BESCHIKKING VAN DE TOEZICHTHOUDENDE AUTORITEIT VAN DE EVA

Nr. 378/06/COL

van 6 december 2006

betreffende de kaarten met steungebieden en steunpercentages (IJsland)

DE TOEZICHTHOUDENDE AUTORITEIT VAN DE EVA (1),

Gelet op de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (2), en met name de artikelen 61, 62 en 63 en Protocol nr. 26,

Gelet op de Overeenkomst tussen de EVA-staten betreffende de oprichting van een Toezichthoudende Autoriteit en een Hof van Justitie (3), en met name artikel 24,

Gelet op artikel 1, lid 3, van deel I en artikel 4, lid 3, van deel II van Protocol nr. 3 bij de Toezichtovereenkomst,

Gelet op de richtsnoeren van de Autoriteit voor de toepassing en uitlegging van de artikelen 61 en 62 van de EER-overeenkomst (4), en met name hoofdstuk 25B „Richtsnoeren inzake regionale steunmaatregelen 2007-2013”,

Overwegende hetgeen volgt:

I.   FEITEN

1.   Procedure

Bij schrijven van 10 juli 2006 van de IJslandse Missie bij de Europese Unie waarbij een brief werd doorgeleid van het ministerie van Financiën van 7 juli 2006, beide ontvangen en geregistreerd door de Autoriteit op 11 juli 2006 (ref. 380966), hebben de IJslandse autoriteiten, overeenkomstig artikel 1, lid 3, van deel I van Protocol nr. 3 van de Toezichtovereenkomst, een nieuwe kaart met steungebieden en steunpercentages zoals die van 1 januari 2007 tot 31 december 2013 in IJsland zal gelden, aangemeld. De aanmelding was gebaseerd op een nieuwe NUTS-classificatie voor IJsland met twee NUTS-gebieden en was ingediend onder voorbehoud dat Eurostat het voorstel van de IJslandse regering om een nieuwe classificatie in te voeren, aanvaardde.

Bij schrijven van 13 juli 2006 (ref. 381227) stelde de Autoriteit de IJslandse autoriteiten ervan in kennis dat zij geen standpunt kon innemen betreffende de voorgestelde kaart zonder de bevestiging dat Eurostat formeel had ingestemd met het voorstel om IJsland als twee NUTS III-gebieden aan te merken.

Bij schrijven van 20 oktober 2006 van de IJslandse Missie bij de Europese Unie waarbij een brief werd doorgeleid van het ministerie van Financiën van 20 oktober 2006, beide ontvangen en geregistreerd door de Autoriteit op 25 oktober 2006 (ref. 395420), hebben de IJslandse autoriteiten de Autoriteit in kennis gesteld van een wijziging van de aanmelding van een regionalesteunkaart voor IJsland voor 2007-2013.

Bij schrijven van 25 oktober 2006 (ref. 396970) vroeg de Autoriteit aan de IJslandse autoriteiten om aanvullende informatie.

Bij schrijven van 16 november 2006 (ref. 398727) van het ministerie van Financiën werd de Autoriteit bijkomende informatie meegedeeld.

2.   Achtergrond

Bij schrijven van 6 april 2006 van de Autoriteit aan de IJslandse Missie bij de Europese Unie (ref. 369212) werden de IJslandse autoriteiten ervan in kennis gesteld dat de Autoriteit nieuwe richtsnoeren regionale steun voor de periode 2007-2013 had vastgesteld in de vorm van een nieuw hoofdstuk 25.B van de richtsnoeren staatssteun.

Voorts heeft de Autoriteit, ingevolge artikel 1, lid 1, van deel I van Protocol nr. 3 bij de Toezichtovereenkomst, voorgesteld dat de IJslandse autoriteiten zouden instemmen met de dienstige maatregelen die in hoofdstuk 25.B.8 van de richtsnoeren staatssteun zijn beschreven (5).

Bij schrijven van 11 april 2006 van de IJslandse Missie bij de Europese Unie, die op 12 april 2006 door de Autoriteit werd ontvangen en geregistreerd (ref. 369986), hebben de IJslandse autoriteiten met het voorstel voor dienstige maatregelen ingestemd.

In het nieuwe hoofdstuk 25.B van de richtsnoeren staatssteun is bepaald dat nationale investeringssteun mag worden verleend ten behoeve van de economische ontwikkeling van bepaalde achterstandsgebieden. Om dit soort steun te kunnen toekennen, moeten de EVA-staten een steunkaart aanmelden bij en laten goedkeuren door de Autoriteit.

Het nieuwe hoofdstuk 25.B van de richtsnoeren staatssteun bepaalt dat dunbevolkte regio's, die aanvankelijk waren gedefinieerd als NUTS III-gebieden (6) met minder dan 12,5 inwoners per km2, op de kaart kunnen worden opgenomen. Toch wordt IJsland, volgens het huidige NUTS-classificatiesysteem, aanzien als een NUTS III-gebied (en als een NUTS I- en NUTS II-gebied). De bevolkingsdichtheid van IJsland bedraagt minder dan 12,5 inwoners per km2  (7). In het licht van het bijzondere bevolkingspatroon in IJsland heeft de Autoriteit besloten het bevolkingsaandeel voor IJsland te bepalen op grond van NUTS IV-gebieden met lage bevolkingsdichtheid. In IJsland leeft 31,6 % van de bevolking in gebieden met minder dan 12,5 inwoners per km2. Het nationale aandeel van de bevolking bedraagt voor IJsland dus 31,6 %.

Met het oog op een volgende herziening van de IJslandse NUTS-classificatie heeft de Autoriteit echter in het nieuwe hoofdstuk 25.B van de richtsnoeren staatssteun (8) uitdrukkelijk bepaald dat de kaart met steungebieden kan worden afgebakend op basis van NUTS III-gebieden mocht er in IJsland meer dan één NUTS III-gebied worden ingevoerd.

Bij schrijven van de IJslandse autoriteiten van 25 oktober 2006 werd de Autoriteit ervan in kennis gesteld dat Eurostat de nieuwe NUTS-classificatie op basis van twee NUTS III-gebieden voor IJsland heeft goedgekeurd voor de periode vanaf 1 januari 2008.

3.   Beschrijving van de voorgestelde kaarten

De IJslandse autoriteiten hebben twee kaarten met steungebieden aangemeld die zijn gebaseerd op twee opeenvolgende NUTS-classificaties: één gebaseerd op de huidige NUTS-classificatie voor de periode van 1 januari 2007 tot 31 december 2007, en één gebaseerd op de nieuwe NUTS-classificatie voor de periode van 1 januari 2008 tot 31 december 2013.

3.1.   Kaart voorgesteld voor de periode 1 januari 2007-31 december 2007

3.1.1.   Methodiek en bevolkingsaandeel

IJsland telt zes NUTS IV-gebieden met minder dan 12,5 inwoners per km2: Austurland, Norðurland eystra, Norðurland vestra, Suðurland, Vestfirðir en Vesturland. Deze NUTS IV-gebieden worden voorgesteld om in aanmerking te komen voor regionale steun.

De vermelde gebieden hebben een totale bevolking van 96 010 inwoners en een gemiddelde bevolkingsdichtheid van 0,95 inwoners per km2  (9). De bevolking in deze gebieden vertegenwoordigt 31,4 % van de totale bevolking van IJsland.

De voor de periode 1 januari 2007-31 december 2007 voorgestelde kaart met steungebieden bestaat uit de zes bovenvermelde NUTS IV-gebieden, zoals aangegeven op de bijgevoegde kaart in bijlage 1 bij deze beschikking.

In bijlage 2 bij deze beschikking wordt voor de periode 1 januari 2007-31 december 2007 een overzicht gegeven van de in de regionalesteunkaart opgenomen gemeenten.

3.1.2.   Steunplafonds

De IJslandse autoriteiten stellen voor dat alle zones die op de kaart zijn opgenomen, de maximale steunintensiteit moeten kunnen krijgen zoals bepaald in de richtsnoeren inzake regionale steun van de Autoriteit.

Tabel 1 geeft de aangemelde steunintensiteiten weer.

Tabel 1

3.2.   Kaart voorgesteld voor de periode 1 januari 2008-31 december 2013

3.2.1.   Methodiek en bevolkingsaandeel

Bij schrijven van 9 juni 2006 hebben de IJslandse autoriteiten Eurostat formeel gevraagd een nieuwe NUTS-classificatie voor IJsland vast te stellen met twee NUTS III-gebieden. Deze beide NUTS III-gebieden zijn: de Hoofdstedelijke regio („Höfuðborgarsvæði”) en het gebied buiten de hoofdstad („Landsbyggð”). Het NUTS III-gebied „IJsland buiten de Hoofdstedelijke regio” komt overeen met de noordwestelijke, noordoostelijke en zuidelijke kiesdistricten.

Bij schrijven van 27 september 2006 deelde de Directeur-generaal van Eurostat aan de IJslandse autoriteiten mee dat de nieuwe indeling van IJsland in twee NUTS III-gebieden per 1 januari 2008 in werking zal treden.

De betrokken gebieden hebben een totale bevolking van 113 485 inwoners en een gemiddelde bevolkingsdichtheid van 1,2 inwoners per km2  (12). De bevolking van deze gebieden vertegenwoordigt 37,5 % van de totale bevolking van IJsland.

De voor de periode 2008-2013 voorgestelde kaart met steungebieden bestaat uit drie landelijke kiesdistricten, zoals aangegeven op de kaart in bijlage 3 bij deze beschikking.

Een overzicht van de in de regionalesteunkaart opgenomen gemeenten voor de periode 1 januari 2008-31 december 2013 is te vinden in bijlage 4 bij deze beschikking.

3.2.2.   Steunplafonds

De IJslandse autoriteiten stellen voor dat alle op de kaart opgenomen gebieden de maximale steunintensiteit genieten.

Tabel 2 hieronder geeft de aangemelde steunintensiteiten weer.

Tabel 2

II.   BEOORDELING

1.   Formaliteiten inzake aanmelding

Volgens hoofdstuk 25.B.7 van de richtsnoeren staatssteun (15) „[vormen] de op grond van de afwijkingen in aanmerking komende gebieden van een EVA-staat en de voor elk van deze gebieden goedgekeurde maximale steunintensiteiten voor initiële investeringen samen de regionalesteunkaart van die EVA-staat”.

De vaststelling van de kaart zelf houdt geen rechtstreekse steun in de zin van artikel 61, lid 1, van de EER-overeenkomst in. De goedgekeurde steunkaart vormt, samen met de richtsnoeren regionale steun, echter wel het kader voor de toekenning van steun op grond van regionalesteunregelingen.

Door de dienstige maatregelen te aanvaarden heeft de IJslandse regering ermee ingestemd om, overeenkomstig artikel 1, lid 3, van deel I van Protocol nr. 3 bij de Toezichtovereenkomst, één regionalesteunkaart aan te melden (16). De aanmelding van 7 juli 2006 (ref. 380966), gewijzigd bij de aanpassing van 25 oktober 2006 (ref. 395420) en aangevuld bij brief van 16 november 2006, is volledig. De IJslandse autoriteiten hebben dus hun verplichtingen wat de aanvaarding van de dienstige maatregelen betreft en uit hoofde van artikel 1, lid 3, van deel I van Protocol nr. 3 bij de Toezichtovereenkomst vervuld. Daarom zal de Autoriteit, in overeenstemming met hoofdstuk 25.B.7, punt 86, de aanmelding onderzoeken overeenkomstig de procedure van artikel 1, lid 3, van deel I van Protocol nr. 3 bij de Toezichtovereenkomst.

Het onderzoek van de aanmelding door de Autoriteit is gebaseerd op de criteria die zijn uiteengezet in hoofdstuk 25.B.3-4 van de richtsnoeren staatssteun.

2.   Toepassing van de desbetreffende staatssteunregels

2.1.   Regionalesteunkaart 1 januari 2007-31 december 2007

2.1.1.   Methodiek en bevolkingsaandeel

In overeenstemming met hoofdstuk 25.B.3.3.2 van de richtsnoeren staatssteun hebben de IJslandse autoriteiten een methodiek voorgesteld op basis van NUTS IV-geografische gebieden met een bevolkingsdichtheid van minder dan 12,5 inwoners per km2.

De Autoriteit stelt vast dat het voorgestelde steungebied een totale bevolking van 96 010 inwoners en een bevolkingsdichtheid van 0,95 inwoners per km2 heeft. De voorgestelde kaart met steungebieden vertegenwoordigt 31,4 % van de totale bevolking in IJsland. Het totale bevolkingsaandeel van 31,4 % dat volgens de IJslandse autoriteiten in aanmerking komt, ligt niet hoger dan het nationale bevolkingsplafond dat in hoofdstuk 25.B.3.3.1 op 31,6 % is vastgesteld (17).

De Autoriteit concludeert dat dit deel van het voorstel aan de desbetreffende criteria van hoofdstuk 25.B van de richtsnoeren staatssteun voldoet.

2.1.2.   Steunplafonds

De IJslandse autoriteiten hebben voor alle gebieden op de regionalesteunkaart de volgende algemene maximale steunplafonds voorgesteld: 15 % BSE voor grote ondernemingen, met een verhoging van 10 % voor middelgrote en 20 % voor kleine ondernemingen.

Een dergelijke aanpak strookt met hoofdstuk 25.B.4.1.2 van de richtsnoeren staatsteun (18) dat bepaalt: „ De gebieden met een lage bevolkingsdichtheid (overeenstemmend met NUTS III-niveau of lager) en de NUTS III-gebieden, of delen daarvan, die een landsgrens delen met een land dat geen lidstaat van de Europese Economische Ruimte of de EVA is, komen steeds voor een steunintensiteit van 15 % BSE in aanmerking ”. (nadruk toegevoegd).

In de richtsnoeren staatssteun (19) is voorts bepaald dat „wanneer aan kleine en middelgrote ondernemingen steun wordt toegekend, de plafonds van hoofdstuk 25.B.4.1.2 met 20 % BSE [kunnen] worden verhoogd voor steun aan kleine ondernemingen en met 10 % BSE voor steun aan middelgrote ondernemingen”.

Derhalve concludeert de Autoriteit dat de maximale steunintensiteiten voor regionale-investeringssteun, zoals de IJslandse autoriteiten die voorstellen, met de richtsnoeren staatssteun in overeenstemming zijn.

2.2.   Regionalesteunkaart 1 januari 2008-31 december 2013

2.2.1.   Methodiek en bevolkingsaandeel

In overeenstemming met hoofdstuk 25.B.3.3.2 van de richtsnoeren staatssteun hebben de IJslandse autoriteiten een methodiek voorgesteld op basis van NUTS IV-geografische gebieden met een bevolkingsdichtheid van minder dan 12,5 inwoners per km2.

De Autoriteit stelt vast dat het voorgestelde steungebied een totale bevolking van 113 485 inwoners en een bevolkingsdichtheid van 1,2 inwoners per km2 heeft. De voorgestelde kaart met steungebieden vertegenwoordigt 37,5 % van de totale bevolking in IJsland. Het totale bevolkingsaandeel van 37,5 % dat volgens het voorstel van de IJslandse autoriteiten in aanmerking komt, ligt hoger dan het nationale bevolkingsplafond waarvan sprake in hoofdstuk 25.B.3.3.1 (20). De Autoriteit heeft echter voorzien in een mogelijkheid tot herziening van het totale bevolkingsaandeel voor IJsland indien de classificatie gewijzigd wordt door invoering van meer dan één NUTS III-gebied (21). Het hogere bevolkingsaandeel is daarom aanvaardbaar.

De Autoriteit concludeert dat dit deel van het voorstel aan de desbetreffende criteria van hoofdstuk 25B van de richtsnoeren staatssteun voldoet.

2.2.2.   Steunplafonds

De IJslandse autoriteiten hebben voor alle gebieden op de regionalesteunkaart de volgende algemene maximale steunplafonds voorgesteld: 15 % BSE voor grote ondernemingen, met een verhoging van 10 % voor middelgrote en 20 % voor kleine ondernemingen.

Een dergelijke aanpak strookt met hoofdstuk 25.B.4.1.2 van de richtsnoeren staatssteun (22) dat bepaalt: „De gebieden met een lage bevolkingsdichtheid (overeenstemmend met NUTS III-niveau of lager) en de NUTS III-gebieden, of delen daarvan, die een landsgrens delen met een land dat geen lidstaat van de Europese Economische Ruimte of de EVA is, komen steeds voor een steunintensiteit van 15 % BSE in aanmerking ”. (nadruk toegevoegd).

In de richtsnoeren staatssteun (23) is voorts bepaald dat „wanneer aan kleine en middelgrote ondernemingen steun wordt toegekend, de plafonds van hoofdstuk 25.B.4.1.2 met 20 % BSE [kunnen] worden verhoogd voor steun aan kleine ondernemingen en met 10 % BSE voor steun aan middelgrote ondernemingen”.

Derhalve concludeert de Autoriteit dat de maximale steunintensiteiten voor regionale-investeringssteun, zoals de IJslandse autoriteiten die voorstellen, met de richtsnoeren staatssteun in overeenstemming zijn.

3.   Toepassingsbereik van de beschikking en cumulering van de steun

De regionalesteunkaarten zijn in beginsel van toepassing van 1 januari 2007 tot en met 31 december 2013. Zoals in hoofdstuk 25.B.7 van de richtsnoeren staatssteun is aangegeven (24), kan in 2010 echter een tussentijdse evaluatie plaatsvinden.

Deze beschikking doet niets af aan de bevoegdheid van de Autoriteit om de kaart overeenkomstig artikel 1, lid 1, van deel I van Protocol nr. 3 bij de Toezichtovereenkomst zonodig vóór het eind van deze periode te herzien.

De IJslandse autoriteiten wordt eraan herinnerd dat, volgens hoofdstuk 24.B.3.3.6 van de richtsnoeren staatssteun (25) gelezen in samenhang met hoofdstuk 45.B van diezelfde richtsnoeren, bij de tenuitvoerlegging van steunregelingen in de scheepsbouwsector het steunplafond van 12,5 % voor steungebieden ex artikel 61, lid 3, onder c), niet mag worden overschreden.

De voorgestelde steunplafonds zijn cumulatief: het betreft hier het maximum voor regionale-investeringssteun die uit alle overheidsbronnen ten behoeve van een specifiek investeringsproject wordt toegekend.

Voorts mag regionale-investeringssteun niet worden gecumuleerd met de-minimissteun ten behoeve van dezelfde in aanmerking komende uitgaven, om te vermijden dat de in de richtsnoeren staatssteun vastgestelde maximale steunintensiteiten worden omzeild.

Alle regionalesteunregelingen waarvoor geen groepsvrijstelling geldt en die na 31 december 2006 (26) van kracht worden, worden, overeenkomstig artikel 1, lid 3, van deel I van Protocol nr. 3 bij de Toezichtovereenkomst, bij de Autoriteit aangemeld.

Voorts worden de IJslandse autoriteiten eraan herinnerd dat, overeenkomstig hoofdstuk 25.B.8 van de richtsnoeren staatssteun, alle bestaande regionalesteunregelingen die investeringssteun omvatten die na 31 december 2006 wordt verleend en waarvoor geen groepsvrijstelling geldt, zonodig moet worden aangepast en bij de Autoriteit overeenkomstig artikel 1, lid 3, van deel I van Protocol nr. 3 van de Toezichtovereenkomst, moeten worden aangemeld.

4.   Conclusie

De aangemelde kaarten met steungebieden voldoen aan de vereisten die in hoofdstuk 25.B van de richtsnoeren staatssteun zijn uiteengezet. De Autoriteit kan dan ook de kaart met de gebieden die uit hoofde van artikel 61, lid 3, onder c), van de EER-overeenkomst voor steun in aanmerking komen, goedkeuren,

HEEFT DE VOLGENDE BESCHIKKING VASTGESTELD:

Artikel 1

De Toezichthoudende Autoriteit van de EVA heeft besloten het voorstel van IJsland voor de kaarten met steungebieden en maximale steunintensiteiten, zoals bij de Autoriteit aangemeld bij schrijven van 10 juli 2006 (ref. 380966), gewijzigd bij brief van 25 oktober 2006 (ref. 395420) en aangevuld bij brief van 16 november 2006, goed te keuren. De bijlagen 1 en 3 bij deze beschikking, die de IJslandse regionalesteunkaarten weergeven, respectievelijk, voor de periode 1 januari 2007-31 december 2007 (bijlage 1) en voor de periode 1 januari 2008-31 december 2013 (bijlage 3), maken integrerend deel uit van hoofdstuk 25.B van de richtsnoeren staatssteun. De bijlagen 2 en 4 bij deze beschikking bevatten de lijst van alle gemeenten die voor regionale steun in aanmerking komen voor de periode 1 januari 2007-31 december 2007 (bijlage 2) en voor de periode 1 januari 2008-31 december 2013 (bijlage 4).

Artikel 2

Onverminderd artikel 1, lid 1, van deel I van Protocol nr. 3 bij de Toezichtovereenkomst gelden de kaarten met gebieden die voor regionale-investeringssteun in aanmerking komen, voor de periode van 1 januari 2007 tot en met 31 december 2013.

Artikel 3

Deze beschikking is gericht tot de Republiek IJsland.

Artikel 4

Slechts de tekst in de Engelse taal is authentiek.

(1)  Hierna „de Autoriteit” genoemd.

(2)  Hierna „de EER-overeenkomst” genoemd.

(3)  Hierna „de Toezichtovereenkomst” genoemd.

(4)  Richtsnoeren voor de toepassing en uitlegging van de artikelen 61 en 62 van de EER-overeenkomst en artikel 1 van Protocol nr. 3 bij de Toezichtovereenkomst, aangenomen en uitgevaardigd door de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA op 19 januari 1994, bekendgemaakt in PB L 231 van 3.9.1994, blz. 1 en EER-supplement nr. 32 (hierna „de richtsnoeren staatssteun” genoemd). Deze richtsnoeren werden laatstelijk op 25.10.2006 gewijzigd. Zij zijn te vinden onder: http://www.eftasurv.int/fieldsofwork/fieldstateaid/guidelines/

(5)  Punt 92.

(6)  Als gedefinieerd in „Statistical regions in the EFTA countries and in the candidate countries”, editie 2001, Commissie van de Europese Gemeenschappen en Bureau voor de Statistiek van de Europese Gemeenschappen.

(7)  De actuele bevolkingsdichtheid bedraagt 2,9 inwoners per km2.

(8)  Punt 21.

(9)  De bevolkingscijfers zijn gebaseerd op de geraamde bevolkingsontwikkeling per 1.10.2006.

(10)  Brutosubsidie-equivalent.

(11)  Als gedefinieerd in bijlage 1 bij Verordening (EG) nr. 364/2004 van de Commissie van 25 februari 2004 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 70/2001 (PB L 63 van 28.2.2004, blz. 22), opgenomen in punt 1, onder f), van bijlage XV bij de EER-overeenkomst bij Besluit nr. 131/2004 van het Gemengd Comité van de EER van 24 september 2004 (PB L 64 van 10.3.2005, blz. 67 en EER-supplement nr. 12, blz. 42), of eventuele verordeningen welke die verordening vervangen.

(12)  De bevolkingscijfers zijn gebaseerd op de geraamde bevolkingsontwikkeling per 1.4.2006.

(13)  Bruto-subsidie-equivalent.

(14)  Als gedefinieerd in Bijlage 1 bij Verordening (EG) nr. 364/2004 van de Commissie van 25 februari 2004 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 70/2001 (PB L 63 van 28.2.2004, blz. 22), opgenomen in punt 1, onder f), van bijlage XV bij de EER-overeenkomst bij Besluit nr. 131/2004 van het Gemengd Comité van de EER van 24 september 2004 (PB L 64 van 10.3.2005, blz. 67 en EER-supplement nr. 12, blz. 42), of eventuele verordeningen welke die verordening vervangen.

(15)  Punt 81.

(16)  Punt 85.

(17)  Punt 21.

(18)  Punt 37.

(19)  Punt 38.

(20)  Punt 21.

(21)  Voetnoot 22.

(22)  Punt 37.

(23)  Zie voetnoot 19.

(24)  Punt 89.

(25)  Punt 26, onder c).

(26)  Punten 11 en 90 van hoofdstuk 25.B van de richtsnoeren staatssteun.