De bestrijding van ernstige grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid

SAMENVATTING VAN:

Besluit nr. 1082/2013/EU over ernstige grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid

WAT IS HET DOEL VAN HET BESLUIT?

Het besluit bevat voorschriften voor epidemiologische surveillance, de controle van, de vroegtijdige waarschuwing bij en de bestrijding van ernstige grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid, met inbegrip van de paraatheids- en reactieplanning die daarmee verband houdt, ter coördinatie en aanvulling van het nationale beleid.
Het besluit is gericht op ondersteuning van de samenwerking en coördinatie tussen de landen van de Europese Unie (EU) met als doel:
- een betere preventie en beheersing van de verspreiding van ernstige ziekten bij de mens over de grenzen van de EU-landen heen, en
- het bestrijden van andere ernstige grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid om zo bij te dragen aan een hoog niveau van bescherming van de volksgezondheid in de EU.
Dit besluit schept ook duidelijkheid omtrent de methoden van samenwerking en coördinatie tussen de verschillende actoren op EU-niveau.

KERNPUNTEN

Besluit nr. 1082/2013/EU heeft betrekking op:
- bedreigingen van biologische oorsprong, zoals overdraagbare ziekten*, antimicrobiële resistentie en biotoxinen;
- bedreigingen van chemische, ecologische of onbekende oorsprong;
- paraatheids- en reactieplanning, waarbij de nadruk ligt op EU-brede coördinatie ter versterking van individuele nationale maatregelen;
- gezamenlijke aankoop om landen in staat te stellen voorraden aan te leggen van vaccins en geneesmiddelen;
- epidemiologische surveillance* en ad-hoccontroles;
- het instellen van een systeem voor snelle waarschuwingen op EU-niveau ingeval van ernstige grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid (Early Warning and Response System — EWRS);
- procedures voor het omgaan met noodsituaties;
- het oprichten van een Gezondheidsveiligheidscomité, bestaande uit nationale vertegenwoordigers, voor de ondersteuning van informatie-uitwisseling, de coördinatie van paraatheidsplanning en de reactie bij crisissituaties, en de communicatie met publiek en gezondheidswerkers.
EU-landen moesten de Commissie uiterlijk op 7 november 2014, en daarna om de drie jaar, informeren over hun paraatheids- en reactieplanning op nationaal niveau.
De Commissie heeft op 7 december 2015 een verslag ingediend bij het Europees Parlement en de Raad en zal in het vervolg om de drie jaar soortgelijke verslagen uitbrengen over de tenuitvoerlegging van de wetgeving.
Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding speelt een belangrijke rol bij het vaststellen en beoordelen van en het communiceren over bestaande en nieuwe bedreigingen die overdraagbare ziekten voor de menselijke gezondheid vormen.

VANAF WANNEER IS HET BESLUIT VAN TOEPASSING?

Besluit nr. 1082/2013/EU is vanaf 6 november 2013 van toepassing.

ACHTERGROND

De cijfers over besmettelijke ziekten in de EU zijn de laatste jaren gedaald of gelijk gebleven. Maar nieuwe infecties kunnen zich voordoen, zoals is aangetoond door hiv/aids in de jaren tachtig, varianten van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob in de jaren negentig, de SARS-epidemie in 2003 en, meer recent, de grieppandemie (H1N1) in 2009, de uitbraak van het ebolavirus in 2014 of van het zikavirus in 2016. Antimicrobiële resistentie is eveneens een groeiend probleem voor de volksgezondheid. Bij ontdekking is in alle gevallen een vroegtijdige EU-brede, of zelfs wereldwijde, reactie van groot belang.
Door het EWRS is er permanente communicatie mogelijk tussen de Commissie en de verantwoordelijke autoriteiten op nationaal niveau, zodat zij kunnen waarschuwen voor gezondheidsrisico's en deze kunnen beoordelen, en kunnen bepalen welke maatregelen* nodig kunnen zijn om de volksgezondheid te beschermen.
Voor meer informatie zie:
- „Paraatheid en reactie” op de website van de Europese Commissie.
Na de uitbraak van COVID-19 en de introductie van maatregelen om met de gevolgen van de crisis om te gaan, heeft de Europese Commissie het volgende aangenomen:

* KERNBEGRIPPEN

Overdraagbare ziekte: een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door een besmettelijk agens, dat van mens tot mens wordt overgedragen door direct contact met een besmet persoon of door indirect contact, zoals blootstelling aan een vector, dier, product of milieu, of de uitwisseling van een met het besmettelijke agens besmette vloeistof.

Epidemiologische surveillance: het systematisch verzamelen, registreren, analyseren, interpreteren en verspreiden van gegevens inzake overdraagbare ziekten en gerelateerde bijzondere gezondheidsvraagstukken.

Volksgezondheidsmaatregel: een beslissing of activiteit die gericht is op het voorkomen, monitoren of beheersen van de verspreiding van ziekten of besmetting, het bestrijden van ernstige risico’s voor de volksgezondheid of het beperken van de gevolgen daarvan voor de volksgezondheid.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Besluit nr. 1082/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2013 over ernstige grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid en houdende intrekking van Beschikking nr. 2119/98/EG (PB L 293 van 5.11.2013, blz. 1-15)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Besluit nr. 1082/2013/EU werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad — Verslag over de uitvoering van Besluit nr. 1082/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2013 over ernstige grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid en houdende intrekking van Beschikking nr. 2119/98/EG (COM(2015) 617 final van 7.12.2015)

Laatste bijwerking 28.05.2020