16.12.2011   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 368/1

1.

De gemeenschappelijke onderneming Artemis, gevestigd te Brussel, werd in december 2007 (1) opgericht voor een periode van 10 jaar.

2.

De voornaamste doelstelling van de gemeenschappelijke onderneming is het vaststellen en ten uitvoer leggen van een „onderzoeksagenda” voor de ontwikkeling van cruciale technologieën voor ingebedde computersystemen voor verschillende toepassingsgebieden, teneinde het Europese concurrentievermogen en de duurzaamheid van de economie te versterken en het ontstaan van nieuwe markten en maatschappelijke toepassingen te bevorderen (2).

3.

De oprichtende leden van de gemeenschappelijke onderneming Artemis zijn de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, de lidstaten België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Roemenië, Slovenië, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, en Zweden en Artemisia, een vereniging die optreedt als vertegenwoordiger van ondernemingen en andere onderzoeksorganisaties die actief zijn op het gebied van ingebedde computersystemen in Europa. In 2009 werden ook Cyprus, Letland, Noorwegen en de Tsjechië lid van de gemeenschappelijke onderneming.

4.

De maximale EU-bijdrage in de gemeenschappelijke onderneming Artemis ter dekking van de bedrijfskosten en onderzoeksactiviteiten bedraagt 420 miljoen euro en wordt betaald uit de kredieten van het zevende kaderprogramma voor onderzoek (3). De vereniging Artemisia betaalt een maximale bijdrage van 30 miljoen euro voor de bedrijfskosten. De lidstaten van Artemis betalen bijdragen in natura voor de bedrijfskosten (door het bevorderen van de uitvoering van projecten) alsook financiële bijdragen die ten minste 1,8 maal de EU-bijdrage belopen. Bijdragen in natura worden ook betaald door de onderzoeksorganisaties die deelnemen aan projecten.

5.

De gemeenschappelijke onderneming begon autonoom te werken op 26 oktober 2009.

6.

Overeenkomstig het bepaalde in artikel 287, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie controleerde de Rekenkamer de jaarrekening (4) van de gemeenschappelijke onderneming Artemis, die bestaat uit de „financiële staten” (5) en de „verslagen over de uitvoering van de begroting” (6) betreffende het per 31 december 2010 afgesloten begrotingsjaar, alsmede de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

7.

Deze verklaring is krachtens artikel 185, lid 2, van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 van de Raad (7) aan het Europees Parlement en aan de Raad gericht.

8.

Als ordonnateur voert de directeur de begroting aan de ontvangsten- en uitgavenzijde uit overeenkomstig de financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming, onder zijn eigen verantwoordelijkheid en binnen de grens van de toegekende kredieten (8). De directeur is verantwoordelijk voor het opzetten (9) van de organisatorische structuur en van de systemen en procedures voor beheer en interne controle die van belang zijn om definitieve rekeningen (10) te kunnen opstellen die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevatten en om te verzekeren dat de onderliggende verrichtingen bij deze rekeningen wettig en regelmatig zijn.

9.

De Rekenkamer heeft de verantwoordelijkheid om op basis van haar controle een verklaring af te geven over de betrouwbaarheid van de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

10.

De Rekenkamer heeft haar controle uitgevoerd overeenkomstig de internationale controlestandaarden en de regels inzake beroepsethiek van IFAC en ISSAI (11). Volgens die standaarden moet de Rekenkamer voldoen aan ethische voorschriften en de controle zodanig plannen en uitvoeren dat redelijke zekerheid wordt verkregen dat de rekeningen geen afwijkingen van materieel belang bevatten en de onderliggende verrichtingen wettig en regelmatig zijn.

11.

De controle van de Rekenkamer houdt in dat procedures worden uitgevoerd om controle-informatie te verkrijgen over de bedragen en mededelingen in de rekeningen en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen daarbij. De keuze van de procedures, waaronder de beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang in de rekeningen of van onwettige of onregelmatige verrichtingen als gevolg van fraude of fouten, is afhankelijk van haar controleoordeel. Bij deze risicobeoordelingen wordt gekeken naar de interne controle met betrekking tot de opstelling en presentatie van de rekeningen door de entiteit om controleprocedures op te zetten die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn. De controle van de Rekenkamer houdt tevens een beoordeling in van de geschiktheid van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaglegging en de redelijkheid van de door de leiding gemaakte boekhoudkundige schattingen, evenals een beoordeling van de algehele presentatie van de rekeningen.

12.

De Rekenkamer is van oordeel dat de verkregen controle-informatie toereikend is en geschikt als grondslag voor de navolgende oordelen.

13.

Naar het oordeel van de Rekenkamer geeft de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming een getrouw beeld van haar financiële situatie per 31 december 2010 en van de resultaten van haar verrichtingen en kasstromen in het op die datum afgesloten jaar, overeenkomstig de bepalingen van haar financiële regeling.

14.

Naar het oordeel van de Rekenkamer zijn de onderliggende verrichtingen bij de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming betreffende het per 31 december 2010 afgesloten begrotingsjaar op alle materiële punten wettig en regelmatig.

15.

De hiernavolgende opmerkingen in de paragafen 16-26 doen niets af aan het oordeel van de Rekenkamer.

16.

In strijd met de artikelen 29-31 van de financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming werd de begroting 2010 niet vastgesteld vóór het eind van het voorgaande jaar (vastgesteld op 28 januari 2010). De opzet en presentatie ervan strookten niet met de bepalingen van de financiële regeling.

17.

De definitieve begroting omvatte een bedrag van 27 miljoen euro aan betalingskredieten. De bestedingsgraad beliep 37,7 %. De deposito’s op bankrekeningen beliepen aan het eind van het jaar in totaal 16,6 miljoen euro (60 % van de beschikbare betalingskredieten in 2010). Volgens de gemeenschappelijke onderneming vloeit de betrekkelijk lage uitvoeringsgraad voor betalingskredieten voort uit de vertragingen op het niveau van de lidstaten bij de ondertekening van nationale subsidieovereenkomsten (12).

18.

De gemeenschappelijke onderneming heeft haar systemen voor interne controle en financiële informatie in 2010 nog niet volledig in gebruik genomen. Met name moet verder worden gewerkt aan de operationele verificatie van kostendeclaraties, de door de certificaten van de nationale instanties verschafte zekerheid en de strategie voor controle achteraf. Dit zijn belangrijke elementen in het internecontrolesysteem van de gemeenschappelijke onderneming.

19.

Op het gebied van de verificatie vooraf wordt volledig vertrouwd op de door de nationale instanties afgegeven certificaten en werden geen andere controles verricht om de wettigheid en regelmatigheid van de door de begunstigden gedeclareerde kosten te waarborgen.

20.

De controle achteraf van de met projecten verband houdende kostendeclaraties is volledig gedelegeerd aan de lidstaten, zonder dat de gemeenschappelijke onderneming (13) enige controle uitoefent. Hierdoor is het voor de gemeenschappelijke onderneming moeilijk om: i) ervoor te zorgen dat de financiële belangen van haar leden op adequate wijze worden beschermd, zoals voorgeschreven door de desbetreffende verordening van de Raad (14), en ii) de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen te waarborgen.

21.

Een beperkte beoordeling van de IT-controles wees uit dat de gemeenschappelijke onderneming, gelet op haar omvang en taken, beschikt over een toereikende IT-organisatie en toereikende IT-praktijken, maar dat de formalisering van beleid en procedures op bepaalde terreinen evenwel achterloopt (15).

22.

De rekenplichtige van de gemeenschappelijke onderneming heeft de financiële en boekhoudsystemen (ABAC en SAP) gevalideerd, maar nog niet de onderliggende bedrijfsprocessen waaruit financiële informatie voortkomt, met name het proces dat financiële informatie levert over de validering en betaling van de van de nationale instanties ontvangen kostendeclaraties.

23.

In strijd met artikel 103 van haar financiële regeling heeft de gemeenschappelijke onderneming nog geen interne procedure doorgevoerd om de door de voorfinanciering ontstane rente in mindering te brengen op de betaling van het saldo van de aan begunstigden verschuldigde bedragen.

24.

Artikel 6, lid 2, van de Verordening van de Raad tot oprichting van Artemis bepaalt dat de gemeenschappelijke onderneming zal beschikken over een eigen intern controleorgaan. Dit belangrijke onderdeel van het internecontrolesysteem was eind 2010 echter nog niet ingesteld.

25.

In haar voorgaande verslag wees de Rekenkamer op de noodzaak om de huidige bepaling in de statuten van de gemeenschappelijke onderneming betreffende de rol van de interne auditor van de Commissie te verduidelijken. Hoewel de financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming nog niet is gewijzigd om de bepaling ten aanzien van de bevoegdheden van de intern controleur van de Commissie erin op te nemen, hebben de Commissie en de gemeenschappelijke onderneming maatregelen getroffen om te waarborgen dat de respectieve operationele rollen van de dienst Interne audit van de Commissie en de interne-auditfunctie van de gemeenschappelijke onderneming duidelijk zijn omschreven.

26.

Zoals eerder werd aangegeven door de Rekenkamer, dient krachtens de verordening van de Raad tot oprichting van de gemeenschappelijke onderneming een gastheerschapsovereenkomst te worden gesloten tussen de gemeenschappelijke onderneming en België betreffende kantoorruimte, de voorrechten en immuniteiten en andere ondersteunende maatregelen die door België worden verstrekt. Eind 2010 was een dergelijke overeenkomst echter nog niet gesloten.