(1)

Naar aanleiding van de niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne sinds 24 februari 2022 heeft de Europese Unie, ter ondersteuning van de Oekraïense economie, bij Verordening (EU) 2022/870 handelsliberaliseringsmaatregelen ingevoerd als aanvulling op de handelsconcessies die op Oekraïense producten van toepassing zijn krachtens de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds (2).

(2)

Bij Uitvoeringsverordening (EU) 2023/903 van de Commissie heeft de Unie preventieve maatregelen ingevoerd ten aanzien van bepaalde producten van oorsprong uit Oekraïne (3). Die maatregelen waren noodzakelijk om het hoofd te bieden aan uitzonderlijke omstandigheden die de economische levensvatbaarheid van lokale producenten in Bulgarije, Hongarije, Polen, Roemenië en Slowakije kunnen aantasten.

(3)

Zowel Verordening (EU) 2022/870 als Uitvoeringsverordening (EU) 2023/903 is met ingang van 5 juni 2023 niet meer van kracht.

(4)

Teneinde de Oekraïense economie te blijven steunen, is de Unie overgegaan tot de vaststelling van Verordening (EU) 2023/1077 inzake handelsliberaliseringsmaatregelen bovenop de handelsconcessies die op Oekraïense producten van toepassing zijn krachtens de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds (4) (“de Associatieovereenkomst”).

(5)

In het licht van het verstrijken van Uitvoeringsverordening (EU) 2023/903 heeft de Commissie beoordeeld of de in overweging 2 van die verordening bedoelde uitzonderlijke omstandigheden nog steeds bestaan en derhalve de vaststelling van nieuwe, gerichte preventieve maatregelen vereisen overeenkomstig artikel 4, lid 6, van Verordening (EU) 2023/1077.

(6)

Uit de beoordeling is gebleken dat er nog steeds aanzienlijke logistieke knelpunten zijn. Met name in Bulgarije, Hongarije, Polen, Roemenië en Slowakije blijft de infrastructuur ontoereikend om de toename van het verkeer op te vangen, met name aan de grenzen tussen Oekraïne en die lidstaten. Uitrusting is nog steeds dringend nodig en de opslagcapaciteit is schaars, wat leidt tot hoge logistieke kosten, terwijl er ook een groot risico bestaat op ontoereikende opslagcapaciteit in de desbetreffende lidstaten.

(7)

Deze uitzonderlijke omstandigheden tasten de economische levensvatbaarheid van lokale producenten in die lidstaten nog steeds aan. De uitzonderlijke omstandigheden die van invloed zijn op de lokale producenten in de Unie bestaan dus nog steeds. In het licht van die omstandigheden heeft de Commissie de situatie beoordeeld als een situatie die nog steeds onmiddellijk optreden rechtvaardigt overeenkomstig artikel 4, lid 6, van Verordening (EU) 2023/1077.

(8)

Er moet nog steeds voor worden gezorgd dat specifiek tarwe, mais, raapzaad (koolzaad) en zonnebloempitten van oorsprong uit Oekraïne, die allemaal om dezelfde opslagcapaciteit concurreren, uitsluitend in andere lidstaten dan Bulgarije, Hongarije, Polen, Roemenië of Slowakije in het vrije verkeer worden gebracht of onder de regeling douane-entrepot, vrije zone of actieve veredeling als bedoeld in Verordening (EU) nr. 952/2013 van het Europees Parlement en de Raad (5) worden geplaatst.

(9)

Deze beperking heeft evenwel geen gevolgen voor het vervoer van die goederen in of via Bulgarije, Hongarije, Polen, Roemenië of Slowakije onder de regeling douanevervoer als bedoeld in artikel 226 van Verordening (EU) nr. 952/2013 met als bestemming een andere lidstaat of een land of gebied buiten het douanegebied van de Unie. Indien dergelijk verkeer toch negatief wordt beïnvloed, zal de Commissie, indien nodig, beoordelen of de uitzonderlijke omstandigheden die onmiddellijke optreden vereisen, aanhouden en dienovereenkomstig handelen.

(10)

Om de uitzonderlijke omstandigheden die deze verordening noodzakelijk maken vlot aan te pakken, is een gezamenlijk coördinatieplatform opgericht om de inspanningen van de Commissie, Bulgarije, Hongarije, Polen, Roemenië en Slowakije, alsmede Oekraïne en Moldavië, te coördineren om de handelsstromen tussen de Unie en Oekraïne te verbeteren, met inbegrip van de doorvoer via corridors voor landbouwproducten. Het gezamenlijke coördinatieplatform zal operationele oplossingen leveren om procedures, infrastructuur en logistieke knelpunten tussen Oekraïne en de Unie te verbeteren door de controleprocedures aan de grenzen te versnellen en te verbeteren, de doorvoer beter te coördineren, de infrastructuur te verbeteren en de totale logistieke kosten te verlagen, waardoor ervoor wordt gezorgd dat tarwe, maïs, raapzaad (koolzaad) en zonnebloempitten van oorsprong uit Oekraïne waar nodig dieper in de Unie en daarbuiten kunnen terechtkomen. Redelijkerwijs mag worden verwacht dat de werkzaamheden in het kader van het gezamenlijk coördinatieplatform in de komende maanden in verbeteringen zullen resulteren. Aangezien er gezamenlijke oplossingen naar voren komen om de in overweging 6 bedoelde uitzonderlijke omstandigheden aan te pakken, zullen de preventieve maatregelen uit hoofde van deze verordening in september 2023 kunnen verstrijken.

(11)

De Commissie heeft het bij artikel 3, lid 1, van Verordening (EU) 2015/478 ingestelde Comité vrijwaringsmaatregelen overeenkomstig artikel 4, lid 6, van Verordening (EU) 2023/1077 in kennis gesteld.

(12)

Om speculatief gedrag door marktdeelnemers te voorkomen, moet deze verordening in werking treden op de dag van de bekendmaking ervan. Aangezien het gezamenlijk coördinatieplatform in de komende maanden naar verwachting de situatie op het terrein zal verbeteren, moet deze verordening slechts tot en met 15 september 2023 van toepassing zijn,