GEZAMENLIJK VERSLAG AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Speciale Administratieve Regio Macau: Jaarverslag 2013 /* JOIN/2014/019 final */
Samenvatting Sinds de
overdracht van Macau aan de Volksrepubliek China in 1999 hebben de Europese
Unie en haar lidstaten de politieke en economische ontwikkelingen in de
speciale administratieve regio Macau binnen het kader van het beginsel
"één land, twee systemen" op de voet gevolgd. Volgens de afspraak van
1999 met het Europees Parlement wordt over de ontwikkelingen in Macau jaarlijks
een verslag gepubliceerd. Dit is het twaalfde jaarverslag, dat betrekking heeft
op 2013. De EU is van
mening dat het beginsel "één land, twee systemen" dat in de Basiswet
van Macau staat ingeschreven, in 2013 verder goed heeft gefunctioneerd. De
grondrechten en fundamentele vrijheden van de bevolking van Macau werden
gerespecteerd. Het economische beleid is de marktbeginselen blijven volgen,
geleid door de rechtsstaat. Er is verdere vooruitgang geboekt met de
bevordering van transparantie en goed bestuur. Het
bestuurssysteem van Macau is democratischer geworden, met extra rechtstreeks
verkozen zetels in de wetgevende vergadering van 2013. De EU hoopt dat in dit
verband nog verdere vooruitgang zal worden geboekt, en uiteindelijk zowel de
regeringsleider als de wetgevende vergadering rechtstreeks zal worden verkozen.
De EU wenst samen te werken met Macau voor een versterking van het
rechtsstelsel en een beter regelgevend en institutioneel kader voor de
bedrijven. De bilaterale
betrekkingen tussen de EU en Macau werden verder verdiept. In 2013 vierden de
EU en Macau de 20ste verjaardag van de inwerkingtreding van de handels- en
samenwerkingsovereenkomst. Bij die gelegenheid bracht de voorzitter van de
Europese Commisssie, José Manuel Barroso, in november 2013 een bezoek aan
Macau. De handelsbetrekkingen en investeringen kenden aanzienlijke uitbreiding
en verliepen grotendeels zonder problemen. De EU en de SAR Macau ondertekenden
een horizontale overeenkomst over luchtvaartdiensten waarmee in heel de EU een
wettelijk kader werd opgezet voor de ontwikkeling van civiele
luchtvaartdiensten met Macau. Politieke ontwikkelingen 2013 was het
vierde jaar van de ambtstermijn van Chui Sai On, de regeringsleider van de
speciale administratieve regio Macau. De strategische prioriteiten van de
regering hebben verder gezorgd voor een diversifiëring van de economie, een
sterkere regionale samenwerking binnen de Parelrivierdelta met Portugeestalige
landen en voor de oplossing van kwesties betreffende het levensonderhoud. In zijn
jaarlijkse beleidstoespraak voor de wetgevende vergadering op 15 november 2013
verklaarde de regeringsleider dat met de sterke steun van de centrale regering
en de gezamenlijke inspanningen van de regering en de bevolking van Macau de
regio ettelijke interne en externe problemen te boven was gekomen en de weg had
ingeslagen van een stabiele sociale, politieke, economische en culturele
ontwikkeling. Door het
beleidsprincipe “Mensen staan voorop” verder in het vaandel te voeren heeft de
regering van Macau zich ingespannen het beleid te verbeteren wat betreft de
levensstandaard van de bevolking en de economische diversifiëring. De
regeringsleider wees op de noodzaak van een verbetering van het openbare
bestuur, van de verantwoordingsplicht, de transparantie en de bescherming van
de persvrijheid, alsook van een versterking van de rechtsstaat. Er werd
geleidelijk vooruitgang geboekt met de politieke hervormingen naar aanleiding
van de verkiezingen van de wetgevende vergadering op 15 september 2013. Het
aantal leden van de wetgevende vergadering steeg van 29 tot 33, met twee nieuwe
mandaten uit de geografische kiesdistricten en twee nieuwe rechtstreeks
verkozen mandaten uit de functionele kieskringen, die belangengroepen van het
bedrijfsleven, de werknemers, beroepsverenigingen, welzijnswerk, onderwijs,
cultuur en sport vertegenwoordigen. De kiezers uit Macau verkozen 14 van de 33
leden van de vergadering. Dit was een bescheiden maar positieve stap naar een
grotere democratische basis voor de regering van de SAR Macau. Aangezien de
wetgeving van Macau niet in de mogelijkheid voorziet dat de politieke partijen
individuele kandidaten opstellen, maakten de kandidaten deel uit van een lijst.
In totaal waren er 145 kandidaten op 20 lijsten, waarvoor 277.153
geregistreerde kiezers hun stem konden uitbrengen. De verkiezingscampagne
duurde twee weken en was strikt gereglementeerd, onder toezicht van de
commissie verkiezingszaken. Er waren aantijgingen van gedeeltelijke
partijdigheid van de commissie. Het bureau van de openbare aanklager stelde
voor de rol van de commissie te herzien en de campagneperiode van twee tot vier
weken te verlengen. Van alle
geregistreerde kiezers in Macau bracht 55%, of 151.881 kiezers, zijn stem uit,
een daling met 5% vergeleken met de verkiezingen van 2009 en de laagste opkomst
sinds 2001. De pro-regeringskandidaten behaalden 23 zetels (12 geografische en
11 functionele) en daarmee een ruime meerderheid. Aangezien de regeringsleider
direct de leden aanwijst voor nog eens 7 zetels, kan de regering rekenen op de
steun van nagenoeg alle leden van de vergadering. In maart 2013
heeft het Mensenrechtencomité van de Verenigde Naties de ratificatie door Macau
van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten
onderzocht. In zijn conclusies verzocht het comité de regering van de SAR Macau
binnen een jaar een plan in te dienen met een tijdschema voor de overgang naar
een verkiezingsstelsel op basis van algemeen en gelijk stemrecht waarmee voor
alle burgers actief en passief kiesrecht wordt gegarandeerd. De EU ondersteunt
dit streven. In 2013 werd de
vrijheid van meningsuiting in Macau over het algemeen gerespecteerd.
Individuele personen konden zonder belemmeringen de vrijheid van meningsuiting
uitoefenen en in de pers en de elektronische media kwam een breed spectrum van
opvattingen aan het woord. Tijdens de verkiezingsperiode werden door de media
in Macau informatie uitgezonden over de verkiezingen en gegevens over de
beleidspunten van de verschillende lijsten; ook werd bij de kiezers het
bewustzijn over diverse belangrijke kwesties aangescherpt. Er bleef enige zorg
bestaan over de persvrijheid en het beleid van de regering inzake de toegang
van journalisten tot informatie van de regering. Tweemaal werd journalisten van
oppositiemedia uit Hongkong, zoals de Apple Daily, de toegang tot Macau
geweigerd. De sociale media konden echter verder in alle vrijheid opereren en
kenden een grote ontwikkeling. Er was vooral
aandacht nodig voor meer transparantie en beter bestuur, zoals blijkt uit een
aantal opzienbarende corruptiegevallen. In 2013 rapporteerde de
anticorruptiecommissie dat zij in 2012 1.279 gevallen had behandeld, daaronder
852 nieuwe klachten, een stijging met 8% tegenover het voorgaande jaar. Het
bureau van de openbare aanklager registreerde 183 gevallen voor onderzoek, 71
meer dan in 2011, hetgeen een voortzetting is van de opwaartse trend sinds
2010. Bijna 60% van de in 2012 geregistreerde gevallen werden door personen
ingediend die hun persoongegevens kenbaar maakten. Dit wijst erop dat de
burgers meer geneigd zijn dan tevoren om misdaden te rapporteren en dat zij
zich meer bewust zijn van hun rechten. Economische ontwikkeling De economie van
Macau kon in 2013 een robuuste groei van 11,9% van het bbp optekenen, tegenover
9,1% in 2012. Deze groei werd voornamelijk veroorzaakt door een sterke uitvoer
van diensten in verband met de gok- en toerismesector. De investeringsuitgaven
kenden ook een grote toename, dankzij de bouw van nieuwe hotels en openbare
woningbouwprojecten. De inflatie bleef relatief hoog op 5,5%[1]. Dit
was te wijten aan de inflatiedruk door hogere grondstoffenprijzen bij invoer en
een bloeiende economische activiteit. In 2013 heeft
het toerisme het goed gedaan, met 29,3 miljoen bezoekers, een stijging met 4,6%
tegenover het voorgaande jaar. Bezoekers uit continentaal China
vertegenwoordigden 63,5% van de bezoekers en brachten daarmee de grootste
stimulans voor de sterke economische groei van Macau. De inkomsten uit kansspel
zijn sterk gestegen met 18,6%, tot 360 miljard MOP in 2013[2]. Macau
bleef de grootste casinomarkt ter wereld, en dat sinds 2006. Profiterend van
het goktoerisme heeft Macau zijn congres- en tentoonstellingssector, alsook
zijn creatieve en culturele sector verder ontwikkeld. Er heeft in Macau een
aantal handelsbeurzen, conferenties en events plaatsgevonden op nieuwe gebieden
als de automobielsector, jachten en vliegtuigen, milieu en medisch onderzoek.
De casino-uitbaters hebben geavanceerde winkelcentra gebouwd en een aantal
ontspanningsshows opgezet om toeristen aan te trekken. Vele andere steden in
Azië beschouwen Macau als een klassiek succesverhaal. De komende jaren
zal de gok- en toerismesector in Macau naar verwachting verder groeien. In 2013
werden 10 nieuwe hotels met ongeveer 4.300 kamers gebouwd. Bij de regering
werden nog eens 18 aanvragen ter goedkeuring ingediend om hotels te bouwen, met
18.500 kamers. Deze extra capaciteit komt bovenop de bestaande 26.000
hotelkamers in Macau, hetgeen betekent dat de hotelcapaciteit tegen 2018
nagenoeg zal verdubbelen, met 49.000 hotelkamers. Om de groei van
de goksector te beheersen heeft de regering een bovengrens gesteld aan het aantal
speeltafels. Het plafond van 5.500 speeltafels werd eind 2012 bereikt. In 2013
besloot de regering 250 nieuwe speeltafels toe te staan aan twee
casino-uitbaters voor hun nieuw gebouwde casino-installaties. Hierbij werd het
beleid gehandhaafd om nieuwe speeltafels slechts in die mate toe te staan
waarin ook niet-gokactiviteiten (zoals winkels, conferenties,
ontspanningsshows, enz.) door het nieuwe casino worden aangeboden. Gezien de snelle groei van de
gokindustrie heeft Macau aanzienlijke inspanningen gedaan om de goksector in
overeenstemming te brengen met de relevante kaders en vooruitgang te boeken met
de naleving van de FATF-normen. De EU moedigt de autoriteiten van Macau aan
verder alle noodzakelijke inspanningen te doen om de aan de goksector inherente
risico's tegen te gaan en zij is bereid hierover met Macau van gedachten te
wisselen. Ondanks de
inspanningen van de regering is de economische structuur van Macau de afgelopen
jaren niet verder gediversifieerd. De goksector heeft in aanzienlijke mate
bijgedragen aan het bbp van Macau, van 32,3% in 2009 tot 45,9% in 2012.[3] Een
kwart van de totale beroepsbevolking was in de goksector en de
ontspanningsbusiness actief. De regering is voor haar begrotingsinkomsten
hoofdzakelijk van de goktaks afhankelijk. De casino-exploitanten betalen 35%
van hun bruto-inkomsten uit het gokken als goktaks, hetgeen in 2013 voor 81%
heeft bijgedragen aan de begrotingsinkomsten van Macau[4]. Gezien de sterke
groei van de goksector in 2013 heeft Macau te kampen gehad met onvoldoende
arbeidskrachten. Het grootste deel van het jaar lag het werkloosheidscijfer erg
laag op 1,8%. Om die reden heeft Macau in grote mate een beroep moeten doen op
vreemde arbeidskrachten om aan de groeiende economische behoeften te voldoen.
Het aantal vreemde arbeidskrachten, waarin zowel arbeidskrachten zijn begrepen
van buiten Macau die in Macau wonen via een visum of arbeidsvergunning, als
arbeidskrachten die voor hun werk de grens naar Macau oversteken, is eind 2013
gestegen tot een historisch record van 137.838, ofwel 37% van de totale
beroepsbevolking. Terwijl het bedrijfsleven pleitte voor een soepeler regeling
voor de invoer van arbeidskrachten om het personeelsgebrek op te vangen,
drongen de vakbonden aan op het handhaven van protectionistische maatregelen
ten gunste van lokale werknemers en bepaalde sleutelposities, zoals de
croupiers in de casino's, voor te behouden aan lokale mensen. In zijn
beleidstoespraak voor 2014 bevestigde de regeringsleider dat de regering haar
huidige beleid zou handhaven om inwoners van Macau prioritaire toegang tot werk
te verlenen en garandeerde hij dat niet-inwoners niet als croupiers zouden
kunnen werken. In oktober 2013
heeft Macau voor het eerst een openbare raadpleging uitgevoerd over de
invoering van een minimumloon voor bepaalde werkzaamheden. In de raadpleging
werd een minimumloon voorgesteld voor twee beroepen, nl. veiligheidsagenten en
portiers die door vastgoedbeheerders worden aangeworven. Macau is het enige
onderdeel van het rechtsgebied van de Volksrepubliek China waar geen wettelijk
vastgesteld minimumloon bestaat. Gezien de kansen
die hierdoor worden geboden op economische diversificatie, is regionale
integratie een beleidsprioriteit voor de regering. De partnerschapsovereenkomst
voor nauwere economische samenwerking (CEPA) tussen de SAR Macau en
continentaal China bleef een essentieel instrument waarmee tegen eind 2015 de
handel volledig zal zijn geliberaliseerd. Op 30 september 2013 ondertekenden
beide partijen supplement X. Hiermee krijgen bedrijven uit Macau grotere
toegang tot 28 dienstensectoren en subsectoren in continentaal China. Sinds de
tenuitvoerlegging in 2004 tot eind juli 2013 werden in totaal 435 certificaten
afgegeven voor dienstenverleners uit Macau. In het kader van de CEPA bestaan er
thans 383 liberaliseringsmaatregelen voor de handel in diensten. De ontwikkeling
van de speciale economische zone op het eiland Hengqin in Zhuhai, de gemeente
die op het vasteland aan Macau grenst, is een positief gevolg van de
samenwerking met Guangdong in het kader van de kaderovereenkomst voor
samenwerking tussen Guangdong en Macau. Het industriepark Macao-Guangdong op
het eiland Hengqin heeft veel belangstelling gewekt bij bedrijven uit het
vasteland en het buitenland. In totaal werden 89 aanvragen ingediend voor
samenwerking tussen bedrijven in het industriepark, vooral op het gebied van
toerisme, de high-tech-sector, cultuur, medische uitrusting en financiële
diensten. De nieuwe campus van de universiteit van Macau in Hengqin werd
eveneens voltooid op 20 juli 2013. Deze nieuwe universiteitscampus ligt
weliswaar op het vasteland, maar zal onder de rechtsbevoegdheid van de SAR
Macau vallen. Macau is zich
blijven concentreren op zijn rol als hefboom voor samenwerking en handel tussen
China en de Portugeestalige landen. In 2013 heeft een aantal belangrijke
evenementen plaatsgevonden. De belangrijkste was de vierde ministerconferentie
van het forum voor economische samenwerking tussen China en de Portugeestalige
landen van 5 tot 6 november. Samenwerking tussen de EU en Macau In 2013 vierden
de EU en Macau de 20ste verjaardag van de inwerkingtreding van de handels- en
samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en de SAR Macau. Het hoogtepunt van de
viering was het bezoek van de voorzitter van de Europese Commissie José Manuel
Barroso op 23 november. Voorzitter Barroso had een ontmoeting met de
regeringsleider van Macau, Chui Sai On, en andere leden van de regering van de
SAR. Samen met de regeringsleider sprak de voorzitter op een openbare
feestviering en opende hij een tentoonstelling met foto's van Europese
hoofdsteden. De post van Macau gaf twee speciale herinneringspostzegels uit. Het gemengd
comité dat is opgericht in het kader van de bilaterale overeenkomst tussen de
EU en Macau kwam in Macau bijeen op 15 november 2013. Daar werd nota genomen
van de algemene positieve ontwikkeling van de bilaterale betrekkingen sinds de
inwerkingtreding van de overeenkomst. De handel was in bloei en er had zich een
breed spectrum van samenwerkingsactiviteiten ontwikkeld gaande van juridische
zaken tot onderwijs, onderzoek en de opleiding van tolken. Het comité besprak
tevens kwesties die verband hielden met belastingzaken, rekening houdend met de
internationale ontwikkelingen op het vlak van de automatische uitwisseling van informatie
tussen belastingautoriteiten. Op de agenda stonden ook kwesties als de
bescherming van de intellectuele-eigendomsrechten en overheidsopdrachten, met
inbegrip van de de WTO-overeenkomst inzake overheidsopdrachten, en regionale
integratie. Er was wederzijdse belangstelling voor samenwerking op nieuwe
gebieden, zoals cultuur, creatieve industrie en milieubescherming. De regering
van Macau heeft voorstellen op tafel gelegd voor verdere activiteiten op het
gebied van juridische samenwerking, milieubescherming, de bestrijding van
mensenhandel en de culturele en creatieve sector. De EU en de SAR
Macau hebben tijdens een plechtigheid op 23 november 2013 de horizontale
overeenkomst over bepaalde aspecten van luchtvaartdiensten ondertekend. De
ondertekening werd bijgewoond door de regeringsleider van Macau, Chui Sai On,
en de voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Barroso. Met deze
overeenkomst zal de rechtszekerheid worden hersteld voor de 15 bestaande
bilaterale overeenkomsten inzake luchtvaartdiensten tussen Macau en individuele
lidstaten van de EU en wordt de basis gelegd voor de ontwikkeling van de
luchtvaartbetrekkingen tussen de EU en Macau. In 2013 is de
bilaterale handel tussen de EU en Macau aanzienlijk gegroeid. De totale
bilaterale handel steeg met 28,3% en bereikte 656,5 miljoen euro[5]. De
uitvoer van de EU naar Macau steeg met 37% tot 542 miljoen euro ten gevolge van
de grotere invoervraag in Macau met zijn robuuste economie. De uitvoer van de
EU werd gedomineerd door vliegtuigen, lederartikelen en drank (vooral wijn). De
EU-invoer uit Macau bleef stabiel, op 114,5 miljoen euro. In 2013 noteerde de
EU een record handelsoverschot met Macau van 428 miljoen euro. In 2013 was de
EU na China de grootste importeur, met 23% van de totale invoer[6]. De Kamer van
Koophandel Macau-EU werd in 2013 opgericht. Voorzitter van de Europese
Commissie Barroso ging voor in de opening op 23 november. Voor de oprichting
van de Kamer van Koophandel Macau-EU had de Europese Kamer van Koophandel in
Hongkong de deelname van de EU geregeld aan twee belangrijke jaarlijkse
evenementen in Macau, het investeringsforum voor Macau en het internationale
forum en de tentoonstelling inzake milieusamenwerking in Macau. Het
gezamenlijke EU-paviljoen op deze beide evenementen bood aanzienlijke
zichtbaarheid en mogelijkheid tot impact aan bedrijven uit de EU. Beide
evenementen boden tevens een goed platform voor netwerking voor bezoekers uit
continentaal China. Na de start in
december 2012 organiseerde het academische programma EU-Macau zijn eerste
activiteiten. Het programma dat wordt beheerd door een consortium onder de
leiding van de universiteit van Macau, organiseerde diverse seminars, een grote
conferentie naar aanleiding van de viering van de twintigste verjaardag van de
bilaterale overeenkomt EU-Macau, diverse evenementen voor het bezoek van
voorzitter Barroso, en een succesvolle simulatie "model EU" van een
vergadering van de Europese Raad. De EU en Macau
hebben verder tweetalige Chinees-Portugese tolken opgeleid volgens het memorandum
van overeenstemming dat in 2012 is ondertekend. De tolken werden gedurende vijf
maanden opgeleid in Brussel en Macau. In december 2012
werd een fototentoonstelling over Macau onder de titel "Bridging
Time" in de hoofdzetel van de Europese Commissie in Brussel geopend. De
tentoonstelling werd verlengd tot juni 2013. De EU zal haar
relatie met de speciale administratieve regio Macau blijven uitbreiden, de
betrekkingen op het vlak van economie en handel verruimen, de samenwerking
verbeteren met bedrijven en de maatschappelijke organisaties en de mobiliteit
en de uitwisseling met de bevolking van Macau stimuleren. De kernprioriteien
voor 2014 zijn onder meer juridische samenwerking, milieubescherming, de
bestrijding van mensenhandel, culturele uitwisseling en academische
samenwerking. De EU heeft als onderdeel van haar samenwerking met Macau voor de
diversificatie van de economie een dialoog voorgesteld over het regelgevende
kader ter facilitering van handel en investeringen, met inbegrip van concurrentie,
overheidsopdrachten, regelgevingsprocedures en intellectuele-eigendomsrechten.
De EU is ook vragende partij om samen te werken met Macau ter bevordering van
de economische belangen van de EU in de speciale economische zone van Hengqin
en andere toonaangevende economische initiatieven. [1] Alle economische indicatoren die
betrekking hebben op de economie van Macau, zijn officiële statistieken die
door de Statistics and Census Service van de regering van de SAR Macau worden
vrijgegeven. [2] Bron: Gaming and Inspection
Coordination Bureau of the Macao SAR Government. [3] Bron: The Statistics and Census Service
of the Macao SAR Government. [4] Bron: The Financial Services Bureau of
the Macao SAR Government. [5] Bron: Eurostat (Comext database). [6] Bron: The Statistics and Census Service
of the Macao SAR Government.