Humanitaire noodhulp binnen de EU

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) 2016/369 betreffende de verstrekking van noodhulp binnen de EU

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

Verordening (EU) 2016/369:

• heeft tot doel een reeks regels vast te stellen voor humanitaire noodhulp* voor EU-landen tijdens door de mens of door de natuur veroorzaakte rampen;
• komt in beeld wanneer andere instrumenten ontoereikend blijken;
• ondersteunt de maatregelen van het getroffen EU-land of de getroffen EU-landen en vult deze aan.

Na de COVID-19-uitbraak in 2020 heeft de Raad Verordening (EU) 2020/521 vastgesteld. Daarmee worden noodhulpmaatregelen in het kader van Verordening (EU) 2016/369 geactiveerd. De activeringsperiode loopt van 1 februari 2020 tot en met 31 januari 2022.

KERNPUNTEN

• Het instrument voor noodhulp dat uit hoofde van deze verordening is gecreëerd, is gebaseerd op behoeften en gericht op het redden van levens, het voorkomen van menselijk leed en het behoud van de menselijke waardigheid.
• De Raad besluit over de activering van noodhulp uit hoofde van deze verordening op basis van een voorstel van de Europese Commissie.
• De Commissie moet acties die financiering hebben genoten aan toezicht onderwerpen en moet uiterlijk twaalf maanden na de verleende noodhulp tijdens een specifieke activering een algehele beoordeling, of voorstellen om de noodhulp te beëindigen, indienen bij de Raad.
• De Commissie moet ervoor zorgen dat financiële middelen die uit hoofde van deze verordening zijn ingezet niet worden getroffen door fraude, corruptie of andere onwettige activiteiten die de financiële belangen van de EU kunnen schaden.
• Deze verordening is bedoeld als aanvulling op andere EU-financieringsinstrumenten, zoals het Fonds voor asiel, migratie en integratie, het Fonds voor interne veiligheid en het Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen.

Speciale COVID-19-maatregelen

• Via het instrument voor noodhulp stelt de EU 2,7 miljard EUR beschikbaar. Dit moet worden gebruikt voor de financiering van noodhulp in de gezondheidszorg, zoals:
  • het gezamenlijk inkopen, opslaan en distribueren van essentiële hulpbronnen;
  • het stimuleren van de ontwikkeling van medicijnen en testmethoden;
  • het creëren van tijdelijke ziekenhuizen en het opzetten van tijdelijke quarantainefaciliteiten, en
  • het verlenen van bijstand bij het grensoverschrijdend vervoer van patiënten naar ziekenhuizen met beschikbare capaciteit.
• Het zal ook mogelijk zijn om andere acties te financieren, afhankelijk van de veranderende behoeften van de landen, ziekenhuizen, artsen en patiënten in de EU.
• De Commissie kan partnerorganisaties financieren, zoals niet-gouvernementele organisaties, gespecialiseerde diensten van de EU-landen, nationale autoriteiten en andere overheidsinstanties, internationale organisaties en de agentschappen daarvan.
• Het aantal potentiële begunstigden van financiële steun voor de uitvoering van door het instrument voor noodhulp gefinancierde acties is uitgebreid als gevolg van de COVID-19-pandemie. Indien van toepassing en noodzakelijk voor de uitvoering van een actie, kunnen andere organisaties en entiteiten die beschikken over de vereiste deskundigheid of die actief zijn in sectoren die hulpverlening bieden bij rampen, in aanmerking komen, zoals:
  • particuliere dienstverleners;
  • fabrikanten van apparatuur, en
  • wetenschappers en onderzoeksinstellingen.
• De verschillende opties die beschikbaar zijn voor het inkopen van benodigdheden en diensten die nodig zijn voor het verlenen van noodhulp zijn onder andere:
  • gezamenlijke aanbesteding tussen de Commissie en EU-landen;
  • aanbesteding door de Commissie namens EU-landen;
  • aanbesteding door de Commissie, en
  • verkoop, donatie of verhuur van de ingekochte goederen of diensten aan EU-landen of door de Commissie geselecteerde partnerorganisaties.
• Financiering vanuit het instrument voor noodhulp kan tot 100 % van de directe en indirecte kosten in verband met door het instrument voor noodhulp gefinancierde acties dekken tot het einde van de activeringsperiode. Directe kosten kunnen onder meer bestaan uit:
  • de aankoop, de voorbereiding, de inzameling, het vervoer, de opslag en de distributie van goederen en diensten, en
  • investeringskosten van acties of projecten die rechtstreeks verband houden met de verwezenlijking van de doelstellingen van de relevante activering van het instrument voor noodhulp.
• Om de gunning en uitvoering van overeenkomsten die voortvloeien uit aanbestedingsprocedures te versnellen, voorziet de verordening in bepaalde afwijkingen van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046, het Financieel Reglement van de EU (zie samenvatting).

VANAF WANNEER IS DEZE VERORDENING VAN TOEPASSING?

• Verordening (EU) 2016/369 is sinds 16 maart 2016 van toepassing.
• Wijzigingsverordening (EU) 2020/521 is sinds 1 februari 2020 van toepassing.

ACHTERGROND

De belangrijkste reden voor de goedkeuring van deze verordening in 2016 was de migratie- en vluchtelingencrisis die de EU trof. De EU, en met name Griekenland, werd destijds overweldigd door de komst van grote aantallen vluchtelingen en migranten die dringend humanitaire bijstand nodig hadden. De Europese Commissie heeft van 2016 tot 2019 bijna 650 miljoen EUR toegewezen aan partnerorganisaties ter ondersteuning van vluchtelingen en migranten in Griekenland.

Voor meer informatie zie:

• Noodhulp binnen de EU (Europese Commissie)
• Crisisbeheer en solidariteit (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EU) 2016/369 van de Raad van 15 maart 2016 betreffende de verstrekking van noodhulp binnen de Unie (PB L 70 van 16.3.2016, blz. 1-6)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EU) 2016/369 zijn opgenomen in het oorspronkelijke document. Deze geconsolideerde versie heeft slechts informatieve waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juli 2018 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, tot wijziging van Verordeningen (EU) nr. 1296/2013, (EU) nr. 1301/2013, (EU) nr. 1303/2013, (EU) nr. 1304/2013, (EU) nr. 1309/2013, (EU) nr. 1316/2013, (EU) nr. 223/2014, (EU) nr. 283/2014 en Besluit nr. 541/2014/EU en tot intrekking van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 (PB L 193 van 30.7.2018, blz. 1-222)

Zie de geconsolideerde versie.

Mededeling van de Commissie aan de Raad in verband met het voorstel voor een verordening van de Raad betreffende de verstrekking van noodhulp binnen de Unie (COM(2016) 116 final, 2.3.2016)

Laatste bijwerking 18.05.2020