7.2.2022   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 63/15

Bekendmaking van een aanvraag tot registratie van een naam overeenkomstig artikel 50, lid 2, punt a), van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad inzake kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten en levensmiddelen

(2022/C 63/09)

Deze bekendmaking verleent het recht om op grond van artikel 51 van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad (1) binnen drie maanden na de datum van deze bekendmaking bezwaar aan te tekenen tegen de aanvraag.

ENIG DOCUMENT

“Maranho da Sertã”

EU-nr.: PGI-PT-02606 – 11 mei 2020

BOB ( ) BGA (X)

1.   Naam/namen

“Maranho da Sertã”

2.   Lidstaat of derde land

Portugal

3.   Beschrijving van het landbouwproduct of levensmiddel

3.1.   Productcategorie

Categorie 1.2. Vleesproducten (verhit, gepekeld, gerookt enz.)

3.2.   Beschrijving van het product waarvoor de in punt 1 vermelde naam van toepassing is

“Maranho da Sertã” is een worst die wordt gemaakt door een geiten- of schapenmaag (bekend als de bandouga) te vullen met een mengsel van ingrediënten dat wordt geproduceerd, bereid en ingebracht overeenkomstig het productdossier.

“Maranho da Sertã” moet voldoen aan de volgende grenswaarden voor ingrediënten (% gewicht):

—

geiten en/of schapenvlees: hoofdingrediënt, 30 % tot en met 40 %;

—

Carolino-rijst: 15 % tot en met 25 %;

—

munt: 2 % tot en met 6 %;

—

varkensvet: 7 % tot en met 25 %;

—

ham: 2 % tot en met 12 %;

Ook de volgende ingrediënten zijn verplicht: olijfolie (olijfolie van de eerste persing of extra olijfolie van de eerste persing), witte wijn, water en zout. Het hoofdingrediënt moet echter altijd geiten- en/of schapenvlees zijn.

De volgende ingrediënten kunnen eventueel worden toegevoegd: chouriço-worst, citroensap, peper of piri-pirikruiden en knoflook.

“Maranho da Sertã” is maagvormig (naar binnen gebogen of in de vorm van een “C”). Het uiterlijk is ruw en de honingraattextuur van de maag is zichtbaar. Het omhulsel houdt de inhoud bij elkaar zonder er volledig aan vast te plakken. De worst is één geheel en de handstiksels zijn zichtbaar met het blote oog. De binnenkant heeft een onregelmatige structuur wanneer het is gesneden; de kleuren van het vlees en de munt zijn zichtbaar tussen de stukken rijst.

Als je “Maranho da Sertã” eet, proef je geiten- of schapenvlees met munt, en in mindere mate ham en chouriço-worst. De aroma’s van munt en geiten- en/of schapenvlees voeren de boventoon.

Gekookt kan het gewicht van een hele “Maranho da Sertã”-worst variëren van 200 g tot en met 1 200 g. De worst kan in zijn geheel (rauw, gekookt of voorgekookt) of in plakjes gesneden (gekookt of voorgekookt) in de handel worden gebracht.

Het hoeveelheid natrium (g/100 g) kan variëren van 0,7 tot 2,9. De energiewaarde (kcal/kJ) per 100 g kan variëren van 145/607 tot 255/1 068.

“Maranho da Sertã” verschilt van andere maranhos omdat wilde tijm (Thymus serpyllum) niet tot de ingrediënten behoort, er geen synthetische omhulsels worden gebruikt en de worst met de hand, met naald en draad, wordt vastgenaaid.

3.3.   Diervoeders (alleen voor producten van dierlijke oorsprong) en grondstoffen (alleen voor verwerkte producten)

De verplichte ingrediënten voor het maken van “Maranho da Sertã” zijn: geiten- of schapenmaag (bandouga), geiten- en/of schapenvlees, munt, carolino-rijst, ham, varkensvet, olijfolie (olijfolie van de eerste persing of extra olijfolie van de eerste persing), witte wijn, zout en water. De volgende ingrediënten kunnen op facultatieve basis worden toegevoegd: chouriço-worst, citroensap, peper of piri-pirikruiden en knoflook.

3.4.   Specifieke onderdelen van het productieproces die in het afgebakende geografische gebied moeten plaatsvinden

De werkzaamheden voor de productie en bereiding van “Maranho da Sertã” moeten binnen het geografische gebied worden uitgevoerd.

3.5.   Specifieke voorschriften betreffende het in plakken snijden, het raspen, het verpakken, enz. van het product waarnaar de geregistreerde naam verwijst

Wanneer “Maranho da Sertã” niet direct op de plaats van productie wordt geconsumeerd, moet het product ofwel geheel (rauw, gekookt of voorgekookt), ofwel in plakken (gekookt of voorgekookt) worden verpakt en gekoeld worden bewaard tot het in de handel wordt gebracht.

Wanneer het product wordt gesneden, moet dat op zodanige wijze gebeuren dat de plakken niet uit elkaar vallen nadat ze zijn verpakt. Het product mag niet worden omgepakt.

Gezien de fragiele consistentie, de kruimelige aard van de vulling en de bederfelijkheid, kan “Maranho da Sertã” gemakkelijk beschadigd raken als het niet op de juiste manier wordt behandeld. Om te garanderen dat de eigenschappen van het eindproduct behouden blijven en microbiologische verontreiniging wordt vermeden, moet “Maranho da Sertã” onmiddellijk worden verpakt op de plek van productie.

3.6.   Specifieke voorschriften betreffende de etikettering van het product waarnaar de geregistreerde naam verwijst

Op het etiket van “Maranho da Sertã” moet:

a)

een van de volgende bewoordingen worden vermeld: “Maranho da Sertã – Indicação Geográfica Protegida” of “Maranho da Sertã – IGP”;

b)

de identiteit van de toezichthoudende instantie worden vermeld.

4.   Beknopte beschrijving van het afgebakende geografische gebied

“Maranho da Sertã” wordt uitsluitend geproduceerd in de gemeente Sertã.

5.   Verband met het geografische gebied

Het verband tussen “Maranho da Sertã” en het geografische gebied blijkt uit de reputatie van het product.

“Maranho da Sertã” geniet een uitstekende reputatie als een van de meest geprezen gastronomische producten van de regio. Deze reputatie, die in de loop der tijd is gegroeid, steunt op de lokale expertise om de typische ingrediënten uit de regio op de best mogelijke wijze te gebruiken voor het maken van een zeer gewaardeerd karakteristiek product.

De kenmerken die “Maranho da Sertã” uniek maken zijn:

—

geen gebruik van synthetische omhulsels;

—

het omhulsel wordt met de hand gestikt, wat helpt om de uiteindelijke vorm van het product (maagvormig) te bepalen en te voorkomen dat het product barst wanneer het wordt gekookt;

—

het gebruik van munt als ingrediënt, in plaats van wilde tijm.

Dit product is van groot belang voor de lokale economie. In 2014 waren er ten minste “zeventien bedrijven in de gemeente die maranho produceerden”, met een gezamenlijke verkoop van maranho van “meer dan 57 000 kg” in dat jaar (O Mirante, “Maranho-festival toont het beste van Sertã”, 14 juli 2016). Volgens deze bron zorgen deze bedrijven “voor meer dan honderd banen”, hetgeen zeer belangrijk is voor een gemeente met minder dan 15 000 inwoners (cijfers van het Portugese nationaal bureau voor de statistiek, 2017). Het economische belang van de productie van “Maranho da Sertã” is onderstreept door de krant Público, waarin in 2008 werd opgemerkt dat “het behoud van tradities en kwaliteit winstgevend kan zijn”, zoals aangetoond door “een zakenman uit Sertã met twee hotels, die tussen januari en juli vier ton maranhos verkocht” (rubriek “Koken”: “Vereniging houdt tien traditionele gerechten die dreigen te verdwijnen in stand”, 22 december 2008).

“Maranho da Sertã” wordt genoemd en geprezen in talloze kranten, boeken en andere publicaties, waarin het wordt aangemerkt als een van de belangrijkste handelsmerken van de regionale keuken en een reden om de regio een bezoek te brengen. In deze bronnen wordt uitgelegd dat de “Maranho da Sertã”, “een klein zakje gevuld met een mengsel van lams- of geitenvlees, rijst, ham, chouriço-worst, peper en witte wijn en zwaar gekruid met munt”, “een van de bekendste gerechten van Sertã is (“Rota da Estrada Nacional 2”, Revista Descla, 2017). Het product heeft zelfs de status van “pijler van de keuken van Sertã” gekregen (mediotejo.net, “De gastronomische rijkdom van de gemeente Sertã”, 13 juli 2018). Hieruit volgt dat “geen reis [naar Sertã] compleet is zonder de traditionele bucho (maag gevuld met vlees en rijst) en maranhos, bereid volgens traditionele recepten, te hebben geproefd” (Caras, “Sertã: leisteen en bos”, 8 mei 2016) en dat bezoekers worden aangemoedigd om “de maranhos uit te proberen, de maag van een geit of geitenlam, gevuld met een mengsel van vlees, rijst en kruiden” (Destak, “Ontdek de bergpaden van Sertã”, 7 augustus 2013). In zijn in Brazilië uitgegeven book (Como fazer turismo de qualidade a baixo custo - Portugal (“Kwaliteitstoerisme met beperkt budget – Portugal”), Trampolim, Brasilia, tweede druk, 2017) verklaart Stelson S. Ponce de Azevedo dat het mooiste van Sertã de wijnen en het eten zijn: gevulde varkensmaag en maranhos.

Naast het feit dat het op grote schaal wordt gegeten in de plaatselijke restaurants (zie Público, “In februari staan in Sertã maranho en gevulde maag op het menu”, 26 januari 2017), staat “Maranho da Sertã” ook op het menu van restaurants in veel andere plaatsen in Portugal, met name in Lissabon en Porto, waar het wordt gewaardeerd door zowel de lokale bevolking als toeristen (zie Visão, “Mensen van heinde en verre zeggen dat Portugal “in” is... en de toeristen bevestigen dat”, 29 mei 2014; Expresso, “Uit eten met José Quitério”, 10 februari 2011; zie ook andere publicaties). “Maranho da Sertã” wordt ook verkocht in verschillende supermarkten en gespecialiseerde winkels, waar het vaak wordt verkocht als delicatesse (zie http://www.apetece.elcorteingles.pt/o-mais-fresco/orgulho-da-beira/, website bezocht op 12 december 2018; zie ook elders).

Dat “Maranho da Sertã” is erkend als een typisch product met zijn eigen specifieke kenmerken, dat verschilt van de meeste traditionele Portugese worsten en gevulde vleesproducten, houdt zeker verband met de schapen- en geitenhouderij die typisch is voor de regio waarin de gemeente Sertã ligt, waar meer dan 100 000 geiten en schapen worden gehouden (Salavessa, João; “Traditionele worstenmakerij in het Pinhal-gebied – Kenmerken en verbeteringen van de technologie voor de vervaardiging van maranhos, Technische Universiteit van Lissabon, Lissabon, 2009).

De reputatie van “Maranho da Sertã” heeft geleid tot de lancering van het Maranho-festival, een evenement dat sinds 2011 jaarlijks wordt gehouden in de gemeente Sertã en waar de vele duizenden bezoekers en liefhebbers van dit product kunnen deelnemen aan maranho-proeverijen en kookdemonstraties van prestigieuze Portugese chef-koks zoals Filipa Gomes of Justa Nobre kunnen bijwonen (zie Expresso, “Gastronomisch festival: maranho op het menu in Sertã”, 8 juli 2014; Port.com, “Maranho-festival in Sertã”, 14 juli 2017; Reconquista, “Sertã: Maranho-festival duurt tot en met zondag”, 12 juli 2018; evenals andere publicaties).

“Maranho da Sertã” is in de twintigste eeuw opgekomen als een product dat voornamelijk werd gegeten op feesten. Een bron waaruit het belang van dit product voor de regio goed naar voren komt, is het verslag van de befaamde lunch die op 13 april 1913 in Cernache do Bonjardim (een plaats in de gemeente Sertã) werd aangeboden aan Afonso Costa (minister en premier in de Eerste Portugese Republiek), waarbij de traditionele maranho het hoofdgerecht was.

Jaime Lopes Dias noemt de “Maranho da Sertã” meerdere malen in zijn werk Etnografia da Beira (“Etnografie van de regio Beira”), een reeks van elf delen, die zijn gepubliceerd tussen 1926 en 1971, waarin de regio Beira Baixa en zijn gebruiken worden beschreven). Enkele voorbeelden:

—

In deel VI, gepubliceerd in 1942, merkt de auteur op dat “de dagen dat het vlas wordt gekapt feestelijke dagen zijn voor de families in de gemeente Sertã. Dan wordt er een groot vleesdiner gehouden en staan maranhos gegarandeerd op het menu”;

—

In deel VII, gepubliceerd in 1948, schrijft de auteur dat “in Arnoia, Castelo Sertã de maranhos (geiten- of geitenlamsmaag, ham, paio-worst, peper, munt enz. gevuld in kleine zakjes gemaakt van geiten- of geitenlamsdarm) een hoofdgerecht zijn op elk bruiloftsfeest”;

—

In deel X, gepubliceerd in 1970, schrijft de auteur dat “op feestdagen of drukke werkdagen een uitgebreide maaltijd een zekerheid is, met vlees en specialiteiten als de maranhos, die zeer geschikt zijn voor het bereiden van dagelijkse maaltijden of tussendoortjes voor degenen die buitenshuis werken”. In hetzelfde deel beschrijft de auteur de maranho als “een lekkernij die is gemaakt van rijst, varkensvet, ham, varkenshaas, chouriço-worst, geitenlamsvlees, munt, zout, peper, knoflook”.

—

Het is duidelijk dat de samenstelling van de door deze auteur gepresenteerde “Maranho da Sertã” niet veel verschilt van die welke momenteel door de producenten wordt gebruikt.

—

Een verscheidenheid aan referenties bewijzen dat “Maranho da Sertã” gedurende de twintigste eeuw, en tot op de dag van vandaag, continu wordt gemaakt en gegeten, en altijd een uitstekende reputatie heeft genoten. Enkele voorbeelden:

—

In een kookwedstrijd die in 1962 werd georganiseerd door de nationale omroep RTP en het bureau voor toeristeninformatie, won Noémia Neves de tweede prijs met een recept gebaseerd op dit traditionele product. Het recept werd gepubliceerd in een boek dat na de wedstrijd werd uitgebracht;

—

Maria Odette Cortes Valente, in Cozinha Regional Portuguesa (“De regionale Portugese keuken”) (1973), en Maria de Lourdes Modesto, in Cozinha Traditional Portuguesa (“De traditionele Portugese keuken”) (1982), hebben zich beiden lovend uitgelaten over dit product;

—

In 1984 nam de gemeente Sertã voor het eerst deel aan het nationale gastronomiefestival van Santarém. “Maranho da Sertã” stond prominent op het ingezonden menu (zie A Comarca da Sertã, “Vierde nationale gastronomiefestival van Santarém”, 21 september 1984). Ook in 1985, op de Feira das Regiões (“regiobeurs”), nam Sertã “Maranho da Sertã” op in het menu (zie A Comarca da Sertã, “De regiobeurs, tijdens de Internationale Beurs van Lissabon (FIL)”, 31 mei 1985). Dit werd gevolgd door talloze andere deelnamen aan andere festivals en evenementen;

—

In 1986 bestempelde de krant A Comarca da Sertã de maranho als een van de gastronomische successen van de gemeente (“Producten Made in Sertã”, 11 april 1986);

—

“Maranho da Sertã” werd genoemd in verschillende in de jaren tachtig gepubliceerde reispublicaties, zoals de Roteiro Gastronómico da Região dos Templários (“een gastronomische reis door de regio van de Tempeliers”) (1987) en Beira Baixa – Encontro por mundos julgados perdidos (“Beira Baixa – Ontmoeting met verloren werelden”) (1988);

—

In de jaren negentig werd “Maranho da Sertã” genoemd in twee edities van het tijdschrift Teleculinária (nummers 883 en 884 vanaf januari 1996) en in het reisblad Aromas e sabores de tradição da região dos Templários (“traditionele aroma’s en smaken uit de regio van de Tempeliers”) (1999), inclusief een beschrijving van de bereidingsmethode;

—

In de eenentwintigste eeuw wordt “Maranho da Sertã” genoemd in publicaties zoals Produtos Tradicionais Portugueses (“traditionele Portugese producten”) (DGDR, 2001), Guia de Compras – Produtos Tradicionais (“winkelgids voor traditionele producten”) (2011) en Guia dos Bons Produtos Tradicionais (“gids voor heerlijke traditionele producten”) (2014 en 2015), waarin de worst wordt beschreven als een iconisch traditioneel product van de Beiras.

—

In 2013 is “Maranho da Sertã” uitgebeeld in de speciale postzegelcollectie Sabores do Ar e do Fogo (“smaken van lucht en vuur”), uitgegeven door de Portugese postdienst CTT als eerbetoon aan de gastronomische tradities van de regio’s Alentejo, Algarve, Beiras en de Azoren. Ook in een andere reeks, die in 2014 is uitgegeven, is een postzegel ter ere van de “Maranho da Sertã” opgenomen.

—

In de roman Amor e Guerra: de Coimbra a Nambuangongo (“Liefde en oorlog: van Coimbra naar Nambuangongo”) (Chiado Editora, 2017) van José Ferreira Abrantes, die zich afspeelt in de jaren ’60 en ’70, wordt een bezoek van de twee hoofdpersonages aan Sertã als volgt beschreven: “De eerste huizen van Sertã kwamen in zicht. (...) Verderop langs de rivier hing een uithangbord van een restaurant. (...) Een serveerster bracht het menu (...), en vertelde dat (...) “de bucho en maranho onze traditionele gerechten zijn, die we als voorgerecht kunnen serveren”. Dit illustreert duidelijk het decennialange belang van de maranhos in de keuken van Sertã.

—

In een fragment uit de roman Cadáveres às Costas (“Lijken op de rug”) (D. Quichot, 2018) van Miguel Real, wordt een vrouwelijk personage aangespoord om “uit te gaan, niet thuis te blijven, te reizen, te stoppen bij een wegrestaurant als je moe bent, en açorda (broodsoep) uit de Alentejo, leitão (gebraden speenvarken) uit Bairrada, cataplana (zeevruchtenstoofpot) uit Coimbra, maranhos da Sertã, barrigas de freiras (dessert gemaakt van amandelen, eieren, water en suiker) van Vila do Conde, palha de Abrantes (zoete eigeeldraden), pão-de-ló (biscuit) van Ovar te proeven”. Hieruit blijkt dat “Maranho da Sertã” is opgenomen in een lijst van beroemde traditionele lekkernijen die voor de lezer direct herkenbaar zijn.

Verwijzing naar de bekendmaking van het productdossier

https://tradicional.dgadr.gov.pt/images/prod_imagens/salsicharia/docs/CE_Maranho_Serta.pdf

(1)  PB L 343 van 14.12.2012, blz. 1.