale autoriteiten zijn verantwoordelijk voor de primaire kwaliteitscontrole en handhaving en moeten daarom audits en inspecties van luchthavens, luchtvaartmaatschappijen en andere relevante personen of bedrijven uitvoeren.

Erkenning van gelijkwaardige normen voor de beveiliging van de luchtvaart van niet-EU-landen

De EU kan veiligheidsnormen van niet-EU-landen als gelijkwaardig aan EU-normen erkennen om het stelsel van eenmalige veiligheidscontroles („one-stop security”) mogelijk te maken. Dit betekent bijvoorbeeld dat passagiers die op een EU-luchthaven aankomen voor een transfer naar een andere bestemming niet opnieuw een beveiligingsonderzoek hoeven te ondergaan. Dit zou resulteren in snellere verbindingstijden, lagere kosten en meer gemak voor reizigers. „One-stop security” is een van de doelstellingen van EU-wetgeving inzake beveiliging van de luchtvaart.

Toepassingsverslagen

De Commissie publiceert ieder jaar een verslag over de tenuitvoerlegging van Verordening (EU) nr. 300/2008. Het laatste verslag, dat betrekking heeft op 2017, is in 2019 gepubliceerd.

COVID-19-pandemie

• De COVID-19-pandemie vormt een ernstige beperking van het vermogen van de EU-landen en van de EU als geheel om een effectieve en efficiënte interne bevoorradingsketen in stand te houden. Voortdurende en ononderbroken vrachtdiensten zijn van essentieel strategisch belang voor de Unie en spelen een fundamentele rol bij de levering van essentiële goederen, waaronder geneesmiddelen, medische apparatuur en andere stoffen en goederen.
• Uitvoeringsverordening (EU) 2020/910 wijzigt derhalve Verordening (EU) 2015/1998 wat betreft het opnieuw aanwijzen van luchtvaartmaatschappijen, exploitanten en entiteiten die beveiligingscontroles uitvoeren voor vracht en post afkomstig uit niet-EU-landen, en stelt bepaalde wettelijke vereisten uit.
• De bijlage bij Verordening (EU) nr. 2015/1998 wordt gewijzigd om rekening te houden met factoren zoals het effect van de pandemie op de prestaties van de installaties ter plaatse, de controles en bezoeken, en de noodzaak om dringende maatregelen te nemen tot vaststelling van een passende rechtsgrond voor de tenuitvoerlegging van een alternatief en een versneld proces voor de validering van de EU-luchtvaartveiligheid van de betrokken exploitanten van de toeleveringsketen in de EU.

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De verordening is sinds 28 april 2010 van toepassing

De volgende artikelen zijn sinds 29 april 2008 van toepassing:

• Artikel 4, leden 2, 3 en 4, die alle betrekking hebben op gemeenschappelijke basisnormen, behalve die welke betrekking hebben op de bescherming van de burgerluchtvaart tegen wederrechtelijke daden;
• Artikel 8 betreffende de samenwerking met de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie;
• Artikel 11, lid 2: specificaties van de nationale kwaliteitscontroleprogramma’s;
• Artikel 15, lid 1, tweede alinea: onaangekondigde inspecties door de Commissie;
• Artikel 17: Adviesgroep van belanghebbenden
• Artikel 19: Comitéprocedure; en
• Artikel 21: sancties.

ACHTERGROND

Voor meer informatie zie:

• Beveiliging van de burgerluchtvaart (Europese Commissie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EG) nr. 300/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2008 inzake gemeenschappelijke regels op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 2320/2002 (PB L 97 van 9.4.2008, blz. 72-84)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EG) nr. 300/2008 werden in de oorspronkelijke tekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Uitvoeringsverordening (EU) 2020/910 van de Commissie van 30 juni 2020 tot wijziging van Uitvoeringsverordeningen (EU) 2015/1998, (EU) 2019/103 en (EU) 2019/1583 wat betreft het opnieuw aanwijzen van luchtvaartmaatschappijen, exploitanten en entiteiten die beveiligingscontroles uitvoeren voor vracht en post uit derde landen, alsook het uitstel van bepaalde wettelijke vereisten op het gebied van cyberbeveiliging, achtergrondcontrole, normen voor apparatuur voor explosievendetectiesystemen en apparatuur voor explosievenopsporingsdetectie, in verband met de COVID-19-pandemie (PB L 208 van 1.7.2020, blz. 43-47)

Uitvoeringsverordening (EU) 2015/1998 van 5 november 2015 tot vaststelling van gedetailleerde maatregelen voor de tenuitvoerlegging van de gemeenschappelijke basisnormen op het gebied van de beveiliging van de luchtvaart (PB L 299 van 14.11.2015, blz. 1-142)

Zie geconsolideerde versie.

Verordening (EU) nr. 72/2010 van de Commissie van 26 januari 2010 tot vaststelling van procedures voor inspecties door de Commissie op het gebied van de beveiliging van de luchtvaart (OJ L 23 van 27.1.2010, blz. 1-5)

Zie geconsolideerde versie.

Verordening (EU) nr. 1254/2009 van de Commissie van 18 december 2009 tot vaststelling van criteria waaraan lidstaten moeten voldoen om te mogen afwijken van de gemeenschappelijke basisnormen inzake beveiliging van de burgerluchtvaart en om alternatieve beveiligingsmaatregelen te mogen vaststellen (PB L 338 van 19.12.2009, blz. 17)

Zie geconsolideerde versie.

Verordening (EG) nr. 272/2009 van de Commissie van 2 april 2009 ter aanvulling van de in de bijlage bij Verordening (EG) nr. 300/2008 van het Europees Parlement en de Raad vastgestelde gemeenschappelijke basisnormen voor de beveiliging van de burgerluchtvaart (PB L 91 van 3.4.2009, blz. 7-13)

Zie geconsolideerde versie.

Verslag van de Europese Commissie aan het Europees Parlement en de Raad — Jaarverslag 2017 over de tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 300/2008 inzake gemeenschappelijke regels op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart (COM(2019) 183 final van 16.4.2019)

Laatste bijwerking 14.09.2020