12.10.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 342/65

1.

onderschrijft de vrije en faire arbeidsmobiliteit en is derhalve verheugd over de herziening van de regelingen voor de coördinatie van de sociale zekerheid tegen de achtergrond van de toenemende mobiliteit van de burgers in de EU.

2.

Het vrije verkeer van werknemers, opgevat als negatieve integratie van de interne markt, moet daarom aangevuld worden met de coördinatie van de sociale zekerheid als positieve integratie, in overeenstemming met het Europees Handvest van de grondrechten en de jurisprudentie van het Europees Hof van Justitie (HvJ).

3.

Het CvdR beschouwt het Commissievoorstel tot wijziging van Verordening (EG) nr. 883/2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels en van Verordening (EG) nr. 987/2009 tot vaststelling van de wijze van toepassing van Verordening (EG) nr. 883/2004 overwegend als passend en zinvol en onderschrijft het daarom.

4.

De Commissie zij herinnerd aan haar initiatief voor een betere regelgeving en erop gewezen dat de ingewikkelde regelgeving van de Verordeningen (EG) nr. 883/2004 en (EG) nr. 987/2009 zowel voor de instanties als voor de burgers met het oog op de vaststelling van de rechtspositie begrijpelijk moet blijven.

5.

Het CvdR benadrukt het belang van regionale advies- en ondersteunende netwerken voor mobiele EU-burgers. Deze zijn absoluut nodig om exploitatie van mobiele werknemers en georganiseerde fraude te voorkomen. Het CvdR pleit dus voor versterking van deze netwerken.

6.

Het onderstreept dat het voorstel van de Commissie nodig is om het vrije verkeer van werknemers te waarborgen. Op basis van de duidelijke rechtsgrondslag, artikel 48 VWEU, zijn er ten aanzien van het voorstel van de Commissie dus geen vragen met betrekking tot de subsidiariteit. De doelstellingen van het overwogen optreden kunnen niet voldoende door de lidstaten worden verwezenlijkt, maar kunnen vanwege de omvang of de gevolgen van het overwogen optreden beter door de Unie worden bereikt. Het voorgestelde optreden omvat trans- nationale aspecten die niet adequaat kunnen worden geregeld door de lidstaten en/of de regionale en lokale overheden alleen.

7.

Het is van groot belang dat het technisch overleg met de Commissie hierover wordt voortgezet. In dit verband wordt gewezen op het belang van het effectbeoordelingsverslag dat de Commissie op basis van de samenwerkingsovereenkomst met het CvdR te gelegener tijd zal publiceren.

8.

Er wordt voortgang geboekt met de regelgeving voor de detachering, alsook voor de detacheringsverklaring. Het is verheugend dat de Commissie door de invoeging van een artikel 76 bis wordt gemachtigd om conform artikel 291 VWEU uitvoeringshandelingen vast te stellen waarmee een standaardprocedure wordt vastgesteld voor de afgifte, betwisting en intrekking van het „Portable document A1” (de zogenaamde A1-verklaring), zodat misbruik van dit document wordt bemoeilijkt. De beoogde procedure kan met name langdurige juridische geschillen tot en met niet-nalevingsprocedures voorkomen en daarmee bijdragen aan de rechtsvrede binnen Europa.

9.

Het huidige voorstel voor een verordening tot wijziging van Verordening (EG) nr. 883/2004 inzake de actualisering van de procedures voor de afgifte van A1-verklaringen bevat een cruciaal element voor de te verbeteren bescherming tegen sociaal misbruik van gedetacheerde werknemers, tegen de achtergrond van de gelijktijdige herziening van Richtlijn 96/71/EG betreffende de terbeschikkingstelling van werknemers. Met het oog op de betekenis van dit aspect is elke stap in de richting van een bindende, duidelijke en onmiddellijke opstelling van de toekomstige afgifte van de A1-verklaring van groot belang en moet hier dus speciale aandacht aan worden besteed.

10.

Wat de terbeschikkingstelling van werknemers betreft, hangt sociale zekerheid in grote mate af van de duidelijkheid van regels en definities. Daarom zou een niet mis te verstane interpretatie van belangrijke begrippen als „zelfstandigheid” of „domicilie” helpen om problemen van schijnzelfstandigheid of brievenbusmaatschappijen effectief te kunnen aanpakken.

11.

Het Comité herhaalt dat de termijn voor volledige toepassing van de wetgeving van het gastland op een dienstverband in geval van detachering 12 maanden dient te bedragen (1).

12.

Helaas loopt de invoering van de elektronische uitwisseling van socialezekerheidsgegevens (EESSI) vertraging op. Een pan-Europese elektronische gegevensuitwisseling is volgens het Comité onontbeerlijk.

13.

merkt op dat door coördinatie van verpleeguitkeringen het toepassingsgebied van het coördinerende recht zich uitbreidt, hetgeen noodzakelijk is gelet op de doelstelling van de voorgestelde actie; het cumulatieverbod in verband met ziekte- en verpleeguitkeringen valt echter waarschijnlijk moeilijk toe te passen;

14.

Zieke mensen die zich in een lidstaat bevinden, moeten ook beschermd worden als zij geen recht van verblijf in die lidstaat hebben. Het Comité merkt echter op dat een buitenlandse, volgens geldend EU-recht afgesloten ziektekostenverzekering vaak slechts moeizaam erkend wordt en dat in sommige lidstaten mensen met onzekere banen vaak een dergelijke verzekering ten enenmale en ten onrechte geweigerd wordt.

15.

Daarom staat het CvdR er in principe achter dat als rechtvaardiging voor de ziektekostenverzekering voor de niet-actieve en achtergestelde EU-burgers alleen de feitelijke woonplaats in een lidstaat vereist is, en niet de plaats van legaal verblijf. Het is in dit verband van mening dat het gastland het recht moet krijgen om de betrokken uitgaven terugbetaald te krijgen door de bevoegde lidstaat.

16.

Het CvdR acht de nieuwe regelingen voor de coördinatie van werkloosheidsuitkeringen adequaat. Hoewel de in artikel 65, lid 2, van Verordening (EG) nr. 883/2004, opgenomen afwijking voor kortlopende arbeidsbetrekkingen van minder dan twaalf maanden strikt gesproken misschien niet nodig is, verduidelijkt zij de tekst.

17.

Het Comité is ingenomen met de te verwachten verlenging van de mogelijkheid tot exporteren van werkloosheidsuitkeringen van drie naar zes maanden. Het wijst er echter op dat dit gerelateerd zou moeten worden aan relevant actief arbeidsmarktbeleid (AAMB), dat cruciaal is voor de zogeheten activeringsstrategieën, waarin de wisselwerking tussen werkloosheidsverzekering en steunregelingen, AAMB’s en de uitkeringsvoorwaarden centraal staan. Het zou verduidelijkt moeten worden hoe de lidstaten de periode gedurende welke uitkeringen kunnen worden geëxporteerd, moeten kunnen uitbreiden boven het toepasselijke Europese recht uit. Het CvdR plaatst echter kanttekeningen bij de bijzondere regeling voor dienstbetrekkingen van minder dan 12 maanden.

18.

Benadrukt zij dat alle EU-burgers recht hebben op de gezins- en sociale uitkeringen van het land waarin zij ingeschreven staan, werkzaam of belastingplichtig zijn, hoewel de aanspraken op gezins- en sociale uitkeringen tussen lidstaten fors uiteen kunnen lopen.

19.

Het CvdR erkent de bevoegdheid die voortvloeit uit de rechtspraak van het HvJ over de bevoegdheden van de lidstaten voor de opzet van sociale bijstand voor niet-actieve personen en is ingenomen met het idee dat deze regelingen in verband met de Europese grondrechten beschouwd moeten worden als een belangrijke en nieuwe invalshoek. Het valt toe te juichen dat deze personen in de toekomst niet van een ziektekostenverzekering zullen worden uitgesloten indien zij een feitelijke woonplaats hebben en merkt op dat zij op evenredige wijze kunnen bijdragen aan een stelsel van ziekteverzekering op basis van hun gewone verblijfplaats. De vraag blijft echter wanneer beperking of uitsluiting van sociale bijstand dan wel gerechtvaardigd is. Tegelijkertijd gaat de uitbreiding van dit beginsel tot EU-burgers die de facto in een ander dan hun eigen land verblijven, gepaard met een regeling voor de toepassing ervan, ook om een gelijke behandeling en een gelijke lastenverdeling onder de lidstaten te waarborgen.

20.

Helaas is er een gebrek aan betrouwbare gegevens en informatie over het aantal grensarbeiders in de zin van de juridische definitie in Verordening (EG) nr. 883/2004.

21.

Opgemerkt zij dat de grensregio’s veel ervaring hebben met mobiele werknemers. Het CvdR roept de Commissie en de lidstaten op om gebruik te maken van die ervaring. Het doet in dit verband een beroep op de Commissie om versterking van ondersteunende diensten voor grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit die grensoverschrijdende Eures verlenen. Die moeten in staat worden gesteld om betrouwbare gegevens te vergaren over het aantal en het profiel van de grensoverschrijdende arbeidskrachten en hun werkgevers.