Gewijzigd voorstel voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD houdende wijziging van Richtlijn 79/112/EEG betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten inzake etikettering en presentatie van levensmiddelen bestemd voor de eindgebruiker alsmede inzake de daarvoor gemaakte reclame

TOELICHTING

1. INLEIDING

Het Europees Parlement heeft in eerste lezing het voorstel behandeld tot wijziging van Richtlijn 79/112/EEG van de Raad betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten inzake etikettering en presentatie van levensmiddelen bestemd voor de eindgebruiker alsmede inzake de daarvoor gemaakte reclame, waarbij het met name gaat om de etiketteringsvoorschriften voor ingrediënten van alcoholhoudende dranken (COM(97) 20 final).

De rapporteur, de heer Schnellhardt, heeft zich achter het initiatief van de Commissie geschaard en 13 amendementen aan het voorstel toegevoegd (vgl. PE 223.804). Tijdens de voltallige zitting zijn nog eens 11 amendementen ingediend. 10 amendementen zijn met een zeer geringe meerderheid van stemmen goedgekeurd, terwijl twee amendementen slechts voor een deel zijn overgenomen.

2. DOELSTELLINGEN VAN HET VOORSTEL VAN DE COMMISSIE

In zijn oorspronkelijke versie luidde artikel 6, lid 3, van Richtlijn 79/112/EEG als volgt:

"Voor dranken met een alcoholgehalte van meer dan 1,2 volumeprocent stelt de Raad op voorstel van de Commissie vóór het verstrijken van een periode van vier jaar na de kennisgeving van deze richtlijn de etiketteringsvoorschriften voor de ingrediënten en eventueel voor het alcoholgehalte vast".

Overeenkomstig deze bepaling heeft de Commissie in oktober 1982 een wijziging op deze richtlijn voorgesteld, teneinde de aanduiding van het alcoholgehalte en de opgave van de gebruikte ingrediënten bij de etikettering van alcoholhoudende dranken verplicht te stellen. Van dit voorstel is echter slechts het gedeelte wat het alcoholgehalte betrof in Richtlijn 86/197/EEG vastgesteld.

Het tweede deel van dit voorstel is nieuw lezen ingeblazen in het kader van het in april 1992 bij de Raad ingediende voorstel tot wijziging van Richtlijn 79/112/EEG. Het ging hierbij om de consequenties die moesten worden getrokken uit het arrest van 12.3.1987 over het "Reinheitsgebot" voor bier in zaak 178/84. Aangezien er geen gekwalificeerde meerderheid van stemmen was, is het gedeelte van het voorstel betreffende de lijst van ingrediënten voor alcoholhoudende dranken niet opgenomen in het gemeenschappelijk standpunt dat in juni 1995 is vastgesteld.

Bij gebrek aan vooruitgang inzake dit dossier hebben sommige lidstaten nationale bepalingen goedgekeurd met het doel de ingrediëntenlijst voor bepaalde alcoholhoudende dranken, waaronder bier, verplicht te stellen. Aangezien de toepassing van deze bepalingen het gevaar van nieuwe belemmeringen voor het handelsverkeer met zich mee zou brengen, en met de behoefte van de consument aan informatie voor ogen heeft de Commissie besloten een nieuw voorstel terzake in te dienen.

Dit voorstel vormt in feite slechts een eerste stap. Het gaat hierbij namelijk om de bepaling van de procedure voor de vaststelling van de etiketteringsvoorschriften voor de ingrediënten van alcoholhoudende dranken, aangezien de beginselen van Richtlijn 79/112/EEG gezien het specifieke karakter van deze producten niet kunnen worden toegepast.

3. VERLOOP VAN DE WERKZAAMHEDEN VAN HET EUROPEES PARLEMENT

Het in februari 1997 door de Commissie ingediende voorstel heeft aanleiding gegeven tot hevige discussies in de voor dit dossier bevoegde commissie van het Parlement, met name over procedurele vraagstukken. In het op 4.1.1999 goedgekeurde verslag werd het voorstel, behoudens 13 amendementen, goedgekeurd. Vóór de aanvang van het debat in plenaire vergadering zijn nog eens 11 amendementen ingediend.

Op 24.2.1999 heeft het Europees Parlement het voorstel tot wijziging van Richtlijn 79/112/EEG betreffende de etikettering van levensmiddelen in eerste lezing behandeld.

De amendementen 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 22 en 13 zijn in hun geheel goedgekeurd en de amendementen 14 en 15 voor een deel.

4. CONCLUSIES

De Commissie heeft de volgende amendementen overgenomen:

- De verwijzing in een overweging naar de doelstellingen van het voorstel, te weten een hoge mate van bescherming van de gezondheid van de consument en de handhaving van de interne markt, aangezien dit amendement de strekking van het voorstel verduidelijkt (amendement 3).

- De verlenging van de termijn voor de vaststelling van de etiketteringsvoorschriften voor ingrediënten van drie tot vijf jaar. Deze verlenging is verantwoord gezien het specifieke karakter van de producten in kwestie en de lengte van de procedures (deel van amendement 14). Bovendien moet de aanvangsdatum, 1 juli 1998, worden aangepast.

- De vermelding dat verscheidene categorieën andere producten onderworpen zijn aan de procedure van artikel 17 (deel van amendement 14). De tekst wordt hierdoor duidelijker, zonder dat de inhoud ervan wordt gewijzigd.

- Een meer specifieke verwijzing naar gearomatiseerde dranken, aangezien de tekst hierdoor aan duidelijkheid wint (deel van amendement 15).

De Commissie heeft het volgende amendement wel in principe, maar niet qua formulering overgenomen:

- De raadpleging van het Wetenschappelijk Comité voor de menselijke voeding. De Commissie acht raadpleging van dit comité gewettigd wanneer het met de menselijke gezondheid samenhangende kwesties betreft en stelt voor de reeds in andere richtlijnen voor dit type bepaling gebruikte formulering aan te houden (amendementen 4 en 13).

De Commissie heeft de volgende amendementen niet overgenomen:

- De toevoeging van artikel 153 (ex artikel 129A) van het Verdrag als tweede juridische grondslag. Artikel 95 (ex artikel 100A) is op zich reeds toereikend met het oog op de bescherming van de consument; deze toevoeging is derhalve niet nodig (amendement 1).

- De opkomst van "alcopops", die nadelige gevolgen zou kunnen hebben voor traditionele dranken en tot oneerlijke concurrentie zou kunnen leiden, en de noodzaak om een gedragscode in te voeren. Een dergelijk amendement is binnen het bestek van Richtlijn 79/112/EEG niet op zijn plaats (amendement 2).

- De gebruikmaking van de procedure van artikel 251 (ex artikel 189B) van het Verdrag (medebeslissingsprocedure) voor de goedkeuring van de etiketteringsvoorschriften in het kader van Richtlijn 79/112/EEG. Bij deze procedure wordt geen rekening gehouden met de bestaande communautaire wetgeving inzake bepaalde producten zoals wijn, gedistilleerde dranken en gearomatiseerde wijn (amendementen 5, 6 en 7). Bovendien heeft het Europees Parlement wel de amendementen tot invoering van nieuwe overwegingen aangenomen, maar niet het met deze overwegingen samenhangende artikel.

- Het feit dat het ontbreken van harmonisatie voor de lidstaten geen reden mag zijn om het vrije verkeer van deze producten te beperken (amendement 8). Dit beginsel wordt geregeld bij het Verdrag en de hieruit voortvloeiende jurisprudentie en behoeft derhalve niet in deze richtlijn te worden overgenomen.

- De toevoeging van bier, cider en perendrank aan punt a) van artikel 1 (deel van amendement 15). Aangezien er geen specifieke communautaire wetgeving voor deze beide typen dranken bestaat, horen zij niet op deze lijst thuis.

- De formulering van de vermelding die aan de lijst van ingrediënten voorafgaat (amendement 22). Dit amendement betreft slechts enkele taalversies. In de Franse wijnbouwwetgeving bijvoorbeeld wordt namelijk van "élaboration" en niet van "préparation" gesproken.

Gewijzigd voorstel voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD houdende wijziging van Richtlijn 79/112/EEG betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten inzake etikettering en presentatie van levensmiddelen bestemd voor de eindgebruiker alsmede inzake de daarvoor gemaakte reclame (Voor de EER relevante tekst)

HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, inzonderheid op artikel 95,

Gezien het voorstel van de Commissie (1),

(1) PB C 106 van 4.4.1997, blz. 5

Gezien het advies van het Economisch en Sociaal Comité (2),

(2) PB C 287 van 22.9.1997, blz. 59.

Volgens de procedure van artikel 251 van het Verdrag,

(1) Overwegende dat in artikel 6, lid 3, van Richtlijn 79/112/EEG is bepaald dat "voor dranken met een alcoholgehalte van meer dan 1,2 volumeprocent de Raad op voorstel van de Commissie vóór het verstrijken van een periode van vier jaar na de kennisgeving van deze richtlijn de etiketteringsvoorschriften voor de ingrediënten vaststelt";

(2) Overwegende dat, om een hoog gezondheidsniveau te bereiken en de gezondheid van de consument te beschermen, op levensmiddelengebied en vooral voor alcoholhoudende dranken met name door de aanduiding van de ingrediënten op de etikettering een passende voorlichting van de consument moet worden gewaarborgd; dat dit des te dringender is geboden omdat de laatste jaren steeds meer alcoholhoudende dranken op de markt komen die gezien de samenstelling en de presentatie kennelijk voor de verkoop aan jongeren zijn bedoeld; dat bovendien gemeenschappelijke voorschriften voor de etikettering van alcoholhoudende dranken onontbeerlijk zijn voor de totstandkoming en de handhaving van de interne markt voor deze producten;

(3) Overwegende dat eerdere voorstellen van de Commissie in het kader van deze opdracht (3) niet de instemming van de lidstaten hebben verkregen;

(3) PB C 281 van 26.10.1982, blz. 3, en PB C 122 van 14.5.1992, blz. 12.

(4) Overwegende dat dient rekening te worden gehouden met de elementen die voortvloeien uit de sedertdien totstandgekomen jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen inzake de etikettering van alcoholhoudende dranken (4);

(4) Arrest van het HJEG over de "Zuiverheidswet voor het bier" (Reinheitsgebot für Bier) in Zaak 178/84 van 12.3.1987, met name de overwegingen 35 en 36.

(5) Overwegende dat het de taak van de Gemeenschap is deze jurisprudentie in wettelijke maatregelen om te zetten;

(6) Overwegende dat het bij Besluit 97/579/EG van de Commissie (5) ingestelde Wetenschappelijk Comité voor de menselijke voeding dient te worden geraadpleegd over elke kwestie in verband met Richtlijn 79/112/EEG die van invloed kan zijn op de volksgezondheid,

(5) PB L 237 van 28.8.1997, blz. 18.

HEBBEN DE VOLGENDE RICHTLIJN VASTGESTELD:

Artikel 1

1) Artikel 6, lid 3, van Richtlijn 79/112/EEG wordt gelezen:

"3. De etiketteringsvoorschriften voor de ingrediënten van dranken met een alcoholgehalte van meer dan 1,2 volumeprocent worden binnen een termijn van vijf jaar na 1 juli 2000:

a) voor:

- wijn (6) met inbegrip van mousserende wijn (7), likeurwijn en parelwijn (8), die ten verkoop aan de consument wordt aangeboden;

(6) Verordening (EEG) nr. 2392/89 van de Raad, PB L 232 van 9.8.1989, blz. 13.

(7) Verordening (EEG) nr. 2333/92 van de Raad, PB L 231 van 13.8.1992, blz. 9.

(8) Verordening (EEG) nr. 3895/91 van de Raad, PB L 368 van 31.12.1991, blz. 1.

- gedeeltelijk gegiste druivenmost6

- gedistilleerde dranken (9);

(9) Verordening (EEG) nr. 1576/89 van de Raad, PB L 160 van 12.6.1989, blz. 1.

- gearomatiseerde wijn, gearomatiseerde dranken op basis van wijn en gearomatiseerde cocktails op basis van wijn (10),

(10) Verordening (EEG) nr. 1601/91 van de Raad, PB L 149 van 14.6.1991, blz. 1.

vastgesteld in het kader van specifiek voor deze producten geldende communautaire bepalingen;

b) voor alle overige categorieën producten vastgesteld volgens de procedure van artikel 17.

De inwerkingtreding van de overeenkomstig de procedures van de punten a) en b) van dit lid vastgestelde voorschriften gebeurt gelijktijdig.

Voor al deze producten geldt dat de lijst van ingrediënten moet worden voorafgegaan door de vermelding: "bereid met behulp van .........."."

2) Het volgende artikel wordt ingevoegd:

"Artikel 14bis

Het Wetenschappelijk Comité voor de menselijke voeding wordt geraadpleegd over elke kwestie die binnen het toepassingsgebied van deze richtlijn valt en gevolgen kan hebben voor de volksgezondheid."

Artikel 2

Deze richtlijn is gericht tot de lidstaten.

Gedaan te Brussel,

Voor het Europees Parlement Voor de Raad

De Voorzitter De Voorzitter