EUROPESE COMMISSIE
Brussel, 21.3.2018
COM(2018) 151 final
Aanbeveling voor een
BESLUIT VAN DE RAAD
houdende machtiging van de Commissie om namens de Europese Unie onderhandelingen te openen met het oog op de wijziging van de partnerschapsovereenkomst inzake duurzame visserij en de sluiting van een protocol met het Koninkrijk Marokko
TOELICHTING
1.ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL
•Motivering en doel van het voorstel
De Commissie stelt voor te onderhandelen over een wijziging van de partnerschapsovereenkomst inzake visserij (POV) tussen de Europese Gemeenschap en het Koninkrijk Marokko en een protocol te sluiten tot uitvoering van die overeenkomst. Die wijziging en dat protocol moeten voldoen aan de behoeften van de vloot van de Unie en in overeenstemming zijn met Verordening (EU) nr. 1380/2013 inzake het gemeenschappelijk visserijbeleid en de conclusies van de Raad van 19 maart 2012 over een mededeling van de Commissie inzake de externe dimensie van het gemeenschappelijk visserijbeleid.
Dit voorstel wordt ingediend naar aanleiding van de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 27 februari 2018 in zaak C-266/16 (Western Sahara Campaign UK), waarin het Hof heeft geoordeeld dat de wateren die grenzen aan het grondgebied van de Westelijke Sahara, niet behoren tot de in de visserijovereenkomst bedoelde visserijzone.
•Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein
De lopende POV tussen de Europese Unie en het Koninkrijk Marokko is op 28 februari 2007 in werking getreden 1 . Deze overeenkomst is ten uitvoer gelegd door middel van twee opeenvolgende protocollen waarmee op pelagische of demersale soorten vissende vaartuigen van de Unie toegang kregen tot de visserijzone van Marokko tot 14 december 2011. Die datum markeerde het einde van het tweede uitvoeringsprotocol, omdat het Parlement niet heeft ingestemd met de sluiting ervan. Het Europees Parlement plaatste vraagtekens bij de duurzaamheid, de kosteneffectiviteit en de internationale legitimiteit van het voorgestelde instrument. Een derde protocol, waarin rekening is gehouden met de punten van bezorgdheid van het Europees Parlement, is in 2014 gesloten 2 en zal op 14 juli 2018 aflopen.
Al met al stelt de POV met Marokko vaartuigen uit elf lidstaten in staat actief te zijn in zes verschillende categorieën van visserij, die de visserij op kleine pelagische, demersale en over grote afstanden trekkende soorten omvatten. De Marokkaanse visserijzone vormt de noordelijke grens van het verspreidingsgebied van de kleine pelagische soort "C" 3 , dat zich uitstrekt over de wateren van Mauritanië, Senegal en Guinee-Bissau – staten die allemaal lid zijn van het netwerk van bilaterale partnerschapsovereenkomsten inzake duurzame visserij ("PODV's").
PODV's helpen de doelstellingen van het GVB op internationaal niveau te bevorderen door ervoor te zorgen dat de visserijactiviteiten van de Unie buiten de wateren van de Unie berusten op dezelfde beginselen en normen als die welke gelden in het kader van het Unierecht. Bovendien versterken PODV's de positie van de Europese Unie in internationale en regionale visserijorganisaties, met name in de Internationale Commissie voor de instandhouding van Atlantische tonijnen (ICCAT). Tot slot zijn PODV's gebaseerd op het beste beschikbare wetenschappelijke advies en dragen zij bij aan een betere naleving van internationale maatregelen, waaronder die ter bestrijding van illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij (IOO-visserij).
Er zal bijzondere aandacht worden geschonken aan de tenuitvoerlegging van de financiële tegenprestatie die aan Marokko wordt gegeven ter ondersteuning van een duurzaam beheer van de visserij, met name gezien de aanbevelingen van Speciaal verslag nr. 11/2015 van de Europese Rekenkamer over PODV's.
•Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie
De onderhandelingen over een PODV en een protocol met het Koninkrijk Marokko sluiten aan bij het externe optreden van de EU ten aanzien van buurlanden en zijn in overeenstemming met de doelstellingen van de Unie op het gebied van de eerbiediging van de democratische beginselen en de mensenrechten.
Gelet op de bovenvermelde uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie, dient de geografische werkingssfeer van de overeenkomst te worden verduidelijkt.
De EU is van mening dat het onder bepaalde voorwaarden mogelijk is de bilaterale overeenkomsten met Marokko uit te breiden tot de Westelijke Sahara. Het is echter duidelijk dat geen definitieve regeling mogelijk is zolang het conflict niet in het kader van de Verenigde Naties en in overeenstemming met de desbetreffende resoluties van de VN-Veiligheidsraad is opgelost.
Gedurende het hele proces worden onderhandelingen gevoerd in overleg met alle betrokken Commissiediensten en de EDEO, en met de steun van de hiervoor bevoegde EU-delegatie.
2.RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID
•Rechtsgrondslag
De rechtsgrondslag voor het besluit is het vijfde deel van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) "Extern optreden van de Unie", titel V "Internationale overeenkomsten", artikel 218, waarin de procedure is vastgesteld voor het onderhandelen over en het sluiten van overeenkomsten tussen de Unie en derde landen.
•Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)
Niet van toepassing, exclusieve bevoegdheid.
•Evenredigheid
Het besluit is evenredig met het nagestreefde doel.
•Keuze van het instrument
In artikel 218, leden 3 en 4, VWEU is bepaald dat hiervoor een besluit van de Raad vereist is.
3.RESULTATEN VAN EX-POSTEVALUATIES, RAADPLEGINGEN VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELINGEN
•Ex-postevaluaties/geschiktheidscontroles van bestaande wetgeving
De Commissie heeft in 2017 een ex-post-/ex-ante-evaluatie verricht waarin zij is nagegaan of het opportuun is het visserijprotocol met het Koninkrijk Marokko te vernieuwen. De conclusies van die evaluatie staan in een afzonderlijk werkdocument van de diensten van de Commissie 4 .
In het evaluatieverslag wordt geconcludeerd dat de EU-vloten veel belangstelling hebben om in Marokko te blijven vissen. De vernieuwing van het protocol zal ook leiden tot een betere monitoring, controle en bewaking en tot een betere governance van de visserij in de regio. Eveneens toont de evaluatie aan dat een vernieuwing van het protocol gunstig zou zijn voor Marokko, gelet op het belang dat de financiële tegenprestatie in het kader van het protocol heeft als bijdrage aan "Halieutis", de Marokkaanse ontwikkelingsstrategie voor de visserijsector. Marokko heeft belangstelling getoond voor het openen van onderhandelingen met de EU over een vernieuwd protocol.
•Raadpleging van belanghebbenden
In het kader van de evaluatie, en in het bijzonder in het kader van de adviesraad voor de volle zee, is overlegd met betrokken belanghebbenden, waaronder vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en middenveldorganisaties.
•Bijeenbrengen en gebruik van expertise
Niet van toepassing.
•Effectbeoordeling
Niet van toepassing.
•Gezonde regelgeving en vereenvoudiging
Niet van toepassing.
•Grondrechten
In de onderhandelingsrichtsnoeren, die worden voorgesteld in de bijlage bij het besluit, wordt aanbevolen de onderhandelingen te openen en een clausule inzake de mensenrechten en de democratische beginselen op te nemen die, indien zij wordt geschonden, ertoe kan leiden dat de overeenkomst en het protocol worden geschorst.
4.GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING
De gevolgen van het nieuwe protocol voor de begroting bestaan erin dat aan het Koninkrijk Marokko een financiële tegenprestatie zal worden betaald. De overeenkomstige begrotingsmiddelen (vastleggings- en betalingskredieten) moeten elk jaar worden opgenomen in de begrotingslijn voor partnerschapsovereenkomsten inzake duurzame visserij (11 03 01) en moeten verenigbaar zijn met de financiële programmering van het meerjarig financieel kader (MFK) voor 2014-2020. De jaarlijkse bedragen voor vastleggingen en betalingen worden vastgesteld in het kader van de jaarlijkse begrotingsprocedure, onder meer in de reservelijn voor protocollen die niet bij het begin van het jaar in werking zijn getreden 5 .
Verwacht wordt dat de onderhandelingen zullen worden afgerond vóór het verstrijken van het huidige protocol op 14 juli 2018.
5.OVERIGE ELEMENTEN
•Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende monitoring, evaluatie en rapportage
De onderhandelingen zullen naar verwachting aanvangen in het eerste kwartaal van 2018.
•Artikelsgewijze toelichting
De Commissie beveelt aan dat:
- de Raad de Commissie machtigt tot het openen en voeren van onderhandelingen met het oog op de wijziging van de partnerschapsovereenkomst inzake visserij met het Koninkrijk Marokko en de sluiting van een protocol;
- de Commissie in deze kwestie wordt aangewezen als onderhandelaar van de EU;
- de Commissie deze onderhandelingen voert in overleg met een speciaal comité overeenkomstig de bepalingen van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie;
- de Raad de bij deze aanbeveling gevoegde onderhandelingsrichtsnoeren goedkeurt.
Aanbeveling voor een
BESLUIT VAN DE RAAD
houdende machtiging van de Commissie om namens de Europese Unie onderhandelingen te openen met het oog op de wijziging van de partnerschapsovereenkomst inzake duurzame visserij en de sluiting van een protocol met het Koninkrijk Marokko
DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,
Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 218, leden 3 en 4,
Gezien de aanbeveling van de Commissie,
Overwegende dat onderhandelingen moeten worden geopend met het Koninkrijk Marokko met het oog op de wijziging van de partnerschapsovereenkomst inzake visserij tussen de Europese Gemeenschap en het Koninkrijk Marokko 6 en de sluiting van een protocol tot uitvoering van die overeenkomst,
Overwegende dat het van belang is dat het partnerschap in de visserijsector dat zich in de loop der jaren tussen de Europese Unie en het Koninkrijk Marokko heeft ontwikkeld, niet wordt verstoord, en er tegelijkertijd wordt gezorgd voor het bestaan van passende waarborgen voor de bescherming van de mensenrechten en de duurzame ontwikkeling van de betrokken gebieden,
Overwegende dat de Unie de inspanningen van de Verenigde Naties steunt die gericht zijn op het vinden van een wederzijds aanvaardbare politieke oplossing die voorziet in zelfbeschikking voor de bevolking van de Westelijke Sahara in overeenstemming met de beginselen en doelstellingen van het Handvest van de Verenigde Naties,
HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:
Artikel 1
1.De Commissie wordt gemachtigd om onderhandelingen met het Koninkrijk Marokko te openen met het oog op de wijziging van de partnerschapsovereenkomst inzake visserij tussen de Europese Gemeenschap en het Koninkrijk Marokko en de sluiting van een protocol tot uitvoering van die overeenkomst.
2.De Commissie leidt het onderhandelingsteam, waarvan ook de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid deel uitmaakt.
Artikel 2
Deze onderhandelingen worden gevoerd in overleg met de Raadsgroep extern visserijbeleid op basis van de in het addendum bij dit besluit opgenomen onderhandelingsrichtsnoeren van de Raad.
Artikel 3
Dit besluit is gericht tot de Commissie.
Gedaan te Brussel,
Voor de Raad
De voorzitter
EUROPESE COMMISSIE
Brussel,21.3.2018
COM(2018) 151 final
BIJLAGE
bij
Aanbeveling
voor een besluit van de Raad houdende machtiging van de Commissie om namens de Europese Unie onderhandelingen te openen met het oog op de wijziging van de partnerschapsovereenkomst inzake duurzame visserij en de sluiting van een protocol met het Koninkrijk Marokko
BIJLAGE
Onderhandelingsrichtsnoeren
Het doel van de onderhandelingen is de wijziging van de partnerschapsovereenkomst inzake visserij tussen de Europese Gemeenschap en het Koninkrijk Marokko en de sluiting van een protocol bij die overeenkomst in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 1380/2013 inzake het gemeenschappelijk visserijbeleid en met de conclusies van de Raad van 19 maart 2012 over de mededeling van de Commissie van 13 juli 2011 inzake de externe dimensie van het gemeenschappelijk visserijbeleid.
Om een duurzame en verantwoorde visserij te bevorderen, bij te dragen tot de strikte naleving van het internationale recht en er tegelijkertijd voor te zorgen dat de EU en Marokko wederzijdse voordelen halen uit dit nieuwe protocol, streeft de Commissie er tijdens de onderhandelingen naar:
·te voorzien in de toegang tot de wateren die onder de huidige overeenkomst en het huidige protocol vallen en tot de wateren die grenzen aan het niet-zelfbesturende gebied van de Westelijke Sahara, en ervoor te zorgen dat de vaartuigen van de EU-vloot die vissen op kleine pelagische, demersale en over grote afstanden trekkende soorten, de nodige machtigingen krijgen om in die wateren te vissen, waarbij onder meer het netwerk van partnerschapsovereenkomsten inzake duurzame visserij dat ter beschikking van de marktdeelnemers uit de EU staat, in stand wordt gehouden;
·de inspanningen van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties te steunen die gericht zijn op het vinden van een oplossing die voorziet in zelfbeschikking voor de bevolking van de Westelijke Sahara in overeenstemming met de beginselen en doelstellingen van het Handvest van de Verenigde Naties,
·met het beste beschikbare wetenschappelijke advies en de desbetreffende door de betrokken regionale organisaties voor visserijbeheer (ROVB's) vastgestelde beheersplannen rekening te houden teneinde de ecologische duurzaamheid van de visserijactiviteiten veilig te stellen en oceaangovernance op internationale schaal te bevorderen. De visserijactiviteiten moeten exclusief op beschikbare bestanden gericht zijn, waarbij rekening wordt gehouden met de vangstcapaciteit van de lokale vloot, en er moet speciale aandacht worden besteed aan het feit dat het gaat over grensoverschrijdende of over grote afstanden trekkende visbestanden;
·een adequaat aandeel in de overschotbestanden te verkrijgen dat geheel in verhouding staat tot de belangen van de EU-vloot, wanneer ook andere buitenlandse vloten belang hebben bij die bestanden, en toe te zien op de toepassing van uniforme technische voorwaarden op alle buitenlandse vloten;
·te garanderen, in het licht van de recentste en beste beschikbare wetenschappelijke evaluaties, dat de toegang tot de visserij gebaseerd is op de activiteiten van de EU-vloot in de regio;
·een dialoog aan te gaan met het oog op de versterking van het sectorale beleid om de uitvoering van een verantwoord visserijbeleid aan te moedigen waarbij met de ontwikkelingsdoelstellingen van het land rekening wordt gehouden, met name wat betreft governance op visserijgebied, de bestrijding van illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij, controle, monitoring en bewaking van visserijactiviteiten en het verstrekken van wetenschappelijk advies, alsmede de werkgelegenheid te bevorderen, onder meer om te helpen de oorzaken van emigratie aan te pakken;
·een clausule op te nemen over de gevolgen van schendingen van de mensenrechten en van de democratische beginselen;
·een clausule op te nemen voor de preferentiële toegang van de EU-vloot tot beschikbare overschotten en voor de toepassing van uniforme technische voorwaarden op alle buitenlandse vloten;
·geschikte mechanismen op te nemen om te waarborgen dat de Commissie voldoende wordt geïnformeerd over en betrokken bij de geografische en sociale verdeling van de socio-economische voordelen in het kader van de overeenkomst en het protocol, zodat de Commissie ervoor kan zorgen dat die verdeling de betrokken bevolking ten goede komt;
·een herzieningsclausule op te nemen om rekening te kunnen houden met een wederzijds aanvaardbare politieke oplossing die voorziet in zelfbeschikking voor de bevolking van de Westelijke Sahara in overeenstemming met de beginselen en doelstellingen van het Handvest van de Verenigde Naties.
Verder:
·moet de Commissie op het tijdstip van de ondertekening beoordelen wat de mogelijke consequenties van de partnerschapsovereenkomst inzake duurzame visserij en van het bijbehorende protocol zijn voor duurzame ontwikkeling, met name wat betreft de voordelen voor de betrokken bevolking en de exploitatie van de natuurlijke hulpbronnen in de betrokken gebieden;
·moet de Commissie er zorg voor dragen dat de bevolking die geraakt wordt door de overeenkomst, naar behoren geïnvolveerd is wanneer de ondertekening en sluiting van de overeenkomst ter tafel komen.
·Om een onderbreking van de visserijactiviteiten te voorkomen, moet het nieuwe protocol een clausule bevatten over voorlopige toepassing.
In het protocol moet met name het volgende worden omschreven:
·de vangstmogelijkheden, per categorie, die aan vaartuigen van de Europese Unie zullen worden verleend;
·de financiële tegenprestatie en de voorwaarden voor de betaling daarvan; en
·de mechanismen voor een doeltreffende uitvoering en regelmatige monitoring van de sectorale steun.