1

Bij verzoekschrift, neergelegd ter griffie van het Hof op 26 december 2002, heeft Santiago Gómez-Reino krachtens de artikelen 225 EG en 50, tweede alinea, van 's Hofs Statuut-EG hogere voorziening ingesteld tegen de beschikking van de president van het Gerecht van eerste aanleg van 17 oktober 2002, Gómez-Reino/Commissie (T-215/02 R, JurAmbt. blz. I-A-199 en II-1019, hierna: „bestreden beschikking”), houdende afwijzing van de door Gómez-Reino krachtens artikel 104, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering van het Gerecht ingediende verzoeken om voorlopige maatregelen, ertoe strekkende dat wordt bevolen (i) bepaalde documenten te overleggen, (ii) een aantal genomen besluiten met betrekking tot interne onderzoeken door het Europees Bureau voor fraudebestrijding (hierna: „OLAF”) op te schorten, dan wel toekomstige besluiten hieromtrent te verbieden, en (iii) maatregelen krachtens artikel 24 van het Statuut van de ambtenaren van de Europese Gemeenschappen (hierna: „Statuut”) te nemen.

2

Bij memorie, neergelegd ter griffie van het Hof op 10 februari 2003, heeft de Commissie haar schriftelijke opmerkingen bij het Hof ingediend.

3

Aangezien de schriftelijke opmerkingen van partijen alle noodzakelijke inlichtingen bevatten om uitspraak te kunnen doen op deze hogere voorziening, behoeven partijen niet te worden gehoord in hun mondelinge opmerkingen.

4

Artikel 9 van verordening (EG) nr. 1073/1999 van het Europees Parlement en de Raad van 25 mei 1999 betreffende onderzoeken door het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) (PB L 136, blz. 1), bepaalt:

[...]

5

Artikel 4, eerste alinea, van besluit 1999/396/EG, EGKS, Euratom van de Commissie van 2 juni 1999 betreffende de voorwaarden voor en de wijze van uitvoering van interne onderzoeken op het gebied van de bestrijding van fraude, corruptie en elke andere onwettige activiteit die schadelijk is voor de belangen van de Gemeenschappen (PB L 149, biz. 57), bepaalt:

„Wanneer de mogelijkheid van persoonlijke betrokkenheid van [...] een ambtenaar [...] van de Commissie is gebleken, moet de betrokkene, wanneer dit het onderzoek niet dreigt te benadelen, spoedig worden ingelicht. In geen geval kunnen na afloop van het onderzoek conclusies worden getrokken waarin [...] een ambtenaar [...] van de Commissie met name wordt genoemd zonder dat de betrokkene in de gelegenheid is gesteld zich over alle hem betreffende feiten uit te spreken.”

6

Artikel 5 van besluit 1999/396 bepaalt:

„Indien, na afloop van een intern onderzoek, [...] een ambtenaar [...] van de Commissie geen enkel element ten laste kan worden gelegd, wordt het hem betreffende interne onderzoek geseponeerd op grond van een besluit van de directeur van het Bureau, die de betrokkene daarvan schriftelijk in kennis stelt.”

7

Artikel 11 van bijlage IX bij het Statuut, die handelt over de tuchtprocedure, luidt:

„Het tot aanstelling bevoegde gezag kan de tuchtprocedure eigener beweging of op verzoek van de ambtenaar heropenen op grond van nieuwe feiten, gestaafd door deugdelijke bewijsmiddelen.”

8

Ten slotte bepaalt artikel 24, eerste alinea, van het Statuut:

„De Gemeenschappen verlenen bijstand aan de ambtenaar, inzonderheid bij rechtsvervolgingen van hen die zich hebben schuldig gemaakt aan bedreigingen, grove beledigingen, beschimpingen, smaad of vergrijpen tegen persoon of goed, waaraan hijzelf of de leden van zijn gezin uit hoofde van zijn hoedanigheid en zijn functie blootstaan.”

9

De feiten van de zaak en de procedure voor het Gerecht worden in de punten 5 tot en met 24 van de bestreden beschikking uiteengezet als volgt:

10

Bij de bestreden beschikking heeft de president van het Gerecht het verzoek in kort geding in zijn geheel niet-ontvankelijk verklaard.

11

De kortgedingrechter was in de eerste plaats van mening dat de vorderingen in de punten 2 tot en met 9 van dit verzoek, die volgens hem het eerst moesten worden onderzocht, hetzij strekten tot opschorting van de uitvoering van verschillende vastgestelde „besluiten”, hetzij beoogden de vaststelling van toekomstige „besluiten” met betrekking tot interne onderzoeken door OLAF bij wege van voorlopige maatregelen te doen verbieden.

12

De kortgedingrechter stelde vast dat er tot dan geen enkele conclusie van OLAF en geen enkele handeling van de Commissie bestonden waarin rekwirant met name werd genoemd en die bezwarend voor hem zouden kunnen zijn. In deze omstandigheden oordeelde hij dat de vordering in de hoofdzaak strekkende tot nietigverklaring van de genomen of toekomstige besluiten met betrekking tot interne onderzoeken door OLAF, kennelijk niet-ontvankelijk was, en dat deze niet-ontvankelijkheid eveneens leidde tot de niet-ontvankelijkheid van de vorderingen in de punten 2 tot en met 9 van het verzoek in kort geding.

13

Hij baseerde zich voor deze conclusie op de volgende, in de punten 43 tot en met 47 van de bestreden beschikking genoemde, gronden:

14

In punt 50 van de bestreden beschikking voegde de kortgedingrechter hier met betrekking tot dezelfde vorderingen uit het verzoek in kort geding in wezen aan toe dat de mogelijke schending van de rechten van de verdediging, van het gerechtvaardigd vertrouwen dat de na afloop van de tuchtprocedure uitgesproken vrijspraak had doen ontstaan, en van het recht op geheimhouding van de werkzaamheden van de tuchtraad, niet behoorde tot het onderzoek van de ontvankelijkheid van het beroep in de hoofdzaak, maar van de gegrondheid ervan.

15

In punt 51 van de bestreden beschikking stelde de kortgedingrechter in ieder geval vast dat rekwirant niet had aangetoond dat OLAF conclusies had getrokken waarin hij met name werd genoemd, noch dat er een voorafgaande klacht bestond welke de uitoefening van zijn rechten van de verdediging zou hebben gerechtvaardigd, zodat deze rechten noch konden zijn ingeroepen, noch konden zijn geschonden.

16

In punt 52 van de bestreden beschikking wees de kortgedingrechter ook rekwirants stelling van de hand dat zijn vrijspraak na afloop van de tuchtprocedure hem op grond van het vertrouwensbeginsel een „fundamenteel recht om met rust gelaten te worden” garandeerde. In dit verband beklemtoonde de kortgedingrechter enerzijds dat artikel 11 van bijlage IX bij het Statuut bepaalt dat nieuwe feiten, gestaafd door deugdelijke bewijsmiddelen, altijd de heropening van een tuchtprocedure kunnen rechtvaardigen, en anderzijds dat de Commissie met betrekking tot het definitieve karakter van de tuchtprocedure reeds meermalen een voorbehoud had gemaakt.

17

De bewering als zouden de door Van Buitenen en de betrokken advocaat overgelegde bewijselementen op onrechtmatige wijze aan OLAF zijn toegezonden, wees de kortgedingrechter van de hand door in punt 53 van de bestreden beschikking te overwegen dat daarmee het gebruik dat OLAF van deze documenten maakt, niet kon worden aangevochten alvorens een conclusie uit zijn onderzoek was getrokken.

18

Vervolgens stelde de kortgedingrechter in punt 57 van de bestreden beschikking vast dat de in punt 1 van het verzoek in kort geding opgenomen vordering aangaande de toezending van bepaalde documenten, moest worden afgewezen op grond dat rekwirant door geen verklaring daarin werd geraakt, en de toepasselijke regels in een dergelijk geval niet in de toezending van documenten voorzagen.

19

Ten slotte stelde de kortgedingrechter in punt 58 van de bestreden beschikking vast dat de in de punten 10 en 11 van het verzoek in kort geding opgenomen vorderingen, ertoe strekkende dat de Commissie krachtens artikel 24 van het Statuut aan rekwirant bijstand verleent, evenmin konden worden toegewezen, aangezien het niet aan hem stond een standpunt in te nemen over niet bewezen feiten, waarvan het bovendien onzeker was of zij zouden intreden, noch de administratie te bevelen bij voorbaat af te zien van het uitoefenen van haar disciplinaire bevoegdheden.

20

Gómez-Reino concludeert dat het het Hof behage:

21

De Commissie concludeert tot afwijzing van de hogere voorziening wegens gedeeltelijke niet-ontvankelijkheid en gedeeltelijke ongegrondheid. Ingeval het Hof de hogere voorziening gegrond acht, betoogt zij subsidiair dat de kortgedingrechter met de bestreden beschikking geen uitspraak heeft gedaan over de fumus boni juris, noch over de voorwaarde van spoedeisendheid, en dat het verzoek om voorlopige maatregelen derhalve niet ten gronde is onderzocht, zodat de zaak niet in staat van wijzen is en het Hof niet zelf op dit verzoek kan beslissen. De Commissie concludeert in ieder geval tot aanhouding van de beslissing omtrent de kosten.

22

Rekwirant betoogt dat de bestreden beschikking niet ingaat op de argumenten die hij heeft aangevoerd met betrekking tot het bestaan van voor hem bezwarende handelingen, en derhalve onvoldoende is gemotiveerd. Hij heeft immers voor de kortgedingrechter aangevoerd dat zelfs wanneer uit de voorafgaande onderzoeken van OLAF geen definitieve conclusie in de zin van artikel 9 van verordening nr. 1073/1999 zou zijn getrokken, deze onderzoeken op grond van die verordening waren ingesteld, aanleiding hadden gegeven tot de verslagen van 31 januari en 15 februari 2002 en op zichzelf naar hun aard bezwarend voor hem waren, aangezien zij afbreuk deden aan zijn rechten van verdediging alsmede aan het rechtszekerheids- en het vertrouwensbeginsel, en waren uitgevoerd op grond van bewijselementen die in strijd met de geheimhouding van de tuchtprocedure aan OLAF waren toegezonden. Hij heeft zich tevens beroepen op het feit dat de kans bestond dat de eindconclusies waarin hij met name werd genoemd, werden opgenomen in een verslag dat tot disciplinaire of gerechtelijke stappen kon leiden. Voor het antwoord op deze argumenten moest dus volgens rekwirant worden aangetoond dat de gewraakte handelingen, inclusief de voorafgaande onderzoeken door OLAF, ofwel niet bestonden, ofwel geen bezwarende handelingen in de zin van de rechtspraak van het Hof vormden.

23

De kortgedingrechter heeft bij zijn antwoord op deze argumenten in punt 48 van de bestreden beschikking evenwel slechts opgemerkt dat er geen conclusies van OLAF of handelingen van de Commissie waarin hij met name werd genoemd, bestonden, die bezwarend voor hem konden zijn.

24

Bovendien heeft de kortgedingrechter in punt 49 van de bestreden beschikking zijn verklaringen tijdens de hoorzitting, hoewel deze de strekking van zijn schriftelijke verklaringen niet wijzigden, onjuist weergegeven.

25

Overigens heeft de kortgedingrechter, door in punt 50 van de bestreden beschikking te overwegen dat de mogelijke schending van de rechten van de verdediging niet behoorde tot het onderzoek van de ontvankelijkheid van het beroep, maar van de gegrondheid ervan, zijn stelling dat de inbreuk op de rechten van de verdediging nu juist wees op het bestaan van bezwarende handelingen, waardoor de vraag naar de ontvankelijkheid niet los kon worden gezien van die naar de gegrondheid, zonder motivering afgewezen.

26

Bovendien heeft de kortgedingrechter in het antwoord dat hij in punt 51 van de bestreden beschikking „in ieder geval” op de grieven inzake de schending van de rechten van de verdediging heeft gegeven, niet aangegeven waarom rekwirant niet behoefde te worden gewezen op zijn mogelijke betrokkenheid, noch op de inhoud van de tegen hem ingebrachte beschuldigingen, hoewel dit verzuim niet door het belang van het onderzoek gerechtvaardigd werd en de schriftelijke en mondelinge antwoorden van Kinnock aan de leden van COCOBU, die op 11 en 23 september 2002 door rekwirant aan het dossier in de kortgedingprocedure zijn toegevoegd, aantoonden dat de Commissie zelf van mening was dat de rechten van de verdediging ook golden in het stadium dat aan de onderzoeken van OLAF voorafging.

27

Wat ten slotte — aldus nog steeds rekwirant — de grieven betreft inzake de schending van het vertrouwens- en het rechtszekerheidsbeginsel, alsmede inzake het onregelmatig gebruik van bewijselementen, gaan ook de punten 52 en 53 van de bestreden beschikking mank aan een motiveringsgebrek, aangezien daarin geen passend antwoord wordt gegeven op zijn argumenten waarin hij met name heeft betoogd dat de brieven van de Commissie van 28 juni 2000 en 10 mei 2001 bij hem een gewettigd vertrouwen hadden gewekt.

28

De Commissie voert aan dat rekwirant noch de punten 40 tot en met 43 van de bestreden beschikking, noch het onderzoek van de vorderingen in zijn verzoek door de kortgedingrechter heeft aangevochten, zodat zijn stelling dat zijn voornaamste argumenten door deze rechter zijn verdraaid, ongegrond is. Door aan te geven dat de kortgedingrechter niet is ingegaan op zijn argumenten dat OLAF conclusies zou kunnen trekken waarin hij met name wordt genoemd, verdraait rekwirant de inhoud van zijn verzoek om voorlopige maatregelen, met name de punten 37 en 45 ervan, en bevestigt hij bovendien dat hij wist dat dergelijke conclusies niet bestonden. De inhoud van punt 49 van de bestreden beschikking vat de door rekwirant tijdens de hoorzitting naar voren gebrachte argumenten zo correct mogelijk samen. Punt 50 noemt een evidente rechtsregel, die geen verdere motivering behoeft. Ook de andere aangevochten punten van de bestreden beschikking zijn niet onvoldoende gemotiveerd.

29

Van de kortgedingrechter van het Gerecht kan niet worden geëist, dat hij uitdrukkelijk antwoordt op alle in de loop van het kort geding besproken feitelijke en rechtsvragen. Het is voldoende, dat de door hem in aanmerking genomen redenen, gelet op de omstandigheden van de zaak, zijn beschikking behoorlijk rechtvaardigen en het Hof in geval van een hogere voorziening in staat stellen zijn rechterlijke controle uit te oefenen [zie beschikkingen van 19 juli 1995, Commissie/Atlantic Container Line e.a., C-149/95 P(R), Jurispr. blz. I-2165, punt 58, en 11 juli 1996, Goldstein/Commissie, C-148/96 P(R), Jurispr. blz. I-3883, punt 25].

30

In casu wordt de niet-ontvankelijkverklaring van het verzoek om voorlopige maatregelen gemotiveerd door de vaststelling van de kortgedingrechter dat niet is aangetoond dat er op de dag van de uitspraak van de bestreden beschikking conclusies van OLAF of handelingen van de Commissie waarin rekwirant met name werd genoemd, bestonden, die bezwarend voor hem konden zijn.

31

De kortgedingrechter heeft deze vaststelling, in punt 48 van de bestreden beschikking, enerzijds gebaseerd op de in de punten 45 en 46 van deze beschikking genoemde overweging dat de ambtenaar tegen wie een onderzoek van OLAF loopt, altijd moet worden gehoord alvorens dit bureau conclusies opstelt, indien deze conclusies voorkomen in een verslag in de zin van artikel 9 van verordening nr. 1073/1999 waarin hij persoonlijk wordt beschuldigd. Anderzijds heeft de kortgedingrechter in punt 47 van de bestreden beschikking vastgesteld dat er in casu geen sprake was van een dergelijk verslag dat OLAF naar de Commissie zou hebben gezonden, dat tegen rekwirant geen disciplinaire of gerechtelijke stappen waren ondernomen waarmee aan een dergelijk verslag gevolg zou zijn gegeven, en dat uit de tekst van de brief van 8 april 2002 van Commissielid Kinnock aan rekwirant bleek dat dit soort stappen niet waren ondernomen.

32

Aldus heeft de kortgedingrechter zijn oordeel in punt 48 van de bestreden beschikking naar behoren gerechtvaardigd en voldoende nauwkeurig aangegeven welke feitelijke en juridische redenen aan dit oordeel ten grondslag liggen, zodat het Hof in staat is om zijn controle uit te oefenen.

33

Bij zijn beantwoording van de argumenten van rekwirant volgens welke OLAF interne onderzoeken heeft ingesteld die hem betroffen zonder hem te horen en de aldus gepleegde schendingen van de rechten van de verdediging op zichzelf voor hem bezwarend waren, heeft de kortgedingrechter in punt 51 van de bestreden beschikking overwogen dat, nu rekwirant niet heeft aangetoond dat OLAF alvorens hem te horen conclusies had getrokken waarin hij met name werd genoemd, hij geen grief kan aanvoeren die de uitoefening van de rechten van de verdediging rechtvaardigt en evenmin heeft aangetoond dat deze rechten zijn geschonden. Daarmee heeft de kortgedingrechter de argumenten van rekwirant beantwoord en duidelijk gemaakt dat hij, niettegenstaande de onnauwkeurige weergave van sommige elementen ervan in punt 49 van de bestreden beschikking, de strekking ervan niet heeft gewijzigd.

34

De omstandigheid dat de kortgedingrechter in punt 50 van de bestreden beschikking slechts heeft aangegeven dat de mogelijke schending van de rechten van de verdediging niet behoorde tot het onderzoek van de ontvankelijkheid van het beroep in de hoofdzaak, maar van de gegrondheid ervan, en in dit punt niet specifiek is ingegaan op het argument dat rekwirant niet op de hoogte was gebracht van het feit dat tegen hem een intern onderzoek was ingesteld waarbij zijn persoonlijke betrokkenheid kon blijken en het instellen van een onderzoek in die omstandigheden bezwarend voor hem was, duidt daarom, gelet op de vaststellingen in de punten 43 tot en met 47 van de bestreden beschikking, op zichzelf niet op een motiveringsgebrek dat de vernietiging van de bestreden beschikking kan rechtvaardigen.

35

Voor de vaststelling dat rekwirant zich niet op goede gronden kon beroepen op het vertrouwensbeginsel, heeft de kortgedingrechter in punt 52 van de bestreden beschikking overwogen dat artikel 11 van bijlage IX bij het Statuut bepaalt dat de tuchtprocedure kan worden heropend op grond van nieuwe feiten, en dat de brieven die de Commissie in 2000 ter uitvoering van de minnelijke schikking in de zaak T-108/00 R naar verschillende persorganen had gezonden, een voorbehoud bevatten met betrekking tot het definitieve karakter van de tuchtprocedure. Daarmee heeft de kortgedingrechter de afwijzing van het middel inzake de bescherming van het gewettigd vertrouwen voldoende nauwkeurig gerechtvaardigd, ook al is hij niet uitdrukkelijk ingegaan op het argument dat de onderzoeken van OLAF geen betrekking konden hebben op dezelfde elementen als die waarvan de Commissie in haar brieven van 28 juni 2000 en 10 mei 2001 de bewijskracht had uitgesloten.

36

Ten slotte heeft de kortgedingrechter, anders dan rekwirant betoogt, in punt 53 van de bestreden beschikking niet verzuimd om zich uit te spreken over het argument dat het toezenden aan OLAF van documenten of gegevens die onder de geheimhouding van de tuchtprocedure vielen, de onderzoeken van dit bureau onwettig maakten. Hij heeft uitdrukkelijk aangegeven — en ook op dat punt het Hof in staat gesteld zijn rechterlijke controle uit te oefenen — dat het gebruik dat OLAF van deze elementen maakt op grond van deze omstandigheid kan worden aangevochten, doch enkel wanneer OLAF eindconclusies uit zijn onderzoeken heeft getrokken.

37

Uit het voorgaande volgt dat de bestreden beschikking niet onvoldoende is gemotiveerd. Het eerste middel moet derhalve worden verworpen.

38

Rekwirant betoogt dat de kortgedingrechter enerzijds heeft gehandeld in strijd met de regels inzake de bewijslast, door zich op het standpunt te stellen dat „verzoeker het bestaan van een voor hem bezwarende handeling niet heeft kunnen bewijzen”, hoewel er objectief een sterk vermoeden heerste dat een dergelijke handeling wél bestond, en anderzijds het recht op een eerlijke procedure heeft geschonden, door het verzoek van rekwirant om overlegging van documenten af te wijzen, ofschoon deze documenten onmisbaar waren om het bestaan van bezwarende handelingen aan te tonen.

39

Aangaande de regels inzake de bewijslast voert rekwirant aan dat de kortgedingrechter in punt 26 van de bestreden beschikking zelf eraan heeft herinnerd dat de ontvankelijkheid van het beroep in de hoofdzaak in het kader van een kortgedingprocedure enkel kan worden getoetst indien deze niet op het eerste gezicht geheel is uitgesloten. In casu heeft rekwirant evenwel op basis van een reeks van bewijzen en ontegenzeggelijk objectieve aanwijzingen genoegzaam aangetoond dat de ontvankelijkheid van het beroep in de hoofdzaak kennelijk niet a priori kan worden uitgesloten. Derhalve stond het aan de Commissie om aan te tonen dat er geen bezwarende handelingen bestonden.

40

Het recht op een eerlijke procedure brengt volgens rekwirant, die zich daartoe met name beroept op het arrest van 17 december 1998, Baustahlgewebe/Commissie (C-185/95 P, Jurispr. blz. I-8417), mee dat de kortgedingrechter de Commissie beveelt om de documenten te overleggen die naar behoren zijn geïdentificeerd en van invloed zouden kunnen zijn op het geding, in het bijzonder de passages uit het rapport Van Buitenen en de daaruit op 31 januari en 15 februari 2002 door OLAF getrokken conclusies. Het feit dat reeds conclusies uit deze documenten waren getrokken, heeft de verplichting om deze te overleggen versterkt. Bovendien toonden de tijdens de hoorzitting aan de Commissie gestelde vragen aan dat de kortgedingrechter twijfelde aan het belang van deze documenten. Door genoegen te nemen met de nvmdelinge verklaringen van de Commissie en te weigeren om bij wijze van maatregelen van instructie of tot organisatie van de procesgang de overlegging van de betrokken documenten te bevelen, heeft de kortgedingrechter uitspraak gedaan zonder objectieve grondslag.

41

De Commissie is van mening dat het eerste onderdeel van dit middel, betreffende een vermeende onjuiste rechtsopvatting met betrekking tot de bewijslast, hoofdzakelijk erop neerkomt de soevereine beoordeling door de kortgedingrechter van de toereikendheid van bewijselementen te kritiseren en derhalve in het kader van de hogere voorziening niet kan worden toegewezen. Overigens heeft de kortgedingrechter, door vast te stellen dat er geen bezwarende handeling bestond, een feitelijke constatering gedaan welke overeenkomt met die van de Commissie tijdens de hoorzitting. Bovendien heeft de kortgedingrechter met de vaststelling dat de bewijslast op rekwirant rust en deze het bestaan van een dergelijke handeling niet heeft bewezen, niet op onwettige wijze de bewijslast omgekeerd. De Commissie had immers in het kader van een kortgedingprocedure geen negatief feit, te weten het ontbreken van een bezwarende handeling, kunnen bewijzen.

42

De Commissie betoogt dat het tweede onderdeel van dit middel, betreffende de schending van het „beginsel van onpartijdige rechtspraak”, alsmede van heibeginsel van equality of arms, evenmin kan worden aanvaard. De kortgedingrechter was in casu niet verplicht om maatregelen van instructie te gelasten, aangezien rekwirant niet voldoende aanwijzingen heeft verstrekt tot staving van de gestelde feiten en geen daartoe strekkend verzoek heeft ingediend. De kortgedingprocedure, die wordt gekenmerkt door een sneller onderzoek van de argumenten van partijen, leent zich overigens slecht voor dergelijke maatregelen van instructie. Rekwirant kan in hogere voorziening niet opkomen tegen de weigering om een verzoek in behandeling te nemen dat hij niet zelf bij de kortgedingrechter heeft ingediend, zoals punt 210 van zijn verzoek om voorlopige maatregelen doet vermoeden.

43

Met dit tweede middel, waarvan de twee onderdelen niet van elkaar kunnen worden gescheiden, betoogt rekwirant dat de kortgedingrechter het verzoek om voorlopige maatregelen niet wegens niet-ontvankelijkheid kon afwijzen zonder van tevoren de overlegging van de documenten te bevelen waarover enkel de Commissie beschikte en die onmisbaar waren om het bestaan van bezwarende handelingen aan te tonen. Door van hem te vergen dat hij zelf het bewijs van het bestaan van dergelijke handelingen leverde en zich enkel op de opmerkingen van de Commissie te baseren, heeft de kortgedingrechter volgens rekwirant zowel de regels inzake de bewijslast als het recht op een eerlijke procedure geschonden.

44

Rekwirant komt dus niet enkel op tegen de feitelijke vaststellingen van de kortgedingrechter, maar beoogt aan te tonen dat de bestreden beschikking, wat de juridische beoordeling door de kortgedingrechter van de hem voorgelegde feiten betreft, blijk geeft van een onjuiste rechtsopvatting, met name waar het gaat om de toepassing van de regels inzake de bewijslast [zie in die zin beschikking van 30 april 1997, Moccia Irme/Commissie, C-89/97 P(R), Jurispr. blz. I-2327, punten 39 en 40, en arrest van 8 juli 1999, Hüls/Commissie, C-199/92 P, Jurispr. blz. I-4287, punten 64 en 65].

45

In het kader van een kortgedingprocedure moet de verzoeker het bestaan aantonen van bepaalde elementen die aannemelijk maken dat het beroep in de hoofdzaak, waarmee het verzoek in kort geding samenhangt, ontvankelijk is, teneinde met name te voorkomen dat hij in kort geding opschorting van de tenuitvoerlegging verkrijgt van handelingen die, indien het beroep ten gronde niet-ontvankelijk wordt bevonden, vervolgens door het Hof niet worden nietig verklaard [zie in die zin beschikking van 18 november 1999, Pfizer Animal Health/Raad, C-329/99 P(R), Jurispr. blz. I-8343, punt 89].

46

Een dergelijk onderzoek van de ontvankelijkheid is in dit kader noodzakelijkerwijs beknopt, gezien het spoedeisende karakter van de procedure in kort geding, en is slechts mogelijk op basis van de door verzoeker aangedragen elementen. De conclusie van de rechter in kort geding loopt overigens niet vooruit op de beslissing die het Gerecht bij het onderzoek van de hoofdzaak zal nemen [zie beschikking van 12 oktober 2000, Federación de Cofradías de Pescadores de Guipúzcoa e.a./Raad, C-300/00 P(R), Jurispr. blz. I-8797, punt 35].

47

De vaststelling van het Gerecht dat rekwirant de tot staving van zijn beweringen benodigde gegevens niet heeft verstrekt, is een feitelijke vaststelling die tot de uitsluitende bevoegdheid van het Gerecht behoort, en kan niet worden betwist in het kader van een hogere voorziening (zie in die zin arresten van 1 oktober 1991, Vidrányi/Commissie, C-283/90 P, Jurispr. blz. I-4339, punt 12, en 18 november 1999, Tzoanos/Commissie, C-191/98 P, Jurispr. blz. I-8223, punt 23), tenzij het Gerecht de hem voorgelegde bewijsmiddelen verkeerd heeft geïnterpreteerd (zie in die zin arrest van 15 juni 2000, Dorsch Consult/Raad en Commissie, C-237/98 P, Jurispr. blz. I-4549, punten 35 en 36).

48

Weliswaar kan niet worden uitgesloten dat in bepaalde gevallen de regel volgens welke de verzoeker het bestaan moet aantonen van bepaalde elementen die aannemelijk maken dat het beroep in de hoofdzaak, waarmee het verzoek in kort geding samenhangt, ontvankelijk is, kan worden versoepeld. Dit geval kan zich voordoen wanneer het vereiste bewijs afhankelijk is van bewijselementen waarover uitsluitend de andere partij beschikt of wanneer die andere partij de bewijslevering onmogelijk heeft gemaakt (zie in die zin arrest van 28 april 1966, Ferriere e acciaierie Napoletane/Hoge Autoriteit, 49/65, Jurispr. blz. 103, 117).

49

Ook keert de aanwezigheid van een ernstig vermoeden ten gunste van de stelling van verzoeker de bewijslast om (zie in die zin arrest van 12 december 1956, Mirossevich/Hoge Autoriteit, 10/55, Jurispr. blz. 389, 413).

50

In de onderhavige zaak heeft de kortgedingrechter deze verschillende regels inzake de bewijslast evenwel niet miskend door in punt 44 van de bestreden beschikking vast te stellen dat rekwirant het bestaan van een voor hem bezwarende handeling niet heeft aangetoond.

51

Nadat de kortgedingrechter bij zijn uiteenzetting van de feiten in het onderhavige geval naar behoren de documenten heeft geïdentificeerd die het volgens rekwirant mogelijk maken om met een voldoende mate van nauwkeurigheid en waarschijnlijkheid aan te tonen dat de onderzoekshandelingen hem persoonlijk betroffen en bezwarend voor hem waren, heeft hij immers in punt 47 van de bestreden beschikking de opmerkingen van de Commissie in overweging genomen volgens welke in het bijzonder tegen rekwirant geen disciplinaire of gerechtelijke stappen zijn ondernomen naar aanleiding van een verslag van OLAF waarin hij zou worden beschuldigd. Daarmee heeft de kortgedingrechter impliciet, maar noodzakelijkerwijs vastgesteld dat de Commissie in ieder geval het tegenbewijs heeft geleverd van het vermoeden dat rekwirant heeft getracht te vestigen, en dat aan diens verzoek om een bevel tot overlegging van verscheidene documenten geen gevolg hoefde te worden gegeven.

52

Daarom heeft de kortgedingrechter, toen hij, gelet op al deze elementen en met een beoordeling die in hogere voorziening niet kan worden aangevochten, oordeelde dat rekwirant het bestaan van een voor hem bezwarende handeling niet heeft aangetoond, de regels inzake de bewijslast niet onjuist toegepast. Derhalve kan rekwirant niet op goede gronden stellen dat de beginselen van het recht op een eerlijke procedure zijn geschonden.

53

Uit het voorgaande volgt dat het tweede middel moet worden verworpen.

54

Rekwirant betoogt dat de kortgedingrechter met de vaststelling dat geen beroep kan worden gedaan op artikel 4 van besluit 1999/396 en de artikelen 2 en 9 van verordening nr. 1073/1999, noch op de algemene beginselen van eerbiediging van de rechten van de verdediging en van de wettigheid van bestuurshandelingen, zolang OLAF uit zijn formele onderzoeken nog geen eindconclusies heeft getrokken waarin rekwirant met name wordt genoemd, blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting.

55

In de eerste plaats vereist artikel 4 van besluit 1999/396 in casu dat rekwirant spoedig wordt ingelicht over zijn mogelijke persoonlijke betrokkenheid bij zaken waarop de nieuwe nasporingen van OLAF betrekking hebben, en dat hem, in ieder geval voordat er uit dit onderzoek conclusies worden getrokken waarin hij met name wordt genoemd, gelegenheid wordt gegeven zich over alle hem betreffende feiten uit te spreken.

56

Voorts heeft de kortgedingrechter, door in de punten 46 en 47 van de bestreden beschikking vast te stellen dat de conclusies van een onderzoek van OLAF waarin een ambtenaar met name wordt genoemd, noodzakelijkerwijs die zijn welke moeten leiden tot disciplinaire of gerechtelijke gevolgen, de strekking van artikel 9 van verordening nr. 1073/1999 miskend. Door te bepalen dat een onderzoek van OLAF „inzonderheid” gevolgen kan hebben op „disciplinair en gerechtelijk vlak”, sluit dit artikel de mogelijkheid van andere acties niet uit, bijvoorbeeld door de betrokken instelling aan OLAF gerichte verzoeken om aanvullende informatie — zoals overigens geregeld wordt door artikel 5, lid 7, van het besluit van de Commissie van 19 februari 2002 inzake administratieve onderzoeken en tuchtprocedures — of een besluit tot het instellen van een formeel onderzoek.

57

Ten slotte heeft de kortgedingrechter — aldus nog steeds rekwirant — inbreuk gemaakt op het beginsel van eerbiediging van de rechten van de verdediging dat, ook zonder wettelijke bepaling, geldt in elke tegen een persoon gerichte procedure die kan leiden tot een voor hem bezwarende handeling, zelfs wanneer het gaat om een inleidende procedure. Zoals hij reeds stelde in het kader van zijn eerste middel (zie punt 26 van de onderhavige beschikking), toonden de schriftelijke en mondelinge antwoorden van Kinnock aan de leden van COCOBU aan dat de Commissie zelf van mening was dat de rechten van de verdediging ook golden in het stadium dat aan de onderzoeken van OLAF voorafging. Overigens hecht OLAF er veel belang aan dat de informatie waarover het beschikt, hem met inachtneming van de legitieme rechten van de betrokken personen is overgelegd, zoals bepaald in punt d van de „richtsnoeren voor [zijn] optreden”, die op de internetsite van OLAF zijn bekendgemaakt.

58

De Commissie zet in de inleidende opmerkingen van haar verweerschrift en alvorens rechtstreeks te antwoorden op het laatste middel van de hogere voorziening, uiteen dat de door haar op 7 augustus 2002 in eerste instantie gemaakte opmerkingen, volgens welke rekwirant vroeg om opschorting van louter voorbereidende maatregelen die bovendien als zodanig niet tot enige procedure tegen hem konden leiden, nog steeds volledig van kracht zijn. Zij bevestigt dat de door rekwirant aangehaalde stukken niet specifiek op hem betrekking hebben en dat indien zijn situatie in de toekomst door OLAF nauwkeuriger mocht worden onderzocht, hij daarvan in kennis zou worden gesteld voordat conclusies zouden worden getrokken. Zij stelt dat deze beoordeling van de feiten, die rekwirant zelf, met name in de punten 36, 45 en 46 van zijn verzoek, heeft erkend, voor de kortgedingrechter niet is weersproken en in hogere voorziening niet meer kan worden aangevochten.

59

De Commissie betoogt dat op de rechten van de verdediging geen beroep kan worden gedaan wanneer een bezwarende handeling ontbreekt, en dat het middel derhalve faalt. Een dergelijk middel kan alleen worden voorgesteld ter ondersteuning van de betwisting van een definitief bezwarend besluit. De stelling van rekwirant dat het bestaan van een bezwarende handeling blijkt uit de schending van de rechten van de verdediging, is in strijd met dit beginsel en maakt de ontvankelijkheid van beroepen afhankelijk van de subjectieve beoordeling van rekwirant. Punt 50 van de bestreden beschikking bevat niet meer dan een verwijzing naar dit beginsel. Het enkele feit dat OLAF nasporingen doet, kan in deze omstandigheden op zichzelf niet de inachtneming van de rechten van de verdediging in een zo vroeg stadium rechtvaardigen.

60

Ook het feit dat OLAF conclusies trekt aangaande een personeelslid, wat hier overigens in het geheel niet is gebeurd, levert niet automatisch een voor beroep vatbare handeling op. Dat artikel 4 van besluit 1999/396 garanties bevat voor de eerbiediging van de rechten van de verdediging, leidt niet tot een ander oordeel. Het gebruik van de woorden „in ieder geval” in het begin van punt 51 van de bestreden beschikking, geeft ten slotte aan dat het hier gaat om een overweging ten overvloede en dat een eventuele onjuiste rechtsopvatting waaraan deze mank mocht gaan, geen gevolgen heeft voor de gegrondheid van deze beschikking.

61

Voor een ambtenaar bezwarende handelingen zijn handelingen die rechtstreekse gevolgen hebben voor diens rechtspositie (arrest van 10 december 1969, Grasselli/Commissie, 32/68, Jurispr. blz. 505, punt 4). Alleen maatregelen die bindende rechtsgevolgen in het leven roepen, welke de belangen van de verzoeker kunnen aantasten doordat zij diens rechtspositie aanmerkelijk wijzigen, zijn te beschouwen als handelingen of besluiten die vatbaar zijn voor beroep tot nietigverklaring (arrest van 14 februari 1989, Bossi/Commissie, 346/87, Jurispr. blz. 303, punt 23).

62

In ambtenarenzaken vormen de handelingen ter voorbereiding van een definitief besluit geen bezwarend besluit, en kunnen dergelijke handelingen slechts incidenteel worden bestreden bij een beroep tegen vernietigbare handelingen (zie arresten van 7 april 1965, Weighardt/Commissie, 11/64, Jurispr. blz. 357, 375, en Bossi/Commissie, reeds aangehaald, punt 23). Ook wanneer bepaalde louter voorbereidende maatregelen bezwarend kunnen zijn voor een ambtenaar, voorzover zij van invloed kunnen zijn op de inhoud van een latere, voor beroep vatbare handeling, dan nog kunnen deze maatregelen geen voorwerp van een zelfstandig beroep uitmaken, en dienen zij te worden aangevochten door middel van een tegen deze handeling gericht beroep (zie in die zin arrest van 11 juli 1968, Van Eick/Commissie, 35/67, Jurispr. blz. 461, 480).

63

In het onderhavige geding blijkt uit artikel 4 van besluit 1999/396 dat de betrokken ambtenaar, wanneer dit het onderzoek niet dreigt te benadelen, spoedig moet worden ingelicht over de mogelijkheid van zijn persoonlijke betrokkenheid, en dat in geen geval na afloop van het onderzoek conclusies kunnen worden getrokken waarin een ambtenaar van de Commissie met name wordt genoemd, zonder dat de betrokkene in de gelegenheid is gesteld zich over alle hem betreffende feiten uit te spreken.

64

Het niet in acht nemen van deze bepalingen, die de voorwaarden vaststellen waaronder de eerbiediging van de rechten van de verdediging van de betrokken ambtenaar kan worden verenigd met de voor dit soort onderzoeken kenmerkende vertrouwelijkheidseisen, zou een schending van wezenlijke vormvoorschriften van de onderzoeksprocedure vormen.

65

Daaruit volgt evenwel niet dat de voorbereidingsmaatregelen, die de instelling en de uitvoering van een intern onderzoek voor deze ambtenaar inhouden, voorwerp van een zelfstandig beroep kunnen uitmaken, dat zich onderscheidt van het beroep dat betrokkene tegen het definitieve besluit van de administratie kan instellen. Anders dan rekwirant betoogt, kan noch het bestaan van schendingen van de rechten van de verdediging — gesteld dat deze bewezen zouden zijn — noch het feit dat interne onderzoeken worden uitgevoerd, op zichzelf aantonen dat een bezwarende, dat wil zeggen voor beroep in rechte vatbare, handeling is verricht.

66

Derhalve heeft de kortgedingrechter, door op grond van de in de punten 43 tot en met 48 van de bestreden beschikking genoemde redenen vast te stellen dat rekwirant geen nietigverklaring kan vorderen van de onderzoekshandelingen van OLAF, geen blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting.

67

Bovendien heeft de kortgedingrechter, door in punt 47 van de bestreden beschikking met een beoordeling die in hogere voorziening niet kan worden aangevochten, vast te stellen dat OLAF geen conclusies heeft getrokken waarin rekwirant met name wordt genoemd, en door in de punten 50 en 51 van deze beschikking te oordelen dat in deze omstandigheden rekwirant in ieder geval geen grieven inzake de schending van de rechten van de verdediging kan aanvoeren, een juiste uitlegging gegeven van de regels betreffende de ontvankelijkheid van beroepen tegen maatregelen welke een louter voorbereidend karakter dragen, zodat de bestreden beschikking niet mank gaat aan een onjuiste rechtsopvatting.

68

Daar komt bij dat de kortgedingrechter, door in punt 46 van de bestreden beschikking vast te stellen dat de conclusies van een onderzoek van OLAF waarin een ambtenaar met name wordt genoemd in de zin van artikel 4 van besluit 1999/396, noodzakelijkerwijs deel uitmaken van een onder het gezag van de directeur van dit bureau opgesteld verslag, zoals artikel 9 van verordening nr. 1073/1999 bepaalt, en dat de door de betrokken instelling aan het intern onderzoek gegeven gevolgen „inzonderheid” van disciplinaire en gerechtelijke aard kunnen zijn, de strekking van de aldus door hem uitgelegde bepalingen niet heeft miskend.

69

Weliswaar heeft deze rechter in punt 47 van de bestreden beschikking opgemerkt dat „geen disciplinaire of gerechtelijke stappen” zijn ondernomen waarbij rekwirant beschuldigd werd, en aldus niet nader gepreciseerd dat de betrokken instelling naar aanleiding van een intern onderzoek van OLAF „inzonderheid” deze stappen, maar daarnaast ook andere, kan nemen, doch deze onnauwkeurigheid kan, gelet op de in punt 46 van de bestreden beschikking genoemde gronden, op zichzelf niet aantonen dat de kortgedingrechter zijn standpunt dat het bureau in casu geen conclusie heeft getrokken waarin rekwirant met name wordt genoemd, heeft gebaseerd op een onjuiste beoordeling van de op het geding toepasselijke bepalingen.

70

In deze omstandigheden is de stelling van rekwirant dat de kortgedingrechter blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door vast te stellen dat bij gebreke van een bezwarende handeling voor hem geen beroep kan worden gedaan op de eerbiediging van de rechten van de verdediging, ongegrond.

71

Derhalve moet het derde middel worden verworpen.

72

Uit het voorgaande volgt dat de hogere voorziening moet worden afgewezen.

73

Volgens artikel 69, lid 2, van het Reglement voor de procesvoering, dat ingevolge artikel 118 van toepassing is op de procedure in hogere voorziening, wordt de in het ongelijk gestelde partij in de kosten verwezen, voorzover dit is gevorderd.

74

De Commissie heeft niet uitdrukkelijk geconcludeerd tot verwijzing van rekwirant in de kosten, maar tot aanhouding van de beslissing omtrent de kosten in de onderhavige procedure. Derhalve behoeft rekwirant, hoewel in het ongelijk gesteld, niet te worden verwezen in de kosten van de hogere voorziening.

DE PRESIDENT VAN DE ZESDE KAMER VAN HET HOF,

waarnemend voor de president van het Hof krachtens artikel 85, tweede alinea, van het Reglement voor de procesvoering van het Hof, dat ingevolge artikel 118 van toepassing is op de procedure in hogere voorziening,

beschikt: