Arrest van het Gerecht (Zesde kamer) van 13 september 2018
Almaz-Antey/Raad

(zaak T‑515/15)

„Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid – Beperkende maatregelen naar aanleiding van acties van Rusland die de situatie in Oekraïne destabiliseren – Handhaving van verzoeksters naam op de lijst van entiteiten waarop beperkende maatregelen van toepassing zijn – Evenredigheid – Beoordelingsfout – Motiveringsplicht – Grondrechten”

1. 

Gerechtelijke procedure – Besluit of verordening waarbij de bestreden handeling in de loop van het geding wordt vervangen – Nieuw gegeven – Verruiming van de aanvankelijke conclusies en middelen – Verzoek tot aanpassing van de vordering tot nietigverklaring – Termijn voor indiening van een dergelijk verzoek – Aanvang – Datum van mededeling van de nieuwe handeling aan de verzoeker

(Art. 263, zesde alinea, VWEU; Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 60 en 86, lid 1)

(zie punten 43, 44, 50, 51)

2. 

Beroep tot nietigverklaring – Termijnen – Termijnen van openbare orde – Ambtshalve onderzoek door de Unierechter

(Art. 263, zesde alinea, VWEU; Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 60)

(zie punt 49)

3. 

Beroep tot nietigverklaring – Natuurlijke of rechtspersonen – Handelingen die hen rechtstreeks en individueel raken – Rechtstreeks geraakt – Criteria – Beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Oekraïne – Handeling houdende een verbod op de verkoop, levering, overbrenging of uitvoer van bepaalde goederen en technologie voor tweeërlei gebruik, evenals het verlenen van bepaalde diensten in verband met dergelijke goederen en technologie, aan entiteiten in Rusland die voorkomen op de lijsten van entiteiten waarvoor beperkende maatregelen gelden – Beroep ingesteld door een op die lijsten voorkomende entiteit – Ontvankelijkheid

(Art. 263, vierde alinea, VWEU; besluit 2014/512/GBVB van de Raad, art. 3a en bijlage IV; verordening nr. 833/2014 van de Raad)

(zie punten 62‑65, 67)

4. 

Handelingen van de instellingen – Motivering – Verplichting – Omvang – Beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Oekraïne – Verbod op verkoop, levering, overbrenging of uitvoer van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik aan bepaalde in Rusland gevestigde personen, entiteiten en lichamen – Verplichting om in de motivering de specifieke en concrete redenen voor die maatregel aan te geven – Besluit genomen in een door de belanghebbende gekende context zodat deze de strekking van de hem betreffende maatregel kan begrijpen – Toelaatbaarheid van een beknopte motivering

[Art. 296, tweede alinea, VWEU; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 41, lid 2, c); besluit 2014/512/GBVB van de Raad; verordening nr. 833/2014 van de Raad]

(zie punten 83‑85, 87, 89, 90, 94‑97)

5. 

Unierecht – Beginselen – Rechten van de verdediging – Recht op effectieve rechterlijke bescherming – Beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Oekraïne – Verbod op verkoop, levering, overbrenging of uitvoer van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik aan bepaalde in Rusland gevestigde personen, entiteiten en lichamen – Verplichting om de belastende elementen mee te delen – Omvang

[Art. 275, tweede alinea, VWEU; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 41, lid 2, a); besluit 2014/512/GBVB van de Raad; verordening nr. 833/2014 van de Raad]

(zie punten 100‑103)

6. 

Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid – Beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Oekraïne – Verbod op verkoop, levering, overbrenging of uitvoer van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik aan bepaalde in Rusland gevestigde personen, entiteiten en lichamen – Rechten van de verdediging – Mededeling van de bezwarende elementen – Later besluit waarbij de naam van de verzoeker wordt gehandhaafd op de lijst van personen voor wie de maatregelen gelden – Geen nieuwe redenen – Schending van het recht om te worden gehoord – Geen

[Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 41, lid 2, a); besluit 2014/512/GBVB van de Raad, art. 3a en bijlage IV; verordening nr. 833/2014 van de Raad]

(zie punten 106‑108)

7. 

Unierecht – Beginselen – Rechten van de verdediging – Beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Oekraïne – Verbod op verkoop, levering, overbrenging of uitvoer van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik aan bepaalde in Rusland gevestigde personen, entiteiten en lichamen – Recht van toegang tot documenten – Rechten afhankelijk van de voorwaarde dat een verzoek daartoe wordt ingediend bij de Raad

[Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 41, lid 2, a); besluit 2014/512/GBVB van de Raad; verordening nr. 833/2014 van de Raad]

(zie punt 109)

8. 

Europese Unie – Rechterlijke toezicht op de rechtmatigheid van de handelingen van de instellingen – Beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Oekraïne – Omvang van het toezicht

(Art. 275, tweede alinea, VWEU; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 47; besluit 2014/512/GBVB van de Raad; verordening nr. 833/2014 van de Raad)

(zie punt 123)

9. 

Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid – Beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Oekraïne – Criteria voor vaststelling van de beperkende maatregelen – Beperkende maatregelen ten aanzien van een sector van de economie – Russische onderneming die actief is op het gebied van defensie en bewapening – Noodzaak om een verband aan te tonen tussen de door de beperkende maatregelen getroffen ondernemingen en de Russische staat – Geen

(Besluit 2014/512/GBVB van de Raad; verordening nr. 833/2014 van de Raad)

(zie punten 126‑128)

10. 

Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid – Beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Oekraïne – Verbod op verkoop, levering, overbrenging of uitvoer van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik aan bepaalde in Rusland gevestigde personen, entiteiten en lichamen – Beperking van het eigendomsrecht en van het recht op vrije uitoefening van een economische activiteit – Schending van het evenredigheidsbeginsel – Geen

(Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 16, 17, en 52, lid 1; besluit 2014/512/GBVB van de Raad; verordening nr. 833/2014 van de Raad)

(zie punten 135‑137, 141‑147)

11. 

Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid – Beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Oekraïne – Verbod op verkoop, levering, overbrenging of uitvoer van goederen en technologie voor tweeërlei gebruik aan bepaalde in Rusland gevestigde personen, entiteiten en lichamen – Rechterlijk toezicht op de rechtmatigheid – Geschiktheid van de beperkende maatregelen – Beperkende maatregelen die een legitieme doelstelling van gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid nastreven

(Art. 21 VEU, Besluit 2014/512/GBVB van de Raad; verordening nr. 833/2014 van de Raad)

(zie punten 139, 148)

Voorwerp

Verzoek krachtens artikel 263 VWEU strekkende tot nietigverklaring van, ten eerste, besluit (GBVB) 2015/971 van de Raad van 22 juni 2015 houdende wijziging van besluit 2014/512/GBVB betreffende beperkende maatregelen naar aanleiding van acties van Rusland die de situatie in Oekraïne destabiliseren (PB 2015, L 157, blz. 50), ten tweede, de brief van de Raad van 31 juli 2015 waarbij deze heeft verklaard dat verzoekster onderworpen moest blijven aan de maatregelen die zijn vervat in besluit 2014/512/GBVB van de Raad van 31 juli 2014 betreffende beperkende maatregelen naar aanleiding van acties van Rusland die de situatie in Oekraïne destabiliseren (PB 2014, L 229, blz. 13), en in verordening (EU) nr. 833/2014 van de Raad van 31 juli 2014 betreffende beperkende maatregelen naar aanleiding van acties van Rusland die de situatie in Oekraïne destabiliseren (PB 2014, L 229, blz. 1), ten derde, besluit (GBVB) 2015/2431 van de Raad van 21 december 2015 tot wijziging van besluit 2014/512 (PB 2015, L 334, blz. 22), en, ten vierde, besluit (PESC) 2016/1071 van de Raad van 1 juli 2016 tot wijziging van besluit 2014/512 (PB 2016, L 178, blz. 21), voor zover die handelingen verzoekster betreffen.

Dictum

1) 

Het beroep wordt verworpen.

2) 

Joint-Stock Company „Almaz-Antey” Air and Space Defence Corp. wordt verwezen in de kosten.