Vrijstelling voor bepaalde overeenkomsten tussen lijnvaartondernemingen (“consortia”)

SAMENVATTING VAN:

Artikel 101 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU)

Verordening (EG) nr. 906/2009 betreffende de toepassing van mededingingsregels van de EU op bepaalde overeenkomsten, besluiten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen tussen lijnvaartondernemingen

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING EN VAN ARTIKEL 101 VWEU?

Artikel 101, lid 1, VWEU verbiedt alle overeenkomsten tussen ondernemingen en alle onderling afgestemde feitelijke gedragingen die de handel tussen lidstaten van de Europese Unie (EU) ongunstig kunnen beïnvloeden en die tot gevolg hebben dat de mededinging binnen de interne markt van de EU wordt verhinderd, beperkt of vervalst.

Artikel 101, lid 3, VWEU voorziet echter in uitzonderingen voor bepaalde gevallen waarop artikel 101, lid 1, mogelijk niet van toepassing is, waarbij overeenkomsten bepaalde sociale of consumentenvoordelen mogen bevatten, deze leiden tot grotere doeltreffendheid en vervalsen de mededinging niet.

De verordening heeft betrekking op consortia* die internationale lijnvaartdiensten* tussen EU-havens verzorgen en stelt specifieke overeenkomsten, besluiten en gedragingen daarvan vrij van de mededingingsregels van de Europese Unie (EU).

KERNPUNTEN

Vrijgestelde overeenkomsten

De volgende activiteiten van een consortium zijn toegestaan:

de gemeenschappelijke exploitatie van lijnvaartdiensten;
capaciteitsaanpassingen naargelang de fluctuaties in vraag en aanbod;
gemeenschappelijke exploitatie van haventerminals en de daarmee verbonden diensten, zoals stuwage (een stuwadoor is een aan de waterzijde werkende arbeider die schepen, vrachtwagens, treinen of vliegtuigen laadt en lost);
andere activiteiten die verwant zijn aan de bovenstaande activiteiten en die voor de uitoefening daarvan onontbeerlijk zijn, zoals een aan de leden van een consortium opgelegd verbod om zonder voorafgaande toestemming van de andere leden van het consortium aan andere vervoerders die op de relevante markt schepen exploiteren, ruimte toe te wijzen of voor bevrachting aan te bieden.

Hardekernbeperkingen

De hierboven bedoelde vrijstelling geldt niet voor een consortium dat, op zichzelf of in combinatie met andere factoren waarover de partijen controle hebben, direct of indirect tot doel heeft:

de vaststelling van prijzen bij verkoop van lijnvaartdiensten aan derden;
de beperking van capaciteit of afzet, met uitzondering van de hierboven toegestane gevallen;
de toewijzing van markten of klanten.

Voorwaarden voor vrijstelling

Om voor de vrijstelling in aanmerking te komen mag het gezamenlijke marktaandeel van alle leden van het consortium op de relevante markt waarop het consortium actief is, niet meer dan 30 % bedragen, gerekend in totaal volume van de door de leden binnen of buiten het consortium vervoerde goederen. Om voor de vrijstelling in aanmerking te komen moet het consortium het recht om zich terug te trekken uit het consortium hebben, met een opzegtermijn van ten hoogste zes maanden, zonder enige financiële of andere boete. In het geval van een sterk geïntegreerd consortium kan de opzegtermijn worden verlengd tot twaalf maanden.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De verordening is sinds 26 april 2010 van toepassing. De verordening was oorspronkelijk geldig tot en met 25 april 2015, maar dit is verlengd tot en met 25 april 2024.

ACHTERGROND

Deze verordening vervangt Verordening (EG) nr. 823/2000 die op 25 april 2010 kwam te vervallen. Hoewel de rechtvaardigingsgronden voor een groepsvrijstelling* voor lijnvaartconsortia nog steeds gelden, zorgt Verordening (EG) nr. 906/2009 voor een grotere convergentie met andere bestaande groepsvrijstellingsregels voor horizontale samenwerking, terwijl rekening wordt gehouden met de huidige marktpraktijken in de lijnvaartindustrie.

Zie voor meer informatie:

Antitrust: Commissie verlengt de geldigheid van groepsvrijstelling voor lijnvaartconsortia — persbericht (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

Consortium: een overeenkomst of een aantal onderling samenhangende overeenkomsten tussen twee of meer vervoerders die schepen exploiteren en uitsluitend voor goederenvervoer in een of meer vaargebieden geregelde internationale lijnvaartdiensten verzorgen.

Lijnvaart: vervoer van goederen dat op geregelde wijze geschiedt op een welbepaalde route volgens vooraf aangekondigde uurregelingen en reisdata.

Groepsvrijstelling: in de regel zijn overeenkomsten tussen ondernemingen die schadelijk kunnen zijn voor de handel en internationaal de mededinging beperken of vervalsen, verboden onder het EU-mededingingsrecht. Bepaalde categorieën overeenkomsten waarvan de mededingingsversterkende voordelen zwaarder wegen dan hun mededingingsbeperkende uitwerking, kunnen echter worden vrijgesteld op voorwaarde dat zij voldoen aan specifieke voorwaarden.

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Derde deel — Het beleid en intern optreden van de Unie — Titel VII — Gemeenschappelijke regels betreffende de mededinging, de belastingen en de onderlinge aanpassing van de wetgevingen — Hoofdstuk 1 — Regels betreffende de mededinging — Eerste afdeling — Regels voor de ondernemingen — Artikel 101 (oud artikel 81 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 88-89)

Verordening (EG) nr. 906/2009 van de Commissie van 28 september 2009 betreffende de toepassing van artikel 81, lid 3 van het Verdrag op bepaalde groepen overeenkomsten, besluiten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen tussen lijnvaartondernemingen (consortia) (PB L 256 van 29.9.2009, blz. 31-34)

Opeenvolgende wijzigingen in Verordening (EG) nr. 906/2009 zijn opgenomen in de basistekst. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Laatste bijwerking 23.09.2021