TOELICHTING

1.           ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), dat van toepassing is op de ultraperifere gebieden van de Unie, waartoe ook de autonome regio's Madeira en de Azoren behoren, staat in beginsel niet toe dat lokale producten en producten uit Portugal of andere lidstaten verschillend worden belast. Artikel 349 VWEU maakt het echter mogelijk om voor deze gebieden specifieke maatregelen in te voeren omdat zij worden geconfronteerd met permanente belemmeringen die gevolgen hebben voor hun economische en sociale situatie.

Bij Beschikking 2009/831/EG van de Raad van 10 november 2009[1], aangenomen op basis van artikel 299, lid 2, van het EG-Verdrag, werd Portugal gemachtigd om de accijns op lokaal geproduceerde en verbruikte rum en likeuren in de autonome regio Madeira en op lokaal geproduceerde en verbruikte likeuren en eaux de vie in de autonome regio de Azoren tot en met 31 december 2013 te verlagen. Bij artikel 2 van de beschikking is deze derogatie tot specifieke producten beperkt. Op deze producten mag Portugal een lager accijnstarief toepassen dan het bij artikel 3 van Richtlijn 92/84/EEG van de Raad[2] vastgestelde volle tarief voor alcohol en dan het bij dezelfde richtlijn vastgestelde minimumaccijnstarief voor alcohol, met dien verstande dat het niet meer dan 75 % lager mag zijn dan het normale nationale accijnstarief voor alcohol.

In Beschikking 2009/831/EG zijn de redenen voor het nemen van specifieke maatregelen toegelicht. Eerst en vooral is er de geringe omvang, het gefragmenteerde karakter en de lage mechanisatiegraad van de landbouwbedrijven. Daarnaast veroorzaakt het transport van een aantal niet-lokale grondstoffen en verpakkingsmaterialen naar de eilanden extra kosten in vergelijking met het transport van alleen het eindproduct. Het transport naar en de installatie van apparatuur in deze afgelegen insulaire regio’s verhogen nog eens de extra kosten. Tot slot hebben de betrokken producenten ook extra kosten die gelden voor lokale economieën in het algemeen, in het bijzonder hogere arbeids- en energiekosten.

De verlaging van 75 % gaat niet verder dan wat nodig is ter compensatie van de extra kosten waarmee bedrijven op Madeira en de Azoren te kampen hebben als gevolg van de hierboven beschreven bijzondere kenmerken van die ultraperifere gebieden.

Aangezien het belastingvoordeel beperkt blijft tot wat nodig is om de extra kosten te compenseren en het om bescheiden hoeveelheden gaat, doet de maatregel geen afbreuk aan de integriteit en de samenhang van de communautaire rechtsorde. Bovendien is het belastingvoordeel beperkt tot het verbruik in de betrokken regio’s.

De Portugese autoriteiten hebben verzocht om verlenging van de machtiging tot verlaging van de accijns op lokaal geproduceerde en verbruikte rum en likeuren in de autonome regio Madeira en op lokaal geproduceerde en verbruikte likeuren en eaux de vie in de autonome regio de Azoren tot en met 31 december 2020. De verlenging moet worden goedgekeurd door een besluit van de Raad op grond van artikel 349 VWEU en door een besluit van de Commissie inzake staatssteun. Het besluit van Raad op grond van artikel 349 VWEU laat het besluit van de Commissie betreffende de verlenging van de maatregel in het licht van de staatssteunregels onverlet.

Op 28 juni 2013 heeft de Commissie nieuwe richtsnoeren inzake regionale steunmaatregelen voor de periode 2014-2020 goedgekeurd. Deze richtsnoeren maken deel uit van een bredere strategie voor de modernisering van het staatssteuntoezicht, die tot doel heeft de groei op de eengemaakte markt te bevorderen door bij te dragen aan doeltreffender steunmaatregelen en het handhavingsbeleid van de Commissie te concentreren op zaken met de grootste impact op de mededinging.

Aangezien deze richtsnoeren op 1 juli 2014 in werking treden, lijkt het gerechtvaardigd om de toepassingsduur van Beschikking 2009/831/EG met zes maanden te verlengen, zodat de vervaldatum samenvalt met de vervaldatum van de huidige richtsnoeren.

2.           RESULTATEN VAN DE RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDE PARTIJEN EN EFFECTBEOORDELING

Aangezien het onderhavige voorstel slechts voorziet in een beperkte verlenging van de bestaande beschikking van de Raad (een periode van zes maanden), onder dezelfde voorwaarden, lijkt een effectbeoordeling niet noodzakelijk.

3.           JURIDISCHE ELEMENTEN VAN HET VOORSTEL

Samenvatting van de voorgestelde maatregelen

Verlenging van de toepassingsduur van Beschikking 2009/831/EG waarbij Portugal wordt gemachtigd tot een verlaging van de accijns op bepaalde producten die lokaal worden geproduceerd en verbruikt in de autonome regio's Madeira en de Azoren.

Rechtsgrondslag

Artikel 349 VWEU.

Subsidiariteitsbeginsel

Alleen de Raad is gemachtigd, op basis van artikel 349 VWEU, tot het nemen van specifieke maatregelen ten gunste van de ultraperifere gebieden om de toepassing van de verdragen – met inbegrip van gemeenschappelijk beleid – op deze gebieden aan te passen wegens de permanente belemmeringen die gevolgen hebben voor de economische en sociale situatie van die gebieden.

Het voorstel is derhalve in overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel.

Evenredigheidsbeginsel

Het voorstel is om de volgende redenen in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel:

Het strekt tot verlenging van de toepassingsduur van Beschikking 2009/831/EG met een periode van zes maanden, zodat de vervaldatum samenvalt met de datum van inwerkingtreding van de richtsnoeren inzake regionale steunmaatregelen 2014-2020.

Keuze van instrumenten

Voorgesteld instrument: besluit van de Raad.

Andere instrumenten zouden om de volgende reden ongeschikt zijn.

De te wijzigen tekst is een beschikking van de Raad, die is aangenomen op dezelfde rechtsgrond (artikel 349 VWEU, oud artikel 299, lid 2, VEG).

4.           GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Het voorstel heeft geen gevolgen voor de begroting van de Europese Unie.

2013/0446 (CNS)

Voorstel voor een

BESLUIT VAN DE RAAD

tot wijziging van Beschikking 2009/831/EG wat de toepassingsduur betreft

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 349,

Gezien het voorstel van de Europese Commissie,

Na toezending van het ontwerp van wetgevingshandeling aan de nationale parlementen,

Gezien het advies van het Europees Parlement[3],

Handelend volgens een bijzondere wetgevingsprocedure,

Overwegende hetgeen volgt:

(1)       Bij Beschikking 2009/831/EG van de Raad van 10 november 2009, aangenomen op basis van artikel 299 van het EG-Verdrag, werd Portugal gemachtigd om de accijns op lokaal geproduceerde en verbruikte rum en likeuren in de autonome regio Madeira en op lokaal geproduceerde en verbruikte likeuren en eaux de vie in de autonome regio de Azoren tot en met 31 december 2013 te verlagen. Bij artikel 2 van de beschikking is deze derogatie tot specifieke producten beperkt. Op deze producten mag Portugal een lager accijnstarief toepassen dan het bij artikel 3 van Richtlijn 92/84/EEG van de Raad vastgestelde volle tarief voor alcohol en dan het bij dezelfde richtlijn vastgestelde minimumaccijnstarief voor alcohol, met dien verstande dat het niet meer dan 75 % lager mag zijn dan het normale nationale accijnstarief voor alcohol.

(2)       Met het lagere accijnstarief wordt een gedifferentieerde belastingheffing ingesteld, die ten goede komt van de lokale productie van sommige producten. Dit vormt staatssteun die moet worden goedgekeurd door de Commissie.

(3)       De Commissie bevestigt dat de machtiging voor de toepassing van het verlaagde accijnstarief moet worden verlengd om het concurrentienadeel te helpen opvangen waarmee gedistilleerde alcoholhoudende dranken die op Madeira en op de Azoren worden geproduceerd, te kampen hebben als gevolg van de hogere productie- en vermarktingskosten.

(4)       Op 28 juni 2013 heeft de Commissie haar goedkeuring gehecht aan de richtsnoeren inzake regionale steunmaatregelen voor de periode 2014-2020[4], waarin is bepaald hoe de lidstaten steun kunnen verlenen aan ondernemingen met het oog op de ondersteuning van de ontwikkeling van achterstandsgebieden in Europa tussen 2014 en 2020. Deze richtsnoeren, die op 1 juli 2014 in werking treden, maken deel uit van een bredere strategie voor de modernisering van het staatssteuntoezicht, die tot doel heeft de groei op de eengemaakte markt te bevorderen door bij te dragen aan doeltreffender steunmaatregelen en het handhavingsbeleid van de Commissie te concentreren op zaken met de grootste impact op de mededinging.

(5)       Het is gerechtvaardigd de toepassingsduur van Beschikking 2009/831/EG met een periode van zes maanden te verlengen, zodat de vervaldatum samenvalt met de datum van inwerkingtreding van de richtsnoeren inzake regionale steunmaatregelen 2014-2020.

(6)       Het is zaak dat Portugal de verlagingen in kwestie kan toepassen vanaf het verstrijken van de overeenkomstige machtiging die bij Beschikking 2009/831/EG werd verleend. De nieuwe machtiging dient derhalve te worden verleend met ingang van 1 januari 2014,

HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:

Artikel 1

In artikel 5 van Beschikking 2009/831/EG wordt de datum "31 december 2013" vervangen door "30 juni 2014".

Artikel 2

Dit besluit treedt in werking op de dag waarop het wordt vastgesteld en is van toepassing vanaf 1 januari 2014.

Artikel 3

Dit besluit is gericht tot de Portugese Republiek.

Gedaan te Brussel,

                                                                       Voor de Raad

                                                                       De voorzitter

[1]               Beschikking van de Raad van 10 november 2009 waarbij Portugal wordt gemachtigd tot een verlaging van de accijns in de autonome regio Madeira op lokaal geproduceerde en verbruikte rum en likeuren en in de autonome regio de Azoren op lokaal geproduceerde en verbruikte likeuren en eaux de vie (PB L 197 van 13.11.2009, blz. 9).

[2]               Richtlijn 92/84/EEG van de Raad van 19 oktober 1992 betreffende de onderlinge aanpassing van de accijnstarieven op alcohol en alcoholhoudende dranken (PB L 316 van 31.10.1992, blz. 29).

[3]               PB C […] van […], blz. […].

[4]               C(2013) 3769 van 28.6.2013.