(1)

Krachtens artikel 1, lid 4, van Richtsnoer (EU) 2015/510 (ECB/2014/60) kan de Raad van bestuur te allen tijde besluiten tot aanpassing van hulpmiddelen, instrumenten, vereisten, criteria en procedures voor de implementatie van monetairbeleidstransacties van het Eurosysteem.

(2)

Bij het nastreven van de doelstelling inzake het handhaven van prijsstabiliteit door gunstige bancaire leenvoorwaarden te handhaven en aldus de accommoderende monetairbeleidskoers in de lidstaten die de euro als munt hebben te ondersteunen, heeft de Raad van bestuur op 22 juli 2019 Besluit (EU) 2019/1311 van de Europese Centrale Bank (ECB/2019/21) (2) vastgesteld. Dit besluit voorziet in een derde reeks van gerichte langerlopende herfinancieringstransacties (targeted longer-term refinancing operations — TLTRO’s-III) die in de periode van september 2019 tot en met maart 2021 worden uitgevoerd.

(3)

Sinds de vaststelling van Besluit (EU) 2019/1311 (ECB/2019/21) zijn de parameters en voorwaarden van de TLTRO’s-III herhaaldelijk geherkalibreerd, hetgeen noodzakelijk en passend werd geacht in het licht van de destijds bestaande risico’s voor de prijsstabiliteit, het transmissiemechanisme van het monetair beleid en de economische vooruitzichten in het eurogebied. Deze aanpassingen vonden plaats in een desinflatoire omgeving, waarin een zeer accommoderende monetairbeleidskoers nodig was om de prijsstabiliteit op de middellange termijn te waarborgen. Met name heeft de Raad van bestuur op 12 september 2019 besloten bepaalde parameters van de TLTRO’s-III te wijzigen, waaronder een verlenging van de looptijd van alle transacties van twee naar drie jaar en een verlaging van de toepasselijke rentetarieven, teneinde gunstige bancaire leenvoorwaarden in stand te houden, de soepele doorwerking van het monetaire beleid in lidstaten die de euro als munt hebben te waarborgen en de accommoderende monetairbeleidskoers verder te ondersteunen. Teneinde de bancaire kredietverlening aan degenen die het zwaarst door de verspreiding van de coronavirusziekte (COVID-19) waren getroffen, met name kleine en middelgrote ondernemingen, te ondersteunen heeft de Raad van bestuur op 12 maart 2020 besloten bepaalde parameters van de TLTRO’s-III te wijzigen, inclusief het verhogen van het leningvolume. Met het oog op verdere ondersteuning van de kredietverlening aan huishoudens en bedrijven in het licht van de heersende economische verstoringen en toegenomen onzekerheid, besloot de Raad van bestuur op 30 april 2020 bovendien om onder bepaalde voorwaarden te voorzien in een aanvullende tijdelijke verlaging van de voor alle TLTRO’s-III (3) toepasselijke rentetarieven. Op 10 december 2020 heeft de Raad van bestuur besloten de voorwaarden van de TLTRO’s-III verder te herkalibreren om bij te dragen aan het behoud van gunstige financieringsvoorwaarden gedurende de pandemie, waardoor de kredietstroom naar alle sectoren van de economie en de economische bedrijvigheid wordt ondersteund en de prijsstabiliteit op de middellange termijn wordt gewaarborgd. De Raad van bestuur besloot met name om de periode waarin aanzienlijk gunstigere voorwaarden gelden zijn te verlengen tot juni 2022, dat er tussen juni en december 2021 drie aanvullende transacties zullen worden uitgevoerd, en het totaalbedrag dat tegenpartijen via TLTRO-III-transacties mogen lenen te verhogen. De Raad van bestuur gaf toen tevens aan klaar te blijven staan om al zijn instrumenten zo nodig aan te passen, om ervoor te zorgen dat de inflatie zich op duurzame wijze ontwikkelt in de richting van de doelstelling en overeenkomstig het belang dat de Raad hecht aan symmetrie (4).

(4)

TLTRO’s-III hebben, waar nodig in aangepaste vorm, daardoor een sleutelrol gespeeld bij het handhaven van prijsstabiliteit, met name tijdens de acute fase van de pandemie, door gunstige financieringsvoorwaarden in een desinflatoire omgeving te handhaven en de accommoderende monetairbeleidskoers te ondersteunen die nodig is om ernstige neerwaartse risico’s voor de economie en voor prijsstabiliteit aan te pakken. Gedurende die periode verleende de Europese Centrale Bank (ECB) via TLTRO’s-III uitzonderlijk gunstige financieringsvoorwaarden voor deelnemende kredietinstellingen, teneinde de kredietverlening aan de reële economie in een periode van hevige stress te ondersteunen.

(5)

De snelle en onverwachte stijging van de inflatie tot ongekende niveaus sinds de invoering van de euro, voornamelijk als gevolg van onverwacht hoge energiekosten en tekortkomingen in de levering, en de aanzienlijke opwaartse bijstelling van de vooruitzichten voor de inflatie op middellange termijn sinds eind 2021, vragen om een fundamentele herbeoordeling van de passende monetairbeleidskoers. De energie- en grondstoffenprijzen zijn sterk gestegen na de Russische invasie van Oekraïne en de daaruit voortvloeiende verstoringen van de handel hebben de knelpunten in de levering verergerd, de onzekerheid vergroot en de inflatiedruk in alle sectoren opgevoerd. Deze drastische verandering in de omstandigheden konden niet worden voorzien toen de TLTRO’s-III werden ingevoerd of toen hun voorwaarden werden geherkalibreerd en was in belangrijke mate te wijten aan externe schokken. Deze onverwachte en ongekende verandering in de omstandigheden, die wordt verergerd door de economische fallout van de Russische invasie in Oekraïne, vereist een aanpassing van de monetairbeleidskoers en een herkalibrering van alle moneairbeleidsinstrumenten, met inbegrip van de TLTRO’s-III. Met name is de Raad van bestuur begonnen aan een versnelde en vervroegde normalisering van het monetaire beleid om ervoor te zorgen dat de inflatie zich stabiliseert op de doelstelling van 2 % op middellange termijn in overeenstemming met het mandaat van de ECB inzake prijsstabiliteit. Sinds december 2021 heeft de Raad van bestuur besloten de netto-aankopen van activa in het kader van het programma voor de aankoop van activa en het pandemie-noodaankoopprogramma stop te zetten en vervolgens de belangrijkste beleidsrente van de ECB tot op heden met in totaal 200 basispunten te verhogen.

(6)

Hoewel de stijging van de belangrijkste beleidsrentetarieven tot dusver soepel is doorgewerkt naar huishoudens en bedrijven in het eurogebied, vereisen de huidige omstandigheden een verdere versnelling van de transmissie van het rentebeleid naar de financieringsvoorwaarden in ruimere zin. De bestaande prijsvoorwaarden van TLTRO’s-III houden in dat de toepasselijke rentevoet voor en na de twee bijzondere renteperioden, die lopen van 24 juni 2020 tot en met 23 juni 2022, gekoppeld is aan de rentevoet voor de depositofaciliteit of de rentevoet voor de basisherfinancieringstransacties gedurende de gehele looptijd van de desbetreffende transactie. Dit vertraagt de normalisering van de bancaire leenvoorwaarden en belemmert het vermogen van de ECB om haar mandaat inzake prijsstabiliteit te vervullen. Naarmate de beleidstarieven worden verhoogd, wordt het percentage van TLTRO’s-III slechts zeer geleidelijk aangepast. De huidige voorwaarden van TLTRO’s-III bieden de deelnemende kredietinstellingen dan ook zeer weinig prikkels om hun uitstaande TLTRO’s-III-bedragen vroegtijdig terug te betalen. De huidige voorwaarden van TLTRO’s-III dragen ook bij tot het aanhouden van een grotere balans van het Eurosysteem, wat vervolgens indruist tegen de beoogde normalisering van het monetaire beleid. Dit komt doordat de omvang van de balans van een centrale bank een belangrijk signaal is van de mate van accommodatie die het monetair beleid aan de economie biedt en rechtstreeks van invloed is op de kosten van liquiditeit op de markt. Een aanpassing van de voorwaarden van TLTRO’s-III waardoor het ontmoedigende effect op vervroegde aflossing door deelnemers van hun uitstaande TLTRO’s-III-bedragen wordt weggenomen, zou er daarom ook voor pleiten de balans van het Eurosysteem te verlagen en deze beter af te stemmen op de huidige monetairbeleidskoers. Met de aanpassing van de voorwaarden van TLTRO’s-III wordt derhalve de doelstelling inzake het handhaven van prijsstabiliteit nagestreefd door de normalisering van de financieringsvoorwaarden te versnellen en de balans van het Eurosysteem te verkleinen.

(7)

Op 27 oktober 2022 heeft de Raad van bestuur besloten aanvullende monetaire beleidsmaatregelen vast te stellen en ervoor te zorgen dat de inflatie tijdig terugkeert naar de middellangetermijndoelstelling van de ECB van 2 %. De Raad van bestuur acht het volledige pakket aan maatregelen dat op 27 oktober 2022 is vastgesteld noodzakelijk en evenredig om de passende monetairbeleidskoers voor het herstel van de prijsstabiliteit op de middellange termijn uit te voeren. Als onderdeel van dit pakket besloot de Raad van bestuur dat de op elke uitstaande TLTRO-III toepasselijke rentevoet als volgt moet worden berekend: met ingang van 23 november 2022 en tot en met de vervaldatum of de vervroegde aflossingsdatum van elke respectieve uitstaande TLTRO-III moet de rentevoet worden geïndexeerd tot de gemiddelde toepasselijke basisrentetarieven van de ECB over deze periode, in tegenstelling tot de volledige looptijd van de respectieve TLTRO-III, om bij te dragen tot het algehele normalisatieproces van het monetair beleid.

(8)

Het koppelen van de TLTRO’s-III-rentevoet aan de gemiddelde rentevoet voor de depositofaciliteit of de gemiddelde rentevoet voor de basisherfinancieringstransacties voor de resterende looptijd van de respectieve TLTRO-III wordt geschikt geacht om de normalisering van de financieringsvoorwaarden te versnellen en de balans van het Eurosysteem te verlagen, teneinde de doelstelling inzake het handhaven van prijsstabiliteit te behalen. Deze maatregel zal naar verwachting de financieringskosten van de banken verhogen en aldus bijdragen tot het tijdig herstel van de prijsstabiliteit in de huidige inflatoire omgeving. Bovendien zal de stijging van de financieringskosten voor banken als gevolg van de herkalibrering van de voorwaarden van TLTRO’s-III naar verwachting een niet te verwaarlozen effect hebben op de tarieven voor kredietverlening. De impact van de wijzigingen van de voorwaarden van de TLTRO’s-III op de tarieven voor bancaire kredietverlening zal uiteindelijk naar verwachting een aanzienlijk neerwaarts effect hebben op de inflatie op de middellange termijn. Voorts wordt verwacht dat de wijzigingen in de voorwaarden van de TLTRO’s-III- ook de ontmoedigende factoren voor vervroegde aflossing van uitstaande TLTRO’s-III-leningen door deelnemende kredietverstrekkende instellingen zullen wegnemen, waardoor de balans van het Eurosysteem afneemt en wordt bijgedragen tot de algehele normalisering van het monetair beleid.

(9)

De koppeling van de rentevoet voor de TLTRO’s-III aan de rentevoet voor de depositofaciliteit of de gemiddelde rente voor de basisherfinancieringstransacties voor de resterende looptijd van de respectieve TLTRO-III-transactie gaat niet verder dan noodzakelijk is. Er zijn geen minder ingrijpende en tegelijkertijd even doeltreffende monetairbeleidsmaatregelen voorhanden om de zowel doelstelling van een normalisering van de financieringsvoorwaarden te verwezenlijken als de balans van het Eurosysteem te verminderen. Voorts kon de gewenste vooruitgang in de richting van aangescherpte monetaire en financieringsvoorwaarden die door een aangepaste prijsstelling van de TLTRO-III worden gefaciliteerd, niet doeltreffender worden bereikt door middel van renteverhogingen.

(10)

Mogelijke nadelige gevolgen van de voorgestelde wijzigingen voor deelnemende kredietinstellingen worden beperkt door de thans geldende gunstige prijsstelling tot en met 22 november 2022 te handhaven, door aanvullende datums voor vervroegde aflossing in te voeren waarop deze instellingen hun uitstaande TLTRO’s-III-bedragen zouden kunnen terugbetalen, door hen voldoende tijd te geven om hun financieringsmix te heroverwegen voordat de wijzigingen van kracht worden en door een rentevoet voor de TLTRO’s-III te blijven aanbieden die, zelfs na de wijziging, gunstig is ten opzichte van marktgebaseerde financieringsmogelijkheden. De bestaande rentevoetberekening moet daarom worden gehandhaafd voor de periode vanaf de afwikkelingsdatum van elke respectieve TLTRO-III tot en met 22 november 2022. Voorts moeten drie aanvullende datums voor vrijwillige vervroegde aflossing worden ingevoerd om TLTRO-III-deelnemers aanvullende mogelijkheden te bieden een respectieve TLTRO-III vóór de vervaldatum te beëindigen of om het bedrag ervan te verlagen.

(11)

Gezien het belang van de doelstelling inzake het handhaven van prijsstabiliteit, is het van essentieel belang dat prijsstelling van de TLTRO’s-III zo spoedig mogelijk en zonder overgangsmaatregelen wordt gewijzigd om de beoogde doelstellingen te bereiken, namelijk een versnelde normalisering van de financieringsvoorwaarden en een vermindering van de balans van het Eurosysteem. De vaststelling van overgangsmaatregelen zou de wijzigingen die gericht zijn op het normaliseren van de bancaire leenvoorwaarden minder doeltreffend maken en zou een sterk ontmoedigen effect hebben op vervroegde aflossingen, en daarnaast het beleidssignaal van de maatregel kunnen verzwakken. Dit besluit moet derhalve met spoed in werking treden.

(12)

Derhalve moet Besluit (EU) 2019/1311 (ECB/2019/21) dienovereenkomstig worden gewijzigd,