(1)

Om slimme, duurzame en inclusieve groei te creëren, het scheppen van banen te bevorderen en langetermijntoezeggingen op het gebied van decarbonisatie te eerbiedigen, heeft de Unie behoefte aan moderne, multimodale hoogwaardige infrastructuur in de vervoers-, de energie- en de digitale sector die de Unie en al haar eilanden en regio’s, met inbegrip van haar afgelegen, ultraperifere, perifere, bergachtige en dunbevolkte regio’s, met elkaar verbindt en integreert. Die verbindingen moeten het vrij verkeer van personen, goederen, kapitaal en diensten ten goede komen. De trans-Europese netwerken moeten grensoverschrijdende verbindingen faciliteren, voor een sterkere economische, maatschappelijke en territoriale cohesie zorgen, en bijdragen aan een meer concurrerende en duurzamere sociale markteconomie en aan de strijd tegen de klimaatverandering.

(2)

De financieringsfaciliteit voor Europese verbindingen (Connecting Europe Facility — de “CEF”) heeft tot doel de investeringen in trans-Europese netwerken te versnellen en via een hefboomeffect financiële middelen uit de publieke en particuliere sector aan te trekken, en moet tegelijk meer rechtszekerheid bieden en voldoen aan het beginsel van technologische neutraliteit. De CEF moet ervoor zorgen dat synergieën tussen de vervoers-, de energie- en de digitale sector optimaal worden benut, waardoor het Unieoptreden doeltreffender wordt en de uitvoeringskosten tot een minimum kunnen worden beperkt.

(3)

De CEF moet tevens bijdragen aan het Unieoptreden tegen klimaatverandering en milieuvriendelijke en sociaal duurzame projecten ondersteunen, waaronder, waar passend, acties voor mitigatie van en adaptatie aan de klimaatverandering. Met name de bijdrage van de CEF aan de verwezenlijking van de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs die is gesloten in het kader van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (4) (“de Overeenkomst van Parijs”), alsook van de klimaat- en energiestreefcijfers voor 2030 en de langetermijndoelstelling op het gebied van decarbonisatie, moet worden versterkt.

(4)

De CEF moet een hoog niveau van transparantie waarborgen en ervoor zorgen dat de bevolking wordt geraadpleegd, conform het toepasselijke Unie- en nationale recht.

(5)

Om recht te doen aan het belang van de strijd tegen de klimaatverandering, in overeenstemming met de toezeggingen van de Unie om de Overeenkomst van Parijs en de duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties ten uitvoer te leggen, is deze verordening bedoeld om bij te dragen aan het mainstreamen van klimaatmaatregelen en aan het bereiken van het algemene streefdoel om ten minste 30 % van de Uniebegroting te spenderen aan maatregelen die bijdragen tot de klimaatdoelstellingen. Voorts moet deze verordening bijdragen aan de ambitie om in 2024 7,5 % en in 2026 en 2027 10 % van de jaarlijkse uitgaven in het kader van het meerjarig financieel kader (het “MFK”) 2021-2027 te besteden aan biodiversiteitsdoelstellingen, rekening houdend met de bestaande overlappingen tussen klimaat- en biodiversiteitsdoelstellingen. Via haar acties moet de CEF 60 % van zijn totale financiële middelen bijdragen aan de klimaatdoelstellingen, onder meer op basis van de volgende coëfficiënten: i) 100 % wat betreft de uitgaven voor spoorweginfrastructuur, oplaadinfrastructuur, alternatieve en duurzame brandstoffen, schoon stadsvervoer, transport en opslag van elektriciteit, slimme netwerken, CO2-transport en hernieuwbare energie; ii) 40 % voor binnenwateren en multimodaal vervoer, alsook gasinfrastructuur, mits die meer mogelijkheden creëert om meer gebruik te maken van hernieuwbare waterstof of biomethaan. De toe te passen gedetailleerde traceringscoëfficiënten voor de klimaatuitgaven moeten in overeenstemming zijn met die welke zijn opgenomen in bijlage I bij Verordening (EU) 2021/1060 van het Europees Parlement en de Raad (5), indien van toepassing. Tijdens de voorbereiding en uitvoering van de CEF zal worden bepaald welke acties relevant zijn, en die acties zullen vervolgens opnieuw worden beoordeeld in het kader van de toepasselijke evaluaties en toetsingsprocedures. Om te voorkomen dat infrastructuur kwetsbaar is voor de mogelijke langetermijneffecten van de klimaatverandering, en ervoor te zorgen dat in de economische evaluatie van een project rekening wordt gehouden met de kosten van broeikasgasemissies die dat project genereert, moeten door de CEF gesteunde projecten aan een klimaattoets worden onderworpen, in voorkomend geval overeenkomstig richtsnoeren die door de Commissie moeten worden ontwikkeld in samenhang met de voor andere Unieprogramma’s opgestelde richtsnoeren.

(6)

Overeenkomstig artikel 8 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) streeft de Unie er bij elk optreden naar de ongelijkheden tussen mannen en vrouwen op te heffen en de gelijkheid van mannen en vrouwen te bevorderen. Bij het beoordelen, voorbereiden, uitvoeren en monitoren van de CEF moeten gendergelijkheid, gelijke rechten en kansen voor iedereen, en de mainstreaming van die doelstellingen in aanmerking worden genomen en worden bevorderd.

(7)

Om te voldoen aan de rapportageverplichtingen met betrekking tot de besteding van financieringsmiddelen van de Unie ter ondersteuning van de maatregelen die worden genomen om de doelstellingen van Richtlijn (EU) 2016/2284 van het Europees Parlement en de Raad (6) te halen, moet een overzicht worden bijgehouden van de uitgaven voor het verminderen van de emissies of luchtverontreinigende stoffen in het kader van die richtlijn.

(8)

Een belangrijke doelstelling van de CEF is meer synergieën en complementariteit tot stand brengen tussen de vervoers-, de energie- en de digitale sector. Daartoe moet de CEF voorzien in de vaststelling van werkprogramma’s gewijd aan specifieke gebieden zoals geconnecteerde en geautomatiseerde mobiliteit of duurzame alternatieve brandstoffen. Het faciliteren van digitale communicatie zou een integraal onderdeel kunnen zijn van een project van gemeenschappelijk belang op het gebied van energie en vervoer. Voorts moet de CEF binnen elke sector toestaan dat synergetische componenten uit een andere sector als subsidiabel worden beschouwd indien de investering zo meer sociaal-economische voordelen oplevert. Synergieën tussen sectoren moeten worden bevorderd via de toekenningscriteria voor de selectie van acties, en via hogere medefinancieringspercentages.

(9)

Verordening (EU) nr. 1315/2013 van het Europees Parlement en de Raad (7) bevat richtsnoeren voor het trans-Europees vervoersnetwerk (TEN-T) (“de TEN-T-richtsnoeren”), waarin de infrastructuur van het TEN-T in kaart wordt gebracht en de eisen waaraan moet worden voldaan en de maatregelen voor de totstandbrenging van het TEN-T zijn opgenomen. Meer bepaald voorzien de TEN-T-richtsnoeren in de voltooiing van het kernnetwerk in 2030 door de aanleg van nieuwe infrastructuur en in de ingrijpende opwaardering en rehabilitatie van de bestaande infrastructuur die nodig is om de continuïteit van het netwerk te garanderen.

(10)

Om voor connectiviteit in de hele Unie te zorgen, moeten door de CEF gefinancierde acties die bijdragen tot de ontwikkeling van projecten van gemeenschappelijk belang in de vervoerssector, voortbouwen op de complementariteit van alle vervoerswijzen met het oog op efficiënte, onderling verbonden en multimodale netwerken. Dat moet tevens gelden voor wegen in de lidstaten waar er nog steeds een aanzienlijke behoefte is aan investeringen om hun TEN-T-kernwegennet te voltooien.

(11)

Overeenkomstig artikel 193, lid 2, van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (8) (“het Financieel Regelement”) kan subsidiëring van reeds begonnen acties worden toegestaan indien de aanvrager kan aantonen dat het noodzakelijk was met de actie te beginnen vóór de ondertekening van de subsidieovereenkomst. Vóór de datum van indiening van de subsidieaanvraag gemaakte kosten zijn evenwel niet subsidiabel, tenzij in naar behoren gemotiveerde uitzonderlijke gevallen. Om te voorkomen dat steun van de Unie onderbroken wordt en de belangen van de Unie aldus mogelijk geschaad worden, moet het mogelijk zijn om gedurende een beperkte periode aan het begin van het MFK 2021-2027 kosten die gemaakt zijn voor acties waarvoor steun uit hoofde van deze verordening is verleend en die reeds zijn begonnen, vanaf 1 januari 2021 als subsidiabel te beschouwen, zelfs indien die kosten gemaakt zijn vóór de indiening van de subsidieaanvraag.

(12)

Om de in de TEN-T-richtsnoeren vastgestelde doelstellingen te verwezenlijken, moet prioritair steun worden verleend aan lopende TEN-T-projecten, alsmede aan de grensoverschrijdende verbindingen en ontbrekende schakels en moet, waar toepasselijk, worden gewaarborgd dat de gesteunde acties conform zijn met de werkplannen voor de corridors die zijn vastgesteld op grond van Verordening (EU) nr. 1315/2013 en met de algemene ontwikkeling van het netwerk op het gebied van prestaties en interoperabiliteit.

(13)

Opdat het Europees beheersysteem voor het spoorverkeer (ERTMS) uiterlijk in 2030 volledig op het kernnetwerk is uitgerold, zoals geregeld in Verordening (EU) nr. 1315/2013, moet met name de steun op Unieniveau worden opgevoerd en de deelname van particuliere investeerders worden gestimuleerd.

(14)

Daarnaast is de aansluiting van luchthavens op het TEN-T-kernnetwerk een belangrijke voorwaarde voor een geslaagde voltooiing van het TEN-T-kernnetwerk en voor het garanderen van effectieve intermodaliteit. Daarom moet prioriteit gegeven worden aan dergelijke aansluitingen waar zij nog ontbreken.

(15)

De uitvoering van grensoverschrijdende acties vergt een hoge mate van integratie bij planning en uitvoering. Zonder aan een van de volgende voorbeelden voorrang te willen geven, kan die integratie gebeuren middels de oprichting van een centrale projectonderneming, een gezamenlijke beheerstructuur, een gemeenschappelijke onderneming, een bilateraal juridisch kader, een kader op basis van een uitvoeringshandeling op grond van artikel 47 van Verordening (EU) nr. 1315/2013, of een andere samenwerkingsvorm. De oprichting van geïntegreerde beheerstructuren, met inbegrip van gemeenschappelijke ondernemingen, moet worden gepromoot, onder andere door middel van een hoger niveau van medefinanciering.

(16)

Het stroomlijnen van de maatregelen met het oog op een snellere voltooiing van het TEN-T die momenteel worden uitgewerkt, moet de efficiëntere uitvoering van vervoersprojecten van gemeenschappelijk belang ondersteunen.

(17)

Om in te spelen op de toenemende vervoersstromen en de ontwikkeling van het TEN-T, moet de uittekening van de kernnetwerkcorridors en van de vooraf vastgelegde tracés daarvan worden aangepast. Die aanpassingen aan de kernnetwerkcorridors mogen de voltooiing van het kernnetwerk in 2030 niet in de weg staan, moeten ertoe leiden dat de corridors het grondgebied van de lidstaten beter dekken en moeten evenredig zijn, zodat de samenhang en de efficiëntie van de corridorontwikkeling en -coördinatie verzekerd blijft. Om die reden mag de lengte van de kernnetwerkcorridors niet met meer dan 15 % toenemen. Te zijner tijd moet bij de uittekening van de kernnetwerkcorridors rekening worden gehouden met de resultaten van de evaluatie van de totstandbrenging van het kernnetwerk waarin is voorzien bij Verordening (EU) nr. 1315/2013. Bij die evaluatie moet rekening worden gehouden met de regionale grensoverschrijdende spoorverbindingen in het TEN-T die niet meer worden gebruikt of zijn ontmanteld, alsook met andere veranderingen in het uitgebreide netwerk en met de gevolgen van het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie.

(18)

Publieke en private investeringen in alle vervoerswijzen met het oog op slimme, interoperabele, duurzame, multimodale, inclusieve, toegankelijke, veilige en beveiligde mobiliteit in de hele Unie moeten worden gepromoot. Met haar mededeling van 31 mei 2017, getiteld “Europa in beweging: agenda voor een sociaal rechtvaardige transitie naar schone, concurrerende en geconnecteerde mobiliteit voor iedereen”, heeft de Commissie een breed scala aan initiatieven gepresenteerd om het verkeer veiliger te maken, slimme kilometerheffingen te promoten, de CO2-uitstoot, luchtvervuiling en congestie terug te dringen, geconnecteerde en autonome mobiliteit te bevorderen en correcte arbeidsvoorwaarden en rusttijden voor werknemers te waarborgen. Waar relevant moeten die initiatieven gepaard gaan met financiële steun van de Unie via de CEF.

(19)

De TEN-T-richtsnoeren schrijven met betrekking tot nieuwe technologieën en innovatie voor dat het TEN-T de decarbonisatie van alle vervoerswijzen mogelijk moet maken door energie-efficiëntie en het gebruik van alternatieve brandstoffen te stimuleren, met inachtneming van het beginsel van technologische neutraliteit. Richtlijn 2014/94/EU van het Europees Parlement en de Raad (9) heeft geleid tot een gemeenschappelijk kader met maatregelen voor de uitrol van infrastructuur voor alternatieve brandstoffen voor alle vervoerswijzen in de Unie om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen zo veel mogelijk te verminderen en de milieu- en klimaatimpact van vervoer te beperken. Die richtlijn verplicht de lidstaten ook ervoor te zorgen dat er uiterlijk op 31 december 2025 publiek toegankelijke oplaad- of tankpunten beschikbaar zijn. Zoals de Commissie heeft toegelicht in haar mededeling van 8 november 2017, getiteld: “Invulling geven aan emissiearme mobiliteit — Een Europese Unie die de planeet beschermt, haar consumenten sterker maakt en haar industrie en werknemers verdedigt”, is er nood aan een uitgebreid pakket maatregelen om emissiearme mobiliteit te promoten, met inbegrip van financiële steun voor situaties waarin de markt onvoldoende stimulansen biedt.

(20)

In het kader van haar mededeling van 17 mei 2018, getiteld “Duurzame mobiliteit voor Europa: veilig, geconnecteerd en schoon”, heeft de Commissie benadrukt dat voertuigen dankzij automatisering en geavanceerde connectiviteitssystemen veiliger, gemakkelijker te delen en toegankelijker zullen worden voor alle burgers, ook voor hen die op dit moment geen toegang hebben tot mobiliteitsdiensten, zoals ouderen of mensen met beperkte mobiliteit. In dat kader heeft de Commissie ook een “strategisch EU-actieplan inzake verkeersveiligheid” en de wijziging van Richtlijn 2008/96/EG van het Europees Parlement en de Raad (10) voorgesteld.

(21)

Om bij te dragen aan de voltooiing van vervoersprojecten in de minder ontwikkelde delen van het netwerk, moet een toewijzing uit het bij Verordening (EU) 2021/1058 van het Europees Parlement en de Raad (11) geregelde Cohesiefonds aan de CEF worden overgedragen ter financiering van vervoersprojecten in de lidstaten die in aanmerking komen voor financiering uit het Cohesiefonds. In een eerste fase, die betrekking heeft op 70 % van de overgedragen middelen, moeten de toewijzingen aan subsidiabele projecten sporen met de nationale toewijzingen in het kader van het Cohesiefonds. De resterende 30 % van de overgedragen middelen moet op concurrerende basis worden toegewezen aan zo veel mogelijk projecten in de lidstaten die in aanmerking komen voor financiering uit het Cohesiefonds, met prioriteit voor grensoverschrijdende verbindingen en ontbrekende schakels. De lidstaten moeten op gelijke voet worden behandeld, en nadelen als gevolg van permanente geografische kwetsbaarheden moeten terdege in aanmerking worden genomen. De Commissie dient de lidstaten die in aanmerking komen voor financiering uit het Cohesiefonds te ondersteunen bij hun inspanningen om een passende reeks subsidiabele projecten te ontwikkelen, met name door de institutionele capaciteit van de betrokken overheden te versterken.

(22)

In zijn conclusies van 21 juli 2020 is de Europese Raad overeengekomen dat, in de bredere context van het MFK 2021-2027, een bedrag van 1 384 000 000 EUR (in prijzen van 2018) van de CEF zal worden gebruikt voor de voltooiing van ontbrekende belangrijke grensoverschrijdende spoorwegverbindingen tussen cohesielanden om de werking van de interne markt te ondersteunen, en dat de medefinancieringsregels voor de overdracht van het Cohesiefonds naar de CEF op dat bedrag toegepast moeten worden.

(23)

Na de gezamenlijke mededeling van 10 november 2017, getiteld “Verbetering van de militaire mobiliteit in de Europese Unie”, is er in de gezamenlijke mededeling van 28 maart 2018 over het actieplan voor militaire mobiliteit op gewezen dat het beleid inzake vervoersinfrastructuur duidelijke kansen biedt om de synergieën tussen de defensiebehoeften en het TEN-T te versterken, met als overkoepelend doel de militaire mobiliteit binnen de Unie te verbeteren, rekening houdend met het geografische evenwicht en met de mogelijke voordelen op het vlak van civiele bescherming. Conform het actieplan voor militaire mobiliteit heeft de Raad zich in 2018 over de militaire eisen inzake vervoersinfrastructuur gebogen en heeft ze die gevalideerd, en in 2019 hebben de diensten van de Commissie bepaald welke delen van het TEN-T geschikt zijn voor tweeërlei gebruik en welke opwaarderingen van bestaande infrastructuur daartoe nodig zijn. De Uniefinanciering van projecten voor tweeërlei gebruik moet via de CEF worden uitgevoerd op basis van werkprogramma’s, rekening houdend met de toepasselijke eisen als vastgesteld in het kader van het actieplan voor militaire mobiliteit, en op basis van een eventuele indicatieve lijst met prioritaire projecten die de lidstaten hebben aangewezen overeenkomstig dat plan.

(24)

In de TEN-T-richtsnoeren wordt onderkend dat het uitgebreide netwerk de toegankelijkheid en connectiviteit verzekert van alle eilanden en regio’s in de Unie, ook van afgelegen en ultraperifere gebieden. Voorts heeft de Commissie in haar mededeling van 24 oktober 2017, getiteld “Een nieuw en sterker strategisch partnerschap met de ultraperifere gebieden van de EU”, de specifieke vervoers-, energie- en digitale behoeften van de ultraperifere regio’s benadrukt, alsook de noodzaak om voldoende Uniefinanciering vrij te maken om in die behoeften te voorzien, onder meer via de CEF, door medefinancieringspercentages van maximaal 70 % te hanteren.

(25)

Gezien de aanzienlijke omvang van de investeringsbehoeften waarin moet worden voorzien om voortgang te maken met de voltooiing van het TEN-T-kernnetwerk uiterlijk in 2030 (geraamd op 350 miljard EUR in de periode 2021-2027) en van het uitgebreide TEN-T-netwerk uiterlijk in 2050, en de investeringen in decarbonisatie, digitalisering en stedelijke mobiliteit (geraamd op 700 miljard EUR in de periode 2021-2027), is het passend de verschillende financieringsprogramma’s en -instrumenten van de Unie zo efficiënt mogelijk te benutten, om de meerwaarde van de door de Unie ondersteunde investeringen te maximaliseren. Dat zou worden bereikt door een gestroomlijnd investeringsproces dat meer zicht geeft op de op stapel staande vervoersprojecten en dat de coherentie tussen de relevante Unieprogramma’s, met name de CEF, het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO), het Cohesiefonds en het programma InvestEU, vergroot. Waar relevant moet met name rekening worden gehouden met de randvoorwaarden die nader zijn beschreven in bijlage IV bij Verordening (EU) 2021/1060.

(26)

In Verordening (EU) nr. 347/2013 van het Europees Parlement en de Raad (12) wordt bepaald welke prioriteiten inzake trans-Europese energie-infrastructuur ten uitvoer moeten worden gelegd om de beleidsdoelstellingen van de Unie inzake energie en klimaat te kunnen verwezenlijken en welke projecten van gemeenschappelijk belang noodzakelijk zijn voor de uitvoering van die prioriteiten; voorts bevat die verordening maatregelen inzake het verlenen van vergunningen, publieke participatie en regelgeving om de uitvoering van die projecten te versnellen en/of vlotter te laten verlopen, met inbegrip van criteria om te bepalen of zij in aanmerking komen voor financiële steun van de Unie. Bij het bepalen welke projecten van gemeenschappelijk belang zijn overeenkomstig die verordening, zal nog steeds het beginsel “energie-efficiëntie eerst” worden gevolgd, waarbij projecten worden getoetst aan scenario’s inzake de vraag naar energie die volledig overeenstemmen met de energie- en klimaatstreefcijfers van de Unie.

(27)

In Richtlijn (EU) 2018/2001 van het Europees Parlement en de Raad (13) wordt gewezen op de behoefte aan een faciliterend kader dat een intensiever gebruik van Uniemiddelen omvat, met een expliciete verwijzing naar faciliterende acties om grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van hernieuwbare energie te ondersteunen.

(28)

Hoewel de voltooiing van netwerkinfrastructuur prioritair blijft voor de ontwikkeling van hernieuwbare energie, vormen het integreren van grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van hernieuwbare energie en het ontwikkelen van een slim en efficiënt energiesysteem met oplossingen voor opslag en vraagsturing die het net in evenwicht helpen houden een weerspiegeling van enerzijds de aanpak die is gekozen in het kader van het pakket Schone energie voor alle Europeanen, met een collectieve verantwoordelijkheid om het ambitieuze streefcijfer op het gebied van hernieuwbare energie in 2030 te bereiken, en anderzijds de gewijzigde beleidscontext, waarbij een rechtvaardige en adequate transitie wordt gegarandeerd, met ambitieuze langetermijndoelstellingen op het gebied van decarbonisatie.

(29)

Innovatieve infrastructuurtechnologieën die het pad effenen voor een transitie naar emissiearme energie- en mobiliteitssystemen die de voorzieningszekerheid verbeteren, waarbij tegelijkertijd wordt gestreefd naar een grotere energieonafhankelijkheid voor de Unie, zijn essentieel in het licht van de decarbonisatieagenda van de Unie. In haar mededeling van 23 november 2017, getiteld “Versterken van de energienetten van Europa”, heeft de Commissie benadrukt dat aangezien in 2030 de helft van de elektriciteitsproductie afkomstig zal zijn van hernieuwbare bronnen, elektriciteit een steeds grotere rol zal spelen in de decarbonisatie van sectoren die tot nu toe worden gedomineerd door fossiele brandstoffen, zoals vervoer, industrie en verwarming en koeling, en dat de focus in het kader van de trans-Europese energie-infrastructuur dienovereenkomstig op investeringen in elektriciteitsinterconnecties, in elektriciteitsopslag, in slimme netwerken en in gasinfrastructuur moet liggen. Om de decarbonisatiedoelstellingen van de Unie, de integratie van de interne markt en de voorzieningszekerheid te ondersteunen, moet voldoende aandacht en prioriteit worden gegeven aan technologieën en projecten die bijdragen aan de transitie naar een emissiearme economie. De Commissie zal ernaar streven meer projecten voor grensoverschrijdende slimme netwerken en innovatieve opslag, alsook voorCO2-transport, via de CEF te financieren.

(30)

Grensoverschrijdende projecten op het gebied van hernieuwbare energie dienen ervoor te zorgen dat hernieuwbare energie kostenefficiënt in de Unie kan worden uitgerold en dat het in artikel 3 van Richtlijn (EU) 2018/2001 genoemde bindende streefcijfer van de Unie — uiterlijk in 2030 minstens 32 % aan energie uit hernieuwbare bronnen — kan worden gehaald, en ze dienen bij te dragen aan het strategisch inpassen van innovatieve technologieën op het gebied van hernieuwbare energie. Illustratieve voorbeelden van subsidiabele technologieën zijn de opwekking van hernieuwbare energie door windkrachtcentrales op het land en voor de kust, zonne-energie, duurzame biomassa, oceaanenergie, geothermische energie of een combinatie daarvan, de aansluiting ervan op het net en aanvullende elementen zoals opslag- en omzettingsvoorzieningen. Subsidiabele acties zijn niet beperkt tot de elektriciteitssector en kunnen betrekking hebben op andere energiedragers en de mogelijke sectorale koppeling met, bijvoorbeeld, verwarming en koeling, de omzetting van elektriciteit in gas, opslag en vervoer. Om flexibel te blijven ten aanzien van de technologische vooruitgang en ontwikkelingen is die lijst niet uitputtend. Voor dergelijke projecten is een fysieke verbinding tussen de samenwerkende lidstaten niet noodzakelijk. Die projecten kunnen zich op het grondgebied van slechts één van de betrokken lidstaten bevinden, mits de algemene criteria van deel IV van de bijlage bij deze verordening van toepassing zijn.

(31)

Ter bevordering van grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van hernieuwbare energie en van de marktacceptatie van projecten moet de Commissie de ontwikkeling van grensoverschrijdende projecten op het gebied van hernieuwbare energie faciliteren. In de energiesector moeten, in geval van onvoldoende marktacceptatie van grensoverschrijdende projecten op het gebied van hernieuwbare energie, ongebruikte middelen die bedoeld waren voor dergelijke projecten worden ingezet om de doelstellingen van de trans-Europese energienetwerken te verwezenlijken voor acties in verband met projecten van gemeenschappelijk belang, als beschreven in Verordening (EU) nr. 347/2013; pas daarna kan worden overwogen de middelen te gebruiken voor het Uniefinancieringsmechanisme voor hernieuwbare energie dat is ingesteld bij Verordening (EU) 2018/1999 van het Europees Parlement en de Raad (14).

(32)

Het is nodig slimmenetwerkprojecten die de opwekking, de distributie of het verbruik van elektriciteit met behulp van realtime-beheersystemen integreren en van invloed zijn op grensoverschrijdende energiestromen, te ondersteunen. De steun uit de CEF voor dergelijke projecten moet ook recht doen aan de centrale rol van slimme netwerken voor de energietransitie en ertoe bijdragen financieringstekorten te verhelpen die momenteel investeringen voor de grootschalige uitrol van slimmenetwerktechnologie belemmeren.

(33)

In het kader van steun van de Unie dient bijzondere aandacht uit te gaan naar grensoverschrijdende energie-interconnecties, met inbegrip van die welke nodig zijn om de bij Verordening (EU) 2018/1999 vastgestelde streefcijfers inzake elektriciteitsinterconnectie van 10 % tegen 2020 en 15 % tegen 2030 te halen. De uitrol van elektriciteitsinterconnectoren is van cruciaal belang om markten te integreren en het isolement op energiegebied te doorbreken door meer hernieuwbare energie in het systeem te laten invoeren en zo voordeel te halen uit de diverse vraag naar en het diverse aanbod van hernieuwbare energie in die markten, alsook uit windparken op zee en slimme netwerken, en om alle landen in een liquide en concurrerende energiemarkt te integreren.

(34)

De verwezenlijking van de digitale eengemaakte markt vergt een onderliggende infrastructuur voor digitale connectiviteit. De digitalisering van het bedrijfsleven in de Unie en de modernisering van sectoren zoals vervoer, energie, gezondheidszorg en de overheid hangen af van universele toegang tot betrouwbare en betaalbare netwerken met hoge en zeer hoge capaciteit. Digitale connectiviteit draagt bij aan de modernisering van lokale economieën en de diversificatie van de economische activiteiten, en is aldus uitgegroeid tot een doorslaggevende factor om economische, sociale en territoriale verschillen te overbruggen. De reikwijdte van de steun van de CEF voor infrastructuur voor digitale connectiviteit moet worden aangepast in het licht van het groeiende belang ervan voor de economie en voor de samenleving in het algemeen. Daarom moet worden vastgesteld welke infrastructuurprojecten van gemeenschappelijk belang op het gebied van digitale connectiviteit noodzakelijk zijn om de doelstellingen van de digitale eengemaakte markt van de Unie te verwezenlijken en moet Verordening (EU) nr. 283/2014 van het Europees Parlement en de Raad (15) worden ingetrokken.

(35)

In haar mededeling van 14 september 2016, getiteld “Connectiviteit voor een competitieve digitale eengemaakte markt — Naar een Europese gigabitmaatschappij” (“de strategie voor de gigabitmaatschappij”), heeft de Commissie de strategische doelstellingen voor 2025 vastgelegd met het oog op het optimaliseren van de investeringen in infrastructuur voor digitale connectiviteit. Richtlijn (EU) 2018/1972 van het Europees Parlement en de Raad (16) beoogt onder meer de totstandbrenging van een regelgevingskader dat particuliere investeringen in digitale netwerken stimuleert. Het is echter duidelijk dat de uitrol van netwerken in talrijke gebieden van de Unie commercieel niet levensvatbaar zal blijven, onder meer door de afgelegen ligging, specifieke territoriale of geografische kenmerken en lage bevolkingsdichtheid, alsook door diverse sociaal-economische factoren, en bijgevolg dringend meer aandacht moet krijgen. De CEF moet daarom worden aangepast om bij te dragen aan de verwezenlijking van de in de strategie voor de gigabitmaatschappij vastgestelde strategische doelstellingen, waarmee wordt beoogd bij te dragen aan een evenwicht tussen ontwikkelingen op het platteland en in steden, en om een aanvulling te vormen op de steun voor de uitrol van netwerken met zeer hoge capaciteit door andere programma’s, met name het EFRO, het Cohesiefonds en het programma InvestEU.

(36)

Terwijl alle digitale netwerken die op het internet zijn aangesloten een intrinsieke trans-Europese dimensie hebben, vooral vanwege de werking van de toepassingen en diensten die zij mogelijk maken, moet voor steun uit de CEF prioriteit worden gegeven aan acties waarvan de grootste impact op de digitale eengemaakte markt wordt verwacht, onder meer door de afstemming daarvan op de doelstellingen van de strategie voor de gigabitmaatschappij, en op de digitale transformatie van de economie en de samenleving, rekening houdend met de geconstateerde markttekortkomingen en uitvoeringsbelemmeringen.

(37)

Scholen, universiteiten, bibliotheken, plaatselijke, regionale en nationale overheden, de belangrijkste aanbieders van openbare diensten, ziekenhuizen en medische centra, vervoersknooppunten en ondernemingen met een hoge digitale intensiteit kunnen een invloed hebben op belangrijke sociaal-economische ontwikkelingen in de regio’s waar zij zijn gevestigd, met inbegrip van plattelandsgebieden en dunbevolkte gebieden. Dergelijke sociaal-economische actoren moeten het voortouw nemen op het gebied van gigabitconnectiviteit om huishoudens, bedrijven en lokale gemeenschappen in de Unie toegang te bieden tot de best mogelijke diensten en toepassingen. De CEF dient de toegang tot netwerken met zeer hoge capaciteit, waaronder 5G-systemen en andere geavanceerde connectiviteit die in staat is die sociaal-economische actoren gigabitconnectiviteit te bieden, te ondersteunen om hun positieve effect op de rest van de economie en de samenleving op de betrokken gebieden te maximaliseren, onder meer door ervoor te zorgen dat gebruikers meer naar connectiviteit en diensten vragen.

(38)

Niet-geconnecteerde gebieden in de gehele Unie vormen knelpunten en onbenut potentieel voor de digitale eengemaakte markt. Hoogwaardige internetconnectiviteit kan in de meeste landelijke en afgelegen gebieden een essentiële rol spelen om een digitale kloof, isolatie en ontvolking te voorkomen doordat de levering van goederen en diensten goedkoper wordt en de afgelegen ligging deels wordt gecompenseerd. Hoogwaardige internetconnectiviteit is noodzakelijk voor nieuwe economische kansen, zoals precisielandbouw of de ontwikkeling van een bio-economie in plattelandsgebieden. De CEF dient bij te dragen aan de beschikbaarheid van vaste en draadloze connectiviteit met zeer hoge capaciteit voor alle huishoudens in de Unie, zowel in de stad als op het platteland, met een focus op situaties waarin een zekere mate van marktfalen wordt waargenomen en die kunnen worden aangepakt met subsidies met een geringe intensiteit. Bij de door de CEF ondersteunde acties moeten zo veel mogelijk synergieën worden betracht, met voldoende aandacht voor de concentratiegraad van sociaal-economische actoren in een bepaald gebied en voor het financieringsniveau dat nodig is om dekking te bewerkstelligen. Daarnaast moet de CEF streven naar een volledige dekking van alle huishoudens en regio’s, aangezien het niet rendabel is om leemtes in een reeds gedekt gebied in een later stadium aan te pakken.

(39)

Voortbouwend op het succes van het initiatief WiFi4EU, moet de CEF daarnaast steun blijven verlenen voor de verstrekking van kosteloze, beveiligde en hoogwaardige lokale draadloze connectiviteit in lokale centra van het openbare leven, waaronder entiteiten met een openbare opdracht, zoals overheidsdiensten en openbare-dienstverleners, alsook voor het publiek toegankelijke openbare plaatsen in open lucht, om de digitale visie van de Unie bij lokale gemeenschappen te promoten.

(40)

Digitale infrastructuur vormt een belangrijke springplank voor innovatie. Om de impact van de CEF te maximaliseren, moet zij gericht zijn op financiering van de digitale infrastructuur. Individuele digitale diensten en toepassingen, zoals diensten en toepassingen die verschillende “distributed ledger”-technologieën omvatten of waarbij kunstmatige intelligentie wordt toegepast, mogen daarom niet binnen het toepassingsgebied van de CEF vallen, maar moeten voor zover passend worden benaderd met andere instrumenten, zoals het programma Digitaal Europa, dat is opgericht bij Verordening (EU) 2021/694 van het Europees Parlement en de Raad (17). Het is eveneens belangrijk om de synergieën tussen de verschillende programma’s te maximaliseren.

(41)

De levensvatbaarheid van de verwachte volgende generatie digitale diensten, zoals diensten in verband met “het internet der dingen”, en digitale toepassingen, waarvan in verschillende sectoren en voor de samenleving als geheel aanzienlijke voordelen worden verwacht, zal een ononderbroken grensoverschrijdende 5G-dekking vereisen, met name om ervoor te zorgen dat gebruikers en toestellen onderweg verbonden kunnen blijven. Toch blijft er onduidelijkheid bestaan over de scenario’s voor kostendeling voor de uitrol van 5G in die sectoren, en de risico’s van commerciële uitrol in bepaalde belangrijke domeinen worden verondersteld zeer groot te zijn. De wegcorridors en treinverbindingen zullen naar verwachting cruciaal zijn voor de eerste fase van de nieuwe toepassingen op het gebied van geconnecteerde mobiliteit en zijn derhalve belangrijke grensoverschrijdende projecten voor financiering in het kader van de CEF.

(42)

De uitrol van digitale backbonecommunicatienetwerken, met inbegrip van onderzeese kabels die Europese regio’s verbinden met derde landen op andere continenten of die Europese eilanden, ultraperifere gebieden of overzeese landen en gebieden verbinden — ook via de territoriale wateren van de Unie en de exclusieve economische zones van de lidstaten — is nodig om voor een zo vitale infrastructuur de nodige redundantie te creëren, de capaciteit en weerbaarheid van de digitale netwerken van de Unie te versterken en bij te dragen tot territoriale samenhang. Dergelijke projecten zijn echter zonder overheidssteun vaak niet commercieel levensvatbaar. Voorts is er steun nodig om de Europese high-performance computingmiddelen aan te vullen met passende verbindingen voor terabitcapaciteit.

(43)

Acties die bijdragen tot projecten van gemeenschappelijk belang op het gebied van infrastructuur voor digitale connectiviteit moeten gebruikmaken van de voor het specifieke project beste beschikbare en meest geschikte technologie, die het beste evenwicht biedt tussen geavanceerde technologieën op het gebied van gegevensstroomcapaciteit, transmissiebeveiliging, netwerkweerbaarheid en kostenefficiëntie. Dergelijke acties moeten worden geprioriteerd door middel van werkprogramma’s, rekening houdend met de in deze verordening vastgelegde criteria. De uitrol van netwerken met zeer hoge capaciteit kan ook passieve infrastructuur omvatten, met het oog op maximale sociaal-economische en milieuvoordelen. Ten slotte moet bij het prioriteren van de acties rekening worden gehouden met de potentiële positieve overloopeffecten op het gebied van connectiviteit, bijvoorbeeld projecten die kunnen bijdragen aan de rendabiliteit van toekomstige acties die zorgen voor een betere dekking van het grondgebied en de bevolking in streken waar nog geen dekking is.

(44)

De Unie heeft een eigen PNT-technologie voor plaatsbepaling, navigatie en tijdsmeting per satelliet (de programma’s Galileo en Egnos) en een eigen programma voor aardobservatie en -monitoring (Copernicus) ontwikkeld. De programma’s Galileo en Egnos en het programma Copernicus leveren geavanceerde diensten die publieke en private gebruikers belangrijke economische voordelen bieden. Daarom moet alle vervoers-, energie- en digitale infrastructuur die door de CEF wordt gefinancierd en die gebruikmaakt van PNT-systemen of aardobservatiediensten, technisch compatibel zijn met die programma’s.

(45)

De positieve resultaten van de eerste blendingoproep die in 2017 in het kader van het huidige programma is gelanceerd, hebben de relevantie en meerwaarde bevestigd van Uniesubsidies met het oog op blending met financiering van de Europese Investeringsbank, nationale stimuleringsbanken, andere ontwikkelingsbanken en openbare financiële instellingen, alsmede van particuliere financiële instellingen en investeerders uit de particuliere sector, al dan niet via publiek-private partnerschappen. Blending moet bijdragen tot het aantrekken van particuliere investeringen en tot het bewerkstelligen van een hefboomwerking ten aanzien van de algehele bijdrage van de overheidssector, in overeenstemming met de doelstellingen van het programma InvestEU. De CEF moet dan ook acties blijven ondersteunen waarbij Uniesubsidies met andere bronnen van financiering kunnen worden gecombineerd.

(46)

In de vervoerssector mogen de bedragen voor blendingverrichtingen niet meer bedragen dan 10 % van het bedrag in rubriek 1(2) van het MFK 2021-2027. Het moet mogelijk zijn blendingverrichtingen te gebruiken, bijvoorbeeld voor acties die verband houden met slimme, interoperabele, duurzame, inclusieve, toegankelijke, veilige en beveiligde mobiliteit.

(47)

De beleidsdoelstellingen van de CEF moeten ook worden gerealiseerd door middel van financieringsinstrumenten en begrotingsgaranties in het kader van de beleidsonderdelen van het programma InvestEU. De CEF-acties moeten worden gebruikt om een impuls te geven aan investeringen, en dit door tekortkomingen van de markt of suboptimale investeringssituaties op evenredige wijze aan te pakken, zonder overlapping met of verdringing van particuliere financiering, in het bijzonder indien acties commercieel niet levensvatbaar zijn, maar wel een duidelijke meerwaarde voor de Unie hebben.

(48)

Om de geïntegreerde ontwikkeling van de innovatiecyclus te stimuleren, moet worden gezorgd voor complementariteit tussen innovatieve oplossingen die zijn ontwikkeld in het kader van de kaderprogramma’s van de Unie voor onderzoek en innovatie en innovatieve oplossingen die met steun van de CEF worden uitgerold. Daarvoor moeten synergieën met het programma Horizon Europa, vastgesteld bij Verordening (EU) 2021/695 van het Europees Parlement en de Raad (18), ervoor zorgen dat de onderzoeks- en innovatiebehoeften in de vervoers-, de energie- en de digitale sector binnen de Unie worden geïdentificeerd en vastgesteld tijdens het strategische planningsproces van Horizon Europa. Daarnaast moeten synergieën met Horizon Europa ervoor zorgen dat de CEF de grootschalige invoering en uitrol van innovatieve technologieën en oplossingen op het gebied van vervoers-, energie- en digitale infrastructuur ondersteunt, in het bijzonder die welke het resultaat zijn van Horizon Europa. Voorts moeten de synergieën met Horizon Europa ervoor zorgen dat de uitwisseling van informatie en gegevens tussen Horizon Europa en de CEF wordt gefaciliteerd, bijvoorbeeld door de aandacht te vestigen op behoorlijk marktklare technologieën uit Horizon Europa die verder via de CEF zouden kunnen worden uitgerold.

(49)

De looptijd van de CEF moet afgestemd zijn op de duur van het MFK. In deze verordening moeten de financiële middelen voor de hele periode 2021-2027 worden bepaald die in de jaarlijkse begrotingsprocedure het voornaamste referentiebedrag voor het Europees Parlement en de Raad zullen vormen in de zin van punt 18 van het Interinstitutioneel Akkoord van 16 december 2020 tussen het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie betreffende de begrotingsdiscipline, samenwerking in begrotingszaken en goed financieel beheer, alsmede betreffende nieuwe eigen middelen, met inbegrip van een routekaart voor de invoering van nieuwe eigen middelen (19).

(50)

Op het niveau van de Unie is het Europees Semester voor coördinatie van het economisch beleid het kader waarbinnen nationale hervormingsprioriteiten worden vastgelegd en de uitvoering ervan wordt gemonitord. De lidstaten ontwikkelen hun eigen nationale meerjarige investeringsstrategieën ter ondersteuning van die hervormingsprioriteiten. Die strategieën moeten samen met de jaarlijkse nationale hervormingsprogramma’s worden gepresenteerd om de prioritaire investeringsprojecten in kaart te brengen en te coördineren die met nationale middelen of Uniemiddelen, of beide, moeten worden ondersteund. Voorts moeten die strategieën ervoor zorgen dat de Uniefinanciering op samenhangende wijze wordt gebruikt en dat de meerwaarde van de financiële steun die, naargelang het geval, zal worden ontvangen van met name het EFRO, het Cohesiefonds, de Europese stabilisatiefunctie voor investeringen, het programma InvestEU en de CEF, wordt gemaximaliseerd. Ook moet de financiële steun, voor zover relevant, worden gebruikt in overeenstemming met de energie- en klimaatplannen van de Unie en van de lidstaten.

(51)

De horizontale financiële regels die het Europees Parlement en de Raad op grond van artikel 322 VWEU hebben vastgesteld, zijn op deze verordening van toepassing. Die regels zijn neergelegd in het Financieel Reglement en bepalen met name de procedure voor het opstellen en uitvoeren van de begroting door middel van subsidies, prijzen, overheidsopdrachten en indirecte uitvoering, en voorzien in controles op de verantwoordelijkheid van financiële actoren. De op basis van artikel 322 VWEU vastgestelde regels omvatten ook een algemeen conditionaliteitsregime ter bescherming van de Uniebegroting.

(52)

De soorten financiering en de uitvoeringsmethoden in het kader van deze verordening moeten worden gekozen op basis van de mogelijkheden die zij bieden voor het verwezenlijken van de specifieke doelstellingen van de acties en voor het behalen van resultaten, met name rekening houdend met de kosten van controles, de administratieve lasten en het verwachte risico van niet-naleving. Bij het maken van dergelijke keuzes moet worden overwogen gebruik te maken van vaste bedragen, vaste percentages en eenheidskosten, alsook van financiering die niet gekoppeld is aan kosten, zoals bedoeld in artikel 125, lid 1, van het Financieel Reglement.

(53)

In de Unie gevestigde juridische entiteiten moeten zo veel mogelijk op basis van wederkerigheid kunnen deelnemen aan gelijkwaardige programma’s van derde landen die aan de CEF deelnemen.

(54)

Derde landen die lid zijn van de Europese Economische Ruimte (EER) kunnen aan programma’s van de Unie deelnemen in het kader van de samenwerking die is ingesteld uit hoofde van de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (20) (“de EER-overeenkomst”), waarin is bepaald dat de programma’s worden uitgevoerd op basis van een uit hoofde van die overeenkomst vastgesteld besluit. Derde landen kunnen ook deelnemen op basis van andere rechtsinstrumenten. Er moet een specifieke bepaling in deze verordening worden opgenomen die derde landen verplicht om de verantwoordelijke ordonnateur, het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) en de Rekenkamer de nodige rechten en toegang te verlenen zodat zij hun respectieve bevoegdheden ten volle kunnen uitoefenen.

(55)

De regels inzake de toekenning van subsidies zijn vastgelegd in het Financieel Reglement. Om rekening te houden met het specifieke karakter van de door de CEF gesteunde acties en om een consistente uitvoering in alle door de CEF bestreken sectoren te waarborgen, moeten aanvullende regels inzake de subsidiabiliteits- en toekenningscriteria worden vastgesteld. Bij de selectie van concrete acties en de financiering ervan moeten uitsluitend de in deze verordening en in het Financieel Reglement opgenomen voorwaarden in acht genomen worden. Onverminderd het Financieel Reglement moeten de werkprogramma’s in vereenvoudigde procedures kunnen voorzien.

(56)

In de werkprogramma’s worden in overeenstemming met het Financieel Reglement selectie- en toekenningscriteria vastgelegd. In de vervoerssector moeten de kwaliteit en de relevantie van een project ook worden beoordeeld door rekening te houden met de verwachte effecten van het project voor de Europese connectiviteit, de naleving van toegankelijkheidseisen door het project en de strategie van het project met het oog op de toekomstige behoeften aan onderhoud.

(57)

Overeenkomstig het Financieel Reglement, Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 van het Europees Parlement en de Raad (21) en Verordeningen (EG, Euratom) nr. 2988/95 (22), (Euratom, EG) nr. 2185/96 (23) en (EU) 2017/1939 (24) van de Raad moeten de financiële belangen van de Unie worden beschermd door middel van evenredige maatregelen, onder meer maatregelen met betrekking tot preventie, opsporing, correctie en onderzoek van onregelmatigheden, waaronder fraude, met betrekking tot terugvordering van verloren gegane, ten onrechte betaalde of onjuist bestede financiële middelen en, waar passend, met betrekking tot het opleggen van administratieve sancties. Met name heeft OLAF overeenkomstig Verordeningen (Euratom, EG) nr. 2185/96 en (EU, Euratom) nr. 883/2013 de bevoegdheid administratieve onderzoeken uit te voeren, met inbegrip van controles en verificaties ter plaatse, om vast te stellen of er sprake is van fraude, corruptie of andere onwettige activiteiten waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad. Het Europees Openbaar Ministerie (EOM) is overeenkomstig Verordening (EU) 2017/1939 bevoegd over te gaan tot onderzoek en vervolging van strafbare feiten waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad als bepaald in Richtlijn (EU) 2017/1371 van het Europees Parlement en de Raad (25). Personen of entiteiten die middelen van de Unie ontvangen, moeten overeenkomstig het Financieel Reglement volledig meewerken aan de bescherming van de financiële belangen van de Unie, de nodige rechten en toegang verlenen aan de Commissie, OLAF, de Rekenkamer en, ten aanzien van de lidstaten die deelnemen aan nauwere samenwerking op grond van Verordening (EU) 2017/1939, het EOM, alsmede ervoor zorgen dat derden die betrokken zijn bij de uitvoering van financiële middelen van de Unie gelijkwaardige rechten verlenen.

(58)

Op grond van Besluit 2013/755/EU van de Raad (26) komen in landen en gebieden overzee (LGO’s) gevestigde personen en entiteiten in aanmerking voor financiering, overeenkomstig de voorschriften en doelstellingen van de CEF en eventuele regelingen die van toepassing zijn op de lidstaat waarmee het betrokken land of gebied overzee banden heeft.

(59)

De Unie dient te streven naar samenhang en synergieën met de Unieprogramma’s voor het extern beleid, met inbegrip van pretoetredingssteun na de toezeggingen die zijn gedaan in het kader van de mededeling van de Commissie van 6 februari 2018, getiteld “Een geloofwaardig vooruitzicht op toetreding en een grotere EU-betrokkenheid bij de Westelijke Balkan”.

(60)

Indien derde landen of in derde landen gevestigde entiteiten deelnemen aan acties die bijdragen tot projecten van gemeenschappelijk belang of tot grensoverschrijdende projecten op het gebied van hernieuwbare energie, mag alleen financiële steun worden verleend indien die onontbeerlijk is om de doelstellingen van die projecten te verwezenlijken. Wat betreft grensoverschrijdende projecten op het gebied van hernieuwbare energie moeten bij de samenwerking tussen één of meer lidstaten en een derde land (ook binnen de Energiegemeenschap) de voorwaarden in Richtlijn (EU) 2018/2001 over de noodzaak van een fysieke verbinding met de Unie, in acht worden genomen.

(61)

In haar mededeling van 3 oktober 2017, getiteld “Succesvolle overheidsopdrachten in en voor Europa”, merkt de Commissie op dat de Unie wereldwijd de meest openstaande markt is voor overheidsopdrachten, maar dat de toegankelijkheid van andere landen voor Unie-ondernemingen niet altijd even groot is. Begunstigden van de CEF moeten dan ook ten volle gebruikmaken van de mogelijkheden inzake strategische overheidsopdrachten die Richtlijn 2014/25/EU van het Europees Parlement en de Raad (27) biedt.

(62)

Op grond van de punten 22 en 23 van het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven (28) moet de CEF worden geëvalueerd op basis van overeenkomstig specifieke monitoringvoorschriften verzamelde informatie, waarbij administratieve lasten, in het bijzonder voor de lidstaten, en overregulering moeten worden vermeden. Die voorschriften moeten, waar passend, meetbare indicatoren omvatten als maatstaf om de effecten van de CEF in de praktijk te evalueren. De Commissie moet evaluaties verrichten en de resultaten daarvan meedelen aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s om de doeltreffendheid en doelmatigheid van de financiering te beoordelen en na te gaan welke de impact daarvan is op de algemene doelstellingen van de CEF, en in voorkomend geval de nodige wijzigingen aan te brengen.

(63)

Er moeten transparante, controleerbare en adequate monitoring- en verslagleggingsmaatregelen, met inbegrip van meetbare indicatoren, worden ingevoerd om een beoordeling te maken van en verslag uit te brengen over de voortgang van de CEF bij de verwezenlijking van de algemene en specifieke doelstellingen die in deze verordening zijn vastgelegd. Die maatregelen moeten er ook voor zorgen dat de verwezenlijkingen van de CEF worden erkend. Dat prestatieverslagleggingssysteem moet waarborgen dat de gegevens voor het monitoren van de uitvoering en de resultaten van de CEF geschikt zijn voor een grondige analyse van de geboekte vooruitgang en van de vastgestelde problemen, en dat die gegevens en resultaten efficiënt, doeltreffend en tijdig worden verzameld. Aan ontvangers van Uniefinanciering moeten evenredige verslagleggingsvereisten worden opgelegd om relevante gegevens te verzamelen voor de CEF.

(64)

De CEF moet aan de hand van werkprogramma’s worden uitgevoerd. Uiterlijk op 15 oktober 2021 moet de Commissie de eerste meerjarige werkprogramma’s vaststellen, die het tijdschema voor de oproepen tot het indienen van voorstellen voor de eerste drie jaar van de CEF moeten omvatten, evenals de onderwerpen ervan, het indicatieve budget en een toekomstig kader voor de volledige programmeringsperiode.

(65)

Om eenvormige voorwaarden te waarborgen voor de uitvoering van deze verordening, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend voor de vaststelling van specifieke regels betreffende medefinanciering tussen de onderdelen inzake grensoverschrijdende projecten op het gebied van hernieuwbare energie; voor de nadere bepaling, waar nodig, van de infrastructuurvereisten die van toepassing zijn op bepaalde categorieën van acties betreffende infrastructuur voor tweeërlei gebruik, alsook van de beoordelingsprocedure voor acties die verband houden met infrastructuur voor tweeërlei gebruik; voor de vaststelling van het werkprogramma, en voor de verlening van financiële steun van de Unie. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (29).

(66)

Met het oog op de aanpassing, indien nodig, van de indicatoren voor de monitoring van de CEF, van de indicatieve percentages van de begrotingsmiddelen die aan elke specifieke doelstelling in de vervoerssector zijn toegewezen en van de afbakening van de vervoerscorridors van het kernnetwerk, moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 VWEU handelingen vast te stellen ten aanzien van wijzigingen van de delen I, II en III van de bijlage bij deze verordening. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven. Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen.

(67)

Daar de doelstellingen van deze verordening, namelijk het aanleggen, ontwikkelen, moderniseren en voltooien van de trans-Europese netwerken in de vervoers-, de energie- en de digitale sector en het faciliteren van grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van hernieuwbare energie, niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt, maar vanwege de omvang of de gevolgen van het optreden beter door de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om die doelstellingen te verwezenlijken.

(68)

Verordening (EU) nr. 1316/2013 van het Europees Parlement en de Raad (30) en Verordening (EU) nr. 283/2014 moeten dan ook worden ingetrokken. De rechtsgevolgen van artikel 29 van Verordening (EU) nr. 1316/2013, waarbij de bijlage bij Verordening (EU) nr. 913/2010 van het Europees Parlement en de Raad (31) werd gewijzigd wat de lijst van goederencorridors betreft, moeten evenwel worden gehandhaafd.

(69)

Om ervoor te zorgen dat de steun voor het betrokken beleidsgebied ononderbroken doorloopt en de uitvoering van start kan gaan vanaf het begin van het MFK 2021-2027, moet deze verordening met spoed in werking treden, en met terugwerkende kracht van toepassing zijn met ingang van 1 januari 2021,