(1)

Bij Beschikking 2002/915/EG (2) heeft de Commissie een door Denemarken gevraagde afwijking op grond van Richtlijn 91/676/EEG verleend, op basis waarvan op bepaalde rundveehouderijen jaarlijks een hoeveelheid dierlijke mest per hectare mocht worden op- of ingebracht die tot 230 kg stikstof bevatte. Die afwijking werd verlengd bij de Beschikkingen 2005/294/EG (3) en 2008/664/EG (4) van de Commissie, en bij de Uitvoeringsbesluiten 2012/659/EU (5), (EU) 2017/847 (6) en (EU) 2018/1928 (7) van de Commissie.

(2)

De bij Uitvoeringsbesluit (EU) 2018/1928 verleende afwijking voor de periode 2017/2018 had betrekking op 1 312 rundveehouderijen, 396 000 grootvee-eenheden (equivalent van 39,6 miljoen kg stikstof in dierlijke mest) en 198 195 ha bouwland, wat overeenkomt met respectievelijk 3,9 % van het totale aantal bedrijven, 18,1 % van de totale stikstof (N) in dierlijke mest die op of in de bodem werd gebracht en 8,2 % van het totale nettolandbouwoppervlak.

(3)

Bij brief van 20 maart 2020 heeft Denemarken bij de Commissie een verzoek tot verlenging van de afwijking overeenkomstig bijlage III, punt 2, derde alinea, bij Richtlijn 91/676/EEG ingediend.

(4)

Denemarken heeft een actieprogramma overeenkomstig artikel 5 van Richtlijn 91/676/EEG, in de vorm van delen van Uitvoeringsbesluit nr. 760 van 30 juni 2019 inzake milieuvoorschriften op het gebied van veehouderij en de opslag en het gebruik van meststoffen, Wet nr. 338 van 2 april 2019 inzake het gebruik van meststoffen in de landbouw en inzake maatregelen voor de vermindering van nutriënten, zoals gewijzigd, Uitvoeringsbesluit nr. 762 van 29 juli 2019 inzake het gebruik van meststoffen in de landbouw in de planningsperiode 2019/2020, en uitvoeringsbesluit nr. 66 van 28 januari 2020 betreffende maatregelen ter vermindering van nutriënten en landbouwgerelateerde maatregelen voor de planningsperiode 2020/2021. In aanvulling op deze maatregelen past Denemarken sinds 2019 een gerichte regeling toe overeenkomstig Wet nr. 338 van 2 april 2019 inzake het gebruik van meststoffen in de landbouw en inzake maatregelen voor de vermindering van nutriënten, zoals gewijzigd. Daarnaast omvatten de Deense wettelijke voorschriften tevens een algemene regeling voor fosfor, in overeenstemming met Wet nr. 256 van 21 maart 2017 inzake veehouderij en het gebruik van meststoffen, en Besluit nr. 865 van 23 juni 2017 inzake commercieel vee, dierlijke mest, kuilvoer enz., thans Besluit nr. 760 van 30 juli 2019.

(5)

In de Deense wettelijke regeling tot omzetting van Richtlijn 91/676/EEG is voorzien in grenswaarden voor het op of in de bodem brengen van stikstof. In augustus 2017 zijn rechtsvoorschriften ter beperking van het op of in de bodem brengen van fosfor in werking getreden.

(6)

In de Deense wettelijke voorschriften is een gerichte gecombineerde regeling voor vrijwillige en verplichte vanggewassen voor de onder het onderhavige besluit vallende periode opgenomen. In het kader van die regeling treden de dwingende bepalingen voor vanggewassen automatisch in werking wanneer de vrijwillige afspraken voor vanggewassen ontoereikend zijn om aan de milieudoelstellingen te voldoen. De arealen met vanggewassen komen bovenop de verplichte vanggewassen die zijn voorgeschreven door Wet nr. 338 van 2 april 2019, zoals gewijzigd. De regeling is nodig om ervoor te zorgen dat de toepassing van de huidige afwijking niet tot een verslechtering van de waterkwaliteit leidt.

(7)

Uit de informatie die Denemarken in het kader van de bij Uitvoeringsbesluit (EU) 2018/1928 verleende afwijking heeft verstrekt, blijkt dat deze afwijking niet leidt tot een verslechtering van de waterkwaliteit, in vergelijking met de arealen die niet onder de afwijking vallen. Uit gegevens over de uitvoering van Richtlijn 91/676/EEG voor de periode 2012‐2015 (8) blijkt dat voor grondwater in 83,4 % van de monitoringlocaties de gemiddelde nitraatconcentraties minder dan 50 mg/l bedragen en in 27,5 % van de monitoringlocaties minder dan 25 mg/l. Voor zoet oppervlaktewater bedragen de gemiddelde nitraatconcentraties in 99,4 % van de monitoringlocaties minder dan 50 mg/l en in 85,8 % van de monitoringlocaties minder dan 25 mg/l. Uit de meetresultaten blijkt dat de nitraatconcentraties in het grondwater en zoet oppervlaktewater in vergelijking met de vorige verslagperiode (2008‐2011) globaal genomen stabiel zijn gebleven. Uit gegevens over eutrofiëring blijkt dat 25 % van de gecontroleerde meren in zeer goede of in goede toestand was ingedeeld, dat 75 % in minder dan goede toestand was ingedeeld en dat 2 van de 119 gecontroleerde wateren van estuaria en kustwateren in goede toestand waren ingedeeld.

(8)

Na toetsing van het verzoek van Denemarken aan de in bijlage III, punt 2, derde alinea, bij Richtlijn 91/676/EEG vermelde elementen en rekening houdend met de ervaring die is opgedaan met de toepassing van de bij de Beschikkingen 2002/915/EG, 2005/294/EG en 2008/664/EG, alsmede de Uitvoeringsbesluiten 2012/659/EU, (EU) 2017/847 en (EU) 2018/1928 verleende afwijking, is de Commissie van mening dat de door Denemarken beoogde hoeveelheid mest (namelijk 230 kg stikstof per hectare per jaar) de verwezenlijking van de doelstellingen van Richtlijn 91/676/EEG niet in gevaar brengt, op voorwaarde dat bepaalde strikte voorwaarden in acht worden genomen met betrekking tot vanggewassen, bovengrenzen voor fosfor, vruchtwisseling, het op of in de bodem brengen van dierlijke en andere meststoffen alsmede bemonstering en analyse van de bodem.

(9)

Op landbouwbedrijven waar jaarlijks een hoeveelheid dierlijke mest per hectare op of in de bodem mag worden gebracht die tot 230 kg stikstof bevat, moeten de bemestingsplannen tijdig worden bijgewerkt om ervoor te zorgen dat de plannen in overeenstemming zijn met de feitelijke landbouwpraktijken, en er moeten een permanent vegetatiedek op het bouwland en vanggewassen worden gebruikt om ervoor te zorgen dat nitraat dat in het najaar in de ondergrond is terechtgekomen, wordt teruggewonnen en stikstofverlies in de winter wordt beperkt.

(10)

Richtlijn 2007/2/EG van het Europees Parlement en de Raad (9) stelt algemene regels vast voor de oprichting van een infrastructuur voor ruimtelijke informatie in de Unie, ter ondersteuning van het milieubeleid van de Unie en beleidsmaatregelen of activiteiten die van invloed kunnen zijn op het milieu. Voor zover van toepassing, moet de in het kader van dit besluit verzamelde ruimtelijke informatie in overeenstemming zijn met de bepalingen van die richtlijn. Met het oog op minder administratieve lasten en meer coherente gegevens moet Denemarken bij het verzamelen van de vereiste gegevens in het kader van dit besluit gebruikmaken van de informatie die is gegenereerd in het kader van het geïntegreerd beheers- en controlesysteem dat is opgezet uit hoofde van titel V, hoofdstuk II, van Verordening (EU) nr. 1306/2013 van het Europees Parlement en de Raad (10).

(11)

De in dit besluit vervatte maatregelen zijn in overeenstemming met het advies van het bij artikel 9 van Richtlijn 91/676/EEG ingestelde Nitraatcomité,

1.

“rundveehouderij”: een bedrijf met een jaarlijkse productie van stikstof uit dierlijke mest van meer dan 300 kg, waarvan ten minste twee derde afkomstig is van runderen;

2.

“met ondergezaaid gras verbouwde gewassen”: kuilgranen, kuilmais, lentegraan, wintergraan of zomergerst en erwten, met vóór of na de oogst ondergezaaid gras;

3.

“gewassen met een hoge stikstofopname en een lang groeiseizoen”: een van de volgende gewassen:

4.

“gras”: blijvend of tijdelijk grasland;

5.

“bodemprofiel”: de bodemlaag tot een diepte van 0,90 meter onder het maaiveld of tot de diepte van de gemiddelde hoogste grondwaterstand, wanneer die stand ondieper is.

1.

Besluit nr. 865 van 23 juni 2017 inzake commercieel vee, dierlijke mest, kuilvoer enz. waarbij voor het hele land onderling van elkaar verschillende directe bovengrenzen voor fosfor zijn vastgesteld, naargelang van het soort meststof, is met ingang van 1 augustus 2017 in werking is getreden. De bovengrenzen gelden voor het op of in de bodem brengen van fosfor uit alle soorten meststoffen: organische meststoffen, waaronder mest, biogasdigestaat, ontgaste plantaardige biomassa, slib afkomstig van de behandeling van afvalwater en industriële meststoffen. In bepaalde stroomgebieden met een fosforgevoelig aquatisch milieu gelden strengere bovengrenzen voor het gebruik van fosfor.

2.

Er is een indicatorensysteem en een toezichtsysteem ingevoerd voor de hoeveelheid fosfor die op de landbouwpercelen in Denemarken op of in de bodem wordt gebracht. Als het indicatorensysteem of het toezichtsysteem aantoont dat de werkelijke gemiddelde jaarlijkse fosformestgift op de landbouwgrond in Denemarken de toegestane gemiddelde nationale fosformestgift voor de periode 2018‐2025 dreigt te overschrijden of daadwerkelijk heeft overschreden, zullen de bovengrenzen voor de maximale hoeveelheid fosfor die op of in de bodem mag worden gebracht, dienovereenkomstig worden verlaagd.

3.

Per 5 april 2019 is de Deense Wet nr. 338 van 2 april 2019 inzake het gebruik van meststoffen in de landbouw en inzake maatregelen voor de vermindering van nutriënten, zoals gewijzigd, in werking getreden; waarbij op grond van de noodzaak om de nitraatgehalten in de grondwaterlichamen en de kustwateren te verlagen, een gecombineerde gerichte regeling met vrijwillige en verplichte maatregelen is ingevoerd. Vanaf 2020 maakt de regeling deel uit van de Deense omzetting van de uit Richtlijn 2000/60/EG van het Europees Parlement en de Raad (11) voortvloeiende verplichtingen. Deze maatregelen voorzien in de aanleg van vanggewassen of alternatieve maatregelen overeenkomstig de nationale wetgeving. In het kader van deze regeling treden de dwingende bepalingen voor de vermindering van stikstof automatisch in werking wanneer de vrijwillige afspraken voor stikstofvermindering ontoereikend zijn om aan de milieudoelstellingen te voldoen.

4.

De in het kader van die regeling aangelegde vanggewassen komen bovenop de vanggewassen die worden geplant om te voldoen aan de in Denemarken voor het bebouwde areaal van de rundveehouderij wettelijk voorgeschreven 10,7 of 14,7 % vanggewassen, of aan de in Denemarken bij dienovereenkomstige uitvoeringsbesluiten voor de daaraanvolgende planningsperioden voorgeschreven vereisten, en mogen niet worden aangelegd op hetzelfde areaal als dat wordt gebruikt om te voldoen aan de EAG-verplichting voor vanggewassen.

a)

kaarten met voor elke gemeente het percentage onder individuele afwijkingen vallende rundveehouderijen, dieren en landbouwgrond, alsook kaarten van het lokale bodemgebruik, als bedoeld in artikel 10, lid 1;

b)

de resultaten van de monitoring van het grond- en oppervlaktewater, onder zowel afwijkings- als niet-afwijkingsomstandigheden, wat betreft de nitraat- en fosforconcentraties, met inbegrip van informatie over de waterkwaliteitstrends, alsook de impact van de afwijking op de waterkwaliteit, als bedoeld in artikel 10, lid 2;

c)

de resultaten van de monitoring van de bodem, onder zowel afwijkings- als niet-afwijkingsomstandigheden, wat betreft de nitraten- en fosforconcentraties in het water in de wortelzone, alsmede wat betreft stikstof en fosfor in de bodem, als bedoeld in artikel 10, lid 2;

d)

de resultaten van de onderzoeken naar het lokale bodemgebruik, de vruchtwisseling en de landbouwpraktijken, als bedoeld in artikel 10, lid 3;

e)

de resultaten van de modelmatige berekeningen van de omvang van de stikstof- en fosforverliezen van rundveehouderijen waaraan een vergunning is verleend, als bedoeld in artikel 10, lid 3;

f)

tabellen met het percentage onder een afwijking vallende landbouwgrond die wordt bedekt door klaver of alfalfa in grasland en door met ondergezaaid gras verbouwde gerst/erwten, als bedoeld in artikel 10, lid 4;

g)

een evaluatie van de uitvoering van de voorwaarden van de afwijking, op basis van controles op bedrijfsniveau en informatie over rundveehouderijen die zich blijkens de resultaten van administratieve controles en inspecties niet aan de voorschriften hebben gehouden, als bedoeld in artikel 11;

h)

trends inzake de omvang van de veestapel en de mestproductie voor elke categorie vee in Denemarken en op rundveehouderijen waaraan een afwijking is verleend;

i)

de uitvoering van de voorwaarden voor de afwijking van artikel 4.