Voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een actieplan 1995-1999 voor kankerbestrijding in het kader van de actie op het gebied van de volksgezondheid (94/C 139/09) (Voor de EER relevante tekst) COM(94) 83 def. - 94/0105(COD)

(Door de Commissie ingediend op 26 april 1994)

HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, en met name op artikel 129,

Gezien het voorstel van de Commissie,

Gezien het advies van het Economisch en Sociaal Comite,

Gezien het advies van het Comité van de Regio's,

Overwegende dat de Europese Raad tijdens zijn bijeenkomsten van juni 1985 in Milaan en december 1985 in Luxemburg het belang van een Europees programma voor kankerbestrijding heeft onderstreept;

Overwegende dat de Raad en de Vertegenwoordigers van de Regeringen van de Lid-Staten, in het kader van de Raad bijeen, op 7 juli 1986 een resolutie (1) betreffende een eerste actieprogramma van de Europese Gemeenschappen tegen kanker en op 17 mei 1990 Besluit 90/238/Euratom, EGKS, EEG (2) betreffende een tweede actieplan in het kader van het "Europa tegen kanker"-programma voor de periode 1990-1994 hebben aangenomen;

Overwegende dat het Europees Parlement in zijn resolutie van 15 december 1993 om intensivering van de activiteiten op het gebied van de kankerbestrijding heeft verzocht;

Overwegende dat de Raad in zijn resolutie van 13 december 1993 (3), rekening houdend met zijn resolutie van 27 mei 1993 inzake de toekomstige actie op het gebied van de volksgezondheid en met de in de bijlage daarbij vermelde doelstellingen en verbeteringen, de Commissie heeft verzocht tijdig een ontwerp voor een derde actieplan in te dienen;

Overwegende dat het voorkomen van kanker één van de prioriteiten binnen het door de Commissie vastgelegde communautaire actiekader op het gebied van de volksgezondheid is en bovendien met de reeds door de Commissie op dit gebied getroffen maatregelen verenigbaar;

Overwegende dat, overeenkomstig het subsidiariteitsbeginsel, acties die niet onder de uitsluitende bevoegdheid van de Gemeenschap vallen, zoals acties ter voorkoming van kanker, uitsluitend door de Gemeenschap moeten worden ondernomen indien deze, door de grootschaligheid of het effect ervan, beter op communautair niveau kunnen worden uitgevoerd;

Overwegende dat de samenwerking met de op dit gebied bevoegde internationale organisaties en met derde landen dient te worden versterkt;

Overwegende dat kanker een ernstige ziekte is die verband houdt met de levenswijze en dat inherente risicofactoren moeten worden bestreden, met name het tabaksgebruik, hetgeen ook op de bestrijding van andere ziekten, met name hart- en vaatziekten, van invloed is;

Overwegende dat het programma door verspreiding in bredere kring van de kennis omtrent de oorzaken en de preventie van kanker, door verbetering van de vergelijkbaarheid en de verspreiding van de informatie dienaangaande en door ontwikkeling van aanvullende acties, met name op het gebied van het gezondheidsonderwijs, tot de verwezenlijking van de in artikel 129 van het Verdrag vervatte doelstellingen bijdraagt;

Overwegende dat bij de uitvoering van het programma het raadgevend comité en de nationale coördinatiecomités een belangrijke rol vervullen;

Overwegende dat vanuit operationeel oogpunt de tijdens de vorige actieplannen gerealiseerde investering zowel op het stuk van Europese experimentele netwerken als ten aanzien van de mobilisering van alle bij de kankerbestrijding betrokken personen dient te worden gewaarborgd en ontwikkeld;

Overwegende dat dubbel werk echter dient te worden vermeden door de bevordering van de uitwisseling van ervaring en door de gemeenschappelijke ontwikkeling van basisvoorlichtingsmateriaal voor het grote publiek en van basismateriaal voor de gezondheidseducatie en voor de opleiding van gezondheidswerkers;

Overwegende dat het, om de waarde en de omvang van het actieplan te vergroten, nodig is een continue evaluatie van de ondernomen acties uit te voeren ten aanzien van hun doeltreffendheid en de verwezenlijking van de doelstellingen, zowel op nationaal als op communautair niveau, en in voorkomend geval de noodzakelijke aanpassingen te verrichten;

Overwegende dat dit actieprogramma een looptijd van vijf jaar dient te hebben teneinde de acties ten uitvoer te kunnen leggen en de beoogde doelstellingen te kunnen verwezenlijken,

BESLUITEN:

Artikel 1

Hierbij wordt een communautair actieplan voor kankerbestrijding voor de periode van 1 januari 1995 tot en met 31 december 1999 vastgesteld.

Artikel 2

Overeenkomstig artikel 5 van dit besluit en in nauwe samenwerking met de Lid-Staten en met op het gebied van de preventie van kanker werkzame instellingen en organisaties doet de Commissie het nodige voor de uitvoering van de in de bijlage vervatte acties.

Artikel 3

De begrotingsautoriteit bepaalt de omvang van de voor ieder boekjaar beschikbare financiële middelen.

Artikel 4

De Commissie draagt ervoor zorg dat de in het kader van dit actieplan uit te voeren communautaire acties samenhangen met en een aanvulling vormen op de overige acties en initiatieven van de Gemeenschap op dit gebied, met inbegrip van het specifieke programma voor onderzoek en technologische ontwikkeling op het gebied van de medische biologie en de gezondheid als onderdeel van het kaderprogramma van communautaire werkzaamheden op het gebied van onderzoek.

Artikel 5

Bij de uitvoering van dit actieplan wordt de Commissie bijgestaan door een raadgevend comité, bestaande uit vertegenwoordigers van de Lid-Staten en voorgezeten door de vertegenwoordiger van de Commissie.

De vertegenwoordiger van de Commissie legt het comité een ontwerp voor van de te nemen maatregelen. Het comité brengt binnen een termijn die de voorzitter kan vaststellen naar gelang van de urgentie van de materie advies uit over dit ontwerp, zo nodig door middel van stemming.

Het advies wordt in de notulen opgenomen; voorts heeft iedere Lid-Staat het recht te verzoeken dat zijn standpunt in de notulen wordt opgenomen.

De Commissie houdt zoveel mogelijk rekening met het door het comité uitgebrachte advies. Zij brengt het comité op de hoogte van de wijze waarop zij rekening heeft gehouden met zijn advies.

Artikel 6

1. Bij de tenuitvoerlegging van dit actieplan wordt samenwerking met derde landen en met op het gebied van de volksgezondheid bevoegde internationale organisaties, met inbegrip van de Wereldgezondheidsorganisatie en het "International Agency for Research on Cancer" (Internationaal Agentschap voor kankeronderzoek), aangemoedigd.

2. De EVA-landen en de landen van Midden- en Oost-Europa kunnen onder de voorwaarden die in de met de Gemeenschap gesloten overeenkomsten zijn vervat, aan de in de bijlage beschreven activiteiten deelnemen.

Artikel 7

1. De Commissie zal met inachtneming van de door alle Lid-Staten op te stellen verslagen jaarverslagen publiceren over de voortgang van het actieplan en over de mogelijkheden voor Gemeenschapsfinanciering op de verschillende gebieden. Deze verslagen zal zij aan het Europees Parlement, de Raad, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's doen toekomen.

2. Op basis van een tussentijds verslag dat uiterlijk op 31 december 1997 door de Commissie zal worden overgelegd, evalueren het Europees Parlement en de Raad de georganiseerde acties. Na afloop van het actieplan zal een algemeen verslag worden opgesteld.

(1) PB nr. C 184 van 23. 7. 1986, blz. 19.

(2) PB nr. L 137 van 30. 5. 1990, blz. 31.

(3) PB nr. C 15 van 18. 1. 1994, blz. 1.

BIJLAGE

IN DE PERIODE 1995-1999 TE VERRICHTEN WERKZAAMHEDEN

I. KANKERREGISTRATIE EN EPIDEMIOLOGISCHE STUDIES

1. Steun voor de uitwisseling van informatie en van ervaring met betrekking tot de verzameling en verspreiding van betrouwbare en vergelijkbare gegevens op het gebied van kankerregistratie (ziektecijfer, sterftecijfer en overlevingscijfer). Ontwikkeling en uitbreiding van een Europees netwerk in samenwerking met het "International Agency for Research on Cancer" (Internationaal Agentschap voor kankeronderzoek) (IARC).

2. Steun voor de uitvoering van epidemiologische studies op Europees niveau en voor de verspreiding van de conclusies daarvan, op het gebied van de herkenning van kankerverwekkende (fysische, chemische en biologische) stoffen, de risico's van blootstelling aan deze stoffen, preventiemethoden, schatting van het overlevingscijfer en onderzoek naar de verschillen in dit overlevingscijfer. Steun op basis van deze conclusies voor de opstelling en verspreiding van aanbevelingen. Cohortstudies over kanker, voeding en gezondheid (Epic-netwerk), steun voor epidemiologische studies gebaseerd op onderzoek naar de preventieve werking van bepaalde voedingsmiddelen (onderscheiding van beschermende middelen, wijziging van specifieke voedingsfactoren) en eventueel naar preventieve chemische stoffen.

II. PREVENTIE

A. Voorlichting van het publiek

3. Invoering van een jaarlijkse Europese week voor kankerbestrijding.

4. Verbetering van de doeltreffendheid van de informatie over kankerpreventie en met name van de aanbevelingen van de Europese kankercode, door middel van ondersteuning van acties met bepaalde doelgroepen (leerkrachten, huisartsen, enz.) en proefprojecten, studies, analyses en technieken ter bevordering van de gezondheid en evaluatie van acties op dit gebied.

5. Steun voor netwerken van proefprojecten voor voorlichting en uitwisseling op het gebied van kankerpreventie, rekening houdend met de aanbevelingen van de Europese kankercode en die van de te dien einde bijeengekomen comités van deskundigen, teneinde bij te dragen tot een betere verspreiding van de beste praktijken.

6. Bevordering van voorlichtings- en bewustmakingscampagnes op het gebied van gezondheid en kankerpreventie voor specifieke bevolkingsgroepen, met name in openbare gelegenheden en op het werk.

7. Stimulering van projecten van Europees belang inzake de preventie van het tabaksgebruik; evaluatie van de toepassing van aanbevelingen inzake het tabaksgebruik in openbare gelegenheden, met name in het openbaar vervoer en op scholen. Bevordering van een beleid ter bescherming tegen passief roken van de het meeste aan risico's blootgestelde groepen, met name zwangere vrouwen en kinderen. Evaluatie van de uitwerking van de in de Lid-Staten genomen maatregelen ter beperking van het tabaksgebruik, zoals het verbod en de beperking van directe en indirecte reclame, uitsluiting van tabaksprodukten van de prijsindex, verspreiding van bij deze evaluaties verkregen informatie. Ondersteuning en evaluatie van proefprojecten inzake de preventie van tabaksgebruik in het kader van de netwerken van uitwisselingen tussen de Lid-Staten, zoals het netwerk van tabaksvrije steden, tabaksvrije ziekenhuizen, jongerenclubs, en dit in samenwerking met gezondheidswerkers en leerkrachten.

8. Selectie, verspreiding en evaluatie van de uitwerking van de beste methoden om het tabaksgebruik in de Lid-Staten te verminderen, als onderdeel van proefprojecten waarbij de methoden in samenwerking met gezondheidspersoneel in praktijk worden gebracht. Voorzetting van de classificatie van gevaarlijke stoffen en preparaten ter verbetering van de verpakking en etikettering.

B. Gezondheidseducatie

9. Bijdrage aan de opstelling en uitvoering van geïntegreerde programma's voor gezondheidseducatie in verschillende kaders, waarbij kankerpreventie een uiterst belangrijke rol speelt. Omschrijving en uitvoering van aanvullende projecten voor kankerpreventie voor specifieke groepen in verschillende contexten. Evaluatie van initiatieven op het gebied van gezondheidseducatie waarbij voorrang wordt verleend aan de verantwoordelijkheid van het individu voor zijn gezondheid, aan preventie van het tabaksgebruik, aan de bevordering van een gezonde voeding en aan de risico's verbonden aan overmatige blootstelling van de huid aan uv-straling en met jongeren als doelgroep.

10. Steun aan de uitwisseling van ervaring in het kader van geïntegreerde programma's voor gezondheidseducatie ter verbetering van de basisopleiding en voortgezette opleiding van leerkrachten en verantwoordelijken voor projecten op het gebied van kankerpreventie, daarbij rekening houdend met de in het kader van het Erasmus-programma en ondersteunende acties van de Commissie op het gebied van onderwijs opgedane ervaring.

11. Steun voor de opstelling, verspreiding en evaluatie van onderwijsmateriaal van communautair belang met betrekking tot kankerpreventie, dat met name getest is in het kader van experimentele netwerken.

12. Uitvoering van studies en verspreiding van de conclusies daarvan ten behoeve van een verbetering van de kennis over de opvattingen van jongeren ten aanzien van kanker, roken, voedingsgewoonten en de met overmatige blootstelling van de huid aan uv-straling verbonden risico's. Uitvoering van analyses ter bevordering van de doeltreffendheid van preventieprogramma's voor kinderen en jongeren.

C. Opleiding van gezondheidswerkers

13. Voortzetting van de tenuitvoerlegging van de aanbeveling van de Commissie van 8 november 1989 betreffende de opleiding van gezondheidswerkers op kankergebied: steun voor periodieke evaluatie van de invloed van Europese proefprojecten inzake basisopleiding en voortgezette opleiding op het gebied van kanker voor artsen, verplegers en tandartsen.

14. Steun voor de mobiliteit van gezondheidswerkers (in het bijzonder leerkrachten) ter verbetering van de theoretische en praktische kennis op het gebied van kanker (primaire preventie, systematische opsporing in het bijzonder van baarmoederhalskanker en borstkanker, vroegtijdige diagnose en kwaliteit van de zorg) tussen vooraanstaande onderzoekcentra in de Lid-Staten met opleidingen van hoog niveau, ingeval deze mobiliteit niet door bestaande communautaire programma's, zoals Comett II en Force, wordt gewaarborgd.

15. Steun voor ervaringsuitwisseling, voor het opstellen en verspreiden van aanbevelingen van consensusconferenties over goede medische praktijken en van deskundigengroepen teneinde de verspreiding en de uitvoering van de resultaten van gecontroleerde studies te bespoedigen. Voorbereiding van didactisch materiaal van Europees belang ter verbetering van de kankeropleiding van gezondheidswerkers, met name met behulp van interactieve computerprogramma's; evaluatie van de invloed van dit materiaal in het kader van experimentele netwerken. In het bijzonder, steun voor ontwikkeling, invoering en evaluatie van preventiemodules voor gezondheidswerkers en modellen ten behoeve van de diagnose en therapeutische beslissing.

III. PREVENTIE DOOR VROEGTIJDIGE DIAGNOSE EN SYSTEMATISCHE OPSPORING

16. Steun voor de opstelling en evaluatie van Europese netwerken van proefprojecten op het gebied van de systematische opsporing van borstkanker en baarmoederhalskanker, op basis van op Europees niveau vastgestelde aanbevelingen betreffende de kwaliteitsborging van de opsporing, en steun voor de organisatie van ontmoetingen teneinde de haalbaarheid van de uitbreiding van proefprojecten op nationaal en regionaal niveau te bestuderen.

17. Steun voor de opstelling op Europees niveau en verspreiding van gemeenschappelijke terminologie en classificatie teneinde de kwaliteit van de anatomische en cytopathologische diagnose te verbeteren, in het bijzonder van verdachte borst- en baarmoederaandoeningen, met name voor anatomen en cytopathologen van de Europese Gemeenschap.

18. Steun voor studies van Europees belang over de haalbaarheid van systematische vroegtijdige opsporing van andere soorten kanker, zoals kanker van de eierstokken, prostaatkanker, huidkanker, colorectale kanker en kanker van de mondholte, waarbij met name rekening wordt gehouden met medisch-psychosociale en economische aspecten.

IV. STUDIES EN ACTIES INZAKE DE KWALITEIT VAN DE ZORG VOOR DE KANKERPATIËNT

19. Steun voor de uitvoering van studies van Europees belang en verspreiding van de conclusies daarvan, met name in het kader van ontmoetingen en ervaringsuitwisseling op Europees niveau, ter verbetering van de doeltreffendheid van de methoden voor kwaliteitscontrole en diagnose (radiologisch en anatomisch-cytopathologisch onderzoek) alsmede voor behandelingen (radiotherapie en chemotherapie), met inbegrip van palliatieve zorg, met inachtneming van de psychosociale aspecten, met name ten aanzien van de levenskwaliteit van de patiënten. Verspreiding en evaluatie van de beste praktijken voor kwaliteitsborging in het kader van netwerken van proefprojecten.

V. ONDERZOEK

20. Ondersteunende bijdragen tot het vastleggen van prioriteiten inzake de behoeften aan kankeronderzoek dat kan worden uitgevoerd uit hoofde van het kaderprogramma voor communautaire werkzaamheden op het gebied van onderzoek, met name het specifieke programma voor onderzoek en technologische ontwikkeling op het gebied van de medische biologie en de gezondheid, in het kader waarvan ook fundamenteel en klinisch kankeronderzoek plaatsvindt. Steun voor de opstelling van een inventaris van acties van Europees belang van fundamenteel en klinisch onderzoek op het gebied van kanker: bijstand voor de overdracht van de resultaten van fundamenteel onderzoek naar klinische experimenten; netwerken voor informatie-uitwisseling over lopende klinische proeven en bijstand voor de uitvoering van klinische proeven in verschillende centra en landen teneinde de evaluatie van de nieuwe zorgmethoden te bespoedigen.