Bekendmaking van een aanvraag overeenkomstig artikel 50, lid 2, onder a), van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad inzake kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten en levensmiddelen

2014/C 410/07

Deze bekendmaking verleent het recht om op grond van artikel 51 van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad (1) bezwaar aan te tekenen tegen de aanvraag.

ENIG DOCUMENT

VERORDENING (EG) Nr. 510/2006 VAN DE RAAD

inzake de bescherming van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van landbouwproducten en levensmiddelen  (2)

„FRÄNKISCHER GRÜNKERN”

EG-nummer: DE-PDO-0005-01144 — 7.8.2013

BGA ( ) BOB ( X )

1.   Naam

2.   Lidstaat of derde land

Duitsland

3.   Beschrijving van het landbouwproduct of levensmiddel

3.1.   Productcategorie

Categorie 1.6. Groenten, fruit en granen, in ongewijzigde staat of verwerkt

3.2.   Beschrijving van het product waarvoor de in punt 1 vermelde naam van toepassing is

„Fränkischer Grünkern” is de aanduiding voor spelt (Triticum spelta), een soort tarwe, die onrijp wordt geoogst en geëest. De spelt wordt geoogst aan het begin van het „deegrijpe” stadium. „Fränkischer Grünkern” wordt vervolgens verduurzaamd en krijgt zijn typische aroma door eesten, dat van oudsher boven een vuur van beukenhout plaatsvindt. Elke partij „Grünkern” wordt in een van drie mogelijke kwaliteitsklassen onderverdeeld. Klasse I met ten minste 80 %, klasse II met ten minste 70 % en klasse III met ten minste 60 % olijfgroene korrels. Naast de smaak hebben de kwaliteitscriteria ook betrekking op de olijfgroene kleur, de korrelstructuur en het ontbreken van onzuiverheden zoals andere graansoorten, wilde haver of onkruidzaden. Het vochtgehalte bedraagt maximaal 13 %.

3.3.   Grondstoffen (alleen voor verwerkte producten)

Er mag enkel spelt van de soort „Bauländer Spelz” worden gebruikt voor de productie van „Fränkischer Grünkern”.

3.4.   Diervoeders (alleen voor producten van dierlijke oorsprong)

—

3.5.   Specifieke onderdelen van het productieproces die in het afgebakende geografische gebied moeten plaatsvinden

Het hele productieproces voor de teelt, productie en verwerking van „Fränkischer Grünkern”, d.w.z. het zaaien, oogsten en eesten, moet plaatsvinden in het afgebakende geografische gebied.

3.6.   Specifieke voorschriften betreffende het in plakken snijden, het raspen, het verpakken, enz.

—

3.7.   Specifieke voorschriften betreffende de etikettering

„Fränkischer Grünkern” moet in alle handelsstadia samen met het passende EU-logo worden geëtiketteerd als „Fränkischer Grünkern”. Op de etiketten moeten tevens de naam en het adres van de fabrikant vermeld staan. Eventueel kan het registratienummer in de beschermingsorganisatie zijn aangegeven.

4.   Beknopte beschrijving van het afgebakende geografische gebied

Het geografische gebied beslaat de districten Hohenlohekreis, Main-Tauber-Kreis en Neckar-Odenwald-Kreis in Baden-Württemberg en de districten Miltenberg en Würzburg in Beieren.

5.   Verband met het geografische gebied

5.1.   Specificiteit van het geografische gebied

Grote delen van het gebied waar het product wordt geteeld, liggen in de regenschaduw van de regio Odenwald, waardoor er weinig neerslag valt. Zij bevinden zich met name op hellingen en bouwland met ondiepe bodem die nog niet geschikt zijn voor de tarweteelt, met indexen van 20/25 en die voor een deel als „gebieden met een natuurlijke handicap” moeten worden beschouwd. Het geografische gebied bestaat voornamelijk uit bodems met verweerde kalksteen. De gemiddelde jaarlijkse temperatuur in het geografische gebied bedraagt 8,4 °C en er valt jaarlijks 770 mm neerslag. Sinds mensenheugenis telen landbouwers hier spelt op de ondiepe, stenige bodem waar de teelt van wintertarwe niet mogelijk is. De „Bauland” in de regio Baden vormt het hart van het geografische gebied en is van oudsher ook het grootste teeltgebied ter wereld voor „Grünkern”. Tot op heden wordt spelt nergens anders al eeuwenlang onafgebroken geteeld ten behoeve van de productie van „Grünkern”. Ondanks de bijzondere kwetsbaarheid voor ongunstige weersomstandigheden wordt spelt al generaties lang door landbouwers in het geografische gebied in het deegrijpe stadium onder bomen, aan akkerranden en langs sporen geoogst en vervolgens geëest.

Bij de productie van „Fränkischer Grünkern” op basis van deegrijpe spelt komt heel wat inspanning en moeite kijken. Dit vereist een hoge mate van gespecialiseerde kennis, zware handarbeid en uiterste zorg en is dus enkel mogelijk op kleine landbouwbedrijven waar traditionele werkmethoden worden gehanteerd. Tot op de dag van vandaag vindt het eesten op traditionele wijze boven een vuur van beukenhout plaats. De geoogste gewassen worden geëest door er lucht doorheen te laten stromen bij een temperatuur tussen 120 °C en 150 °C. Daarbij is het belangrijk dat de rook van hardhout de korrels volledig doordringt zodat ze hun traditionele smaak krijgen. Tegenwoordig worden traditionele handbediende eesten met een geperforeerde plaat maar zelden gebruikt. De beschermde erfgoedsite met een aantal eesten voor „Fränkischer Grünkern” langs een spoor aan de zuidelijke rand van de stad Walldürn-Altheim (in het district Neckar-Odenwald) geeft aan hoe belangrijk „Fränkischer Grünkern” in het verleden was voor de plaatselijke bevolking. Tot op heden is het eesten niet enkel een kwestie van temperatuur, maar het vereist tevens een geraffineerd vakmanschap en de nodige ervaring. De vakkennis van de plaatselijke bevolking met betrekking tot de teelt en productie van „Fränkischer Grünkern” is van generatie op generatie overgeleverd.

Bovendien is het zuiden van Duitsland ook de traditionele markt voor „Fränkischer Grünkern”. De eerste historische verwijzingen naar „Fränkischer Grünkern” dateren uit de 17e eeuw en zijn te vinden in opslagdocumenten en belastingregisters van dorpen en steden. „Fränkischer Grünkern” wordt reeds sinds halverwege de 18e eeuw als „groene spelt” geteeld en verkocht in het geografische gebied. Vanaf het midden van de 19e eeuw begon de handel in „Fränkischer Grünkern” toe te nemen. De productie van „Fränkischer Grünkern” werd door Joodse handelaren in het gebied gestimuleerd, maar deze ontwikkeling was ook mogelijk door de beschikbaarheid van grote markten. De handel in „Fränkischer Grünkern” kreeg een stevige impuls dankzij regionale afnemers zoals de onderneming Knorr, die in de nabijgelegen stad Heilbronn is opgericht en sinds de jaren 1870 het meel van „Fränkischer Grünkern” gebruikt.

5.2.   Specificiteit van het product

„Fränkischer Grünkern” wordt gekenmerkt door zijn effen, glazige structuur en kleur, zijn sterke, volle smaak van beukenhout en zijn nootachtige aroma. De slanke korrels van „Fränkischer Grünkern” hebben „harde gluteneigenschappen” die een nootachtig aroma voortbrengen tijdens het eesten. In 1960 werden de leden van de Vereniging van Frankische producenten van „Grünkern” verplicht om de soort „Bauländer Spelz” te gebruiken, omdat deze het beste aroma en de hoogste glazigheid bezit. „Bauländer Spelz” is sinds 1958 toegelaten en is dus een van de oudste toegelaten speltsoorten. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat deze inheemse en over het hele geografische gebied verspreide soort bijzonder geschikt is voor de productie van „Fränkischer Grünkern”, dankzij de stevigheid van de zemelen en korrels, die goed van pas komt tijdens het gevoelige deegrijpe stadium van het eesten. Deze robuuste en niet veeleisende soort heeft zich optimaal aangepast aan de bijzondere plaatselijke en klimatologische omstandigheden en levert nog steeds gemiddelde opbrengsten op in het landbouwkundig benadeelde geografische gebied, zelfs zonder dure of gecompliceerde teelttechnische maatregelen. Wetenschappelijk onderzoek van het nationaal instituut voor graanonderzoek naar het effect van de soort, het oogsttijdstip en de eesting op de kwaliteit van „Fränkischer Grünkern” bevestigt dat de soort „Bauländer Spelz”, zowel wat betreft het eesten om een effen, glazige structuur en kleur en de aromatische smaak te verkrijgen als de opgeleverde opbrengst van „Fränkischer Grünkern”, de overhand heeft op andere soorten voor de productie van „Fränkischer Grünkern” in het afgebakende geografische gebied (Zwingelberg & Münzing: „Grünkern - Einfluss von Sorte, Erntezeitpunkt und Darre auf die Qualitätseigenschaften”, 1991, blz. 21). Bovendien brengt deze inheemse soort zeer compacte korrels voort met een duizendkorrelgewicht dat doorgaans onder het gemiddelde ligt. Dit komt een gelijkmatige eesting ten goede, draagt bij tot een effen, glazige structuur en kleur, en heeft door de hoge opbrengsten zijn waarde bewezen, met name voor de productie van „Fränkischer Grünkern”.

5.3.   Causaal verband tussen het geografische gebied en de kwaliteit of de kenmerken van het product (voor een BOB) dan wel een bepaalde hoedanigheid, de faam of een ander kenmerk van het product (voor een BGA)

„Fränkischer Grünkern” heeft zijn kwaliteit en karakteristieke eigenschappen hoofdzakelijk te danken aan de geografische omstandigheden en de natuurlijke en menselijke factoren in het gebied van oorsprong. De specifieke wisselwerking tussen de bodemgesteldheid en de klimaatomstandigheden in het geografische gebied zorgt in samenhang met de soort „Bauländer Spelz” voor de specifieke kenmerken die uniek zijn voor het product.

De plaatselijke vakkennis, de eeuwenoude traditie van de productie, verwerking en bereiding van „Fränkischer Grünkern”, en met name de vaardigheden die vereist zijn voor het oogsten en verwerken op het landbouwbedrijf, dragen bij tot de veelgeprezen organoleptische kenmerken die zo typisch zijn voor „Fränkischer Grünkern”. Om het culinaire culturele erfgoed van landbouwers in de regio Bauland te bewaren heeft de Slow Food Foundation for Biodiversity in 2010 „Fränkischer Grünkern” opgenomen in de internationale „Presidio”-gemeenschap.

„Fränkischer Grünkern” wordt ook in verfijnde restaurants en cateringbedrijven in de regio en daarbuiten gebruikt. De talrijke recepten met „Fränkischer Grünkern” die al generaties lang worden overgedragen, waarvan het oudste uit 1821 dateert, zijn een blijk van het belang ervan in de Frankische keuken. Activiteiten in verband met de zogeheten „Bauland gold”, zoals het sinds 1978 georganiseerde „Fränkischer Grünkern”-festival in Kupprichhausen of de circa 100 km lange „Fränkischer Grünkern”-fietsroute, vormen een verrijking voor het culturele leven in de regio.

Zowel natuurlijke als menselijke factoren, zoals het oogsttijdstip en de eesting, hebben een invloed op de eigenschappen van het product die niet mogelijk zou zijn in andere regio’s. Samen met de inheemse soort „Bauländer Spelz” van het geografische gebied en de in het geografische gebied ontwikkelde methode om „Fränkischer Grünkern” te eesten, maken de bijzondere klimaatomstandigheden en bodemgesteldheid in het geografische gebied het mogelijk om dit hoogwaardige product te produceren en een levensvatbare industrie op te bouwen op plaatsen met een natuurlijke handicap waar mensen zich met hun vindingrijkheid hebben weten aan te passen aan de geografische omstandigheden.

Verwijzing naar de bekendmaking van het productdossier

(Artikel 5, lid 7, van Verordening (EG) nr. 510/2006 (3))

https://register.dpma.de/DPMAregister/geo/detail.pdfdownload/40685

(1)  PB L 343 van 14.12.2012, blz. 1.

(2)  PB L 93 van 31.3.2006, blz. 12. Vervangen door (EU) nr. 1151/2012.

(3)  Zie voetnoot 2.