1

De Europese Commissie verzoekt het Hof vast te stellen dat de Slowaakse Republiek niet heeft voldaan aan haar verplichtingen krachtens artikel 8, lid 2, en artikel 10, lid 2, van richtlijn 2002/49/EG van het Europees Parlement en de Raad van 25 juni 2002 inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai (PB 2002, L 189, blz. 12), gelezen in samenhang met bijlage VI bij deze richtlijn, door geen actieplannen uit te werken voor de belangrijke wegen en spoorwegen als bedoeld in de bijlage bij dit arrest, en door de samenvattingen van die actieplannen niet aan de Commissie mee te delen.

2

Artikel 3 („Definities”) van richtlijn 2002/49 bepaalt:

„In deze richtlijn wordt verstaan onder:

[…]

[…]

[…]”

3

Artikel 8 („Actieplannen”) van die richtlijn bepaalt:

„[…]

2.   De lidstaten dragen er zorg voor dat de bevoegde autoriteiten uiterlijk 18 juli 2013 actieplannen hebben opgesteld, in het bijzonder gericht op prioritaire problemen die kunnen worden bepaald op grond van overschrijding van een relevante grenswaarde of andere door de lidstaten gekozen criteria voor de op hun grondgebied gelegen agglomeraties, belangrijke wegen en belangrijke spoorwegen.

[…]

5.   De actieplannen worden in geval van een belangrijke ontwikkeling die van invloed is op de geluidshindersituatie en daarnaast ten minste om de vijf jaar na de datum van goedkeuring opnieuw bezien, en zo nodig aangepast.

[…]

7.   De lidstaten dragen er zorg voor dat het publiek wordt geraadpleegd over voorstellen voor actieplannen, dat het vroegtijdig reële mogelijkheden krijgt voor inspraak in de opstelling en toetsing van de actieplannen, dat de resultaten van die inspraak in aanmerking worden genomen en dat het publiek over de genomen besluiten wordt geïnformeerd. Er worden redelijke termijnen gegeven waarbinnen voor elke inspraakronde voldoende tijd is.

Indien de verplichting om een inspraakprocedure te volgen zowel uit deze richtlijn als uit andere [Uniewetgeving] voortvloeit, kunnen de lidstaten in gecombineerde procedures voorzien om dubbel werk te voorkomen.”

4

Artikel 10 („Verzameling en bekendmaking van gegevens door de lidstaten en de Commissie”) van deze richtlijn bepaalt in lid 2:

„De lidstaten dragen er zorg voor dat de in de strategische geluidsbelastingkaarten vervatte gegevens en de samenvattingen van de actieplannen, als nader omschreven in bijlage VI, binnen zes maanden na de in artikel 7 respectievelijk artikel 8 genoemde data aan de Commissie worden toegezonden.”

5

Bijlage V bij deze richtlijn bevat minimumeisen voor actieplannen.

6

Bijlage VI bij deze richtlijn bepaalt welke gegevens aan de Commissie moeten worden toegezonden, met inbegrip van met name voor de belangrijke wegen en spoorwegen en de belangrijke luchthavens „[e]en samenvatting van het actieplan (niet meer dan tien bladzijden), waarin de in bijlage V genoemde relevante aspecten worden beschreven”.

7

Op 25 juni 2010 hebben de Slowaakse autoriteiten via het elektronische portaal Reportnet van het Europees milieuobservatie- en -informatienetwerk (Eionet) aan de Commissie een lijst verstrekt van agglomeraties, belangrijke wegen, belangrijke spoorwegen en belangrijke luchthavens die onder het toepassingsgebied van richtlijn 2002/49 vallen. Op 16 januari 2014 hebben zij deze lijst geactualiseerd wat de belangrijke spoorwegen betreft.

8

Op 27 maart 2015 hebben de diensten van de Commissie, na een eerste briefwisseling, in het kader van de EU Pilot-procedure 7453/15/ENVI een verzoek gericht tot de Slowaakse autoriteiten inzake de uitvoering van richtlijn 2002/49.

9

Op 26 mei 2015 hebben de Slowaakse autoriteiten op dit verzoek geantwoord en op 24 juli 2015 hebben zij de gegevens over de agglomeraties en de belangrijke wegen geactualiseerd.

10

Op 29 april 2016 heeft de Commissie de Slowaakse Republiek een aanmaningsbrief gestuurd waarin zij wees op verschillende punten waarop de krachtens richtlijn 2002/49 op deze lidstaat rustende verplichtingen niet werden nagekomen. Het ging met name om de verplichting van artikel 8, lid 2, om actieplannen op te stellen, alsook om de verplichting van artikel 10, lid 2, gelezen in samenhang met de bijlagen V en VI bij die richtlijn, om haar samenvattingen van deze actieplannen toe te zenden.

11

Bij brief van 17 juni 2016 heeft de Slowaakse Republiek op deze aanmaningsbrief geantwoord.

12

Op 15 juni 2017 heeft de Commissie, na onderzoek van dit antwoord en van informatie die later is verstrekt, de Slowaakse Republiek een met redenen omkleed advies toegezonden. In dat advies heeft zij met name vastgesteld dat deze lidstaat, in strijd met artikel 8, leden 2 en 4, van richtlijn 2002/49, gelezen in samenhang met bijlage V bij deze richtlijn, geen actieplannen had opgesteld voor 462 belangrijke wegen en 16 belangrijke spoorwegen, en voor die belangrijke wegen en spoorwegen ook geen samenvattingen van de actieplannen had toegezonden, hetgeen in strijd was met artikel 10, lid 2, van deze richtlijn, gelezen in samenhang met de bijlagen V en VI. De Commissie heeft de Slowaakse Republiek een termijn van twee maanden vanaf de ontvangst van dit advies gegeven om de nodige maatregelen vast te stellen om een einde te maken aan de geconstateerde punten van niet-nakoming.

13

Bij brief van 24 juli 2017 heeft de Slowaakse Republiek erop gewezen dat zij niet in staat was geweest volledig en tijdig aan de uit richtlijn 2002/49 voortvloeiende verplichtingen te voldoen doordat de beheerders van de wegeninfrastructuur en de spoorwegexploitanten hun wettelijke verplichtingen niet binnen de gestelde termijn waren nagekomen. Deze lidstaat heeft de Commissie er bovendien op gewezen dat 17 actieplannen voor belangrijke wegen werden opgesteld.

14

Op 21 augustus en 10 september 2020 hebben de Slowaakse autoriteiten nieuwe informatie over respectievelijk de belangrijke wegen en de belangrijke spoorwegen aan het Eionet-netwerk toegezonden.

15

Aangezien de Commissie van mening is dat de Slowaakse Republiek niet heeft voldaan aan de verplichtingen die op haar rusten krachtens artikel 8, lid 2, en artikel 10, lid 2, van richtlijn 2002/49, gelezen in samenhang met bijlage VI bij deze richtlijn, heeft zij besloten het onderhavige beroep in te stellen.

16

Hoewel de Commissie erkent dat de Slowaakse Republiek sinds de inleiding van de procedure enige vooruitgang heeft geboekt bij de uitvoering van richtlijn 2002/49, betoogt zij dat deze lidstaat niet heeft voldaan aan haar verplichting om overeenkomstig artikel 10, lid 2, van richtlijn 2002/49, gelezen in samenhang met bijlage VI bij die richtlijn, samenvattingen van de actieplannen voor 445 belangrijke wegen buiten agglomeraties en voor 16 belangrijke spoorwegen buiten agglomeraties over te leggen. Bij gebreke van enige andersluidende aanduiding concludeert de Commissie dat de Slowaakse Republiek voor deze wegen en spoorwegen geen actieplannen heeft opgesteld en dus de krachtens artikel 8, lid 2, van deze richtlijn op haar rustende verplichting niet is nagekomen.

17

De Slowaakse Republiek erkent dat zij de krachtens artikel 8, lid 2, en artikel 10, lid 2, van richtlijn 2002/49 op haar rustende verplichtingen niet tijdig is nagekomen. Zij is echter van mening dat het onderhavige beroep zonder voorwerp is geraakt.

18

Nadat zij de Commissie op 10 september 2020 een document met als titel „Actieplan ter bescherming tegen geluidshinder afkomstig van bepaalde belangrijke spoorlijnen die worden beheerd door het Slowaakse nationale spoorwegbedrijf (ŽSR) en in 2011 in bedrijf waren – Samenvatting”, daterend van juli 2013, en op 31 december 2020 een document met de titel„Actieplan ter bescherming tegen geluidshinder afkomstig van bepaalde belangrijke wegen die door de Slowaakse wegenadministratie (SSC) worden beheerd (situatie in 2011) – Samenvatting”, daterend van november 2020, heeft overgelegd, is er volgens haar immers geen sprake meer van enige vermeende niet-nakoming.

19

In repliek betwist de Commissie de relevantie van deze documenten. Deze documenten maken namelijk melding van openbare raadplegingen in de loop van 2020. Aangezien openbare raadplegingen overeenkomstig artikel 8, lid 7, van richtlijn 2002/49 aan de aanneming van actieplannen moeten voorafgaan, kunnen deze documenten dus geen betrekking hebben op actieplannen voor de periode tussen 2013 en 2018. Het gaat waarschijnlijk om recente documenten die betrekking hebben op een situatie in het verleden. Uit de systematische uitlegging van de bepalingen van richtlijn 2002/49 volgt evenwel dat een actieplan tijdig moet worden vastgesteld om een toekomstige periode te bestrijken, aldus de Commissie. In het bijzonder vloeit uit het bij deze richtlijn ingevoerde stelsel van verplichtingen, met name uit artikel 8, lid 5, van deze richtlijn, voort dat de actieplannen uiterlijk na vijf jaar opnieuw worden getoetst en zo nodig herzien. Daarom kan de aanneming in 2020 van het actieplan dat in 2013 had moeten worden opgesteld, niet leiden tot naleving van richtlijn 2002/49. Indien het mogelijk zou zijn om actieplannen vast te stellen na het verstrijken van de periode waarop zij betrekking hebben, zou richtlijn 2002/49 geen nuttig effect hebben.

20

De Commissie voegt hieraan toe dat de vraag of de Slowaakse Republiek heeft voldaan aan de krachtens artikel 8, lid 2, en artikel 10, lid 2, van richtlijn 2002/49 op haar rustende verplichtingen hoe dan ook moet worden beoordeeld op basis van de situatie zoals deze zich voordeed aan het einde van de in het met redenen omkleed advies gestelde termijn, in casu 15 augustus 2017. Het staat vast dat de Slowaakse Republiek op die datum nog steeds geen actieplannen voor 445 belangrijke wegen en 16 belangrijke spoorwegen had opgesteld.

21

De Slowaakse Republiek verwerpt dit betoog van de Commissie, dat zij onlogisch en verwarrend acht. Uit richtlijn 2002/49 volgt dat de actieplannen die deze lidstaat vóór 18 juli 2013 moest opstellen voor 16 belangrijke spoorwegen en 445 belangrijke wegen, moesten zijn gebaseerd op gegevens uit 2011 en maatregelen moesten bevatten voor de jaren 2013 tot en met 2018. De Slowaakse Republiek heeft achteraf aan deze verplichting voldaan. De door de Commissie in het stadium van de repliek geformuleerde eisen komen er in de praktijk op neer dat de Slowaakse Republiek moet afzien van pogingen, ook al was het maar achteraf, om te voldoen aan de in artikel 8, lid 2, van richtlijn 2002/49 neergelegde verplichting waarop het onderhavige beroep betrekking heeft, terwijl haar tegelijkertijd de nakoming van een andere verplichting wordt opgelegd, namelijk die waarin artikel 8, lid 5, van richtlijn 2002/49 voorziet, en er wat die verplichting betreft geen beroep wegens niet-nakoming tegen haar is ingesteld. Met andere woorden, de argumenten van de Commissie betekenen dat indien een lidstaat zijn verplichtingen niet binnen de in deze richtlijn gestelde termijn is nagekomen, hij dat nooit zal kunnen doen.

22

Voor het geval dat de Commissie de Slowaakse Republiek in repliek verwijt dat zij niet heeft voldaan aan de in artikel 8, lid 7, van richtlijn 2002/49 neergelegde verplichting om tijdig een openbare raadpleging over de actieplannen uit te voeren, en evenmin aan de in artikel 8, lid 5, van richtlijn 2002/49 neergelegde verplichting om de actieplannen uiterlijk vijf jaar na de datum van hun goedkeuring te toetsen of te herzien, is de Slowaakse Republiek van mening dat deze grieven niet-ontvankelijk zijn.

23

Voorts merkt de Slowaakse Republiek om te beginnen op dat de actieplannen waarop het beroep betrekking heeft, weliswaar pas in 2020 zijn afgerond, maar dat dit niet betekent dat er na 2013 geen maatregelen ter bestrijding van omgevingslawaai zijn vastgesteld ten aanzien van de betrokken belangrijke wegen en spoorwegen. In dit verband noemt zij verschillende maatregelen die beogen de spoorwegen te moderniseren of rechtstreeks zijn gericht op de beperking van de geluidsbronnen.

24

Verder is de Slowaakse Republiek volledig op de hoogte van de verplichtingen die op haar rusten krachtens artikel 8, lid 5, van richtlijn 2002/49. Zij stelt dat zij overeenkomstig deze bepaling verschillende samenvattingen van actieplannen waarin rekening wordt gehouden met de situatie voor het jaar 2016 heeft opgesteld en verstrekt aan de Commissie.

25

Ten slotte benadrukt de Slowaakse Republiek dat zij verre van de enige lidstaat was die vertraging had opgelopen bij de nakoming van de verplichtingen uit hoofde van artikel 8, lid 2, en artikel 10, lid 2, van richtlijn 2002/49.

26

Volgens vaste rechtspraak van het Hof moet het bestaan van een niet-nakoming worden beoordeeld naar de situatie van de lidstaat zoals die bestond aan het einde van de in het met redenen omkleed advies gestelde termijn en kan het Hof met daarna opgetreden wijzigingen geen rekening houden [zie arrest van 27 januari 2021, Commissie/Oostenrijk (Btw – Reisbureaus), C‑787/19, niet gepubliceerd, EU:C:2021:72, punt 34 en aldaar aangehaalde rechtspraak].

27

In casu betwist de Slowaakse Republiek niet dat zij bij het verstrijken van de in het met redenen omkleed advies gestelde termijn, te weten 15 augustus 2017, geen actieplannen had opgesteld voor de belangrijke wegen en de belangrijke spoorwegen als bedoeld in de bijlage bij het onderhavige arrest, en ook geen samenvatting van deze actieplannen had verstrekt aan de Commissie.

28

Wat betreft de documenten met als opschrift „Actieplan ter bescherming tegen geluidshinder afkomstig van bepaalde belangrijke spoorlijnen die worden beheerd door het Slowaakse nationale spoorwegbedrijf (ŽSR) en in 2011 in bedrijf waren – Samenvatting” en „Actieplan ter bescherming tegen geluidshinder afkomstig van bepaalde belangrijke wegen die door de Slowaakse wegenadministratie (SSC) worden beheerd (situatie in 2011) – Samenvatting” betwist de Slowaakse Republiek niet dat zij deze op 10 september en 31 december 2020 aan de Commissie heeft verstrekt, dus na het verstrijken van de in het met redenen omkleed advies gestelde termijn. Wat het eerste van deze twee documenten betreft, preciseert zij overigens dat de vermelding van 2013 (zie punt 18 van het onderhavige arrest) op dat document is bewaard gebleven omdat het aanvankelijk in 2013 moest worden opgesteld. Zij bevestigt evenwel dat ook dit document pas in 2020, na de openbare raadpleging, is afgerond.

29

Hieruit volgt dat deze documenten overeenkomstig de in punt 26 van het onderhavige arrest aangehaalde rechtspraak irrelevant zijn voor de beoordeling of er op die datum sprake was van de gestelde punten van niet-nakoming.

30

Bovendien moet worden vastgesteld dat de stelling van de Slowaakse Republiek dat bepaalde argumenten van de Commissie niet-ontvankelijk zijn, berust op een onjuiste lezing van de memories van deze instelling.

31

Zoals de Slowaakse Republiek zelf opmerkt, verzoekt de Commissie het Hof immers niet vast te stellen dat andere verplichtingen dan die van artikel 8, lid 2, en artikel 10, lid 2, van richtlijn 2002/49 niet zijn nagekomen.

32

In werkelijkheid heeft de Commissie enkel in de context van de in punt 28 van het onderhavige arrest genoemde documenten verwezen naar de in artikel 8, leden 5 en 7, van deze richtlijn neergelegde verplichting om actieplannen te herzien en het publiek te raadplegen over voorstellen voor actieplannen, om met name aan te tonen dat deze documenten onlangs zijn opgesteld en in elk geval na het verstrijken van de in het met redenen omkleed advies gestelde termijn, hetgeen de Slowaakse Republiek in de onderhavige procedure niet betwist.

33

Voor zover de Slowaakse Republiek beklemtoont dat zij lang niet de enige lidstaat was die te laat was met de nakoming van de krachtens de artikel 8, lid 2, en artikel 10, lid 2, van richtlijn 2002/49 op de lidstaten rustende verplichtingen, volstaat het eraan te herinneren dat het Hof herhaaldelijk heeft geoordeeld dat een lidstaat de niet-nakoming van de krachtens het VWEU op hem rustende verplichtingen niet kan rechtvaardigen met het feit dat andere lidstaten hun verplichtingen niet zijn nagekomen en dat ook nog steeds niet doen (arrest van 18 november 2010, Commissie/Spanje, C‑48/10, niet gepubliceerd, EU:C:2010:704, punt 33 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

34

Het beroep dient derhalve te worden toegewezen.

35

Gelet op een en ander moet worden vastgesteld dat de Slowaakse Republiek niet heeft voldaan aan de verplichtingen die op haar rusten krachtens artikel 8, lid 2, respectievelijk artikel 10, lid 2, van richtlijn 2002/49, gelezen in samenhang met bijlage VI bij die richtlijn, doordat zij ten eerste geen actieplannen heeft opgesteld voor de belangrijke wegen en de belangrijke spoorwegen die in de bijlage bij het onderhavige arrest zijn opgenomen, en ten tweede geen samenvattingen van die actieplannen aan de Commissie heeft verstrekt.

36

Volgens artikel 138, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering van het Hof wordt de in het ongelijk gestelde partij verwezen in de kosten, voor zover dit is gevorderd. Aangezien de Slowaakse Republiek in het ongelijk is gesteld, moet zij overeenkomstig de vordering van de Commissie worden verwezen in de kosten.

Het Hof (Achtste kamer) verklaart: