21.3.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 88/34

1.

acht de initiatieven van de Commissie inzake de Europese cloud en de normalisatieprioriteiten op ICT-gebied van belang, met name met het oog op de positie van Europa in de wereldwijde digitale economie en de verwezenlijking van de doelstellingen van de strategie voor de digitale interne markt.

2.

Het wegwerken van de obstakels voor kennisuitwisseling zal het concurrentievermogen van de Europese bedrijven een enorme impuls geven en zou tegelijk ook gunstig zijn voor de lokale en regionale overheden.

3.

De Commissie doet er goed aan te kiezen voor een geleidelijke ontwikkeling van de Europese clouddiensten. Daarnaast is het Comité ermee ingenomen dat na de wetenschappelijke wereld ook het bedrijfsleven en de lokale en regionale autoriteiten de kans krijgen gedeelde kennis te gebruiken en zelf te produceren.

4.

Het Comité is het met de Commissie eens dat concurrerende geavanceerde computing alleen via gezamenlijke maatregelen kan worden ontwikkeld.

5.

Ook gaat het ermee akkoord dat Europa zijn inspanningen op het vlak van normalisatie op ICT-gebied moet opvoeren, om zo de mogelijkheden van digitalisering te kunnen benutten en grensoverschrijdende diensten te kunnen leveren.

6.

Los van de ICT-normalisatie moeten bedrijven en de openbare sector de ruimte krijgen om innovatieve oplossingen te ontwikkelen en toe te passen, ook al wordt daarbij afgeweken van deze normen.

7.

Op veel gebieden die cruciaal zijn voor de digitale interne markt, zoals elektronische identificatie, laat de ontwikkeling en/of toepassing van gemeenschappelijke normen nog heel wat te wensen over; ook maakt het Comité zich zorgen over de geografische verschillen op het vlak van de toegang tot snelle breedband, die de voltooiing van de digitale interne markt in de weg staan (1). Eilandregio’s hebben het vanwege hun geografische ligging moeilijker: zij hebben duurdere onderzeese kabels nodig.

8.

Het Comité herhaalt in dit verband zijn oproep om projecten inzake de ontwikkeling van breedband te erkennen als diensten van algemeen economisch belang (2).

9.

De Europese lokale en regionale overheden zijn graag bereid meer kennis te delen en aan te geven welke ICT-normen nodig zijn om te voldoen aan hun behoeften op het gebied van de ontwikkeling van de openbare sector (3).

10.

Het Comité verzoekt de Commissie erop toe te zien dat de relevante nationale actoren in alle lidstaten de nodige maatregelen nemen om clouddiensten voor open wetenschap en meer in het algemeen kennisuitwisseling te promoten; mocht dit niet gebeuren dan dreigen de verschillen tussen de lidstaten snel groter te worden, wat al gauw invloed zou hebben op de activiteit van de lokale en regionale overheden.

11.

Het Comité is het met de Commissie eens dat elke organisatie, groot of klein, publiek of privé, verstandig moet omspringen met de risico’s op het vlak van cyberveiligheid en indien nodig moet kunnen aantonen dat zij daarin slaagt; het pleit voor maatregelen om de knowhow inzake cyberveiligheid op elk noodzakelijk niveau te helpen ontwikkelen (4).

12.

Om te profiteren van de diverse voordelen van de digitale interne markt zijn er, algemeen gesproken, voor de tenuitvoerlegging ervan gekwalificeerde arbeidskrachten nodig. Het is daarom een goede zaak dat de Commissie in het kader van haar recentelijk goedgekeurde nieuwe vaardighedenagenda voor Europa voorstelt de nadruk te leggen op investeringen in onderwijs en opleiding inzake digitalisering, zodat de burgers met het oog op de digitale omschakeling de nodige vaardigheden kunnen verwerven.

13.

De gemeenschappelijke noemer van de twee mededelingen waarop dit advies betrekking heeft is het gebrek aan interoperabiliteit in tal van verschillende sectoren, waardoor onderzoekers, bedrijven, overheidsinstanties en beleidsmakers geen toegang hebben tot broodnodige gegevens.

14.

De grootste belemmering voor interoperabiliteit op het vlak van gegevensuitwisseling — bijvoorbeeld in het geval van grensoverschrijdende digitale diensten — is gewoonlijk het gebrek aan een gestandaardiseerde gegevensarchitectuur (5).

15.

Naast de in de mededeling vermelde minimumnormen en eenvoudige metadata zou het Comité graag zien dat ook wordt overwogen een definitie te geven van de Europese stamgegevens die noodzakelijk zijn voor grensoverschrijdende diensten.

16.

Het Comité sluit zich aan bij het standpunt van de Commissie dat de huidige context vraagt om partnerschappen voor normalisatie tussen de verschillende sectoren, en denkt daarbij zelf aan e-gezondheid: aangezien mensen in toenemende mate verantwoordelijk zijn voor hun eigen gezondheid is een breder perspectief noodzakelijk (6).

17.

E-gezondheid, intelligente vervoerssystemen, slimme energie en milieuvriendelijkere productietechnologie, die de Commissie in haar mededeling geeft als voorbeelden van belangrijke doelgebieden, staan centraal in de activiteiten van de lokale en regionale overheden, die dan ook actief bij een en ander moeten worden betrokken willen we de doelstellingen bereiken.

18.

De Commissie heeft gelijk dat de prioriteiten geregeld moeten worden herzien, aangezien de behoeften op het vlak van normalisering zeer snel kunnen veranderen, wat samenhangt met het feit dat bijvoorbeeld in de welzijnszorg onophoudelijk nieuwe innovaties hun intrede doen.

19.

Europese normalisatie moet op grote schaal gebruikmaken van de innovaties in het kader van octrooien van ondernemingen; het Comité staat achter de inspanningen van de Commissie om de basiselementen vast te leggen van een eerlijke, doeltreffende en afdwingbare methode voor het verlenen van licenties, op basis van de FRAND-beginselen.

20.

Veel software onder een vrije licentie wordt al door de Europese lokale en regionale overheden gebruikt. Dat is zeker een stap in de goede richting; de Commissie moet op die weg doorgaan en met name duidelijk maken wat het verband is tussen vrije licenties en de licentievoorwaarden van FRAND.

21.

Naast de ontwikkeling van officiële normalisatie op EU- en internationaal niveau, zijn maatregelen nodig om de door andere normalisatieorganisaties ontwikkelde technische ICT-specificaties en breed gedragen goede praktijken te ondersteunen.

22.

Het is cruciaal dat er procedures worden ontwikkeld om ervoor te zorgen dat de behoeften van de eindgebruikers — zowel in het bedrijfsleven als de openbare sector — bekend zijn wanneer de plannen voor normalisatie worden opgesteld.

23.

Het Comité is ten zeerste ingenomen met het Commissievoorstel om Europese deskundigen nauwer te betrekken bij de internationale normalisatie op ICT-gebied, aangezien gemeenschappelijke wereldwijde procedures van cruciaal belang zijn, niet alleen om de doelstellingen inzake Europese digitalisering te verwezenlijken maar ook om de ontwikkeling van de sector mogelijk te maken.

24.

De publicatie van het Europees interoperabiliteitskader voor Europese overheidsdiensten dateert al weer van een aantal jaren geleden; het Comité is dan ook ingenomen met het voornemen van de Commissie om het kader bij te werken, en hoopt dat ook het potentieel van het internet van de dingen in aanmerking zal worden genomen (1).

25.

Clouddiensten zijn snel aan het uitbreiden in Europa. Volgens een studie van de Commissie zou de Europese markt voor clouddiensten kunnen groeien van 9,5 miljard EUR in 2013 tot 44,8 miljard EUR in 2020, hetgeen neerkomt op een vervijfvoudiging (7). Volgens Eurostatgegevens van eind 2014 (8):

26.

In het licht van het voorgaande zij gewezen op de noodzaak van een duidelijke politieke verbintenis tot financiering van cloudonderzoeksinfrastructuur om het enorme potentieel van cloudcomputing te benutten.

27.

Clouddiensten zijn gebaseerd op vertrouwen en om dat vertrouwen te winnen en te behouden moet veel aandacht worden besteed aan de beveiliging van gegevens en privacy.

28.

Het zou een goede zaak zijn als rekening wordt gehouden met het potentieel van clouddiensten voor open wetenschap met het oog op gebruik in het onderwijs.

29.

Het Comité vestigt de aandacht op de rol van publiek-private partnerschappen bij de ontwikkeling van clouddiensten voor open wetenschap en herhaalt zijn eerdere standpunt dat bestaande of in ontwikkeling zijnde clouds op nationaal, regionaal en eventueel lokaal niveau aan elkaar moeten worden gekoppeld en interoperabel moeten worden gemaakt met Europese oplossingen (9).

30.

Voorwaarde voor een ruim gebruik van gegevens en materiaal dat door middel van clouddiensten is verstrekt, is dat de vraagstukken in verband met het auteursrecht worden opgelost (10).

31.

Het Comité dringt er bij de Commissie op aan een intensievere uitwisseling van Europese gegevens binnen het kader van de vigerende wetgeving inzake bescherming van persoonsgegevens en privacy te steunen. In het verlengde hiervan roept het Comité de Commissie op een algemeen overzicht op te stellen waarbij wordt aangegeven hoe de desbetreffende gegevens decentraal geraadpleegd kunnen worden, zodat de gegevens op deze manier toegankelijk zijn.

32.

Het Comité is ingenomen met het voornemen van de Commissie om een Europees initiatief voor „vrij gegevensverkeer” op te zetten teneinde het vrije verkeer van gegevens in de Unie te bevorderen (11).

33.

Het uitwisselen van genormaliseerde gegevens zal de huidige versnippering tussen onderzoekers, bedrijven en overheidsinstanties, alsmede binnen deze groepen, verminderen en zal aldus ook tal van doelstellingen met betrekking tot de digitale interne markt ten goede komen.

34.

Het Comité deelt de opvatting van de Commissie i.v.m. de vooroordelen die gegevensuitwisseling thans belemmeren en dringt er bij de Commissie op aan actiever op te treden om de voordelen van gegevensuitwisseling duidelijk te maken voor degene die de gegevens deelt (12).

35.

Uitwisseling van gegevens heeft ook belangrijke voordelen voor lokale en regionale overheden. De eigenaar van de gegevens lijdt geen verlies bij uitwisseling ervan, wel integendeel: de uitwisseling ervan verhoogt de waarde van de gegevens. Het openstellen van overheidsgegevens versterkt de democratie en biedt nieuwe kansen voor het bedrijfsleven. Gegevensuitwisseling vermindert ook de behoefte aan vaak dure ad-hocverzoeken om gegevens.

36.

Als burgers ruimer toegang hebben tot hun persoonlijke gezondheidsgegevens online, zullen zij zich meer verantwoordelijk voelen voor hun eigen gezondheid. Voorts hoopt het Comité dat er meer gelegenheden zullen komen waarbij mensen hun gegevens ook op andere gebieden van openbaar bestuur zullen gebruiken.

37.

Om te profiteren van de Europese open wetenschapscloud hebben overheden en met name kmo’s niet alleen behoefte aan feitelijke gegevens maar ook aan hulpmiddelen om deze te analyseren, in het bijzonder in het geval van „big data”.

38.

Het Comité steunt de Commissie in haar streven om een Europese gegevensgemeenschap tot stand te brengen, bijvoorbeeld in het publiek-private partnerschap inzake big data in het kader van het Horizon 2020-programma, waarbij lokale en regionale overheden worden aangemoedigd om zoveel mogelijk hieraan mee te werken.

39.

De Europese open wetenschapscloud, die gegevens van de overheid, het bedrijfsleven en onderzoek omvat, zou door het hanteren van verwerkingsmethoden voor big data, de behandeling van bijvoorbeeld gemeentelijke beleidskwesties, die vaak multidimensioneel en complex zijn, gemakkelijker kunnen maken.

40.

Omdat in de Europese cloud digitale documenten, informatie en gegevens worden opgeslagen, is hij ook belangrijk voor de bescherming van het milieu. Niet alleen zijn deze bestanden door de opslag in de cloud namelijk veel beter toegankelijk, ook wordt er door ze niet te printen aanzienlijk minder papier gebruikt, wat goed is voor het milieu.

41.

Het internet der dingen (IdD), dat in de toekomst een aanzienlijke bijdrage zal leveren aan de kwaliteit van de diensten en de productiviteit van de activiteiten waarvoor lokale en regionale autoriteiten verantwoordelijk zijn, is terecht een van de prioriteiten inzake normalisatie van de Commissie. Volgens een studie van de Europese Commissie (13) zal de marktwaarde van het IdD in de EU tegen het jaar 2020 naar verwachting meer dan een biljoen EUR bedragen.

42.

Hopelijk zal de Commissie in haar verschillende programma’s m.b.t. de digitalisering van overheidsdiensten meer rekening houden met het enorme potentieel van het IdD.

43.

De vaststelling van normen voor het internet van de dingen in het kader van overheidsopdrachten komt tegemoet aan de behoeften van regio’s en gemeenten en kan de Europese industrie een aanzienlijke voorsprong op dit gebied verschaffen.

44.

Het IdD is evenwel pas een opkomende sector en vergt niet alleen normen maar ook innovatieve experimenten, waarvan de financiering voor de Unie een prioriteit zou moeten zijn.

45.

Uit verschillende analyses is gebleken dat een groot deel van de lokale en regionale overheden onvoldoende is geïnformeerd over de voordelen van het IdD, met name op het gebied van gezondheidszorg, energie-efficiëntie, milieu, veiligheid en beheer van onroerend goed, om nog maar te zwijgen van slimme vervoersystemen. Hopelijk zal de Commissie dus maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat kennis op dit gebied wordt gedeeld en er meer aandacht uitgaat naar documentatie alsook de baten en effecten van het IdD, initiatieven inzake slimme steden en open data.

46.

De door de Commissie als prioritair aangemerkte normalisatiegebieden zijn alle vijf met elkaar verbonden, maar tussen het IdD en de toekomstige 5G-netwerken bestaat er toch een bijzonder nauwe samenhang. Het internet van de dingen zal alleen in alle Europese regio’s op dezelfde wijze kunnen worden gebruikt als volledige geografische dekking voor 5G-netwerken wordt verzekerd.