20.3.2014   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 84/42

(1)

Volgens de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 met als titel „Europa 2020 — Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei” („Europa 2020”) dienen de burgers ertoe te worden aangezet hun rol in de interne markt ten volle op te nemen, wat betekent dat zij met meer bekwaamheid en vertrouwen goederen en diensten in het buitenland moeten kunnen kopen, in het bijzonder online.

(2)

De Unie draagt ertoe bij een hoog niveau van consumentenbescherming te waarborgen en draagt bij tot het centraal stellen van de consumenten op de interne markt, door ondersteuning en aanvulling van het beleid van de lidstaten, waarbij ervoor moet worden gezorgd dat de burgers ten volle profijt kunnen trekken van de interne markt en dat hun veiligheid en hun juridische en economische belangen door concrete acties terdege worden beschermd.

(3)

Het meerjarige consumentenprogramma voor de jaren 2014-2020 („het programma”) dient bij te dragen tot een hoog beschermingsniveau voor de consument en moet de ambities van de Europa 2020-strategie inzake groei en concurrentievermogen ten volle ondersteunen, door de integratie van specifieke aandachtspunten geïdentificeerd in Europa 2020 met betrekking tot de digitale agenda voor Europa (door ervoor te zorgen dat digitalisering daadwerkelijk tot meer welvaart voor de consumenten leidt), tot duurzame groei (door te streven naar duurzamere consumptiepatronen), tot sociale inclusie (door rekening te houden met de specifieke situatie van kwetsbare consumenten en de behoeften van een vergrijzende bevolking) en tot slimme regelgeving (onder meer door monitoring van de consumentenmarkten met het oog op slimme en doelgerichte regelgeving).

(4)

De mededeling van de Commissie van 22 mei 2012 met als titel „Een Europese consumentenagenda: vertrouwen en groei stimuleren” (de „consumentenagenda”) bevat een strategisch kader voor het consumentenbeleid van de Unie voor de komende jaren en steunt de belangen van de consumenten in alle beleidsdomeinen van de Unie. Het doel van de consumentenagenda is een strategie vast te stellen die ervoor zorgt dat beleidsmaatregelen op een doelmatige en doeltreffende manier het leven van de consumenten verbeteren, door het waarborgen van de veiligheid van de producten en diensten die hun ter beschikking worden gesteld, door de voorlichting en vorming die hun wordt verstrekt, door de steun aan de organisaties die hen vertegenwoordigen, door de versterking van hun rechten, door hun toegang tot de rechter en tot rechtsmiddelen, en door het waarborgen van de handhaving van de consumentenwetgeving.

(5)

De recente economische recessie heeft een aantal tekortkomingen en inconsequenties in de interne markt aan het licht gebracht die een negatief effect hebben gehad op het vertrouwen van consumenten en burgers. De Unie heeft momenteel te maken met budgettaire beperkingen, maar dient niettemin passende financiële middelen te verstrekken opdat de streefdoelen van het programma kunnen worden gehaald, en dient aldus Europa 2020 te ondersteunen.

(6)

Van cruciaal belang voor de voltooiing van de interne markt is dat ongerechtvaardigde en onredelijke belemmeringen voor het goed functioneren van de interne markt, waar deze nog bestaan, uit de weg worden geruimd en dat de burgers meer vertrouwen in het systeem krijgen, vooral met betrekking tot grensoverschrijdende aankopen. De Unie moet ernaar streven marktvoorwaarden te creëren die de positie van de consumenten versterken door hun de instrumenten, kennis en competentie te verschaffen waarmee zij weloverwogen en geïnformeerde beslissingen kunnen nemen, en door in te zetten op bewustmaking van de consument.

(7)

In deze verordening wordt rekening gehouden met de economische, sociale en technische omgeving en de daarmee gepaard gaande nieuwe uitdagingen. De in het kader van het programma gefinancierde acties zullen met name verband houden met globalisering, digitalisering, de steeds grotere complexiteit van de beslissingen die de consumenten moeten nemen, de behoefte aan duurzamere consumptiepatronen, de vergrijzing van de bevolking, sociale uitsluiting en de kwetsbare consument. Hoge prioriteit wordt toegekend aan de integratie van de consumentenbelangen in de verschillende beleidssectoren van de Unie, overeenkomstig artikel 12 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU). Coördinatie met andere beleidsgebieden en programma’s van de Unie is van fundamenteel belang om te kunnen bewerkstelligen dat op andere beleidsgebieden ten volle rekening wordt gehouden met de consumentenbelangen. Om synergie te bevorderen en dubbel werk te vermijden, moeten andere fondsen en programma’s van de Unie de integratie van de consumentenbelangen in hun sector financieel ondersteunen.

(8)

Het programma moet alle consumenten een hoog beschermingsniveau bieden, en in het bijzonder aandacht schenken aan de kwetsbare consumenten, met het oog op de inachtneming van hun specifieke behoeften en ter versterking van hun capaciteiten, waartoe wordt opgeroepen in de resolutie van het Europees Parlement van 22 mei 2012 over een strategie ter versterking van de rechten van kwetsbare consumenten (4). Het programma moet er met name voor zorgen dat kwetsbare consumenten toegang hebben tot informatie over goederen en diensten, zodat ook zij vrije, geïnformeerde keuzes kunnen maken. Deze informatie is voor kwetsbare consumenten immers niet altijd erg toegankelijk en inzichtelijk, in welk geval zij dreigen te worden misleid.

(9)

In het programma dient vooral aandacht te worden geschonken aan kinderen; met name moet er worden samengewerkt met de belanghebbenden om hun engagement ten aanzien van verantwoorde reclame voor jongeren te verzekeren, in het bijzonder om misleidende online reclame te bestrijden.

(10)

Acties moeten worden vastgesteld in het programma dat een Uniekader voor de financiering ervan biedt. Overeenkomstig artikel 54 van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad (5) vormt deze verordening de rechtsgrondslag voor die acties en voor de uitvoering van het programma. In deze verordening wordt voortgebouwd op en doorgegaan met de acties die worden gefinancierd in het kader van Besluit nr. 1926/2006/EG van het Europees Parlement en de Raad (6).

(11)

Het is belangrijk dat de bescherming van consumenten wordt verbeterd. Met het oog op die algemene doelstelling moeten specifieke doelstellingen worden bepaald in verband met veiligheid, consumentenvoorlichting en -vorming en ondersteuning van consumentenorganisaties op het niveau van de Unie, rechten en rechtsmiddelen, alsook handhaving van consumentenrechten. De waarde en het effect van de in het kader van het programma genomen maatregelen moeten aan regelmatige monitoring en evaluatie worden onderworpen, zodat slimmere beleidsmaatregelen in het belang van de consumenten kunnen worden bedacht. Om het consumentenbeleid en vooral het precieze effect van de beleidsmaatregelen te evalueren, moeten indicatoren worden ontwikkeld, waarvan de waarde echter in een ruimer verband dient te worden bekeken.

(12)

Het is belangrijk dat het vertrouwen van de consumenten wordt versterkt. Om deze doelstelling te kunnen verwezenlijken, moet de omvang voor het optreden worden uitgebreid, met name door passende financiële steun te verlenen aan consumentenorganisaties op Unieniveau en Europese consumentencentra, met inachtneming van de cruciale rol die zij spelen in de informatie- en bijstandverstrekking aan consumenten ten aanzien van hun rechten, in de ondersteuning van consumenten bij geschillen, met name wat de toegang tot passende geschillenbeslechtingsmechanismen betreft, en in de bescherming van de belangen van consumenten bij het goed functioneren van de interne markt. Deze organisaties en centra moeten in staat zijn consumenten beter te beschermen en hun vertrouwen te versterken door acties te ondernemen op het consumententerrein en de bijstand, voorlichting en vorming af te stemmen op de individuele consument.

(13)

Het is nodig dat wordt voorzien in subsidiabele acties waarmee die doelstellingen moeten worden verwezenlijkt.

(14)

Het is nodig dat de categorieën van de begunstigden die in aanmerking komen voor subsidies worden vastgesteld.

(15)

Een financieel referentiebedrag voor het Programma, in de zin van punt 17 van het Interinstitutioneel Akkoord van 2 december 2013 tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie betreffende de begrotingsdiscipline, samenwerking in begrotingszaken en goed financieel beheer (7), is opgenomen in deze Verordening, en laat de in het VWEU vastgestelde begrotingsbevoegdheden van het Europees Parlement en de Raad onverlet.

(16)

In de geest van de beginselen van goed financieel beheer, transparantie en flexibiliteit bij de uitvoering van het programma, mag het uitvoerend agentschap alleen in stand worden gehouden indien is voldaan aan alle voorschriften van Verordening (EG) nr. 58/2003 van de Raad (8).

(17)

De besteding van financiële middelen van de Unie en de lidstaten op het gebied van de veiligheid, de vorming van consumenten, de rechten en de handhaving daarvan, moet beter worden gecoördineerd om te zorgen voor complementariteit, grotere efficiëntie en zichtbaarheid, en een grotere budgettaire synergie.

(18)

De Overeenkomst inzake de Europese Economische Ruimte voorziet in samenwerking op het gebied van consumentenbescherming tussen de Unie en haar lidstaten enerzijds, en de landen van de Europese Vrijhandelsassociatie die deelnemen aan de Europese Economische Ruimte, anderzijds. Ook andere landen moeten aan het programma kunnen deelnemen, met name de buurlanden van de Unie, de landen die het lidmaatschap van de Unie aanvragen, de kandidaat-lidstaten en de toetredende landen.

(19)

In de context van de uitvoering van het programma en gezien de mondialisering van de productieketen en de groeiende onderlinge afhankelijkheid van de markten, moet samenwerking met derde landen die niet aan het programma deelnemen, worden aangemoedigd, rekening houdend met alle relevante overeenkomsten tussen die landen en de Unie.

(20)

De bevoegdheid om overeenkomstig artikel 290 van het VWEU handelingen vast te stellen moet aan de Commissie worden overgedragen met betrekking tot de aanpassing van de in bijlage II vermelde indicatoren, teneinde rekening te houden met wijzigingen in het wetgevingskader op het gebied van consumentenbescherming, en met betrekking tot de wijziging van bijlage I, in die zin dat de betrokken specifieke acties worden geschrapt om rekening te houden met het resultaat van een evaluatierapport van de Commissie. Het is van bijzonder belang dat de Commissie tijdens haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadpleging overgaat, onder meer op deskundigenniveau. De Commissie moet bij de voorbereiding en opstelling van de gedelegeerde handelingen ervoor zorgen dat de desbetreffende documenten tijdig en op gepaste wijze gelijktijdig worden toegezonden aan het Europees Parlement en aan de Raad.

(21)

Om eenvormige voorwaarden te waarborgen voor de uitvoering van deze verordening moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend in verband met de goedkeuring van jaarlijkse werkprogramma’s. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend overeenkomstig Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (9). Aangezien het programma geen criteria voor de veiligheid van producten vaststelt, maar tot doel heeft financiële steun te verlenen voor instrumenten inzake de uitvoering van het beleid op het gebied van productveiligheid en gezien het relatief kleine bedrag dat daarmee gepaard gaat, behoort de raadplegingsprocedure van toepassing te zijn.

(22)

De financiële belangen van de Unie dienen gedurende de gehele uitgavencyclus te worden beschermd door middel van evenredige maatregelen, waaronder de preventie, de opsporing en het onderzoek van onregelmatigheden, de terugvordering van verloren gegane, ten onrechte betaalde of onjuist bestede middelen en, indien nodig, administratieve en financiële sancties overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012.

(23)

Daar de doelstellingen van deze verordening niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt wegens de grensoverschrijdende aard van de thematiek, maar vanwege het grotere potentieel van een optreden van de Unie, beter door de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag neergelegde subsidiariteitsbeginsel maatregelen vaststellen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstellingen te verwezenlijken.

(24)

Besluit nr. 1926/2006/EG dient te worden ingetrokken.

(25)

Er dient te worden gezorgd voor een vlotte overgang zonder onderbreking tussen het communautair actieprogramma op het gebied van consumentenbeleid (2007-2013), vastgesteld bij Besluit nr. 1926/2006/EG, en dit programma, in het bijzonder met betrekking tot de continuïteit van meerjarige maatregelen en de beoordeling van de resultaten van de successen van de vorige programma’s en van de gebieden die meer aandacht nodig hebben. De duur van dit programma dient tevens overeen te stemmen met dat van het meerjarig financieel kader voor de jaren 2014-2020 vastgesteld in Verordening (EU, Euratom) nr. 1311/2013 (10). Het programma dient derhalve met ingang van 1 januari 2014 te worden toegepast. Vanaf 1 januari 2021 dienen de kredieten voor de technische en administratieve bijstand, zo nodig, in te staan voor de uitgaven voor het beheer van acties die eind 2020 nog niet zijn afgesloten,

a)

Doelstelling I — Veiligheid: consolideren en vergroten van de productveiligheid via een doeltreffend markttoezicht in de gehele Unie.

De verwezenlijking van deze doelstelling zal met name worden gemeten aan de hand van de werking en de doeltreffendheid van het Uniesysteem voor snelle uitwisseling van informatie over gevaarlijke consumentenproducten (Rapex).

b)

Doelstelling II — Voorlichting en vorming van consumenten; ondersteuning van consumentenorganisaties: verbeteren van de vorming en de voorlichting van consumenten en de kennis van hun rechten, ontwikkelen van feitenmateriaal voor het consumentenbeleid en verlenen van steun aan consumentenorganisaties, met inbegrip van de inachtneming van de specifieke behoeften van kwetsbare consumenten.

c)

Doelstelling III — Rechten en rechtsmiddelen: ontwikkelen en versterken van de consumentenrechten, met name via slimme regelgeving en verbetering van de toegang tot eenvoudige, efficiënte, geschikte en goedkope rechtsmiddelen, waaronder alternatieve geschillenbeslechting.

De verwezenlijking van deze doelstelling zal met name worden gemeten aan de hand van het beroep dat op alternatieve geschillenbeslechting wordt gedaan om grensoverschrijdende geschillen op te lossen, aan de hand van de werking van een Uniesysteem voor online geschillenbeslechting en aan de hand van het percentage consumenten dat in actie komt als antwoord op een door hen ervaren probleem.

d)

Doelstelling IV — Handhaving: ondersteunen van de handhaving van consumentenrechten door het versterken van de samenwerking tussen nationale handhavingsinstanties en door ondersteuning van consumenten met advies.

De verwezenlijking van deze doelstelling zal met name worden gemeten aan de hand van het niveau van de informatiestroom en de doeltreffendheid van de samenwerking binnen het samenwerkingsnetwerk inzake consumentenbescherming, de activiteiten van de Europese consumentencentra en hun bekendheid bij de consumenten.

Een goede voorlichting en een grote mate van betrokkenheid van consumenten zijn sectoroverschrijdende prioriteiten en moeten daarom, waar mogelijk, nadrukkelijk aanwezig zijn in alle uit hoofde van het programma gefinancierde sectorale doelstellingen en acties.

a)

in het kader van doelstelling I — Veiligheid:

b)

in het kader van doelstelling II — Voorlichting en vorming van consumenten, en ondersteuning van consumentenorganisaties:

c)

in het kader van doelstelling III — Rechten en rechtsmiddelen:

d)

in het kader van doelstelling IV — Handhaving:

a)

het betreft niet-gouvernementele organisaties zonder winstoogmerk, die onafhankelijk van het bedrijfsleven, de handel en het zakenleven zijn of geen andere strijdige belangen hebben, en waarvan de belangrijkste doelstellingen en activiteiten betrekking hebben op het bevorderen en beschermen van de gezondheid, de veiligheid en de economische en juridische belangen van consumenten in de Unie;

b)

zij zijn gemachtigd om de belangen van de consumenten op Unieniveau te vertegenwoordigen door middel van organisaties in ten minste de helft van de lidstaten die overeenkomstig de nationale voorschriften of praktijk representatief zijn voor de consumenten en die op regionaal of nationaal niveau actief zijn.

a)

het betreft niet-gouvernementele organisaties zonder winstoogmerk, die onafhankelijk van het bedrijfsleven, de handel en het zakenleven zijn of ook geen andere strijdige belangen hebben, en waarvan de belangrijkste doelstellingen en activiteiten betrekking hebben op het bevorderen en beschermen van de gezondheid, de veiligheid en de economische en juridische belangen van consumenten;

b)

zij verrichten elk van de volgende activiteiten: zij voorzien in een formeel mechanisme waarmee consumentenvertegenwoordigers uit de Unie en derde landen kunnen bijdragen aan politieke discussies en beleidsmaatregelen, zij beleggen vergaderingen met beleidsambtenaren en regelgevers om de belangen van de consumenten bij overheidsinstanties te bevorderen en te behartigen, zij duiden gemeenschappelijke consumentenvraagstukken en uitdagingen aan, zij bevorderen de standpunten van de consumenten in de context van bilaterale relaties tussen de Unie en derde landen, zij dragen bij tot de uitwisseling en verspreiding van expertise en kennis over consumentenkwesties in de Unie en derde landen, en zij stellen beleidsaanbevelingen op.

a)

het betreft niet-gouvernementele organisaties zonder winstoogmerk, die onafhankelijk van het bedrijfsleven, de handel en het zakenleven zijn of geen andere strijdige belangen hebben, en waarvan een van de belangrijkste doelstellingen en activiteiten het bevorderen en beschermen van de belangen van de consumenten is;

b)

zij zijn actief in ten minste de helft van de lidstaten.

a)

de landen van de Europese Vrijhandelsassociatie die deelnemen aan de Europese Economische Ruimte, overeenkomstig de voorwaarden die zijn vastgesteld in de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte;

b)

derde landen, met name toetredende landen en kandidaat-lidstaten, alsook potentiële kandidaten, en landen waarop het Europese nabuurschapsbeleid van toepassing is, overeenkomstig de algemene beginselen en algemene voorwaarden voor hun deelname aan de programma’s van de Unie, vastgesteld in de respectieve kaderovereenkomsten, besluiten van associatieraden of soortgelijke overeenkomsten.

a)

subsidies voor de werking van consumentenorganisaties op het niveau van de Unie, in de zin van artikel 5, lid 1; deze subsidies bedragen niet meer dan 50 % van de subsidiabele kosten;

b)

subsidies voor de werking van internationale organen ter bevordering van beginselen en beleidsmaatregelen die bijdragen aan de doelstellingen van het programma, in de zin van artikel 5, lid 2; deze subsidies bedragen niet meer dan 50 % van de subsidiabele kosten;

c)

subsidies voor de werking van de organen op het niveau van de Unie die zijn opgericht voor de coördinatie van handhavingsacties op het gebied van productveiligheid en die daartoe bij de wetgeving van de Unie zijn erkend, in de zin van artikel 5, lid 3; deze subsidies bedragen niet meer dan 95 % van de subsidiabele kosten;

d)

subsidies voor Uniebrede organen voor de ontwikkeling van gedragscodes, beste praktijken, richtsnoeren voor de vergelijking van de prijs, de productkwaliteit en de duurzaamheid, in de zin van artikel 5, lid 4; deze subsidies bedragen niet meer dan 50 % van de subsidiabele kosten;

e)

subsidies voor de organisatie van evenementen van het voorzitterschap betreffende het consumentenbeleid van de Unie aan nationale instanties van de lidstaat die het voorzitterschap van andere Raadsformaties dan de formatie Buitenlandse Zaken bekleedt, of aan door die lidstaat aangewezen organen; deze subsidies bedragen niet meer dan 50 % van de subsidiabele kosten;

f)

subsidies voor de instanties van de lidstaten die verantwoordelijk zijn voor consumentenaangelegenheden als omschreven in artikel 5, lid 6, en voor overeenkomstige instanties in derde landen die ingevolge artikel 7 deelnemen; deze subsidies bedragen niet meer dan 50 % van de subsidiabele kosten, behalve in het geval van acties van uitzonderlijk nut waarbij de bijdrage van de Unie aan de subsidiabele kosten niet meer bedraagt dan 70 %;

g)

subsidies voor de uitwisseling van handhavingsambtenaren uit lidstaten en uit ingevolge artikel 7 deelnemende derde landen als omschreven in artikel 5, lid 7, ter dekking van de reis- en verblijfkosten;

h)

subsidies voor organen die zijn aangewezen door een lidstaat of door een derde land ingevolge artikel 7, als omschreven in artikel 5, lid 8; deze subsidies bedragen niet meer dan 70 % van de subsidiabele kosten;

i)

subsidies voor nationale consumentenklachtenorganen, als omschreven in artikel 5, lid 9; deze subsidies bedragen niet meer dan 50 % van de subsidiabele kosten.

a)

er met betrekking tot aan de instanties toegekende en aan de Commissie gemelde subsidies voor de toepassing van Verordening (EG) nr. 2006/2004 ten minste zes lidstaten bij betrokken zijn, of indien zij betrekking hebben op inbreuken die in twee of meer lidstaten schade veroorzaken of dreigen te veroorzaken;

b)

er met betrekking tot subsidies voor instanties die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van consumentenproducten, ten minste tien lidstaten bij betrokken zijn die deel uitmaken van het Europees netwerk van de voor productveiligheid bevoegde autoriteiten van de lidstaten, bedoeld in artikel 10 van Richtlijn 2001/95/EG, of indien zij meewerken aan de implementatie van markttoezicht waarin met betrekking tot de veiligheid van consumentenproducten is voorzien bij een rechtshandeling van de Unie.

a)

de uitvoering van de acties, overeenkomstig artikel 4 van en bijlage I bij deze verordening, en de indicatieve verdeling van de financiële middelen;

b)

het tijdschema van de geplande oproepen tot inschrijving en de oproepen tot het indienen van voorstellen.

a)

uiterlijk op 30 september 2017:

b)

uiterlijk op 31 december 2017 indien nodig een wetgevingsvoorstel of, in het in lid 3 bedoelde geval, een gedelegeerde handeling vast te stellen.