2.3.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 62/47


Advies van het Comité van de Regio's — Blauwe groei: kansen voor duurzame mariene en maritieme groei

2013/C 62/10

HET COMITÉ VAN DE REGIO'S

benadrukt dat de maritieme economie in ruime zin niet alleen regio's en economische spelers omvat die direct toegang hebben tot zeeën en oceanen, maar een belangrijk deel ervan ook bestaat uit regio's die zich op grote afstand van kustgebieden en havens bevinden en waar bijvoorbeeld scheepsuitrusting wordt geproduceerd of waar vervoer, logistiek en onderzoek en ontwikkeling belangrijke economische activiteiten zijn;

vindt dat bij de ontwikkeling van de blauwe economie de regionale kenmerken van de Europese zeebekkens in aanmerking genomen en in de praktijk benut zouden moeten worden;

dringt erop aan de aquacultuur met EU-middelen financieel te ondersteunen en verwerpt de voorstellen inzake genetische modificatie van aquatische organismen met de bedoeling om nieuwe soorten te creëren die resistenter zijn tegen ziekten en milieuvervuiling;

wijst op de consequenties van militaire overblijfselen uit de wereldoorlogen of de Koude Oorlog en radioactief afval dat in zee is gestort, en pleit er daarom voor op EU-niveau methoden uit te werken en middelen vrij te maken om deze gevaarlijke materialen veilig te verwerken;

wenst als vertegenwoordiger van de lokale en regionale overheden stelselmatig te worden betrokken bij alle toekomstige werkzaamheden t.a.v. "blauwe groei", waaronder de ontwikkeling en invoering van de zeebekkenstrategieën, die het als belangrijk instrument ziet voor de verwezenlijking van de voornaamste aspecten van blauwe groei.

Rapporteur

Adam BANASZAK (PL/EA), lid van de regioraad van Kujavië-Pommeren

Referentiedocument

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - Blauwe groei - Kansen voor duurzame mariene en maritieme groei

COM(2012) 494 final

Advies van het Comité van de Regio's - Blauwe Groei Kansen voor duurzame mariene en maritieme groei

I.   BELEIDSAANBEVELINGEN

HET COMITÉ VAN DE REGIO'S

1.

wijst erop dat het concept "blauwe groei" berust op de veronderstelling dat zeeën, kusten en oceanen een sleutelrol kunnen spelen bij het oplossen van veel van de huidige problemen. Uitgangspunten voor dit concept zouden duurzame ontwikkeling en "slimme specialisatie" moeten zijn.

2.

In ruime zin omvat de maritieme economie niet alleen regio's en economische spelers die direct toegang hebben tot zeeën en oceanen, maar bestaat een belangrijk deel ervan ook uit regio's die zich op grote afstand van kustgebieden en havens bevinden en waar bijvoorbeeld scheepsuitrusting wordt geproduceerd of waar vervoer, logistiek en onderzoek en ontwikkeling belangrijke economische activiteiten zijn.

3.

Groei van de blauwe economie is van groot belang voor de versterking van het internationale concurrentievermogen van de EU.

4.

Blauwe groei moet zijn gebaseerd op bescherming van de biodiversiteit en het mariene milieu en zijn ecosystemen, wat de functies die van nature door gezonde en weerbare mariene en kustecosystemen worden geleverd, ten goede komt.

5.

Het Comité van de Regio's (CvdR) staat achter de lopende en voor 2014-2020 geplande EU-initiatieven ter ondersteuning van de beleidsacties van de lidstaten en lokale en regionale overheden om de blauwe economie te bevorderen.

6.

Het CvdR steunt de inspanningen om in de EU een gezamenlijke regeling voor maritieme ruimtelijke ordening in te voeren. Dat is een belangrijk instrument om de belangen van de verschillende sectoren van de blauwe economie met elkaar te verenigen en om een efficiënt en duurzaam gebruik van de waardevolle mariene hulpbronnen te helpen waarborgen.

7.

In Europa ontbreekt het aan één maritiem beleid. In de mededeling komt een aantal deelgebieden van maritieme economie niet aan bod, zoals het zeevervoer en de scheepsbouw.

Blauwe energie

8.

In ruime zin vormt hernieuwbare zee-energie inderdaad een sterke economische sector, die de toegang tot elektriciteit garandeert, het milieu amper belast en de ontwikkeling van een regio enorm stimuleert.

9.

EU-middelen zijn heel belangrijk om deze economische sector aan te zwengelen. Met die middelen kunnen investeringen, onderzoek, ontwikkeling en opleidingsprogramma's worden gefinancierd.

10.

In het bijzonder moet aandacht worden geschonken aan de milieugevolgen van installaties die zijn aangelegd voor de productie van hernieuwbare energie.

11.

De ontwikkeling van hernieuwbare zee-energie kan een positieve impuls vormen voor kleinere zeehavens, die aan de logistieke behoeften van deze sector van de maritieme economie tegemoet zullen kunnen komen.

12.

Het CvdR dringt erop aan vertegenwoordigers van maritieme instanties, havenautoriteiten en lokale en regionale overheden uit te nodigen voor de verdere discussies over de toekomst van hernieuwbare zee-energie.

13.

Voor de publieke sector is een belangrijke rol weggelegd in de ondersteuning van de toekomstige initiatieven op dit gebied.

Aquacultuur en visserij

14.

Ontwikkeling van de aquacultuur en een productiegroei op basis van respect voor milieu, ecologisch evenwicht en biodiversiteit zullen positieve gevolgen hebben voor de consumptie van vis en andere aquatische organismen. Dat zal de volksgezondheid ten goede komen, de positie van de economische spelers in deze branche verstevigen, het gebruik van visseneiwitvervangers doen afnemen en de werkgelegenheid in deze sector van de maritieme economie stimuleren.

15.

De aquacultuur dient met EU-middelen financieel te worden ondersteund. Daardoor zal het belang van de visserij en aanverwante activiteiten voor kustregio's toenemen.

16.

Het CvdR verwerpt de voorstellen inzake genetische modificatie van aquatische organismen met de bedoeling om nieuwe soorten te creëren die resistenter zijn tegen ziekten en milieuvervuiling.

17.

Het CvdR steunt de vervanging van de motoren van vissersboten en aan het op de markt brengen van nieuwe, energie-efficiënte schepen waarmee selectieve vistechnieken kunnen worden toegepast en die veiliger en comfortabeler zijn.

18.

Het CvdR merkt op dat het in zijn advies over de hervorming van het gemeenschappelijk visserijbeleid al de noodzaak heeft erkend van de oprichting van een raadgevend comité inzake aquacultuur bestaande uit vertegenwoordigers van de verwerkende industrie.

19.

Een belangrijke rol wordt gespeeld door het Wetenschappelijk, Technisch en Economisch Comité voor de visserij (WTECV), een wetenschappelijk orgaan dat de Europese Commissie bijstaat op het vlak van duurzaam visserijbeheer.

Maritiem, kust- en cruisetoerisme

20.

Veel inwoners van de Unie vinden het steeds aangenamer om zich in een van de EU-lidstaten aan zee te ontspannen. Kustrecreatie wordt bovendien almaar aantrekkelijker door het constant stijgende niveau van de dienstverlening in deze economische branche in de EU.

21.

Het CvdR kan zich vinden in de strategische benadering t.o.v. infrastructuur voor zeehavens, aanlegplaatsen en vervoer in brede zin. Van groot belang is financiële steun voor investeringen in dit verband met middelen uit het Cohesiefonds, het Fonds voor Regionale Ontwikkeling en het Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij.

22.

Initiatieven waarin maatregelen ter bescherming van kusten worden gecombineerd met milieuvriendelijke toeristische activiteiten zouden in de nieuwe financiële vooruitzichten 2014-2020 moeten worden ondersteund en bevorderd.

23.

Beschermde mariene gebieden zijn belangrijk voor het behoud en de bescherming van mariene ecosystemen en voor de ontwikkeling van duurzame toeristische duikactiviteiten, die een strategisch middel vormen om kennis over het mariene milieu te vergaren en mensen bewuster van dat milieu te maken.

24.

Het CvdR staat achter de huidige betrokkenheid van lokale en regionale overheden bij de ondersteuning, bevordering en popularisering van milieubescherming, initiatieven voor de ontwikkeling van de toeristische infrastructuur, en de opleiding van hoog gekwalificeerd personeel in deze economische sector.

25.

Een bijzondere rol spelen maritieme hogescholen en academische centra waar personeel wordt opgeleid (zowel master- als beroepsopleidingen) dat de hoog gekwalificeerde werknemers in deze economische sector kan komen versterken. Ook de werkzaamheden van het samenwerkingsplatform van onderwijsinstellingen voor maritiem personeel dienen te worden ondersteund.

Mariene minerale hulpbronnen

26.

Het CvdR beaamt dat de groeiende vraag naar grondstoffen tot een potentieel grotere belangstelling voor de winning daarvan uit de zee- en oceaanbodem leidt. Die winning kan grote gevolgen hebben voor het evenwicht in mariene ecosystemen, waarvan het belang soms sterk wordt onderschat, en kan, daar waar ze dicht bij de kust plaatsvindt, leiden tot soms zeer schadelijke verschijnselen voor landschap, menselijke leefomgeving en milieu (bodemdaling, erosie, ingressie enz.). Daarom moet, zoals het CvdR in eerdere adviezen over duurzame ontwikkeling heeft bepleit, de voorkeur worden gegeven aan hergebruik en recycling van grondstoffen, teneinde de economische druk om ze uit de zee- en oceaanbodem te winnen, te verminderen.

27.

De middelen ter ondersteuning van onderzoek en ontwikkeling, voor de financiering van academische centra, voor onderzoeks- en wetenschappelijke projecten en beurzen kunnen de ontwikkeling van deze economische sector aanzwengelen.

28.

Fundamenteel is steun voor de specialistische sector scheepsbouw en voor de productie van scheepsuitrusting en andere zeevaartuigen (waaronder mijnbouwschepen) waarmee, met inachtneming van strenge milieunormen, delfstoffen offshore kunnen worden gewonnen.

29.

Militaire overblijfselen uit de wereldoorlogen of de Koude Oorlog en radioactief afval dat in zee is gestort, kunnen specifieke consequenties hebben voor de ontwikkeling van alle genoemde deelgebieden van de blauwe economie. Daarom dienen op EU-niveau methoden te worden uitgewerkt en middelen te worden vrijgemaakt om deze gevaarlijke materialen veilig te verwerken.

Blauwe biotechnologie

30.

De biotechnologie waarvoor gebruik wordt gemaakt van mariene hulpbronnen, is momenteel in haar geheel nog onderontwikkeld. Gezien de aangehaalde goede praktijkvoorbeelden van de ontwikkeling van geneesmiddelen m.b.v. mariene organismen mag worden gehoopt dat het onderzoek op dit terrein veel vruchten zal afwerpen.

31.

Monitoring van het wetenschappelijk onderzoek kan bijdragen tot het ontstaan van nieuwe, innovatieve technologieën, die - zodra zij op grote schaal worden toegepast - de economische ontwikkeling aanzienlijk kunnen stimuleren.

Conclusies

32.

De ontwikkeling van de blauwe economie moet zijn gebaseerd op respect voor het milieu en het beginsel van duurzame ontwikkeling. Heel essentieel is echter ook dat daarbij aandacht wordt geschonken aan milieubescherming.

33.

Als het gaat over blauwe groei, is ontwikkeling van de noodzakelijke infrastructuur, met name zeehavens, aanlegplaatsen en transportnetwerken, van cruciaal belang. Daarom ook moeten alle vormen van steun daarvoor en met name programma's voor onderzoek en ontwikkeling speciale aandacht krijgen en strategisch worden benaderd.

34.

Bij de ontwikkeling van de blauwe economie zouden de regionale kenmerken van de Europese zeebekkens in aanmerking genomen en in de praktijk benut moeten worden.

35.

Het CvdR wenst als vertegenwoordiger van de lokale en regionale overheden stelselmatig te worden betrokken bij alle toekomstige werkzaamheden t.a.v. "blauwe groei", waaronder de ontwikkeling en invoering van de zeebekkenstrategieën, die het als belangrijk instrument ziet voor de verwezenlijking van de voornaamste aspecten van blauwe groei.

Brussel, 31 januari 2013

De voorzitter van het Comité van de Regio's

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO