VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Evaluatie van het Europees kwalificatiekader (EKK) Uitvoering van de aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een Europees kwalificatiekader voor een leven lang leren /* COM/2013/0897 final */
1.
Inleiding
Het Europees
kwalificatiekader (EKK)[1] bevordert een leven lang
leren en verbetert de mobiliteit, de inzetbaarheid op de arbeidsmarkt en de
sociale integratie van lerenden en werkenden door een Europees referentiekader
voor kwalificatiesystemen tot stand te brengen. Het EKK maakt het eenvoudiger
de kwalificaties van miljoenen afgestudeerden die elk jaar op zoek zijn naar
verdere leermogelijkheden of de Europese arbeidsmarkt betreden, te vergelijken
en te erkennen. Zo kende Tsjechië in 2012 900 soorten beroepskwalificaties toe
aan bijna 150 000 studenten.
In hetzelfde jaar werden in het Verenigd Koninkrijk ongeveer 69 000
soorten gereglementeerde kwalificaties aan circa 16,8 miljoen lerenden
toegekend. Het EKK vormt een
nieuwe benadering van de Europese samenwerking op het gebied van kwalificaties.
Het introduceert acht referentieniveaus die worden beschreven in termen van
leerresultaten en die alle kwalificatievormen en -niveaus omvatten. Deze
gerichtheid op leerresultaten zorgt ervoor dat de lerende in het middelpunt
komt te staan, en is van belang voor het vergelijken en erkennen van
kwalificaties van verschillende landen en verschillende leercontexten. De
Commissie heeft altijd onderstreept hoe belangrijk het is vaardigheden en
kwalificaties in de EU beter te kunnen vergelijken, vooral gezien de huidige
hoge werkloosheid. Dat maakt het voor lerenden en werkenden namelijk
gemakkelijker om naar een ander land te verhuizen en van baan te veranderen. Lerenden en werkenden in staat stellen hun vaardigheden en
kwalificaties te tonen die zij in een formele, niet-formele of informele
leeromgeving hebben verkregen, is vooral belangrijk in het kader van de
vlaggenschipinitiatieven van Europa 2020: "Jeugd in beweging", de
"Agenda voor nieuwe vaardigheden en banen" en de "Digitale
agenda" en verder het werkgelegenheidspakket "Naar een banenrijk
herstel" en de aanbeveling van de Raad betreffende de validatie van
niet-formeel en informeel leren. Om dit werk te ondersteunen en ervoor te
zorgen dat vaardigheden en kwalificaties eenvoudig over de grens kunnen worden
erkend, heeft de Commissie aangekondigd dat zij voornemens is een
"Europese ruimte voor vaardigheden en kwalificaties" tot stand te
brengen als onderdeel van haar initiatief "Een andere kijk op onderwijs"[2].
Het EKK stimuleert
nationale regeringen om de erkenning van kwalificaties gemakkelijker en
transparanter te maken: 36 landen doen vrijwillig mee aan het EKK (28
EU-lidstaten, vijf kandidaat-lidstaten plus Liechtenstein, Noorwegen en
Zwitserland). In dit verslag worden de ervaringen met
het EKK tot dusver gepresenteerd en mogelijke implicaties voor de toekomst
besproken. Er wordt onderzocht of de aanbeveling in
haar huidige vorm voldoende handvatten biedt om nieuwe uitdagingen als gevolg
van snelle veranderingen op sociaaleconomisch en technologisch gebied aan te
gaan en of zij flexibel leren bevordert. Deze evaluatie komt op een bijzonder
belangrijk moment, waarop wij te maken hebben met hoge werkloosheid en een
groeiend aantal beschikbare leermogelijkheden en kwalificaties. Het
toenemende aantal kwalificaties dat door particuliere instellingen wordt
aangeboden, de grotere hoeveelheid internationale kwalificaties en de recente
opkomst van open onlinecursussen voor een groot publiek (Massive Open Online
Courses; MOOC's), die in potentie veel studenten kunnen bereiken, vormen
hierbij een uitdaging. Samen met de beoordelingen van
Europass en Eqavet en het voortgangsverslag over kwaliteitsborging in het hoger
onderwijs zal deze evaluatie als hulpmiddel fungeren om vast te stellen voor
welke uitdagingen de Europese ruimte van vaardigheden en kwalificaties komt te
staan en welke mogelijkheden er zijn om daarin verbeteringen aan te brengen.
2.
resultaten en effect
2.1. De belangrijkste kenmerken van het EKK De volgende onderdelen behoren tot het hart van
het EKK: •
acht Europese referentieniveaus die
worden gedefinieerd in termen van leerresultaten, en waarmee alle soorten en
niveaus van kwalificaties in heel Europa kunnen worden aangeduid. De
EKK-niveaus 5, 6, 7 en 8 zijn compatibel met de descriptoren van de
kwalificaties van de korte cyclus en de drie cycli van het kwalificatiekader
van de Europese hogeronderwijsruimte ((EHOR-kwalificatiekader);[3] •
een op leerresultaten gebaseerde aanpak. De
descriptoren van de niveaus worden uitgedrukt in termen van kennis,
vaardigheden en competenties en zijn niet gekoppeld aan onderdelen van de
leercontext, zoals de duur of de locatie; •
gemeenschappelijke beginselen voor kwaliteitsborging
in het hoger onderwijs, het beroepsonderwijs en de beroepsopleiding in het
kader van het EKK. Er werd een adviesgroep
voor het EKK (AG) opgericht en in de lidstaten werden nationale
coördinatiepunten (NCP's) in het leven geroepen om het EKK uit te voeren. De AG zorgt voor algehele samenhang en bevordert
dat kwalificatiesystemen op transparante wijze aan het EKK worden gekoppeld.
Ter ondersteuning keurde de AG in 2009 tien criteria en procedures goed om de
nationale kwalificatieniveaus aan het EKK te relateren[4].
Mede op basis daarvan is een gemeenschappelijke aanpak ontwikkeld om de
resultaten van deze relatering aan belanghebbenden te presenteren. Alle landen maken gebruik van deze criteria om
hun nationale relateringsverslagen structuur te geven.
Sommige criteria (vooral criteria 3 en 4) kunnen op verschillende wijze worden
uitgelegd en moeten worden verduidelijkt om de algehele samenhang van het
relateringsproces te waarborgen. De NCP's ondersteunen en
geven, in samenwerking met andere relevante nationale autoriteiten, sturing aan
de verbanden tussen nationale kwalificatiesystemen en het EKK. Tevens
bevorderen zij de kwaliteit en transparantie van die verbanden. 2.2. Versnelde uitvoering: een nieuw besef van urgentie is nodig In de aanbeveling staan
twee streefdata vermeld: •
2010: de lidstaten moeten hun nationale
kwalificatiesystemen aan het EKK koppelen, met name door hun
kwalificatieniveaus aan het EKK te relateren en waar nodig nationale
kwalificatiekaders (NKK's) te ontwikkelen; •
2012: alle nieuwe getuigschriften, diploma's en
"Europass"-documenten die door de bevoegde autoriteiten worden
afgegeven, moeten een duidelijke verwijzing naar het relevante EKK-niveau
bevatten. De mijlpaal van 2010 In 2010 hadden vier lidstaten hun nationale
kwalificatiesystemen aan het EKK gerelateerd. Drie van de vier hadden in 2008
reeds een NKK. In juni 2013 hadden twintig lidstaten hun
nationale verslagen over de relatering aan het EKK aangeboden. De resterende
landen (acht lidstaten, vier kandidaat-lidstaten en Noorwegen) zijn van plan
het relateringsproces in 2013-2014 af te ronden. Eind 2010 || FR, IE, MT, UK 2011 || BE-vl, CZ, DK, EE, LT, LV, NL, PT 2012 || AT, DE, HR, LU 2013 || BG, IT, PL, SI Relatering aan EKK || Lidstaten: BE-fr, BE-de, EL, ES, FI, HU, KY, RO, SE, SK Kandidaat-lidstaten: IS, ME, MK, TK EER-land: NO Tabel 1 — Overzicht van de realisering van de eerste mijlpaal
van de EKK-aanbeveling, september 2013 Hieruit blijkt dat de aanbeveling hervormingen
genereert - bijvoorbeeld de ontwikkeling van alomvattende, op leerresultaten
gebaseerde NKK's - waarvoor grote inzet op politiek en technisch vlak van
diverse belanghebbenden nodig is. Zulke ontwikkelingen kosten tijd. Ondanks de
sterke nationale betrokkenheid bij het EKK is er daarom duidelijk vertraging
opgetreden in de uitvoering ervan. Om verdere vertragingen te voorkomen, moeten
alle landen hun relateringsprocessen eind 2014 afronden en de aanbeveling
sneller uitvoeren. De Commissie zal strenger toezicht houden op de uitvoering
van het EKK op nationaal niveau, zo nodig via bilaterale uitwisselingen, om
afzonderlijke landen te helpen hun specifieke problemen op te lossen. Er dient te worden opgemerkt dat een verslag
over de relatering van het EKK laat zien hoe het kwalificatiesysteem van een
land er op dat moment voor staat. De eigenlijke relatering is evenwel een
continu proces van reflectie over de vraag hoe kwalificatiesystemen moeten
worden veranderd. Daarom moeten landen de desbetreffende verslagen regelmatig herzien
en de AG laten weten welke wijzigingen zij hebben aangebracht en hoe zij op de
opmerkingen van belanghebbenden hebben gereageerd. De AG moet criteria en
procedures opstellen voor het toezicht op de ontwikkelingen in nationale
kwalificatiesystemen en het effect daarvan op de relatering aan het EKK. De mijlpaal van 2012 De tweede mijlpaal heeft
als voordeel dat lerenden, werkenden, onderwijs- en opleidingsinstellingen en
werkgevers rechtstreeks met het EKK in contact worden gebracht. De integratie
van EKK-niveaus voor kwalificaties en supplementen is een belangrijke stap naar
een eenvoudiger manier van vergelijken van kwalificaties over grenzen heen. Het niet tijdig realiseren
van de eerste mijlpaal (relatering aan het EKK) zorgde voor grote vertragingen bij
het bereiken van deze tweede mijlpaal. Slechts één land had in 2012 de
EKK-niveaus in zijn Europass-supplementen opgenomen. Twee landen hadden toen de
EKK-niveaus in hun kwalificatiedatabanken opgenomen. In september 2013 hadden
drie landen kwalificaties afgegeven die aan een EKK-niveau waren gerelateerd,
en vijf landen waren begonnen met het integreren van EKK-niveaus in hun
Europass-supplementen. Nog eens zes landen zijn van plan hiermee in 2013-2014
te starten. || Eind 2012 || Sept. 2013 EKK-niveau geïntegreerd in nieuwe getuigschriften en diploma's || || CZ, DK, LT EKK-niveau geïntegreerd in Europass-supplementen — supplement van diploma (D) en/of getuigschrift (G) || FR (G) || CZ (G), DK (D), EE (D), IE (D) EKK-niveau geïntegreerd in nationale kwalificatiedatabanken || FR, UK || CZ, DK Tabel 2: Overzicht van de realisering van de tweede mijlpaal van de
EKK-aanbeveling Het is nu dringend nodig
de tweede mijlpaal te bereiken. Met de integratie van het
EKK-niveau en een heldere beschrijving van de leerresultaten hebben mensen een
krachtig hulpmiddel in handen om beter te communiceren over het niveau en de
diversiteit van hun vaardigheden en kwalificaties. Dit is vooral in tijden van
crisis belangrijk. Het is nu absoluut noodzakelijk de inspanningen te verdiepen
op nationaal niveau, zodat eind 2014 ten minste een vierde van alle in Europa
afgegeven kwalificaties een verwijzing naar het EKK bevatten. Landen gaan op verschillende manieren met de
tweede mijlpaal om. De meeste nationale autoriteiten overwegen technische
oplossingen die systematisch op nationaal niveau moeten worden toegepast.
Andere laten het aan de instellingen die kwalificaties toekennen, over om te
bepalen of en hoe zij EKK-niveaus in getuigschriften, diploma's,
Europass-supplementen en kwalificatiedatabanken opnemen. In het algemeen zijn
de landen het erover eens dat er een gemeenschappelijke EU-aanpak nodig is die
ervoor zorgt dat voor alle lerenden en werkenden dezelfde mate van
transparantie geldt. De AG moet een dergelijke gemeenschappelijke aanpak
ontwikkelen. 2.3 Een coherent systeem De acht niveaus van het
EKK kunnen worden toegepast op nationale kwalificatiesystemen en op de
behoeften van belanghebbenden. De meeste landen beschikken over of ontwikkelen
alomvattende NKK's die alle soorten en niveaus van kwalificaties binnen formele
onderwijs- en opleidingsstelsels bestrijken. Het aantal NKK-niveaus is
afhankelijk van nationale behoeften. Dankzij de algemene beginselen en structuur
van het EKK - de definitie van "kwalificatie" en de op leerresultaten
gebaseerde niveaus - wordt het eenvoudiger kwalificaties te vergelijken. Enkele substantiële kwesties dienen echter met het oog op
toekomstige verbeteringen onder de loep te worden genomen: 1.
Het EKK wil een referentiepunt
zijn voor alle kwalificaties in Europa ongeacht de instantie die ze toekent,
maar de meeste NKK's hebben uitsluitend betrekking op kwalificaties die door
openbare onderwijs- en opleidingsinstellingen worden toegekend. Slechts een
paar NKK's omvatten kwalificaties die worden toegekend buiten de formele
systemen om, bijvoorbeeld in de particuliere sector. Zulke kwalificaties spelen
op de arbeidsmarkt vaak een belangrijke rol. Een belangrijke uitdaging is
ervoor te zorgen dat alle in NKK's opgenomen kwalificaties, waaronder
kwalificaties die via niet-formeel en informeel leren zijn verworven,
betrouwbaar zijn en aan elementaire kwaliteitseisen voldoen. De AG dient advies
te geven over de gemeenschappelijke criteria die zouden moeten worden
gehanteerd voor de integratie van kwalificaties in NKK's.
De huidige EKK-kenmerken
zijn wellicht niet goed afgestemd op nieuwe ontwikkelingen. Er wordt
steeds meer gebruik gemaakt van nieuwe praktijken als gecombineerd
afstands- en contactonderwijs. MOOC's vormen een recente trend in
afstandsonderwijs en bieden leermogelijkheden via internet, waarbij
grenzen, locaties en tijdzones geen rol meer spelen.
Internationale
instanties en multinationale ondernemingen in diverse landen binnen Europa en
daarbuiten kennen eveneens kwalificaties toe. Sommige landen hebben deze in hun
NKK's opgenomen, maar niet altijd op basis van hetzelfde EKK-niveau. Deze
punten vragen wat de relatering aan het EKK betreft om een coherente aanpak van
alle landen, zodat werkgevers en houders van kwalificaties niet in verwarring
raken. 3.
De descriptoren van de
EKK-niveaus voor "kennis" en "vaardigheden" komen overeen
met nationale descriptoren. De descriptor "competentie" geeft evenwel
meer problemen omdat de in bijlage II genoemde descriptor niet volledig strookt
met de definitie van "competentie" in bijlage I.
De descriptor "competentie" dient derhalve te worden verduidelijkt.
De gemeenschappelijke beginselen voor
kwaliteitsborging hebben landen geholpen de relatering aan het EKK tot
stand te brengen. Hoewel deze beginselen uitsluitend bedoeld waren voor
kwalificaties van beroepsonderwijs, beroepsopleiding en hoger onderwijs,
zijn zij uiteraard ook relevant voor andere kwalificaties. Er zou uitdrukkelijk
moeten worden vermeld dat zij sturing kunnen bieden voor alle niveaus en
voor alle soorten kwalificaties.
Sommige kwesties die
grondiger op Europees niveau zijn besproken, houden verband met kwalificaties
op EKK-niveau 2-3 - einddiploma's van het verplichte onderwijs en op
EKK-niveau 3-5 - waaronder einddiploma's die toegang verschaffen tot hoger
onderwijs, en kwalificaties van hogere beroepsopleidingen ("Master
craftsman").
Volgens de erkenningsovereenkomst
van Lissabon zijn einddiploma's die toegang tot hoger onderwijs verschaffen,
grotendeels gelijkwaardig. Zij bieden toegang tot hoger onderwijs in heel
Europa en daarbuiten. Wanneer deze kwalificaties worden gekoppeld aan
verschillende EKK-niveaus, wordt er gesuggereerd dat er niveauverschillen
bestaan in de bereikte leerresultaten. Dat kan de mobiliteit belemmeren van
schoolverlaters die hoger onderwijs in een ander land willen volgen. In sommige gevallen
verschillen nationale kwalificaties met dezelfde naam/titel qua inhoud en
complexiteit. In andere gevallen hebben landen verschillende ideeën over hoe
leerresultaten het best aan een EKK-niveau worden gekoppeld. Ook als deze verschillen legitiem zijn, zullen zij onbegrijpelijk
zijn voor mensen die er op grond van de identieke titels van uitgaan dat ook de
kwalificaties gelijk zouden moeten zijn. Informatie-uitwisseling en het
verstrekken van richtsnoeren op Europees niveau moeten inzicht en vertrouwen in
de besluiten met betrekking tot de relatering aan het EKK blijven bevorderen.
Het EKK-ontwerp is volledig compatibel met
het EHOR-kwalificatiekader. Een coherente uitvoering is gegarandeerd,
vooral omdat de Raad van Europa aan de vergaderingen van de AG en NCP's
deelneemt en omdat de Commissie de bijeenkomsten over het
EHOR-kwalificatiekader bijwoont. Dankzij deze samenhang konden de meeste
landen hun EKK-relatering en zelfcertificering op grond van het
EHOR-kwalificatiekader in één proces uitvoeren en één verslag overleggen
met daarin de criteria van beide processen. Verscheidene landen die wel
aan het Bolognaproces en niet aan het EKK deelnemen, hebben eveneens NKK's
voor een leven lang leren op basis van leerresultaten ontwikkeld. Het zou
nuttig zijn vast te stellen hoe landen denken over de toegevoegde waarde
van twee overkoepelende Europese kwalificatiekaders.
2.4 Het EKK als
belangrijk hulpmiddel om kwalificaties te erkennen en transparantie te
waarborgen Het EKK heeft betrekking op alle niveaus en soorten
van kwalificaties. De samenhang van het EKK met ander Europees beleid en
instrumenten[5] waarmee wordt getracht
vaardigheden en kwalificaties transparanter te maken (bv. het EHOR-kwalificatiekader,
Europass, ECTS, Ecvet, Richtlijn 2005/36, ESCO, validatie van informeel en
niet-formeel leren) alsmede met kaderregelingen en beginselen voor
kwaliteitsborging (Eqavet en de Europese standaarden en richtsnoeren), is van
fundamenteel belang voor de doeltreffendheid en het effect ervan. Dit alles
bevordert het vrije verkeer van personen en een leven lang leren en bij sommige
van deze instrumenten wordt de op leerresultaten gebaseerde aanpak gehanteerd. Het EKK en de Europese systemen voor het
verzamelen en overdragen van studiepunten, namelijk het ECTS en het Ecvet, zijn
coherent in hun onderliggende beginselen, maar in de praktische uitvoering zijn
zij nog niet volledig op elkaar afgestemd. Het ECTS wordt gebruikt voor ongeveer 75 % van de
opleidingen in het hoger onderwijs. Momenteel worden de
meeste programma's beschreven in termen van beoogde leerresultaten, maar de
uitdaging is om de op leerresultaten gebaseerde aanpak ook bij het opstellen en
beoordelen van de programma's te hanteren. De lopende herziening van de
ECTS-handleiding zal hier in Europees verband extra licht op werpen. Het
Ecvet is volledig gebaseerd op leerresultaten, maar bevindt zich in een eerdere
uitvoeringsfase. De gemeenschappelijke beginselen van het EKK
inzake kwaliteitsborging zijn grotendeels verenigbaar met de Europese
standaarden en richtsnoeren en met Eqavet. De beginselen van al deze drie
instrumenten hebben echter uitsluitend betrekking op kwaliteitsborging in
onderwijs en opleiding in het algemeen, en bieden geen specifieke richtsnoeren
voor het garanderen van de kwaliteit van de op leerresultaten gebaseerde
aanpak, kwalificaties en kwalificatiekaders. Aan de hand van de lopende
evaluaties van het EKK en Eqavet en de herziening van de Europese standaarden
en richtsnoeren moet worden nagegaan waar verdere synergieën tussen Europese
kwalificatiekaders en regelingen voor kwaliteitsborging kunnen worden
bewerkstelligd. Het EKK strookt met de erkenningsovereenkomst van
Lissabon[6], die de erkenning van
kwalificaties in het hoger onderwijs in Europa en de toegankelijkheid daarvan
bevordert. In de aanvullende tekst bij de erkenningsovereenkomst van Lissabon
over het gebruik van kwalificatiekaders bij de erkenning van buitenlandse
kwalificaties, die in juni 2013 werd goedgekeurd, wordt opgeroepen tot een
nauwere koppeling tussen kwalificatiekaders en de erkenning van kwalificaties
voor verdere leerdoeleinden. Bij de erkenning op institutioneel niveau wordt
echter zelden rekening gehouden met kwalificatiekaders en de versterkte
transparantie die door Europese kaderregelingen tot stand is gebracht. Er is minder overeenstemming met de richtlijn
betreffende de erkenning van beroepskwalificaties. Deze richtlijn werkt met
vijf niveaus en criteria zoals de duur van de opleiding om kwalificaties op de
arbeidsmarkt te erkennen, terwijl het EKK acht op leerresultaten gebaseerde
niveaus kent. Dit heeft onder belanghebbenden onzekerheid veroorzaakt. Daarom
wordt in de nieuwe richtlijn[7] aangestuurd op synergieën
met het EKK. Het op vijf niveaus gebaseerde stelsel blijft intact, maar het
wordt mogelijk "gemeenschappelijke opleidingskaders" op te zetten
waarmee landen overeenstemming kunnen bereiken over minimumniveaus van kennis,
vaardigheden en competenties, die aan EKK-niveaus zijn gekoppeld. Op grond
hiervan kunnen landen automatisch beroepskwalificaties erkennen. De aanbeveling beoogt een nauwe koppeling met
Europass. De Europass-supplementen moeten naar het bijbehorende EKK-niveau
verwijzen, maar dat gebeurt zelden omdat de tweede EKK-mijlpaal slechts in
beperkte mate is gerealiseerd. Ten
slotte bestaat er een nauw verband tussen de ontwikkeling van de Europese
meertalige classificatie van vaardigheden/competenties, kwalificaties en
beroepen (ESCO) en het EKK. Kwalificaties die aan het EKK zijn gekoppeld,
worden indirect in ESCO opgenomen. Dit gebeurt via het EKK-portaal, dat
verbonden zal worden met nationale kwalificatiedatabanken. Internationale
kwalificaties die niet in NKK's zijn geïntegreerd, worden rechtstreeks in ESCO
opgenomen. Coördinatie is wenselijk van de op leerresultaten gebaseerde aanpak
die in het EKK wordt gehanteerd, en ESCO. 2.5 Beheer Het EKK wordt beheerd door de AG en de NCP's (punt
2.1). De AG bestaat uit vertegenwoordigers van: ·
36 landen (28 lidstaten, vijf kandidaat-lidstaten,
Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland); ·
Europese sociale partners
(EVV, BusinessEurope, UEAPME, CEEP); ·
Europese
koepelorganisaties die kwalificaties toekennen (Eurochambres, EUCIS-LLL, EUA);
en ·
overige belanghebbenden (overheidsdiensten voor
arbeidsvoorziening, European Students' Union, Europees vrijwilligerscentrum,
Europees Jeugdforum). De Raad van Europa participeert in de adviesgroep
om de samenhang tussen het EKK en het EHOR-kwalificatiekader te waarborgen. Cedefop en de Europese Stichting voor opleiding
ondersteunen de AG. De AG verschaft effectieve richtsnoeren voor
relatering aan het EKK op nationaal niveau en werkt aan vertrouwen en begrip
tussen de deelnemende landen. Zijn mandaat werd in 2012 uitgebreid en omvat nu
ook het toezicht op de uitvoering van de aanbeveling van de Raad betreffende de
validatie van niet-formeel en informeel leren[8]. Dit heeft tot
doel de banden tussen kwalificatiekaders en validatieregelingen, die in de
meeste landen nog moeten worden ontwikkeld, verder te verstevigen. In 36 landen zijn NCP's opgezet. Zij zijn ingebed
in diverse institutionele structuren, waaronder ministeries, nationale
agentschappen, nationale kwalificatieautoriteiten, instellingen voor onderzoek
op onderwijsgebied en centra voor informatie over onderwijs. Hoe doeltreffend
zij zijn, hangt voor een groot deel af van hoe nauw zij verbonden zijn met het
nationale beheer van het NKK/EKK-proces. De NCP's richten bij de meeste werkzaamheden
hun aandacht op de communicatie met belanghebbenden, maar zij zien het als een
uitdaging om contact te leggen met de sociale partners en hebben niet genoeg
ervaring als het gaat om communiceren met het grote publiek. De nationale
autoriteiten moeten vaststellen hoe de NCP's beter met uiteenlopende
belanghebbenden kunnen communiceren en communicatiestrategieën kunnen
opstellen. Vanwege aanvankelijke organisatorische problemen
en wijzigingen in het tijdschema voor de relatering aan het EKK hebben de NCP's
de afgelopen drie jaar slechts ongeveer 75 % van hun beschikbare budget
gebruikt. Toch werden hun activiteiten als essentieel beschouwd voor de
uitvoering van het EKK op nationaal niveau. Het EKK-portaal verschaft informatie over het EKK
en de resultaten van de nationale relateringsprocessen. Op het portaal kunnen
nationale kwalificatieniveaus met het EKK worden vergeleken en er kan op
kwalificaties worden gezocht. De vergelijking betreft negen van de twintig
landen die hun kwalificaties aan het EKK hebben gerelateerd. Zoeken naar
afzonderlijke kwalificaties wordt pas eind 2013 mogelijk. Hier ligt een grote uitdaging: er bestaan nog geen
nationale kwalificatiedatabanken in alle landen en de al wel aanwezige
databanken bestrijken niet alle kwalificaties van de NKK's. Het potentieel van dit portaal kan pas ten volle worden benut wanneer
een flinke meerderheid van de landen meedoet. 2.6 Effect en
duurzaamheid Er bestaan geen
statistieken over welk effect het EKK heeft op een leven lang leren en
mobiliteit; de uitvoering van het EKK bevindt zich nog in een pril stadium.
Niettemin is er met de overgang naar een op leerresultaten gebaseerde aanpak
een belangrijke prestatie geleverd. Die heeft de weg
vrijgemaakt voor flexibelere leertrajecten en de validatie van niet-formeel en
informeel leren. Het EKK heeft ook buiten de 36 deelnemende landen
effect gesorteerd. Diverse landen die een partnerschap met de EU zijn
aangegaan, hebben EKK-concepten goedgekeurd met het oog op hun eigen nationale
en regionale ontwikkeling, en landen uit andere regio's in de wereld streven
naar een dialoog over het EKK. Gezien de mate van politieke betrokkenheid bij het
EKK zou het gemeenschappelijke referentiehulpmiddel ook zonder financiële steun
vanuit Europa duurzaam zijn, maar de belanghebbenden zien in dat een krachtige
coördinatie op het niveau van de EU onmisbaar is voor een coherente en
transparante uitvoering.
3.
conclusies
Uit de bevindingen blijkt dat het EKK breed
wordt aanvaard als referentiepunt voor de ontwikkeling van kwalificatiekaders,
het hanteren van de op leerresultaten gebaseerde aanpak en het vergroten van de
transparantie en de erkenning van vaardigheden en competenties. Binnen een toekomstige Europese ruimte van vaardigheden en
kwalificaties zou het een centrale plaats kunnen innemen. Vertragingen in de
uitvoering hebben echter voor een besef van urgentie gezorgd. De EU moet het
mogelijk maken dat lerenden en werkenden hun vaardigheden beter voor het
voetlicht brengen ongeacht waar zij deze hebben verworven. Zij dient het EKK zo
snel mogelijk volledig operationeel te maken. Op grond van de resultaten van de evaluatie stelt
de Commissie de volgende maatregelen voor om de relevantie, de doeltreffendheid
en het effect van het EKK te vergroten: Versnelde relatering
aan het EKK en ontwikkeling van nationale kwalificatiekaders Alle landen moeten solide
NKK's creëren die door belanghebbenden worden gebruikt en begrepen. Zij moeten
voortbouwen op nationale raadplegingen, tot een brede consensus komen over hoe
nationale kwalificatieniveaus aan het EKK moeten worden gerelateerd en hun
eerste relateringsverslag uiterlijk 2014 trachten af te ronden. Versterking
van de rol en het effect van op leerresultaten gebaseerde kwalificatiekaders op
nationaal en Europees niveau Regeringen moeten zich
ertoe verbinden de op leerresultaten gebaseerde aanpak in alle subsystemen van
onderwijs en opleiding te hanteren, door alomvattende NKK's uit te voeren met
daarin kwalificaties die zowel binnen als buiten traditionele formele
onderwijs- en opleidingsstelsels worden toegekend. NKK's moeten worden
geïntegreerd in het algehele beleid inzake onderwijs, opleiding en
werkgelegenheid. Op Europees niveau moet de descriptor "competentie"
in de bijlagen I en II van de aanbeveling worden verduidelijkt. Versterking van de transparante en coherente
relatering aan het EKK, met inachtneming van het veranderende karakter van
kwalificatiesystemen Relatering aan het EKK moet als een continu proces worden
beschouwd en mag niet beperkt blijven tot het overleggen van één
relateringsverslag. De AG moet richtsnoeren aandragen voor criteria 3 en 4 en
een alomvattende strategie ontwikkelen voor het opvolgen van
relateringsverslagen in de toekomst. Hiertoe behoren ook een strenger toezicht
op hoe landen rekening houden met de opmerkingen van de AG over nationale
relateringsverslagen en het aanpakken van inconsistenties in de relatering die
zich tussen landen voordoen. De AG dient tevens de onderlinge communicatie van
belanghebbenden over problematische relateringskwesties te ondersteunen. Versterking van de
banden tussen Europese kwaliteitsborging en kwalificatiekaders De
gemeenschappelijke beginselen van het EKK inzake kwaliteitsborging, Eqavet en
de Europese standaarden en richtsnoeren moeten meer op elkaar worden afgestemd
en de op leerresultaten gebaseerde aanpak ondersteunen, om coherente beginselen
betreffende kwaliteitsborging voor een leven lang leren op te stellen. Behalve
een groeiend vertrouwen in kwalificaties, kwalificatiekaders en relatering aan
het EKK kan dit ook leiden tot groeiend vertrouwen en een betere doorstroming
tussen subsystemen van onderwijs en opleiding. Verbetering van de
communicatie over het EKK om lerenden, werkenden en andere belanghebbenden beter
te ondersteunen en te informeren over de voordelen van het EKK Wanneer
landen hun kwalificaties aan het EKK hebben gerelateerd, moeten zij ervoor
zorgen dat alle nieuwe getuigschriften, diploma's en Europass-supplementen een
verwijzing naar het desbetreffende EKK-niveau bevatten. Landen moeten nationale
kwalificatiedatabanken of -registers opzetten en deze met het EKK-portaal
verbinden. Het EKK-portaal moet op zijn beurt worden gekoppeld aan het Europese
portaal voor leermogelijkheden (Ploteus) en ESCO. De Commissie zal onderzoeken
hoe webinstrumenten kunnen worden gebruikt om lerenden, werkenden en andere
belanghebbenden diensten op het gebied van vaardigheden te bieden ter
ondersteuning van de mobiliteit, een leven lang leren en de inzetbaarheid op de
arbeidsmarkt. Beter
gebruik van het EKK in beleid en instrumenten voor mobiliteit en een leven lang
leren Het
EKK kan fungeren als spil voor andere Europese beleidsmaatregelen en ‑instrumenten,
zoals overdracht en erkenning van studiepunten. Kwalificatiekaders en
studiepuntensystemen die op leerresultaten zijn gebaseerd, bevorderen
flexibelere individuele leertrajecten in verschillende instellingen, sectoren
en landen. De Commissie, lidstaten en belanghebbenden moeten de verbanden
tussen het EKK en de Europese systemen voor het verzamelen en overdragen van
studiepunten versterken en toelichten. Landen moeten het EKK meer als
aanvullende informatiebron gaan gebruiken voor de bevoegde autoriteiten die
onderzoek doen naar de erkenning van kwalificaties die in andere lidstaten in
het kader van de richtlijn betreffende de erkenning van beroepskwalificaties en
in ET 2020-landen in het kader van de erkenningsovereenkomst van Lissabon zijn
afgegeven. Verduidelijking van de rol van het EKK met
betrekking tot internationale kwalificaties en voor landen en regio's buiten
Europa Het EKK wordt steeds meer
gebruikt als referentiepunt voor het vergelijken van kwalificaties. Via de
bestaande relatering aan het EKK en de bijbehorende criteria moet ervoor worden
gezorgd dat het EKK alle soorten kwalificaties, met inbegrip van internationale
kwalificaties, omvat. Er moet verder worden onderzocht op welke wijze het EKK de
vergelijking en erkenning van buiten Europa verkregen kwalificaties kan ondersteunen. Betere
afstemming van het EKK op huidige ontwikkelingen op het gebied van onlineleren
en internationale kwalificaties Het
EKK moet betrekking hebben op internationale kwalificaties en kwalificaties
waarbij sprake is van modules die in verschillende landen zijn voltooid of
waarbij contactonderwijs en onlineleren worden gecombineerd. Het EKK kan pas
werkelijk een alomvattend kader worden als het zich aan deze nieuwe
ontwikkelingen aanpast en de veranderingen in het aanbod van onderwijs en
opleiding kan blijven bijhouden. In "Een andere kijk op onderwijs" lag
de nadruk op de rol van onderwijs in economische groei, concurrentievermogen en
werkgelegenheid. Een van de voorstellen van dit
initiatief behelst de uitvoering van verkennend onderzoek naar verdere
synergieën tussen EU-instrumenten voor transparantie en erkenning van
vaardigheden en kwalificaties. Dit moet ten slotte uitmonden in het creëren van
een Europese ruimte van vaardigheden en kwalificaties waarin iedereen zich vrij
kan bewegen en zijn/haar competenties en kwalificaties snel erkend worden zodat
hij/zij verder kan gaan met leren en zodat werkgevers voldoende begrijpen wat
deze inhouden. De Commissie zal
de in dit verslag gepresenteerde conclusies ook tijdens het openbare debat over
de Europese ruimte van vaardigheden en kwalificaties in de winter van 2013/2014
met de relevante belanghebbenden bespreken. Afhankelijk van de conclusies van
dit debat en van een effectbeoordeling kan de Commissie overwegen een
herziening voor te stellen van de huidige rechtsgrondslag van het EKK, de
aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2008
(2008/C 111/01). [1] http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/eqf_en.htm. [2]
COM(2012) 669 final. [3] http://www.ehea.info/Uploads/qualification/QF-EHEA-May2005.pdf. [4] http://ec.europa.eu/eqf/documentation_nl.htm [5] http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/mobility_en.htm [6] ETS 165 — Recognition Qualifications 1997 Higher Education in the
European Region, 11.IV.1997. [7] http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:52011PC0883:NL:NOT [8] http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2012:398:0001:0005:NL:PDF