VERSLAG VAN DE COMMISSIE Solidariteitsfonds van de Europese Unie Jaarverslag 2012 /* COM/2013/0856 final */
INHOUDSOPGAVE 1........... Inleiding........................................................................................................................ 1 2........... In behandeling zijnde aanvragen uit
2011.................................................................... 2 3........... In 2012 ontvangen nieuwe aanvragen.......................................................................... 3 4........... Financiering.................................................................................................................. 6 5........... Monitoring.................................................................................................................... 7 6........... Afsluitingen.................................................................................................................. 8 7........... Conclusies..................................................................................................................... 9 VERSLAG VAN DE COMMISSIE Solidariteitsfonds
van de Europese Unie
Jaarverslag 2012 1. Inleiding Krachtens artikel 12
van Verordening (EG) nr. 2012/2002 van de Raad van 11 november 2002 tot
oprichting van het Solidariteitsfonds van de Europese Unie (hierna "de
verordening" genoemd) moet bij het Europees Parlement en de Raad elk jaar
een verslag worden ingediend over de activiteiten van het fonds in het
voorgaande jaar. Dit verslag geeft een overzicht van de activiteiten van het
fonds in 2012 met, zoals in de voorgaande verslagen, gegevens over de
afwikkeling van nog in behandeling zijnde en nieuwe aanvragen en de beoordeling
van de uitvoeringsverslagen met het oog op de afsluiting ervan. In de loop van 2012
zijn in totaal zeven aanvragen om steun uit het Solidariteitsfonds ontvangen,
waardoor 2012 een normaal en gemiddeld jaar is wat betreft het aantal
aanvragen. Twee aanvragen werden ontvangen gedurende de eerste helft van het
jaar en vijf andere volgden in de zomer- en herfstmaanden. De zeven aanvragen die 2012 werden ontvangen,
hadden betrekking op twee rampen in Italië (extreem winterweer in grote delen
van het land, en de aardbevingen in Emilia-Romagna, Lombardije en Veneto), vier
gevallen in Spanje (bosbranden in Valencia, branden op de Canarische Eilanden,
branden in Malaga en overstromingen in Andalusië, Murcia en Valencia) en één
aanvraag uit Roemenië (droogte en branden). De van Italië ontvangen aanvraag
met betrekking tot de extreme weersomstandigheden van februari 2012 kon door de
Commissie niet ontvankelijk worden verklaard. De tweede aanvraag van Italië,
die betrekking had op de reeks aardbevingen waardoor de regio's Emilia-Romagna,
Lombardije en Veneto in mei 2012 werden getroffen, heeft geresulteerd in de
grootste subsidie in de geschiedenis van het Solidariteitsfonds. Een bedrag van
ruim 670 miljoen EUR werd in december 2012 uitgekeerd aan Italië, amper zes
maanden nadat de ramp zich had voltrokken. De Spaanse aanvragen hadden
betrekking op kleinere rampen waarbij de schade aanzienlijk onder de gangbare
drempel voor de beschikbaarstelling van middelen uit het Solidariteitsfonds
lag. Bij al deze aanvragen werd naar het oordeel van de Commissie voldaan aan
de voorwaarden van de verordening voor de uitzonderlijke beschikbaarstelling
van middelen uit het Fonds op grond van de criteria voor "regionale
rampen". De beoordeling van de ontvangen aanvraag uit Roemenië was aan het
einde van het jaar nog niet afgerond. In de loop van 2012
rondde de Commissie tevens haar beoordeling van twee in behandeling zijnde
aanvragen uit 2011 af. De van Italië ontvangen aanvraag met betrekking tot
plotselinge overstromingen in Ligurië en Toscane in 2011 werd ontvankelijk
verklaard. De aanvraag uit Cyprus met betrekking tot de ontploffing op de
marinebasis in 2011 werd niet ontvankelijk verklaard. Beide aanvragen worden in
dit verslag beschreven. In 2012 kende de Commissie in totaal
688 254 041 EUR aan steun uit het Solidariteitsfonds toe; meer
informatie is te vinden in hoofdstuk 4 “Financiering”. Bovendien bevestigde het management van het
Solidariteitsfonds in 2012 de ervaring uit voorgaande jaren: grote rampen – het
voornaamste toepassingsgebied van het Solidariteitsfonds – vormen slechts een
klein deel van de steunaanvragen. Het grootste aantal aanvragen heeft
betrekking op kleinere rampen waarbij de schade onder de drempelwaarde ligt.
Uit de beoordeling van laatstgenoemde blijkt echter dat de meeste van deze
aanvragen niet voldoen aan de voorwaarden voor de uitzonderlijke
beschikbaarstelling van middelen uit het Fonds. Bij haar voorbereidende
werkzaamheden in 2012 ten behoeve van de herziening van de verordening betreffende
het Solidariteitsfonds trachtte de Commissie onder meer deze nogal ingewikkelde
eisen in de verordening te vervangen door één duidelijke en eenvoudige
voorwaarde. 2. In
behandeling zijnde aanvragen uit 2011 Cyprus (ontploffing marinebasis) Op 11 juli 2011 vond een enorme ontploffing plaats
op de marinebasis Evangelos Florakis bij Larnaca, 60 km van de hoofdstad
Nicosia. Het ongeval werd veroorzaakt door de ontploffing van grote
hoeveelheden munitie die waren opgeslagen in containers afkomstig van het
onderschepte schip M/V Monchegorsk, dat in 2009 wapens vervoerde van Iran naar
Syrië. De in beslag genomen munitie was in Cyprus gelost en in de openlucht
opgeslagen op de marinebasis. De ontploffing is vermoedelijk veroorzaakt door
zelfontbranding als gevolg van zeer hoge buitentemperaturen. Naast de
marinebasis ligt de Vasilikos Power Plant (VPP) – de grootste
elektriciteitscentrale van Cyprus, die circa 50 % van de in het land
verbruikte stroom opwekt. Door de ontploffing werd de elektriciteitscentrale
ernstig beschadigd, hetgeen ernstige energietekorten veroorzaakte op het
eiland. De Cypriotische autoriteiten dienden op 19 september 2011 een aanvraag
om steun uit het Solidariteitsfonds in. Enkel de schade aan de
elektriciteitscentrale werd geraamd op 330 miljoen tot 700 miljoen EUR.
Inclusief andere schadeposten werd de totale directe schade daarmee geraamd op
467 miljoen tot 837 miljoen EUR. In 2011 bedroeg de voor Cyprus
geldende drempel voor de beschikbaarstelling van middelen uit het
Solidariteitsfonds 99,845 miljoen EUR (d.w.z. 0,6 % van het BNI op
basis van gegevens uit 2009). Uit door de Cypriotische autoriteiten verstrekte
gegevens bleek dat de schade uiteindelijk aanzienlijk lager uitviel dan de
oorspronkelijke raming, namelijk 357,19 miljoen EUR. De directe schade aan de
elektriciteitscentrale werd toen geraamd op 220 miljoen EUR. Na aftrek van
de niet voor subsidie in aanmerking komende schade bedroeg de totale directe
schade 271,05 miljoen EUR. Volgens de Cypriotische autoriteiten hebben de verzekeringsmaatschappijen van de
Electricity Authority of Cyprus toegezegd de kosten voor het herstel van de
elektriciteitscentrale te vergoeden. De Commissie concludeerde dat alle door de
Cypriotische autoriteiten geclaimde schade verzekerd of verzekerbaar is en
derhalve niet in aanmerking komt voor steun uit het Solidariteitsfonds. Het
fonds mag bovendien niet tussenbeide komen wanneer derden (ook
overheidsinstanties) aansprakelijk zijn voor de veroorzaakte schade. Om deze
redenen concludeerde de Commissie op 20 maart 2012 dat de aanvraag van Cyprus
niet voldeed aan de voorwaarden voor de beschikbaarstelling van middelen uit
het fonds, en zij heeft de Cypriotische autoriteiten daarvan in kennis gesteld. Italië (overstromingen in Ligurië) Extreme weersomstandigheden
met zware regenval in het noordwesten van Italië leidden op
25 oktober 2011 tot plotselinge overstromingen en aardverschuivingen,
waardoor de provincies La Spezia in Ligurië, in het bijzonder het gebied Cinque
Terre, en Massa Carrara in Toscane het zwaarst werden getroffen. De ramp
veroorzaakte aanzienlijke schade aan huizen, bedrijven en de landbouw, en ook
belangrijke transportverbindingen en openbare infrastructuurnetwerken liepen
zware schade op. De Italiaanse autoriteiten hebben op 22 december 2011 een
aanvraag om steun uit het Solidariteitsfonds ingediend. De totale directe
schade werd geraamd op 722,467 miljoen EUR, ofwel 20,43 % van de voor
Italië geldende drempel van 3,536 miljard EUR in 2011 voor de
beschikbaarstelling van middelen uit het Solidariteitsfonds (3 miljard EUR
volgens de prijzen van 2002). De aanvraag werd daarom onderzocht op basis van
de uitzonderlijke criteria voor "buitengewone regionale rampen". De
Commissie concludeerde dat de aanvraag voldeed aan de criteria omdat a) de
meerderheid van de bevolking in de getroffen zone getroffen was en b) de ramp
ernstige en blijvende gevolgen had voor de levensomstandigheden en de
economische stabiliteit. Op 15 maart 2012 heeft de Commissie voorgesteld
financiële steun te verlenen voor een bedrag van 18,062 miljoen EUR. De
overeenkomstige procedure tot wijziging van de begroting werd op 12 juni 2012
voltooid. Na ondertekening van de uitvoeringsovereenkomst met Italië werd de
subsidie op 26 november 2012 volledig uitbetaald. 3. In
2012 ontvangen nieuwe aanvragen In 2012 hebben drie lidstaten in totaal zeven
aanvragen om financiële steun uit het Solidariteitsfonds van de EU ingediend.
De Commissie keurde één van Italië ontvangen aanvraag goed (aardbevingen in
Emilia-Romagna). Vier aanvragen (drie uit Spanje, één uit Italië) voldeden naar
het oordeel van de Commissie niet aan de criteria en werden verworpen. Spanje
besloot zijn aanvraag in verband met de branden in Malaga in te trekken. De
beoordeling van de door Roemenië ingediende aanvraag in verband met droogte en
branden in de zomer van 2012 zal worden beschreven in het jaarverslag over 2013. Italië (extreem winterweer) In februari 2012 werden het noorden, midden en
zuiden van Italië getroffen door extreme weersomstandigheden, waarbij
ongebruikelijke kou en langdurige sneeuwval schade veroorzaakten aan openbare
en particuliere infrastructuur, huizen, de landbouw en bedrijven. De aanvraag
werd door de Commissie ontvangen op 5 april 2012 nadat de eerste schade was
vastgesteld op 1 februari 2012. De Italiaanse autoriteiten raamden de totale
directe schade op ruim 2,735 miljard EUR, ofwel 75,82 % van de in
2012 voor Italië geldende drempel van 3,607 miljard EUR voor de
beschikbaarstelling van middelen uit het Solidariteitsfonds (3 miljard EUR
volgens de prijzen van 2002). De aanvraag werd daarom onderzocht op basis van
de uitzonderlijke criteria voor "buitengewone regionale rampen". Er
werd weliswaar voldaan aan de voorwaarde dat het grootste deel van de bevolking
in het getroffen gebied door de ramp moet worden getroffen, maar de aanvraag
bevatte geen overtuigend bewijs dat het extreme winterweer ernstige en
blijvende gevolgen (langer dan een jaar) had voor de levensomstandigheden en de
economische stabiliteit in het door de ramp getroffen gebied als geheel –
hetgeen het grootste deel van het Italiaanse schiereiland omvat. Op 26
september 2012 besloot de Commissie dat de aanvraag van Italië niet kon
worden beschouwd als een buitengewone ramp in de zin van de verordening. De
Italiaanse autoriteiten werden daarvan in kennis gesteld. Italië (aardbevingen in Emilia-Romagna) De tweede door Italië
ingediende aanvraag om steun uit het Solidariteitsfonds werd door de Commissie
op 27 juli 2012 ontvangen en had betrekking op een grote ramp: twee
verwoestende aardbevingen op 20 en 29 mei 2012 troffen grote delen van
Noord-Italië en veroorzaakten ernstige schade in talloze steden en dorpen,
voornamelijk in de provincies Modena en Ferrara in de regio Emilia-Romagna. Er
werd ernstige en omvangrijke schade aangericht aan gebouwen, infrastructuur,
bedrijven, industriële faciliteiten, de landbouw en aan het rijke culturele
erfgoed. De twee grote bevingen en de honderden naschokken vonden binnen een
tijdsbestek van enkele weken plaats en troffen een kerngebied dat zich
uitstrekt over twee provincies van Emilia-Romagna, waarbij eveneens schade werd
aangericht in de aangrenzende provincies en de regio's Veneto en Lombardije. Op
grond van het door het Solidariteitsfonds gehanteerde beleid worden meerdere
gebeurtenissen beschouwd als één ramp wanneer deze hetzelfde gebied treffen en
zich gedurende een betrekkelijk korte tijdsperiode voordoen. De totale directe
schade werd geraamd op 13,274 miljard EUR. Aangezien dit bedrag ver
boven de in 2012 voor Italië geldende drempel van 3,607 miljard EUR voor
grote rampen ligt (3 miljard EUR volgens de prijzen van 2002) , werd de
ramp aangemerkt als "grote natuurramp". Op
19 september 2012 stelde de Commissie voor financiële steun te
verlenen voor een bedrag van 670,192 miljoen EUR, het grootste steunbedrag
sinds de oprichting van het fonds. Na de afronding van de begrotingsprocedure
in de Raad en het Europees Parlement en de
afsluiting van de uitvoeringsovereenkomst tussen de Commissie en Italië, werd
de subsidie op 19 december 2012 volledig uitbetaald. Spanje (drie aanvragen) In de zomer van 2012 werden grote delen van Spanje
getroffen door bosbranden, met name in de autonome regio Valencia en in de
Autonome Gemeenschap van de Canarische Eilanden. Eind september 2012
veroorzaakten overstromingen extra schade in de drie autonome regio's
Andalusië, Murcia en Valencia. Vervolgens diende Spanje voor elk van de drie
rampen een aanvraag om financiële steun uit het Solidariteitsfonds in: 1) Bosbranden in Valencia: in hun
initiële aanvraag van 30 augustus 2012 raamden de Spaanse autoriteiten de
totale schade op 140,380 miljoen EUR. Op 5 september 2012 en 9 oktober
2012 werden geactualiseerde gegevens ontvangen. Op basis daarvan was de
Commissie van mening dat een bedrag van 155,767 miljoen EUR kon worden
aanvaard als totale directe schade, ofwel 4,3 % van de voor Spanje
geldende drempel van 3,607 miljard (3 miljard EUR volgens de prijzen van
2002). De aanvraag werd daarom onderzocht op basis van de uitzonderlijke
criteria voor "buitengewone regionale rampen". Aan de voorwaarde dat
het grootste deel van de bevolking door de ramp moet worden getroffen, werd
naar het oordeel van de Commissie echter niet voldaan. De aanvraag verwees
hoofdzakelijk naar schade toegebracht aan de landbouw, toerisme en het milieu.
Bovendien was de Commissie van mening dat er geen overtuigend bewijs was
waaruit bleek dat de ramp ernstige en blijvende gevolgen had voor de
levensomstandigheden en economische stabiliteit van de regio. Om deze redenen
concludeerde de Commissie op 30 april 2013 dat de aanvraag niet voldeed aan de
voorwaarden voor de uitzonderlijke beschikbaarstelling van middelen uit het
Fonds, en zij heeft de Spaanse autoriteiten daarvan in kennis gesteld. 2) Branden op de Canarische Eilanden:
de initiële aanvraag had betrekking op branden op het eiland La Gomera en werd
op 23 september 2012 door de Commissie ontvangen nadat de eerste schade op 4
augustus 2012 was vastgesteld. Aangezien zich op het grondgebied van andere
eilanden die deel uitmaken van de Autonome Gemeenschap van de Canarische
Eilanden meer branden voordeden, besloten de Spaanse autoriteiten ook
schadebedragen in verband met bosbranden op Tenerife en La Palma in de aanvraag
op te nemen. Op 9 oktober en 17 oktober 2012 werden geactualiseerde
schadebedragen voor de drie eilanden aan de Commissie voorgelegd, voor een
bedrag van 72,235 miljoen EUR, waarvan het merendeel (60,7 miljoen EUR)
betrekking had op het eiland La Gomera. De totale directe schade vormde slechts
2 % van de voor Spanje geldende drempel van 3,607 miljard EUR
(3 miljard EUR volgens de prijzen van 2002), en de aanvraag werd daarom
onderzocht op basis van de uitzonderlijke criteria voor "buitengewone
regionale rampen". Uit de beoordeling bleek dat de aanvraag geen specifiek
bewijs bevatte of onderscheid maakte tussen de directe gevolgen van de branden
voor de bevolking (schade aan eigendommen, onderbreking van faciliteiten, etc.)
en de verwachte economische gevolgen voor bredere lagen van de bevolking. Aan
de voorwaarde dat de ramp ernstige en blijvende gevolgen had voor de
economische stabiliteit van de regio werd naar het oordeel van de Commissie
niet voldaan. Om deze redenen concludeerde de Commissie op 30 april 2012 dat de
aanvraag niet voldeed aan de voorwaarden voor de uitzonderlijke
beschikbaarstelling van middelen uit het fonds, en zij heeft de Spaanse
autoriteiten daarvan in kennis gesteld. 3) Overstromingen in Andalusië, Murcia en
Valencia: de aanvraag uit Spanje werd op 7 december 2012 aan de
Commissie voorgelegd, nadat de eerste schade op 28 september 2012 was
vastgesteld. De totale directe schade werd geraamd op 408,990 miljoen EUR,
ofwel 11,3 % van de voor Spanje geldende drempel van 3,607 miljard EUR
(3 miljard EUR volgens de prijzen van 2002), en de aanvraag werd daarom
onderzocht op basis van de uitzonderlijke criteria voor "buitengewone
regionale rampen". Uit de beoordeling
bleek dat de overstromingen niet één regio of gebied maar een aantal
overstromingsgebieden in verschillende, niet verbonden gebieden verspreid over
de drie autonome regio's Valencia, Murcia en Andalusië hadden getroffen.
Bovendien was de Commissie van mening dat er geen overtuigend bewijs was dat de
overstromingen ernstige en blijvende gevolgen voor de economische stabiliteit
van de getroffen regio's hadden. Om deze redenen concludeerde de Commissie op
30 april 2013 dat de aanvraag niet voldeed aan de voorwaarden voor de
uitzonderlijke beschikbaarstelling van middelen uit het fonds, en zij heeft de
Spaanse autoriteiten daarvan in kennis gesteld. Spanje (branden in Malaga) De vierde aanvraag uit
Spanje had betrekking op branden in de provincie Malaga (deel van de autonome
regio Andalusië) eind augustus 2012. De branden brachten schade toe aan het
milieu en veroorzaakten beperkte schade aan particuliere eigendommen. De
Spaanse autoriteiten verzochten op 6 november 2012 om steun uit het
Solidariteitsfonds, en raamden de totale directe schade als gevolg van de
branden op 22,425 miljoen EUR. Na contacten met de Spaanse autoriteiten
waarbij de Commissie uitlegde dat een ramp van deze omvang (minder dan 1 %
van de drempel van 3,607 miljard EUR) niet voldeed aan de criteria voor steun
uit het Solidariteitsfonds, besloten de Spaanse autoriteiten in december 2012
hun aanvraag in te trekken. 4. Financiering In 2012 keurde de begrotingsautoriteit subsidies
uit het Solidariteitsfonds goed voor twee aanvragen die in 2011 en 2012
werden ontvangen. Het overeenkomstige voorontwerp van gewijzigde
begroting nr. 2 voor het jaar 2012 werd op 12 juni 2012 goedgekeurd voor de
aanvraag uit Italië (overstromingen in Ligurië en Veneto van 2011)[1]. Na goedkeuring van het
subsidiebesluit en ondertekening van de uitvoeringsovereenkomst werd de
subsidie op 26 november 2012 uitbetaald. Het voorontwerp van gewijzigde begroting
nr. 5 voor het jaar 2012 heeft betrekking op de Italiaanse aanvraag in
verband met de reeks aardbevingen in Emilia-Romagna, Lombardije en Veneto en
werd op 21 november 2012 door de begrotingsautoriteit goedgekeurd. De subsidie
werd op 19 december 2012 aan Italië uitbetaald na goedkeuring van het
subsidiebesluit en na ondertekening van de uitvoeringsovereenkomst[2]. Subsidies uit het Solidariteitsfonds goedgekeurd in 2012 Begunstigde staat || Ramp || Categorie || Bedrag (EUR) Italië || Overstromingen in Ligurië en Toscane || regionaal || 18 061 682 Italië || Reeks aardbevingen in Emilia-Romagna, Lombardije en Veneto || groot || 670 192 359 TOTAAL || 688 254 041 5. Monitoring In de loop van 2012
bracht de Commissie een monitoringbezoek aan vijf landen die subsidies hadden
ontvangen uit het Solidariteitsfonds om informatie te verzamelen over de door
de bevoegde nationale autoriteiten gehanteerde uitvoeringssystemen en om
specifieke vragen van de uitvoerende autoriteiten te bespreken: –
aan Warschau (Polen) op 20 januari 2012 met
betrekking tot de 105,5 miljoen EUR aan subsidies na de overstroming in
het voorjaar van 2010. –
aan Praag (Tsjechië) op 17 februari 2012 met
betrekking tot de overstromingen van 2010 (overstroming in het
voorjaar/subsidie van 5,1 miljoen EUR en overstroming in het
najaar/subsidie van 10,9 miljoen EUR). –
aan Bratislava (Slowakije) op 20 maart 2012
na de subsidie van 20,4 miljoen EUR voor de overstroming in het voorjaar
van 2010. –
aan Ljubljana (Slovenië) op 24 april 2012
met betrekking tot de subsidie van 7,5 miljoen EUR na de overstromingsramp
in het najaar van 2010. –
aan Zagreb (Kroatië) op 25 april 2012 met
betrekking tot de overstromingen van 2010 (overstroming in het
voorjaar/subsidie van 3,8 miljoen EUR en overstroming in het
najaar/subsidie van 1,2 miljoen EUR). –
aan Venetië (Italië) op 9 november 2012 met
betrekking tot de subsidie van 16,9 miljoen EUR na de overstroming in het
najaar van 2010. De bezoeken van de
Commissie werden doorgaans zeer op prijs gesteld en boden voldoende verzekering
dat de bevoegde autoriteiten de uitvoering en controle op een transparante en
correcte manier uitvoerden, in overeenstemming met de in de verordening
betreffende het Solidariteitsfonds, het subsidiebesluit en de
uitvoeringsovereenkomst vastgestelde voorschriften. Na ontvangst van de
definitieve verslagen zal de Commissie verdere analyses uitvoeren en waar nodig
gepaste maatregelen nemen. 6. Afsluitingen Artikel 8, lid 2, van de verordening betreffende
het Solidariteitsfonds bepaalt dat de begunstigde staat uiterlijk zes maanden
na afloop van de termijn van één jaar na de datum van uitbetaling van de
subsidie een verslag over de financiële uitvoering van de subsidie
("uitvoeringsverslag") met een verantwoordingsstaat van de uitgaven
("validiteitsverklaring") moet overleggen. Aan het einde van deze
procedure sluit de Commissie de verlening van bijstand uit het fonds af. In 2012 zijn vier dossiers van het
Solidariteitsfonds afgesloten: (1)
Met betrekking tot de storm
Dean uit 2007 die de Franse overzeese gebiedsdelen
Martinique en Guadeloupe trof (Frankrijk),
werd financiële steun ter hoogte van 12,78 miljoen EUR toegekend. Het
uitvoeringsverslag van Frankrijk werd op 28 juni
2010 ingediend. Voor de audit door
de Commissie was aanvullende informatie van de Franse autoriteiten vereist. Nadat Frankrijk aanvullende informatie had verstrekt,
voltooide de Commissie haar analyse en beoordeling in 2012, en het dossier werd
in februari 2012 afgesloten. (2)
Wat betreft de afsluiting van de bijstandsverlening
in verband met de overstroming in Slovenië in 2007, waarvoor financiële
steun ten bedrage van 8,25 miljoen EUR was toegekend, werd het
uitvoeringsverslag van Slovenië op 7 oktober 2010 ontvangen. De Commissie
verzocht Slovenië om aanvullende informatie en kwam na haar analyse en
beoordeling tot de conclusie dat de door Slovenië verstrekte informatie
afdoende was. Het dossier werd in juli 2012 afgesloten. (3)
Wat betreft de afsluiting van het Roemeense
dossier met betrekking tot de overstromingsramp uit het voorjaar van 2005, werd
financiële steun ten bedrage van 18,8 miljoen EUR toegekend aan Roemenië. Op 4
maart 2008 ontving de Commissie het uitvoeringsverslag betreffende de twee
overstromingsrampen in 2005 (voorjaar en zomer). De afsluitingsprocedure van de
Commissie werd onderbroken door een OLAF-zaak waarin OLAF een onderzoek van de
Roemeense autoriteiten coördineerde. Uit de in nauwe samenwerking met OLAF en
de Roemeense autoriteiten uitgevoerde analyses van de Commissie bleek dat er
geen problemen waren met betrekking tot de overstroming in het voorjaar van
2005. De steunverlening uit het Solidariteitsfonds in verband van de
overstroming in het voorjaar van 2005 werd in oktober 2012 afgesloten. De
steunaanvraag in verband met de overstroming in de zomer van 2005 is echter nog
in behandeling. (4)
Het uitvoeringsverslag met betrekking tot de
olieramp met de Prestige in 2003 (Spanje), waarvoor financiële steun ten
bedrage van 8,63 miljoen EUR is uitbetaald, werd op 31 augustus 2005 door
de Commissie ontvangen. In december 2005 ontving de Commissie aanvullende
informatie. Uit de analyse en beoordeling door de Commissie bleek echter dat
vereiste informatie ontbrak en de Commissie verzocht Spanje om aanvullende
informatie. Uiteindelijk werd de afsluitingsprocedure in november 2012 voltooid
en kon het dossier worden afgesloten. Geen van deze dossiers vormde aanleiding voor een
terugvordering van middelen. In 2012 ontving de Commissie daarnaast van Cyprus
(droogte 2008) en van Roemenië (overstroming 2008) twee uitvoeringsverslagen
voor in 2009 verleende subsidies, en van Portugal (overstroming Madeira 2010)
en van Frankrijk (storm Xynthia 2010) twee verslagen voor in 2011 verleende
subsidies. Aan het einde van de periode waarop dit jaarverslag betrekking heeft
was de beoordeling van deze uitvoeringsverslagen nog niet afgerond. 7. Conclusies 2012 was een jaar met een gemiddeld aantal van
zeven nieuwe aanvragen om steun uit het Solidariteitsfonds. Slechts één daarvan[3] betrof een grote ramp,
het voornaamste toepassingsgebied van het Solidariteitsfonds. De aardbeving in
Emilia-Romagna bleek de grootste ramp in de geschiedenis van het
Solidariteitsfonds te zijn, die zelfs aanzienlijk meer schade aanrichtte dan de
eerdere aardbeving in L’Aquila. Het Solidariteitsfonds bleek in staat
dergelijke gebeurtenissen het hoofd te bieden door in een ongekend korte tijd
een ongekend groot bedrag aan steun beschikbaar te stellen. Dergelijke
resultaten kunnen alleen worden geboekt dankzij de goede medewerking van de aanvragende
staat, zoals hier het geval was. Aanvragen gebaseerd op de criteria voor
“uitzonderlijke regionale rampen” bleken daarentegen opnieuw moeilijk te
beoordelen en waren niet succesvol. Vijf van dergelijke aanvragen werden in
2012 ontvangen – en geen daarvan kon aanvankelijk ontvankelijk worden verklaard.
Met name gevallen waarin de schade beperkt blijft tot een paar procent van de
nationale drempel, voldoen vrijwel nooit aan de specifieke voorwaarden van de
verordening. Zoals besproken in de Mededeling uit 2011 over de toekomst van het
Solidariteitsfonds[4]
zouden eenvoudige en duidelijkere criteria aanvragende staten beslist helpen om
de kans op een succesvolle aanvraag beter te beoordelen, geen onnodig werk te
verrichten en de frustratie van geweigerde aanvragen te vermijden. De aanvraag betreffende de ontploffing op de
marinebasis in Cyprus is een ander voorbeeld waaruit blijkt dat aanvragen die
betrekking hebben op door de mens veroorzaakte rampen, vrijwel nooit voldoen
aan de toelatingscriteria van de verordening vanwege
aansprakelijkheidskwesties, maar ook omdat de vervuiler moet betalen en
verzekerbare schade niet in aanmerking komt voor steun uit het
Solidariteitsfonds. Zoals voorgesteld in de mededeling uit 2011, moet het
toepassingsgebied van het fonds duidelijker worden omschreven en worden beperkt
tot natuurrampen met mogelijke 'cascade'-effecten. De ervaring uit 2012 sterkt de Commissie in haar
overtuiging dat belangrijke verbeteringen kunnen worden aangebracht in het
functioneren van het fonds, met name een beter reactievermogen, door een aantal
belangrijke bepalingen van de huidige verordening aan te passen, zonder de
opzet en het karakter ervan te veranderen of aan financiële kwesties en de
toegestane geldbedragen te raken. Hiertoe behoren onder meer de mogelijkheid om
voorschotten te betalen, een duidelijke en eenvoudige definitie van regionale
rampen, een specifieke bepaling inzake droogte, administratieve stroomlijning
en de invoering van maatregelen die de tenuitvoerlegging van relevante
EU-wetgeving inzake risicopreventie bij rampen bevorderen. De Commissie heeft
in de zomer van 2013 een wetsvoorstel ingediend[5]
dat een snellere reactie en inzet in de door rampen getroffen gebieden mogelijk
moet maken. [1] De gewijzigde begroting (GB)
nr. 2 voor het jaar 2012 heeft betrekking op de beschikbaarstelling uit het
Solidariteitsfonds van de EU van 18 061 682 EUR aan
vastleggings- en betalingskredieten in verband met overstromingen in
Italië (Ligurië en Toscane) in oktober 2011. Vastgesteld door de Commissie op
16 maart 2012 (COM(2012) 125), gewijzigd door de Raad op 15 mei 2012 en
goedgekeurd door het Europees Parlement op 12 juni 2012. Publicatieblad L 214
van 10.8.2012. [2] De beschikbaarstelling van een bedrag van
670 192 359 EUR aan vastleggings- en
betalingskredieten uit het Solidariteitsfonds van
de EU in verband met de reeks aardbevingen in Emilia-Romagna (Italië) in
mei 2012. COM(2012) 538. Goedgekeurd door het Europees Parlement op
21 november 2012. Publicatieblad L 15 van 18.1.2013. [3] De in behandeling zijnde aanvraag voor de droogte in
Roemenië niet meegerekend. [4] COM(2011) 613 van 6 oktober 2011. [5] COM(2013) 522. Bijlage
I: In 2012 geldende drempels voor grote rampen (op basis van cijfers uit 2010
voor het Bruto Nationaal Inkomen) Verordening (EG)
nr. 2012/2002 van de Raad tot oprichting van het Solidariteitsfonds van de
Europese Unie definieert de drempel voor de steunverlening uit het fonds voor
een bepaald land als schade die meer bedraagt dan 0,6 % van het bni of 3
miljard EUR in prijzen van 2002. Het laagste bedrag van de twee geldt. || || || (miljoen EUR) Land || bni 2010*1 || 0,6 % van bni* || Drempel grote ramp 2012* AT || ÖSTERREICH || 284 682 || 1 708,093 || 1 708,093 BE || BELGIË/BELGIQUE || 360 621 || 2 163,726 || 2 163,726 BG || BALGARIA || 35 109 || 210.653 || 210,653 CY || KYPROS || 16 858 || 101,146 || 101,146 CZ || ČESKÁ REPUBLIKA || 139 260 || 835,558 || 835,558 DE || DEUTSCHLAND || 2 522 750 || 15 136,500 || 3 606,623** DK || DANMARK || 241 108 || 1 446,650 || 1 446,650 EE || EESTI || 13 592 || 81,552 || 81,552 EL || ELLADA || 221 120 || 1 326,721 || 1 326,721 ES || ESPAÑA || 1 035 947 || 6 215,682 || 3 606,623** FI || SUOMI/FINLAND || 183 389 || 1 100,334 || 1 100,334 FR || FRANCE || 1 968 119 || 11 808,712 || 3 606,623** HR || HRVATSKA || 44 146 || 264,873 || 264,873 HU || MAGYARORSZÁG || 92 370 || 554,221 || 554,221 IE || ÉIRE/IRELAND || 129 301 || 775,805 || 775,805 IS || ICELAND || 7 532 || 45,192 || 45,192 IT || ITALIA || 1 548 782 || 9 292,693 || 3 606,623** LT || LIETUVA || 27 184 || 163,102 || 163,102 LU || LUXEMBOURG (G.D.) || 28 634 || 171,802 || 171,802 LV || LATVIJA || 18 350 || 110,101 || 110,101 MT || MALTA || 5 667 || 34,001 || 34,001 || MONTENEGRO2 || || || 18 NL || NEDERLAND || 583 424 || 3 500,544 || 3 500,544 PL || POLSKA || 342 533 || 2 055,199 || 2 055,199 PT || PORTUGAL || 166 959 || 1 001,753 || 1 001,753 RO || ROMÂNIA || 122,581 || 735,487 || 735,487 SE || SVERIGE || 352 838 || 2 117,026 || 2 117,026 SI || SLOVENIJA || 34 894 || 209,362 || 209,362 SK || SLOVENSKO || 64 988 || 389,929 || 389,929 TR || TÜRKIYE || 415 471 || 2 492,826 || 2 492,826 UK || UNITED KINGDOM || 1 713 796 || 10 282,778 || 3 606,623** *Afgeronde bedragen
** ~ 3 miljard EUR in prijzen van 2002
[1] Bron: Eurostat
2 Bni-cijfers 2010 niet beschikbaar voor Montenegro. Drempel
berekend op basis van bbp-cijfers van 2009. Bijlage
II: EU-Solidariteitsfonds – In behandeling zijnde aanvragen uit 2011 en nieuwe
aanvragen ontvangen in 2012 Jaar || 2011 || 2012 Aanvragend land || Cyprus || Italië || Italië || Spanje || Italië || Spanje || Spanje || Spanje || Roemenië Naam en aard van de ramp || Ontploffing marinebasis || Over-stromingen in Ligurië en Toscane || Extreme weersomstandig-heden || Bosbranden Malaga || Reeks aardbevingen || Bosbranden Valencia || Branden Canarische Eilanden || Over- stromingen Andalusië, Murcia en Valencia || Droogte en branden Datum eerste schade || 11/07/2011 || 25/10/2011 || 1/02/2012 || 30/08/2012 || 20/05/2012 || 28/06/2012 || 4/08/2012 || 28/09/2012 || 25/08/2012 Datum aanvraag || 19/09/2011 || 22/12/2011 || 5/04/2012 || 6/11/2012 || 27/07/2012 || 30/08/2012 || 23/09/2012 || 7/12/2012 || 2/11/2012 Volledige informatie beschikbaar op || 24/11/2011 20/01/2012 || - || - || - || - || 5/09/2012 9/10/2012 || 9/10/2012 17/10/2012 || - || Besloten in 2013 Drempel grote ramp (miljoen EUR) || 99,85 || 3 535,90 || 3 606,62 || 3 606,62 || 3 606,62 || 3 606,62 || 3 606,62 || 3 606,62 Totale directe schade (miljoen EUR)1 || - || 722,47 || 2 734,54 || 22,43 || 13 273,74 || 155,70 || 72,24 || 408,99 Categorie || (groot)/ niet-natuurlijk || regionaal || regionaal || regionaal || groot || regionaal || regionaal || regionaal Schade/drempel || - || 20,43 % || 75,82 % || 0,62 % || 368,04 % || 4,32 % || 2,00 % || 11,34 % Kosten van subsidiabele noodacties (miljoen EUR) || - || 511,43 || 427,11 || 7,81 || 714,67 || 113,38 || 59,20 || 178,27 Subsidiabele kosten/totale schade || - || 70,79 % || 16 % || 34,82 % || 5,38 % || 72,82 % || 81,96 % || 43,59 % Steun/subsidiabele kosten || - || 3,53 % || - || - || 93,78 % || - || - || - Steunpercentage ( % van totale schade) || - || 2,5 % || - || - || 5,05 % || - || - || - Datum subsidiebesluit || afgewezen || 21/09/2012 || afgewezen || ingetrokken || 3/12/2012 || afgewezen || afgewezen || afgewezen Datum uitvoeringsovereen-komst (goedgekeurd) || - || 3/10/2012 || - || - || 6/12/2012 || - || - || - Verleende steun (EUR) || - || 18 061 682 || - || - || 670 192 359 || - || - || - 1 Totale door de Commissie aanvaarde
directe schade Bijlage III: Aanvragen om steun uit het EU-Solidariteitsfonds sinds
2002 Jaar || Land || Soort ramp || Schade (miljoen EUR) || Categorie || Verleende steun (miljoen EUR) 2 0 0 2 || 1 || AT || Overstroming || 2 900 || groot || 134 2 || CZ || Overstroming || 2 300 || groot || 129 3 || FR || Overstroming (Le Gard) || 835 || regionaal || 21 4 || DE || Overstroming || 9 100 || groot || 444 Totale steun voor aanvragen in 2002 || || || 728 2 0 0 3 || 1 || ES || Olielek (Prestige) || 436 || regionaal || 8,626 2 || IT || Aardbeving (Molise/Apulië) || 1 558 || regionaal || 30,826 3 || IT || Vulkaanuitbarsting (Etna) || 894 || regionaal || 16,798 4 || IT || Overstroming (Noord-Italië) || (1 900) || (groot) || Afgewezen 5 || GR || Slecht winterweer || (niet duidelijk) || (groot?) || Afgewezen 6 || PT || Bosbranden || 1 228 || groot || 48,539 7 || FR || Bosbranden (Zuid-Frankrijk) || 531 || (regionaal) || Afgewezen 8 || ES || Bosbranden (Portugese grens) || 53 || buurland || 1,331 9 || MT || Overstroming || 30 || groot || 0,961 10 || IT || Overstroming (Friuli-Venezia Giulia) || (525) || (regionaal) || Afgewezen Totale steun voor aanvragen in 2003 || || || 107,081 2 0 0 4 || 1 || FR || Overstroming (Rhônedelta) || 785 || regionaal || 19,625 2 || ES || Overstroming (Malaga) || (73) || (regionaal) || Afgewezen 3-9 || ES || Bosbranden (7 aanvragen) || (480) || (regionaal) || Alle 7 afgewezen 10 || SK || Overstroming || (29) || (regionaal) || Afgewezen 11 || SI || Aardbeving || (13) || (regionaal) || Ingetrokken Totale steun voor aanvragen in 2004 || || || 19,625 2 0 0 5 2 0 0 5 || 1 || SK || Storm (Tatras-gebergte) || 203 || groot || 5,668 2 || IT || Overstroming (Sardinië) || (223, te hoog geraamd) || (regionaal) || Afgewezen 3 || EE || Storm || 48 || groot || 1,29 4 || LV || Storm || 193 || groot || 9,487 5 || SE || Storm "Gudrun" || 2 297 || groot || 81,725 6 || LT || Storm || 15 || buurland || 0,379 7 || GR || Overstroming Evros || (112) || (regionaal) || Afgewezen 8 || RO || Voorjaarsoverstroming || 489 || groot || 18,798 9 || BG || Voorjaarsoverstroming || 222 || groot || 9,722 10 || BG || Zomeroverstroming || 237 || groot || 10,632 11 || RO || Zomeroverstroming || 1 050 || groot || 52,4 12 || AT || Overstroming (Tirol/Vorarlberg) || 592 || regionaal || 14,799 Totale steun voor aanvragen in 2005 || || || 204,905 2 0 0 6 || 1 || UK || Explosie olieopslag Buncefield || (700) || (regionaal) || Ingetrokken 2 || GR || Overstroming Evros || 372 || regionaal || 9,306 3 || HU || Overstroming || 519 || groot || 15,064 4 || ES || Bosbranden in Galicië || (91) || (regionaal) || Afgewezen Totale steun voor aanvragen in 2006 || || || 24,370 2 0 0 7 || 1 || DE || Storm "Kyrill" || 4750 || groot || 166,9 2 || FR || La Réunion, cycloon "Gamede" || 211 || regionaal || 5,29 3 || ES || Overstroming El Hierro || (18) || (regionaal) || Afgewezen 4 || ES || Overstroming La Mancha || (66) || (regionaal) || Afgewezen 5 || UK || Overstroming || 4 612 || groot || 162,387 6 || CY || Bosbranden || (38) || (regionaal) || Afgewezen 7 || ES || Bosbranden Canarische Eilanden || (144) || (regionaal) || Afgewezen 8-16 || IT || 9 aanvragen voor bosbranden in 9 regio’s || - || (regionaal) || Niet ontvankelijk, termijn verstreken 17 || FR || Storm Dean/Martinique || 509 || regionaal || 12,78 18 || GR || Bosbranden || 2 118 || groot || 89,769 19 || SI || Overstroming || 233 || groot || 8,254 Totale steun voor aanvragen in 2007 || || || 445,380 2 0 0 8 || 1 || CY || Droogte || 165,4 || groot || 7,605 2 || RO || Overstromingen || 471,4 || regionaal || 11,785 Totale steun voor aanvragen in 2008 || || || 19,390 Jaar || Land || Soort ramp || Schade (miljoen EUR) || Categorie || Verleende steun (miljoen EUR) 2 0 0 9 || 1 || FR || Storm Klaus || 3 805,5 || groot || 109,377 2 || IT || Aardbeving Abruzzen || 10 212,0 || groot || 493,771 3 || GR || Bosbranden || (152,8) || (regionaal) || Afgewezen 4 || CY || Stormen || (2,6) || (regionaal) || Afgewezen 5 || GR || Overstromingen Evia || (83,2) || (regionaal) || Afgewezen 6 || IT || Aardverschuiving Messina || (598,9) || (regionaal) || Afgewezen Totale steun voor aanvragen in 2009 || || || 603,148 2 0 1 0 || 1 || IE || Overstroming 2009 || 520,9 || regionaal || 13,022 2 || IT || Overstroming Toscane || (211,7) || (regionaal) || Afgewezen 3 || ES || Overstroming Andalusië || (709,7) || (regionaal) || Afgewezen 4 || PT || Aardverschuivingen en modderstromen Madeira || 1 080 || groot || 31,256 5 || FR || Storm Xynthia || 1 425 || regionaal || 35,636 6 || SK || Overstroming || 649,9 || groot || 20,431 7 || PL || Overstroming || 2 993,7 || groot || 105,567 8 || CZ || Overstroming (voorjaar) || 204,5 || buurland || 5,111 9 || HU || Overstroming || 719,3 || groot || 22,486 10 || HR || Overstroming (voorjaar) || 153,04 || buurland || 3,826 11 || FR || Overstroming Var || (703-778) || (regionaal) || Afgewezen 12 || RO || Overstroming || 875,75 || groot || 24,968 13 || CZ || Overstroming (najaar) || 436,5 || regionaal || 10,912 14 || DE || Overstroming Saksen || (937,7) || (regionaal) || Afgewezen 15 || HR || Overstroming (najaar) || 47 || buurland || 1,175 16 || SI || Overstroming (najaar) || 251,3 || groot || 7,460 17 || HU || Verontreiniging rode modderstromen || (174,32) || (regionaal) || Afgewezen Totale steun voor aanvragen in 2010 || || || 281,849 2 0 1 1 || 1 || IT || Overstroming Veneto 2010 || 676,36 || regionaal || 16,909 2 || ES || Aardbeving Lorca 2011 || 842,84 || regionaal || 21,071 3 || CY || Ontploffing marinebasis 2011 || (357) || (groot/niet-natuurlijk) || Afgewezen 4 || IT || Overstromingen in Ligurië en Toscane 2011 || 722,5 || regionaal || 18,062 Totale steun voor aanvragen in 2011 || || || 56,042 Jaar || Land || Soort ramp || Schade (miljoen EUR) || Categorie || Verleende steun (miljoen EUR) 2 0 1 2 || 1 || IT || Extreme weersomstandigheden 2012 || (2 735) || (regionaal) || Afgewezen 2 || IT || Reeks aardbevingen 2012 || 13 274 || groot || 670,192 3 || ES || Bosbranden Valencia 2012 || (155,7) || (regionaal) || Afgewezen 4 || ES || Branden Canarische Eilanden 2012 || (72,2) || (regionaal) || Afgewezen 5 || RO || Droogte en branden 2012 || Besloten in 2013 6 || ES || Branden Malaga 2012 || (22,43) || (regionaal) || Ingetrokken 7 || ES || Overstromingen Andalusië, Murcia, Valencia 2012 || (409) || (regionaal) || Afgewezen Totale steun voor aanvragen in 2012 || || || 670,192 Totaal-generaal goedgekeurde steun sinds 2002 3 159,991194 miljoen EUR