Brussel, 20.7.2021

COM(2021) 411 final

Aanbeveling voor een

BESLUIT VAN DE RAAD

houdende machtiging tot het openen van onderhandelingen voor een handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds, met betrekking tot Gibraltar


TOELICHTING

1.ACHTERGROND VAN DE AANBEVELING

Met deze aanbeveling beveelt de Commissie de Raad aan machtiging te verlenen voor het openen van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds, met betrekking tot het Brits overzees gebied Gibraltar, de Commissie aan te wijzen als onderhandelaar van de Unie en richtsnoeren te geven aan de onderhandelaar [en een speciaal comité aan te wijzen in overleg waarmee de onderhandelingen moeten worden gevoerd].

2.ACHTERGROND

Op 1 februari 2020 heeft het Verenigd Koninkrijk zich teruggetrokken uit de Europese Unie en uit de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom).

De regelingen voor de terugtrekking zijn vastgelegd in het Akkoord inzake de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland (“het Verenigd Koninkrijk”) uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (“het terugtrekkingsakkoord”) 1 , met inbegrip van een protocol met specifieke regelingen met betrekking tot het Brits overzees gebied Gibraltar (hierna “Gibraltar”). Het terugtrekkingsakkoord is op 1 februari 2020 in werking getreden en voorzag in een overgangsperiode gedurende welke het recht van de Unie 2 overeenkomstig dat akkoord op en in het Verenigd Koninkrijk van toepassing was. Die periode is op 31 december 2020 afgelopen. Het akkoord en het protocol waren overeenkomstig artikel 3, lid 1, punt a), van het terugtrekkingsakkoord van toepassing op Gibraltar. Op de uitvoering van het protocol inzake Gibraltar werd toegezien door het gespecialiseerd comité voor het protocol inzake Gibraltar, waarin Spanje een actieve rol speelde. Met uitzondering van artikel 1 is het protocol na de afloop van de overgangsperiode niet langer van toepassing in Gibraltar.

Tijdens deze overgangsperiode hebben de Europese Unie, Euratom en het Verenigd Koninkrijk een handels- en samenwerkingsovereenkomst gesloten, die door de Unie op grond van Besluit (EU) 2021/689 van de Raad werd gesloten 3 en voorlopig werd toegepast vanaf 1 januari 2021 4 . De overeenkomst is op 1 mei 2021 in werking getreden. Die overeenkomst is niet van toepassing op Gibraltar en heeft er evenmin gevolgen, aangezien Gibraltar van haar territoriale werkingssfeer is uitgesloten.

Voorts hebben Euratom en het Verenigd Koninkrijk een overeenkomst betreffende samenwerking inzake het veilige en vreedzame gebruik van kernenergie gesloten, die voorlopig van toepassing was met ingang van 1 januari 2021 5 en in werking is getreden op 1 mei 2021 6 . Deze overeenkomst is niet van toepassing op Gibraltar.

3. DE OVEREENKOMST TUSSEN DE EU EN HET VERENIGD KONINKRIJK OVER GIBRALTAR

In de verklaringen voor de notulen van de bijeenkomst van de Europese Raad van 25 november 2018 is de volgende verklaring van de Europese Raad en van de Commissie opgenomen: “Na de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie zal Gibraltar niet binnen de territoriale werkingssfeer van de tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk te sluiten overeenkomsten vallen. Dit sluit evenwel niet uit dat er met betrekking tot Gibraltar afzonderlijke overeenkomsten tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk kunnen worden gesloten. Onverminderd de bevoegdheden van de Unie en met volledige eerbiediging van de territoriale integriteit van haar lidstaten, zoals gewaarborgd door artikel 4, lid 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie, is voor die afzonderlijke overeenkomsten een voorafgaande goedkeuring van het Koninkrijk Spanje vereist.”

Daarnaast is de volgende verklaring van de Commissie gehecht aan het besluit van de Raad betreffende de ondertekening van de handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie, Euratom en het Verenigd Koninkrijk: “Overeenkomstig de gezamenlijke verklaring van de Europese Raad en de Europese Commissie over de territoriale werkingssfeer van de tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk te sluiten overeenkomsten van 25 november 2018, heeft de overeenkomst tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk die op 30 december 2020 wordt ondertekend geen betrekking op Gibraltar. Dit sluit evenwel niet uit dat er met betrekking tot Gibraltar afzonderlijke overeenkomsten tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk kunnen worden gesloten. De Commissie is bereid elk verzoek van Spanje, in overleg met het Verenigd Koninkrijk, te onderzoeken om de procedure voor onderhandelingen over dergelijke afzonderlijke overeenkomsten in te leiden, indien deze verenigbaar zijn met het recht van de Unie en de belangen van de Unie.”

Het Koninkrijk Spanje en het Verenigd Koninkrijk hebben overeenstemming bereikt over een mogelijk kader voor een akkoord over Gibraltar en op 31 december 2020 heeft het Koninkrijk Spanje de Commissie verzocht om op basis van dit akkoord de procedure voor onderhandelingen over een dergelijke overeenkomst op het niveau van de Unie in te leiden.

Overeenkomstig de verklaring voor de notulen van de bijeenkomst van de Europese Raad van 25 november 2018 over de territoriale werkingssfeer van de tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk te sluiten overeenkomsten, is voor de beoogde overeenkomst “voorafgaande goedkeuring van het Koninkrijk Spanje vereist”. Aangezien Spanje, als de aangrenzende lidstaat en als de lidstaat die belast zal worden met de toepassing en uitvoering van sommige bepalingen van de toekomstige overeenkomst, in het bijzonder gevolgen zal ondervinden van de overeenkomst, zal de Commissie tijdens de onderhandelingen nauwe contacten onderhouden met de Spaanse autoriteiten en terdege rekening houden met hun standpunten.

In de beoogde overeenkomst moet rekening worden gehouden met de bijzondere politieke, juridische en geografische omstandigheden van Gibraltar overeenkomstig het internationaal recht.

De sluiting van een dergelijke overeenkomst zou nuttig zijn in het licht van de geografische nabijheid van Gibraltar en zijn economische verwevenheid met de Unie.

De beoogde overeenkomst heeft tot doel een nieuwe relatie tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk tot stand te brengen met betrekking tot Gibraltar, die fysieke belemmeringen voor het verkeer van personen en goederen wegneemt om bij te dragen tot gedeelde welvaart binnen de regio.

Met betrekking tot het verkeer van personen is het doel van de overeenkomst het wegnemen van de huidige fysieke structuren, maar tegelijkertijd te handhaven dat Gibraltar geen deel zou uitmaken van het Schengengebied zonder controle aan de binnengrenzen noch van de douane-unie.

Om een volledige bescherming van het Schengengebied te waarborgen, zouden in de haven, de luchthaven en de wateren van Gibraltar controles en bewaking aan de buitengrenzen plaatsvinden, die overeenkomstig de desbetreffende EU-regels door Spanje worden uitgevoerd. De grensdoorlaatposten die in de haven en de luchthaven moeten worden ingesteld, zouden de toepassing van de desbetreffende EU-wetgeving mogelijk maken, waaronder de implementatie en het gebruik van de databanken die nodig zijn voor grenscontroles 7 . Spaanse grenswachters zouden over alle nodige bevoegdheden beschikken om grenscontroles en -bewaking uit te voeren en de daaruit voortvloeiende verplichtingen op te leggen, onder meer met betrekking tot het optreden naar aanleiding van signaleringen in de databanken (bijvoorbeeld om toegang te weigeren). In het geval van signaleringen, waaronder weigering van toegang en aanhouding, zou Spanje follow-upmaatregelen nemen en, indien nodig, zouden de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar bijstand verlenen en de uitvoering van de signalering faciliteren, zoals de overdracht van de betrokken persoon of het betrokken voorwerp aan de autoriteiten van Spanje.

De uitoefening van deze functies door Spanje zou regelmatig worden gecontroleerd in de vorm van Schengenevaluaties.

De in Gibraltar doorgebrachte tijd zou voor de berekening van het toegestane verblijf in rekening worden gebracht als tijd die in het Schengengebied wordt doorgebracht. Andere onderdanen van het Verenigd Koninkrijk dan die welke op het tijdstip van ondertekening van de overeenkomst in Gibraltar verbleven, zouden met het oog op toegang en verblijf in Gibraltar als onderdanen van derde landen worden behandeld. Personen die in Gibraltar verblijven, zouden voor de toepassing van het recht van de Unie nog steeds als onderdanen van derde landen worden beschouwd, maar zouden recht hebben op visumvrije toegang tot het Schengengebied voor maximaal 90 dagen binnen een periode van 180 dagen, overeenkomstig de desbetreffende bepalingen van het toepasselijke recht van de Unie. Zij zouden worden vrijgesteld van afstempeling 8 , van het inreis-uitreissysteem 9 en van het Etias 10 . Voorts zouden legaal in Gibraltar verblijvende personen de toegang tot het grondgebied van Gibraltar niet worden ontzegd.

Aangezien de overgrote meerderheid van de grensovergangen aan de landbuitengrens zal blijven plaatsvinden, zou de uitvoering van grenscontroles en -bewaking door Spanje worden aangevuld met verdere specifieke samenwerkingsregelingen (“vrijwaringsmaatregelen”) om de veiligheid van het Schengengebied zonder controle aan de binnengrenzen op gelijkwaardige wijze te waarborgen. Ze zouden het mogelijk maken de risico’s op het gebied van irreguliere migratie en veiligheid te beperken, met inbegrip van alle risico’s die voortvloeien uit faciliteringen van de goederenstroom of versoepeling van de douaneprocedures, en zouden een gelijkwaardige bescherming van die landbuitengrens en van het Schengengebied in het algemeen waarborgen. De vrijwaringsmaatregelen zouden onder meer betrekking hebben op politiële en justitiële samenwerking, gegevensbescherming, de terugkeer van irreguliere migranten en het voorkomen van irreguliere migratie, regelingen inzake de verantwoordelijkheid voor personen die om internationale bescherming verzoeken, en de afstemming van het visumbeleid en het beleid inzake verblijfsvergunningen.

Meer in het bijzonder zouden de vrijwaringsmaatregelen ten minste het volgende omvatten:

Regels die bepalen dat Spanje, in samenwerking met het Verenigd Koninkrijk, verantwoordelijk zou zijn voor de behandeling van verzoeken om internationale bescherming die in Gibraltar worden ingediend overeenkomstig het toepasselijke recht van de Unie, met inbegrip van het gebruik van het Eurodac-systeem voor het afnemen van vingerafdrukken van asielaanvragers en personen die worden aangehouden bij pogingen om de grens op irreguliere wijze over te steken. Waar nodig zouden de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk de Spaanse autoriteiten moeten bijstaan met betrekking tot Gibraltar en het hun gemakkelijker moeten maken hun taken uit te voeren. Als gevolg van deze opzet mag het verkeer van verzoekers om internationale bescherming tussen het grondgebied van de lidstaten en de Dublinlanden, enerzijds, en Gibraltar, anderzijds, niet leiden tot een beëindiging van de verantwoordelijkheid uit hoofde van de Dublin-verordening 11 .

Regels om Spanje, in samenwerking met het Verenigd Koninkrijk, te verplichten illegaal verblijvende onderdanen van derde landen van het grondgebied van Gibraltar terug te sturen, ook aan de grens, en alle nodige maatregelen te nemen om deze terugkeer af te dwingen overeenkomstig het toepasselijke recht van de Unie. Waar nodig zouden de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar de Spaanse autoriteiten moeten bijstaan en faciliteren bij de uitvoering van hun taken.

Regels die ervoor zorgen dat migrantensmokkel naar Gibraltarees recht strafbaar wordt gesteld.

Regels om te waarborgen dat op de luchthaven van Gibraltar het recht van de Unie inzake de aansprakelijkheid van vervoerders 12 wordt toegepast.

Regels om te waarborgen dat de API-richtlijn 13 (Advance Passenger Information) in de haven en op de luchthaven van Gibraltar wordt toegepast.

Regels die bepalen dat Spanje exclusief bevoegd zou zijn voor de afgifte van visa voor kort verblijf met betrekking tot Gibraltar en in overeenstemming met de toepasselijke EU-regels.

Regels die bepalen dat Spanje exclusief bevoegd zou zijn voor de afgifte van visa voor verblijf van lange duur en verblijfsvergunningen aan onderdanen van derde landen met betrekking tot Gibraltar. Hoewel de voorwaarden voor de afgifte van visa voor verblijf van lange duur en verblijfsvergunningen in het recht van Gibraltar zouden worden vastgesteld, zou Spanje dergelijke documenten afgeven met toepassing van de desbetreffende bepalingen en procedures van het EU-recht en in het passende formaat. Verblijfsvergunningen zouden duidelijk als geldig voor Gibraltar worden aangemerkt 14 . Spanje zou de nodige controles in IT-databanken uitvoeren en kan weigeren een visum voor verblijf van lange duur of een verblijfsvergunning af te geven op basis van een signalering in het Schengeninformatiesysteem (SIS). Andere lidstaten of geassocieerde Schengenlanden die signaleringen in het SIS hebben opgenomen, zouden door Spanje worden geraadpleegd en zouden het recht hebben zich tegen de afgifte van een visum voor verblijf van lange duur of een verblijfsvergunning te verzetten. Indien een visum voor verblijf van lange duur of een verblijfsvergunning wordt afgegeven, zouden lidstaten of geassocieerde Schengenlanden niet verplicht zijn signaleringen met het oog op weigering van toegang uit het SIS te verwijderen.

Regels voor de uitwisseling van relevante operationele informatie tussen de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar en die van de lidstaten, met inbegrip van informatie uit strafregisters en informatie over gezochte en vermiste personen en voorwerpen, zowel op verzoek als spontaan.

Regels voor samenwerking met betrekking tot Gibraltar tussen de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk en Europol en Eurojust, in overeenstemming met de regelingen voor samenwerking met derde landen die in wetgeving van de Unie ter zake zijn vastgesteld.

Regels die voorzien in de mogelijkheid van grensoverschrijdende operationele politiële samenwerking.

Regels op grond waarvan het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar PNR-gegevens met betrekking tot alle inkomende vluchten op de luchthaven van Gibraltar overeenkomstig de PNR-richtlijn ter beschikking van de Spaanse autoriteiten moet stellen 15 .

Regels die de uitvoering van verscherpte politiecontroles in de gebieden nabij de landgrens tussen Spanje en het grondgebied van Gibraltar verplicht stellen, zowel voor rechtshandhavings- als migratiedoeleinden.

Regels inzake vuurwapens, precursoren van explosieven en drugs.

Een verplichting voor het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar om ervoor te zorgen dat personen aan wie anders de toegang tot het Schengengebied zou worden geweigerd, onder meer omdat zij als een bedreiging voor de openbare orde of de binnenlandse veiligheid worden beschouwd, worden verhinderd en verboden het grondgebied van Gibraltar te verlaten en het Schengengebied binnen te komen. De overeenkomst zou voorzien in een regeling voor voorafgaande kennisgeving of voorafgaande toestemming voor ingezetenen van Gibraltar om reizen buiten Gibraltar naar het Schengengebied mogelijk te maken.

Een rechtskader dat doeltreffende justitiële samenwerking in strafzaken op belangrijke gebieden mogelijk maakt, dat ten minste bepalingen moet omvatten die de toepassing van relevante verdragen van de Raad van Europa betreffende uitlevering, wederzijdse rechtshulp en bevriezing en confiscatie van vermogensbestanddelen en de bijbehorende aanvullende protocollen op Gibraltar waarborgen.

De overeenkomst zou ook specifieke regels bevatten die de verwerving en het behoud van het recht om in Gibraltar te verblijven afhankelijk stellen van een echte band met Gibraltar.

De overeenkomst zou voorzien in een verplichting voor de partijen om ervoor te zorgen dat hun wetgeving grensoverschrijding tussen de Unie en Gibraltar mogelijk maakt zonder controles aan een grensdoorlaatpost. In een later stadium zal worden beoordeeld of, en zo ja in welke mate, de Unie desbetreffende wetgeving van de Unie moet wijzigen om aan die verplichting te voldoen of om de werking van de bovengenoemde waarborgen te verwezenlijken.

De overeenkomst zou voorzien in een mechanisme om toekomstige relevante ontwikkelingen van het recht van de Unie op het gebied van het verkeer van personen — waar nodig — in aanpassingen van de overeenkomst te kunnen weerspiegelen. De overeenkomst moet ook een bepaling bevatten volgens welke de overeenkomst door de Unie kan worden beëindigd indien de aanpassing niet plaatsvindt. Zij zou ook voorzien in een mechanisme om de uitvoering van het deel over het verkeer van personen van de overeenkomst te evalueren. Bij de toepassing van dit mechanisme zal de Commissie bij de lidstaten, in het bijzonder Spanje als de aangrenzende lidstaat en als de lidstaat die verantwoordelijk is voor de uitvoering van de Schengencontroles, advies inwinnen over de haalbaarheid van de voortzetting van de overeenkomst. Met deze adviezen zal terdege rekening worden gehouden. Ten slotte zou de overeenkomst voorzien in een mechanisme om de uitvoering van dit deel van de overeenkomst te evalueren, en in de mogelijkheid voor elke partij om, na een eerste periode van vier jaar van uitvoering en onverminderd de algemene beëindigingsbepalingen, te besluiten of de overeenkomst wordt voortgezet of beëindigd.

Wat het verkeer van goederen betreft, is het doel van de beoogde overeenkomst het wegnemen van de fysieke belemmeringen tussen Gibraltar en de Unie voor het vrije verkeer van goederen, waaronder fysieke infrastructuur of controleposten en bijbehorende controles en inspecties van goederen. Om de integriteit van de eengemaakte markt en de douane-unie van de Unie en de financiële belangen van de Unie te beschermen, zou dit kunnen worden bereikt als overeenkomstig artikel XXIV van de GATT 1994 een douane-unie tot stand wordt gebracht tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar en de volledige toepassing van het acquis van de Unie inzake de eengemaakte markt voor goederen naar en in Gibraltar wordt gewaarborgd, samen met samenwerking op het vlak van belastingen en douane, een afstemming van de belastingstelsel van Gibraltar voor goederen op het stelsel van Spanje, passende controles in Gibraltar, monitoring door de Unie en de Spaanse autoriteiten van de bijbehorende activiteiten van de bevoegde autoriteiten met betrekking tot Gibraltar, de mogelijkheid voor de Unie om eenzijdig passende maatregelen te nemen, passende toewijzing aan de begroting van de Unie van douanerechten en regelingen ter bestrijding van fraude en andere illegale activiteiten die raken aan de financiële belangen van de Unie, en van witwassen van geld en terrorismefinanciering.

De beoogde overeenkomst zou ook betrekking hebben op vervoer, milieu en klimaat, coördinatie van de sociale zekerheid en burgerrechten, in zoverre dat nodig is om bij te dragen tot de doelstelling van gedeelde welvaart in de regio.

Tot slot zou de beoogde overeenkomst een solide governancestructuur omvatten die de correcte uitvoering van de overeenkomst en de autonomie van de Europese Unie waarborgt, met inbegrip van beëindigings- en opschortingsclausules. Bij de beoogde overeenkomst moet een bestuursorgaan worden opgericht dat verantwoordelijk is voor het beheer van en het toezicht op de uitvoering en de werking van de beoogde overeenkomst, teneinde de beslechting van geschillen te vergemakkelijken. Het bestuursorgaan moet besluiten nemen en aanbevelingen doen met betrekking tot de ontwikkeling ervan. De lidstaten, in het bijzonder Spanje, moeten deel uitmaken van de delegatie die de Unie in het bestuursorgaan vertegenwoordigt.

Bij de uitvoering van de bepalingen van de overeenkomst, met inbegrip van de bepalingen inzake opschorting en beëindiging, zal de Commissie terdege rekening houden met de specifieke positie van Spanje, als de aangrenzende lidstaat en als de lidstaat die verantwoordelijk is voor de uitvoering van bepaalde delen van de overeenkomst, wat de toepassing, uitvoering en beëindiging ervan betreft. In dit verband kunnen Spanje en elke andere lidstaat de Commissie verzoeken de toepassing van de clausules van de overeenkomst inzake opschorting en beëindiging in werking te zetten.

De Commissie zal de onderhandelingen voeren in overeenstemming met de onderhandelingsrichtsnoeren die in de bijlage bij het besluit zijn vastgesteld, in overleg met een door de Raad aangewezen speciaal comité en in permanent en rechtstreeks contact met de Spaanse autoriteiten.

De Commissie zal het Europees Parlement tijdig informeren over het gehele verloop van de onderhandelingen.

4.RECHTSGRONDSLAG

De procedurele rechtsgrondslag voor een besluit houdende machtiging tot het openen van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de Unie en een derde land en het geven van richtsnoeren aan de onderhandelaar is artikel 218, leden 3 en 4, VWEU. In zoverre ook namens Euratom over de overeenkomst zou worden onderhandeld omdat de bijlage bij het besluit onderhandelingsrichtsnoeren bevat met betrekking tot aangelegenheden die onder het Euratom-Verdrag vallen, moet de rechtsgrondslag van het besluit ook artikel 101 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie omvatten (“EGA”).

De rechtsgrondslag voor het aanbevolen besluit moet derhalve artikel 218, leden 3 en 4, VWEU en artikel 101 EGA zijn. De materiële rechtsgrondslag voor de ondertekening en sluiting van de nieuwe overeenkomst kan pas aan het eind van de onderhandelingen worden vastgesteld in het licht van de inhoud ervan.

Aanbeveling voor een

BESLUIT VAN DE RAAD

houdende machtiging tot het openen van onderhandelingen voor een handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds, met betrekking tot Gibraltar

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 218, leden 3 en 4,

Gezien het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, en met name artikel 101,

Gezien de aanbeveling van de Europese Commissie,

Overwegende hetgeen volgt:

(1)Op 1 februari 2020 heeft het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland (“het Verenigd Koninkrijk”) zich teruggetrokken uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (“Euratom”).

(2)Het Akkoord inzake de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie voorziet in de regelingen voor de ordelijke terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk, met inbegrip van een protocol met specifieke regelingen met betrekking top Gibraltar. Overeenkomstig artikel 3, lid 1, punt a), van het akkoord was het recht van de Unie van toepassing op en in het Verenigd Koninkrijk tijdens een overgangsperiode die op 31 december 2020 afliep. Met uitzondering van artikel 1 is het protocol na de afloop van de overgangsperiode niet langer van toepassing in Gibraltar.

(3)De Europese Unie en Euratom, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds, hebben een handels- en samenwerkingsovereenkomst gesloten, die door de Unie op grond van Besluit (EU) 2021/689 van de Raad was gesloten en met ingang van 1 januari 2021 voorlopig werd toegepast. De overeenkomst is op 1 mei 2021 in werking getreden. De overeenkomst is niet van toepassing op en heeft er evenmin gevolgen, aangezien Gibraltar van haar territoriale werkingssfeer is uitgesloten.

(4)Op de bijeenkomst van de Europese Raad van 25 november 2018 werd een verklaring voor de notulen van die bijeenkomst gedaan, waarin werd aangegeven dat er met betrekking tot Gibraltar afzonderlijke overeenkomsten tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk kunnen worden gesloten, onverminderd de bevoegdheden van de Unie en met volledige eerbiediging van de territoriale integriteit van haar lidstaten, zoals gewaarborgd door artikel 4, lid 2, van het Verdrag betreffende de Europese Unie, en dat voor die afzonderlijke overeenkomsten een voorafgaande goedkeuring van het Koninkrijk Spanje vereist is.

(5)Op 31 december 2020 heeft het Koninkrijk Spanje zijn wens geuit dat de Unie met betrekking tot Gibraltar een brede en evenwichtige regeling zou treffen op basis van het met het Verenigd Koninkrijk bereikte akkoord over een mogelijk kader voor een akkoord over Gibraltar.

(6)Het lijkt nuttig een dergelijke overeenkomst te sluiten in het licht van de geografische nabijheid van Gibraltar en zijn economische verwevenheid met de Unie.

(7) Er moeten dus onderhandelingen worden geopend voor een handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Unie en Euratom, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds, met betrekking tot Gibraltar. De Commissie moet worden aangewezen als onderhandelaar van de Unie.

(8)De overeenkomst mag geen afbreuk doen aan de kwesties van soevereiniteit en jurisdictie en moet de rechtspositie van het Koninkrijk Spanje in verband met de soevereiniteit en jurisdictie met betrekking tot Gibraltar onverlet laten.

(9)De overeenkomst moet de territoriale integriteit van de lidstaten, zoals gewaarborgd door artikel 4, lid 2, van het Verdrag betreffende de Europese Unie, eerbiedigen,

HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:

Artikel 1

De Commissie wordt gemachtigd met het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland te onderhandelen over een overeenkomst met betrekking tot het Brits overzees gebied Gibraltar.

De onderhandelingen worden gevoerd op grond van de onderhandelingsrichtsnoeren van de Raad die in de bijlage bij dit besluit zijn vastgesteld.

De onderhandelingen worden gevoerd in overleg met de Groep Verenigd Koninkrijk.

Artikel 2

De Commissie wordt aangewezen als onderhandelaar van de Unie.

Artikel 3

Dit besluit is gericht tot de Commissie.

Gedaan te Brussel,

   Voor de Raad

   De voorzitter

(1)    PB L 29 van 31.1.2020, blz. 7.
(2)    Zoals gedefinieerd in artikel 2 van het terugtrekkingsakkoord.
(3)    Besluit (EU) 2021/689 van de Raad van 29 april 2021 betreffende de sluiting, namens de Unie, van de Handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds, en van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland inzake beveiligingsprocedures voor de uitwisseling en bescherming van gerubriceerde gegevens (PB L 149 van 30.4.2021, blz. 2).
(4)    Besluit (EU) 2020/2252 van de Raad van 29 december 2020 betreffende de ondertekening, namens de Unie, en betreffende de voorlopige toepassing van de Handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds, en van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland inzake beveiligingsprocedures voor de uitwisseling en bescherming van gerubriceerde gegevens (PB L 444 van 31.12.2020, blz. 2).
(5)    Zie voetnoot 4.
(6)    PB L 150 van 30.4.2021, blz. 1. Rectificatie PB L 178 van 20.5.2021, blz. 1.
(7)    Zoals het Schengeninformatiesysteem (SIS) overeenkomstig Verordening (EG) nr. 1986/2006, Verordening (EG) nr. 1987/2006, Besluit 2007/533/JBZ van de Raad, het Visuminformatiesysteem (VIS) overeenkomstig Verordening (EG) nr. 767/2008, het inreis-uitreissysteem (EES) overeenkomstig Verordening (EU) 2017/2226 en het Europees reisinformatie en -autorisatiesysteem (Etias) overeenkomstig Verordening (EU) 2018/1240. De interoperabiliteitsverordeningen zijn ook relevant (namelijk Verordening (EU) 2019/817 en Verordening (EU) 2019/818).
(8)    Artikel 11 van Verordening (EU) 2016/399 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2016 betreffende een Uniecode voor de overschrijding van de grenzen door personen (Schengengrenscode) (PB L 77 van 23.3.2016, blz. 1).
(9)    Verordening (EU) 2017/2226 van het Europees Parlement en de Raad van 30 november 2017 tot instelling van een inreis-uitreissysteem (EES) voor de registratie van inreis- en uitreisgegevens en van gegevens over weigering van toegang ten aanzien van onderdanen van derde landen die de buitengrenzen overschrijden en tot vaststelling van de voorwaarden voor toegang tot het EES voor rechtshandhavingsdoeleinden en tot wijziging van de overeenkomst ter uitvoering van het te Schengen gesloten akkoord en Verordeningen (EG) nr. 767/2008 en (EU) nr. 1077/2011 (PB L 327 van 9.12.2017, blz. 20).
(10)    Verordening (EU) 2018/1240 van het Europees Parlement en de Raad van 12 september 2018 tot oprichting van een Europees reisinformatie- en -autorisatiesysteem (Etias) en tot wijziging van de Verordeningen (EU) nr. 1077/2011, (EU) nr. 515/2014, (EU) 2016/399, (EU) 2016/1624 en (EU) 2017/2226 (PB L 236 van 19.9.2018, blz. 1).
(11)    Verordening (EU) nr. 604/2013.
(12)    Artikel 26 van de Overeenkomst ter uitvoering van het te Schengen gesloten akkoord en Richtlijn 2001/51/EG.
(13)    Artikel 26 van de Overeenkomst ter uitvoering van het te Schengen gesloten akkoord en Richtlijn 2004/82/EG.
(14)    Dergelijke verblijfsvergunningen zouden niet onder het toepassingsgebied vallen van Richtlijn 2003/109/EG betreffende de status van langdurig ingezeten onderdanen van derde landen of de andere EU-richtlijnen inzake legale migratie.
(15)    Richtlijn (EU) 2016/681.

Brussel, 20.7.2021

COM(2021) 411 final

BIJLAGE

bij de

Aanbeveling voor een besluit van de Raad



houdende machtiging tot het openen van onderhandelingen voor een handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds, met betrekking tot Gibraltar











BIJLAGE

RICHTSNOEREN VOOR DE ONDERHANDELINGEN OVER EEN OVEREENKOMST MET HET VERENIGD KONINKRIJK VAN GROOT-BRITTANNIË EN NOORD-IERLAND
MET BETREKKING TOT GIBRALTAR

I. ALGEMENE CONTEXT

1.    Op 1 februari 2020 heeft het Verenigd Koninkrijk zich teruggetrokken uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom).

2.    De regelingen voor de terugtrekking zijn vastgesteld in het Akkoord inzake de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland (“het Verenigd Koninkrijk”) uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (“het terugtrekkingsakkoord”) 1 , met inbegrip van een Protocol betreffende de specifieke regelingen met betrekking tot het Brits overzees gebied Gibraltar (hierna “Gibraltar” genoemd). Het terugtrekkingsakkoord is op 1 februari 2020 in werking getreden en voorzag in een overgangsperiode waarin het recht van de Unie 2 overeenkomstig dat akkoord op en in het Verenigd Koninkrijk van toepassing was. Deze periode is op 31 december 2020 afgelopen. Overeenkomstig artikel 3, lid 1, punt b), van het terugtrekkingsakkoord waren de overgangsregelingen op Gibraltar van toepassing.

3.    Tijdens de overgangsperiode hebben de Europese Unie en Euratom, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk, anderzijds, onderhandeld over een handels- en samenwerkingsovereenkomst (Trade and Cooperation Agreement, TCA), die voorlopig van toepassing was met ingang van 1 januari 2021 3 en door de Unie was gesloten op basis van Besluit (EU) 2021/689 van de Raad 4 . De overeenkomst is op 1 mei 2021 in werking getreden. In overeenstemming met de verklaring voor de notulen van de bijeenkomst van de Europese Raad van 25 november 2018 over de territoriale werkingssfeer van overeenkomsten die tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk moeten worden gesloten 5 , bepaalt artikel 774, lid 3, van de TCA dat de TCA niet van toepassing is op, noch gevolgen heeft voor Gibraltar. In overeenstemming met de bovenvermelde verklaring is voor de beoogde overeenkomst “voorafgaande instemming van het Koninkrijk Spanje vereist”.

4.    Euratom en het Verenigd Koninkrijk hebben de Overeenkomst betreffende samenwerking inzake het veilige en vreedzame gebruik van kernenergie gesloten, die voorlopig van toepassing was met ingang van 1 januari 2021 en in werking is getreden op 1 mei 2021 6 . Deze overeenkomst is niet van toepassing op Gibraltar.

5.    In haar verklaring bij het besluit betreffende de ondertekening van de handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie, Euratom en het Verenigd Koninkrijk heeft de Commissie verklaard bereid te zijn elk verzoek van Spanje, in overleg met het Verenigd Koninkrijk, te onderzoeken om de procedure voor onderhandelingen over een afzonderlijke overeenkomst over Gibraltar in te leiden, mits deze verenigbaar is met het recht van de Unie en de belangen van de Unie.

6.    Het Koninkrijk Spanje en het Verenigd Koninkrijk hebben overeenstemming bereikt over een mogelijk kader voor een akkoord over Gibraltar en op 31 december 2020 heeft het Koninkrijk Spanje de Commissie verzocht om op basis van dit akkoord onderhandelingen op het niveau van de Unie te starten over een dergelijke overeenkomst.

II. DOEL EN REIKWIJDTE VAN DE BEOOGDE OVEREENKOMST

7.    Doel van de onderhandelingen is een brede en evenwichtige overeenkomst tot stand te brengen tussen de Unie en Euratom, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk, anderzijds, met betrekking tot Gibraltar, gezien de bijzondere geografische ligging van Gibraltar, rekening houdend met de internationaalrechtelijke status van Gibraltar, en gezien de specifieke kenmerken van Gibraltar en zijn bijzondere relatie met Spanje.

8.    De beoogde overeenkomst moet gericht zijn op een evenwichtige economische en sociale ontwikkeling van Gibraltar en het omliggende gebied, met name het grondgebied van de gemeenten die de Mancomunidad de Municipios del Campo de Gibraltar in het Koninkrijk Spanje vormen.

9.    De beoogde overeenkomst moet zorgen voor een evenwicht tussen rechten en plichten en voor een duurzaam gelijk speelveld. Dit evenwicht moet zorgen voor de autonomie van de rechtsorde en de besluitvorming van de Unie en de bescherming van de financiële belangen van de Unie en moet in overeenstemming zijn met de grondbeginselen van de Unie.

III. INHOUD VAN DE BEOOGDE OVEREENKOMST

ALGEMENE BEGINSELEN

10.    De beoogde overeenkomst tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk mag geen afbreuk doen aan de kwesties van soevereiniteit en rechtsmacht. Zij mag de rechtspositie van het Koninkrijk Spanje met betrekking tot de soevereiniteit en rechtsmacht ten aanzien van Gibraltar niet aantasten.

11.    Over de beoogde overeenkomst tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk moet worden onderhandeld met volledige eerbiediging van de territoriale integriteit van de lidstaten, zoals gewaarborgd door artikel 4, lid 2, van het Verdrag betreffende de Europese Unie.

12.    De beoogde overeenkomst mag geen beletsel vormen voor het sluiten van administratieve regelingen tussen Spanje en het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar over aangelegenheden die onder deze overeenkomst vallen, voor zover de bepalingen daarvan verenigbaar zijn met die van de overeenkomst en met het recht van de Unie.

BASIS VOOR SAMENWERKING

13.    De eerbiediging en bescherming van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden, de democratische beginselen, de rechtsstaat met inbegrip van de voortdurende inzet van het Verenigd Koninkrijk om het Europees Verdrag voor de rechten van de mens (EVRM) te eerbiedigen en de steun voor non-proliferatie, moeten essentiële elementen zijn voor de beoogde betrekkingen. Ook de strijd tegen klimaatverandering, zoals uitgewerkt in het UNFCCC-proces en met name in de Overeenkomst van Parijs, moet een wezenlijk element zijn van de betrekkingen. Dit geldt ook voor de agenda voor waardig werk van de IAO, met inbegrip van het scheppen van hoogwaardige banen, rechten op het werk, veilige arbeidsomstandigheden, sociale bescherming en sociale dialoog, met gendergelijkheid als transversale doelstelling. De betrekkingen moeten opnieuw bevestigen dat de partijen zich ertoe verbinden doeltreffend en op regels gebaseerd multilateralisme te bevorderen.    

14.    Gezien het belang van gegevensstromen moet in de beoogde overeenkomst worden bevestigd dat de partijen zich ertoe verbinden een hoog niveau van bescherming van persoonsgegevens te waarborgen, en op basis van volledige dynamische afstemming de Unievoorschriften inzake de bescherming van persoonsgegevens te eerbiedigen, waaronder Verordening (EU) 2016/679 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en Richtlijn (EU) 2016/680 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door bevoegde autoriteiten met het oog op de voorkoming, het onderzoek, de opsporing en de vervolging van strafbare feiten of de tenuitvoerlegging van straffen, en betreffende het vrije verkeer van die gegevens, en de uitlegging daarvan en het toezicht daarop door de Europees Comité voor gegevensbescherming en het Hof van Justitie van de Europese Unie.

VERKEER VAN PERSONEN

15.    De beoogde overeenkomst moet erop gericht zijn alle huidige fysieke belemmeringen tussen Gibraltar en het Schengengebied voor het verkeer van personen weg te nemen. De overeenkomst mag er niet in voorzien dat Gibraltar aan het Schengenacquis deelneemt of wordt betrokken bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling ervan. De autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar mogen geen toegang hebben tot databanken die overeenkomstig het recht van de Unie voorbehouden zijn aan lidstaten of landen die zijn betrokken bij het Schengenacquis of het Dublinacquis.

16.    In de beoogde overeenkomst moet worden bepaald dat de grenscontroles volledig in overeenstemming met het Schengenacquis worden uitgevoerd door Spanje; deze grenscontroles moeten eruit bestaan dat Spanje aan nieuw opgerichte grensdoorlaatposten op de luchthaven en in de haven van Gibraltar bij in- en uitreis grenscontroles uitvoert en in de aangrenzende wateren grensbewaking verricht.

17.    In de beoogde overeenkomst moet worden bepaald dat Spaanse grenswachters over alle nodige bevoegdheden en verplichtingen beschikken om grenscontroles en -bewaking uit te voeren, onder meer met betrekking tot weigering van toegang, ontvangst van verzoeken om internationale bescherming, aanhouding van een persoon en inbeslagneming van goederen en de toepassing en het gebruik van IT-systemen, in overeenstemming met de toepasselijke wetgeving van de Unie. Indien vervolgmaatregelen moeten worden genomen, moet de overeenkomst voorzien in een verplichting voor de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar om de overdracht van de betrokken persoon of het betrokken voorwerp aan de autoriteiten van Spanje te ondersteunen en te vergemakkelijken.

18.    In de overeenkomst moet worden bepaald dat de in Gibraltar doorgebrachte tijd voor de berekening van het toegestane verblijf wordt meegeteld als tijd die in het Schengengebied wordt doorgebracht.

19.    Het wegnemen van de fysieke barrières tussen het grondgebied van Gibraltar en het Schengengebied, met inbegrip van fysieke infrastructuur en bijbehorende controles van personen, vereist, als voorwaarde, alomvattende waarborgen om de veiligheid en integriteit van het Schengengebied te beschermen.

20.    Deze waarborgen moeten ten minste het volgende omvatten:

[Bijzondere regels voor inwoners van Gibraltar]

a)In de overeenkomst moet worden bepaald dat personen die legaal in Gibraltar verblijven, overeenkomstig de desbetreffende bepalingen van het recht van de Unie voor maximaal 90 dagen binnen een periode van 180 dagen visumvrije toegang tot het Schengengebied hebben. Hun paspoorten worden niet afgestempeld bij inreis in of vertrek uit het Schengengebied en zij worden vrijgesteld van de vereisten uit hoofde van de EES-verordening 7 en de Etias-verordening 8 .

b)In de overeenkomst moet worden bepaald dat personen die legaal in Gibraltar verblijven de toegang tot het grondgebied van Gibraltar niet mag worden ontzegd.

c)In de overeenkomst moet worden bepaald dat het verkrijgen en behouden van het recht om in Gibraltar te verblijven afhankelijk zou zijn van het bestaan van een reële band met Gibraltar, die moet worden aangetoond op basis van daadwerkelijke en regelmatige fysieke aanwezigheid gedurende een passende periode en van andere objectieve en verifieerbare criteria, met uitsluiting van investeringen in de economie en onroerend goed van Gibraltar, of van vooraf vastgestelde financiële betalingen aan de autoriteiten van Gibraltar. In de overeenkomst moet worden bepaald dat andere onderdanen van het Verenigd Koninkrijk dan die welke legaal in Gibraltar verblijven op het tijdstip van ondertekening van de overeenkomst, als onderdanen van derde landen moeten worden behandeld met het oog op het aanvragen en verkrijgen van verblijf in Gibraltar na de ondertekening van de overeenkomst.

d)Andere onderdanen van het Verenigd Koninkrijk dan onderdanen van het Verenigd Koninkrijk die ten tijde van de ondertekening van de overeenkomst legaal in Gibraltar verblijven, moeten met het oog op binnenkomst en verblijf in Gibraltar worden behandeld als andere onderdanen van derde landen.

[Verantwoordelijkheid voor personen die om internationale bescherming verzoeken (Dublin en Eurodac)]

e)Regels die bepalen dat Spanje, in samenwerking met het Verenigd Koninkrijk, verantwoordelijk zou zijn voor de behandeling van asielaanvragen die in Gibraltar worden ingediend overeenkomstig het toepasselijke recht van de Unie. Waar nodig zouden de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar de Spaanse autoriteiten moeten bijstaan en faciliteren bij de uitoefening van hun taken, onder meer met betrekking tot het nemen van vingerafdrukken van personen die om internationale bescherming verzoeken en personen die zijn aangehouden bij het illegaal overschrijden van de grens in het kader van het Eurodac-systeem. Als gevolg van deze opzet mag het verkeer van verzoekers om internationale bescherming tussen het grondgebied van de lidstaten en de Dublinlanden enerzijds en Gibraltar anderzijds niet leiden tot een beëindiging van de verantwoordelijkheid uit hoofde van de Dublin-verordening.

[Terugkeer/irreguliere migratie]

f)Regels om Spanje, in samenwerking met het Verenigd Koninkrijk, te verplichten illegaal verblijvende onderdanen van derde landen van het grondgebied van Gibraltar terug te zenden, ook aan de grens, en alle nodige maatregelen te nemen om deze terugkeer af te dwingen overeenkomstig het toepasselijke recht van de Unie. Waar nodig zouden de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar de Spaanse autoriteiten moeten bijstaan en faciliteren bij de uitvoering van hun taken.

g)Regels die ervoor zorgen dat migrantensmokkel naar Gibraltarees recht strafbaar wordt gesteld.

[Aansprakelijkheid van vervoerders]

h)Regels om te waarborgen dat aan de grensdoorlaatposten in de haven en op de luchthaven van Gibraltar het recht van de Unie inzake de aansprakelijkheid van vervoerders [artikel 26 van de Overeenkomst ter uitvoering van het Akkoord van Schengen en Richtlijn 2001/51/EG] wordt toegepast voor het vervoer naar Gibraltar over zee of door de lucht vanuit een derde land van onderdanen van derde landen die niet in het bezit zijn van de vereiste reisdocumenten voor toegang tot het Schengengebied en om deze vervoerders te verplichten deze onderdanen van derde landen terug te sturen naar hun land van vertrek. In de overeenkomst moet ook worden gespecificeerd dat Gibraltar voor de toepassing van de bovengenoemde regels inzake de aansprakelijkheid van vervoerders door de lidstaten van de Unie niet als een grondgebied van een derde land zou worden beschouwd.

Advance Passenger Information (op voorhand door te geven passagiersgegevens, API)

i)Regels om te waarborgen dat de API-richtlijn (Advance Passenger Information) [artikel 26 van de Schengenuitvoeringsovereenkomst en Richtlijn 2004/82/EG] in Gibraltar wordt toegepast. Het Verenigd Koninkrijk moet met betrekking tot Gibraltar bepalen dat voor vluchten die vertrekken buiten het Schengengebied en aankomen op de luchthaven van Gibraltar, Advance Passenger Information (API) wordt doorgegeven aan de Spaanse autoriteiten die grenscontroles uitvoeren.

[Visa en verblijfsvergunningen]

j)In de beoogde overeenkomst moet worden bepaald dat Spanje exclusief bevoegd zou zijn om op grond van het recht van de Unie visa voor kort verblijf af te geven met betrekking tot Gibraltar.

k)Regels die bepalen dat Spanje als enige bevoegd zou zijn voor de afgifte of verlenging van visa voor verblijf van langere duur die geldig zijn voor Gibraltar. Dergelijke visa voor verblijf van langere duur mogen alleen worden afgegeven of vernieuwd indien is voldaan aan de relevante voorwaarden volgens het recht dat van toepassing is op het grondgebied van Gibraltar, hetgeen door de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar moet worden vastgesteld. Spanje kan weigeren een visum af te geven of te vernieuwen op grond van een signalering in het Schengeninformatiesysteem; De overeenkomst zou bepalen dat de afgifte van een visum voor verblijf van langere duur dat geldig is voor Gibraltar, een lidstaat niet mag verplichten een signalering uit het Schengeninformatiesysteem in te trekken met het oog op weigering van toegang.

l)Regels die bepalen dat Spanje bevoegd zou zijn om verblijfsvergunningen voor onderdanen van derde landen af te geven of te verlengen die geldig zijn voor Gibraltar naar aanleiding van een verzoek van de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar voor personen die voldoen aan de relevante voorwaarden volgens het recht dat van toepassing is op het grondgebied van Gibraltar en mits aan de regels op basis van punt 20, punt c), is voldaan. Spanje kan weigeren een verblijfsvergunning af te geven op basis van een signalering in het Schengeninformatiesysteem. De overeenkomst zou bepalen dat de afgifte of vernieuwing van een verblijfsvergunning die geldig is voor Gibraltar, een lidstaat niet mag verplichten met het oog op weigering van toegang een signalering uit het Schengeninformatiesysteem in te trekken. In de overeenkomst moet worden gespecificeerddat op verblijfsvergunningen duidelijk moet zijn aangegeven dat zij geldig zijn voor Gibraltar. De autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar kunnen onder bepaalde voorwaarden toestemming krijgen om deze verblijfsvergunningen af te geven.

m)Regels waarbij verblijfsvergunningen en visa voor verblijf van langere duur die door Gibraltar reeds zijn afgegeven aan onderdanen van derde landen die ten tijde van de inwerkingtreding van de overeenkomst legaal in Gibraltar verblijven, binnen 2 jaar na de inwerkingtreding van de overeenkomst moeten worden vervangen door verblijfsvergunningen die overeenkomstig de overeenkomst zijn afgegeven. In de overeenkomst moet worden bepaald dat bestaande verblijfsvergunningen worden gemeld aan Spanje, dat controles kan uitvoeren in de relevante databanken en de bevoegde autoriteiten in Gibraltar kan verzoeken deze vergunningen in te trekken om redenen van openbare orde of binnenlandse veiligheid.

[Beveiliging]

n)Regels inzake de uitwisseling van operationele informatie tussen de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar en de lidstaten, met inbegrip van informatie uit strafregisters en informatie over gezochte en vermiste personen en voorwerpen, zowel op verzoek als spontaan, indien dit relevant is voor de preventie, de opsporing of het onderzoek van zware criminaliteit in Gibraltar of in de lidstaten, de tenuitvoerlegging van een straf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel, de bescherming tegen en de voorkoming van bedreigingen van de openbare veiligheid. De autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar hebben geen toegang tot op grond van het recht van de Unie opgezette databanken.

o)Regels voor samenwerking tussen de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar en Europol en Eurojust in overeenstemming met de regelingen voor de samenwerking met derde landen die zijn vastgesteld in de wetgeving van de Unie, met inbegrip van regels inzake de uitwisseling van persoonsgegevens tussen deze agentschappen en de bevoegde autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar.

p)Regels die voorzien in de mogelijkheid van grensoverschrijdende operationele samenwerking, zoals grensoverschrijdende observatie, grensoverschrijdende achtervolging van verdachten, de organisatie van gezamenlijke patrouilles en andere gezamenlijke operaties.

q)Regels die het Verenigd Koninkrijk verplichten ten aanzien van Gibraltar te eisen dat PNR-gegevens met betrekking tot alle inkomende vluchten naar de luchthaven van Gibraltar overeenkomstig de PNR-richtlijn [Richtlijn (EU) 2016/681] ter beschikking van de Spaanse autoriteiten worden gesteld. Daartoe moet in de overeenkomst worden bepaald dat Gibraltar voor de toepassing van de PNR-richtlijn niet als een grondgebied van een derde land wordt beschouwd.

r)Regels die de uitvoering van verscherpte politiecontroles in de gebieden nabij de landgrens tussen Spanje en het grondgebied van Gibraltar verplicht stellen, zowel voor rechtshandhavings- als migratiedoeleinden.

s)Regels die voorzien in de toepassing van de regels van de Unie inzake vuurwapens [vuurwapenrichtlijn (EU) 2021/555] in Gibraltar. In de overeenkomst moet worden bepaald dat de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar uitvoervergunningen en invoer- en doorvoermaatregelen vaststellen ter uitvoering van artikel 10 van het Protocol van de Verenigde Naties tegen de illegale vervaardiging van en handel in vuurwapens, hun onderdelen, componenten en munitie, tot aanvulling van het Verdrag van de Verenigde Naties tegen grensoverschrijdende georganiseerde misdaad.

t)Regels die voorzien in de toepassing van de regels van de Unie inzake precursoren voor explosieven [Verordening (EU) 2019/1148] in Gibraltar.

u)Regels die ervoor zorgen dat de handel in illegale drugs die volgens het recht van de Unie strafbaar is, ook volgens het recht van Gibraltar strafbaar is en regels betreffende verdovende middelen en psychotrope stoffen.

v)Een regel die het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar verplicht ervoor te zorgen dat personen aan wie anders de toegang tot het Schengengebied zou worden geweigerd, onder meer omdat zij worden beschouwd als een bedreiging voor de openbare orde of de binnenlandse veiligheid, worden verhinderd en verboden het grondgebied van Gibraltar te verlaten en het Schengengebied binnen te komen. Met het oog hierop zou de overeenkomst voorzien in een regeling voor voorafgaande kennisgeving of voorafgaande toestemming voor inwoners van Gibraltar om reizen naar het Schengengebied mogelijk te maken.

[Rechtskader voor doeltreffende justitiële samenwerking in strafzaken op belangrijke gebieden]

w)De overeenkomst moet zorgen voor een rechtskader dat doeltreffende justitiële samenwerking in strafzaken op belangrijke gebieden mogelijk maakt, dat ten minste het volgende omvat:

-Bepalingen om te waarborgen dat het Verdrag van de Raad van Europa betreffende uitlevering en de aanvullende protocollen daarbij op Gibraltar worden toegepast.

-Bepalingen om te waarborgen dat de verdragen van de Raad van Europa inzake wederzijdse rechtshulp en de aanvullende protocollen daarbij op Gibraltar worden toegepast.

-Bepalingen om te waarborgen dat de verdragen van de Raad van Europa inzake bevriezing en confiscatie van vermogensbestanddelen op Gibraltar worden toegepast.

21.    Volgens de voorgenomen overeenkomst moeten de partijen ervoor zorgen dat hun wetgeving de overschrijding van de grens tussen de Unie en Gibraltar mogelijk maakt zonder controles aan een grensdoorlaatpost.

22.    De beoogde overeenkomst moet voorzien in een mechanisme om toekomstige relevante ontwikkelingen van het recht van de Unie waar nodig in aanpassingen van de overeenkomst te kunnen weerspiegelen. De overeenkomst moet ook een bepaling bevatten volgens welke het deel van de overeenkomst inzake het verkeer van personen door de Unie zal worden beëindigd indien de aanpassing niet wordt gedaan.

23.    De beoogde overeenkomst moet voorzien in een verplichting om alle activiteiten van de instellingen van de Unie en de lidstaten in verband met Schengenevaluatie op het grondgebied van Gibraltar toe te laten.

24.    Indien de ingevoerde waarborgen niet worden nageleefd, moet de beoogde overeenkomst voorzien in de mogelijkheid dat de Unie unilateraal alle bepalingen opschort met betrekking tot het verkeer van personen tussen de Unie en Gibraltar.

25.    De beoogde overeenkomst moet voorzien in een mechanisme om de uitvoering van dit deel van de overeenkomst te evalueren. Na de eerste vier jaar van uitvoering, en onverminderd punt 57, moet de overeenkomst elke partij de mogelijkheid bieden om te besluiten of de overeenkomst wordt voortgezet dan wel beëindigd.

ECONOMIE EN HANDEL

GELIJK SPEELVELD    

26.    Gezien de geografische nabijheid van de Unie en Gibraltar en hun wederzijdse economische afhankelijkheid moet de beoogde overeenkomst open en eerlijke concurrentie waarborgen en daartoe voorzien in gedegen verbintenissen om een gelijk speelveld te waarborgen en bij te dragen aan duurzame ontwikkeling. Bij deze toezeggingen moet rekening worden gehouden met de reikwijdte en de diepgang van de beoogde overeenkomst, de algemene relatie en de economische verwevenheid. De beoogde overeenkomst moet steeds hoge normen in acht nemen, waarbij de normen van de Unie en de internationale normen die binnen de EU worden toegepast 9 , als referentiepunt gelden, met name op het gebied van staatssteun, arbeids- en sociale normen, milieu en klimaat, belastingaangelegenheden, bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering en andere regelgevende maatregelen en praktijken op die gebieden. De beoogde overeenkomst moet ervoor zorgen dat de haven van Gibraltar eerlijk concurreert met andere Europese havens, met name de haven van Algeciras, onder meer met betrekking tot bunkerdiensten.

27.    Onverminderd de punten 62 en 65 moet de beoogde overeenkomst voorzien in geschikte mechanismen om te zorgen voor een doeltreffende uitvoering, handhaving en geschillenbeslechting, met inbegrip van passende rechtsmiddelen. De beoogde overeenkomst moet ook voorzien in autonome maatregelen om snel te reageren wanneer op relevante gebieden de gelijke concurrentievoorwaarden worden verstoord, met de normen van de Unie als referentiepunt.

28.    Het bestuursorgaan moet bevoegd zijn om de ontwikkeling van de beschermingsniveaus aan te pakken en de verbintenissen inzake een gelijk speelveld te wijzigen door deze tot andere gebieden uit te breiden of na verloop van tijd strengere normen vast te stellen.

Staatssteun

29.    Wat staatssteun betreft, moet de beoogde overeenkomst ervoor zorgen dat de staatssteunregels op basis van Unieregels als referentiepunt op en in Gibraltar worden toegepast en voorzien in mechanismen om de ontwikkeling van dergelijke regels na verloop van tijd aan te pakken, teneinde verstoring van het handelsverkeer of de mededinging te vermijden. De Unie en het Verenigd Koninkrijk moeten zich met betrekking tot Gibraltar ook verbinden tot effectieve handhaving, onder meer door middel van administratieve en gerechtelijke procedures, en tot doeltreffende rechtsmiddelen.



Arbeids- en sociale normen

30.    Wat arbeids- en sociale normen betreft, moet de beoogde overeenkomst ervoor zorgen dat de Unie en het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar steeds hun hoge beschermingsniveau handhaven, met de normen van de Unie als referentiepunt, met betrekking tot ten minste de volgende gebieden: grondrechten op arbeidsgebied; arbeidshygiëne en veiligheid; eerlijke arbeidsvoorwaarden en arbeidsnormen; informatie- en raadplegingsrechten op bedrijfsniveau; en herstructurering van ondernemingen. De beoogde overeenkomst moet ook zorgen voor doeltreffende binnenlandse handhaving.

Milieu en klimaat

31.    Wat milieu en klimaat betreft, moet de beoogde overeenkomst ervoor zorgen dat de Unie en het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar steeds hoge beschermingsniveaus handhaven, met normen van de Unie als referentiepunt, met betrekking tot ten minste de volgende gebieden die relevant zijn voor de geografische context van Gibraltar:

toegang tot milieu-informatie; inspraak en toegang tot de rechter in milieuzaken; milieueffectbeoordeling en strategische milieubeoordeling; luchtemissies en luchtkwaliteit; behoud van de natuur en de biodiversiteit; afvalbeheer, ook in de haven van Gibraltar; geluidsemissies; de bescherming en instandhouding van het aquatische en mariene milieu, met inbegrip van de havenontvangstvoorzieningen in de haven van Gibraltar; preventie, reductie en eliminatie van risico’s voor de gezondheid van mens en dier of voor het milieu, veroorzaakt door de productie, het gebruik, het vrijkomen en de verwijdering van chemische stoffen; en klimaatverandering, met name emissies en verwijdering van broeikasgassen, met inbegrip van doeltreffende koolstofbeprijzingssystemen.

32.    De beoogde overeenkomst moet ervoor zorgen dat de Unie en het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar het voorzorgsbeginsel en het beginsel van preventief handelen eerbiedigen, dat milieuaantastingen bij voorrang aan de bron worden bestreden, dat milieubescherming in beginsel in de beleidsvorming moet worden geïntegreerd en dat de vervuiler betaalt. De beoogde overeenkomst moet ook zorgen voor doeltreffende binnenlandse handhaving.

Directe belastingen

33.    Met betrekking tot directe belastingen moet de beoogde overeenkomst de beginselen van goed bestuur op fiscaal gebied, waaronder de mondiale normen inzake transparantie en uitwisseling van informatie, eerlijke belastingheffing en de normen van de OESO tegen grondslaguitholling en winstverschuiving (Base Erosion and Profit Shifting – BEPS), erkennen en de Unie en het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar ertoe verplichten deze beginselen en normen ten uitvoer te leggen. De beoogde overeenkomst moet ervoor zorgen dat Gibraltar mettertijd de relevante essentiële belastingnormen die binnen de Unie in verband met de uitwisseling van inlichtingen van toepassing zijn, op verzoek, spontaan en automatisch toepast. De beoogde overeenkomst moet er ook voor zorgen dat Gibraltar de in de Unie geldende normen toepast met betrekking tot de bestrijding van belastingontwijkingspraktijken, en openbare verslaglegging per land door kredietinstellingen en beleggingsondernemingen. De beoogde overeenkomst moet opnieuw bevestigen dat de Unie en het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar zich ertoe verbinden om schadelijke belastingmaatregelen te beteugelen, rekening houdend met het BEPS-actieplan van de G20-OESO, en ervoor te zorgen dat het Verenigd Koninkrijk zich er met betrekking tot Gibraltar toe verbindt de gedragscode inzake de belastingregeling voor ondernemingen in acht te nemen.



Andere instrumenten voor handel en duurzame ontwikkeling

34.    De beoogde overeenkomst moet duurzame ontwikkeling bevorderen door middel van handel en investeringen, rekening houdend met de meest recente aanpak van de EU, en moet in verhouding staan tot de betrekkingen met het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar.

Bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering

35.    De beoogde overeenkomst moet toezeggingen bevatten om de internationale inspanningen ter voorkoming en bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering te ondersteunen en ervoor te zorgen dat het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar de in de Unie geldende normen ter voorkoming van witwassen en terrorismefinanciering toepast.

HANDEL IN GOEDEREN    

36.    De beoogde overeenkomst moet erop gericht zijn de fysieke belemmeringen tussen Gibraltar en de Unie voor het vrije verkeer van goederen weg te nemen. Om de fysieke belemmeringen tussen Gibraltar en de Unie weg te nemen, met inbegrip van fysieke infrastructuur of controleposten en daarmee verband houdende controles en inspecties van goederen, zijn uitgebreide regelingen nodig om de integriteit van de eengemaakte markt van de Unie, de douane-unie en de financiële belangen van de Unie te beschermen.

37.    De beoogde overeenkomst moet derhalve tot doel hebben te voorzien in een douane-unie in overeenstemming met artikel XXIV van de GATT 1994 tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar en moet regelingen bevatten om ervoor te zorgen dat de relevante bepalingen van het recht van de Unie, met name op het gebied van goederen, van toepassing zijn op en in Gibraltar, met inbegrip van:

-douanewetgeving zoals gedefinieerd in het douanewetboek van de Unie, met inbegrip van de verboden en beperkingen, de veiligheidsmaatregelen en de controles op het fysieke vervoer van liquide middelen, met uitzondering van vrijhandelsovereenkomsten van de Unie;

-het gemeenschappelijk buitentarief, de rechten en de handelspolitieke maatregelen van de Unie, met inbegrip van handelsbeschermingsinstrumenten en handelsstatistieken;

-wetgeving inzake accijnzen en belasting over de toegevoegde waarde (btw), met inbegrip van de wetgeving inzake diensten, om Gibraltar binnen het btw- en accijnsgebied van de Unie te brengen;

-wetgeving inzake administratieve samenwerking en wederzijdse administratieve bijstand tussen de lidstaten van de Unie, onder meer in belasting- en douanezaken en voor de invordering van schuldvorderingen in verband met belastingen en douanerechten;

-vergunningensystemen die relevant zijn voor in- en uitvoer; en

-productvereisten en -normen die gelden in de eengemaakte markt, ook voor tabaks- en aanverwante producten, en sanitaire en fytosanitaire maatregelen.

38.    De regelingen moeten met name bepalingen bevatten over samenwerking op het gebied van douane en belastingen en over de uitwisseling van informatie ter voorkoming en bestrijding van fraude, smokkel, met name van producten die onderworpen zijn aan accijnzen of bijzondere belastingen, zoals tabaksproducten, en drugshandel, illegale handel in vuurwapens en precursoren voor explosieven, met inbegrip van geldbewegingen en het witwassen van geld en terrorismefinanciering in verband daarmee. De douanesamenwerking moet ook coördinatie van douanecontroles, samenwerking bij gezamenlijke operaties en speciale vormen van samenwerking in de Unie omvatten.

39.    Wanneer het recht van de Unie dat in Gibraltar van toepassing is, aan de lidstaten van de Unie een zekere beoordelingsmarge laat, moet het Verenigd Koninkrijk zich met betrekking tot Gibraltar aanpassen aan de maatregelen die Spanje bij de uitoefening van die bevoegdheid heeft vastgesteld, onder meer met betrekking tot het niveau van de belasting op goederen. De beoogde overeenkomst moet met name bepalingen bevatten om ervoor te zorgen dat in Gibraltar een belastingstelsel voor goederen wordt toegepast dat in overeenstemming is met het belastingstelsel van Spanje. Het verschil in detailhandelsprijzen ten opzichte van Spanje voor producten die aan accijnzen of bijzondere belastingen zijn onderworpen, met name voor alcohol, brandstof en tabaksproducten, zou door deze aanpassing tot een minimum worden beperkt om verlegging van het handelsverkeer of smokkel te voorkomen.

40.    De beoogde overeenkomst moet regelingen bevatten om ervoor te zorgen dat geen goederen uit Gibraltar het grondgebied van de douane-unie kunnen binnenkomen zonder vooraf te zijn aangegeven en onderworpen aan de nodige controles en inspecties die op elke andere plaats van binnenkomst in de douane-unie verplicht zijn op basis van de bepalingen van het recht van de Unie die op en in Gibraltar van toepassing zijn geworden. De nodige controles en inspecties kunnen worden uitgevoerd in Gibraltar of op andere plaatsen van binnenkomst op het grondgebied van de douane-unie waar de passende infrastructuur voorhanden is. De beoogde overeenkomst moet bepalingen bevatten om ervoor te zorgen dat alle douane-, sanitaire en fytosanitaire en andere controles en inspecties aan de grensposten of douanekantoren in Gibraltar worden uitgevoerd door de Spaanse autoriteiten of minstens gezamenlijk door de Spaanse autoriteiten en de bevoegde autoriteiten in Gibraltar. Voor de controles en inspecties zouden in de haven en de luchthaven van Gibraltar grenscontroleposten en douanekantoren moeten worden gevestigd en zou het gebruik van met name het Traces-systeem verplicht zijn. De Spaanse autoriteiten moeten voor de controles en inspecties doorlopend en continu volledige elektronische toegang krijgen, in real time, tot de relevante IT-systemen van de bevoegde autoriteiten in Gibraltar op het gebied van douane, sanitaire en fytosanitaire maatregelen en indirecte belastingen.

41.    De beoogde overeenkomst moet ook bepalingen bevatten die het mogelijk maken toezicht te houden op alle andere activiteiten van de bevoegde autoriteiten in Gibraltar, met name markttoezichtautoriteiten, in verband met de uitvoering en toepassing van bepalingen van het recht van de Unie die door de voorgenomen overeenkomst van toepassing zijn geworden, met inbegrip van het recht van vertegenwoordigers van de Unie om in Gibraltar aanwezig te zijn en toegang te hebben tot de relevante IT-systemen van de bevoegde autoriteiten in Gibraltar.

42.    Indien de bepalingen van de beoogde overeenkomst ontoereikend of gebrekkig worden toegepast, bij fouten, wanbeheer of misbruik door de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar, een gebrek aan medewerking, onregelmatigheden of fraude, of ernstige economische, maatschappelijke of milieuproblemen of verlegging van het handelsverkeer moet de beoogde overeenkomst ook voorzien in de mogelijkheid dat de Unie unilateraal passende maatregelen neemt, waaronder het herstel van de fysieke infrastructuur die is verwijderd en de bijbehorende controles en inspecties van goederen, en de intrekking van handelspreferenties die zijn toegekend.

43.    De beoogde overeenkomst moet voorzien in een mechanisme waarmee toekomstige relevante ontwikkelingen van het recht van de Unie, zoals een mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens, indien nodig kunnen worden weerspiegeld in aanpassingen van de overeenkomst, en in passende maatregelen ingeval de noodzakelijke aanpassing niet wordt gedaan.

44.    De beoogde overeenkomst moet er tevens voor zorgen dat in Gibraltar of namens de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar geïnde douanerechten adequaat aan de begroting van de Unie worden toegewezen. De beoogde overeenkomst moet ook regelingen bevatten ter bestrijding van fraude en andere onwettige activiteiten waardoor de financiële belangen van de Unie of de financiële belangen van het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar worden geschaad.

VERVOER

45.    Op voorwaarde van een voorafgaand akkoord tussen Spanje en het Verenigd Koninkrijk over de luchthaven van Gibraltar, moet de beoogde overeenkomst

a) ervoor zorgen dat luchtvervoersdiensten tussen Gibraltar en punten op het grondgebied van de Unie uitsluitend door luchtvaartmaatschappijen uit de Unie worden verricht; en

b) passende bepalingen bevatten inzake de veilige, beveiligde en milieuvriendelijke exploitatie van de luchthaven van Gibraltar en inzake eerlijke concurrentie tussen de luchthaven van Gibraltar en de luchthavens in de Unie.

46.    De beoogde overeenkomst moet het vervoer van goederen en personen over de weg tussen de partijen mogelijk maken, op voorwaarde dat dit vervoer beperkt blijft tot het aangrenzende grensgebied.

SPECIFIEKE SAMENWERKINGSGEBIEDEN

MILIEU

47.    In de beoogde overeenkomst moeten regelingen worden vastgesteld voor nauwere samenwerking tussen de bevoegde instanties op milieugebied, met inbegrip van het faciliteren van wetenschappelijk onderzoek naar het mariene milieu. De overeenkomst moet voorzien in een niveau van milieubescherming dat gelijkwaardig is aan de normen van de Unie. Dit kan worden bereikt door middel van administratieve regelingen tussen Spanje en het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Gibraltar, op alle relevante gebieden, met inbegrip van landwinning.

RECHTEN VAN WERKNEMERS (met inbegrip van de coördinatie van de sociale zekerheid)    

48.    De beoogde overeenkomst moet ervoor zorgen dat burgers van de Unie die legaal in Spanje verblijven en onderdanen van het Verenigd Koninkrijk die legaal in Gibraltar verblijven, met uitzondering van burgers die overeenkomstig punt 20, c), en punt 20, m), een verblijfsrecht verkrijgen na de ondertekening van de voorgenomen overeenkomst, in Gibraltar respectievelijk Spanje het recht hebben om arbeid in loondienst te verrichten en dergelijke activiteiten uit te oefenen overeenkomstig de regels die van toepassing zijn op onderdanen van het Verenigd Koninkrijk in Gibraltar en EU-burgers in Spanje. Met het oog op de volle werking van dit recht moeten zij ook alle aanvullende rechten genieten die het EU-recht aan mobiele werknemers toekent, waaronder het recht om Gibraltar en Spanje binnen te komen en te verlaten, daar te verblijven tijdens hun werk, een duurzaam verblijfsrecht te verwerven en gebruik te kunnen maken van waarborgen wanneer het Verenigd Koninkrijk of Spanje hun rechten in respectievelijk Gibraltar en Spanje wil beperken.

49.    De beoogde overeenkomst moet in Gibraltar en Spanje elke discriminatie op grond van nationaliteit verbieden ten aanzien van de begunstigden van de overeenkomst, zoals vastgesteld in het acquis van de Unie, met name wat betreft de levens-, werkgelegenheids- en arbeidsomstandigheden.

50.    Overeenkomstige rechten moeten ook worden toegekend aan gezinsleden van begunstigden van de overeenkomst, zoals bepaald in de toepasselijke regels van de Unie, ongeacht hun nationaliteit.

51.    Aangezien de bescherming van de socialezekerheidsrechten essentieel is om de daadwerkelijke uitoefening van grensoverschrijdende arbeid te waarborgen, moeten de bepalingen betreffende de rechten van werknemers in de beoogde overeenkomst worden aangevuld met bepalingen inzake de coördinatie van de sociale zekerheid. De overeenkomst moet er met name voor zorgen dat de begunstigden die in Gibraltar werken of hebben gewerkt, een hoog niveau van sociale zekerheid genieten, en dat het fundamentele beginsel van gelijke behandeling wordt geëerbiedigd.

52.    De begunstigden van de overeenkomst die als werknemers in het kader van modus 4-diensten worden gedetacheerd, genieten de in de punten 48 tot en met 51 bedoelde rechten, in voorkomend geval, alleen met betrekking tot plaatselijk voortgebrachte en verbruikte diensten in het aangrenzende grensgebied.

EURATOM-AANGELEGENHEDEN

53.    De beoogde overeenkomst kan betrekking hebben op relevante aangelegenheden die onder het Euratom-Verdrag en het daarvan afgeleide recht vallen, met name, maar niet beperkt tot, bepalingen betreffende gezondheid en veiligheid, de gemeenschappelijke nucleaire markt en nucleaire veiligheidscontroles.

FINANCIEEL MECHANISME

54.    Er moet een financieel mechanisme worden ingesteld om de cohesie tussen Gibraltar en Campo de Gibraltar te bevorderen, bijvoorbeeld op het gebied van opleiding en werkgelegenheid. Beide partijen moeten voorzien in financiering voor dit mechanisme. Het mechanisme moet maatregelen omvatten ter bescherming van de financiële belangen van de Unie tegen fraude en andere onwettige activiteiten en onregelmatigheden.

INSTITUTIONELE BEPALINGEN

STRUCTUUR

55.    De beoogde overeenkomst moet deel uitmaken van een algemeen governancekader dat alle gebieden van samenwerking bestrijkt en, in voorkomend geval, overeenkomsten en regelingen ter aanvulling van de beoogde overeenkomst.

56.    De beoogde overeenkomst moet voorzien in periodieke evaluatie ervan.

57.    De beoogde overeenkomst moet worden gesloten voor onbepaalde tijd en kan op verzoek van een van de partijen worden beëindigd, mits de andere partij daarvan drie maanden van tevoren kennis is gegeven.

BESTUUR

58.    Om de goede werking van de beoogde overeenkomst te waarborgen, moeten efficiënte en doeltreffende regelingen tot stand worden gebracht voor het beheer, het toezicht, de uitvoering en de evaluatie, alsmede voor de beslechting van geschillen en voor handhaving, met volledige inachtneming van de autonomie van de respectieve rechtsorden van de partijen.

59.    De beoogde overeenkomst moet voorzien in de mogelijkheid van autonome maatregelen, met inbegrip van opschorting van de toepassing van de overeenkomt, en in de mogelijkheid van aanvullende overeenkomsten, geheel of ten dele in geval van een schending van essentiële elementen.

60.    In het kader van de beoogde overeenkomst moet een bestuursorgaan worden opgericht dat verantwoordelijk is voor het beheer van en het toezicht op de uitvoering en de werking van de beoogde overeenkomst, alsmede voor de facilitering van de beslechting van geschillen. Het dient besluiten te nemen en aanbevelingen te doen over de ontwikkeling ervan. De lidstaten, met inbegrip van Spanje, moeten deel uitmaken van de delegatie die de Unie in het bestuursorgaan vertegenwoordigt.

61.    Het bestuursorgaan, waarin de partijen op een passend niveau dienen te zijn vertegenwoordigd, dient met wederzijdse instemming besluiten te nemen en zo vaak bijeen te komen als nodig is om zijn taken te vervullen. Zo nodig kan dit orgaan ook gespecialiseerde subcomités oprichten om zich bij de uitvoering van zijn taken te laten bijstaan.

62.    Met betrekking tot de bepalingen van het recht van de Unie die op Gibraltar van toepassing zijn geworden, moeten de instellingen, met name het Hof van Justitie van de Europese Unie, en de organen en instanties van de Unie met betrekking tot het Verenigd Koninkrijk (Gibraltar) en natuurlijke en rechtspersonen die op het grondgebied van Gibraltar verblijven of gevestigd zijn, over de bevoegdheden beschikken die hun door het recht van de Unie zijn toegekend. In het bijzonder moet het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) in dit opzicht over de bevoegdheid beschikken zoals voorzien in de Verdragen.

63.    De beoogde overeenkomst moet passende regelingen omvatten voor de beslechting van geschillen door een onafhankelijk arbitragepanel waarvan de beslissingen bindend zijn voor de partijen en door handhaving, met inbegrip van bepalingen voor een snelle probleemoplossing.

64.    Indien een geschil een vraag over de uitlegging van het recht van de Unie opwerpt, waarop ook door elk van beide partijen kan worden gewezen, moet het arbitragepanel de vraag met het oog op een bindende uitspraak voorleggen aan het HvJ-EU, dat als enige oordeelt over het recht van de Unie. Het arbitragepanel dient het geschil in overeenstemming met de uitspraak van het HvJ-EU te beslechten.

65.    Wanneer een partij niet binnen een redelijke termijn de nodige maatregelen neemt om te voldoen aan de bindende beslechting van een geschil, heeft de andere partij het recht om financiële compensatie te vragen of evenredige en tijdelijke maatregelen te nemen, met inbegrip van de opschorting van haar verplichtingen binnen het toepassingsgebied van de beoogde overeenkomst.

66.    Indien een partij haar verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst niet zou nakomen, heeft de andere partij recht op voorlopige corrigerende maatregelen, met inbegrip van de gedeeltelijke of volledige opschorting van de overeenkomst, die evenredig zijn met de vermeende tekortkoming en de economische en maatschappelijke gevolgen daarvan, en op voorwaarde dat deze partij een geschillenbeslechtingsprocedure met betrekking tot de vermeende inbreuk inleidt.

UITZONDERINGEN EN WAARBORGEN

67.    De beoogde overeenkomst moet voorzien in passende uitzonderingen. Deze dienen de openbaarmaking van informatie met betrekking tot de veiligheidsbelangen van de partijen te omvatten.

AUTHENTIEKE TALEN

68.    Het beoogde partnerschap dient gelijkelijk authentiek te zijn in alle officiële talen van de Unie en dient een daartoe strekkende taalclausule te bevatten.

(1)      PB L 29 van 31.1.2020, blz. 7.
(2)      Zoals gedefinieerd in artikel 2 van het terugtrekkingsakkoord.
(3)

     Besluit (EU) 2020/2252 van de Raad van 29 december 2020 betreffende de ondertekening, namens de Unie, en betreffende de voorlopige toepassing van de Handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds, en van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland inzake beveiligingsprocedures voor de uitwisseling en bescherming van gerubriceerde gegevens (PB L 444 van 31.12.2020, blz. 2).

(4)      Besluit (EU) 2021/689 van de Raad van 29 april 2021 betreffende de sluiting, namens de Unie, van de Handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds, en van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland inzake beveiligingsprocedures voor de uitwisseling en bescherming van gerubriceerde gegevens (PB L 149 van 30.4.2021, blz. 2).
(5)      “Na de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie zal Gibraltar niet binnen de territoriale werkingssfeer van de tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk te sluiten overeenkomsten vallen. Dit sluit evenwel niet uit dat er met betrekking tot Gibraltar afzonderlijke overeenkomsten tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk kunnen worden gesloten. Onverminderd de bevoegdheden van de Unie en met volledige eerbiediging van de territoriale integriteit van haar lidstaten, zoals gewaarborgd door artikel 4, lid 2, van het Verdrag betreffende de Europese Unie, is voor die afzonderlijke overeenkomsten een voorafgaande toestemming van het Koninkrijk Spanje vereist.”
(6)      Zie voetnoot 4.
(7)

     Verordening (EU) 2017/2226 van het Europees Parlement en de Raad van 30 november 2017 tot instelling van een inreis-uitreissysteem (EES) voor de registratie van inreis- en uitreisgegevens en van gegevens over weigering van toegang ten aanzien van onderdanen van derde landen die de buitengrenzen overschrijden en tot vaststelling van de voorwaarden voor toegang tot het EES voor rechtshandhavingsdoeleinden en tot wijziging van de overeenkomst ter uitvoering van het te Schengen gesloten akkoord en Verordeningen (EG) nr. 767/2008 en (EU) nr. 1077/2011 (PB L 327 van 9.12.2017, blz. 20).

(8)         Verordening (EU) 2018/1240 van het Europees Parlement en de Raad van 12 september 2018 tot oprichting van een Europees reisinformatie- en -autorisatiesysteem (Etias) en tot wijziging van de Verordeningen (EU) nr. 1077/2011, (EU) nr. 515/2014, (EU) 2016/399, (EU) 2016/1624 en (EU) 2017/2226 (PB L 236 van 19.9.2018, blz. 1).
(9)      Met inbegrip van alle fundamentele IAO-verdragen.