Overeenkomst tussen de EU en Turkije inzake de overname van personen die zonder vergunning op het grondgebied verblijven
SAMENVATTING VAN:
Overeenkomst tussen de Europese Unie en de Republiek Turkije inzake de overname van personen die zonder vergunning op het grondgebied verblijven
WAT IS HET DOEL VAN DE OVEREENKOMST?
- Ze is bedoeld om de samenwerking te versterken tussen de EU en Turkije om illegale migratie effectiever te bestrijden.
- Ze omschrijft procedures voor de identificatie en veilige en ordelijke terugkeer van personen die zonder vergunning in Turkije of in een van de EU-landen verblijven.
- Ze bevat procedures om de doorgeleiding van deze personen te vergemakkelijken.
KERNPUNTEN
Toepassingsgebied
- De overeenkomst is van toepassing op personen die niet of niet meer voldoen aan de voorwaarden voor binnenkomst, aanwezigheid of verblijf op het grondgebied van Turkije of een van de EU-landen (afhankelijk van de „verzoekende staat”).
- Territoriale beperking: de overeenkomst is niet van toepassing op Ierland, tenzij dit land te kennen geeft deel te willen nemen aan de overeenkomst, noch op Denemarken. Het Verenigd Koninkrijk (1) heeft ervoor gekozen aan de overeenkomst deel te nemen.
Overnameverplichtingen
Op verzoek van een EU-land en ongeacht de wil van de betrokken personen dient Turkije de volgende personen over te nemen:
- zijn eigen onderdanen, evenals de volgende verwante of met familie gelijkgestelde personen:
- hun minderjarige ongehuwde kinderen die geen zelfstandig verblijfsrecht hebben of die geen verblijfsrecht hebben via hun andere ouder in het verzoekende EU-land,
- echtgenoten (in een huwelijk dat door Turkije wordt erkend) die het recht hebben of krijgen om in Turkije binnen te komen en te verblijven, tenzij zij een zelfstandig verblijfsrecht in het verzoekende EU-land hebben; en
- personen aan wie conform de Turkse wetgeving de Turkse nationaliteit is ontnomen of die daarvan afstand hebben gedaan sinds zij het grondgebied van een EU-land zijn binnengekomen, tenzij die personen ten minste een naturalisatietoezegging van dat EU-land hebben gekregen;
- niet-EU-onderdanen en staatloze personen*:
- die in het bezit zijn van een geldig door Turkije afgegeven visum en rechtstreeks van Turkije op het grondgebied van een EU-land zijn binnengekomen, of die in het bezit zijn van een door Turkije afgegeven verblijfsvergunning, of die het grondgebied van een EU-land illegaal en rechtstreeks zijn binnengekomen na verblijf in of op doorreis via Turkije,
- tenzij deze persoon:
- slechts in luchthaventransit is geweest via een internationale luchthaven in Turkije, of
- een visum of verblijfsvergunning heeft die is afgegeven door het verzoekende EU-land voor binnenkomst in dat land (zonder dat deze persoon een door Turkije afgegeven visum of verblijfsvergunning heeft met een langere geldigheidstermijn), of
- visumvrije toegang krijgt tot het verzoekende staat EU-land, of
- het grondgebied van Turkije heeft verlaten meer dan vijf jaar voordat het verzoekende EU-land kennis heeft gekregen van deze persoon, tenzij kan worden aangetoond dat is voldaan aan de voorwaarden voor hun overname door Turkije.
EU-landen verbinden zich van hun zijde tot hetzelfde met betrekking tot Turkije, onder dezelfde voorwaarden en limieten en wanneer zij door Turkije worden verzocht om hun eigen onderdanen of verwante of aan familie gelijkgestelde personen, of niet-EU- of niet-Turkse onderdanen of staatloze personen over te nemen.
Overnameprocedure
- In de overeenkomst en de bijlagen daarbij is gedefinieerd wat toelaatbaar bewijs van nationaliteit is (voor de verplichting om eigen onderdanen over te nemen) en wat de voorwaarden zijn voor de verplichting om onderdanen van niet-EU-landen of staatloze personen over te nemen.
- Elk overnameverzoek moet snel schriftelijk worden beantwoord en elke afwijzing van overname dient te worden gemotiveerd.
- Er is voorzien in een procedure voor de snelle aflevering van het vereiste reisdocument met de nodige geldigheidsduur, inclusief een tijdslimiet voor de daadwerkelijke overdracht door de verzoekende staat van de overgenomen persoon. De overeenkomst bevat ook wijzen van overdracht en vervoer.
- In geval van een onterechte overname kan de verzoekende partij nog steeds verzoeken om de terugkeer van de betrokken persoon.
- Een overnameverzoek dient de gemeenschappelijke indeling te hebben zoals bedoeld in de bijlagen bij de overeenkomst, en moet de vereiste informatie bevatten.
Doorgeleiding
- EU-landen en Turkije komen overeen om de doorgeleiding van niet-EU- en niet-Turkse onderdanen of staatloze personen — d.w.z. hun doorgang door het grondgebied van de verzoekende staat wanneer zij reizen van de verzoekende staat naar de staat van bestemming — te beperken tot gevallen waarin die personen niet rechtstreeks aan de staat van bestemming kunnen worden overgedragen.
- Aan de andere kant verbinden ze zich wederzijds om de verzochte doorgeleiding toe te staan als de doorreis is verzekerd, tenzij er geldige redenen zijn (zoals uiteengezet in de overeenkomst) om dit af te wijzen.
- De overeenkomst voorziet in een doorgeleidingsprocedure die is gebaseerd op vereisten voor het verzoek vergelijkbaar met die voor overname.
De overeenkomst doet geen afbreuk aan de rechten en verplichtingen van de EU-landen en Turkije, te weten ten aanzien van procedurele waarborgen, die voortvloeien:
- uit internationaal recht, met name uit een aantal in de overeenkomst genoemde rechtsinstrumenten;
- uit de volgende handelingen van EU-wetgeving:
VANAF WANNEER IS DE OVEREENKOMST VAN TOEPASSING?
De overeenkomst is vanaf 1 oktober 2014 van toepassing.
De wederzijdse verplichtingen van overname van niet-EU-onderdanen werden echter pas van toepassing op 1 oktober 2017.
ACHTERGROND
De migratiecrisis staat hoog op de politieke agenda van de EU, zoals blijkt uit:
KERNBEGRIPPEN
Staatloze persoon: een persoon die van geen enkel land de nationaliteit bezit.
Jurisprudentie: de wetgeving zoals deze is vastgesteld door het resultaat van vroegere zaken.
BELANGRIJKSTE DOCUMENT
Overeenkomst tussen de Europese Unie en de Republiek Turkije inzake de overname van personen die zonder vergunning op het grondgebied verblijven (PB L 134 van 7.5.2014, blz. 3-27)
GERELATEERDE DOCUMENTEN
Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Europese Raad en de Raad — Zevende verslag over de vooruitgang bij de uitvoering van de verklaring EU-Turkije (COM(2017) 470 final van 6.9.2017)
Richtlijn 2008/115/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 2008 over gemeenschappelijke normen en procedures in de lidstaten voor de terugkeer van onderdanen van derde landen die illegaal op hun grondgebied verblijven (PB L 348 van 24.12.2008, blz. 98-107)
Richtlijn 2003/109/EG van de Raad van 25 november 2003 betreffende de status van langdurig ingezeten onderdanen van derde landen (PB L 16 van 23.1.2004, blz. 44-53)
Zie de geconsolideerde versie.
Richtlijn 2003/86/EG van de Raad van 22 september 2003 inzake het recht op gezinshereniging (PB L 251 van 3.10.2003, blz. 12-18)
Zie de geconsolideerde versie.
Overeenkomst inzake een associatie tussen de Europese Economische Gemeenschap en Turkije (PB L 361 van 31.12.1977, blz. 29-43)
Laatste bijwerking 30.10.2018