Advies van het Europees Comité van de Regio’s over de nieuwe consumentenagenda: de weerbaarheid van de consument versterken met het oog op duurzaam herstel

(2022/C 61/07)

Rapporteur: Alexia BERTRAND (BE/Renew Europe), lid van een regionale vergadering: parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

BELEIDSAANBEVELINGEN

HET EUROPEES COMITÉ VAN DE REGIO’S

Algemene opmerkingen

1.

wijst op het belang van het Europese consumentenbeleid, dat bedoeld is om te waarborgen dat de burgers van de Unie beschikken over een solide pakket rechten waarmee ze beschermd worden tegen ernstige risico’s en bedreigingen die zij individueel niet het hoofd kunnen bieden. Met dit beleid wordt ook beoogd consumenten de middelen te geven om weloverwogen keuzes te maken, hun welzijn te verbeteren en hun veiligheid en economische belangen doeltreffend te beschermen, en ervoor te zorgen dat er controlemechanismen en beroepsprocedures zijn om deze rechten daadwerkelijk te kunnen uitoefenen.

2.

Consumentenbescherming op Europese schaal zal ook helpen het economisch herstel in Europa te stimuleren en tegelijkertijd het model van de circulaire economie toe te passen en de gevolgen voor het milieu en de volksgezondheid te beperken.

3.

Het CvdR is ingenomen met de langverwachte publicatie van een nieuwe consumentenagenda waarin wordt geanalyseerd hoe de bescherming en de weerbaarheid van de consument tijdens en na de COVID-19-pandemie kunnen worden vergroot en hoe Europese consumenten in staat kunnen worden gesteld een actieve rol te spelen in de groene en de digitale transitie.

4.

Consumentenbescherming en de desbetreffende uitvoeringsinstrumenten moeten met de tijd meegaan om optimaal te kunnen inspelen op de grote uitdagingen waarmee de Europese economie te maken heeft, zoals de COVID-19-crisis, de groene transitie, de digitale transformatie, de mondialisering en het op de voorgrond treden van specifieke behoeften van bepaalde kwetsbare consumenten.

5.

Om hoge consumentenbeschermingsnormen in stand te houden moet worden gewaarborgd dat de in de mededeling over betere regelgeving geïntroduceerde “one in, one out”-benadering niet automatisch wordt toegepast.

6.

Het CvdR vindt het een goede zaak dat het Europese consumentenbeleid ook tijdens de Conferentie over de toekomst van Europa aan de orde komt.

Consumentenbescherming in de context van de COVID-19-pandemie

7.

Het CvdR benadrukt met klem dat de consumentenrechten en het desbetreffende acquis communautaire in tijden van crisis overeind moeten blijven en strikt moeten worden toegepast, vooral om te voorkomen dat deze rechten worden afgezwakt en om consumenten in staat te stellen er een beroep op te doen, zodat een adequate rechtsbescherming wordt gewaarborgd.

8.

Het CvdR is verheugd dat het Europees Parlement op 27 april 2021 heeft ingestemd met de verordening betreffende de rechten en verplichtingen van reizigers in het treinverkeer (herschikking), waarin de rechten en de bescherming van de consumenten van spoorwegdiensten worden bevestigd, met name waar het gaat om herroutering en ondersteuning bij vertragingen en annuleringen, en verbetering van de bijstand voor personen met beperkte mobiliteit. Door deze versterking van de passagiersrechten zal een modale verschuiving bij de consument naar deze duurzamere vervoerswijze en interoperabiliteit met zachte mobiliteitswijzen worden bevorderd, met de verplichting voor exploitanten om in treinen een ruimte voor fietsen te reserveren.

9.

Het zou goed zijn om na te gaan of de consumentenbescherming op het gebied van annuleringen in sectoren als cultuur en evenementen kan worden uitgebreid tot andere gebieden.

10.

Het CvdR spoort de verschillende bevoegde autoriteiten ertoe aan om consumentenbedrog te blijven bestrijden, in samenwerking met het samenwerkingsnetwerk voor consumentenbescherming en in overleg met de onlineplatforms, de aanbieders van tussenhandelsdiensten en alle betrokken actoren.

11.

Bij de vaststelling van normen voor producten, processen, diensten en kwaliteit moet rekening worden gehouden met wat er tijdens het beheer van deze crisis is geleerd, zodat overheden en bedrijven snel over normen kunnen beschikken om de consumenten van goederen en diensten een hoog niveau van gezondheidsbescherming te waarborgen.

12.

Het CvdR wijst op de lessen die uit de COVID-19-pandemie zijn getrokken en op het belang van handhaving van een hoog niveau van consumentenbescherming, ook in tijden van crisis. Wat dit betreft zou het raadzaam zijn om de nodige wijzigingen aan te brengen in de regelgeving, zodat vooraf, nog voordat het concrete geval zich voordoet, kan worden vastgesteld wat de gevolgen zijn van uitzonderlijke omstandigheden voor consumentenovereenkomsten (rebus sic stantibus). Daarmee zou recht worden gedaan aan de beginselen van anticipatie en vooruitziendheid, waardoor de consumentenbescherming zou worden versterkt.

13.

Het CvdR moedigt de Commissie aan de langetermijngevolgen van de COVID-19-crisis voor de consumptiepatronen van de burgers in Europa te analyseren en deze analyse te gebruiken als basis voor toekomstige strategische Europese initiatieven op dit gebied.

14.

Het CvdR is in dit verband ingenomen met de ontplooide initiatieven om de plaatselijke handel, met inbegrip van kleine producenten, te steunen en plaatselijke ambachtelijke producten te promoten.

15.

Het verstrekken van duidelijkere en volledigere informatie over het consumentenrecht zou ertoe kunnen bijdragen om korte circuits voor landbouw- en voedselproducten te versterken, wat op zijn beurt kan helpen om vervoersgerelateerde broeikasgasemissies te verminderen. In dit verband zij erop gewezen hoe belangrijk het is dat de lokale en regionale overheden bij het consumentenbeschermingsbeleid worden betrokken.

16.

Ook is er steun nodig voor beleid om de digitale kloof te verkleinen, waarbij gedacht moet worden aan apparatuur, territoriale dekking en verwerving van vaardigheden.

De groene transitie

17.

Duurzame consumptie is van essentieel belang om de doelstellingen van de Green Deal te halen.

18.

De consumenten in de Europese Unie spelen bij de groene transitie een cruciale rol en moeten dan ook worden geïnformeerd en in staat worden gesteld om weloverwogen keuzes te maken op basis van vergelijkbare, transparante en duidelijke informatie overeenkomstig de door de Europese Commissie vastgestelde methode voor het meten van de ecologische voetafdruk, waaronder informatie over de duurzaamheid en herstelbaarheid van producten en hun sociale en ecologische voetafdruk; deze informatie moet gebaseerd zijn op solide gegevens en consumentenonderzoek. Aanbevolen wordt om de lokale en regionale overheden bij het verspreiden van informatie te betrekken.

19.

Het is van het grootste belang dat consumenten een keuze kunnen maken op basis van de duurzaamheid van producten. Tegelijkertijd moeten producenten worden aangemoedigd de levensduur van hun producten te verlengen en moet er worden aangedrongen op Europese regelgeving die geplande veroudering bestraft en industriële en technologische producten met een lange levensduur beloont.

20.

De transitie naar een groene economie kan alleen slagen als de vraag naar duurzame producten en diensten niet beperkt blijft tot bepaalde groepen consumenten. Om de doelstellingen te verwezenlijken moeten duurzame producten en diensten toegankelijk zijn voor alle consumenten, ongeacht hun financiële situatie.

21.

Het CvdR raadt aan om voor consumentenvoorlichting een totaalaanpak te ontwikkelen, zo mogelijk aan de hand van de invoering van keurmerken waarin rekening wordt gehouden met de verschillende dimensies, zoals duurzaamheid, gezondheid, milieuvriendelijkheid, plaats van herkomst van het product, waarbij met name wordt aangegeven of het afkomstig is uit de EU of uit een derde land, en eerlijke handel. Ook benadrukt het dat het zinvol is om sociale en milieuaspecten steeds meer in overheidsopdrachten te integreren door middel van een reeks maatregelen, waaronder de vaststelling van minimale milieucriteria in sectorspecifieke wetgeving, zoals gepland in het nieuwe actieplan voor de circulaire economie.

22.

Belangrijk is dat bij productnormen rekening wordt gehouden met het streven naar duurzaamheid en naar een circulaire benadering. De Europese instellingen die voor normalisatie op dit gebied verantwoordelijk zijn, hebben in dezen een belangrijke rol te spelen, met name door normen te ontwikkelen voor de definitie van “groene” of “duurzame” producten.

23.

Het CvdR benadrukt het belang van betere en gegarandeerde interoperabiliteit tussen apparaten.

24.

Het raadt aan om het onderzoek naar de wenselijkheid van de verlenging van de wettelijke garantieperiode te combineren met betere consumentenvoorlichting over de verwachte levensduur van producten.

25.

Ook zou het volgens het CvdR goed zijn om een systeem in te voeren waarbij voor het gebruik van milieuclaims of milieukeurmerken voorafgaande toestemming is vereist, naar het voorbeeld van het systeem dat op gezondheidsgebied van toepassing is.

26.

Wat oplossingen voor defecte producten betreft, benadrukt het CvdR dat het beter is om deze producten te hergebruiken of te repareren dan om ze weg te gooien, mits dit niet resulteert in uitholling van de rechten van de consument en mits het gebruik of de reparatie niet tot producten van mindere kwaliteit leidt.

27.

Er moet hoe dan ook worden gezorgd voor de beschikbaarheid van reserveonderdelen, zodat producten kunnen worden gerepareerd. De kosten hiervan mogen de consument er niet van weerhouden om voor reparatie te kiezen en tegelijkertijd moet het recht van consumenten op conforme en veilige producten worden gerespecteerd. De Commissie zou moeten nagaan welke stappen moeten worden ondernomen om dit mogelijk te maken.

28.

Het CvdR adviseert de Commissie om bij de herziening van de richtlijn inzake de verkoop van goederen zaken na te gaan hoe reparatie verder kan worden bevorderd en duurzamere “circulaire” producten kunnen worden gepromoot, met inachtneming van de rechten van de consument en het economisch evenwicht tussen consument en ondernemer.

29.

Belangrijk in dit verband is de rol van de lokale en regionale overheden. Het CvdR wijst op de noodzaak om op lokaal en regionaal niveau nieuwe patronen en gedragingen op consumptiegebied, zoals de deeleconomie, te stimuleren.

30.

Er zou steun moeten komen voor bedrijfsmodellen waarmee in plaats van een product een dienst kan worden gekocht. In dit verband valt te denken aan het stimuleren van reparaties, activiteiten van organisaties in de sociale economie, en tweedehandsmarkten.

31.

Het is tijd dat er een inventaris wordt gemaakt van goede lokale praktijken op het gebied van reparatie en circulaire economie.

32.

Het is van belang de reikwijdte van lokale acties op consumptiegebied te vergroten om verder in te zetten op een diensteneconomie, bijvoorbeeld wat betreft de renovatie van gebouwen en de aanpassing van woningen aan een groenere en meer digitale samenleving, met name door de voorlichtingsinstrumenten voor consumenten te versterken.

33.

Het CvdR is voorstander van initiatieven ter ondersteuning van de lokale handel teneinde de positie van de consument op de markt te verbeteren, het milieu te beschermen en de ambachtelijke sector te promoten.

34.

Het wijst op de rol die regionale en lokale overheden kunnen spelen op het gebied van consumentenvoorlichting en -educatie.

35.

Belangrijk is om te kunnen beschikken over doeltreffende oplossingen die door consumenten gemakkelijk begrepen en toegepast kunnen worden.

36.

Het CvdR juicht het toe dat de Commissie wil samenwerken met de marktdeelnemers om hen ertoe aan te sporen vrijwillige verbintenissen inzake duurzame consumptie aan te gaan die verder gaan dan wat wettelijk verplicht is.

37.

Het dringt erop aan dat de richtlijn inzake ecologisch ontwerp wordt uitgebreid tot energiegerelateerde producten, maar ook tot een breder scala van producten met een groot milieueffect, en dat er maatregelen in worden opgenomen om het ontstaan van afval te voorkomen.

38.

Het CvdR is zeer te spreken over het initiatief inzake duurzame producten, bedoeld om duurzame producten tot norm te verheffen en aldus vroegtijdige veroudering tegen te gaan en duurzaamheid te bevorderen.

39.

De Europese Commissie, de lidstaten en de lokale en regionale overheden worden verzocht om via financiële prikkels in het kader van het herstelplan voor Europa de economische, sociale en ecologische vooruitgang op de lange termijn te waarborgen en om daarbij de exploitatie van hulpbronnen te verminderen, gevaarlijke stoffen te vermijden en te verwijderen en de circulariteit van materialen en systemen te verbeteren.

40.

Het CvdR wijst nog eens op de dringende noodzaak om de transitie naar een regeneratief groeimodel te versnellen en daarbij het hulpbronnenverbruik binnen de grenzen te houden van wat de aarde aankan en onze milieuvoetafdruk te verkleinen. Hiertoe is het geboden om groei los te koppelen van de exploitatie van hulpbronnen, te streven naar een echte circulaire samenleving en op alle maatschappelijke en bestuursniveaus de handen ineen te slaan.

41.

Belangrijk is dat kleine en middelgrote ondernemingen en kleine lokale producenten worden gesteund bij de groene transitie en dat extra administratieve lasten worden voorkomen. Europese financiering is essentieel om deze transities in goede banen te leiden. Lokale en regionale overheden moeten bij het verstrekken van informatie over in dit verband beschikbare EU-fondsen worden betrokken.

De digitale transformatie

42.

Het CvdR wijst erop dat de digitale transformatie het leven van consumenten radicaal verandert. Deze biedt hun immense mogelijkheden, maar zadelt hen ook met nieuwe moeilijkheden op. In deze context is het zaak om oneerlijke onlinehandelspraktijken te bestrijden. Consumenten moeten beter worden beschermd bij het vaststellen van regels voor de digitale economie en van voorschriften op het gebied van artificiële intelligentie, het internet der dingen en robotica. In dit verband neemt het CvdR kennis van het innovatieve voorstel dat de Europese Commissie formuleert in haar verordening tot vaststelling van geharmoniseerde regels inzake artificiële intelligentie en in haar mededeling “Bevordering van een Europese benadering van artificiële intelligentie”, waarover het CvdR een apart advies zal opstellen.

43.

Er zouden meer maatregelen moeten worden getroffen om consumenten tegen oneerlijke handelspraktijken op internet te beschermen. Het komt er specifiek op aan nieuwe normatieve instrumenten of markttoezichtsinstrumenten te creëren om ervoor te zorgen dat consumenten worden beschermd tegen nieuwe praktijken die opduiken als gevolg van ontwikkelingen op het gebied van artificiële intelligentie en het gebruik van algoritmen (praktijken waarbij ze gerichte aanbiedingen krijgen wat betreft prijzen of producten of waarbij sprake is van dienstverlening op basis van profilering van consumenten op internet enz.) en dat ze kunnen rekenen op daadwerkelijke bescherming van hun persoonsgegevens. Ook dringt het CvdR er bij de Commissie en de Europese instellingen op aan het publiek bewuster te maken van de sociale en milieugevolgen van online winkelen.

44.

De Europese wetgeving inzake productveiligheid, die bedoeld is om de fysieke veiligheid van de consument te waarborgen, dient te worden gemoderniseerd zodat ook de beveiliging van verbonden toestellen wordt gereguleerd (bescherming van persoonsgegevens, cyberbeveiliging, betrouwbaarheid, transparantie en consumentenvoorlichting).

45.

Het CvdR benadrukt dat er duidelijke samenhang en onderlinge afstemming moet zijn tussen de EU-wetgeving op het gebied van consumentenbescherming en de EU-wetgeving inzake digitale markten, teneinde een hoog niveau van consumentenbescherming tot stand te brengen op het punt van consumentenrechten, toegang tot goederen en diensten, ook over de grenzen heen, transparantie, aansprakelijkheid en een veilige digitale omgeving, en meer duidelijkheid te scheppen omtrent de verantwoordelijkheid van onlinetussenpersonen, alsook deze verantwoordelijkheid uit te breiden. Er zouden mechanismen in het leven moeten worden geroepen waarmee onlinetussenpersonen de aanbiedingen van bedrijven door de tijd heen kunnen volgen, om te voorkomen dat de volatiliteit van onlineaanbiedingen ten koste gaat van de bescherming van de rechten van de consument.

46.

Het CvdR is ingenomen met het plan van de Commissie om een innovatief elektronisch instrumentarium in te voeren dat de betrokken instanties zou moeten ondersteunen bij het opsporen van illegale onlinehandelspraktijken; dit elektronisch instrumentarium zou ook moeten worden gebruikt om toezicht te kunnen houden op de verdwijning van bedrijven die hun producten online aanbieden.

47.

Op sommige gebieden worden er nog steeds geoblockingsmethoden toegepast, waardoor het voor consumenten onmogelijk wordt gemaakt om ongehinderd in heel Europa te kunnen genieten van digitale content.

48.

Het CvdR beveelt aan de opgeslagen gegevens waarover overheidsinstanties beschikken, te benutten om consumenten optimaal te informeren door middel van een dynamisch opengegevensbeleid.

49.

Belangrijk is dat kleine en middelgrote ondernemingen en kleine lokale producenten worden gesteund bij de digitale transitie en dat extra administratieve lasten worden voorkomen. Europese financiering is essentieel om deze transitie in goede banen te leiden. Lokale en regionale overheden moeten bij het verstrekken van informatie over in dit verband beschikbare EU-fondsen worden betrokken.

Daadwerkelijke toepassing van de wetgeving en doeltreffende rechtsmiddelen

50.

Op het gebied van de handhaving van consumentenrechten zou de Commissie volgens het CvdR een rol moeten spelen door het optreden van landen en regionale en lokale overheden te coördineren en te ondersteunen, met name door ervoor te zorgen dat de door een lidstaat genomen maatregelen effect kunnen sorteren, ongeacht waar het bedrijf is gevestigd, en dat ook de sancties hun doel treffen.

51.

Volgens de nieuwe consumentenagenda zal de Commissie de lidstaten helpen bij de snelle toepassing en handhaving van het consumentenrecht, met name via het samenwerkingsnetwerk voor consumentenbescherming. Het CvdR juicht dit toe en benadrukt in dit verband dat de Europese consumentencentra een positieve rol spelen bij de concrete vormgeving van grensoverschrijdende consumentenbescherming.

52.

Om de controlemaatregelen die uit hoofde van de nieuwe agenda vereist zullen zijn correct te kunnen uitvoeren, is er meer personeel nodig dat zich bezighoudt met markttoezicht. Met het oog hierop zou de sectorspecialisatie van het personeel dat met deze taken wordt belast moeten worden versterkt; ook moeten er permanent cursussen worden aangeboden en moeten er voldoende materiële middelen voorhanden zijn om de vinger aan de pols te kunnen houden van activiteiten als frauduleuze en oneerlijke praktijken en onlineverkoop. Om mogelijke fraude of gevallen van niet-naleving op te sporen die gevolgen kunnen hebben voor de veiligheid is het bovendien noodzakelijk over een adequaat netwerk van geaccrediteerde laboratoria te beschikken.

53.

Het CvdR pleit voor nauwere samenwerking tussen lokale en regionale overheden enerzijds en consumentenorganisaties anderzijds.

54.

Het CvdR steunt de ontwikkeling van vrijwillige consumentenvoorlichtingsacties in partnerschap tussen lokale en regionale overheden en het bedrijfsleven.

Inachtneming van specifieke consumentenbehoeften

55.

Terecht wordt in de nieuwe consumentenagenda naar voren gebracht dat bepaalde groepen consumenten, met name kinderen, ouderen en gehandicapten, in sommige situaties bijzonder kwetsbaar kunnen zijn en specifieke beschermingsmaatregelen nodig hebben, met name als gevolg van de digitale kloof.

56.

Het CvdR onderstreept dat kwetsbare consumenten die krediet nodig hebben om essentiële goederen en diensten in te kopen, zoals medische zorg, onderwijs en openbare diensten, beter moeten worden beschermd; in deze sectoren moeten beleidsmaatregelen en instrumenten worden ingevoerd die de consument beter beschermen tegen faillissementen van bedrijven die onafgebroken diensten leveren in essentiële sectoren als gezondheidszorg en onderwijs, teneinde de schade te beperken die voortvloeit uit bedrijfssluitingen in deze sectoren.

57.

Het is absoluut zaak dat de financiële vaardigheden van consumenten, ook op het gebied van nieuwe digitale technologieën, verder worden ontwikkeld door projecten op dit gebied op lokaal en regionaal niveau te ondersteunen.

58.

Het CvdR is ermee ingenomen dat de nieuwe consumentenagenda vanaf 2021 voorziet in meer financiële middelen voor acties ter verbetering van de beschikbaarheid van schuldadviesdiensten in de lidstaten, gezien het belang van de acties ter zake van lokale overheden.

59.

Het is verheugend dat de Europese Commissie bereid is om initiatieven te ondersteunen waarbij op lokaal niveau advies wordt verstrekt aan consumenten die om structurele of persoonlijke redenen geen toegang hebben tot steun en informatie die online of via centrale voorlichtingsbureaus wordt verstrekt.

60.

Het CvdR pleit voor het opstarten/versterken van samenwerking tussen lokale en regionale overheden, consumentenorganisaties en het bedrijfsleven; zij zouden hun krachten moeten bundelen om de middelen zo goed mogelijk te benutten.

61.

In het kader van de inspanningen ter bestrijding van overmatige schuldenlast zou de Commissie er verstandig aan doen om, naast preventieve acties, de haalbaarheid te onderzoeken van een Europees curatief rechtsinstrument inzake een collectieve schuldenregeling voor consumenten. Het CvdR dringt ook aan op specifieke beleidsmaatregelen ter voorkoming van praktijken waarvan is aangetoond dat ze bijzonder schadelijk zijn voor de consument (zoals betaalkaarten met doorlopend krediet), omdat ze tot schulden leiden en de consument kwetsbaar maken voor het aangaan van nog meer schulden.

62.

Waar het gaat om de kwetsbaarheid en uitsluiting van consumenten raadt het CvdR aan om alle desbetreffende aspecten aan te pakken, ook die welke rechtstreeks verband houden met lokale problemen zoals de digitale kloof die de consumenten treft in gebieden met weinig of slechte connectiviteit of waar deze zelfs geheel ontbreekt. Het CvdR pleit tevens voor het bevorderen en opstellen van een overzicht van elementaire persoonlijke financiële diensten en het nemen van maatregelen om te voorkomen dat het schrappen van al deze diensten of een deel daarvan leidt tot discriminatie van consumenten voor wat hun toegang tot financiële diensten betreft.

63.

Er moet ook aandacht worden besteed aan de digitale kloof waarmee kwetsbare consumenten geconfronteerd worden die van de digitale transitie worden uitgesloten omdat zij niet over de nodige apparatuur of basisvaardigheden beschikken, met name in de minder ontwikkelde regio’s.

Consumentenbescherming in een mondiale context

64.

In een gemondialiseerde wereld waarin zaken online over de grenzen heen worden aangekocht, is samenwerking met internationale partners van cruciaal belang geworden.

65.

Het CvdR is verheugd dat de Commissie voornemens is met China een actieplan op te stellen om de veiligheid van online verkochte producten te verbeteren en dat het ernaar streeft om partnerlanden van de EU, ook in Afrika, te ondersteunen op het gebied van regelgeving, technische bijstand en capaciteitsopbouw.

66.

Toch moedigt het CvdR de Commissie aan om meer en nauwer samen te werken met derde landen waar dienstverleners zijn gevestigd die zich met hun aanbod op het grondgebied van de Unie richten.

67.

Het CvdR dringt er bij de Europese Commissie met nadruk op aan te bewerkstelligen dat goederen en diensten die in de EU worden ingevoerd aan de desbetreffende normen en regelgeving van de Europese Unie voldoen. Het juicht het toe dat de Europese Commissie met een voorstel komt om ervoor te zorgen dat ondernemingen wat de naleving van de mensenrechten en sociale en milieunormen betreft verantwoordelijker worden voor hun gehele waardeketen (met inbegrip van onderaannemers), ook in derde landen.

Toepassing van het consumentenbeschermingsbeleid op andere gebieden

68.

Het consumentenbeleid is een van de meest transversale beleidsterreinen van de EU omdat het raakvlakken heeft met vele andere EU-beleidsterreinen, van productveiligheid tot digitale markten, financiële diensten, voedselveiligheid en etikettering van levensmiddelen, energie, reizen en vervoer.

69.

De voorschriften op het gebied van consumentenbescherming moeten worden meegenomen bij de ontwikkeling en uitvoering van andere beleidsmaatregelen en activiteiten van de Unie, bijvoorbeeld op het gebied van energie, telecommunicatie, vervoer, verzekeringen en kredietverlening.

70.

De bevordering van het welzijn van de consument door middel van een robuust mededingingsbeleid in de Europese Unie moet een prioritaire doelstelling blijven bij de toepassing van de artikelen 101 en 102 VWEU.

Governance

71.

Het is zaak om het scorebord voor de consumentenvoorwaarden, dat een beeld geeft van de situatie van consumenten in de Europese Unie, te ontwikkelen aan de hand van een relevante reeks indicatoren, waaronder indicatoren voor de circulariteit van consumptie, teneinde de governance en monitoring van de nieuwe consumentenagenda te schragen.

72.

Het CvdR steunt de wens van de Europese Commissie om een nieuw governancemodel in te voeren, met een breed partnerschap waarbij alle belanghebbenden worden betrokken. In dit verband is het een loffelijk streven van de Commissie om regelmatig overleg te plegen met het Europees Parlement, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s en om tegelijkertijd nauw met de lidstaten samen te werken in het kader van bestaande netwerken, werkgroepen of ad-hoctaskforces.

73.

Er zij nog eens op gewezen dat het van belang is het Europees Comité van de Regio’s bij deze werkzaamheden te betrekken.