Zaak C‑18/02

Danmarks Rederiforening, optredend voor DFDS Torline A/S

tegen

LO Landsorganisationen i Sverige, optredend voor SEKO Sjöfolk Facket för Service och Kommunikation

(verzoek van het Arbejdsret om een prejudiciële beslissing)

„Executieverdrag – Artikel 5, punt 3 – Bevoegdheid ten aanzien van verbintenissen uit onrechtmatige daad – Plaats waar schadebrengend feit zich heeft voorgedaan – Maatregel door vakbond in verdragsluitende staat genomen tegen reder van in andere verdragsluitende staat geregistreerd schip”

Samenvatting van het arrest

1.        Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging van beslissingen – Protocol betreffende uitlegging van verdrag door Hof van Justitie – Nationale rechterlijke instanties die bevoegd zijn Hof om prejudiciële beslissing te verzoeken – Arbejdsret naar Deens recht, dat in eerste en laatste instantie bevoegd is ter zake van geschillen over rechtmatigheid van bepaalde collectieve acties – Daaronder begrepen

(Protocol van 3 juni 1971, art. 2)

2.        Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging van beslissingen – Bijzondere bevoegdheden – Bevoegdheid „ten aanzien van verbintenissen uit onrechtmatige daad” – Begrip – Vordering in rechte betreffende rechtmatigheid van collectieve actie, die behoort tot uitsluitende bevoegdheid van andere rechterlijke instantie dan die welke bevoegd is te oordelen over eventuele vorderingen tot schadevergoeding – Daaronder begrepen

(Executieverdrag van 27 september 1968, art. 5, punt 3)

3.        Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging van beslissingen – Bijzondere bevoegdheden – Bevoegdheid „ten aanzien van verbintenissen uit onrechtmatige daad” – Plaats waar schadebrengend feit zich heeft voorgedaan – Schade voortvloeiend uit collectieve actie van vakbond in verdragsluitende staat die in andere verdragsluitende staat geregistreerd schip in zijn territoriale wateren heeft ontvangen – Bepaling van plaats van schade in vlagstaat – Inaanmerkingneming van criterium van nationaliteit van schip – Grenzen

(Executieverdrag van 27 september 1968, art. 5, punt 3)

1.        Het Arbejdsret, de Deense rechterlijke instantie die als enige bevoegd is om in eerste en laatste instantie een uitspraak te doen over bepaalde conflicten op het gebied van het arbeidsrecht, inzonderheid die inzake de rechtmatigheid van collectieve acties die zijn gericht op het verkrijgen van een collectieve arbeidsovereenkomst, is ontvankelijk wanneer het bij het Hof een verzoek om een prejudiciële beslissing indient krachtens artikel 2, punt 1, tweede streepje, van het Protocol van 3 juni 1971 betreffende de uitlegging door het Hof van het Verdrag van 27 september 1968 betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken. Hoewel deze rechterlijke instantie niet wordt vermeld in punt 1, en niet rechtspreekt in hoger beroep, zoals voorgeschreven in punt 2 van ditzelfde artikel, dat bepaalt welke rechterlijke instanties van de verdragsluitende partijen het Hof kunnen verzoeken, bij wijze van prejudiciële beslissing een uitspraak te doen over de uitlegging van het Executieverdrag, zou de conclusie dat het zich niet tot het Hof kan wenden, immers tot onaanvaardbaar gevolg hebben dat in Denemarken vraagstukken over de uitlegging van het verdrag die zijn ontstaan in het kader van bepaalde, onder het arbeidsrecht vallende acties, nooit het voorwerp zouden kunnen zijn van een prejudiciële verwijzing.

(cf. punten 14-18)

2.        Artikel 5, punt 3, van het Verdrag van 27 september 1968 betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken, moet aldus worden uitgelegd dat het begrip „verbintenissen uit onrechtmatige daad” zich uitstrekt tot een vordering in rechte met betrekking tot de rechtmatigheid van een collectieve actie, die overeenkomstig het recht van de betrokken verdragsluitende staat behoort tot de uitsluitende bevoegdheid van een andere rechterlijke instantie dan die welke bevoegd is te oordelen over de verzoeken tot vergoeding van de door die actie veroorzaakte schade.

Voor de toepassing van artikel 5, punt 3 van dit verdrag op een dergelijke situatie volstaat het overigens dat de collectieve actie een noodzakelijke voorwaarde is voor solidariteitsacties die schade kunnen veroorzaken, zonder dat het absoluut nodig is dat de schade een zeker of waarschijnlijk gevolg is van de collectieve actie als zodanig.

Aan de toepassing van deze bepaling staat niet in de weg dat de uitvoering van de collectieve actie door de partij die deze heeft aangezegd, is opgeschort in afwachting van de uitspraak over de rechtmatigheid van die actie.

(cf. punten 28-29, 34, 38, dictum 1)

3.        Artikel 5, punt 3, van het Verdrag van 27 september 1968 betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken moet aldus worden uitgelegd dat schade als gevolg van een collectieve actie die door een vakbond wordt ondernomen in een verdragsluitende staat waar een in een andere verdragsluitende staat geregistreerd schip vaart, niet noodzakelijkerwijze kan worden geacht te zijn ingetreden in de vlagstaat met als gevolg dat de rederij in die staat een schadevordering tegen die vakbond kan indienen.

In dat verband moet de staat waar het schip is geregistreerd, slechts worden beschouwd als één van de elementen aan de hand waarvan kan worden bepaald waar de schade is ingetreden. De vlagstaat zou daarentegen noodzakelijkerwijs moeten worden beschouwd als de plaats waar het schadebrengende feit de schade heeft veroorzaakt, ingeval de schade aan boord van het vaartuig is ingetreden.

(cf. punten 44-45, dictum 2)