Arrest van het Gerecht (Derde kamer) van 8 juli 2008 – Lafarge / Commissie

(Zaak T‑54/03)

„Mededinging – Mededingingsregelingen – Markt van gipsplaten – Beschikking tot vaststelling van inbreuk op artikel 81 EG – Toerekening – Afschrikkende werking – Recidive – Geldboete – Richtsnoeren voor berekening van geldboeten”

1.                     Mededinging – Administratieve procedure – Niet-toepasselijkheid van artikel 6 van Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens – Eerbiediging van procedurele waarborgen door Commissie (Art. 81 EG en 82 EG; verordening nr. 17 van de Raad, art. 17; besluit 88/591 van de Raad) (cf. punten 36‑47)

2.                     Mededinging – Administratieve procedure – Beschikking van Commissie waarbij inbreuk wordt vastgesteld – Gebruik als bewijs van verklaringen van andere ondernemingen die aan inbreuk hebben deelgenomen – Toelaatbaarheid – Voorwaarden (Art. 81 EG en 82 EG) (cf. punten 57‑59, 293-294)

3.                     Mededinging – Administratieve procedure – Hoorzittingen – Horen achter gesloten deuren van andere deelnemers aan zelfde inbreuk – Schending van rechten van verdediging – Geen (Verordening nr. 2842/98 van de Commissie, art. 9) (cf. punten 142‑149)

4.                     Mededinging – Administratieve procedure – Eerbiediging van rechten van verdediging – Belastend stuk – Begrip – Document van Commissie met samenvatting van feitelijke gegevens die zijn verstrekt door deelnemers aan inbreuk – Daarvan uitgesloten (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 156‑157)

5.                     Beroep tot nietigverklaring – Middelen – Betwisting van feiten die in aanmerking zijn genomen in beschikking waarbij schending van mededingingsregels wordt bestraft – Betwisting inzake bijeenkomst van concurrenten door onderneming die daaraan niet heeft deelgenomen – Ontvankelijkheid – Voorwaarden (Art. 230 EG) (cf. punten 212‑214)

6.                     Mededinging – Mededingingsregelingen – Aantasting van mededinging – Overeenkomst waarbij systeem van uitwisseling van informatie wordt gecreëerd – Ontoelaatbaarheid op oligopolide markt – Weerlegbaar vermoeden (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 256‑259, 397)

7.                     Mededinging – Mededingingsregelingen – Onderling afgestemde feitelijke gedragingen – Begrip – Parallelle gedraging – Vermoeden van onderlinge afstemming – Grenzen (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 318, 324)

8.                     Mededinging – Mededingingsregelingen – Overeenkomsten tussen ondernemingen – Bewijs van inbreuk, te leveren door Commissie – Bewijskracht die van door Commissie in aanmerking genomen bewijselementen wordt geëist (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 426, 452)

9.                     Mededinging – Mededingingsregelingen – Onderling afgestemde feitelijke gedragingen – Begrip – Coördinatie en samenwerking in strijd met verplichting van elke onderneming om marktgedrag zelfstandig te bepalen – Ontvangst door marktdeelnemer van informatie van concurrent over diens toekomstig marktgedrag (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 458‑463)

10.                     Mededinging – Mededingingsregelingen – Overeenkomsten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen, die één enkele inbreuk vormen – Ondernemingen aan wie inbreuk bestaande in deelneming aan gehele mededingingsregeling, ten laste kan worden gelegd – Criteria (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 479, 482-487, 490, 613-616)

11.                     Mededinging – Gemeenschapsregels – Inbreuk gepleegd door dochteronderneming – Toerekening aan moederonderneming – Voorwaarden – Geen invloed van eigen rechtspersoonlijk van dochtermaatschappij – Invloed van bezit van volledig aandelenkapitaal van dochtermaatschappij – Verplichting voor moedermaatschappij tot weerlegging van vermoeden metterdaad zeggenschap in dochtermaatschappij te hebben uitgeoefend (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 539‑541, 545, 557-558)

12.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Concrete weerslag op markt (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A, eerste alinea) (cf. punten 580‑585)

13.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van inbreuk – Horizontale prijsmededingingsregeling – Zeer zware inbreuk (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A) (cf. punten 618‑624)

14.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Noodzaak om omzet van bij zelfde inbreuk of soortgelijke vroegere inbreuken betrokken ondernemingen in aanmerking te nemen en evenredigheid van geldboeten met deze omzet te verzekeren – Geen – Rechterlijke toetsing – Volledige rechtsmacht (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2) (cf. punten 634‑639)

15.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Afschrikkende werking – Inaanmerkingneming van omvang en totale middelen van bestrafte onderneming (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A) (cf. punten 663‑673, 678-684)

16.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van inbreuk – Verzwarende omstandigheden – Beoordelingsvrijheid van Commissie – Inaanmerkingneming van recidive – Schending van beginsel van legaliteit van straffen, van rechtszekerheidsbeginsel en van beginsel ne bis in idem – Geen (Art. 81 EG en 82 EG; verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie) (cf. punten 716‑730)

17.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van inbreuk – Verzwarende omstandigheden – Recidive – Begrip (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 2) (cf. punten 733‑739)

18.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van inbreuk – Verzachtende omstandigheden – Onderneming die louter passieve rol vervulde of slechts meeloopster was – Beoordelingscriteria (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 3, eerste streepje) (cf. punten 763‑767)

19.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Verzachtende omstandigheden – Beëindiging van inbreuk na optreden van Commissie – Voorwaarden (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 3) (cf. punten 780‑784)

20.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Vermindering van bedrag van geldboete in ruil voor medewerking van betrokken onderneming – Voorwaarden (Verordening nr. 17 van de Raad, art. 15, lid 2; mededeling 96/C 207/04 van de Commissie, titel D, punt 2) (cf. punten 791‑794)

Voorwerp

Vordering tot nietigverklaring van beschikking 2005/471/EG van de Commissie van 27 november 2002 betreffende een procedure overeenkomstig artikel 81 [EG] tegen BPB plc, Gebrüder Knauf Westdeutsche Gipswerke KG, Société Lafarge SA en Gyproc Benelux NV (Zaak COMP/E-1/37.152 – Gipsplaten) (PB 2005, L 166, blz. 8), of, subsidiair, tot nietigverklaring of verlaging van de aan verzoekster opgelegde geldboete

Dictum

1)

Het beroep wordt verworpen.

2)

Lafarge SA zal haar eigen kosten en die van de Commissie dragen.

3)

De Raad zal zijn eigen kosten dragen.