EUROPESE COMMISSIE
Brussel, 8.5.2015
COM(2015) 200 final
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
Vijfde voortgangsverslag over de tenuitvoerlegging door Oekraïne van het actieplan voor visumliberalisering
{SWD(2015) 104 final}
EUROPESE COMMISSIE
Brussel, 8.5.2015
COM(2015) 200 final
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
Vijfde voortgangsverslag over de tenuitvoerlegging door Oekraïne van het actieplan voor visumliberalisering
{SWD(2015) 104 final}
I.INLEIDING
De Europese Unie is in 2010 een dialoog over visumliberalisering met Oekraïne aangegaan. De Europese Commissie heeft aan de Oekraïense regering op 22 november 2010 een actieplan voor visumliberalisering voorgelegd. Dat actieplan bevat de benchmarks waaraan Oekraïne moet voldoen, voordat Oekraïense burgers met een biometrisch paspoort voor korte verblijven zonder visum tot het Schengengebied kunnen worden toegelaten.
Na het vierde verslag van de Commissie (27 mei 2014) 1 en de goedkeuring daarvan door de Raad (23 juni 2014) heeft Oekraïne officieel de tweede fase van het actieplan bereikt, waarin wordt beoordeeld hoe het staat met de uitvoering van het wetgevings- en beleidskader. Overeenkomstig de methode die in het actieplan wordt geschetst, heeft de Commissie ter plaatse evaluaties verricht met medewerking van deskundigen uit de lidstaten.
Van september 2014 tot maart 2015 heeft de Commissie evaluatiemissies georganiseerd voor alle vier de blokken van het actieplan voor visumliberalisering. Zij werd bijgestaan door deskundigen van de lidstaten, de Europese Dienst voor extern optreden en de EU-delegatie in Oekraïne.
Dit is het eerste voortgangsverslag over de uitvoering door Oekraïne van de tweede fase van het actieplan. Het beoordeelt de doeltreffendheid en de duurzaamheid van de uitvoering van de benchmarks van de eerste fase door de Oekraïense regering. Het verslag gaat vergezeld van een werkdocument van de diensten van de Commissie 2 waarin de in het verslag aangeroerde ontwikkelingen nader worden beschreven. Overeenkomstig het actieplan verstrekt de Commissie in de bijlage bij het werkdocument een analyse van de feiten en op statistieken gebaseerde informatie over de te verwachten gevolgen van de toekomstige visumliberalisering op het gebied van migratie en veiligheid. De beschikbare gegevens wijzen op mogelijke trends op het gebied van migratie en veiligheid, waaruit blijkt dat de EU een aantrekkelijke bestemming is voor migranten uit Oekraïne en dat er veiligheidsproblemen zijn die in het oog moeten worden gehouden.
2.BEOORDELING VAN MAATREGELEN IN HET KADER VAN DE VIER BLOKKEN VAN HET ACTIEPLAN VOOR VISUMLIBERALISERING
2.1.Blok 1: documentbeveiliging, met inbegrip van biometrie
Een belangrijke stap is gezet op 12 januari 2015 met de invoering van biometrie voor gewone paspoorten, waardoor deze voldoen aan de eisen van de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO). Er zijn zeer substantiële verbeteringen gerealiseerd en er is aanzienlijke vooruitgang geboekt ten aanzien van de integriteit en veiligheid van het aanvragen, personaliseren en uitreiken van internationale paspoorten. Hetzelfde geldt voor de binnenlandse paspoorten en de overige onderliggende documenten. Verlies en diefstal van paspoorten wordt inmiddels snel en systematisch doorgegeven aan de Interpol-database van verloren en gestolen paspoorten. Deze benchmark kan als vervuld worden beschouwd.
De benchmark “documentbeveiliging” wordt vrijwel vervuld geacht. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Zie erop toe dat de grenscontroleposten zijn toegerust voor tweedelijnscontroles met vingerafdrukken.
Sluit, in verband met het aanvraagproces en de vaststelling van de identiteit van de aanvrager, de database van de voormalige Staatsmigratiedienst zo spoedig mogelijk aan op het operationele deel van het centraal demografisch staatsregister voor de afgifte van biometrische paspoorten. Een automatische koppeling met de relevante database is vereist om de strafrechtelijke status van de aanvrager te kunnen verifiëren.
Tref doeltreffende maatregelen om mogelijke neveneffecten van naamsverandering aan te pakken.
2.2.Blok 2: geïntegreerd grensbeheer, migratiebeheer en asiel
2.2.1Geïntegreerd grensbeheer
De Oekraïense autoriteiten staan momenteel voor een enorme uitdaging wat de personele en financiële middelen betreft, doordat de beveiliging van de oostgrenzen aanzienlijke middelen vereist. Het is in dit verband van belang dat gezorgd wordt voor daadwerkelijke controle over de bestuurlijke lijn naar de Krim/Sevastopol en de contactlijn in Oost-Oekraïne. Met uitzondering van de oostgrenzen staat de uitvoering van het grensbeheer in het algemeen op een goed peil 3 .
De benchmark “geïntegreerd grensbeheer” wordt vrijwel vervuld geacht. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Maak de Interpol-databases toegankelijk op de grensdoorlaatposten.
Verbeter de efficiëntie van de grenscontroles door gezamenlijke grensbewakingspatrouilles op te zetten en samenwerking te ontwikkelen voor de grenscontroles op grensdoorlaatposten met de buurlanden.
Voer de strategieën en actieplannen inzake geïntegreerd grensbeheer uit; verbeter in dat verband de samenwerking tussen instanties en de uitwisseling van gegevens tussen rechtshandhavingsinstanties en voer de op centraal niveau ontwikkelde en goedgekeurde methodologie voor risicoanalyse uit.
2.2.2Migratiebeheer
De wetgeving op dit gebied is vastgesteld. De praktische uitvoering van het migratiebeleid wordt echter gehinderd door de situatie in Oost-Oekraïne en budgettaire beperkingen. De wisselwerking en samenwerking tussen de Staatsmigratiedienst, de Staatsgrenswacht en de arbeidsinstanties functioneert goed. Overeenkomstig de verordening van 5 april 2014 van de ministerraad van Oekraïne is het personeelsbestand van de Staatsmigratiedienst uitgedund. In het kader van de reorganisatie is een eenheid voor de bestrijding van onregelmatige migratie opgericht. Opsporing van onregelmatige migranten in het binnenland vindt nog onvoldoende plaats als gevolg van personeelsgebrek bij de Staatsmigratiedienst. Oekraïne heeft overnameovereenkomsten met de Russische Federatie, Georgië, Oezbekistan, Turkmenistan, Moldavië en andere landen ondertekend. In totaal waren in september 2014 zeventien overnameovereenkomsten gesloten.
De benchmark “migratiebeheer” wordt vrijwel vervuld geacht. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Keur de wet inzake externe arbeidsmigratie zo snel mogelijk goed, zodat de herintegratieproblematiek op wetgevingsniveau geregeld is. Werk de nieuwe regeling inzake verantwoordelijkheden, bevoegde autoriteiten, maatregelen en taken onmiddellijk na de goedkeuring uit.
Breid de capaciteit van de Staatsmigratiediensten uit om in het binnenland onregelmatige migranten op te sporen.
Versterk de taalopleidingen voor het personeel van de Staatsmigratiedienst.
Rond de migratieprofielen 2014 af en zet het “contactanalysecentrum” en de database voor het toezicht op migratieprocessen op.
2.2.3Asiel
De asielwetgeving is verbeterd, maar om de benchmarks te realiseren, zijn er nog steeds wijzigingen nodig van zowel de wetgeving als de uitvoering daarvan. De omstandigheden in de opvangcentra zijn goed, maar bepaalde aspecten moeten worden verbeterd. Er zijn inspanningen geleverd voor de integratie van begunstigden van internationale bescherming, maar de toegang tot arbeid en het peil van de sociale bijstand kunnen worden verbeterd. Er wordt goed samengewerkt door de centrale en regionale afdelingen van de Staatsmigratiedienst, maar er is ruimte voor vereenvoudiging van de asielprocedure en grotere efficiëntie op regionaal niveau.
De benchmark “asiel” wordt ten dele vervuld geacht, met goede vooruitzichten voor verdere vooruitgang. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Ga door met de verlening van primaire rechtshulp aan personen die om internationale bescherming verzoeken, en tref voorbereidingen voor de tenuitvoerlegging van de bepaling inzake kosteloze secundaire rechtshulp, zodat deze zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk op 1 januari 2017, van kracht kan worden.
Zet het subsysteem inzake vluchtelingen van de vreemdelingendatabase op en maak het gebruik van informatie betreffende het land van herkomst efficiënter. Dat kan gebeuren door de eenheid landen van herkomst te herstellen of ambtenaren aan te wijzen voor het opzetten en beheren van een geactualiseerde en objectieve database van landen van herkomst.
Verhelder de wettelijke gronden voor de detentie van verzoekers om internationale bescherming en zorg dat hun zaken de juiste prioriteit krijgen.
Stel regels op voor de status, rechten en verplichtingen van vreemdelingen die niet kunnen worden teruggestuurd, maar geen recht hebben op internationale bescherming.
Verschaf de noodzakelijke middelen voor de duurzame verbetering van centra voor tijdelijke opvang van verzoekers om internationale bescherming en personen die internationale bescherming genieten. Met name moet het tijdelijke opvangcentra in Jahotyn (provincie Kiev) worden geopend en moeten de werkzaamheden voor het opknappen van het opvangcentrum in Odessa worden voortgezet. Het voor voeding beschikbare bedrag is te laag (12 hryvnja, minder dan 1 euro, per persoon per dag) en moet worden verhoogd.
Verbeter de opleiding van het personeel in de opvangcentra, met inbegrip van het taalonderwijs, evenals de opleiding van de rechters.
2.3.Blok 3: openbare orde en veiligheid
2.3.1Voorkoming en bestrijding van georganiseerde criminaliteit, terrorisme en corruptie
2.3.1.1Voorkoming en bestrijding van georganiseerde criminaliteit
Oekraïne is begonnen met een complexe reorganisatie van het ministerie van Binnenlandse Zaken, die onder meer een herstructurering inhoudt van de werkzaamheden van de instanties die belast zijn met de voorkoming en bestrijding van georganiseerde misdaad. Het parlement heeft in februari 2015 een wet goedgekeurd tot hervorming van de binnenlandse instanties. Daarbij werd onder meer de GUBOZ (Staatsdienst voor de bestrijding van georganiseerde misdaad) opgeheven. In het kader van het hervormingsproces heeft de veiligheidsdienst, naast het ministerie van Informatie, de operationele en vooronderzoeksbevoegdheid voor de bestrijding van georganiseerde misdaad behouden. Bij de hervorming is ook voorzien in de oprichting van een nieuwe instantie voor de bestrijding van georganiseerde misdaad: het staatsbureau voor onderzoek.
Op basis van bovenstaande bevindingen wordt de benchmark slechts ten dele vervuld geacht, maar met goede vooruitzichten voor verdere vooruitgang. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Zorg voor een totaalvisie op het hervormingsproces en geef er richting aan. Consolideer de bestaande actieplannen tot één goed gestructureerd actieplan dat het mogelijk maakt de vorderingen te volgen.
Zet een strafrechtelijke aanpak op voor rechtshandhaving en vervolging, gericht op het vaststellen van prioriteiten en het verdelen van de middelen in overeenstemming met die prioriteiten.
Neem maatregelen tot hervorming van het onderzoeksproces teneinde een duidelijke keten van verantwoordelijkheden voor elke stap van het onderzoeks- en vervolgingsproces te creëren.
Perk de vooronderzoeksbevoegdheden die de Veiligheidsdienst momenteel heeft op het gebied van inlichtingen en contraspionage drastisch in.
Zie toe op de specialisering van rechters en aanklagers die zaken behandelen op het gebied van de georganiseerde misdaad.
Zie toe op de effectiviteit van de gespecialiseerde eenheid voor de bescherming van getuigen, overeenkomstig de internationale normen.
2.3.1.2Mensenhandel
Het geldende wettelijke kader is breed van opzet en biedt mogelijkheden om op te treden tegen mensensmokkel op plaatselijk, nationaal en internationaal niveau. Met het kader is bijgedragen tot de identificatie van slachtoffers en de vervolging en veroordeling van daders. Het aantal officieel geïdentificeerde slachtoffers is echter verminderd, wat in tegenstelling staat tot het internationale oordeel dat er in Oekraïne een bloeiende seksindustrie bestaat. Voor alle sectoren worden in Oekraïne meer opleidings- en voorlichtingsprogramma’s opgezet en uitgevoerd.
De benchmark “mensenhandel” wordt ten dele vervuld geacht, met goede vooruitzichten voor verdere vooruitgang. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Beoordeel de redenen voor de afname van het aantal geïdentificeerde slachtoffers van vrouwenhandel en overweeg een meer proactieve aanpak van de seksindustrie.
Houd potentieel opkomende trends op het gebied van mensenhandel in het oog, met name in de context van het huidige conflict (binnenlandse mensenhandel, handel in kinderen).
Zorg voor versterking van het identificatieproces, met inbegrip van de identificatie van buitenlandse slachtoffers, door het grote aantal weigeringen in het oog te houden en te beoordelen.
Blijf systematische opleidingen voor ambtenaren verzorgen, met aandacht voor hun taken en verantwoordelijkheden in het kader van het identificatieproces.
Zorg voor transparante financiering van maatregelen ter bestrijding van mensenhandel, met name de bepalingen inzake bijstand aan de slachtoffers.
Zet een systeem op voor toezicht op en evaluatie van het huidige actieplan en het plan voor 2016 en later. In dat systeem moet een duidelijke rol zijn ingeruimd voor ngo’s en voorzien zijn in voldoende middelen om hun doeltreffende deelname mogelijk te maken.
De status van ngo’s in het nationale verwijzingsmechanisme zou moeten worden geformaliseerd en er zouden mechanismen moeten komen om ngo’s toegang tot overheidsfinanciering te geven.
2.3.1.3Voorkoming en bestrijding van corruptie
Wat het anticorruptiebeleid betreft, is met name vooruitgang geboekt op wetgevingsgebied en zijn enige voorbereidende stappen gezet voor een nieuwe institutionele opzet. In oktober 2014 is een pakket corruptiebestrijdingsmaatregelen vastgesteld, waaronder een nationale strategie voor 2014–2017. Daarmee is de basis gelegd voor een nieuw institutioneel kader voor preventiebeleid. In februari 2015 zijn enkele onvolkomenheden van de wet inzake het nationale bureau voor corruptiebestrijding gecorrigeerd, onder meer betreffende waarborgen voor de salarissen van het personeel en een kader voor een gespecialiseerd parket voor corruptiebestrijding. Na een open concours dat door een onafhankelijke commissie werd beheerd, is de wervingsprocedure voor de leiding van het bureau op 16 april 2015 afgerond met de benoeming van de directeur van het bureau door de president. Het centrale ondernemingenregister wordt aangevuld met gegevens over de uiteindelijke begunstigden. Er is vooruitgang geboekt met het terugdringen van het aantal ontheffingen op het gebied van overheidsopdrachten. Wat de tenuitvoerlegging betreft, kan een gebrek aan prioritering en samenhang worden geconstateerd, waardoor de aanpak van het toch al zeer omvangrijke proces wordt versnipperd. De Commissie blijft voorts de verwezenlijking volgen van de waarborgen tegen corruptie ten aanzien van privatiseringen, staatsbedrijven en door de staat bestuurde bedrijven en grootschalige overheidsopdrachten, de vaststelling van wetgeving in overeenstemming met de aanbevelingen van de GRECO inzake de financiering van partijen en verkiezingscampagnes, het gevolg dat gegeven wordt aan de aanbevelingen van de commissie van Venetië en een realistisch tijdschema voor de schoonmaakexercitie onder rechters en aanklagers die door de Oekraïense autoriteiten is aangekondigd.
De benchmark “corruptiebestrijding” wordt slechts ten dele vervuld geacht. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Zorg voor een coördinatiemechanisme op hoog niveau voor de corruptiebestrijding dat de anticorruptiestrategie uitvoert en zie toe op een consistente aanpak op politiek niveau.
Richt een onafhankelijk operationeel nationaal bureau voor corruptiebestrijding op, een gespecialiseerd parket voor corruptiebestrijding en een nationaal agentschap voor corruptiepreventie, en stel duidelijke richtsnoeren vast voor de samenwerking tussen deze instanties.
Stel procedures op voor snelle publicatie van alle geldende vermogensverklaringen, doeltreffende controle van vermogens en belangenconflicten van overheidsfunctionarissen en volledige operabiliteit en nauwkeurigheid van centrale elektronische databases, ook voor vermogensverklaringen en informatie over de uiteindelijke begunstigden, en zorg voor een centraal webportaal met gegevens over de overheidsuitgaven.
richt een nationaal bureau voor de ontneming van vermogensbestanddelen op en zorg voor doeltreffende coördinatie tussen de instanties bij de ontneming van vermogensbestanddelen.
Zet de hervormingen van de immuniteit van rechters en parlementsleden voort.
2.3.1.4Witwassen van geld en financiering van terrorisme
Het wetgevings- en beleidskader voor het voorkomen en bestrijden van witwassen en terrorismefinanciering is aanwezig en voldoet aan de Europese en internationale normen. Het Oekraïense parlement heeft op 14 oktober 2014 zijn goedkeuring gehecht aan de wet ter voorkoming en bestrijding van de legalisering (het “witwassen”) van de opbrengsten van misdrijven of de financiering van terrorisme, alsmede de financiering van de verspreiding van massavernietigingswapens, die op 7 februari 2015 in werking is getreden. De nieuwe wet is voor Oekraïne een belangrijke stap in de richting van het voldoen aan de nieuwe aanbevelingen van 2012 inzake witwassen van de Financial Action Task Force, alsook de vierde richtlijn van de EU inzake het witwassen van geld.
De benchmark “witwassen van geld” wordt vrijwel vervuld geacht. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Zie erop toe dat de Nationale Bank van Oekraïne blijft optreden tegen banken die geen informatie vrijgeven over de uiteindelijke begunstigden.
Zorg ervoor dat de cliënt daadwerkelijk wordt geïdentificeerd bij verschillende diensten die door rechtspersonen of agenten worden aangeboden (bijvoorbeeld diensten als WebMoney).
Zet een gespecialiseerde eenheid op voor de coördinatie van onderzoeken naar witwassen en terrorismefinanciering.
Een gecoördineerd opleidingsprogramma zou ook de kwaliteit van de onderzoeken kunnen ondersteunen.
2.3.1.5Drugs
De tenuitvoerlegging van de nationale strategie voor drugsbestrijding en het bijbehorende actieplan wordt voortgezet met het tweede actieplan, dat de periode 2015–2020 bestrijkt. Bij resolutie van de regering zijn op 25 maart 2015 verordeningen betreffende het ministerie van Volksgezondheid en de Staatsdienst voor geneesmiddelen en drugsbestrijding goedgekeurd. Die verordeningen bevestigden de opheffing van de staatsdienst en de overdracht van het drugsbeleid naar het ministerie van Volksgezondheid. Het memorandum van overeenstemming met het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving is sinds 2010 van kracht en wordt volledig ten uitvoer gelegd.
Op basis van voorgaande bevindingen wordt de benchmark “drugsbestrijding” vrijwel vervuld geacht. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Verfijn het actieplan door voor mijlpalen termijnen te vermelden en stel een effectbeoordeling op voor de geplande maatregelen.
Overweeg de bepalingen inzake drugs te consolideren in één rechtsinstrument, bijvoorbeeld een drugswet.
Zorg voor afdoende maatregelen op het gebied van opsporing en inbeslagname van de opbrengsten van criminele activiteiten.
2.3.2Justitiële samenwerking in strafzaken
Oekraïne beschikt over een rechtskader dat de relevante samenwerkingsgebieden volledig bestrijkt, zoals wederzijdse bijstand, uitlevering, overbrenging van veroordeelde personen, overdracht van strafvervolging alsmede erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse strafrechtelijke veroordelingen. Oekraïne is partij bij 73 internationale verdragen op het gebied van justitiële samenwerking in strafzaken, waaronder 50 bilaterale en 23 multilaterale. De ondertekening van een ontwerp-samenwerkingsovereenkomst met Eurojust is uitgesteld in afwachting van wijziging van de Oekraïense wetgeving inzake gegevensbescherming. De noodzakelijke bepalingen zijn in 2014 in werking getreden, zodat procedures nu niet langer zijn geblokkeerd. De ondertekening van de overeenkomst zou in de nabije toekomst moeten plaatsvinden.
Gezien het bovenstaande en in afwachting van de ondertekening van de overeenkomst met Eurojust wordt de benchmark “justitiële samenwerking in strafzaken” vervuld geacht.
2.3.3Samenwerking op het gebied van rechtshandhaving
De samenwerking tussen de verschillende instanties op het gebied van rechtshandhaving is aan complexe hervormingen onderhevig. Voorrang heeft de onlangs gestarte hervorming van de bewakingspolitie, die noodzakelijk is om het vertrouwen van de burgers te herwinnen en de perceptie van corruptie te verminderen. De Oekraïense rechtshandhavingsinstanties werken met Interpol samen op het gebied van informatie-uitwisseling. Op 19 maart 2015 is een operationele overeenkomst met Europol ondertekend, waardoor operationele informatie kan worden uitgewisseld.
De benchmark “migratiebeheer” wordt vrijwel vervuld geacht. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Verbeter de samenwerking tussen instanties door een platform op te zetten dat het mogelijk maakt de rechtshandhavingsstelsels in het hele land onderling te koppelen.
Versnel de procedure die al voor de sluiting van de operationele overeenkomst met Europol wordt toegepast, door te voldoen aan de vereisten van de applicatie voor veilige informatie-uitwisseling van Europol.
Overweeg een nationaal gerubriceerd dreigingsevaluatieverslag te ontwikkelen volgens de structuur en de methodologie van het dreigingsevaluatieverslag over ernstige en georganiseerde misdaad dat door Europol wordt opgesteld.
2.3.4Gegevensbescherming
De wet inzake de bescherming van persoonsgegevens wordt door Oekraïne goed uitgevoerd en de onafhankelijke toezichthouder voor gegevensbescherming functioneert efficiënt. Bij de ombudsman is een afdeling gegevensbescherming opgericht, waarvan de capaciteit verder moet worden versterkt om haar taken volledig ten uitvoer te leggen.
De benchmark “bescherming van persoonsgegevens” wordt vrijwel vervuld geacht. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Zorg voor verdere versterking van de afdeling gegevensbescherming.
2.4.Blok 4: Externe betrekkingen en grondrechten
Ondanks de aanzienlijke externe en interne problemen waar Oekraïne voor staat, heeft het vooruitgang geboekt met de doeltreffende tenuitvoerlegging van de vereisten op het gebied van de externe betrekkingen en de grondrechten.
2.4.1Vrij verkeer binnen Oekraïne
De Oekraïense autoriteiten hebben vooruitgang geboekt met het wegnemen van niet-gerechtvaardigde beperkingen op het vrije verkeer binnen Oekraïne van Oekraïense burgers en legaal verblijvende vreemdelingen of staatlozen. De autoriteiten werken aan de tenuitvoerlegging van het rechtskader voor vrij verkeer en hebben maatregelen genomen tot uitbreiding van de bepalingen ervan, door deze van toepassing te maken op burgers die in gebieden verblijven die niet onder de daadwerkelijke controle van de Oekraïense autoriteiten staan. Informatie over de registratievereisten voor vreemdelingen is openbaar en online beschikbaar.
De benchmark “vrij verkeer” wordt vrijwel vervuld geacht. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Zie erop toe dat hiv/aidsstatus niet als rechtvaardiging wordt gebruikt om het recht op vrij verkeer of de keuze van woonplaats te beperken wanneer een immigratievergunning wordt aangevraagd.
Zie erop toe dat de maatregelen inzake het verkeer naar en van de gebieden die niet onder de daadwerkelijke controle van de Oekraïense autoriteiten staan, gebaseerd zijn op duidelijke wettelijk criteria en geen onterechte administratieve lasten aan de burgers opleggen.
2.4.2Voorwaarden en procedures voor de afgifte van reis- en identiteitsdocumenten
De Oekraïense autoriteiten hebben vooruitgang geboekt bij het waaarborgen dat alle Oekraïense burgers doeltreffende toegang hebben tot identiteits- en reisdocumenten. Het rechtskader tot regeling van de toegang tot identiteits- en reisdocumenten voor alle Oekraïense burgers wordt thans ten uitvoer gelegd.
Deze benchmark wordt vervuld geacht.
2.4.3Burgerrechten, met inbegrip van de bescherming van minderheden
Op het gebied van discriminatiebestrijding is een gelijkheidsinstantie opgezet, die door de parlementaire commissaris voor de mensenrechten wordt geleid. In nauwe samenwerking met het maatschappelijk middenveld zorgt deze instantie voor het beheer en de proactieve monitoring van de uitvoering van de wet tot voorkoming en bestrijding van discriminatie, onder meer in het kader van de strategie 2014–2017 voor de voorkoming en bestrijding van discriminatie in Oekraïne. Op dit terrein is jurisprudentie ontwikkeld. De antidiscriminatiewet moet op bepaalde punten worden verduidelijkt. De middelen waarover de gelijkheidsinstantie kan beschikken, zijn echter niet in overeenstemming met haar versterkte rol en wettelijke bevoegdheden. Het beleid inzake discriminatiebestrijding en voorlichtingscampagnes worden voor het merendeel uitgevoerd door niet-gouvernementele organisaties, vaak met financiële steun van internationale organisaties. Het rechtskader voor de bescherming van leden van nationale minderheden wordt door Oekraïne op een redelijk peil uitgevoerd.
De benchmark wordt ten dele vervuld geacht, met goede vooruitzichten voor verdere vooruitgang. De volgende aanbevelingen worden gedaan aan de Oekraïense autoriteiten:
Zorg er door middel van secundaire wetgeving of jurisprudentie voor dat de antidiscriminatiewetgeving (derogaties, sancties, compensatie, toepassingsgebied enz.) wordt geïnterpreteerd en uitgevoerd overeenkomstig de internationale en Europese normen.
Steun het beleid inzake discriminatiebestrijding door voldoende budgettaire en personele middelen toe te wijzen voor een duurzame tenuitvoerlegging ervan; zie erop toe dat de gelijkheidsinstantie over passende budgettaire en personele middelen kan beschikken.
Wijzig de arbeidswet door discriminatie op grond van seksuele geaardheid uitdrukkelijk te verbieden.
Intensiveer de voorlichting over discriminatiebestrijding.
Stel een overheidsstrategie vast om discriminatie te voorkomen en bestrijden.
Biedt aan rechtshandhavingsfunctionarissen, aanklagers en rechters op een meer systematische en permanente basis opleidingen aan inzake de wetgeving en het beleid op het gebied van discriminatiebestrijding, onder meer door versterking van de banden met internationale organisaties.
Handhaaf een permanente en effectieve dialoog tussen leden van nationale minderheden en andere belanghebbenden teneinde tegemoet te komen aan mogelijke bezorgdheid als gevolg van het conflict in Oost-Oekraïne, de economische crisis en de indicaties die een toenemend nationalisme doen vermoeden.
3.ALGEMENE BEOORDELING EN VOLGENDE STAPPEN
De Commissie heeft overeenkomstig haar vaste werkwijze de tenuitvoerlegging door Oekraïne van de benchmarks van de tweede fase van het actieplan voor visumliberalisering beoordeeld. In het kader van het Gemengd Comité Visumversoepeling EU-Oekraïne, het Gemengd Comité Overname EU-Oekraïne, het Gemengd Subcomité Justitie, Vrijheid en Veiligheid EU-Oekraïne en de mensenrechtendialoog blijft de EU de voortgang volgen die Oekraïne boekt op voor het actieplan voor visumliberalisering relevante terreinen. In elk van deze fora wordt de dialoog en de samenwerking tussen de EU en Oekraïne als zeer gevorderd aangemerkt.
Gezien de uitzonderlijke omstandigheden en de interne en externe uitdagingen waarvoor Oekraïne staat, is de geboekte vooruitgang in het kader van de vier blokken van het actieplan opmerkelijk te noemen. Dankzij de aanzienlijke inspanningen die de Oekraïense autoriteiten zich hebben getroost om de uitvoering van het actieplan voor visumliberalisering tot een nationale prioriteit te maken, zijn een prijzenswaardig rechtskader en een gehechtheid aan institutionele kaders tot stand gekomen. Brede pressie vanaf het hoogste niveau blijft echter nodig om te waarborgen dat de prioriteiten voor een doeltreffende tenuitvoerlegging van de hervormingen op alle niveaus worden erkend.
Gezien de aanzienlijke vooruitgang die de laatste maanden is geboekt, is de Commissie bereid de termijn tot het volgende verslag te verkorten, mits aanhoudende snelle vorderingen worden gemaakt ten aanzien van de benchmarks en de stand van zaken zoals die in dit verslag en het werkdocument van de diensten van de Commissie nader worden beschreven.
Duurzamere inspanningen overeenkomstig de aanbevelingen in dit verslag zijn echter nog vereist. Het is ook belangrijk gerichte voorlichtingscampagnes te blijven organiseren om de rechten en verplichtingen in verband met visumvrij reizen te verduidelijken, met inbegrip van informatie over de voorschriften betreffende toegang tot de EU-arbeidsmarkt.
Als Oekraïne de in dit verslag vervatte maatregelen uitvoert, kan het de tenuitvoerlegging van alle benchmarks van de tweede fase van het actieplan voor visumliberalisering voltooien. De Commissie zet de monitoring voort en zal blijven doen wat in haar vermogen ligt om Oekraïne te steunen bij de tenuitvoerlegging van het actieplan voor visumliberalisering. Zij zal uiterlijk eind 2015 opnieuw verslag uitbrengen over de gemaakte vorderingen.