De wereldwijde EU-sanctieregeling voor de mensenrechten biedt de EU een rechtsgrondslag voor het nemen van gerichte beperkende maatregelen tegen personen, bedrijven en lichamen — al dan niet aan nationale overheden verbonden — overal ter wereld die verantwoordelijk zijn voor, betrokken zijn bij of in verband worden gebracht met ernstige mensenrechtenschendingen, ongeacht waar deze plaatsvinden.
Toepassingsgebied
De wereldwijde EU-sanctieregeling voor de mensenrechten heeft betrekking op een aantal mensenrechtenschendingen, zoals:
De sanctieregeling heeft ook betrekking op handelingen die wijdverbreid of systematisch van aard zijn of anderszins aanleiding geven tot ernstige bezorgdheid in het licht van de doelstellingen van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB), als omschreven in artikel 21 van het Verdrag betreffende de Europese Unie. Deze omvatten:
Sancties en vrijstellingen
Beperkende maatregelen omvatten onder andere een reisverbod voor personen en bevriezing van tegoeden van zowel personen als entiteiten. Daarnaast wordt het personen en entiteiten in de EU verboden om, direct of indirect, tegoeden beschikbaar te stellen aan degenen die in de lijst in bijlage I bij de verordening staan vermeld.
Lidstaten kunnen vrijstelling van het reisverbod verlenen:
Wijzigen van de lijst
De Hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid en de lidstaten kunnen wijzigingen voor de lijst voorstellen.
De Raad van de Europese Unie besluit over de wijzigingen, die openbaar worden gemaakt.
Aanpassing van bepaalde niet-EU-landen aan beperkende maatregelen van de EU
De kandidaat-lidstaten Montenegro, Noord-Macedonië, Albanië en Oekraïne, en de landen van de Europese Vrijhandelsassociatie IJsland, Liechtenstein en Noorwegen (die ook lid zijn van de Europese Economische Ruimte) hebben ingestemd met dit besluit. Zij zorgen ervoor dat hun nationaal beleid overeenstemt met het besluit.
Deze zijn van toepassing sinds 8 december 2020.
De wereldwijde EU-sanctieregeling voor de mensenrechten maakt deel uit van de inspanningen om ernstige schendingen van de mensenrechten aan te pakken, zoals omschreven in het EU-actieplan inzake mensenrechten en democratie 2020-2024.
Zie voor meer informatie:
Besluit (GBVB) 2020/1999 van de Raad van 7 december 2020 betreffende beperkende maatregelen tegen ernstige schendingen van de mensenrechten (PB L 410 I van 7.12.2020, blz. 13-19).
Achtereenvolgende wijzigingen van Besluit (GBVB) 2020/1999 zijn verwerkt in de basistekst. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.
Verordening (EU) 2020/1998 van de Raad van 7 december 2020 betreffende beperkende maatregelen tegen ernstige schendingen van de mensenrechten (PB L 410I van 7.12.2020, blz. 1-12).
Zie de geconsolideerde versie.
Besluit (GBVB) 2022/2376 van de Raad van 5 december 2022 tot wijziging van Besluit (GBVB) 2020/1999 betreffende beperkende maatregelen tegen ernstige schendingen van de mensenrechten (PB L 314 van 6.12.2022, blz. 90-96).
Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad — Het EU-actieplan inzake mensenrechten en democratie 2020-2024 (JOIN(2020) 5 final van 25.3.2020).
Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel IV — Beperkende maatregelen — Artikel 215 (oud artikel 301 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 144).
Laatste bijwerking 08.09.2023