31.3.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 76/54

—

wijst erop dat beheersing van de klimaatverandering de komende jaren zal uitgroeien tot een van de belangrijkste uitdagingen voor de regionale en lokale overheden;

—

is net als de Commissie van mening dat er, om de ambitieuze doelstellingen van 2020 te verwezenlijken, voor gezorgd moet worden dat ons voldoende oplossingen op basis van ICT ter beschikking staan en dat deze ook optimaal worden toegepast;

—

benadrukt het belang van ICT voor het verwezenlijken van de Europese strategie ter bevordering van duurzame ontwikkeling. Dit is een terrein waar ICT, dankzij de nieuwe technologische en commerciële innovaties die ze voortbrengt, een positieve bijdrage levert. ICT leidt tot structurele veranderingen in de exploitatie van natuurlijke hulpmiddelen doordat ze de meest intelligente en schone procédés ontwikkelt;

—

vestigt er de aandacht op dat ICT die wordt ingezet om de energie-efficiëntie op te voeren, enorme mogelijkheden biedt ter verbetering van het Europese concurrentievermogen en vergroting van de speelruimte waarover de regionale en lokale overheden beschikken;

—

constateert dat de gemeenten en regio's de beschikking hebben over diverse instrumenten die het gemakkelijker maken om ten volle profijt te trekken van de mogelijkheden die ICT biedt bij het beheersbaar houden van de klimaatverandering. Hierbij kan worden gedacht aan de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van deze bestuursniveaus op het gebied van ruimtelijke ordening, de energielevering, de bouw en het vervoer;

—

stelt het Comité voor dat er in het kader van een aan energie-efficiëntie en ICT gewijde Europese manifestatie een tentoonstelling met wedstrijd voor de regionale en lokale overheden wordt georganiseerd, waarbij de projecten die op de beste manier gebruik maken van ICT ter verhoging van de energie-efficiëntie, worden geselecteerd; het Comité verklaart zich gaarne bereid haar steentje bij te dragen aan deze tentoonstelling en ook aan de manifestatie als geheel. Ook zou de Commissie samen met het Comité van de Regio's en andere betrokken partijen een praktische gids moeten samenstellen, waarin wordt aangegeven hoe de regionale en lokale overheden ICT kunnen benutten in hun plannen om het hoofd te bieden aan de klimaatverandering.

Rapporteur

:

de heer KOIVISTO (FI/PSE), voorzitter van de regioraad van Tampere

1.

Het Comité van de Regio's heeft er in recente adviezen op gewezen dat beheersing van de klimaatverandering de komende jaren zal uitgroeien tot een van de belangrijkste uitdagingen voor de regionale en lokale overheden.

2.

Het Comité staat achter de door de Europese Raad goedgekeurde doelstellingen die inhouden dat het niveau van de uitstoot tegen 2020 20 % lager moet zijn dan in 1990, dat het aandeel van hernieuwbare energiebronnen in het totale energieverbruik in de EU moet worden opgetrokken tot 20 % en dat er in de EU moet worden gestreefd naar 20 % minder energieverbruik in vergelijking met de voorspellingen.

3.

Net als de Commissie is het Comité van mening dat er, om de ambitieuze doelstellingen van 2020 te verwezenlijken, voor gezorgd moet worden dat ons voldoende oplossingen op basis van ICT ter beschikking staan en dat deze ook optimaal worden toegepast.

4.

Het Comité wil er andermaal op wijzen dat energie-efficiëntie in het Europese energiebeleid in alle gevallen voorop dient te staan. Het Comité constateert dan ook met voldoening dat de Europese Commissie in haar mededeling aankondigt, de efficiëntie van de energieproductie en -distributie en de handel in energie met behulp van ICT te willen opvoeren.

5.

Nadat het reeds in eerdere adviezen over de recente i2010-initiatieven van de Europese Commissie speciaal aandacht heeft gevraagd voor de sociaal-economische aspecten van ICT, stelt het Comité met voldoening vast dat de Europese Commissie nu ook oog heeft voor de milieu-aspecten van de informatiemaatschappij.

6.

ICT is belangrijk voor het verwezenlijken van de Europese strategie ter bevordering van duurzame ontwikkeling. Dit is een terrein waar ICT, dankzij de nieuwe technologische en commerciële innovaties die ze voortbrengt, een positieve bijdrage levert. ICT leidt tot structurele veranderingen in de exploitatie van natuurlijke hulpmiddelen doordat ze de meest intelligente en schone procédés ontwikkelt.

7.

ICT die wordt ingezet om de energie-efficiëntie op te voeren, biedt enorme mogelijkheden ter verbetering van het Europese concurrentievermogen en vergroting van de speelruimte waarover de regionale en lokale overheden beschikken.

8.

De Commissie heeft er goed aan gedaan, in de eerste plaats stedelijke gebieden te betrekken bij het valideren en uittesten van ideeën en samenwerking met deze gebieden na te streven. Dit stemt goed overeen met datgene wat het Comité hierover eerder heeft opgemerkt in zijn advies over de i2010-strategie.

9.

Naar de mening van het Comité kunnen de meest creatieve en vernieuwende initiatieven ter ondersteuning van de i2010-strategie om praktische reden het best op regionaal en lokaal niveau gestalte krijgen.

10.

De gemeenten en regio's beschikken over diverse instrumenten die het gemakkelijker maken om ten volle profijt te trekken van de mogelijkheden die ICT biedt bij het beheersbaar houden van de klimaatverandering. Hierbij kan worden gedacht aan de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van deze bestuursniveaus op het gebied van ruimtelijke ordening, de energielevering, de bouw en het vervoer.

11.

De regionale en lokale overheden maken op dit moment al bij veel van hun activiteiten op grote schaal gebruik van ICT ter vermindering van het energieverbruik en de uitstoot van schadelijke gassen. Hierbij gaat het o.a. om:

12.

Het Comité staat achter het voorstel van de Commissie om ICT-ondernemingen in dit stadium een leidende rol toe te kennen in het proces van structuurveranderingen ter verkleining van de ecologische voetafdruk.

13.

Verder zij gewezen op de grote mogelijkheden die ICT de regionale en lokale overheden biedt om hun productiviteit te verhogen en hun dienstverlening te verbeteren, wat weer bijdraagt tot het terugdringen van het energieverbruik en de uitstoot. Om deze mogelijkheden daadwerkelijk te kunnen benutten zal het echter vaak nodig zijn om eerst de administratieve praktijken op grotere schaal structureel te vernieuwen, waarbij o.a. kan worden gedacht aan:

14.

De regionale en lokale overheden in Europa en hun netwerkorganisaties zullen graag bereid zijn om deel te nemen aan het door de Commissie voorgestelde „Consultation and Partnership Process over ICT voor energie-efficiëntie” en om hun eigen goede praktijken te verspreiden.

15.

De Commissie wordt opgeroepen om samen met de lidstaten adequate financieringsmodellen, waarin tevens rekening wordt gehouden met de behoeften van het regionale en lokale bestuur, op te stellen en in het algemeen het criterium van energie-efficiency, m.n. als deze tot stand komt via ICT, te hanteren als een essentiële factor bij het nemen van beslissingen over alle soorten van financiering.

16.

Ondanks het feit dat er al een aantal initiatieven is gelanceerd, had men in de mededeling ook het vervoer moeten betrekken bij de actieterreinen waarop men zich in dit aanvangsstadium voornamelijk toelegt. Deze sector heeft immers een groot besparingspotentieel, biedt veel mogelijkheden om ICT in praktijk te brengen en is voor de regionale en lokale overheden van centraal belang.

17.

Net als de Commissie vindt het Comité het belangrijk dat er steun wordt verleend aan de ontwikkeling van computers die minder energie verbruiken. Tegelijkertijd spoort het de Commissie aan om te investeren in de ontwikkeling van procédés waarbij de warmte-energie die vrijkomt in grote computerruimtes, beter wordt opgevangen dan nu het geval is.

18.

Naast de door de Commissie aan de orde gestelde kwestie van de energie-efficiëntie zou er ook aandacht moeten zijn voor de ingrijpende gevolgen die de fabrikage, het transport en de verwijdering van informatietechnologieproducten hebben voor de ecologische voetafdruk van de sector. Er zal dan ook moeten worden geprobeerd om hier iets aan te doen m.b.v. vrijwillige afspraken of zonodig met wettelijke maatregelen.

19.

Het Comité stelt voor om gemeenschappelijke richtsnoeren op te stellen voor onderzoeksactiviteiten die erop gericht zijn om de energie-efficiëntie m.b.v. ICT verder te ontwikkelen, zodat de versnipperde Europese, nationale en regionale hulpbronnen beter kunnen worden gecombineerd ter verwezenlijking van de gemeenschappelijke doelstellingen.

20.

Het is belangrijk dat er klantgericht onderzoek wordt verricht. Wil dit resultaten opleveren, dan zal er nauw moeten worden samengewerkt tussen instellingen voor wetenschappelijk onderzoek, ICT- en andere ondernemingen, energieproducenten, regionale en lokale overheden en consumentenorganisaties.

21.

Vanwege hun centrale positie bij het bevorderen van energie-efficiëntie zouden de regionale en lokale overheden een belangrijke rol moeten krijgen in de O&TO-kaderprogramma's van de EU, in de hiermee correponderende nationale projecten en vooral ook in de in de mededeling genoemde grootschalige proefprojecten die gericht zijn op vermindering van de ecologische voetafdruk van ICT.

22.

Het is zorgwekkend dat, ondanks het feit dat het hier om zo'n belangrijke zaak gaat, nog niet voldoende werk is gemaakt van de praktische toepassing van innovaties in massaproducten en diensten voor het grote publiek. De regionale en lokale overheden kunnen niet alleen fungeren als voorlopers op het gebied van de praktische toepassing van innovaties, maar ook zorgen voor gunstige economische voorwaarden waaronder de ondernemingen in deze sector zich kunnen ontwikkelen.

23.

Een van de belangrijkste belemmeringen voor een groei van de markt is het ontbreken van gemeenschappelijke standaards, met name op gebieden die nauw aansluiten bij de werkzaamheden van de regionale en lokale overheden, zoals intelligente alarminstallaties in gebouwen, regulering van de verlichting en vervoerssystemen. Zonder standaards kan er geen sprake zijn van technische interoperabiliteit, wordt de concurrentie op de markt ingeperkt en wordt het uitschrijven van overheidsopdrachten bemoeilijkt.

24.

De Commissie heeft verzuimd, de door haar genoemde prioritaire gebieden vergezeld te laten gaan van uniforme meetmethoden die de regionale en lokale overheden zouden kunnen gebruiken om de bruikbaarheid van de verschillende oplossingen te bepalen.

25.

Dat de energieproductie verspreid is over verschillende gemeenten en regio's, is goed voor de distributie van de elektriciteit en de voorzieningszekerheid en biedt ook de mogelijkheid om verschillende energieproductiemethoden met elkaar te combineren. Daarom is het Comité een warm voorstander van de plannen van de Commissie om de uitwisseling van informatie en beste praktijken t.a.v. nieuwe, op ICT gebaseerde bedrijfsmodellen voor gedecentraliseerde energieopwekking te bevorderen en hecht het veel belang aan O&TO-activiteiten op dit terrein.

26.

In de mededeling wordt geen aandacht besteed aan het bevorderen van groene ICT bij overheidsopdrachten. Er zullen procedures moeten worden ontwikkeld waarmee de regionale en lokale overheden in hun openbare aanbestedingen, en vooral ook in de precommerciële procedures, meer prioriteit kunnen toekennen aan energie-efficiëntie en de ontwikkeling van de hiervoor relevante ICT.

27.

Met voldoening wordt geconstateerd dat de Commissie blijkens haar mededeling uitziet naar nauwe samenwerking met het Comité van de Regio's. In dit verband stelt het Comité voor dat:

28.

Het Comité zou graag willen dat de Commissie in haar volgende, in het voorjaar van 2009 te verschijnen mededeling over ICT en het milieu:

29.

Zoals het Comité al eerder heeft benadrukt, dienen energie-efficiëntie en uitbreiding van het gebruik van duurzame energie een centrale plaats in te nemen in het Europese energiebeleid. Investeringen in ICT-toepassingen die de energie-efficiëntie bevorderen, dragen ertoe bij dat gemeenten en regio's de gevolgen van de klimaatverandering beter kunnen beheersen, de energieproductie meer kunnen spreiden, het energieverbruik verder kunnen terugdringen en een nieuw gunstig ondernemingsklimaat kunnen bieden aan het plaatselijke bedrijfsleven.

30.

Het Comité heeft zeer veel belang aan de plannen van de Commissie om bij het valideren en uittesten van ideeën te profiteren van de ervaringen van stedelijke gebieden en daarnaast ook te streven naar samenwerking met de bestaande netwerken van regionale en lokale overheden. Gezien de vele verschillende rollen die gemeenten en regio's vervullen (als regelgever, consument, dienstverlener, energieverbruiker, energieproducent, initiatiefnemer, expert, voorbeeld voor anderen enz.), hebben zij er in velerlei opzicht belang bij, er alles aan te doen dat ten volle profiijt wordt getrokken van de mogelijkheden die ICT biedt ter verbetering van de energie-efficiëntie. Het Comité probeert m.b.v. de middelen waarover het beschikt, de stedelijke gebieden en de netwerken van regionale en lokale overheden beter voor te lichten over de mogelijkheden die hier liggen, en hen aan te sporen deel te nemen aan samenwerkingsprojecten.

31.

Het Comité hoopt dat de Commissie zich meer zal inzetten voor standaardisatie in de sector, zodat de regionale en lokale overheden de beschikking krijgen over producten met een betere interoperabiliteit. Standaards en kwaliteitscriteria zijn ook bevorderend voor de concurrentie op de markt en maken het gemakkelijker om overheidsopdrachten uit te schrijven die zich lenen voor energie-efficiëntie.

32.

Als organen die een algehele verantwoordelijkheid dragen voor het milieu, kunnen de regionale en lokale overheden met steun van de EU en de lidstaten een voortrekkersrol vervullen en een voorbeeldfunctie uitoefenen bij het verbeteren van de energie-efficiëntie m.b.v. ICT. Deze voortrekkersrol brengt o.a. met zich mee dat er een nieuw partnerschap wordt aangegaan met ICT-ondernemingen en energieproducenten, dat er werk wordt gemaakt van qua energieverbruik intelligente oplossingen voor openbare gebouwen en van intelligente verlichting van openbare ruimten en dat de energie-efficiëntie in de administratie en de dienstverlening wordt verbeterd.

33.

Het Comité geeft de Commissie in overweging om in haar volgende mededeling over dit onderwerp een EU-actieplan over het benutten van ICT ter bevordering van duurzame ontwikkeling op te nemen. Verder acht het Comité het noodzakelijk dat ook het vervoer wordt meegenomen in de totale beoordeling en dat er in het actieplan ruimte is voor een integrale e-strategie ter vermindering van de CO2-uitstoot, voor kwantitatieve doelstellingen t.a.v. de uitstoot per sector en voor maatregelen op Europees en nationaal niveau ter verwezenlijking van deze doelstellingen. Ook dienen er indicatoren te worden vastgesteld aan de hand waarvan de ontwikkelingen kunnen worden gevolgd.