EUROPESE COMMISSIE

Brussel, 27.5.2020

COM(2020) 442 final

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE

De EU-begroting als drijvende kracht achter het herstelplan voor Europa

DE EU-BEGROTING ALS DRIJVENDE KRACHT ACHTER HET HERSTELPLAN VOOR EUROPA

1.Een ambitieuze en innovatieve EU-begroting voor Europees herstel

Samen met de drie belangrijke veiligheidsnetten voor werknemers, bedrijven en overheden die op 23 april door de Europese Raad zijn goedgekeurd en een pakket van 540 miljard EUR vormen, zouden deze uitzonderlijke op EU-niveau genomen maatregelen een bedrag van 1 290 miljard EUR aan gerichte en vroegtijdige steun voor het herstel van Europa bereiken 4 . Uit conservatieve ramingen van het hefboomeffect van het meerjarig financieel kader en NextGenerationEU blijkt dat de totale investering die met dit pakket maatregelen zou kunnen worden gegenereerd 3,1 biljoen EUR bedraagt.

Deze maatregelen zijn een doortastende reactie op de oproepen van het Europees Parlement om “een omvangrijk pakket voor herstel en wederopbouw voor te stellen voor investeringen om de Europese economie na de crisis te ondersteunen […] als onderdeel van het nieuwe meerjarig financieel kader” 5 en op de oproep van de leiders voor een herstelfonds dat “ een toereikende omvang [moet] hebben, gericht zijn op de sectoren en geografische delen van Europa die het zwaarst zijn getroffen, en [...] specifiek [moet] worden ingezet om deze ongekende crisis het hoofd te bieden” 6 .

Dit gedeelde begrip vormt de basis voor een snel en alomvattend akkoord tussen de instellingen. De Commissie dringt aan op zeer nauwe samenwerking tussen het Europees Parlement en de Raad op alle vlakken van dit herstelplan en verzoekt hen om de uitgaven die met externe bestemmingsontvangsten in het kader van NextGenerationEU worden gefinancierd jaarlijks te evalueren. De beginselen van deze evaluatie kunnen in een interinstitutionele verklaring worden vastgelegd. Een snel akkoord over NextGenerationEU en een ambitieuze langetermijnbegroting zullen een krachtige uiting van Europese solidariteit en vastberadenheid zijn op een moment waarop de inzet nauwelijks groter kon zijn. 

NextGenerationEU zal de EU-begroting de extra slagkracht geven die nodig is om op beslissende wijze antwoord te kunnen bieden op de dringendste uitdagingen. Dit is een eenmalig noodinstrument dat is ontworpen voor een beperkte periode en uitsluitend gebruikt zal worden voor crisisrespons- en herstelmaatregelen. De middelen zullen via de EU-begroting aan de lidstaten worden verstrekt ter ondersteuning van investerings- en hervormingsprioriteiten en zullen worden gebruikt voor de versterking van de financiële programma’s die van cruciaal belang zijn voor het herstel met een einddatum tot en met 31 december 2024. Middelen verzamelen op de financiële markten zal de financieringskosten in de loop van de tijd helpen spreiden zodat de lidstaten in de periode 2021‑2027 geen grote aanvullende bijdragen aan de EU‑begroting hoeven te leveren. De Commissie zal ook nieuwe eigen middelen voorstellen die de terugbetaling van de marktfinanciering in het kader van NextGenerationEU kunnen helpen financieren.

NextGenerationEU snel opstarten is van vitaal belang om het tij van de economische crisis te keren. Om de middelen zo snel mogelijk beschikbaar te stellen zodat in de meest directe behoeften kan worden voorzien, stelt de Commissie ook voor om het huidige meerjarig financieel kader voor de periode 2014‑2020 te wijzigen om 11,5 miljard EUR extra financiering al in 2020 beschikbaar te stellen. Deze aanvullende financiering zou beschikbaar worden gesteld voor REACT-EU, het instrument voor solvabiliteitssteun en het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling, waarin de urgentie van deze behoeften tot uiting komt.

2.Hoe zal NextGenerationEU worden gebruikt?

Elk programma en elke euro in dit pakket zal worden gebruikt om de meest cruciale herstelbehoeften te lenigen, zoals vastgesteld in de behoeftenanalyse van de Commissie. Deze voorstellen richten zich op de gebieden waar de EU-begroting het grootste verschil kan maken en de essentiële werkzaamheden die de lidstaten al hebben verricht kan aanvullen en uitbreiden.

Het pakket is opgebouwd rond drie pijlers: instrumenten ter ondersteuning van de inspanningen van de lidstaten om te herstellen en sterker uit de crisis te komen; maatregelen om particuliere investeringen te stimuleren en noodlijdende ondernemingen te ondersteunen; en de versterking van de belangrijkste EU-programma’s om lessen uit de crisis te trekken en de eengemaakte markt sterker en veerkrachtiger te maken.

1)De lidstaten ondersteunen om te herstellen en sterker uit de crisis te komen

ØEen nieuwe faciliteit voor herstel en veerkracht

De EU-begroting kan krachtige steun bieden voor overheidsinvesteringen en hervormingsprioriteiten die in het kader van het Europees Semester zijn vastgesteld, wat uiterst belangrijk is wanneer nationale begrotingen onder druk staan.

De hoeksteen van het herstelplan is een nieuwe faciliteit voor herstel en veerkracht. Het doel van de faciliteit is investeringen en hervormingen ondersteunen die van vitaal belang zijn voor een duurzaam herstel, voor een betere economische en sociale veerkracht van de lidstaten en ter ondersteuning van de groene en digitale transities. Zij zal voor alle lidstaten beschikbaar zijn, maar de steun zal worden geconcentreerd in de meest getroffen delen van de Unie en waar de behoefte aan veerkracht het grootst is. Dit zal de groter wordende divergenties tussen de lidstaten helpen tegengaan en onze economieën voorbereiden op de toekomst.

De faciliteit zal grootschalige financiële steun bieden voor investeringen en hervormingen die de economieën van de lidstaten veerkrachtiger maken. Van cruciaal belang is ook dat deze investeringen en hervormingen gericht zijn op de uitdagingen en investeringsbehoeften in verband met de groene en digitale transities. Dit zal de lidstaten helpen om de economische en sociale uitdagingen aan te pakken die nog belangrijker zijn in de nasleep van de crisis, op sociaal vlak en op het gebied van werkgelegenheid, vaardigheden, onderwijs, onderzoek en innovatie en gezondheid, maar ook op gebieden die verband houden met het ondernemingsklimaat, waaronder overheidsdiensten en de financiële sector. De Commissie zal uitgebreide technische ondersteuning bieden om ervoor te zorgen dat de middelen zo goed mogelijk worden gebruikt.

De faciliteit wordt voorgesteld met een budget van 560 miljard EUR om de plannen voor herstel en veerkracht van de lidstaten te helpen financieren. Zij zal worden uitgerust met een subsidiefaciliteit van 310 miljard EUR en kan tot 250 miljard EUR aan leningen vrijmaken. 

De faciliteit voor herstel en veerkracht zal stevig worden geïntegreerd in het Europees Semester. De lidstaten zullen plannen voor herstel en veerkracht opstellen als onderdeel van hun nationale hervormingsplannen. Die plannen zullen de hervormings- en investeringsprioriteiten bevatten en de daaraan gerelateerde investeringspakketten die in het kader van de faciliteit moeten worden gefinancierd, met steun die in tranches zal worden uitgekeerd, afhankelijk van de geboekte vooruitgang en op basis van vooraf vastgestelde benchmarks.

De Commissie stelt een nieuw REACT-EU-initiatief voor om de cohesiesteun aan de lidstaten te verhogen zodat hun economieën veerkrachtiger en duurzamer worden in de herstelfase na de crisis. Dit zal helpen de kloof tussen eersteresponsmaatregelen en herstel op langere termijn te overbruggen. 

Via REACT-EU stelt de Commissie 55 miljard EUR extra financiering voor het cohesiebeleid voor tussen nu en 2022, 50 miljard EUR van NextGenerationEU in 2021 en 2022 en 5 miljard EUR al in 2020 door een wijziging van het huidige financiële kader. Dit is gebaseerd op de huidige cohesieregels, waaronder de uitzonderlijke flexibiliteit die wordt ingevoerd via de investeringsinitiatieven voor coronavirusrespons. In het kader van deze voorstellen zal in 2020‑2022 in aanvullende financiering worden voorzien voor de huidige cohesieprogramma’s en het Fonds voor Europese hulp aan de meest hulpbehoevenden, waardoor de financiering van belangrijke crisisherstelmaatregelen en de steun aan de meest hulpbehoevenden zonder onderbreking kan worden voortgezet. 

De aanvullende financiering zal worden toegewezen op basis van de ernst van de economische en sociale gevolgen van de crisis, waaronder de jeugdwerkloosheid en de relatieve welvaart van de lidstaten. De aanvullende verplichtingen zullen worden uitgevoerd door middel van programmawijzigingen of een nieuw specifiek programma dat door de lidstaten wordt ingediend en door de Commissie wordt goedgekeurd. De Commissie zal nauw samenwerken met de lidstaten om dit proces zo snel en efficiënt mogelijk te beheren.

De financiering zal de belangrijkste crisisherstelacties ondersteunen in de belangrijkste sectoren voor een groen, digitaal en veerkrachtig herstel. Het zal hierbij gaan om investeringen om de arbeidsmarkten te herstellen, onder meer door werkgelegenheidssubsidies, arbeidsduurvermindering en maatregelen voor jongerenwerkgelegenheid, steun voor gezondheidszorgstelsels en het verstrekken van bedrijfskapitaal aan kleine en middelgrote ondernemingen. Steun zal beschikbaar zijn voor alle economische sectoren, waaronder toerisme en cultuur en voor essentiële investeringen in de groene en digitale transities, waardoor de reeds in het kader van de toekomstige cohesieprogramma’s geplande investeringen worden verhoogd. Een deel van deze extra middelen kan ook worden gebruikt om mensen te helpen die te lijden hebben onder voedselgebrek en materiële deprivatie.

ØCohesiebeleid ten dienste van economisch herstel voor iedereen

Meer nog dan de onmiddellijke crisisrespons zal het cohesiebeleid van cruciaal belang zijn om een evenwichtig herstel op de langere termijn te waarborgen en asymmetrieën en groeiverschillen tussen en binnen de lidstaten te vermijden.

Daarom is het van essentieel belang voor de strategische prioriteiten van de Unie om de nieuwe programma’s voor het cohesiebeleid op 1 januari 2021 te lanceren, parallel met de aanvullende fondsen die voor de huidige programma’s tot het einde van 2022 beschikbaar zijn. Deze voorstellen zijn bedoeld om de prioriteiten van vandaag maximaal te ondersteunen.

De Commissie past haar voorstellen voor de toekomstige programma’s voor het cohesiebeleid nu aan om nog meer steun te verlenen aan herstelinvesteringen, bijvoorbeeld in de veerkracht van de nationale gezondheidszorgstelsels, in sectoren als toerisme en cultuur, in steun voor kleine en middelgrote ondernemingen, in maatregelen voor jongerenwerkgelegenheid, onderwijs en vaardigheden en maatregelen ter bestrijding van kinderarmoede.

Jongeren zijn waarschijnlijk bijzonder hard getroffen door de crisis en daarom moeten de lidstaten met een jeugdwerkloosheidspercentage boven het EU-gemiddelde ten minste 15 % van hun middelen uit het Europees Sociaal Fonds Plus onder gedeeld beheer programmeren voor ondersteuning van jongeren. Met het oog op de waarschijnlijke gevolgen van de crisis voor de meest kwetsbare groepen in de samenleving stelt de Commissie ook voor om ten minste 5 % van de totale uitgaven in het kader van het Europees Sociaal Fonds Plus te gebruiken om kinderen uit de armoede te helpen.

Er zal technische bijstand worden verleend om de lidstaten te helpen zo veel mogelijk voordeel te halen uit de combinatie van de nieuwe programma’s voor het cohesiebeleid en de lopende programma’s in het kader van REACT-EU.

De herziene voorstellen voorzien ook in meer flexibiliteit bij transfers tussen fondsen en in de invoering van nieuwe bepalingen voor noodsituaties. Om te zorgen voor voldoende steun aan de lidstaten en regio’s die het het meest nodig hebben, voorzien de herziene voorstellen van de Commissie ook in een evaluatie van de nationale toewijzingen voor het cohesiebeleid in 2024, rekening houdend met de meest recente beschikbare statistieken. Die evaluatie zal alleen leiden tot opwaartse aanpassingen van maximaal 10 miljard EUR voor alle lidstaten.

ØEen eerlijke transitie ondersteunen

Het herstel van Europa en de toekomstige welvaart hangt af van de stappen die wij nu ondernemen om de transitie naar een klimaatneutrale, bronnenefficiënte en circulaire economie voor te bereiden. Deze wijzigingen zullen gevolgen hebben voor alle Europeanen, maar de last van de aanpassing zal zwaarder zijn voor sommige sectoren en regio’s dan voor andere. Als onderdeel van het herstelpakket stelt de Commissie voor NextGenerationEU te gebruiken voor het verlenen van financiële bijstand om de transformatie van de Europese economie te begeleiden en ervoor te zorgen dat niemand achterblijft.

De Commissie stelt met name een aanzienlijke extra financiering voor van 30 miljard EUR voor het Fonds voor een rechtvaardige transitie, wat het totaal op 40 miljard EUR brengt. Deze financiering zal worden gebruikt om de sociaal-economische gevolgen van de transitie naar klimaatneutraliteit in de meest getroffen regio’s te verlichten, bijvoorbeeld door steun te verlenen voor de omscholing van werknemers, kleine en middelgrote ondernemingen te helpen nieuwe economische kansen te creëren en te investeren in de overgang naar schone energie en in de circulaire economie. Meer middelen voor InvestEU zullen er ook voor zorgen dat de tweede pijler van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie zal worden versterkt. De Commissie doet ook voorstellen voor de oprichting van een nieuwe overheidslening die de derde pijler vormt van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie. Deze faciliteit zal worden ondersteund met 1,5 miljard EUR uit de EU-begroting 7 en 10 miljard EUR aan leningen van de Europese Investeringsbank. Samen genomen zullen de drie pijlers van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie naar verwachting tot 150 miljard EUR aan investeringen genereren om ervoor te zorgen dat niemand achterblijft tijdens de groene transitie.

Plattelandsgebieden spelen een vitale rol bij het uitvoeren van de groene transitie en de verwezenlijking van de ambitieuze doelstellingen van Europa op het gebied van klimaat en milieu. De Commissie stelt voor de begroting voor het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling met 15 miljard EUR te verhogen om landbouwers en plattelandsgebieden te ondersteunen bij het doorvoeren van de structurele wijzigingen om de Europese Green Deal uit te voeren en met name om de verwezenlijking van de ambitieuze doelstellingen van de nieuwe biodiversiteitsstrategie en van de “van boer tot bord”-strategie te ondersteunen.

2)De economie een impuls geven en particuliere investeringen weer op gang brengen

De Commissie stelt daarom een nieuw instrument voor solvabiliteitssteun voor om particuliere middelen vrij te maken om dringende steun te bieden aan Europese ondernemingen die normaal gezond genoeg zouden zijn om onmiddellijke liquiditeits- en solvabiliteitsproblemen aan te pakken. Dit instrument zal tijdelijk zijn en uitsluitend gericht op de aanpak van de economische gevolgen van de pandemie. Dat zal helpen massale kapitaaltekorten en mogelijke wanbetalingen te vermijden van levensvatbare ondernemingen en de ernstige economische schade die dat zou veroorzaken. Deze snelwerkende maatregelen zullen worden aangevuld met steun op langere termijn in het kader van programma’s zoals InvestEU, cohesiebeleid en het programma voor de eengemaakte markt.

Het nieuwe tijdelijke instrument zal in het kader van het EFSI worden gecreëerd. Het zal particuliere investeringen in ondernemingen in moeilijkheden mobiliseren door gedeeltelijke waarborgen te bieden tegen verliezen. Met voorziening in de EU-begroting van 5 miljard EUR van het huidige financiële kader in 2020 om een snelle start te waarborgen en een extra 26 miljard EUR van NextGenerationEU, zal de EU-begroting voorzien in een garantie van ongeveer 75 miljard EUR aan de Europese Investeringsbankgroep, wat zal zorgen voor een snelle uitvoering in de praktijk. Het instrument zal streven naar een investeringsniveau van 300 miljard EUR aan solvabiliteitssteun.

De garantie zal worden gekalibreerd om ervoor te zorgen dat de investeringen gericht zijn op de ondernemingen die de grootste behoefte hebben aan kapitaal in alle lidstaten en sectoren, met bijzondere aandacht voor lidstaten die minder goed in staat zijn om in te grijpen via staatssteun en voor lidstaten en sectoren waar de economische gevolgen van COVID-19 het grootst zijn. Dit is van belang om een gelijk speelveld te behouden op de interne markt en om te vermijden dat schadelijke economische verschillen binnen de Unie groter worden. De kapitaalsituatie van de instellingen die het instrument voor solvabiliteitssteun uitvoeren moet zorgvuldig worden overwogen.

Daarnaast zal, als aanvullende maatregel, het kapitaal van het Europees Investeringsfonds worden verhoogd om steun te verlenen aan een brede waaier van kleine en middelgrote ondernemingen, onder meer door middel van de uitvoering van het instrument voor solvabiliteitssteun. Dit zou verder bijdragen aan de opbouw van een alomvattend pakket voor Europees herstel, ook in samenhang met de maatregelen die de Europese Raad in april heeft goedgekeurd. Deze kapitaalverhoging van maximaal 1,5 miljard EUR zal zowel uit het huidige als uit het volgende meerjarig financieel kader worden gefinancierd.

ØVersterkte investeringscapaciteit en strategische autonomie

Particuliere investeringen zullen zwaar worden getroffen door de crisis: een analyse van de Commissie wijst uit dat de investeringen in de particuliere sector in de periode 2020‑2021 met meer dan 1 biljoen EUR kunnen dalen. Om aan de investeringsbehoeften van de Europese economie te kunnen voldoen, is dringend actie nodig om deze trend om te buigen en de voorwaarden te scheppen voor een door investeringen geleid herstel. Deze investeringen zijn met name van cruciaal belang voor succesvolle groene en digitale transities in Europa, waar de Commissie raamt dat de investeringsbehoeften in dezelfde periode ten minste 1,2 biljoen EUR bedragen. Investeringen in belangrijke sectoren en technologieën, van 5G tot kunstmatige intelligentie en van schone waterstof tot hernieuwbare offshore-energie, zijn van cruciaal belang voor de toekomst van Europa.

Het InvestEU-programma is bij uitstek geschikt om investeringen te mobiliseren en het beleid van de Unie tijdens het herstel na een diepe economische crisis te ondersteunen. Dat is duidelijk gebleken uit de ervaring met de uitvoering van het Europees Fonds voor strategische investeringen en financieringsinstrumenten in de nasleep van de voorbije financiële crisis.

De Commissie stelt daarom voor InvestEU te moderniseren tot een niveau van 15,3 miljard EUR voor de vier beleidsvensters waarover de medewetgevers al overeenstemming hebben bereikt. Dit zou meer dan 240 miljard EUR investeringen kunnen genereren.

InvestEU zal cruciale steun verlenen aan bedrijven in de herstelfase en zorgen voor een sterke focus van particuliere investeerders op de beleidsprioriteiten voor de middellange en lange termijn van de Unie, met name de Europese Green Deal en de digitalisering. Het zal de risicodragende capaciteit van de Europese Investeringsbankgroep en van nationale stimuleringsbanken voor ondersteuning van het economisch herstel verhogen. Door aanzienlijke particuliere investeringen te mobiliseren, vormt het een aanvulling op de onmiddellijke steun die tijdens de crisisherstelfase door het instrument voor solvabiliteitssteun en REACT-EU en op de financiering in het kader van het toekomstige kader van de cohesiebeleids- en andere programma’s.

Investeren in strategische autonomie: een nieuwe faciliteit voor strategische investeringen

Een belangrijk onderdeel van InvestEU zal een nieuwe faciliteit zijn om de veerkracht van Europa te vergroten door strategische autonomie tot stand te brengen op het gebied van essentiële toeleveringsketens op Europees niveau.

Er zal een faciliteit voor strategische investeringen worden opgezet als extra venster in het kader van InvestEU. Deze faciliteit zal projecten steunen die bijdragen tot de opbouw van sterke en veerkrachtige waardeketens in de hele EU en tot de versterking van de autonomie van de eengemaakte markt van de Unie. Tegelijkertijd zal ze de openstelling voor mededinging en handel in overeenstemming met de regels van de eengemaakte markt handhaven. Dit zal de veerkracht van de economie van de Unie vergroten en tegelijkertijd de middelen verschaffen voor strategisch belangrijke ondernemingen om te gedijen en te groeien in de EU. De steun van de lidstaten voor deze projecten zal waarschijnlijk niet volstaan en de sterke grensoverschrijdende dimensie betekent dat een gecoördineerde Europese aanpak van vitaal belang is voor het welslagen ervan.

3)Lessen trekken uit de crisis en de strategische uitdagingen van Europa aanpakken

ØNieuwe en versterkte programma’s om weerbaarheid op te bouwen en de samenwerking te versterken

NextGenerationEU zal voorzien in gerichte versterking voor belangrijke programma’s die de groei versnellen en het vermogen van Europa versterken om toekomstige crises het hoofd te bieden. Deze verhogingen zijn een aanvulling op de oorspronkelijke voorstellen van de Commissie voor het toekomstige kader, die een eerlijke en evenwichtige basis voor een akkoord blijven.

Een nieuw programma ter versterking van de gezondheidsbeveiliging en de samenwerking

De crisis heeft aangetoond dat de financiering voor gezondheidszorg in het toekomstige financiële kader een hogere prioriteit moet krijgen. De Commissie stelt een ambitieus autonoom EU4Health-programma voor om specifieke ondersteuning te bieden voor de toekomstige uitdagingen op het gebied van de gezondheidszorg, zoals vastgesteld in de behoeftenanalyse. In het kader van dit voorstel bedraagt de financiering voor het nieuwe programma 9,4 miljard EUR, een belangrijke verhoging ten opzichte van eerdere voorstellen in het kader van het Europees Sociaal Fonds Plus.

Het nieuwe programma zal ervoor helpen zorgen dat de Unie over de nodige kritieke capaciteit beschikt om snel en met de nodige omvang te kunnen reageren op toekomstige crises in de gezondheidszorg. Het programma zal gericht zijn op de totstandbrenging van een alomvattend kader voor de preventie van gezondheidscrises in de EU, paraatheid en optreden en zal de inspanningen op het vlak van nationale en regionale steun voor de gezondheidszorgstelsels in het kader van het cohesiebeleid aanvullen en versterken. 

Het eerste onderdeel van het programma heeft betrekking op gezondheidsbeveiliging en crisisparaatheid. Het zal investeringen steunen in kritieke gezondheidsinfrastructuur, instrumenten, structuren, processen en laboratoriumcapaciteit, waaronder instrumenten voor surveillance, modelling, prognose, preventie en beheer van uitbraken. Het zal steun verlenen aan de instelling van een mechanisme om producten te ontwikkelen die relevant zijn voor gezondheidscrises; zoals geneesmiddelen - met inbegrip van vaccins - en behandelingen, de tussenproducten daarvan, actieve farmaceutische bestanddelen en grondstoffen; medische hulpmiddelen en medische apparatuur zoals ventilatoren, beschermende kleding en uitrusting, diagnostisch materiaal en diagnostische instrumenten. Het zal bijdragen tot de totstandbrenging van een nieuw EU-breed kader voor risicocommunicatie voor alle fasen van een crisis.

Het tweede onderdeel zal een visie op de langere termijn ondersteunen die erop gericht is om de gezondheidsresultaten te verbeteren door middel van efficiënte en inclusieve gezondheidszorgstelsels in alle lidstaten, door middel van betere ziektepreventie en -surveillance, gezondheidsbevordering, toegang tot zorg, diagnose en behandeling, alsmede grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van gezondheid. Het programma zal bijvoorbeeld de capaciteitsopbouw in de lidstaten ondersteunen, opleidingsprogramma’s voor medisch en verzorgend personeel financieren en investeren in de digitale transformatie van de gezondheidssector en het inzetten van interoperabele digitale infrastructuren, onder meer voor onderzoek en het delen van gegevens.

Het programma wordt opgezet en uitgevoerd met volledige inachtneming van de bevoegdheidsverdeling tussen de Unie en de lidstaten op dit gebied. Het zal aansluiten bij relevante steun in het kader van andere EU-programma’s en nieuwe manieren vaststellen om gezamenlijke acties uit te voeren en te zorgen voor de beschikbaarheid van medische tegenmaatregelen en middelen in geval van ernstige gezondheidsbedreigingen. Het zal samenwerken met een versterkt rescEU, dat zich toespitst op rechtstreekse crisisresponscapaciteiten, voorraden, de inzet en dispatching van uitrusting en personeel in noodsituaties, door de nodige bijdragen op het vlak van gezondheidszorg te leveren.

De responscapaciteit van het Uniemechanisme voor civiele bescherming versterken

De pandemie leert duidelijk dat Europa in staat moet zijn om sneller en flexibeler te reageren in ernstige grensoverschrijdende crises gezien de omvang van de mogelijke verstoring van onze economieën en samenlevingen. De Commissie stelt daarom voor rescEU, het Uniemechanisme voor civiele bescherming te versterken. Dit zal rescEU flexibeler maken en het vermogen van de Unie om samen op te treden op EU-niveau vergroten.

De financiële toewijzing wordt verhoogd tot 3,1 miljard EUR en financiert investeringen in infrastructuur van noodhulpdiensten, vervoerscapaciteit en noodhulpteams. Het versterkte rescEU zal de Unie voorzien van de capaciteit en de logistieke infrastructuur die nodig zijn om in te spelen op verschillende soorten noodsituaties, ook met een medische component, ter aanvulling van het nieuwe EU4Health-programma. Het voorstel zal ook de flexibiliteit van de operationele capaciteit stroomlijnen en vergroten. Dit zal in de toekomst zorgen voor een snellere en doeltreffendere reactie van de EU op grootschalige noodsituaties.

Horizon Europa — investeren in innovatie en paraatheid voor de toekomst

Horizon Europa zal 94,4 miljard EUR bedragen om de Europese steun voor onderzoeks- en innovatieactiviteiten op het gebied van gezondheid en klimaat te vergroten. Dit zal bijdragen tot een betere paraatheid om effectief en snel te reageren op noodsituaties en investeringen in door de wetenschap aangestuurde oplossingen. Het is een aanvulling op de operationele financiering in het kader van het nieuwe EU4Health-programma en rescEU.

Op het gebied van de gezondheidszorg zal de versterking worden gebruikt om de onderzoeksinspanning op te voeren voor uitdagingen zoals de coronapandemie, de uitbreiding van klinische proeven, innovatieve beschermende maatregelen, virologie, vaccins, behandelingen en diagnostiek, en de vertaling van onderzoeksresultaten in beleidsmaatregelen op het gebied van de volksgezondheid.

Er wordt ook voorgesteld de middelen voor onderzoek en innovatie op het gebied van klimaat op te schalen. Dat zal de steun voor het concurrentievermogen van de EU-industrie in verwante economische sectoren versterken en een herstel bevorderen in overeenstemming met de doelstellingen van de Europese Green Deal. De versterking zal aanvullende middelen bieden voor opkomende en baanbrekende innovaties door kleine en middelgrote ondernemingen, startende ondernemingen en midcap-ondernemingen.

Aan de zijde van onze mondiale partners staan in tijden van crisis

De pandemie vormt een wereldwijde uitdaging. Zonder wereldwijde respons zal elk land en elke regio in de wereld, ook in de Unie, kwetsbaar blijven. De EU moet in de strijd tegen COVID-19 blijk blijven geven van solidariteit met haar partners overal in de wereld.

De Commissie stelt voor om het instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking vast te stellen op 86 miljard EUR, via een nieuwe garantie voor extern optreden en het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling om partners te steunen — met name in de Westelijke Balkan, het nabuurschap en de rest van Afrika — in hun inspanningen om te strijden tegen en te herstellen van de gevolgen van de pandemie, in samenwerking met internationale partners zoals internationale financiële instellingen, de Verenigde Naties en de Wereldgezondheidsorganisatie. Een gerichte aanpassing van het huidige financiële kader zal het mogelijk maken reeds in 2020 1 miljard EUR extra steun beschikbaar te stellen.

De steun zal liquide middelen verschaffen aan kleine en middelgrote ondernemingen, investeringen in projecten op het gebied van hernieuwbare energie in stand houden, en de capaciteit van financiering in lokale valuta’s in de partnerlanden verhogen om de gezondheidszorgstelsels en de paraatheid ervan te versterken en productiecapaciteit voor COVID-19-gerelateerde vaccinaties, behandelingen en diagnosemethoden op te bouwen. Deze verhoogde steun zal ook gericht zijn op de meest kwetsbare landen en regio’s en de ernstige sociale en economische gevolgen van de pandemie aanpakken.

De Commissie stelt ook een extra bedrag van 5 miljard EUR voor ter versterking van het instrument voor humanitaire hulp, als antwoord op de groeiende humanitaire behoeften in de meest kwetsbare delen van de wereld. De impact van de pandemie en de economische gevolgen, bijvoorbeeld het inkomensverlies als gevolg van de instorting van de olie- en grondstoffenprijzen en een drastische daling van de geldovermakingen verergeren bestaande behoeften. Het is daarom des te belangrijker dat de Unie is toegerust om solidariteit te tonen met de rest van de wereld.

ØAndere programma’s uitrusten om veerkracht op te bouwen en resultaten te bereiken inzake de strategische prioriteiten

ØFlexibeler noodhulpmiddelen

3.Op weg naar verwezenlijking: NextGenerationEU

Het grootste deel van de voorgestelde herstelmaatregelen zal worden ondersteund door een nieuw tijdelijk herstelinstrument NextGenerationEU met een financiële slagkracht van 750 miljard EUR. Het instrument is een uitzonderlijk en tijdelijk noodmechanisme. De financiering wordt mogelijk gemaakt door middel van het eigenmiddelenbesluit, dat de Commissie in staat zal stellen namens de Unie tot 750 miljard EUR te lenen voor maatregelen in de periode 2021‑2024.

Om te voorzien in de nodige budgettaire capaciteit om te voldoen aan eventuele verplichtingen in verband met de financiering van NextGenerationEU en in overeenstemming met de vereisten van de begrotingsdiscipline, zal het eigenmiddelenbesluit een uitzonderlijke en tijdelijke verhoging van de plafonds van de eigen middelen voor vastleggingen en betalingen omvatten met 0,6 % van het bruto nationaal inkomen van de EU. De verhoging van de plafonds zal uitsluitend worden gebruikt voor het aanpakken van de crisisbehoeften in verband met COVID-19 en zal beperkt zijn tot de duur die nodig is om aan deze verplichtingen te voldoen.

De omvang van NextGenerationEU en het opzet ervan weerspiegelen de omvang en de urgentie van de uitdagingen waar de Unie voor staat. De financieringsbehoeften voor dringende investeringen die in de nasleep van de crisis ontstaan zijn ongekend. Daarom is een beslissende en buitengewone respons op het niveau van de Unie noodzakelijk. De ongekende aard van deze operatie en het uitzonderlijke bedrag van deze middelen vereisen een verankering ervan in het stelsel van eigen middelen, dat is goedgekeurd door alle lidstaten overeenkomstig hun grondwettelijke vereisten. 

Aanvullende steun die in de onmiddellijke nasleep van de crisis via verhoogde nationale bijdragen wordt gefinancierd, zou de druk op de nationale begrotingen verder verhogen. In deze buitengewone omstandigheden is het volledig gerechtvaardigd gebruik te maken van een financieringsmechanisme dat voorziet in een aanzienlijke en tijdige uitgavenimpuls zonder de nationale schulden te verhogen als een uitdrukking van solidariteit op een schaal die in verhouding is met de crisis.

De leningen zullen voortbouwen op de goede staat van dienst van de Unie met betrekking tot het gebruik van marktconforme instrumenten ter ondersteuning van investeringen en hervormingen in de lidstaten. De Unie zal op de financiële markten leningen opnemen onder voorwaarden die haar zeer hoge kredietwaardigheid weerspiegelen en deze middelen snel inzetten waar ze het meest nodig zijn. 

Daartoe zal de Commissie obligaties met verschillende looptijden op de kapitaalmarkten uitgeven, door goed gebruik te maken van het vermogen van deze markten om dergelijke obligaties op te nemen en tegelijkertijd de laagste gemiddelde kosten voor de lening te waarborgen. Een dergelijke gediversifieerde financieringsstrategie stelt de Commissie in staat leningen aan te gaan op een wijze die het best past bij de omvang van de activiteiten en de heersende marktomstandigheden.

500 miljard EUR van de middelen die via NextGenerationEU zal worden gebruikt om de subsidiecomponent van de faciliteit voor herstel en veerkracht te financieren en andere belangrijke crisis- en herstelprogramma’s te versterken. De rest van de financiering die via het instrument van 250 miljard EUR wordt gemobiliseerd, zal ter beschikking worden gesteld van de lidstaten in de vorm van leningen in het kader van de faciliteit voor herstel en veerkracht.

De aangetrokken middelen zullen na 2027 en uiterlijk tegen 2058 worden terugbetaald. Dit zal de druk op de begrotingen van de lidstaten helpen verlichten op een moment dat de overheidsfinanciën onder zware druk staan, terwijl ervoor wordt gezorgd dat alle verplichtingen die voortvloeien uit deze schuldemissies worden nagekomen uit de toekomstige EU-begrotingen. Om de terugbetaling van de marktfinanciering te vergemakkelijken en de druk op de nationale begrotingen verder te verlichten, zal de Commissie in een later stadium van de financiële periode nieuwe eigen middelen voorstellen.

Alle inkomsten- en betalingsstromen op basis van NextGenerationEU zullen een aanvulling vormen op de kredieten die in de loop van de jaarlijkse begrotingsprocedure zijn toegewezen en zullen derhalve geen gevolgen hebben voor het begrotingssaldo. Deze stromen, waaronder de betaalde rente, zullen duidelijk in de begroting worden vermeld om hun tijdelijke en uitzonderlijke karakter aan te tonen en om volledige transparantie te bieden 9 .

Daarnaast benadrukt de economische impact van de coronapandemie het belang van voldoende budgettaire ruimte voor de Unie bij economische schokken die leiden tot een daling van het bruto nationaal inkomen. Om ook in het geval van de meest ongunstige economische ontwikkelingen voldoende marge te behouden onder de plafonds voor de eigen middelen van de Unie ter dekking van haar financiële verplichtingen en voorwaardelijke verbintenissen die in een bepaald jaar vervallen, stelt de Commissie voor de maxima van de eigen middelen op permanente basis te verhogen tot 1,46 % van het bruto nationaal inkomen van de EU voor vastleggingen en tot 1,40 % voor de betalingen.

4.Conclusie — de weg naar een snel akkoord over een ambitieuze begroting voor Europees herstel

Het succes van het herstelplan zal niet alleen afhangen van de omvang en de ambitie van het plan, maar ook van de snelheid van de actie en het vermogen om de respons aan de ontwikkelingen aan te passen. In vele delen van de Unie is er dringend behoefte aan financiële steun om ondernemingen in leven te houden en bedrijven die dat het meest nodig hebben te ondersteunen. Er is ook niet veel tijd om overeenstemming te bereiken over het langetermijnkader, maar het is niet te laat. Een snel akkoord zal ervoor zorgen dat de versterkte programma’s tijdig van start kunnen gaan.

De Commissie deelt de vastberadenheid van het Europees Parlement om te zorgen voor een naadloze overgang naar het nieuwe langetermijnkader. Een verlenging van het huidige kader kan echter niet in de plaats komen van een uitgebreide overeenkomst over een nieuwe, moderne langetermijnbegroting. Dit is de enige manier om de Unie toe te rusten met de nieuwe programma’s en instrumenten die essentieel zijn voor de uitvoering van het herstelplan. De volledige en ongedeelde focus van het interinstitutionele werk in de komende weken zou dan ook moeten liggen op de voltooiing van NextGenerationEU en het nieuwe langetermijnkader.

De Europese Commissie verzoekt de Europese Raad en de medewetgevers deze voorstellen snel te bestuderen, met het oog op het bereiken van een politiek akkoord op het niveau van de Europese Raad in juli. 

Een vroege beslissing over het voorstel tot wijziging van het huidige kader zal onmiddellijk aanvullende financiering beschikbaar maken voor REACT-EU, het instrument voor solvabiliteitssteun en het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling, waarin de urgentie van deze behoeften tot uiting komt.

De Commissie zal dan nauw samenwerken met het Europees Parlement en de Raad om een akkoord te bereiken over het toekomstige langetermijnkader en de begeleidende sectorale programma’s. Als deze werkzaamheden in het begin van het najaar kunnen worden afgerond, zou de nieuwe langetermijnbegroting operationeel kunnen zijn en het herstel van Europa aandrijven op 1 januari 2021.

Nu handelen zal een Unie tonen die klaar is om alles te doen wat nodig is om de economie weer op het goede spoor te krijgen, de bestaansmiddelen van alle Europeanen te beschermen, en te investeren in de transitie van Europa op lange termijn naar een eerlijkere, groenere en digitalere toekomst.

miljard EUR — prijzen van 2018

(1)      COM(2020) 456 final.

(2)      SWD(2020) 98.

(3)      Tenzij anders vermeld, zijn de bedragen uitgedrukt in constante prijzen van 2018.

(4)      Op basis van een conservatieve raming met betrekking tot de verwachte multiplicatoren en de met vergelijkbare instrumenten behaalde resultaten. De nauwkeurigheid van de verwachte multiplicatoren kan echter worden beïnvloed door de volatiliteit van de huidige economische situatie.

(5)      Resolutie van het Europees Parlement van 17 april 2020 over gecoördineerde EU-maatregelen ter bestrijding van de COVID-19-pandemie en de gevolgen ervan, herbevestigd door Resolutie van het Europees Parlement van 15 mei 2020 over het nieuwe meerjarig financieel kader, eigen middelen en het herstelplan.

(6)      Conclusies van de voorzitter van de Europese Raad na de videoconferentie met de leden van de Europese Raad, 23 april 2020.

(7)      1,25 miljard EUR van terugbetalingen uit financieringsinstrumenten en 250 miljoen EUR uit de begroting.

(8)      COM(2020) 22, COM(2020) 23.

(9)      De financieringskosten voor de subsidiecomponent van NextGenerationEU zullen uit de EU-begroting worden betaald. Deze kosten zullen naar schatting oplopen tot 17,4 miljard EUR tijdens het financiële kader voor de periode 2021‑2027.

EUROPESE COMMISSIE

Brussel, 27.5.2020

COM(2020) 442 final

BIJLAGE

bij

DE MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE EUROPESE RAAD, DE RAAD, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET COMITÉ VAN DE REGIO’S

De EU-begroting als drijvende kracht achter het herstelplan voor Europa

FACILITEIT VOOR HERSTEL EN VEERKRACHT
	Doelstelling: Steun voor investeringen en hervormingen om de economieën van de EU veerkrachtiger te maken en duurzame groei te bevorderen
	Mechanisme: Subsidies en leningen

Crisisbehoeften en verwachte gevolgen

Uitvoering

Complementariteit met EU-beleid en nationaal beleid

Financiële aspecten

HERSTELBIJSTAND VOOR COHESIE EN DE REGIO’S VAN EUROPA (REACT-EU)
	Doelstelling: Investeringen in crisisherstelmaatregelen op korte termijn
	Mechanisme: Hoofdzakelijk subsidies

Crisisbehoeften en verwachte gevolgen

Uitvoering

Complementariteit met EU-beleid en nationaal beleid

Financiële aspecten

INVEST EU (MET INBEGRIP VAN EEN FACILITEIT VOOR STRATEGISCHE INVESTERINGEN)
	Doelstelling: Mobiliseren van investeringen ter ondersteuning van het herstel en de groei op lange termijn, met inbegrip van een nieuwe faciliteit om investeringen in strategische Europese waardeketens te bevorderen
	Mechanisme: Voorziening van begrotingsgarantie

Crisisbehoeften en verwachte gevolgen

Uitvoering

Complementariteit met EU-beleid en nationaal beleid

Financiële aspecten

INSTRUMENT VOOR SOLVABILITEITSSTEUN
	Doelstelling: Mobilisering van particuliere investeringen voor het verstrekken van solvabiliteitssteun aan levensvatbare ondernemingen die door de crisis zijn getroffen
	Mechanisme: Voorziening van begrotingsgarantie

Crisisbehoeften en verwachte gevolgen

Uitvoering

Complementariteit met EU-beleid en nationaal beleid

Financiële aspecten

De financiële toewijzing van 31 miljard EUR zal de garantie van de EU in het kader van het huidige financiële kader met 66 miljard EUR verhogen. Dankzij deze garantie kunnen al vanaf 2020 investeringen van ongeveer 300 miljard EUR worden gemobiliseerd.

EU-GEZONDHEIDSPROGRAMMA
	Doelstelling: Investeringen in gezondheidsbeveiliging en veerkracht van gezondheidszorgstelsels
	Mechanisme: Subsidies en aanbesteding

Crisisbehoeften en verwachte gevolgen

ØDaarnaast kunnen ambitieuze specifieke initiatieven bijvoorbeeld gericht zijn op de uitroeiing van specifieke ziekten, zoals het terugdringen van het aantal gevallen van baarmoederhalskanker en seizoensinfluenza. Zij kunnen helpen vermijdbare schade en kosten te voorkomen en ongelijkheden op gezondheidsgebied te verminderen.

Uitvoering

ØHet programma zal zorgen voor aanhoudende investeringen in de noodzakelijke structuren en instrumenten voor operationele ondersteuning in de EU om gezondheidscrises aan te pakken, preventie, paraatheid en respons te bevorderen, en echte sectoroverschrijdende coördinatie op EU-niveau te ondersteunen. De werkzaamheden zullen in nauwe samenwerking met het ECDC, het EMA, de EFSA of het ECHA, deskundigengroepen en EU-referentielaboratoria, alsook met internationale organisaties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie, worden uitgevoerd.

ØOp basis van wetenschappelijk advies zal het EU-gezondheidsprogramma zorgen voor strategische aanbestedingen voor producten als biociden (ontsmettingsmiddelen), reageermiddelen voor het testen, beschermende uitrustingen, essentiële geneesmiddelen, medische apparatuur (bv. ademhalingsapparatuur, CT-scanners), reageermiddelen voor het stellen van een diagnose en ander relevant materiaal (zoals injectiemateriaal en steriele verbanden). Het programma zal gericht zijn op een tijdige bevoorrading met adequate tegenmaatregelen voor belangrijke overdraagbare ziekten, zodat deze beschikbaar zijn wanneer de lidstaten ze nodig hebben. Het programma zal ook stimulansen bieden voor de ontwikkeling, de productie en het inzetten van vaccins in de Unie, en de productie van geneesmiddelen en werkzame farmaceutische bestanddelen/precursoren in de EU weer op gang brengen.

ØHet nieuwe programma zal de inspanningen van rescEU ondersteunen om het Europees medisch korps te versterken door permanente teams van deskundigen te subsidiëren. Op basis van de opgedane ervaring op veterinair gebied zal het programma gezondheids- en logistieke deskundigen en, in voorkomend geval, medisch personeel subsidiëren, die te allen tijde kunnen worden ingezet en in de hele EU worden uitgezonden om advies en expertise te verstrekken. Er zullen teams worden ondersteund met apparatuur (bv. mobiele laboratoria).

ØHet programma zal ook de coördinatie tussen gezondheidszorginfrastructuren en de medische en veterinaire laboratoria in de hele Unie ondersteunen; hierbij gaat het met name om voorbereidingen voor de oprichting van een Europese infrastructuur voor de uitwisseling van informatie over de mogelijkheden met betrekking tot intensieve zorg. Het programma zal een eenvoudig systeem opzetten voor de ondersteuning van de grensoverschrijdende gezamenlijke aanbesteding van producten, instrumenten en diensten die een duidelijke EU-meerwaarde zullen bieden voor de samenwerking tussen gezondheidszorgstelsels.

ØHet EU-gezondheidsprogramma zal helpen om financiering te reserveren voor belangrijke maatregelen op het gebied van e-gezondheid, naast de financiering in het kader van het programma Digitaal Europa, met inbegrip van ondersteuning van het gebruik van gegevens voor gezondheidszorg, onderzoek en beleidsvorming (in het kader van de Europese ruimte voor gezondheidsgegevens) door middel van clouds of andere infrastructuren en data-intensieve technologieën zoals instrumenten voor artificiële intelligentie. Het programma zal het toegenomen gebruik van e-gezondheid ondersteunen, met name het gebruik en de versterking van het telegeneeskundemodel ontwikkeld door Europese referentienetwerken. Het zal bijdragen tot de ontwikkeling van Europese benchmarks en grensoverschrijdende oplossingen.

ØHet programma zal helpen bij het voorkomen van ziekten, onder meer door de lidstaten te ondersteunen bij hun beleid op het vlak van preventie en bevordering van een gezonde levensstijl, op grond van hun krachtig technisch advies en politieke keuzes. Het zal helpen bij het verzamelen en het op passende wijze uitwisselen van beschikbare gegevensbronnen en inlichtingen tussen de verscheidene diensten, EU-agentschappen en nationale en internationale gezondheidsinstanties, en bij het promoten van op bewijzen gebaseerde beste praktijken op het gebied van preventie en beheer van ziekten.

ØMaatregelen op het gebied van preventie zullen gebaseerd zijn op een echte “één gezondheid”-benadering van ziekten en zullen onder meer betrekking hebben op het opbouwen van kennis over en inzicht in de ontwikkeling van zoönosen en mogelijke zoönosen.

ØHet programma zal acties ondersteunen om infectiepreventie en -bestrijding te verbeteren, infecties snel en correct te testen en te diagnosticeren, patiënten te behandelen aan de hand van geschikte antimicrobiële stoffen en ongepast en gevaarlijk gebruik van antimicrobiële stoffen op alle gebieden terug te dringen. Een internationale component zal ervoor zorgen dat het Europees gezondheidsbeleid gelijke tred houdt met internationale ontwikkelingen en een nuttige aanvulling vormt op acties met betrekking tot kwesties van regionaal en mondiaal belang.

Complementariteit met EU-beleid en nationaal beleid

ØHet belangrijkste beginsel is dat het nieuwe programma de katalysator zal zijn voor nieuwe benaderingen op basis van beste praktijken of innovatieve oplossingen of resultaten van onderzoeksprojecten, door deze te helpen beproeven en testen op het niveau van de vatbare bevolking vóór de volledige uitrol. Het nieuwe programma zal ook in wisselwerking staan met de faciliteit voor herstel en veerkracht. Terwijl de faciliteit zal voorzien in stimulansen voor nieuwe hervormingen, kan het nieuwe EU-gezondheidsprogramma de coördinatie van de uitvoering in alle lidstaten ondersteunen.

ØDe complementariteit met de resultaten van de agentschappen op het gebied van gezondheid zal baat hebben bij investeringen uit dit programma, met name met het oog op de overdracht van beste praktijken, protocollen voor surveillance of programma’s voor capaciteitsopbouw.

Financiële aspecten

UNIEMECHANISME VOOR CIVIELE BESCHERMING/rescEU
	Doelstelling: Versterking van de responscapaciteit van het Uniemechanisme voor civiele bescherming
	Mechanisme: Subsidies en aanbesteding

Crisisbehoeften en verwachte gevolgen

·RescEU-capaciteiten te verwerven, huren, leasen en in voorraad op te slaan;

·producten en personeel van buiten de EU binnen te halen en binnen de EU uit te zenden;

·snel producten en personeel te vervoeren van verschillende plaatsen in de hele EU naar andere plaatsen waar de producten en het personeel nodig zijn en internationaal inzetbare deskundigheid te verstrekken voor alle soorten rampen (waaronder “vliegend medisch deskundigen” — gespecialiseerde artsen, verpleegkundigen, epidemiologen, intensivisten en geïntegreerde, goed uitgeruste medische teams voor noodgevallen);

·slachtoffers van rampen/patiënten snel over te brengen naar een plaats waar zij op zo efficiënt mogelijke wijze zorg kunnen ontvangen, wanneer de lokale en nationale capaciteit overbelast is. Deze infrastructuur zal een systeem van beschikbare zorgvoorzieningen in de lidstaten omvatten.

Uitvoering

ØDe EU zal passende strategische rescEU-capaciteiten, logistieke opslag en logistiek vervoer alsook een nauw verweven infrastructuur voor informatiebeheer in noodsituaties, die in om het even welke noodsituatie onder de auspiciën van rescEU kunnen worden ingezet, rechtstreeks kunnen aankopen, financieren en opzetten. Deze strategische capaciteiten komen bovenop die van de lidstaten. Zij moeten zo zijn gelegen op het grondgebied van verschillende lidstaten van de EU dat in reactie op een noodsituatie de meest doeltreffende geografische dekking kan worden bereikt. De kosten voor het binnenbrengen, het buitenbrengen en het vervoer, alsook de opslagkosten en de financiële kosten zullen gedragen worden door de EU-begroting.

ØDe Commissie moet in staat zijn de transport- en logistieke capaciteit te verwerven, huren of leasen (multifunctionele luchtbrug-/transportcapaciteit). Dit zal de EU in staat stellen te reageren op alle soorten noodsituaties in de EU en in derde landen (met inbegrip van medische noodhulp: overbrenging van slachtoffers van rampen, patiënten, artsen, Europese medische teams, repatriëringen en alle soorten vrachtvervoer in verband met de noodrespons). De opslag van hulpgoederen en de transportcapaciteit moeten op strategische wijze onderling verbonden zijn om de snelheid van de levering te verhogen en de goede werking van de toeleveringsketen te waarborgen.

ØRescEU zal bepalingen bevatten die budgettaire flexibiliteit mogelijk maken, met inbegrip van meerjarige programmering voor de component preventie en paraatheid, en onmiddellijke beschikbaarheid en flexibiliteit van de responsfondsen waarborgen. Zoals duidelijk blijkt uit de COVID-19-crisis, zijn noodsituaties van nature onvoorspelbaar en onevenwichtig verspreid over een programmeringsperiode, maar wanneer zich een noodsituatie voordoet, is de snelheid van de respons cruciaal.

Complementariteit met EU-beleid en nationaal beleid

Financiële aspecten