Rol van de EU in het multilaterale stelsel van de VN

SAMENVATTING VAN:

Artikel 21 van het Verdrag betreffende de Europese Unie

WAT IS HET DOEL VAN HET ARTIKEL?

In het artikel worden de beginselen uiteengezet die ten grondslag liggen aan het internationale optreden van de EU. Deze omvatten het bevorderen van:

• de democratie, de rechtsstaat, de rechten van de mens en fundamentele vrijheden en de naleving van de beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties (VN) en het internationaal recht;
• een internationaal bestel dat gebaseerd is op intensievere multilaterale samenwerking, en van goed mondiaal bestuur;
• multilaterale oplossingen voor gemeenschappelijke problemen via de VN.

KERNPUNTEN

Deelname van de EU aan het VN-systeem

• De EU heeft de status van waarnemer bij de VN:
  • De EU heeft het recht om als vertegenwoordiger van grote groepen te spreken en om mondeling voorstellen en amendementen in te dienen (een mogelijkheid waarover geen enkele andere waarnemer beschikt), en het recht om één keer te reageren op een interventie met betrekking tot een EU-standpunt. De EU kan echter geen ontwerpresoluties of -besluiten ondersteunen, heeft geen stemrecht en heeft geen recht om kandidaten voor te dragen.
• Het partnerschap tussen de EU en de VN is gebaseerd op politieke en operationele samenwerking voor de voltooiing van gezamenlijke programma’s en projecten.
• De belangrijkste samenwerkingsgebieden zijn:
  • handhaving van globale vrede en veiligheid in de wereld — door middel van een volledig partnerschap dat zich uitstrekt van conflictpreventie tot wederopbouw en vredesopbouw. De bijdrage van de EU heeft de vorm van personele en financiële middelen. Bovendien maakt het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid van de EU een toename van civiele en militaire samenwerking mogelijk;
  • bevordering van de rechten van de mens, gelijke behandeling van man en vrouw en democratie — door het verdedigen van normen en mechanismen voor de bescherming van de rechten van de mens, binnen de VN en door bilaterale samenwerking;
  • menselijke, economische en sociale ontwikkeling — met name door het coördineren van acties op het gebied van ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp;
  • milieubescherming en klimaatverandering — met name voor de goedkeuring van overeenkomsten en internationale verdragen, en voor de hervorming van de internationale milieugovernance;
  • humanitaire hulp en voedselhulp — met name door middel van hulp van de EU, die de grootste beschermheer is van operaties die wereldwijd worden uitgevoerd;
  • bestrijding van internationale en regionale veiligheidsbedreigingen — zoals terrorisme, de verspreiding van massavernietigingswapens en handvuurwapens en lichte wapens, georganiseerde misdaad, drugshandel en het witwassen van geld.
• De EU presenteert jaarlijks haar prioriteiten voor de Algemene Vergadering van de VN. Deze vormen de leidraad voor het werk van de EU-delegatie.
• De EU en de EU-landen samen leveren de grootste bijdrage aan het VN-systeem.

Bevordering van multilateralisme

• Als onderdeel van de integrale strategie van de EU van 2016 zal de EU een op regels gebaseerde wereldorde bevorderen met multilateralisme als kernbeginsel en de VN als kern, met internationale en regionale organisaties, staten en niet-overheidsactoren.
• De EU heeft haar partnerschap met de VN versterkt en haar invloed vergroot op basis van de richtsnoeren en aanbevelingen die de Commissie in 2003 heeft opgesteld.

ACHTERGROND

Voor meer informatie zie:

• De EU en de VN (Europese Dienst voor extern optreden).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel V — Algemene bepalingen inzake het extern optreden van de Unie en specifieke bepalingen betreffende het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid — Hoofdstuk 1 — Algemene bepalingen betreffende het extern optreden van de Unie — Artikel 21 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 28-29)

Laatste bijwerking 20.03.2020