De Europese sociale dialoog

KERNPUNTEN

De voornaamste doelstellingen van de mededeling zijn:

• verbetering van de raadpleging van de sociale partners bij de opstelling van EU-wetgeving om alle initiatieven die een sociale impact hebben, op te nemen
• verbetering van de procedures en voorschriften voor raadpleging
• aanmoediging van samenwerking tussen nationale organisaties en verbetering van hun interne governance
• aanmoediging van sociale partners om de sociale dialoog uit te breiden en te versterken door meer overeenkomsten aan te gaan die in EU-wetgeving opgenomen moeten worden en door de processen voor dialoog binnen en tussen verschillende sectoren te ontwikkelen
• meer bekendheid geven aan de resultaten van de Europese sociale dialoog
• verbetering van opleiding voor Europese sociale partners en vertegenwoordigers van nationale instanties, en bevordering van de lokale sociale dialoog en de sociale verantwoordelijkheid van ondernemingen.

Vormen van de dialoog

Er zijn in hoofdzaak twee belangrijke vormen van raadpleging met sociale partners:

• een dialoog in twee richtingen tussen Europese werkgevers en vakbondsorganisaties. Dit vindt plaats op bedrijfstakoverkoepelend niveau en binnen sectoriële comités.
• een dialoog in drie richtingen waarbij overheidsinstellingen betrokken zijn.

De sectoriële sociale dialoog

Voor 2015 werden 43 sectoriële comités voor de sociale dialoog (sectoral social dialogue committees — SSDC's) ingesteld. SSDC's zijn forums voor discussie en raadpleging over voorstellen in verband met de werkgelegenheid en het sociaal beleid in bepaalde sectoren. Ze bestaan meestal uit verschillende werkgroepen en comités.

De bedrijfstakoverkoepelende sociale dialoog

Er is een aantal forums opgericht om de sociale dialoog binnen en tussen sectoren mogelijk te maken, waaronder:

• het Comité voor de sociale dialoog, het belangrijkste forum van de EU voor de sociale dialoog in twee richtingen op bedrijfstakoverkoepelend niveau
• de Tripartiete Sociale Top voor groei en werkgelegenheid, zoals voorgesteld in deze mededeling, die twee keer per jaar bijeenkomt. Deze top bestaat uit vertegenwoordigers van de Raad en van de Europese Commissie met een delegatie van sociale partners.
• de macro-economische dialoog, een forum op hoog (ministerieel) niveau voor de gedachtewisseling tussen de Raad, de Commissie, de Europese Centrale Bank en sociale partners, die twee keer per jaar plaatsvindt en een tweelagenstructuur heeft, politiek en technisch.
• het Verbindingsforum voor informatie-uitwisseling tussen alle organisaties van sociale partners van de EU en de Commissie
• Raadgevende comités
• Seminars, gezamenlijke projecten van sociale partners.

Raadpleging

Bij de overweging over wetgeving raadpleegt de Commissie de sociale partners, in een eerste stadium over de mogelijke richting van een initiatief en in een tweede over de inhoud van een initiatief.

Volgens een verslag uit 2010 heeft de sectoriële sociale dialoog:

• bijgedragen aan meer dan 500 teksten van verschillende juridische status, variërend van gemeenschappelijke adviezen en reacties tot overeenkomsten die als EU-wetgeving aangenomen zijn
• vijf wettelijk bindende teksten goedgekeurd in comités voor de sociale dialoog die door middel van richtlijnen zijn ingevoerd

Er zijn ook verschillende overeenkomsten tot stand gekomen door de bedrijfstakoverkoepelende sociale dialoog:

• vier door Europese sociale partners ondertekende overeenkomsten die omgezet zijn in richtlijnen krachtens de procedure voor de sociale dialoog zoals uiteengezet in artikel 154 en 155 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie
• vier bedrijfstakoverkoepelende overeenkomsten die aangegaan zijn door sociale partners op basis van hun eigen werkprogramma.