BESLUIT VAN DE RAAD van 9 december 1996 betreffende een derde meerjarenprogramma voor het midden- en kleinbedrijf (MKB) in de Europese Unie (1997-2000) (97/15/EG)

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, inzonderheid op artikel 130, lid 3,

Gezien het voorstel van de Commissie (1),

Gezien het advies van het Europees Parlement (2),

Gezien het advies van het Economisch en Sociaal Comité (3),

Gezien het advies van het Comité van de Regio's (4),

(1) Overwegende dat de Raad op 10 oktober 1994 een resolutie heeft aangenomen betreffende de vrije ontwikkeling van de dynamiek en het innoverend vermogen van het midden- en kleinbedrijf, met inbegrip van de ambachtelijke sector, in een concurrerende economie (5);

(2) Overwegende dat de Raad op 21 november 1994 een resolutie heeft aangenomen ter versterking van het concurrentievermogen van de industrie van de Gemeenschap (6);

(3) Overwegende dat de Raad op 27 november 1995 een resolutie heeft aangenomen over kleine en middelgrote industriële ondernemingen (KMO's) en technologische innovatie (7);

(4) Overwegende dat de Raad op 22 april 1996 een resolutie heeft aangenomen over de cooerdinatie van communautaire maatregelen ten behoeve van het midden- en kleinbedrijf en de ambachtelijke sector (8);

(5) Overwegende dat de Raad op 14 juni 1993 Besluit 93/379/EEG heeft aangenomen betreffende een meerjarenprogramma van communautaire acties ter versterking van de prioritaire krachtlijnen en ter verzekering van de continuïteit en de consolidatie van het beleid ten aanzien van de ondernemingen, in het bijzonder het midden- en kleinbedrijf, in de Gemeenschap (9);

(6) Overwegende dat de Commissie de verslagen betreffende maatregelen uit hoofde van dat besluit heeft ingediend;

(7) Overwegende dat de Commissie het Europees Parlement, de Raad, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's overeenkomstig artikel 5 van Besluit 93/379/EEG een extern evaluatieverslag over de tenuitvoerlegging van het huidige meerjarenprogramma heeft voorgelegd;

(8) Overwegende dat de Commissie overeenkomstig haar Witboek over groei, concurrentievermogen en werkgelegenheid op 3 juni 1994 een mededeling heeft aangenomen inzake de uitvoering van een geïntegreerd programma voor het MKB en de ambachtelijke sector, die met name tot doel heeft een algemeen beeld te geven van het communautaire ondernemingsbeleid;

(9) Overwegende dat de Commissie op 29 november 1995 een verslag heeft aangenomen over "Het MKB: een dynamische bron van werkgelegenheid, groei en concurrentievermogen in de Europese Unie", dat zij aan de Europese Raad van Madrid heeft voorgelegd en waarin zij pleit voor een ambitieuzer ondernemingsbeleid om het volledige potentieel van de Europese ondernemingen op het gebied van werkgelegenheid, groei en concurrentievermogen te ontsluiten;

(10) Overwegende dat het MKB in aanzienlijke mate bijdraagt tot de verankering van de industrie in de Europese Unie, waarbij wordt ingegaan tegen de tendens van delocalisatie; dat de bijzondere rol die het MKB speelt, met name via het onderhouden van nauwe betrekkingen tussen klanten en personeel, alsmede dankzij de mogelijkheden voor persoonlijke ontwikkeling van vele mannelijke en vrouwelijke ondernemers, niet mag worden onderschat;

(11) Overwegende dat dit besluit de rechtsgrond vormt voor specifieke aanvullende maatregelen die geen deel uitmaken van andere communautaire beleidsvormen en die niet beter tot stand kunnen worden gebracht op het niveau van de Lid-Staten;

(12) Overwegende dat het subsidiariteitsbeginsel bij de tenuitvoerlegging van dit meerjarenprogramma moet worden gerespecteerd;

(13) Overwegende dat kleine en middelgrote ondernemingen die grensoverschrijdende activiteiten ontplooien, moeten worden geholpen bij het overwinnen van eventuele structurele zwakheden;

(14) Overwegende dat dit besluit specifiek gericht is op het MKB, ongeacht de sector, de rechtsvorm en de geografische ligging en onder meer slaat op de ambachtelijke sector, ondernemingen in de handels- en distributiesector en zeer kleine ondernemingen;

(15) Overwegende dat de in dit besluit uiteengezette maatregelen van toepassing zijn in de gehele Europese Unie en erop gericht zijn:

- een klimaat te scheppen dat gunstig is voor de ontwikkeling van het MKB;

- de integratie en organisatie van het MKB, met name kleine en ambachtelijke ondernemingen, in de interne markt te verbeteren;

- het concurrentievermogen van het Europese MKB te verbeteren en de europeanisering en internationalisering ervan aan te moedigen, en aldus de groei, het scheppen van arbeidsplaatsen en de economische en sociale samenhang in de Gemeenschap te bevorderen;

(16) Overwegende dat de acties op het gebied van transnationale technologische ontwikkeling van het MKB zodanig zullen worden beheerd dat deze worden gecooerdineerd met het communautaire OTO-programma, met inachtneming van de geldende besluitvormingsprocedures, en dat hierbij rekening zal worden gehouden met de follow-up van het Groenboek over innovatie;

(17) Overwegende dat in de aanvullende protocollen bij de met de landen van Midden- en Oost-Europa gesloten associatieovereenkomsten wordt uitgegaan van deelname van die landen aan de communautaire programma's;

(18) Overwegende dat ook moet worden uitgegaan van deelname door Cyprus en Malta in het kader van de met deze landen gesloten associatieovereenkomsten;

(19) Overwegende dat het tweede meerjarenprogramma op 31 december 1996 afloopt en dat, om bovengenoemde doelstellingen te verwezenlijken, een derde programma voor een periode van vier jaar moet worden aangenomen dat moet worden voorzien van voldoende middelen om de doelstellingen te verwezenlijken;

(20) Overwegende dat de Commissie met behulp van het comité de voor de uitvoering van dit programma nodige maatregelen zal nemen, met uitsluiting van alle fiscale harmonisatiemaatregelen,

BESLUIT:

Artikel 1

Met ingang van 1 januari 1997 wordt een communautair vierjarenprogramma voor het midden- en kleinbedrijf (MKB), inclusief het ambacht en de zeer kleine ondernemingen, vastgesteld.

Artikel 2

Het in artikel 1 bedoelde programma, dat de in de bijlage gespecificeerde en tot aanvulling van acties van de Lid-Staten strekkende maatregelen omvat, heeft de volgende doeleinden:

1. vereenvoudiging en verbetering van het ondernemingsklimaat op administratief en regelgevingsgebied:

- ervoor zorgen dat bij de diverse communautaire initiatieven en beleidssectoren rekening gehouden wordt met de belangen van het MKB,

- de communautaire wetgeving vereenvoudigen en verbeteren,

- de transparantie en de verspreiding van de beste werkwijzen voor de vereenvoudiging en verbetering van het klimaat op administratief en regelgevingsgebied verbeteren,

- het kader voor transnationale transacties van het MKB verbeteren;

2. verbetering van het financiële ondernemingsklimaat:

- de toegang tot financiering door middel van leningen en risicokapitaal verbeteren,

- de inspanningen ter beperking van betalingsachterstand voortzetten,

- de ontwikkeling van specifieke financiële instrumenten vergemakkelijken,

- de ontwikkeling van kapitaalmarkten voor snel groeiende kleine en middelgrote ondernemingen stimuleren;

3. kleine en middelgrote ondernemingen helpen om hun strategieën op Europese en internationale schaal te brengen, met name door middel van betere informatie- en samenwerkingsdiensten:

- de toegang van het MKB tot de informatiemaatschappij bevorderen,

- communautaire informatiediensten ontwikkelen,

- de promotie van MKB-beleidsacties verbeteren,

- de samenwerking bevorderen via netwerken voor het zoeken naar partners,

- directe contacten bevorderen door middel van partnerschapsprogramma's,

- toeleveringspartnerschappen tot ontwikkeling brengen,

- de voorwaarden voor deelneming van het MKB aan de interne markt verbeteren,

- de toegang tot nieuwe markten en de internationalisering van het MKB verbeteren;

4. versterking van het concurrentievermogen van het MKB en verbetering van de toegang van het MKB tot onderzoek, innovatie en opleiding:

- het innovatiepotentieel van het MKB versterken,

- de beheersvaardigheden van het management verbeteren,

- aanpassing aan milieu-eisen bewerkstelligen;

5. bevordering van het ondernemerschap en ondersteuning van specifieke doelgroepen:

- ondernemingscultuur en ondernemerschap,

- ambachtelijke, kleine en micro-ondernemingen,

- ondernemingen in de handels- en distributiesector,

- vrouwelijke en jonge ondernemers; ondernemingen geleid door ondernemers uit minder bevoorrechte groepen;

6. verbetering van de beleidsinstrumenten ten behoeve van het MKB.

Artikel 3

1. Om de in de artikelen 1 en 2 genoemde doelstellingen te verwezenlijken, neemt de Commissie, rekening houdend met de conclusies van alle specifieke evaluatieverslagen, de nodige maatregelen voor zover die niet beter door de Lid-Staten kunnen worden genomen.

2. Volgens de procedure van artikel 4 worden maatregelen vastgesteld met betrekking tot:

- de aanneming, de experimentele uitvoering of de uitbreiding van de noodzakelijke projecten die zijn opgezet met het oog op de toepassing van dit besluit;

- de inhoud en het tijdschema van en de financiële steun voor de acties en de oproepen tot het indienen van voorstellen;

- de periodieke evaluatie van de resultaten van elk project volgens de in de specifieke programma's vastgestelde tijdschema's.

3. De Commissie kan elk ander vraagstuk betreffende het programma aan het in artikel 4 bedoelde comité voorleggen.

4. De Commissie wordt belast met de financiële uitvoering en met de toepassing van het programma. Zij ziet er tevens op toe dat de acties van dit programma vooraf grondig worden geëvalueerd, worden gecontroleerd en achteraf worden beoordeeld in het licht van verslagen die door de ontvangers van de communautaire steun worden ingediend.

5. Steun van de Gemeenschap kan worden verleend als die nodig is voor de uitvoering van het project en mag niet hoger zijn dan het bedrag dat noodzakelijk is voor de ondersteuning van het project.

Artikel 4

De Commissie wordt bijgestaan door een comité bestaande uit vertegenwoordigers van de Lid-Staten en voorgezeten door een vertegenwoordiger van de Commissie.

De vertegenwoordiger van de Commissie legt het comité een ontwerp voor van de te nemen maatregelen. Het comité brengt advies uit over dit ontwerp binnen een termijn die de voorzitter kan vaststellen naar gelang van de urgentie van de materie. Het comité spreekt zich uit met de meerderheid van stemmen die in artikel 148, lid 2, van het Verdrag is voorgeschreven voor de aanneming van de besluiten die de Raad op voorstel van de Commissie dient te nemen. Bij de stemming in het comité worden de stemmen van de vertegenwoordigers van de Lid-Staten gewogen overeenkomstig genoemd artikel. De voorzitter neemt niet aan de stemming deel.

De Commissie stelt maatregelen vast, die onmiddellijk van toepassing zijn. Indien deze maatregelen echter niet in overeenstemming zijn met het advies dat het comité heeft uitgebracht, worden zij onverwijld door de Commissie ter kennis van de Raad gebracht. In dat geval

- stelt de Commissie de toepassing van de maatregelen waartoe zij heeft besloten uit met een termijn van drie maanden vanaf de datum van kennisgeving,

- kan de Raad binnen de in het eerste streepje genoemde termijn met gekwalificeerde meerderheid van stemmen, een andersluidend besluit nemen.

Artikel 5

1. De Commissie legt het in artikel 4 genoemde comité jaarverslagen voor over de toepassing van dit besluit.

2. De Commissie legt het Europees Parlement, de Raad, de Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's om de twee jaar een verslag voor waarin wordt nagegaan in hoeverre er ingevolge haar cooerdinatiemaatregelen vooruitgang is geboekt met de inaanmerkingneming van het MKB-aspect in alle communautaire beleidssectoren en programma's.

Artikel 6

De Commissie legt het Europees Parlement, de Raad, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's uiterlijk eind maart 1999 een extern evaluatieverslag voor over de toepassing van dit besluit, teneinde te beoordelen of de oorspronkelijke doelstellingen zijn verwezenlijkt, met inbegrip van een kosten-batenanalyse, alsmede alle voorstellen die zij in het licht van de evaluatie noodzakelijk acht.

Artikel 7

1. Dit programma staat open voor deelneming door de geassocieerde landen van Midden- en Oost-Europa (LMOE) overeenkomstig de voorwaarden die zijn vermeld in de aanvullende protocollen bij de met deze landen gesloten associatieovereenkomsten inzake deelneming aan communautaire programma's.

2. Dit programma staat open voor deelneming door Cyprus en Malta op basis van aanvullende kredieten volgens dezelfde regels als die welke van toepassing zijn op de EVA-landen die lid zijn van de EER, in overeenstemming met procedures die met die landen moeten worden overeengekomen.

Artikel 8

1. Dit besluit treedt in werking op 1 januari 1997 en loopt tot en met 31 december 2000.

2. Het financiële referentiebedrag voor de uitvoering van dit programma voor het tijdvak van 1 januari 1997 tot en met 31 december 2000 beloopt 127 miljoen ecu.

3. De jaarlijkse kredieten worden door de begrotingsautoriteit goedgekeurd binnen de grenzen van de financiële vooruitzichten.

Gedaan te Brussel, 9 december 1996.

Voor de Raad

De Voorzitter

B. HOWLIN

(1) PB nr. C 156 van 31. 5. 1996, blz. 5.

(2) PB nr. C 320 van 28. 10. 1996, blz. 153.

(3) PB nr. C 295 van 7. 10. 1996, blz. 6.

(4) Advies uitgebracht op 19 september 1996 (nog niet verschenen in het Publikatieblad).

(5) PB nr. C 294 van 22. 10. 1994, blz. 6.

(6) PB nr. C 343 van 6. 12. 1994, blz. 1.

(7) PB nr. C 341 van 19. 12. 1995, blz. 3.

(8) PB nr. C 130 van 3. 5. 1996, blz. 1.

(9) PB nr. L 161 van 2. 7. 1993, blz. 68.

BIJLAGE

IN ARTIKEL 2 GENOEMDE MAATREGELEN

A. VEREENVOUDIGING EN VERBETERING VAN HET ONDERNEMINGSKLIMAAT OP ADMINISTRATIEF EN REGELGEVINGSGEBIED

A.1. Ervoor zorgen dat in de diverse communautaire initiatieven en beleidssectoren rekening wordt gehouden met de belangen van het MKB

Integratie van de MKB-dimensie bij het uitstippelen van de communautaire beleidslijnen. Bevordering van de cooerdinatie van communautaire acties ten behoeve van het MKB die het MKB in staat stellen ten volle deel te nemen aan alle communautaire acties en programma's, met inbegrip van de Structuurfondsen en programma's op het gebied van OTO, internationale samenwerking en milieu.

A.2. Vereenvoudiging en verbetering van de communautaire wetgeving

Acties die gericht zijn op het vermijden en beperken van overbodige administratieve belasting en van kosten voor de naleving van de communautaire wetgeving, die de oprichting en de ontwikkeling van ondernemingen en met name het MKB belemmeren. Zulks omvat pragmatische methoden voor de evaluatie van de gevolgen van wetgevingsvoorstellen (met inbegrip van de toepassing van een systeem ter beoordeling van het effect van communautaire wetgeving op het bedrijfsleven en kosten-batenanalysen indien van toepassing), alsmede raadpleging van het MKB over nieuwe wetgevingsvoorstellen en toetsing van de tenuitvoerlegging van de richtsnoeren van de Commissie betreffende het regelgevingsbeleid.

A.3. Verbetering van de transparantie en de verspreiding van de beste werkwijze voor de vereenvoudiging en verbetering van het klimaat op administratief en regelgevingsgebied

Verspreiding van de beste werkwijzen, met name op het gebied van administratieve vereenvoudiging; bevordering van acties inzake de overdracht van ondernemingen en voorbehoud van eigendomsrecht.

A.4. Verbetering van het kader voor transnationale transacties van het MKB

Bevordering van de ontwikkeling van alternatieve methoden voor het bijleggen van transnationale geschillen tussen ondernemingen; bevordering van geschikte juridische structuren voor transnationale transacties van het MKB, met name door middel van de Europese Economische Samenwerkingsverbanden (Regie-project).

B. VERBETERING VAN HET FINANCIËLE ONDERNEMINGSKLIMAAT

B.1. Verbetering van de toegang tot financiering met leningen en risicokapitaal

Identificatie en verspreiding van innovatieve werkwijzen op het gebied van een betere toegang van het MKB tot financiering (met name onderlinge-waarborgregelingen, Ronde Tafel van bankiers en het MKB).

B.2. Voortzetting van de inspanningen ter beperking van betalingsachterstand

Bespoediging van de follow-up van de aanbeveling inzake betalingstermijnen en in voorkomend geval uitwerken van aanvullende maatregelen; ondersteuning van acties ter verbetering van de financiële beheerscapaciteit van het MKB.

B.3. Vergemakkelijking van de ontwikkeling van specifieke financiële instrumenten

Identificatie en stimulering van de beste financiële instrumenten die specifiek van belang zijn voor het MKB, met name factoring en kredietverzekering.

B.4. Stimulering van de ontwikkeling en verbetering van de kadervoorwaarden voor de kapitaalmarkten voor snel groeiende kleine en middelgrote ondernemingen (inclusief EASDAQ)

C. KLEINE EN MIDDELGROTE ONDERNEMINGEN HELPEN OM HUN STRATEGIEËN OP EUROPESE EN INTERNATIONALE SCHAAL TE BRENGEN, MET NAME DOOR MIDDEL VAN BETERE INFORMATIE- EN SAMENWERKINGSDIENSTEN

C.1. Ontwikkeling van communautaire informatiediensten

Betere toegang tot communautaire informatie voor ondernemingen: ontwikkeling van het netwerk van Euro Info Centres als "first stop shop", waarbij verzoeken, eventueel in overleg met de nationale diensten, naar de meest passende communautaire dienstenleverancier worden geleid; verbetering van de samenstelling van het net en de kwaliteit van de diensten door een betere aanwending van de subsidies van de Gemeenschap; verruiming en versterking van de informatietaak op de voornaamste gebieden waarop de Unie actief is; betere aanpassing van de informatiediensten van de Gemeenschap aan de behoeften van de ondernemingen, met name door de instelling van een partnerschap met de erkende beroepsorganisaties en de ondersteunende bedrijfsnetwerken van de Lid-Staten inzake steun voor het MKB, inclusief ambachtelijke ondernemingen.

C.2. Verbetering van de promotie van MKB-beleidsacties

Promotiecampagnes in samenwerking met het EIC-netwerk; organisatie van Europese weken van de onderneming

C.3. Bevordering van de samenwerking door middel van netwerken voor het zoeken naar partners

Kwalitatieve verbetering en definitie van een kwaliteitsnorm voor het netwerk voor het vertrouwelijk zoeken naar partners (BC-NET) en het netwerk voor het niet-vertrouwelijk zoeken naar partners (BSO), alsmede het zoeken naar andere doeltreffende middelen ter bevordering van de samenwerking tussen ondernemingen.

C.4. Bevordering van directe contacten door middel van partnerschapsprogramma's

Verdere ontwikkeling van instrumenten die rechtstreeks contact tussen ondernemers mogelijk maken (Europartenariat- en Interprise-programma).

C.5. Ontwikkeling van toeleveringspartnerschappen

Ontwikkeling van acties ter bevordering van transnationale toelevering.

C.6. Verbetering van de voorwaarden voor deelneming van het MKB aan de interne markt

Aansporen tot het opruimen van de resterende hinderpalen die de handel kunnen belemmeren. Deelneming van het MKB aan overheidsopdrachten vergemakkelijken.

Bevorderen van de toegang van het MKB en van ambachtelijke ondernemingen tot de informatiemaatschappij.

C.7. Verbetering van de toegang tot nieuwe markten en van de internationalisering van het MKB

Bestudering van nieuwe mogelijkheden om de transnationale activiteiten van het MKB op de interne markt en op wereldvlak uit te breiden.

D. VERSTERKING VAN HET CONCURRENTIEVERMOGEN VAN HET MKB EN VERBETERING VAN DE TOEGANG VAN HET MKB TOT ONDERZOEK, INNOVATIE EN OPLEIDING

D.1. Versterking van het innovatiepotentieel van het MKB

Identificeren van de beste werkwijzen en beproeven van concrete benaderingen door middel van proefacties, met name op het gebied van de ontwikkeling van bedrijven met een groot groeipotentieel en van op nieuwe technologie gerichte bedrijven; stimulering van het gebruik van informatietechnologie door het MKB door uitwisseling van goede werkwijzen en door het verbeteren van maatregelen om de toegang van het MKB tot bestaande communautaire programma's aan te moedigen.

D.2. Verbetering van de beheersvaardigheden van het management

Steun bij het identificeren en beproeven van positieve benaderingen op het gebied van beheerstechnieken door uitwisseling van goede werkwijzen en door het verbeteren van maatregelen om de toegang van het MKB tot bestaande communautaire programma's aan te moedigen.

D.3. Aanpassing aan milieu-eisen

E. BEVORDERING VAN HET ONDERNEMERSCHAP EN ONDERSTEUNING VAN SPECIFIEKE DOELGROEPEN

E.1. Ondernemingscultuur en ondernemerschap

Bevorderen van de uitwisseling van de beste werkwijzen, waaronder die van de meest dynamische ondernemers.

E.2. Ambachtelijke, kleine en micro-ondernemingen

- Studie van het institutionele klimaat van kleine en ambachtelijke ondernemingen

- Opzetten van projecten om deze ondernemingen in staat te stellen zich aan structurele veranderingen aan te passen, zich beter in de interne markt te integreren en te profiteren van de door deze markt geboden mogelijkheden, met name op het gebied van normalisatie, certificatie, milieubeheer en kwaliteitszorg.

E.3. Ondernemingen in de handels- en distributiesector

Vergemakkelijken van het aanpassingsproces van handelsondernemingen aan de interne markt en aan structurele veranderingen, met name door middel van nieuwe technologieën (Commerce 2000), bevordering van de samenwerking tussen kleine en middelgrote ondernemingen, verspreiding van de resultaten van proefprogramma's. Follow-up van het Groenboek over handel en distributie.

E.4. Vrouwelijke en jonge ondernemers; ondernemingen geleid door ondernemers uit minder bevoorrechte groepen

Ondersteunen van innovatieve oplossingen na het vaststellen van de specifieke problemen voor:

- vrouwelijke en jonge ondernemers

- ondernemingen geleid door ondernemers uit minder bevoorrechte groepen.

F. VERBETERING VAN DE BELEIDSINSTRUMENTEN TEN BEHOEVE VAN HET MKB

- Raadpleging van de representatieve organisaties van het MKB en de ambachtelijke ondernemingen op Europees niveau bij de uitwerking van de hen betreffende beleidslijnen

- Betere statistieken over het MKB zonder zwaardere lasten voor de ondernemingen; Europese MKB-Waarnemingspost; studies; gegevensbank over MKB-beleidsmaatregelen

- Evaluatie van de bestaande acties op basis van doelmatigheidscriteria, en uitwerken van voorstellen voor nieuwe communautaire maatregelen op gebieden die van invloed zijn op ondernemingen.