(1)

Iedere burger van de Unie heeft het recht vrij op het grondgebied van de lidstaten te reizen en te verblijven, onder voorbehoud van de beperkingen en voorwaarden die bij de Verdragen en de bepalingen ter uitvoering daarvan zijn vastgesteld. Richtlijn 2004/38/EG van het Europees Parlement en de Raad (2) bevat nadere voorschriften met betrekking tot de uitoefening van dat recht.

(1 bis)

Het vergemakkelijken van het vrije verkeer is een van de belangrijkste voorwaarden voor een economisch herstel.

(2)

Op 30 januari 2020 heeft de directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid van internationaal belang uitgeroepen wegens de mondiale uitbraak van severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV2), dat coronavirusziekte 2019 (COVID-19) veroorzaakt. Op 11 maart 2020 heeft de WHO geoordeeld dat COVID-19 als pandemie kan worden aangemerkt.

(3)

Om de verspreiding van het virus te beperken, hebben de lidstaten diverse maatregelen getroffen, waarvan sommige invloed hebben gehad op het recht van Unieburgers om vrij op het grondgebied van de lidstaten te reizen en te verblijven, zoals inreisbeperkingen of de verplichting voor reizigers die de grens overschrijden om in quarantaine/zelfisolatie te gaan of zich op SARS-CoV-2-besmetting te laten testen. Dergelijke beperkingen hebben nadelige gevolgen voor burgers en bedrijven, met name grensarbeiders, forenzen en seizoenarbeiders.

(4)

Op 13 oktober 2020 heeft de Raad Aanbeveling (EU) 2020/1475 van de Raad betreffende een gecoördineerde aanpak van de beperking van het vrije verkeer in reactie op de COVID-19-pandemie vastgesteld (3). Die aanbeveling voorziet in een gecoördineerde aanpak ten aanzien van de volgende kernpunten: de toepassing van gemeenschappelijke criteria en drempelwaarden bij beslissingen over het al dan niet instellen van beperkingen van het vrije verkeer, het in kaart brengen van het risico op COVID-19-overdracht met een afgesproken kleurcode, en een gecoördineerde aanpak van eventuele maatregelen die geschikt zijn voor personen die tussen gebieden reizen, afhankelijk van het risico op overdracht in die gebieden. Gezien de specifieke situatie van reizigers met een cruciale functie (zoals vermeld in punt 19 van de aanbeveling) en grensarbeiders, die in hun dagelijks leven in het bijzonder door dergelijke beperkingen wordt getroffen, moeten met name dergelijke personen die kritieke functies vervullen of wier werkzaamheden essentieel zijn voor kritieke infrastructuur, ▌worden vrijgesteld van de reisbeperkingen in verband met COVID-19.

(5)

Op basis van de in Aanbeveling (EU) 2020/1475 vastgestelde criteria en drempelwaarden publiceert het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (“ECDC”) eenmaal per week een kaart van de lidstaten, onderverdeeld in regio’s, ter onderbouwing van de besluitvorming door de lidstaten (4).

(6)

Zoals in Aanbeveling (EU) 2020/1475 wordt benadrukt, zouden beperkingen van het vrije verkeer van personen binnen de Unie die worden ingevoerd om de verspreiding van COVID-19 in te dijken, op specifieke en welomschreven redenen van openbaar belang, met name de bescherming van de volksgezondheid, moeten zijn gebaseerd. Dergelijke beperkingen moeten worden toegepast met inachtneming van de algemene beginselen van het Unierecht, met name evenredigheid en non-discriminatie. De genomen maatregelen zouden dus in reikwijdte en tijdsduur strikt beperkt moeten blijven, in overeenstemming met de inspanning om een volledig werkend Schengengebied zonder interne grenscontroles te herstellen , en zouden niet verder mogen gaan dan hetgeen strikt noodzakelijk is om de volksgezondheid te beschermen. Voorts moeten zij in overeenstemming zijn met maatregelen die de Unie heeft genomen om te zorgen voor een naadloos vrij verkeer van goederen en essentiële diensten in de gehele eengemaakte markt, met inbegrip van medische benodigdheden en medisch en zorgpersoneel , via de als zogeheten green lanes aangeduide grensovergangen, bedoeld in de mededeling van de Commissie over de toepassing van green lanes in het kader van de richtsnoeren voor grensbeheermaatregelen om de gezondheid te beschermen en de beschikbaarheid van goederen en essentiële diensten te verzekeren (5).

(7)

Gevaccineerde personen, personen die beschikken over een negatieve NAAT-test die minder dan [72 uur] oud is, personen die over een negatieve snelle antigeentest beschikken die minder dan [24 uur] oud is, en personen die in de laatste [6 maanden] positief hebben getest op specifieke antilichamen tegen het spike-eiwit, hebben volgens de huidige medische kennis een aanzienlijk kleiner risico om mensen met SARS-CoV-2 te besmetten. Het vrije verkeer van personen die op basis van deugdelijke wetenschappelijke gegevens geen aanzienlijk risico vormen voor de volksgezondheid, bijvoorbeeld omdat zij immuun zijn voor SARS-CoV-2 en de ziekte niet kunnen overdragen, mag niet worden beperkt, aangezien dergelijke beperkingen niet noodzakelijk zijn om het nagestreefde doel te bereiken.

(7 bis)

Om geharmoniseerd gebruik van de certificaten te waarborgen dient de geldigheidsduur van de respectievelijke certificaten in deze verordening worden vastgesteld. In dit stadium is het echter nog onduidelijk of vaccins de overdracht van COVID-19 verhinderen. Ook is er onvoldoende bewijs voor de duur van effectieve bescherming tegen COVID-19 na herstel van een eerdere infectie. Daarom moet het mogelijk zijn de geldigheidsduur aan te passen aan de technische en wetenschappelijke vooruitgang.

(8)

Veel lidstaten hebben een initiatief genomen, of zijn dat van plan, om vaccinatiecertificaten af te geven. Om deze echter doeltreffend te kunnen gebruiken in een grensoverschrijdende context, wanneer burgers hun recht van vrij verkeer uitoefenen, moeten dergelijke vaccinatie certificaten volledig interoperabel, compatibel , beveiligd en verifieerbaar zijn. De lidstaten moeten daartoe tot overeenstemming komen over de inhoud, het formaat, de beginselen, de technische normen en het beschermingsniveau voor dergelijke certificaten.

(9)

Eenzijdige maatregelen op dit gebied kunnen leiden tot aanzienlijke verstoringen bij de uitoefening van ▌het vrije verkeer en de goede werking belemmeren van de interne markt, waaronder de toerismesector, aangezien nationale autoriteiten en passagiersvervoersdiensten, zoals luchtvaartmaatschappijen, spoorwegondernemingen, touringcardiensten of veerdiensten, dan zouden worden geconfronteerd met een breed scala aan uiteenlopende documentformaten, niet alleen wat betreft de vaccinatiestatus van een persoon, maar ook wat betreft tests en mogelijk herstel na COVID-19. [Am. 8]

(9 bis)

Het Europees Parlement heeft in zijn resolutie van 3 maart 2021 over de ontwikkeling van een EU-strategie voor duurzaam toerisme verzocht om een geharmoniseerde aanpak op het gebied van toerisme in de hele EU en de invoering van gemeenschappelijke criteria voor veilig reizen met een EU-testprotocol met test- en quarantainevoorschriften, om een gemeenschappelijk vaccinatiebewijs, zodra er voldoende bewijs is dat gevaccineerde personen het virus niet overdragen, en om wederzijdse erkenning van vaccinatieprocedures.

(10)

Onverminderd de gemeenschappelijke maatregelen betreffende de overschrijding van de binnengrenzen door personen zoals vastgelegd in het Schengenacquis, met name in Verordening (EU) 2016/399 van het Europees Parlement en de Raad  (6), en ter vergemakkelijking van de uitoefening van het recht om ▌op het grondgebied van de lidstaten te reizen en te verblijven, moet er onder de naam “ EU-COVID-19- certificaat” een gemeenschappelijk kader worden vastgesteld voor de afgifte, verificatie en aanvaarding van interoperabele vaccinatie-, test- en herstelcertificaten inzake COVID-19, dat bindend en rechtstreeks toepasselijk is in alle lidstaten . Alle vervoersknooppunten in de Unie, zoals luchthavens, havens, trein- en busstations waar het certificaat wordt gecontroleerd, moeten op basis van door de Commissie ontwikkelde richtsnoeren gestandaardiseerde en gemeenschappelijke criteria en procedures toepassen voor de verificatie van het EU-COVID-19-certificaat.

(10 bis)

De lidstaten moeten bij de toepassing van deze verordening elk type certificaat aanvaarden dat overeenkomstig deze verordening is afgegeven. De interoperabele certificaten moeten gedurende hun geldigheidsperiode gelijkwaardig zijn.

(11)

Deze verordening is bedoeld om de toepassing van de beginselen van evenredigheid en non-discriminatie te vergemakkelijken met betrekking tot mogelijke beperkingen van het vrije verkeer en andere grondrechten als gevolg van de COVID-19-pandemie, waarbij een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid wordt nagestreefd , en mag niet worden opgevat als vergemakkelijking of aanmoediging van de invoering van beperkingen van het vrije verkeer of andere grondrechten als respons op de pandemie. ▌De in Aanbeveling (EU) 2020/1475 bedoelde uitzonderingen op de beperking van het vrije verkeer als respons op de COVID-19-pandemie moeten van toepassing blijven. Een eventuele noodzaak tot verificatie van certificaten uit hoofde van deze verordening mag op zich geen rechtvaardiging zijn voor de tijdelijke herinvoering van binnengrenscontroles. Controles aan de binnengrenzen moeten een laatste redmiddel blijven, met inachtneming van de specifieke regels van Verordening (EU) 2016/399.

(12)

Een gemeenschappelijke aanpak van de afgifte, verificatie en aanvaarding van dergelijke interoperabele certificaten berust op vertrouwen. Valse COVID-19-certificaten kunnen een aanzienlijk risico voor de volksgezondheid vormen. De autoriteiten in een lidstaat moeten de zekerheid hebben dat de informatie op een certificaat dat in een andere lidstaat is afgegeven, betrouwbaar is, niet is vervalst, en betrekking heeft op de persoon die het certificaat overlegt, en dat degene die deze informatie controleert, slechts toegang heeft tot de kleinst mogelijke hoeveelheid noodzakelijke informatie.

(13)

Het risico van valse COVID-19-certificaten is reëel. Op 1 februari 2021 heeft Europol een vroegtijdige waarschuwing afgegeven over de illegale verkoop van valse negatieve COVID-19-testcertificaten (7). Gezien de beschikbare en gemakkelijk toegankelijke technologische middelen, zoals hogeresolutieprinters en allerlei software voor grafische bewerking, zijn fraudeurs in staat om valse, vervalste en nagemaakte certificaten van hoge kwaliteit te produceren. Er zijn gevallen gemeld van illegale verkoop van frauduleuze testcertificaten, waarbij zowel georganiseerde vervalsersbendes als individuele opportunistische oplichters betrokken waren, die valse certificaten offline en online verkochten.

(14)

Om interoperabiliteit en gelijke toegang te waarborgen, ook voor kwetsbare personen zoals personen met een handicap en voor personen met beperkte toegang tot digitale technologieën, moeten de lidstaten de certificaten in het kader van het EU-COVID-19- certificaat afgeven in digitale vorm of op papier, naar keuze van de houder . Dit moet de aspirant-houder in staat stellen een papieren exemplaar van het certificaat aan te vragen en te ontvangen, en/of het certificaat op een mobiel apparaat op te slaan en te tonen. De certificaten moeten een interoperabele, digitaal leesbare streepjescode bevatten met uitsluitend de relevante gegevens met betrekking tot de certificaten. De lidstaten moeten de echtheid, geldigheid en integriteit van de certificaten waarborgen door middel van elektronische zegels ▌. De informatie op het certificaat moet er ook in een voor de mens leesbaar formaat op worden opgenomen, afgedrukt of weergegeven als gewone tekst. De opmaak van de certificaten moet gemakkelijk te begrijpen zijn en voor eenvoud en gebruiksvriendelijkheid zorgen. De informatie en opmaak moeten op een voor personen met een handicap toegankelijke wijze worden gepresenteerd overeenkomstig de toegankelijkheidseisen voor informatie, met inbegrip van digitale informatie, zoals vastgesteld in Richtlijn (EU) 2019/882 van het Europees Parlement en de Raad  (8). Om belemmeringen voor het vrije verkeer te voorkomen, moeten de certificaten kosteloos worden afgegeven en moeten personen het recht hebben ze te doen afgeven. De lidstaten moeten certificaten in het kader van het EU-COVID-19 -certificaat automatisch of, in geval van het herstelcertificaat, uitsluitend op verzoek afgeven en ervoor zorgen dat zij gemakkelijk en spoedig kunnen worden verkregen en dat waar nodig ondersteuning wordt geboden om gelijke toegang voor alle personen te waarborgen . Eventuele extra uitgaven voor technische, digitale en vervoersinfrastructuur die nodig zijn om vaccinatiecertificaten in te voeren, moeten subsidiabel zijn in het kader van fondsen en -programma’s van de Unie. [Am. 17]

(14 bis)

De vaccins moeten worden beschouwd als mondiale collectieve goederen die voor de algehele bevolking beschikbaar zijn. Derhalve moeten de lidstaten zorgen voor een eerlijke en kosteloze toegang voor alle burgers. De lidstaten zorgen ook voor universele, toegankelijke, tijdige en kosteloze toegang tot COVID-19-testmogelijkheden. Deze zijn ook beschikbaar in alle vervoersknooppunten. De verstrekking van de certificaten als bedoeld in artikel 3, lid 1, leidt niet tot een verschil in behandeling en discriminatie op grond van de vaccinatiestatus of het houden van een specifiek certificaat als bedoeld in de artikelen 5, 6 en 7.

(15)

De veiligheid, echtheid, integriteit en geldigheid van de certificaten in het kader van het EU-COVID-19- certificaat, alsmede de conformiteit ervan met de gegevensbeschermingswetgeving van de Unie, zijn van essentieel belang voor de aanvaarding ervan in alle lidstaten. Daarom moet een vertrouwenskader worden vastgesteld waarin de regels en infrastructuur voor de betrouwbare en beveiligde afgifte en verificatie van certificaten worden vastgelegd. De infrastructuur moet dusdanig worden ontwikkeld, met een sterke voorkeur voor het gebruik van Unietechnologie, dat zij op alle elektronische apparaten functioneert. Gelijktijdig wordt ervoor gezorgd dat de infrastructuur wordt beschermd tegen cyberdreigingen. Het vertrouwenskader moet ervoor zorgen dat de verificatie van een certificaat offline kan plaatsvinden en zonder dat de afgever van de verificatie in kennis wordt gesteld en derhalve waarborgen dat noch een afgever van certificaten, noch een andere derde partij, wordt geïnformeerd wanneer een houder een certificaat presenteert. Het overzicht van de interoperabiliteit van gezondheidscertificaten (9) dat op 12 maart 2021 door het bij artikel 14 van Richtlijn 2011/24/EU (10) opgerichte e-gezondheidsnetwerk is goedgekeurd, moet de basis vormen voor het vertrouwenskader. Het vertrouwenskader moet daarom gebaseerd zijn op een openbare-sleutelinfrastructuur met een vertrouwensketen van de gezondheidsautoriteiten van de lidstaten tot de afzonderlijke entiteiten die de certificaten afgeven. Het vertrouwenskader moet de opsporing van fraude, met name vervalsing, mogelijk maken. Voor iedere vaccinatie, test of ieder herstel moet een afzonderlijk onafhankelijk certificaat worden afgegeven Op het certificaat mag geen geschiedenis van vorige certificaten van de houder worden opgeslagen.

(16)

Aan personen als bedoeld in artikel 3 van Richtlijn 2004/38/EG, dat wil zeggen burgers van de Unie en hun familieleden, waaronder burgers uit landen en gebieden overzee als bedoeld in artikel 355, lid 2, Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), ongeacht hun nationaliteit, moeten op grond van deze verordening alle certificaten in het kader van het EU-COVID-19- certificaat worden afgegeven door de lidstaat waar de betrokken persoon is gevaccineerd of getest of waar de herstelde persoon zich bevindt. Wanneer dat relevant of passend is, moeten de certificaten worden afgegeven aan een andere persoon ten behoeve van de gevaccineerde, geteste of herstelde persoon, bijvoorbeeld aan de wettelijke voogd ten behoeve van personen die handelingsonbekwaam zijn, of aan ouders ten behoeve van hun kinderen. Voor de certificaten mag geen legalisatie of enig andere soortgelijke formaliteit vereist zijn.

(16 bis)

Beperkingen in verband met grensoverschrijdende reizen zijn bijzonder verstorend voor personen die de grens dagelijks of vaak oversteken om naar het werk of naar school te gaan, om naaste familie te bezoeken, om medische zorg te krijgen of om voor hun dierbaren te zorgen. Het EU-COVID-19-certificaat moet het vrije verkeer van grensbewoners, seizoensgebonden grensarbeiders, tijdelijke grensarbeiders en werknemers in de vervoerssector vergemakkelijken.

(16 ter)

Met verwijzing naar overweging 14 bis van deze verordening en de punten 6 en 19 van Aanbeveling (EU) 2020/1475, moeten de lidstaten bijzondere aandacht besteden aan de specifieke kenmerken van grensoverschrijdende regio’s, ultraperifere regio’s, exclaves en geografisch geïsoleerde gebieden en aan de noodzaak om op lokaal en regionaal niveau samen te werken, alsook aan personen die worden beschouwd als grensarbeiders, grensarbeiders en grensbewoners en die in een andere lidstaat wonen waarnaar zij in de regel dagelijks of ten minste eenmaal per week terugkeren. [Am. 18]

(17)

De certificaten in het kader van het EU-COVID-19- certificaat kunnen ook worden afgegeven aan onderdanen of ingezetenen van Andorra, Monaco, San Marino en Vaticaanstad/Heilige Stoel ▌.

(18)

▌Overeenkomsten inzake het vrije verkeer van personen die de Unie en haar lidstaten met bepaalde derde landen hebben gesloten, voorzien in de mogelijkheid om het vrije verkeer om redenen van volksgezondheid te beperken. Indien een dergelijke overeenkomst geen mechanisme bevat om er handelingen van de Europese Unie in op te nemen, moeten certificaten die aan begunstigden van dergelijke overeenkomsten zijn afgegeven, worden aanvaard onder de in deze verordening vastgestelde voorwaarden. Voorwaarde daarvoor is een door de Commissie vast te stellen uitvoeringshandeling waarbij wordt vastgesteld dat een dergelijk derde land certificaten afgeeft overeenkomstig deze verordening en formele garanties heeft geboden dat het door de lidstaten afgegeven certificaten zal aanvaarden.

(19)

Verordening (EU) 2021/XXXX is van toepassing op onderdanen van derde landen die niet onder het toepassingsgebied van deze verordening vallen en legaal wonen of verblijven op het grondgebied van een staat waarop die verordening van toepassing is en die overeenkomstig het Unierecht naar andere staten mogen reizen.

(20)

Het voor de toepassing van deze verordening vast te stellen kader moet waarborgen bieden voor de samenhang met mondiale initiatieven of soortgelijke initiatieven met derde landen waarmee de Europese Unie nauwe partnerschappen onderhoudt , ▌met betrokkenheid van de WHO en de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie . Waar mogelijk moet ook de interoperabiliteit worden verzekerd tussen op mondiaal niveau opgezette technologische systemen en de systemen die zijn opgezet voor de toepassing van deze verordening teneinde het vrije verkeer binnen de Unie te vergemakkelijken, onder meer door deelname aan een openbare-sleutelinfrastructuur of door bilaterale uitwisseling van openbare sleutels. Teneinde het recht van vrij verkeer van gevaccineerde of geteste burgers van de Unie in derde landen, landen en gebieden overzee, zoals bedoeld in artikel 355, lid 2, VWEU, of opgenomen in de bijlage II daarbij, of de Faeröer , te vergemakkelijken, moet deze verordening voorzien in de aanvaarding van door derde landen, landen en gebieden overzee of de Faeröer , aan burgers van de Unie en hun familieleden afgegeven certificaten, indien de Commissie van oordeel is dat deze certificaten zijn afgegeven volgens normen die gelijkwaardig zijn aan die welke krachtens deze verordening zijn vastgesteld.

(21)

Om het vrije verkeer te vergemakkelijken en ervoor te zorgen dat de beperkingen van het vrije verkeer die momenteel tijdens de COVID-19-pandemie van kracht zijn, op gecoördineerde wijze kunnen worden opgeheven op basis van de meest recente beschikbaar gestelde wetenschappelijke gegevens en richtsnoeren van het Gezondheidsbeveiligingscomité, het ECDC en het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA ), moet in een interoperabel vaccinatiecertificaat worden voorzien. Dit vaccinatiecertificaat moet dienen als bevestiging dat de houder in een lidstaat een vaccin tegen COVID-19 is toegediend en moet ervoor zorgen dat reisbeperkingen worden opgeheven . Het certificaat mag alleen de informatie bevatten die nodig is om de houder, het COVID-19-vaccin en het vaccinnummer, en de datum en de plaats van vaccinatie duidelijk te identificeren. De lidstaten moeten vaccinatiecertificaten afgeven aan personen die zijn ingeënt met vaccins waarvoor overeenkomstig Verordening (EG) nr. 726/2004 van het Europees Parlement en de Raad een vergunning voor het in de handel brengen is verleend (11) ▌.

(22)

Personen die vóór de datum van toepassing van deze verordening zijn gevaccineerd, ook indien dat gebeurde in het kader van een klinische proef, moeten eveneens het recht hebben om een vaccinatiecertificaat inzake COVID-19 te verkrijgen dat aan deze verordening voldoet. Tegelijkertijd moeten de lidstaten de vrijheid behouden om vaccinatiebewijzen af te geven in andere formaten en voor andere doeleinden, met name medische doeleinden.

(23)

In overeenstemming met het beginsel van non-discriminatie , moeten de lidstaten vaccinatiecertificaten ook afgeven aan burgers van de Unie en hun familieleden die in een derde land zijn gevaccineerd met een COVID-19-vaccin waarvoor overeenkomstig Verordening (EG) nr. 726/2004 een vergunning voor het in de handel brengen is verleend , en daarvoor betrouwbaar bewijs leveren. De lidstaten moeten vaccinatiecertificaten ook kunnen afgeven aan burgers van de Unie en hun familieleden die in een derde land zijn gevaccineerd met een vaccin dat in het kader van de WHO-procedure voor Emergency Use Listing is goedgekeurd, en daarvoor betrouwbaar bewijs leveren.

(24)

Het e-gezondheidsnetwerk heeft op 27 januari 2021 richtsnoeren vastgesteld inzake vaccinatiebewijzen voor medische doeleinden, en deze op 12 maart 2021 geactualiseerd (12). Die richtsnoeren, en met name de aanbevolen codenormen, moeten de basis vormen voor de technische specificaties die voor de toepassing van deze verordening worden vastgesteld.

(25)

Verscheidene lidstaten stellen gevaccineerde personen nu reeds vrij van bepaalde beperkingen op het vrije verkeer binnen de Unie. De Lidstaten moeten op overlegging van een vaccinatiebewijs vrijstelling verlenen van de beperkingen op het vrije verkeer die overeenkomstig het Unierecht zijn ingesteld om de verspreiding van COVID-19 in te dijken, zoals voorschriften om in quarantaine/zelfisolatie te gaan of zich te laten testen op SARS-CoV-2-besmetting, moet van hen worden verlangd dat zij onder dezelfde voorwaarden geldige vaccinatiecertificaten aanvaarden die door andere lidstaten overeenkomstig deze verordening zijn afgegeven. Dat dergelijke certificaten onder dezelfde voorwaarden moeten worden aanvaard, betekent dat, wanneer een lidstaat bijvoorbeeld één dosis van een toegediend vaccin voldoende acht, de aanvaarding ook moet gelden voor houders van een vaccinatiecertificaat waarin is vermeld dat één dosis van hetzelfde vaccin is toegediend. Om redenen van volksgezondheid moet deze verplichting worden beperkt tot personen aan wie COVID-19-vaccins zijn toegediend waarvoor overeenkomstig Verordening (EG) nr. 726/2004 ▌ een vergunning voor het in de handel brengen is verleend, of vaccins die in het kader van de WHO-procedure voor Emergency Use Listing zijn goedgekeurd.

(26)

Elke (directe of indirecte) vorm van discriminatie moet worden voorkomen van personen die niet zijn gevaccineerd, bijvoorbeeld om medische redenen, omdat zij niet behoren tot de doelgroep die het vaccin momenteel krijgt toegediend , omdat zij nog niet de kans hebben gehad te worden gevaccineerd, omdat zij verkiezen niet te worden gevaccineerd, of omdat er nog geen vaccin beschikbaar is voor bepaalde leeftijdscategorieën, zoals kinderen . Het bezit van een vaccinatiecertificaat, of het bezit van een vaccinatiecertificaat waarin een specifiek vaccin wordt vermeld, mag derhalve geen voorwaarde zijn voor de uitoefening van het recht van vrij verkeer ▌, en mag geen voorwaarde zijn voor vrij verkeer binnen de Unie en om gebruik te maken van grensoverschrijdende personenvervoersdiensten zoals het vervoer per vliegtuig, trein, touringcar of veerboot of enig andere vervoerswijze .

(26 bis)

COVID-19-vaccins moeten op schaal, tegen een betaalbare prijs worden geproduceerd en wereldwijd worden verdeeld zodat zij waar nodig beschikbaar zijn, en op grote schaal worden ingezet in lokale gemeenschappen. [Am. 21/rev]

(26 ter)

De bestrijding van de COVID-19-pandemie is een voorwaarde voor het sociale en economische herstel en voor de effectiviteit van de herstelinspanningen; De ontwikkeling van COVID-19-vaccins is van essentieel belang. De ernstige gevallen waarin productie- en levertijden niet worden nageleefd zijn zeer zorgwekkend. [Am. 22/rev]

(27)

Een groot aantal lidstaten stelt reeds de eis dat personen die naar hun grondgebied reizen, zich vóór of na aankomst laten testen op SARS-CoV-2-besmetting. Aan het begin van de COVID-19-pandemie maakten de lidstaten doorgaans gebruik van de op de reverse transcription polymerase chain reaction (RT-PCR) gebaseerde test, een nucleïnezuuramplificatietest (NAAT) voor COVID-19-diagnostiek die door de WHO en het ECDC wordt beschouwd als de gouden standaard, d.w.z. de meest betrouwbare methode voor het testen van besmette personen en van personen die met hen in contact zijn gekomen (13). Naarmate de pandemie zich uitbreidde, kwam een nieuwe generatie van snellere en goedkopere tests beschikbaar op de Europese markt: de zogenaamde snelle antigeentests, die de aanwezigheid van virale eiwitten (antigenen) detecteren en zo een actieve infectie kunnen opsporen. Op 18 november 2020 werd Aanbeveling (EU) 2020/1743 inzake het gebruik van snelle antigeentests voor de diagnose van SARS-CoV-2-infecties door de Commissie vastgesteld (14).

(28)

Op 22 januari 2021 heeft de Raad Aanbeveling 2021/C 24/01 betreffende een gemeenschappelijk kader voor het gebruik en de validering van snelle antigeentests en de wederzijdse erkenning van COVID-19-testresultaten in de EU vastgesteld (15), die voorziet in de opstelling van een gemeenschappelijke lijst van snelle antigeentests voor COVID-19. Op deze basis heeft het Gezondheidsbeveiligingscomité op 18 februari 2021 een gemeenschappelijke lijst van snelle antigeentests voor COVID-19 opgesteld; het gaat om een selectie van snelle antigeentests waarvan de resultaten door de lidstaten wederzijds zullen worden erkend, en ook is vastgelegd welke gegevens op de COVID-19-testcertificaten moeten worden vermeld (16).

(29)

Ondanks deze gezamenlijke inspanningen ondervinden personen die hun recht van vrij verkeer uitoefenen, nog steeds problemen wanneer zij een testresultaat dat in de ene lidstaat is verkregen, in een andere lidstaat trachten te gebruiken. Deze problemen houden vaak verband met de taal waarin het testresultaat is opgesteld, ▌met een gebrek aan vertrouwen in de echtheid van het getoonde document, en de kosten van tests .

(30)

Ter bevordering van de aanvaarding van de resultaten van in andere lidstaten uitgevoerde tests, wanneer die resultaten worden overgelegd met het oog op de uitoefening van het vrije verkeer, moet een interoperabel testcertificaat worden opgesteld dat de strikt nodige informatie bevat om de houder alsmede het type SARS-CoV-2-test, de testdatum en het testresultaat duidelijk te kunnen identificeren. Om de betrouwbaarheid van het testresultaat te waarborgen, mag een op grond van deze verordening afgegeven testcertificaat slechts betrekking hebben op de resultaten van NAAT-tests en snelle antigeentests die zijn opgenomen in de op basis van Aanbeveling 2021/C 24/01 van de Raad opgestelde lijst. De gemeenschappelijke gestandaardiseerde dataset die moet worden opgenomen in certificaten met de resultaten van COVID-19-tests waarover het Gezondheidsbeveiligingscomité overeenstemming heeft bereikt op basis van Aanbeveling 2021/C 24/01 van de Raad, met name de aanbevolen codenormen, moet de basis vormen voor de technische specificaties die voor de toepassing van deze verordening worden vastgesteld.

(31)

Testcertificaten die door de lidstaten overeenkomstig deze verordening zijn afgegeven, moeten worden aanvaard door lidstaten die bewijs verlangen dat een test op SARS-CoV-2-infectie is uitgevoerd in het kader van de opheffing van beperkingen van het vrije verkeer die zijn ingesteld om de verspreiding van COVID-19 in te dijken.

(31 bis)

Na een natuurlijke infectie, al dan niet in combinatie met een klinische ziekte, en na vaccinatie worden antilichamen tegen SARS-CoV-2 geproduceerd. Hoewel we nog geen definitieve gegevens hebben over de persistentie van die antilichamen na vaccinatie, zijn er overvloedig veel aanwijzingen dat natuurlijk geïnduceerde antilichamen gedurende enkele maanden na de infectie kunnen worden opgespoord. Het testen op antilichamen maakt het dus mogelijk om personen te identificeren die eerder besmet zijn geweest en mogelijk een immuunrespons hebben ontwikkeld en daardoor zeer weinig kans hebben om opnieuw besmet te raken of anderen te besmetten.

(32)

Volgens bestaand bewijsmateriaal is het mogelijk dat personen die van COVID-19 zijn hersteld, gedurende een bepaalde periode na het optreden van de symptomen nog positief blijven testen op SARS-CoV-2 (17). Als deze personen zich laten testen wanneer zij hun recht van vrij verkeer willen uitoefenen, kan het dus gebeuren dat hun het reizen wordt belet, ook al zijn zij niet langer besmettelijk. Om het vrije verkeer te vergemakkelijken en ervoor te zorgen dat de tijdens de COVID-19-pandemie geldende beperkingen van het vrije verkeer op gecoördineerde wijze kunnen worden opgeheven op basis van de meest recente beschikbare wetenschappelijke gegevens, moet een interoperabel herstelcertificaat worden opgesteld, dat de nodige informatie bevat om zowel de betrokkene als de datum van een eerdere positieve test op SARS-CoV-2-besmetting duidelijk te kunnen identificeren. ▌Volgens het ECDC blijkt uit recente gegevens dat hoewel afscheiding van levensvatbaar SARS-CoV-2 kan plaatsvinden tussen tien en twintig dagen na het verschijnen van de symptomen, overtuigend epidemiologisch onderzoek niet heeft aangetoond dat de ziekte na de tiende dag nog op andere personen wordt overgedragen. Het voorzorgsbeginsel moet echter nog steeds van toepassing zijn. De Commissie moet de bevoegdheid krijgen om deze geldigheidsperiode , zowel het begin als het einde daarvan , te wijzigen op basis van richtsnoeren van het Gezondheidsbeveiligingscomité of van het ECDC, dat grondig onderzoek uitvoert naar de gegevens betreffende de duur van de verworven immuniteit na herstel. Bovendien moeten personen de mogelijkheid hebben om een zeer specifieke test op het spike-antigeen te ondergaan als zij asymptomatisch zijn.

(33)

Verscheidene lidstaten stellen herstelde personen nu reeds vrij van bepaalde beperkingen op het vrije verkeer binnen de Unie. ▌De lidstaten moeten op overlegging van een herstelbewijs vrijstelling verlenen van de beperkingen op het vrije verkeer die overeenkomstig het Unierecht zijn ingesteld om de verspreiding van SARS-CoV-2 in te dijken, zoals voorschriften om in quarantaine/zelfisolatie te gaan of zich te laten testen op SARS-CoV-2-besmetting, en van hen moet worden verlangd dat zij onder dezelfde voorwaarden geldige herstelcertificaten aanvaarden die door andere lidstaten overeenkomstig deze verordening zijn afgegeven. In samenwerking met het Gezondheidsbeveiligingscomité werkt het e-gezondheidsnetwerk ook aan richtsnoeren voor herstelcertificaten en de bijbehorende datasets.

(34)

Om snel tot een gemeenschappelijk standpunt te kunnen komen, moet de Commissie het bij artikel 17 van Besluit nr. 1082/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad ingestelde Gezondheidsbeveiligingscomité (18) kunnen verzoeken adviezen op te stellen over de beschikbare wetenschappelijke gegevens betreffende de effecten van medische voorvallen die zijn gedocumenteerd in de overeenkomstig deze verordening opgestelde certificaten, met inbegrip van de doeltreffendheid en de duur van de immuniteit die door de COVID-19-vaccins ontstaat, de mate waarin vaccins asymptomatische besmetting en overdracht van het virus voorkomen, de situatie van personen die van het virus zijn hersteld en de gevolgen van de nieuwe SARS-CoV-2-varianten voor ingeënte of reeds besmette personen. Dergelijke informatie zou ook de basis kunnen vormen voor aanbevelingen van de Raad om een gecoördineerde aanpak mogelijk te maken voor het opheffen van beperkingen op het vrije verkeer van houders van certificaten.

(35)

Om eenvormige voorwaarden te waarborgen voor de uitvoering van de bij deze verordening ingestelde en op het vertrouwenskader gebaseerde certificaten, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (19).

(36)

De Commissie moet onmiddellijk toepasselijke uitvoeringshandelingen vaststellen indien dit, in naar behoren gemotiveerde gevallen die verband houden met de technische specificaties die nodig zijn om interoperabele certificaten vast te stellen, om dwingende redenen van urgentie vereist is of wanneer nieuw wetenschappelijk bewijs beschikbaar komt.

(37)

Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad (20) is van toepassing op de verwerking van persoonsgegevens uit hoofde van deze verordening. Bij deze verordening wordt de rechtsgrondslag vastgesteld voor de verwerking van persoonsgegevens in de zin van artikel 6, lid 1, punt c), en artikel 9, lid 2, punt g), van Verordening (EU) 2016/679, die nodig is voor de afgifte en verificatie van de in deze verordening bedoelde interoperabele certificaten. Deze verordening regelt niet de verwerking van persoonsgegevens in verband met de documentatie van een vaccinatie, test of herstel voor andere doeleinden, zoals de geneesmiddelenbewaking of het bijhouden van individuele persoonlijke gezondheidsdossiers. De rechtsgrondslag voor verwerking voor andere doeleinden moet in het nationale recht worden geboden, dat in overeenstemming moet zijn met de Uniewetgeving inzake gegevensbescherming.

(38)

Overeenkomstig het beginsel van minimale gegevensverwerking mogen de certificaten alleen die persoonsgegevens bevatten die strikt noodzakelijk zijn om de uitoefening van het recht van vrij verkeer binnen de Unie tijdens de COVID-19-pandemie te vergemakkelijken. De specifieke categorieën persoonsgegevens en de gegevensvelden die in de certificaten moeten worden opgenomen, moeten bij deze verordening worden vastgesteld.

(39)

Voor de toepassing van deze verordening is het niet nodig dat persoonsgegevens grensoverschrijdend worden doorgegeven/uitgewisseld ▌. In overeenstemming met de aanpak van de openbare-sleutelinfrastructuur hoeven alleen de openbare sleutels van de afgevers over de grenzen heen te worden overgedragen of geraadpleegd, hetgeen zal worden gewaarborgd door een door de Commissie opgezette en onderhouden gateway voor interoperabiliteit. Met name moet het met de aanwezigheid van het certificaat in combinatie met de openbare sleutel van de afgever mogelijk zijn de echtheid en de integriteit van het certificaat te verifiëren en fraude op te sporen . In overeenstemming met het beginsel van gegevensbescherming door standaardinstellingen moeten verificatietechnieken worden gebruikt waarvoor geen doorgifte van persoonsgegevens vereist is.

(40)

Deze verordening verbiedt het bewaren van persoonsgegevens die zijn verkregen uit het certificaat door de lidstaat van bestemming of door exploitanten van grensoverschrijdende personenvervoersdiensten ▌. Deze verordening biedt geen rechtsgrondslag voor de oprichting van een register van databanken op het niveau van de lidstaten of de Unie of via de digitale infrastructuur van het vertrouwenskader.

▌

(41 bis)

Een duidelijke, alomvattende en tijdige mededeling aan het publiek over de afgifte, het gebruik en de aanvaarding van elk type certificaat in het kader van het EU-COVID-19-certificaat, is van cruciaal belang om te zorgen voor voorspelbaarheid omtrent reizen en voor rechtszekerheid. De Commissie moet de inspanningen van de lidstaten op dit gebied ondersteunen, bijvoorbeeld door de door de lidstaten verstrekte informatie beschikbaar te stellen op het webplatform “Re-open EU”.

(42)

Overeenkomstig Aanbeveling (EU) 2020/1475 moeten alle beperkingen op het vrije verkeer van personen binnen de Unie die zijn ingesteld om de verspreiding van SARS-CoV-2 in te dijken, worden opgeheven zodra de epidemiologische situatie dat toelaat. Dit geldt ook voor de verplichting om andere documenten over te leggen dan die welke vereist zijn op grond van het Unierecht en met name Richtlijn 2004/38/EG, zoals de onder deze verordening vallende certificaten. ▌

(43)

Deze verordening moet twaalf maanden van toepassing zijn vanaf de datum van inwerkingtreding. Vier maanden na de datum van inwerkingtreding van deze verordening en uiterlijk drie maanden voor het einde van de toepassing ervan moet de Commissie bij het Europees Parlement en de Raad een verslag indienen over de toepassing van deze verordening, met inbegrip van het effect ervan op het vrije verkeer, de grondrechten en de bescherming van persoonsgegevens, alsmede een beoordeling van de meest recente vaccin- en testtechnologieën en het gebruik door de lidstaten van het EU-COVID-19-certificaat voor doeleinden die niet in deze verordening zijn opgenomen .

(44)

Teneinde rekening te houden met de epidemiologische situatie en de vorderingen inzake de beheersing van de COVID-19-pandemie, en teneinde de interoperabiliteit met internationale normen te waarborgen, moet aan de Commissie de bevoegdheid worden verleend om overeenkomstig artikel 290 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie handelingen vast te stellen met betrekking tot de toepassing van bepaalde artikelen van deze verordening ▌. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen worden uitgevoerd in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven (21). Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen.

(45)

Daar de doelstelling van deze verordening, namelijk het vergemakkelijken van het vrije verkeer in de Unie gedurende de COVID-19-pandemie door het invoeren van interoperabele certificaten inzake de vaccinatie-, test- en herstelstatus van de houder, niet voldoende door de lidstaten alleen kan worden verwezenlijkt en derhalve, gezien de omvang en de gevolgen van de maatregelen, beter door de Unie kan worden bereikt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel, gaat deze verordening niet verder dan wat nodig is om deze doelstellingen te verwezenlijken.

(46)

Deze verordening eerbiedigt de grondrechten en neemt de beginselen in acht die met name in het Handvest van de grondrechten (“het Handvest”) zijn erkend, waaronder het recht op eerbiediging van het privéleven en het familie- en gezinsleven, het recht op de bescherming van persoonsgegevens, het recht op gelijkheid voor de wet en non-discriminatie, het recht van vrij verkeer en het recht op een doeltreffende voorziening in rechte. De lidstaten moeten bij de uitvoering van deze verordening het Handvest naleven.

(46 bis)

Voor zover de lidstaten besluiten nationale digitale certificaten voor andere doeleinden dan vrij verkeer op nationaal niveau verplicht te stellen, moeten die certificaten interoperabel zijn met het EU-COVID-19-certificaat en de in deze Verordening vastgestelde waarborgen in acht nemen, met name om te zorgen voor non-discriminatie tussen verschillende nationaliteiten, non-discriminatie tussen verschillende certificaten, hoge normen voor gegevensbescherming, en om versnippering te voorkomen.

(46 ter)

De lidstaten mogen geen beperkingen op de toegang tot openbare diensten invoeren ten aanzien van degenen die niet in het bezit zijn van de onder deze verordening vallende certificaten.

(46 quater)

Een lijst van alle entiteiten die zijn aangewezen om op te treden als voor de verwerking verantwoordelijken, verwerkers en ontvangers van de gegevens in die lidstaat wordt binnen een maand na de datum van inwerkingtreding van deze verordening openbaar gemaakt om de Unieburgers die gebruikmaken van het EU-COVID-19-certificaat in staat te stellen de identiteit te kennen van de entiteit waartoe zij zich kunnen wenden voor de uitoefening van hun gegevensbeschermingsrechten uit hoofde van Verordening (EU) 2016/679, met inbegrip van met name het recht op transparante informatie over de wijze waarop de rechten van de betrokkene met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens kunnen worden uitgeoefend.

(47)

De Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming (EDPS) en het Europees Comité voor gegevensbescherming (EDPB) zijn geraadpleegd overeenkomstig artikel 42, lid 2, van Verordening (EU) 2018/1725 (22),

1.

2.

3.