MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET COMITÉ VAN DE REGIO'S Maatregelen tegen lock-in: opbouw van open ICT-systemen door een beter gebruik van normen bij overheidsopdrachten /* COM/2013/0455 final */
MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET
EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET
COMITÉ VAN DE REGIO'S Maatregelen tegen lock-in: opbouw van open
ICT-systemen door een beter gebruik van normen bij overheidsopdrachten (Voor de EER relevante tekst) 1. Inleiding Veel organisaties zitten vastgeketend
("locked") aan hun ICT-systemen omdat alleen hun provider exact weet
hoe deze systemen functioneren, zodat zij voor de aanschaf van nieuwe
onderdelen of licenties op diezelfde provider zijn aangewezen. Dit gebrek aan
mededinging drijft de prijzen op en per jaar gaat er zo in de overheidssector
alleen al ongeveer 1,1 miljard EUR onnodig verloren[1]. Door een beter gebruik van normen kunnen
concurrenten alternatieve oplossingen aanbieden waardoor afnemers minder vast
komen te zitten (locked-in) en de concurrentie wordt versterkt, zodat de
prijzen zullen dalen en de kwaliteit wellicht verbetert. Normen zijn namelijk
een kenmerkend bestanddeel van een technologie en creëren gelijke omstandigheden
voor alle ICT-leveranciers[2].
Bij aanbestedingen voor op normen gebaseerde systemen kunnen dan meer
leveranciers inschrijven, zodat de concurrentie zal toenemen en het aanbod
wordt verruimd. In de Digitale Agenda voor Europa[3] werd vastgesteld dat lock-in
(overheden die aan een systeem komen vast te zitten) een probleem vormt en in
kernactie 23 wordt ingegaan op het verband tussen ICT-normalisatie en openbare
aanbestedingen. Deze richtsnoeren moeten overheden helpen normen te gebruiken
om de efficiency te bevorderen en het gevaar van lock-in te verminderen. Bij
deze mededeling is een praktische gids gevoegd die laat zien hoe bij
aanbestedingen beter gebruik kan worden gemaakt van normen, met name in de
overheidssector. 2. Vastzitten aan ict-systemen (lock-in) Overheden sluiten contracten met ICT-providers
om gedurende een bepaalde periode gebruik te maken van een ICT-product of
-dienst. Er is sprake van "lock-in" wanneer overheden nadat deze
periode is verstreken niet zonder problemen van provider kunnen veranderen,
omdat ze niet beschikken over alle essentiële informatie die nodig is voor een
efficiënte overname door een andere provider. Uit een in 2011 uitgevoerd onderzoek[4] onder ambtenaren in de
EU-lidstaten die belast zijn met overheidsopdrachten bleek dat van de 244
onderzochte aanbestedingsinstanties ten minste 40 % van mening was dat het te
kostbaar was om hun bestaande ICT-oplossing te wijzigen omdat hiervoor ook tal
van andere systemen die gebruik maken van de gegevens van dat systeem zouden moeten
worden gewijzigd. 25 % van de ondervraagden verklaarde niet te kunnen
overstappen op andere ICT-oplossingen omdat zij bang waren dat hun informatie
niet naar het nieuwe systeem zou kunnen worden overgebracht. Lock-in betekent over het algemeen dat documenten
voor een volgende overheidsopdracht met betrekking tot een bepaald ICT-systeem
verwijzingen bevatten naar de merknaam van dat systeem. De aanbesteder moet
naar merknamen verwijzen omdat hij niet over voldoende informatie over het
ICT-systeem beschikt om het op een andere manier adequaat te kunnen
beschrijven. Uit een aantal studies[5] is inderdaad al gebleken dat in
aanbestedingsdocumenten veel naar merknamen wordt verwezen. Het percentage
uitnodigingen tot inschrijving waarin wordt verwezen naar merknamen varieert
van 16 % tot 36 %, afhankelijk van de steekproeven die in de studies werden
gehanteerd. Het merendeel van de 244 ondervraagden in het onderzoek van 2011
verklaarde bovendien merknamen te gebruiken bij uitnodigingen tot inschrijving,
waarbij 23 % altijd of vaak naar merknamen verwijst en iets minder dan 40 %
alleen af en toe. Op grond van de aanbestedingsvoorschriften van
de Unie[6]
moeten de technische specificaties inschrijvers gelijke toegang tot de
aanbestedingsprocedures bieden en mogen deze niet tot gevolg hebben dat
ongerechtvaardigde belemmeringen voor de openstelling van overheidsopdrachten
voor mededinging worden geschapen. Verwijzing naar merknamen is bij wijze van
uitzondering toegestaan wanneer een voldoende nauwkeurige en begrijpelijke
beschrijving van het voorwerp van de opdracht niet mogelijk is op andere bij de
EU-wetgeving vastgestelde wijze; een dergelijke vermelding of verwijzing gaat
vergezeld van de woorden "of gelijkwaardig". Door in aanbestedingsdocumentatie gebruik te
maken van merknamen wordt concurrentie beperkt tot leveranciers van alleen die
merken, hetgeen in feite neerkomt op een monopolie en dat heeft weer gevolgen
voor de prijzen. Afhankelijkheid van één verkoper voor een ICT-systeem en de
toekomstige ontwikkeling daarvan kan problemen opleveren voor de
bedrijfscontinuïteit omdat een verkoper eventueel kan besluiten het systeem of
bepaalde functies ervan niet langer te ondersteunen. Ook kunnen kansen voor
meer innovatie en efficiëntie verloren gaan, met name wanneer de verkoper niet
kan instaan voor een toekomstbestendig systeem. Een studie van de Commissie[7] wees uit dat openbare
aanbestedingsprocedures duidelijk meer inschrijvers aantrekken en dat een
verdubbeling van het aantal inschrijvingen de waarde van het contract met
ongeveer 9 % doet dalen. Rekening houdend met het feit dat er meer
inschrijvers en lagere kosten zijn en dat met openbare ICT-aanbestedingen in de
EU naar schatting 78 miljard euro[8]
is gemoeid, en dat in 16 % van deze aanbestedingen naar merknamen wordt
verwezen, geven overheden naar schatting ieder jaar ongeveer 1,1 miljard euro[9] teveel uit door een beperkt
aantal inschrijvingen als gevolg van verwijzingen naar merknamen. 3. Op normen gebaseerde ICT-systemen versus
ICT-systemen waarop een eigendomsrecht berust Door gebruik te maken van ICT-systemen die op
normen berusten in plaats van op een fabrikantgebonden technologie, kunnen
restrictieve praktijken bij overheidsopdrachten worden opengebroken. Normen
zorgen er namelijk voor dat fundamentele kennis over een systeem algemeen
beschikbaar is, zodat andere potentiële leveranciers het systeem onder meer
concurrerende voorwaarden kunnen handhaven of verder ontwikkelen. Afgezien van de economische aspecten biedt de
overstap naar op normen gebaseerde ICT-systemen overheden ook andere
belangrijke voordelen, zoals tevens werd onderstreept in het Actieplan inzake
e-overheid[10]. 3.1. Interactie met burgers —
efficiëntiewinst en vrije keuze Omdat normen uit specificaties bestaan die
voor alle belanghebbende partijen toegankelijk zijn, worden producten en
diensten van verschillende producenten interoperabel en wordt het eenvoudiger
en doeltreffender openbare systemen met elkaar te integreren om data uit te
wisselen[11].
Zo hoeven burgers hun gegevens bijvoorbeeld maar één maal in te dienen bij een
overheidsdienst. Wanneer dezelfde gegevens in een andere situatie nodig zijn,
kunnen ze automatisch worden opgeroepen en opnieuw worden gebruikt zodat de
interactie tussen burgers en overheid op lokaal, regionaal, nationaal en
Europees niveau efficiënter wordt. Eenzelfde niveau van interoperabiliteit tot
stand brengen tussen niet-genormaliseerde systemen, is aanzienlijk duurder en
complexer. Wanneer gebruik wordt gemaakt van producten
waarop een eigendomsrecht berust, kan dit bovendien de toegang beperken van
burgers, die zich alleen tot de overheid kunnen wenden wanneer ze toegang
hebben tot en gebruikmaken van hetzelfde product[12]. Wanneer overheden
gebruikmaken van op normen gebaseerde producten, kunnen burgers ook gebruik maken
van andere producten die op deze normen berusten. 3.2. Interactie met andere
overheden Het Europees interoperabiliteitskader en de
Europese interoperabiliteitsstrategie zoals uiteengezet in de mededeling van de
Commissie "Naar interoperabele Europese overheidsdiensten"[13], zijn in sterke mate
afhankelijk van het gebruik van op normen gebaseerde ICT-systemen.
Interoperabiliteit is noodzakelijk om grensoverschrijdende e‑overheidsdiensten
te kunnen verstrekken aan burgers en bedrijven die binnen de EU willen
reizen/werken/studeren of handel drijven. Dergelijke diensten steunen een van
de doelstellingen van de Europese digitale eengemaakte markt. Wanneer overheden op normen gebaseerde
alternatieven introduceren, zal het eenvoudiger worden dergelijke grensoverschrijdende
diensten te ontwikkelen. 3.3. Meer innovatie De richtlijn inzake het hergebruik van
overheidsinformatie[14]
verplicht lidstaten ertoe, in gevallen waarin hergebruik van documenten van
openbare lichamen is toegestaan, deze documenten langs elektronische weg[15] beschikbaar te stellen, indien
mogelijk en passend. Deze gegevens kunnen digitale kaarten,
meteorologische, juridische, verkeerstechnische, financiële, economische en
andersoortige gegevens omvatten alsook application programming interfaces (API’s)
van ICT-systemen. Bedrijven en burgers kunnen zo gebruikmaken van
overheidsgegevens en -systemen om nieuwe toepassingen te ontwikkelen die nuttig
zijn voor de samenleving in het algemeen, bijdragen aan groei en
werkgelegenheid alsmede innovatie van de overheidssector bevorderen. Als deze gegevens beschikbaar zijn in formaten
die overeenkomen met de gemeenschappelijke normen, kunnen ontwikkelaars van
toepassingen er makkelijker voor zorgen dat hun toepassingen geschikt zijn voor
gegevens van tal van overheden en overal in Europa door burgers gebruikt kunnen
worden. Een op normen gebaseerd ICT-systeem kan
bovendien makkelijker worden aangepast en kan in de toekomst diensten die van
de overheid worden verwacht efficiënt en op innovatieve wijze aan de burgers
verstrekken. De normen bieden de nodige aanknopingspunten zodat iedereen die
over ICT-kennis beschikt het systeem kan aanvullen of gegevens van het ene naar
het andere systeem kan migreren, zodat de gebruiksmogelijkheden worden
uitgebreid. 3.4. Lagere kosten voor
ICT-leveranciers Het fenomeen van systeemafhankelijkheid heeft
ook gevolgen voor ICT-leveranciers. Uit het onderzoek van 2011 bleek dat de
meeste ICT-leveranciers voorstander zijn van meer transparante
aanbestedingsprocedures die gebaseerd zijn op normen omdat de markten zo voor
iedereen toegankelijk worden en het concurrentievermogen van de ICT-markt in de
EU wordt verbeterd. Het lijdt echter geen twijfel dat de verkoopprognoses van
bepaalde dominante marktleiders negatief beïnvloed kunnen worden, wanneer
nieuwkomers op de markt beter toegerust zijn om de concurrentiestrijd met hen
te kunnen aangaan. Ondanks de voordelen die het gebruik van op
normen gebaseerde aanbestedingen de meeste ICT-leveranciers biedt, zijn er ook
kosten verbonden aan de invoering en toepassing van normen in hun producten en
diensten. Deze moeten worden afgezet tegen de gebruikelijke kosten voor
onderhoud en ontwikkeling van hun producten en diensten. Uit een in 2012 onder
overheden en ICT-leveranciers uitgevoerd onderzoek[16] (onderzoek van 2012) bleek dat
30 % van de belanghebbenden ervan uitgaat dat de kosten vooral op korte termijn
sterk zullen oplopen (op voorwaarde dat de overheden de normen die zij hanteren
op lange termijn handhaven). 41 % van de ondervraagden verwacht echter dat de
kosten van oplossingen op lange termijn zullen dalen, hetgeen erop wijst dat
ICT-leveranciers ook kunnen profiteren van lagere kosten en betere toegang tot
de markten. Op normen gebaseerde ICT-systemen zullen voor
meer interoperabiliteit, innovatie en concurrentie zorgen, de kosten omlaag
brengen en de interactie met de burgers verbeteren. Ze zullen de basis vormen
voor een nieuwe generatie van open, flexibele en samenwerkingsgerichte
e-overheidsdiensten die burgers en bedrijven meer slagkracht geven,
overeenkomstig het actieplan inzake e-overheid 2011-2015. 4. Gids voor aanbestedingen van op normen
gebaseerde ICT In theorie lijkt het simpel om in de toekomst
te kunnen beschikken over ICT-systemen die op normen berusten. Het volstaat om
bij de aankoop van nieuwe licenties en componenten aan te dringen op normen. In
de praktijk verklaarden tamelijk veel aanbestedende instanties bij het
onderzoek van 2011 echter dat zij problemen hadden ondervonden om bij de
aanschaf van ICT gebruik te maken van normen en iets minder dan 50 % gaf aan
over te weinig technische kennis te beschikken om te kunnen bepalen welke
normen relevant en geschikt zijn voor specifieke ICT-behoeften. Het is dan ook
belangrijk deze instanties te helpen een oplossing te vinden voor deze
praktische problemen zodat zij normen adequaat kunnen gebruiken. Sommige lidstaten (zoals Frankrijk, Italië,
Nederland, het VK, Duitsland, Zweden, Spanje en Denemarken)[17] stimuleren nu al het gebruik
van normen in overheidsopdrachten voor ICT. Ze verlenen overheidsinstanties
praktische steun zoals lijsten van aanbevolen normen voor specifieke situaties,
gidsen voor overheidsopdrachten en modelteksten die gebruikt kunnen worden in
documenten voor overheidsopdrachten. Ondanks deze beste praktijken verklaarde
slechts 25 % van de respondenten in het onderzoek van 2012 toegang te hebben
tot dit soort advies, zodat de conclusie moet worden getrokken dat dergelijke
maatregelen moeten worden uitgebreid om meer openbare aanbestedingsinstanties
te kunnen bereiken. De Europese Commissie heeft de voornaamste
problemen waarmee overheidsinstanties bij de aankoop van ICT-systemen
geconfronteerd worden, geïdentificeerd en de beste praktijken van een aantal
lidstaten die zich actief inzetten om voor deze problemen een oplossing te
vinden op een rijtje gezet. Deze beste praktijken zijn de basis voor "de
gids voor openbare aanbestedingen voor op normen gebaseerde ICT, elementen van
goede praktijken" (de gids) bij deze mededeling. De gids omvat: ·
Advies om een ICT-strategie uit te stippelen met de
voornaamste beginselen die in een land, regio of toepassingssector moeten
worden gevolgd zodat ICT-systemen samen kunnen functioneren en kan worden
gezorgd voor een efficiënte dienstverlening aan burgers en andere actoren die
met overheidsinstanties werken. ·
Advies om normen op methodische, eerlijke en
transparante wijze te evalueren om te bepalen welke normen gebruikt kunnen
worden ter ondersteuning van de ICT-strategie en om lock-in te vermijden. Dit
is een voortdurende activiteit zodat nieuwe en betere normen zodra ze
beschikbaar zijn, gebruikt worden in plaats van de eerder gekozen normen. ·
Advies inzake de beste manier om de behoeften op
ICT-gebied van een overheidsinstantie vast te stellen en potentiële
ICT-systemen te evalueren die aan deze behoeften kunnen voldoen, rekening
houdend met de behoeften van de gebruikers. ·
Advies over langetermijnbegrotingsplanning om de
hogere initiële kosten op te vangen die voortvloeien uit pogingen om een eind
te maken aan lock-in-situaties. ·
Advies over de omgang met de markt zodat
overheidsinstanties meer inzicht krijgen in het bestaande marktaanbod en de
markt tegelijkertijd een beter beeld krijgt van de toekomstige behoeften van
overheidsinstanties. ·
Advies over de manier waarop praktische "gebruiksklare"
richtsnoeren (lijst van aanbevolen normen voor specifieke ICT-toepassingen,
modelteksten die gebruikt kunnen worden in aanbestedingsdocumenten, opleiding)
kunnen worden ontwikkeld om overheidsinstanties te helpen
aanbestedingsdocumenten op te stellen die in de juiste situatie correct
verwijzen naar de juiste normen. De gids biedt ook voorbeelden van beste
praktijken en materiaal voor aanbestedingsautoriteiten waarnaar zij kunnen
teruggrijpen wanneer ze dergelijke adviezen in de praktijk brengen. De gids
richt zich tot iedereen die zich bezighoudt met openbare ICT-aanbestedingen,
met inbegrip van op dit gebied verantwoordelijke ambtenaren,
voorlichtingsambtenaren in de overheidssector en ICT-deskundigen die
overheidsinstanties terzijde staan. In de gids wordt zeer duidelijk gemaakt dat
vraagstukken in verband met lock-in, een beter en uitgebreider gebruik van
normen en interoperabele systemen niet door individuele aanbesteders alleen
kunnen worden opgelost maar ook op passende sectorale en organisatorische
niveaus moeten worden opgenomen in een globaal plan op lange termijn om ervoor
te zorgen dat ICT-systemen efficiënt samenwerken. 5. Gerelateerde initiatieven Er zijn verschillende
andere initiatieven op EU-niveau om het gebruik van normen te bevorderen: ·
Het door de Europese Commissie vastgestelde
voorstel voor een richtlijn inzake de toegankelijkheid van websites van
overheidsinstanties[18],
waarin wordt bepaald dat een geharmoniseerde norm wordt gebaseerd op de
werkzaamheden van de Europese normalisatieorganisaties op basis van mandaat
M/376[19]. ·
De reeks grootschalige proefprojecten in het kader
van e-overheidsdiensten(PCI) die uit hoofde van het EU-programma voor
concurrentievermogen en innovatie worden uitgevoerd binnen het programma ter
ondersteuning van het ICT-beleid (ICT-PSP), waarin specifieke normen worden
aanbevolen voor toepassingen, bijvoorbeeld voor elektronische
aanbestedingsplatformen[20]
en e-identificatie[21]. ·
De werkzaamheden van het multi-stakeholderplatform
inzake e-facturering[22]
in het kader van de gemeenschappelijke eurobetalingsruimte. ·
De Common Assessment Method for Standards and
Specifications (gemeenschappelijke evaluatiemethode voor normen en
specificaties ‑CAMSS)[23],
die in het kader van het ISA-programma (interoperabiliteitsoplossingen voor
Europese overheidsinstanties)[24]
werden ontwikkeld, bieden een kader voor de evaluatie van
interoperabiliteitsnormen en -specificaties en de mogelijkheid om resultaten te
delen. De gids pleit voor het gebruik van CAMMS voor de evaluatie van normen. ·
Een andere ISA-maatregel, het nationaal
waarnemingscentrum voor het interoperabiliteitskader (NIFO)[25], biedt een overzicht van
interoperabiliteitsactiviteiten binnen Europa. Het zwaartepunt ligt hier bij de
analyse van de nationale interoperabiliteitskaders die kunnen worden beschouwd
als een belangrijke basis voor de ICT-strategie voor alle openbare instanties,
waarvoor in de gids wordt gepleit. ·
Voorts kunnen openbare aanbestedingsinstanties na
de recente hervorming van het Europese normalisatiesysteem[26] in aanbestedingsdocumenten nu
technische specificaties formuleren door te verwijzen naar door fora en
consortia opgestelde ICT-specificaties die door de Commissie na overleg, met
name met het Europese multi-stakeholderplatform met betrekking tot
ICT-normalisatie, worden vastgesteld, terwijl voorheen alleen kon worden
verwezen naar normen of specificaties die door nationale, Europese of
internationale normaliseringsorganisaties waren goedgekeurd. 6. En wat als er geen normen zijn? Voor bepaalde nieuwe soorten toepassingen die
overheidsinstanties moeten ontwikkelen om belangrijke maatschappelijke
uitdagingen het hoofd te kunnen bieden, zoals zorg dragen voor goede en
betaalbare gezondheidszorg voor een vergrijzende bevolking, bestrijden van
klimaatveranderingen enz., zijn er wellicht nog geen passende normen.
Overheidsinstanties kunnen zich in dergelijke gevallen bij andere openbare
aanbestedende instanties aansluiten met het oog op precommerciële inkoop. Dit
houdt in dat O&O-diensten[27]
worden ingekocht waarbij de risico's en voordelen van baanbrekend O&O door
de overheidsector en de industrie worden gedeeld. Dit stelt overheidsinkopers
in staat de industrie te sturen om te voorzien in hun behoeften terwijl zij de
voor- en nadelen van concurrerende oplossingen van verschillende leveranciers
(ontwerp, prototypes en testen) met elkaar kunnen vergelijken zonder zich met
grote contracten aan een leverancier te moeten binden. Leveranciers kunnen ook
worden gevraagd mee te werken aan relevante normalisatie-instellingen om in samenhang
met de O&O-resultaten normen te bepalen voor precommerciële projecten. Het
Europees cloud-partnerschap[28]
is een van de voorbeelden van precommerciële inkoop waar normen worden
ontwikkeld. 7. aankoop van op normen gebaseerde
ict-producten: Volgende stappen De Europese Commissie roept alle overheden in
de lidstaten op om met behulp van de gids minder afhankelijk te worden van hun
ICT-systemen en zo de concurrentie in Europa aan te moedigen en de ontwikkeling
van de digitale eengemaakte markt in Europa een nieuwe impuls te geven, met
name door de toegang tot openbare gegevens en informatie te verbeteren en het
gebruik ervan te vergemakkelijken. De Europese Commissie zal zelf ook
teruggrijpen op de gids om beter gebruik te maken van de normen in haar eigen
ICT-systemen en roept de andere Europese instellingen op haar voorbeeld te
volgen. In de loop der tijd zullen de lidstaten samen
met de Europese Commissie en andere Europese instellingen waarschijnlijk meer
gespecialiseerde versies van de gids ontwikkelen die specifiek aan hun eigen
ICT-strategieën en het gebruik van bepaalde normen zijn aangepast. Een
dergelijke iteratieve aanpak zal waarschijnlijk steeds meer voordelen opleveren
op het gebied van kostenbesparingen en nieuwe mogelijkheden voor innovatie en
mededinging. In een raadpleging over een eerdere versie van
de gids[29]
verklaarden de meeste ondervraagden, niet alleen diegenen die daarvan al
gebruik maken maar ook anderen, het verspreiden van beste praktijken nuttig te
vinden. Meer dan 90 % van beide categorieën (oftewel 71 % van de totale
steekproef) gaf aan dat het delen van beste praktijken nuttig of zeer nuttig is
of zou zijn. Om het verspreiden van beste praktijken te
vergemakkelijken, zal de Europese Commissie dit initiatief steunen door bijeenkomsten
te organiseren met de betrokken partijen (overheden, ICT-leveranciers,
normalisatieorganisaties en het maatschappelijk middenveld) en een website op
dit gebied opzetten. Door hun ervaringen regelmatig uit te wisselen, kunnen
organisaties van elkaar leren, zich aanpassen aan de hieruit voortvloeiende
beste praktijken, gemeenschappelijke problemen aanpakken en gemeenschappelijke
oplossingen formuleren. Door beste praktijken uit te wisselen kunnen de
lidstaten hun keuzes meer op elkaar gaan afstemmen, zodat versnippering wordt
tegengegaan en wordt bijgedragen aan een echte digitale eengemaakte markt. Voorts
zal de Commissie verslag uitbrengen over de resultaten van dit proces, en met
name: ·
pertinente informatie verstrekken over de
procedures van overheden bij ICT-aanbestedingen, het gebruik van normen in
ICT-aanbestedingen evalueren, praktisch advies ontwikkelen, commerciële
evaluaties op lange termijn uitvoeren en begrotingsplannen op tafel leggen, ·
de aanbestedingsprocedures toetsen en verslag
uitbrengen over wat goed heeft gewerkt en wat beter kan, om het gebruik van
beste praktijken in de toekomst aan te moedigen. Deze informatie en verwante gegevens zouden
kunnen worden aangevuld met een statistisch overzicht van verwijzingen naar
merknamen in inschrijvingen, het aantal leveranciers dat deelneemt aan openbare
aanbestedingen en inschatting van de kosten-batenverhouding bij
ICT-aanbestedingen. De hierboven beschreven maatregelen zullen
leiden tot meer open, op normen gebaseerde ICT-systemen die zouden moeten
bijdragen tot de ontwikkeling van efficiëntere openbare ICT-diensten die kunnen
evolueren en zich aan toekomstige behoeften kunnen aanpassen. ICT-leveranciers
zullen dan in staat zijn in onderlinge concurrentie overheden een goede
prijs-kwaliteitverhouding en innovatieve nieuwe diensten aan te bieden. [1] Zie punt 2 voor een toelichting op dit bedrag. [2] Ghosh, R.A (2005) "An economic basis for open
standards" FLOSSPOLS-project,
http://flosspols.org/deliverables/FLOSSPOLS-D04-openstandards-v6.pdf [3] Kernactie 23 van de Digitale agenda verstrekt
"richtsnoeren over de band tussen ICT-normalisatie en openbare
aanbestedingen, teneinde overheden te helpen bij het gebruik van normen ter
bevordering van de efficiency en ter vermindering van het gevaar dat deze overheden
aan een bepaalde technologie komen vast te zitten", COM(2010) 245,
beschikbaar op
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:52010DC0245R(01):NL:NOT.
Zie voor meer informatie over kernactie 23 http://ec.europa.eu/digital-agenda/en/pillar-ii-interoperability-standards/action-23-provide-guidance-ict-standardisation-and-public [4] http://cordis.europa.eu/fp7/ict/ssai/docs/study-action23/study44-survey2results.pdf [5] Bijvoorbeeld R.A. Ghosh, (2005) "An economic basis
for open standards" Maastricht, FLOSSPOLS-project,
http://flosspols.org/deliverables/FLOSSPOLS-D04-openstandards-v6.pdf. Paapst,
M. "Affirmative action in procurement for open standards and FLOSS." International
Free and Open Software Law Review Vol. 2 Nr. 2 blz. 184, zie http://www.ifosslr.org/ifosslr/article/view/41,
Open Forum Europe, (2011); "OFE Procurement Monitoring Report: EU Member
States practice of referring to specific trademarks when procuring for Computer
Software Packages and Information Systems between the months of February and
April 2010" (mei), blz. 6, zie
http://www.openforumeurope.org/openprocurement/open-procurement-library/Report_2010.pdf [6] Richtlijn 2004/18/EG,
PB L 134 van 30.4.2004, blz. 114. [7] "Estimating the Benefits from the Procurement
Directives." http://ec.europa.eu/internal_market/publicprocurement/docs/modernising_rules/estimating-benefits-procurement-directives_en.pdf [8] Dit is gebaseerd op een bedrag voor de
IT-overheidsuitgaven van het VK (18 miljard euro in 2010) en onderzoek dat
heeft uitgewezen dat het VK 23 % vertegenwoordigt van de EU-overheidsuitgaven
voor IT. Dit werd getoetst aan een raming van 54 miljard euro afkomstig van de
MAPPS-databank van ICT-contracten in de overheidssector op basis van de
relevante CPV-codes met betrekking tot IT (die waarschijnlijk aan de lage kant
zijn omdat alleen contracten boven de maximumlimiet in het PBEU worden
bekendgemaakt, en niet alle aanbestedingen die verband houden met IT zijn
ingedeeld onder CPV-codes die betrekking hebben op IT). [9] Wanneer het aantal inschrijvers in 16 % van de openbare
ICT-aanbestedingen zou verdubbelen omdat in overheidsopdrachten niet langer zou
worden verwezen naar merknamen (het laagste aantal dat werd vermeld in de in
voetnoot 5 bedoelde studie), zou dit een besparing opleveren van 9 % van 16 %
van 78 miljard euro per jaar, oftewel 1,1 miljard euro per jaar. [10] COM(2010) 743, beschikbaar op
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2010:0743:FIN:NL:PDF;
zie ook http://ec.europa.eu/digital-agenda/node/165 [11] Ghosh, R.A (2005) "An economic basis for open standards"
FLOSSPOLS-project,
http://flosspols.org/deliverables/FLOSSPOLS-D04-openstandards-v6.pdf. Hesser,
Czaya en Riemer (2007) "Development of standards" in W. Hesser (Ed) Standardisation
in Companies and Markets, blz. 123, Hamburg: Helmut Schmidt University. [12] http://www.epractice.eu/files/European%20Journal%20epractice%20Volume%2012_6.pdf [13] COM (2010) 744.
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2010:0744:FIN:NL:PDF. [14] Richtlijn 2003/98/EG, PB L 345 van
31.12.2003, blz. 90.
Zie voor voorgestelde aanpassingen:
http://ec.europa.eu/information_society/policy/psi/index_en.htm [15] In haar voorstel voor een richtlijn tot wijziging van
Richtlijn 2003/98/EG heeft de Commissie voorgesteld de termen "langs
elektronische weg" te vervangen door "in machinaal leesbare vorm,
samen met hun metagegevens". COM(2011) 877
definitief. [16] http://cordis.europa.eu/fp7/ict/ssai/docs/study-action23/study44-survey2results.pdf [17] http://cordis.europa.eu/fp7/ict/ssai/docs/study-action23/d2-finalreport-29feb2012.pdf [18] COM(2012) 721, zie:
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2012:0721:FIN:nl:PDF
en
http://ec.europa.eu/digital-agenda/en/news/proposal-directive-european-parliament-and-council-accessibility-public-sector-bodies-websites [19] http://www.mandate376.eu/ [20] http://www.peppol.eu/ [21] http://www.eid-stork.eu/ [22] http://ec.europa.eu/internal_market/payments/framework/index_en.htm [23] https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/mwikis/idabc-camss/ [24] http://ec.europa.eu/isa/index_en.htm. [25] http://ec.europa.eu/isa/actions/04-accompanying-measures/4-2-3action_en.htm [26] Verordening (EU) nr. 1025/2012, PB L 316 van 14.11.2012,
blz. 12 en http://ec.europa.eu/enterprise/policies/european-standards/standardisation-policy/index_en.htm [27] Een definitie
van pre-commerciële inkoop is te vinden in COM(2007) 799 en het bijbehorende
werkdocument van de diensten van de Commissie SEC(2007) 1668. [28] COM(2012) 529, blz. 15 (kernactiviteit 3),
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2012:0529:FIN:NL:PDF
en
http://ec.europa.eu/information_society/activities/cloudcomputing/europeancloudpartnership/index_en.htm. [29] http://cordis.europa.eu/fp7/ict/ssai/docs/study-action23/study44-survey2results.pdf