tot vaststelling van technische eisen en administratieve procedures met betrekking tot vergunningen en certificaten van luchtverkeersleiders overeenkomstig Verordening (EG) nr. 216/2008 van het Europees Parlement en de Raad, tot wijziging van Uitvoeringsverordening (EU) nr. 923/2012 van de Commissie en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 805/2011 van de Commissie

Gezien Verordening (EG) nr. 216/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 20 februari 2008 tot vaststelling van gemeenschappelijke regels op het gebied van burgerluchtvaart en tot oprichting van een Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart, houdende intrekking van Richtlijn 91/670/EEG, Verordening (EG) nr. 1592/2002 en Richtlijn 2004/36/EG (1), en met name artikel 8 quater, lid 10, en artikel 10, lid 5,

1. De leerling-luchtverkeersleiders, de luchtverkeersleiders en de personen die betrokken zijn bij de afgifte van vergunningen of de opleiding, tests, controles, medische keuringen en beoordeling van aanvragers zoals bedoeld in artikel 1, lid 2, onder a) en b), moeten gekwalificeerd zijn en overeenkomstig de bepalingen van de bijlagen I, III en IV een vergunning hebben gekregen van de in artikel 6 bedoelde bevoegde autoriteit.

2. De in artikel 1, lid 2, onder b), bedoelde organisaties moeten gekwalificeerd zijn overeenkomstig de technische eisen en administratieve procedures die zijn vastgesteld in de bijlagen I, III en IV en moeten gecertificeerd zijn door de in artikel 6 bedoelde bevoegde autoriteit.

3. De medische certificering van de in artikel 1, lid 2, onder a) en b), bedoelde personen moet beantwoorden aan de technische eisen en administratieve procedures die zijn vastgesteld in de bijlagen III en IV.

4. Luchtverkeersleiders in dienst van verleners van luchtvaartnavigatiediensten die luchtverkeersdiensten verlenen in het luchtruim boven het grondgebied dat onder het Verdrag valt en waarvan de voornaamste plaats van exploitatie en eventuele statutaire zetel gelegen zijn buiten het grondgebied dat onder het Verdrag valt, worden geacht houder te zijn van een overeenkomstig lid 1 afgegeven vergunning mits zij aan de volgende twee voorwaarden voldoen:

De taken en functies die worden toegewezen aan de in alinea 1 bedoelde luchtverkeersleiders mogen niet verder reiken dan de rechten van de door het derde land afgegeven vergunning.

5. Praktijkinstructeurs en -beoordelaars die in dienst zijn van een opleidingsorganisatie die buiten het grondgebied van de lidstaten is gevestigd, worden geacht te zijn gekwalificeerd overeenkomstig alinea 1 mits zij aan de volgende twee voorwaarden voldoen:

De in de eerste alinea bedoelde rechten worden gespecificeerd in een certificaat dat door een derde land is afgegeven en zijn beperkt tot het geven van opleidingen en uitvoeren van beoordelingen voor opleidingsorganisaties die buiten het grondgebied van de lidstaten zijn gevestigd.

1. Luchtverkeersleidingsdiensten mogen alleen worden verleend door luchtverkeersleiders die gekwalificeerd zijn en houder zijn van een vergunning overeenkomstig deze verordening.

2. Krachtens artikel 1, lid 3, van Verordening (EG) nr. 216/2008 moeten de lidstaten er, voor zover mogelijk, voor zorgen dat door militair personeel aan het publiek verleende diensten, als bedoeld in artikel 1, lid 2, onder c), van die verordening, zorgen voor een veiligheidsniveau dat minstens gelijkwaardig is aan het niveau dat vereist is uit hoofde van de essentiële eisen van bijlage V ter bij die verordening.

3. De lidstaten kunnen deze verordening toepassen op hun militaire personeel dat diensten verleent aan het publiek.

1. „abnormale situatie”: omstandigheden, met inbegrip van gestoord bedrijf, die niet gebruikelijk zijn, niet vaak voorkomen en waarvoor een luchtverkeersleider geen automatische vaardigheden heeft ontwikkeld;

2. „aanvaardbare wijzen van naleving”: door het Agentschap vastgestelde niet-bindende normen waarin is aangegeven op welke wijze Verordening (EG) nr. 216/2008 en de uitvoeringsvoorschriften daarvan kunnen worden nageleefd;

4. „luchtverkeersleidingseenheid”: een algemene term waarmee zowel een luchtverkeersleidingscentrum, een eenheid voor naderingsverkeersleiding als een plaatselijke verkeerstoren kan worden bedoeld;

5. „alternatieve wijze van naleving”: een alternatief voor een aanvaardbare wijze van naleving of een nieuwe wijze om Verordening (EG) nr. 216/2008 en de uitvoeringsvoorschriften daarvan na te leven, in het geval het Agentschap geen bijbehorende aanvaardbare wijze van naleving heeft vastgesteld;

6. „beoordeling”: een evaluatie van de praktische vaardigheden die leidt tot de afgifte van de vergunning, bevoegdverklaring en/of aantekening(en) en de herbevestiging en/of verlenging ervan, welke eveneens betrekking heeft op het gedrag en de praktische toepassing van kennis en inzicht door de persoon die wordt beoordeeld;

7. „aantekening voor beoordelaar”: de op een vergunning aangebrachte en van de vergunning deel uitmakende machtiging waarmee wordt aangegeven dat de houder bevoegd is om de praktische vaardigheden van leerling-luchtverkeersleiders en luchtverkeersleiders te beoordelen;

8. „stress bij kritieke gebeurtenissen”: ongebruikelijke en/of extreme emotionele, fysieke en/of gedragsmatige reacties die zich voordoen bij een individu na een onvoorziene gebeurtenis, een ongeval, een incident of een ernstig incident;

9. „noodsituatie”: een ernstige en gevaarlijke situatie die onmiddellijk optreden vereist;

10. „onderzoek”: een formele test waarbij de kennis en het begrip van de persoon in kwestie worden beoordeeld;

11. „richtsnoeren”: niet-bindende informatie die door het Agentschap is opgesteld ter illustratie van de betekenis van een eis of specificatie en die dient om de interpretatie van Verordening (EG) nr. 216/2008, de uitvoeringsvoorschriften daarvan en de aanvaardbare wijzen van naleving te ondersteunen;

12. „ICAO-locatie-indicator”: de uit vier letters bestaande code die door de ICAO is opgesteld overeenkomstig de regels van de laatste geactualiseerde versie van haar handboek „DOC 7910” en die is toegekend aan de locatie van een luchtvaartgrondstation;

13. „taalvaardigheidsaantekening”: de op een vergunning aangebrachte en van de vergunning deel uitmakende verklaring betreffende de taalvaardigheid van de houder;

14. „certificaat”: een document dat is afgegeven en bekrachtigd overeenkomstig deze verordening en dat de rechtmatige houder machtigt om de rechten van de daarin vermelde bevoegdverklaringen en aantekeningen uit te oefenen;

15. „opleiding op de werkplek”: de fase van de eenheidsopleiding tijdens dewelke reeds verworven automatismen en vaardigheden die verband houden met het werk onder toezicht van een gekwalificeerde instructeur voor opleidingen op de werkplek in de praktijk worden gebracht in een situatie met echt verkeer;

16. „aantekening als instructeur voor opleiding op de werkplek”: de op een vergunning aangebrachte en van de vergunning deel uitmakende machtiging waarmee wordt aangegeven dat de houder bevoegd is om opleiding op de werkplek en opleiding met synthetische opleidingstoestellen te geven;

17. „opleidingstoestel voor delen van taken”: een synthetisch opleidingstoestel om opleiding te geven voor specifieke en geselecteerde operationele taken, zonder dat de leerling alle taken moet oefenen die gewoonlijk gepaard gaan met een volledig operationele omgeving;

18. „prestatiedoelstelling”: een duidelijke en ondubbelzinnige beschrijving van de prestaties die worden verwacht van de persoon die de opleiding volgt, de voorwaarden waaronder de uitvoering plaatsvindt en de normen die moeten worden nageleefd door de persoon die de opleiding volgt;

19. „voorlopige onmogelijkheid”: een tijdelijke toestand waarin de vergunninghouder wordt verhinderd de rechten uit te oefenen die verbonden aan de vergunning in het geval zijn/haar bevoegdverklaringen, aantekeningen en medische certificaten geldig zijn;

20. „psychoactieve stoffen”: alcohol, opioïden, cannabinoïden, sedativa, hypnotica, cocaïne, andere psychostimulantia, hallucinogene middelen en vluchtige oplosmiddelen, met uitzondering van cafeïne en tabak;

21. „aantekening bij de bevoegdverklaring”: de op een vergunning aangebrachte en van de vergunning deel uitmakende machtiging waarin de specifieke aan de bevoegdverklaring verbonden voorwaarden, rechten of beperkingen zijn vermeld;

22. „verlenging”: een administratieve handeling die wordt verricht nadat een bevoegdverklaring of certificaat is verstreken en waarbij de rechten van de bevoegdverklaring, de aantekening of het certificaat voor een nader bepaalde periode worden verlengd, voor zover aan de gestelde eisen wordt voldaan;

23. „herbevestiging”: een administratieve handeling die wordt verricht binnen de geldigheidsperiode van een bevoegdverklaring, aantekening of certificaat en die de houder toestaat de rechten van de bevoegdverklaring, de aantekening of het certificaat voor een nader bepaalde periode te blijven uitoefenen, voor zover aan de gestelde eisen wordt voldaan;

24. „sector”: een deel van een luchtverkeersleidingsgebied en/of een vluchtinformatiegebied of vluchtinformatiegebied voor het hogere luchtruim;

25. „simulator”: een synthetisch opleidingstoestel dat de belangrijke kenmerken vertoont van de werkelijke operationele omgeving en de operationele omstandigheden nabootst waarin de persoon die wordt opgeleid in real time taken kan oefenen;

26. „synthetisch opleidingstoestel”: ieder type toestel dat operationele omstandigheden nabootst, met inbegrip van simulatoren en opleidingstoestellen voor delen van taken;

27. „aantekening als instructeur voor synthetische opleidingstoestellen”: de op een vergunning aangebrachte en van de vergunning deel uitmakende machtiging waarmee wordt aangegeven dat de houder bevoegd is om opleiding met synthetische opleidingstoestellen te geven;

28. „opleiding”: theoretische en/of praktische opleiding in een gestructureerd kader en met een vastgestelde duur;

29. „opleidingsorganisatie”: een organisatie die door de bevoegde autoriteit is gecertificeerd om een of meer opleidingstypes te verstrekken;

30. „eenheidsaantekening”: de op een vergunning aangebrachte en van de vergunning deel uitmakende machtiging waarmee wordt aangegeven voor welke ICAO-locatie-indicatoren, werkplekken, sectoren of groepen van sectoren de houder van de vergunning mag werken;

31. „validering”: een proces waarbij, door middel van de succesvolle voltooiing van een cursus voor een eenheidsaantekening die verband houdt met een bevoegdverklaring of een aantekening bij de bevoegdverklaring, de houder kan beginnen met het uitoefenen van de rechten van die bevoegdverklaring of aantekening.

1. De lidstaten zorgen voor de aanwijzing of oprichting van een of meer bevoegde autoriteiten met toegewezen verantwoordelijkheden voor de certificering van en het toezicht op personen en organisaties die onder deze verordening vallen.

2. Binnen een functioneel luchtruimblok of in het geval van grensoverschrijdende dienstverlening dient voor de aanwijzing van de bevoegde autoriteiten overeenstemming te worden bereikt tussen de betrokken lidstaten.

3. Als een lidstaat meer dan één bevoegde autoriteit aanwijst of opricht, worden de bevoegdheidsgebieden van elke bevoegde autoriteit duidelijk omschreven wat betreft verantwoordelijkheden en geografisch gebied, indien van toepassing. Er wordt gezorgd voor coördinatie tussen deze autoriteiten om te garanderen dat effectief toezicht wordt gehouden op alle personen en organisaties die onder deze verordening vallen, binnen hun respectieve bevoegdheden.

4. De bevoegde autoriteit(en) moet(en) onafhankelijk zijn van verleners van luchtvaartnavigatiediensten en opleidingsorganisaties. Deze onafhankelijkheid wordt bereikt door middel van passende scheiding, ten minste op functioneel niveau, tussen de bevoegde autoriteiten enerzijds en de verleners van luchtvaartnavigatiediensten en opleidingsorganisaties anderzijds. De bevoegde autoriteiten oefenen hun bevoegdheden op onpartijdige en transparante wijze uit.

De eerste alinea is ook van toepassing op het Agentschap, voor zover het optreedt als een bevoegde autoriteit krachtens artikel 6, lid 2, onder b), en artikel 6, lid 3, onder a), ii).

5. De lidstaten zorgen ervoor dat de bevoegde autoriteiten over de nodige bekwaamheid beschikken om de certificerings- en toezichtsactiviteiten in hun certificerings- en toezichtsprogramma's te kunnen uitvoeren; zij dienen ook over voldoende middelen te beschikken om de eisen van bijlage II (deel ATCO.AR) te kunnen naleven. Om hun bekwaamheid aan te tonen, moeten de lidstaten met name gebruikmaken van de beoordelingen die door de bevoegde autoriteiten zijn opgesteld overeenkomstig punt ATCO.AR.A.005(a) van bijlage II.

6. Met betrekking tot het personeel van de bevoegde autoriteiten dat de onder deze verordening vallende toezichts- en certificeringsactiviteiten uitvoert, zien de lidstaten erop toe dat er geen sprake is van directe of indirecte belangenvermenging, in het bijzonder wat familieleden of financiële belangen van het betrokken personeel betreft.

7. De bevoegde autoriteit(en) die door een lidstaat zijn aangewezen of opgericht voor de toepassing van Verordening (EU) nr. 805/2011 wordt (worden) geacht de bevoegde autoriteit(en) te blijven met het oog op de toepassing van deze verordening, tenzij anders bepaald door de betrokken lidstaat. In het laatste geval stellen de lidstaten het Agentschap in kennis van de naam (namen) en adres(sen) van de bevoegde autoriteit(en) die zij aanwijzen of oprichten op grond van dit artikel, en van alle wijzigingen daarvan.

1. Met het oog op de toepassing van bijlage I wordt onder bevoegde autoriteit verstaan: de autoriteit die is aangewezen of opgericht door de lidstaat waaraan de persoon een vergunning vraagt.

2. Voor de toepassing van bijlage III en voor het toezicht op de naleving van de eisen van bijlage I met betrekking tot verleners van luchtvaartnavigatiediensten, wordt onder bevoegde autoriteit verstaan:

1. Vergunningen, bevoegdverklaringen en aantekeningen die zijn afgegeven in overeenstemming met de relevante bepalingen van nationale wetgeving die gebaseerd is op Richtlijn 2006/23/EG en vergunningen, bevoegdverklaringen en aantekeningen die zijn afgegeven overeenkomstig Verordening (EU) nr. 805/2011 worden geacht te zijn afgegeven overeenkomstig deze verordening.

2. De bevoegdverklaring „algemene verkeersleiding procedureel” (Area Control Procedural, ACP) met de aantekening „oceaanverkeersleiding” (Oceanic Control, OCN), afgegeven op basis van nationale regels op grond van artikel 31, lid 1, van Verordening (EU) nr. 805/2011, wordt geacht te zijn afgegeven overeenkomstig deze verordening.

3. Medische certificaten en certificaten voor opleidingsorganisaties, luchtvaartgeneeskundige keuringsartsen en luchtvaartgeneeskundige centra, goedkeuringen van bekwaamheidsprogramma's en opleidingsplannen van eenheden die zijn afgegeven in overeenstemming met de relevante bepalingen van de nationale wetgeving op basis van Richtlijn 2006/23/EG overeenkomstig Verordening (EU) nr. 805/2011, worden geacht te zijn afgegeven overeenkomstig deze verordening.

Vervanging van certificaten, aanpassingen van rechten, opleidingen en bekwaamheidsprogramma's van eenheden

1. Uiterlijk op 31 december 2015, of op 31 december 2016 als de lidstaat gebruik maakt van de afwijking waarin voorzien is bij artikel 11, lid 2, vervangen de lidstaten de in artikel 7, lid 1, vermelde vergunningen door vergunningen die beantwoorden aan het in aanhangsel 1 van bijlage II bij deze verordening vastgestelde formaat.

2. Uiterlijk op 31 december 2015, of op 31 december 2016 als de lidstaat gebruik maakt van de afwijking waarin voorzien is bij artikel 11, lid 2, vervangen de lidstaten de in artikel 7, lid 3, vermelde certificaten voor opleidingsorganisaties van luchtverkeersleiders door certificaten die beantwoorden aan het in aanhangsel 2 van bijlage II bij deze verordening vastgestelde formaat.

3. Uiterlijk op 31 december 2015, of op 31 december 2016 als de lidstaat gebruik maakt van de afwijking waarin voorzien is bij artikel 11, lid 2, vervangen de lidstaten de in artikel 7, lid 3, vermelde certificaten voor luchtvaartgeneeskundige keuringsartsen en de certificaten voor luchtvaartgeneeskundige centra door certificaten die beantwoorden aan het in de aanhangsels 3 en 4 van bijlage II bij deze verordening vastgestelde formaat.

4. De rechten van onderzoekers en beoordelaars voor initiële opleiding overeenkomstig artikel 20 van Verordening (EU) nr. 805/2011 en van onderzoekers en beoordelaars van bekwaamheid voor opleidingen voor luchtverkeersleidingseenheden en voortgezette opleidingen die door de bevoegde autoriteit zijn erkend op grond van artikel 24 van Verordening (EU) nr. 805/2011, worden uiterlijk op 31 december 2015, of op 31 december 2016 als de lidstaat gebruik maakt van de afwijking waarin voorzien is bij artikel 11, lid 2, door de bevoegde autoriteiten omgezet in de rechten van een aantekening voor beoordelaars overeenkomstig deze verordening.

5. De bevoegde autoriteiten kunnen de rechten van nationale instructeurs voor simulatoren of synthetische opleidingstoestellen uiterlijk op 31 december 2015, of op 31 december 2016 als de lidstaat gebruik maakt van de afwijking waarin voorzien is bij artikel 11, lid 2, omzetten in de rechten van een aantekening voor het geven van opleidingen met synthetische opleidingstoestellen.

6. Verleners van luchtvaartnavigatiediensten passen hun eenheidsbekwaamhedenprogramma's uiterlijk op 31 december 2015, of op 31 december 2016 als de lidstaat gebruik maakt van de afwijking waarin voorzien is bij artikel 11, lid 2, aan zodat ze beantwoorden aan de eisen van deze verordening.

7. Organisaties voor de opleiding van luchtverkeersleiders passen hun opleidingsprogramma's uiterlijk op 31 december 2015, of op 31 december 2016 als de lidstaat gebruik maakt van de afwijking waarin voorzien is bij artikel 11, lid 2, aan zodat ze beantwoorden aan de eisen van deze verordening.

8. Certificaten van voltooiing van opleidingen die werden aangevat vóór de inwerkingtreding van deze verordening overeenkomstig Verordening (EU) nr. 805/2011 worden aanvaard met het oog op de afgifte van de relevante vergunningen, bevoegdverklaringen en aantekeningen in overeenstemming met deze verordening, voor zover de opleiding en de beoordeling uiterlijk op 30 juni 2016, of op 30 juni 2017 als de lidstaat gebruik maakt van de afwijking waarin voorzien is bij artikel 11, lid 2, zijn voltooid.

In artikel 2 van Uitvoeringsverordening (EU) nr. 923/2012 wordt punt 104 vervangen door:

1. Deze verordening treedt in werking op de twintigste dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie.

2. In afwijking van lid 1 kunnen de lidstaten besluiten bijlagen I tot en met IV, geheel of gedeeltelijk, niet toe te passen vóór 31 december 2016.

Als een lidstaat van deze mogelijkheid gebruik maakt, stelt hij de Commissie en het Agentschap uiterlijk op 1 juli 2015 hiervan in kennis. In deze kennisgeving moet het toepassingsgebied van de afwijking en het programma voor de toepassing ervan, dat de voorgenomen risicobeperkende maatregelen en het bijbehorende tijdschema dient te omvatten, worden beschreven. In dat geval blijven de relevante bepalingen van Verordening (EU) nr. 805/2011 van toepassing.

(2) Verordening (EG) nr. 549/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 10 maart 2004 tot vaststelling van het kader voor de totstandbrenging van het gemeenschappelijke Europese luchtruim (PB L 96 van 31.3.2004, blz. 10).

(3) Richtlijn 2006/23/EG van het Europees Parlement en de Raad van 5 april 2006 inzake een communautaire vergunning van luchtverkeersleiders (PB L 114 van 27.4.2006, blz. 22).

(4) Verordening (EU) nr. 805/2011 van de Commissie van 10 augustus 2011 tot vaststelling van gedetailleerde regels voor vergunningen en bepaalde certificaten van luchtverkeersleiders, overeenkomstig Verordening (EG) nr. 216/2008 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 206 van 11.8.2011, blz. 21).

(5) Uitvoeringsverordening (EU) nr. 923/2012 van de Commissie van 26 september 2012 tot vaststelling van gemeenschappelijke luchtverkeersregels en operationele bepalingen betreffende luchtvaartnavigatiediensten en -procedures en tot wijziging van Uitvoeringsverordening (EU) nr. 1035/2011 en Verordeningen (EG) nr. 1265/2007, (EG) nr. 1794/2006, (EG) nr. 730/2006, (EG) nr. 1033/2006 en (EU) nr. 255/2010 (PB L 281 van 13.10.2012, blz. 1).

BIJLAGE I

DEEL ATCO

VEREISTEN VOOR DE VERLENING VAN VERGUNNINGEN AAN LUCHTVERKEERSLEIDERS

SUBDEEL A

ALGEMENE VEREISTEN

ATCO.A.001 Toepassingsgebied

Dit deel, uiteengezet in deze bijlage, bevat de vereisten voor afgifte, intrekking en schorsing van vergunningen van leerling-luchtverkeersleider en vergunningen van luchtverkeersleider, de bijbehorende bevoegdverklaringen en aantekeningen, en de voorwaarden van geldigheid en gebruik ervan.

ATCO.A.005 Aanvraag voor de afgifte van vergunningen, bevoegdverklaringen en aantekeningen

a)	Een aanvraag voor de afgifte van vergunningen, bevoegdverklaringen en aantekeningen wordt bij de bevoegde autoriteit ingediend volgens de door die autoriteit vastgestelde procedure.

b)	Aanvragen voor afgifte van verdere bevoegdverklaringen of aantekeningen, herbevestiging of verlenging van aantekeningen, en voor herafgifte van vergunningen, worden ingediend bij de bevoegde autoriteit die de desbetreffende vergunning heeft afgegeven.

c)	De vergunning blijft eigendom van degene aan wie zij is afgegeven, tenzij de bevoegde autoriteit de vergunning intrekt. De houder ondertekent de vergunning.

d)	De vergunning moet alle relevante informatie met betrekking tot de door het document verleende rechten bevatten en moet beantwoorden aan de eisen van aanhangsel 1 van bijlage II.

ATCO.A.010 Inwisseling van vergunningen

Indien de houder de rechten van de vergunning wil uitoefenen in een lidstaat waarvoor de bevoegde autoriteit niet de instantie is die de vergunning heeft afgegeven, dient de houder een aanvraag in om de vergunning in te wisselen voor een vergunning die wordt afgegeven door de bevoegde autoriteit van de lidstaat waar de rechten zullen worden uitgeoefend overeenkomstig de door die autoriteit vastgestelde procedure, tenzij anders is bepaald in overeenkomsten tussen de lidstaten. Daartoe wisselen de autoriteiten alle informatie uit die nodig is om de vergunning te kunnen inwisselen overeenkomstig de procedures bedoeld in ATCO.AR.B.001 onder c).

b)	Om de vergunning te kunnen inwisselen en de rechten van de vergunning te kunnen uitoefenen in de andere lidstaat dan die van afgifte van de vergunning, moet de houder voldoen aan de eisen inzake taalvaardigheid van ATCO.B.030 die zijn vastgesteld door de respectieve lidstaat.

c)	In de nieuwe vergunning worden de bevoegdverklaringen, aantekeningen bij de bevoegdverklaringen, aantekeningen bij de vergunning en alle geldige eenheidsaantekeningen vermeld, alsook de datum van eerste afgifte en de vervaldatum, indien van toepassing.

Na ontvangst van de nieuwe vergunning dient de houder een aanvraag in zoals bedoeld in ATCO.A.005, samen met zijn of haar vergunning als luchtverkeersleider, om nieuwe bevoegdverklaringen, aantekeningen bij de bevoegdverklaringen, aantekeningen bij de vergunning of eenheidsaantekeningen te verkrijgen.

e)	De ingewisselde vergunning wordt teruggestuurd naar de autoriteit die haar had uitgegeven.

ATCO.A.015 Uitoefening van de rechten van vergunningen en tijdelijke ongeschiktheid

a)	De uitoefening van bij een vergunning verleende rechten is afhankelijk van de geldigheid van de bevoegdverklaringen, aantekeningen en het medisch certificaat.

Vergunninghouders oefenen de rechten van hun vergunning niet uit als zij niet zeker weten of zij die wel veilig kunnen uitoefenen. In dat geval stellen zij de betrokken verlener van luchtvaartnavigatiediensten onmiddellijk in kennis van hun tijdelijke onbekwaamheid om de rechten van hun vergunning uit te oefenen.

c)	Verleners van luchtvaartnavigatiediensten kunnen de houder van de vergunning tijdelijk onbekwaam verklaren als zij weet hebben van twijfel over de geschiktheid van de houder om de rechten van de vergunning veilig uit te oefenen.

Verleners van luchtvaartnavigatiediensten ontwikkelen en hanteren objectieve, transparante en niet-discriminerende procedures om houders in staat te stellen zich tijdelijk onbekwaam te verklaren voor uitoefening van de rechten van hun vergunning overeenkomstig punt b), om de vergunninghouder tijdelijk onbekwaam te verklaren overeenkomstig punt c), om de operationele gevolgen van gevallen van tijdelijke onbekwaamheid te beheren en om de bevoegde autoriteit te informeren zoals in die procedure is bepaald.

e)	De onderonder d) bedoelde procedures zijn opgenomen in het bekwaamhedenprogramma voor de eenheid overeenkomstig ATCO.B.025 onder a), punt 13.

ATCO.A.020 Intrekking en schorsing van vergunningen, bevoegdverklaringen en aantekeningen

a)	Vergunningen, bevoegdverklaringen en aantekeningen kunnen overeenkomstig ATCO.AR.D.005 worden geschorst of ingetrokken door de bevoegde autoriteit als de houder niet voldoet aan de vereisten van dit deel.

b)	Vergunninghouders van wie de vergunning is ingetrokken, geven de vergunning onmiddellijk terug aan de bevoegde autoriteit overeenkomstig de door die autoriteit vastgestelde administratieve procedures.

c)	Bij afgifte van een vergunning van luchtverkeersleider wordt de vergunning van leerling-luchtverkeersleider ingetrokken en moet deze worden teruggegeven aan de bevoegde autoriteit die de vergunning van luchtverkeersleider afgeeft.

SUBDEEL B

VERGUNNINGEN, BEVOEGDVERKLARINGEN EN AANTEKENINGEN

ATCO.B.001 Vergunning van leerling-luchtverkeersleider

Houders van een vergunning van leerling-luchtverkeersleider mogen onder toezicht van een instructeur voor opleidingen op de werkplek luchtverkeersleidingsdiensten verlenen overeenkomstig de bevoegdverklaring(en) en aantekening(en) bij de bevoegdverklaringen in hun vergunning, en zij mogen een opleiding volgen voor aantekening(en) bij hun bevoegdverklaringen.

Aanvragers van een vergunning van leerling-luchtverkeersleider:

1.	zijn achttien jaar of ouder;

2.	hebben bij een opleidingsorganisatie de initiële opleiding voltooid overeenkomstig de vereisten van bijlage III (deel ATCO.OR) die relevant zijn voor de bevoegdverklaring en, indien van toepassing, voor de aantekening bij de bevoegdverklaring, zoals bepaald in deel ATCO, subdeel D, afdeling 2;

3.	zijn in het bezit van een geldig medisch certificaat, en

4.	hebben blijk gegeven van een niveau van taalvaardigheid dat beantwoordt aan de vereisten van ATCO.B.030.

c)	In de vergunning van leerling-luchtverkeersleider worden de taalvaardigheidsaantekening(en) en ten minste één bevoegdverklaring vermeld en, indien van toepassing, één aantekening bij een bevoegdverklaring.

De houder van een vergunning van leerling-luchtverkeersleider die een jaar na afgifte van de vergunning nog niet is begonnen met het uitoefenen van de rechten van die vergunning of die deze rechten langer dan een jaar niet meer heeft uitgeoefend, kan een opleiding voor de eenheid in het kader van die bevoegdverklaring pas beginnen of voortzetten nadat een opleidingsorganisatie die beantwoordt aan de vereisten van bijlage III (deel ATCO.OR) en is gecertificeerd voor het geven van voor de bevoegdverklaring relevante initiële opleidingen, heeft beoordeeld of de houder nog voldoet aan de voor de bevoegdverklaring relevante vereisten en nadat de houder heeft voldaan aan eventueel uit die beoordeling voortvloeiende opleidingsvereisten.

ATCO.B.005 Vergunning van luchtverkeersleider

a)	Houders van een vergunning van luchtverkeersleider mogen luchtverkeersleidingsdiensten verlenen overeenkomstig de bevoegdverklaringen en aantekeningen bij de bevoegdverklaringen in hun vergunning, en zij mogen de rechten van die aantekeningen uitoefenen.

b)	In de rechten van een vergunning van luchtverkeersleider zijn die van een vergunning van leerling-luchtverkeersleider inbegrepen, zoals is beschreven in ATCO.B.001 onder a).

Aanvragers van een eerste vergunning van luchtverkeersleider:

1.	zijn in het bezit van een vergunning van leerling-luchtverkeersleider;

2.	hebben een cursus voor een eenheidsaantekening voltooid en zijn geslaagd voor de desbetreffende examens en beoordelingen overeenkomstig de vereisten van deel ATCO, subdeel D, afdeling 3;

3.	zijn in het bezit van een geldig medisch certificaat, en

4.	hebben blijk gegeven van een niveau van taalvaardigheid dat beantwoordt aan de vereisten van ATCO.B.030.

d)	De vergunning van luchtverkeersleider wordt gevalideerd door opname van een of meer bevoegdverklaringen en de relevante eenheidsaantekeningen en taalvaardigheidsaantekeningen waarvoor een opleiding met succes is voltooid.

De houder van een vergunning van luchtverkeersleider die een jaar na afgifte van de vergunning nog niet is begonnen met het uitoefenen van de rechten van een bevoegdverklaring mag pas beginnen met een opleiding voor de eenheid in het kader van die bevoegdverklaring nadat een opleidingsorganisatie die beantwoordt aan de vereisten van bijlage III (deel ATCO.OR) en die gecertificeerd is voor het geven van voor de bevoegdverklaring relevante initiële opleidingen, heeft beoordeeld of de houder nog voldoet aan de voor de bevoegdverklaring relevante vereisten en nadat de houder heeft voldaan aan eventueel uit die beoordeling voortvloeiende opleidingsvereisten.

ATCO.B.010 Bevoegdverklaringen van luchtverkeersleiders

Vergunningen bevatten een of meer van de volgende bevoegdverklaringen om aan te geven welk type dienst de houder mag verlenen:

1.	de bevoegdverklaring plaatselijke verkeersleiding visueel (Aerodrome Control Visual — ADV), die aangeeft dat de houder bevoegd is een luchtverkeersleidingsdienst te verlenen aan luchthavenverkeer op een luchthaven zonder gepubliceerde instrumentnaderings- of -vertrekprocedures;

de bevoegdverklaring plaatselijke verkeersleiding op instrumenten (Aerodrome Control Instrument — ADI), die aangeeft dat de houder bevoegd is een luchtverkeersleidingsdienst te verlenen aan luchthavenverkeer op een luchthaven met gepubliceerde instrumentnaderings- of -vertrekprocedures, en die vergezeld gaat van ten minste één van de aantekeningen als omschreven in ATCO.B.015(a);

3.	de bevoegdverklaring naderingsverkeersleiding procedureel (Approach Control Procedural — APP), die aangeeft dat de houder bevoegd is een luchtverkeersleidingsdienst te verlenen aan aankomende, vertrekkende of doorvliegende luchtvaartuigen zonder hulp van surveillanceapparatuur;

4.	de bevoegdverklaring naderingsverkeersleiding surveillance (Approach Control Surveillance — APS), die aangeeft dat de houder bevoegd is een luchtverkeersleidingsdienst te verlenen aan aankomende, vertrekkende of doorvliegende luchtvaartuigen met behulp van surveillanceapparatuur;

5.	de bevoegdverklaring algemene verkeersleiding procedureel (Area Control Procedural — ACP), die aangeeft dat de houder bevoegd is een luchtverkeersleidingsdienst te verlenen aan luchtvaartuigen zonder hulp van surveillanceapparatuur;

6.	de bevoegdverklaring algemene verkeersleiding surveillance (Area Control Surveillance — ACS), die aangeeft dat de vergunninghouder bevoegd is een luchtverkeersleidingsdienst te verlenen aan luchtvaartuigen met behulp van surveillanceapparatuur.

De houder van een bevoegdverklaring die gedurende een direct voorafgaande periode van vier of meer achtereenvolgende jaren de rechten van die bevoegdverklaring niet heeft uitgeoefend, kan pas beginnen met een opleiding voor de eenheid in het kader van die bevoegdverklaring nadat een opleidingsorganisatie die beantwoordt aan de vereisten van bijlage III bij deze verordening (deel ATCO.OR) en die gecertificeerd is voor het geven van voor de bevoegdverklaring relevante opleidingen, een beoordeling heeft uitgevoerd om te verifiëren of de houder nog voldoet aan de vereisten voor die bevoegdverklaring en nadat de houder heeft voldaan aan eventueel uit die beoordeling voortvloeiende opleidingsvereisten.

ATCO.B.015 Aantekeningen bij bevoegdverklaringen

Op de bevoegdverklaring plaatselijke verkeersleiding op instrumenten (Aerodrome Control Instrument, ADI) is ten minste één van de volgende aantekeningen aangebracht:

1.	de aantekening luchtverkeersleiding (Air Control — AIR), die aangeeft dat de houder bevoegd is luchtverkeersleiding te verlenen in de nabijheid van een luchthaven en op de start- en landingsbaan;

2.	de aantekening verkeersleiding aan grondverkeer (Ground Movement Control — GMC), die aangeeft dat de houder bevoegd is verkeersleiding aan grondverkeer te verlenen;

3.	de aantekening verkeerstorenleiding (Tower Control — TWR), die aangeeft dat de houder bevoegd is plaatselijke luchtverkeersleiding te verlenen. De TWR-aantekening omvat de rechten van de AIR- en GMC-aantekeningen;

de aantekening verkeersleiding met behulp van grondsurveillanceapparatuur (Ground Movement Surveillance — GMS), verleend als aanvulling op de GMC-aantekening of de TWR-aantekening, die aangeeft dat de houder bevoegd is verkeersleiding aan grondverkeer te verlenen met behulp van grondsurveillancesystemen;

5.	de aantekening plaatselijke verkeersleiding radar (Aerodrome Radar Control — RAD), verleend als aanvulling op de AIR-aantekening of de TWR-aantekening, die aangeeft dat de houder bevoegd is plaatselijke luchtverkeersleiding te verlenen met behulp van radarapparatuur.

De bevoegdverklaring naderingsverkeersleiding surveillance (Approach Control Surveillance — APS) kan een of meer van de volgende aantekeningen bevatten:

de aantekening precisienadering met radar (Precision Approach Radar — PAR), die aangeeft dat de houder bevoegd is om met behulp van precisienaderingsapparatuur vanaf de grond gecontroleerde precisienaderingen te verzorgen voor luchtvaartuigen in het laatste stadium van de nadering van de landingsbaan;

de aantekening nadering met surveillanceradar (Surveillance Radar Approach — SRA), die aangeeft dat de houder bevoegd is om met behulp van surveillanceapparatuur vanaf de grond gecontroleerde niet-precisienaderingen te verzorgen voor luchtvaartuigen in het laatste stadium van de nadering van de landingsbaan;

3.	de aantekening naderingsluchtverkeersleiding (Terminal Control — TCL), die aangeeft dat de houder bevoegd is om met behulp van surveillanceapparatuur luchtverkeersleidingsdiensten te verlenen voor luchtvaartuigen in een bepaald naderingsluchtverkeersleidingsgebied en/of aangrenzende sectoren.

c)	De bevoegdverklaring algemene verkeersleiding procedureel (Area Control Procedural — ACP) kan de aantekening oceaanverkeersleiding (Oceanic Control — OCN) bevatten, die aangeeft dat de houder bevoegd is om diensten te verlenen voor luchtvaartuigen in een oceaanluchtverkeersleidingsgebied.

De bevoegdverklaring algemene verkeersleiding surveillance (Area Control Surveillance — ACS) kan een van de volgende aantekeningen bevatten:

1.	de aantekening naderingsluchtverkeersleiding (Terminal Control — TCL), die aangeeft dat de houder bevoegd is om met behulp van surveillanceapparatuur diensten te verlenen voor luchtvaartuigen in een bepaald naderingsluchtverkeersleidingsgebied en/of aangrenzende sectoren;

2.	de aantekening oceaanverkeersleiding (Oceanic Control — OCN), die aangeeft dat de houder bevoegd is om diensten te verlenen voor luchtvaartuigen in een oceaanluchtverkeersleidingsgebied.

ATCO.B.020 Eenheidsaantekeningen

a)	De eenheidsaantekening geeft aan dat de houder bevoegd is om diensten te verlenen voor een bepaalde sector, groep van sectoren en/of werkplek onder verantwoordelijkheid van een luchtverkeersleidingseenheid.

b)	Aanvragers van een eenheidsaantekening hebben een cursus voor een eenheidsaantekening voltooid overeenkomstig de vereisten van deel ATCO, subdeel D, afdeling 3.

c)	Aanvragers van een eenheidsaantekening na inwisseling van een vergunning als bedoeld in ATCO.A.010, moeten niet alleen voldoen aan de onder b) genoemde vereisten maar bovendien ook aan de vereisten van ATCO.D.060 onder f).

d)	Voor luchtverkeersleiders die diensten verlenen aan luchtvaartuigen die vliegproeven uitvoeren, kan de bevoegde autoriteit naast de vereisten van punt b) aanvullende eisen stellen.

e)	De geldigheidsperiode van eenheidsaantekeningen is bepaald in het bekwaamhedenprogramma voor de eenheid. De geldigheidsperiode is maximaal drie jaar.

f)	De geldigheidsperiode van eenheidsaantekeningen voor eerste afgifte en verlenging begint uiterlijk dertig dagen na de datum waarop de beoordeling met succes is voltooid.

Eenheidsaantekeningen worden herbevestigd als:

1.	de aanvrager de rechten van de vergunning heeft uitgeoefend gedurende het minimumaantal uren dat is bepaald in het bekwaamhedenprogramma voor de eenheid;

2.	de aanvrager binnen de geldigheidsperiode van de eenheidsaantekening een herhalingscursus heeft gevolgd overeenkomstig het bekwaamhedenprogramma voor de eenheid;

3.	de bekwaamheid van de aanvrager maximaal drie maanden voor de vervaldatum van de eenheidsaantekening is beoordeeld overeenkomstig het bekwaamhedenprogramma voor de eenheid.

h)	Als is voldaan aan de vereisten van punt g), worden eenheidsaantekeningen herbevestigd binnen de drie maanden onmiddellijk voorafgaand aan de vervaldatum. In dat geval gaat de nieuwe geldigheidsperiode in op voornoemde vervaldatum.

i)	Bij herbevestiging van de eenheidsaantekening vóór de onder h) bedoelde periode, begint de geldigheidsperiode uiterlijk dertig dagen na de datum waarop de beoordeling met succes is voltooid, mits tevens is voldaan aan de vereisten van punt g), onder 1) en 2).

j)	Als een eenheidsaantekening vervalt, moet de houder van de vergunning de opleiding voor een eenheidsaantekening met succes voltooien om de aantekening te verlengen, overeenkomstig de vereisten van deel ATCO, subdeel D, afdeling 3.

ATCO.B.025 Bekwaamhedenprogramma voor de eenheid

Bekwaamhedenprogramma's voor de eenheid worden opgesteld door de verlener van luchtvaartnavigatiediensten en goedgekeurd door de bevoegde autoriteit. Het programma heeft minstens betrekking op de volgende elementen:

1.	de geldigheid van de eenheidsaantekening overeenkomstig ATCO.B.020 onder e);

2.	het toegestane maximum van de aaneengesloten periode waarin de rechten van een eenheidsaantekening niet worden uitgeoefend tijdens de geldigheidsperiode ervan. Deze periode mag hoogstens 90 kalenderdagen bedragen;

het minimumaantal uren voor het uitoefenen van de rechten van de eenheidsaantekening binnen een bepaalde periode die hoogstens 12 maanden mag bedragen, met het oog op ATCO.B.020 onder g), punt1. Voor instructeurs voor opleidingen op de werkplek die de rechten van de aantekening voor opleidingen op de werkplek uitoefenen, telt de tijd besteed aan het geven van opleiding mee voor hoogstens 50 % van de voor herbevestiging van de eenheidsaantekening vereiste uren;

4.	procedures in het geval de vergunninghouder niet voldoet aan de vereisten van punt a), onder 2) en 3);

5.	procedures voor het beoordelen van de bekwaamheid, waaronder beoordeling van de thema's van herhalingsopleidingen overeenkomstig ATCO.D.080 onder b);

6.	procedures voor de examinering van de theoretische kennis en inzichten die nodig zijn om de rechten van de bevoegdverklaringen en aantekeningen uit te oefenen;

7.	procedures om de thema's en subthema's, doelstellingen en opleidingsmethoden van de voortgezette opleiding vast te stellen;

8.	de minimumduur en -frequentie van de herhalingsopleiding;

9.	procedures voor de examinering van theoretische kennis en/of de beoordeling van tijdens de conversieopleiding verworven praktische vaardigheden, met inbegrip van minimumscores voor examens;

10.	procedures indien een kandidaat niet slaagt voor een examen of beoordeling, met inbegrip van de beroepsprocedures;

11.	kwalificaties, functies en verantwoordelijkheden van opleidingspersoneel;

12.	procedure om te waarborgen dat praktijkinstructeurs instructiemethoden hebben geoefend voor de procedures waarin les zal worden gegeven overeenkomstig ATCO.C.010 onder b), punt 3 en ATCO.C.030 onder b), punt 3;

13.	procedures voor het melden en beheren van gevallen van tijdelijke onbekwaamheid om de rechten van een vergunning uit te oefenen, evenals voor het in kennis stellen van de bevoegde autoriteit overeenkomstig ATCO.A.015 onder d);

14.	vaststelling van bij te houden gegevens in verband met voortgezette opleiding en beoordelingen, overeenkomstig ATCO.AR.B.015;

15.	procedure en redenen voor herbeoordeling en wijziging van het bekwaamhedenprogramma voor de eenheid en de indiening ervan bij de bevoegde autoriteit. De herbeoordeling van het bekwaamhedenprogramma voor de eenheid vindt ten minste elke drie jaar plaats.

Om te voldoen aan het vereiste van punt a), onder 3), houden verleners van luchtvaartnavigatiediensten gegevens bij over de uren tijdens dewelke elke vergunninghouder de rechten van zijn/haar eenheidsaantekening uitoefent in het kader van werkzaamheden in sectoren, groepen van sectoren en/of werkplekken in de luchtverkeersleidingseenheid en verstrekken zij die gegevens aan de bevoegde autoriteiten en de houder wanneer hun daarom wordt verzocht.

Bij het vaststellen van de in punt a), onder 4) en 13), bedoelde procedures, zorgen verleners van luchtvaartnavigatiediensten ervoor dat mechanismen worden toegepast om een billijke behandeling van vergunninghouders te waarborgen wanneer verlenging van de geldigheid van hun aantekeningen niet mogelijk is.

ATCO.B.030 Taalvaardigheidsaantekening

Luchtverkeersleiders en leerling-luchtverkeersleiders mogen de rechten van hun vergunning alleen uitoefenen als zij in het bezit zijn van een geldige aantekening voor vaardigheid in de Engelse taal en, indien van toepassing, in de taal/talen die door de lidstaat is/zijn vereist om redenen van veiligheid in de luchtverkeersleidingseenheid, zoals bekendgemaakt in de luchtvaartinlichtingenaankondigingen. In de taalvaardigheidsaantekening zijn de talen, vaardigheidsniveaus en vervaldata vermeld.

b)	Het niveau van taalvaardigheid wordt bepaald overeenkomstig de beoordelingsschaal in aanhangsel 1 van bijlage I.

Om in aanmerking te komen voor een taalvaardigheidsaantekening moet de aanvrager aantonen de betrokken taal te beheersen op operationeel niveau (niveau vier) of hoger volgens de onder b) bedoelde beoordelingsschaal.

Dat betekent dat de aanvrager:

1.	doeltreffend kan communiceren in situaties waarbij alleen de stem hoorbaar is (telefoon/radiotelefoon) of in face-to-facegesprekken;

2.	accuraat en duidelijk kan communiceren over algemene, concrete en werkgerelateerde onderwerpen;

3.	passende communicatiestrategieën kan gebruiken om boodschappen uit te wisselen en om misverstanden in het algemeen en in de werksituatie te herkennen en op te lossen;

4.	met goed gevolg en redelijk gemak de taalproblemen oplost die optreden wanneer zich complicaties of onverwachte gebeurtenissen voordoen in een gewone werksituatie of een communicatieve taak waarmee hij of zij vertrouwd is, en

5.	een taalvariant of accent kan gebruiken waarmee hij/zij verstaanbaar is voor de luchtvaartgemeenschap.

Onverminderd punt c) kan de verlener van luchtvaartnavigatiediensten een hoger niveau (niveau 5) van de beoordelingsschaal voor taalvaardigheid in aanhangsel 1 van bijlage I eisen indien de operationele omstandigheden van de desbetreffende bevoegdverklaring of aantekening om dwingende veiligheidsredenen een hoger niveau rechtvaardigen. Deze eis moet niet-discriminerend, evenredig en transparant zijn, objectief worden gerechtvaardigd door de verlener van luchtvaartnavigatiediensten die het hogere niveau van taalvaardigheid wil toepassen en worden goedgekeurd door de bevoegde autoriteit.

e)	Als bewijs van taalvaardigheid wordt een certificaat met het resultaat van de beoordeling uitgereikt.

ATCO.B.035 Geldigheid van de taalvaardigheidsaantekening

De geldigheidsduur van de taalvaardigheidsaantekening hangt af van het overeenkomstig aanhangsel 1 van deze verordening bepaalde niveau en is als volgt:

1.	voor operationeel niveau (niveau vier), drie jaar vanaf de datum van de beoordeling, of

2.	voor het hogere niveau (niveau vijf), zes jaar vanaf de datum van beoordeling;

voor het niveau uitstekend (niveau zes):

i)	negen jaar vanaf de datum van de beoordeling, voor de Engelse taal;

ii)	onbeperkt, voor iedere andere in ATCO.B.030 onder a) bedoelde taal.

b)	De geldigheidsduur van taalvaardigheidsaantekeningen voor eerste afgifte en verlenging begint uiterlijk dertig dagen na de datum waarop de beoordeling van de taalvaardigheid met succes is voltooid.

c)	Taalvaardigheidsaantekeningen worden herbevestigd bij een succesvolle beoordeling van de taalvaardigheid in de drie maanden onmiddellijk voorafgaand aan de vervaldatum. In dat geval gaat de nieuwe geldigheidsperiode in op voornoemde vervaldatum.

d)	Als de taalvaardigheidsaantekening wordt herbevestigd vóór de onder c) genoemde periode, begint de geldigheidsperiode uiterlijk dertig dagen na de datum waarop de beoordeling van de taalvaardigheid met succes is voltooid.

e)	Als de geldigheid van een taalvaardigheidsaantekening verstrijkt, moet de taalvaardigheid van de vergunninghouder met succes worden beoordeeld om zijn/haar aantekening te laten verlengen.

ATCO.B.040 Beoordeling van de taalvaardigheid

Voor de beoordeling van de taalvaardigheid wordt een door de bevoegde autoriteit goedgekeurde methode gehanteerd, bestaande uit:

1.	het proces van beoordeling;

2.	de kwalificatie van de beoordelaars;

3.	de beroepsprocedure.

b)	Organen die de taalvaardigheid beoordelen, voldoen aan de door de bevoegde autoriteiten gestelde eisen, overeenkomstig ATCO.AR.A.010.

ATCO.B.045 Taalopleiding

Om te waarborgen dat de taalvaardigheid van luchtverkeersleiders op het vereiste niveau blijft, voorzien verleners van luchtvaartnavigatiediensten in taalopleidingen voor:

1.	houders van een taalvaardigheidsaantekening op operationeel niveau (niveau vier);

2.	vergunninghouders die niet in de gelegenheid zijn om hun taalvaardigheid op peil te houden door regelmatige toepassing.

b)	Taalopleiding kan ook worden aangeboden in de vorm van voortgezette opleiding.

SUBDEEL C

VEREISTEN VOOR INSTRUCTEURS EN BEOORDELAARS

AFDELING 1

Instructeurs

ATCO.C.001 Theorie-instructeurs

a)	Theorieopleidingen worden uitsluitend gegeven door instructeurs met de vereiste kwalificaties.

Een theorie-instructeur heeft de vereiste kwalificaties als hij/zij:

1.	een vergunning als luchtverkeersleider en/of een voor het betrokken onderwerp relevante beroepskwalificatie heeft en/of tegenover de opleidingsorganisatie heeft aangetoond te beschikken over passende kennis en ervaring;

2.	tegenover de opleidingsorganisatie heeft aangetoond te beschikken over instructievaardigheden.

ATCO.C.005 Praktijkinstructeurs

Praktijkopleidingen worden uitsluitend gegeven door houders van een vergunning als luchtverkeersleider met een aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek of een aantekening voor synthetische opleidingstoestellen.

ATCO.C.010 Rechten van instructeurs voor opleidingen op de werkplek

Houders van een aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek zijn bevoegd tot het geven van praktijkopleiding en het toezien op operationele werkplekken waarvoor zij een geldige eenheidsaantekening hebben, en op synthetische opleidingstoestellen waarvoor zij bevoegdverklaringen hebben.

Houders van een aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek oefenen de bij die aantekening behorende rechten alleen uit als zij:

1.	het recht van de bevoegdverklaring in verband met de te geven opleiding ten minste twee jaar hebben uitgeoefend;

2.	het recht van de geldige eenheidsaantekening in verband met de te geven opleiding hebben uitgeoefend gedurende een onmiddellijk voorafgaande periode van ten minste zes maanden;

3.	ervaring hebben met instructievaardigheden voor de procedures waarin zij les gaan geven.

c)	De bevoegde autoriteit kan op verzoek van de opleidingsorganisatie de onder b), onder 1, bedoelde periode inkorten tot niet minder dan een jaar.

ATCO.C.015 Aanvraag van een aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek

Aanvragers van een aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek:

a)	hebben een vergunning als luchtverkeersleider met een geldige eenheidsaantekening;

b)	hebben gedurende een periode van minimaal twee jaar onmiddellijk voorafgaand aan de aanvraag de rechten van een vergunning als luchtverkeersleider uitgeoefend; De bevoegde autoriteit kan deze periode op verzoek van de opleidingsorganisatie inkorten tot niet minder dan een jaar, en

c)	hebben in het jaar onmiddellijk voorafgaand aan de aanvraag de vereiste kennis en pedagogische vaardigheden verworven middels een cursus praktische instructiemethoden en zijn op passende wijze beoordeeld.

ATCO.C.020 Geldigheid van de aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek

a)	De aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek is drie jaar geldig.

b)	De houder kan de aantekening laten herbevestigen door de herhalingscursus praktische instructievaardigheden te volgen tijdens de geldigheidsperiode van de aantekening, mits wordt voldaan aan de vereisten van ATCO.C.015 onder a) en b).

Als een aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek is verlopen, kan de houder de aantekening laten verlengen door:

1.	een herhalingscursus praktische instructievaardigheden te volgen, en

2.	te slagen voor de bekwaamheidsbeoordeling als praktijkinstructeur

in het jaar voorafgaand aan de aanvraag van verlenging, mits wordt voldaan aan de vereisten van ATCO.C.015 onder a) en b).

d)	Bij eerste afgifte en verlenging begint de geldigheidsperiode uiterlijk dertig dagen na de datum waarop de beoordeling met succes is voltooid.

e)	Als niet wordt voldaan aan de vereisten van ATCO.C.015 onder a) en b), kan de aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek worden ingewisseld voor een aantekening voor synthetische opleidingstoestellen, mits naleving van de vereisten van ATCO.C.040 onder b) en c) is gewaarborgd.

ATCO.C.025 Tijdelijke machtiging als instructeur voor opleidingen op de werkplek

a)	Indien naleving van de vereisten van ATCO.C.010 onder b), punt 2 niet mogelijk is, kan de bevoegde autoriteit een tijdelijke machtiging als instructeur voor opleidingen op de werkplek verlenen op grond van een door de verlener van luchtvaartnavigatiediensten gepresenteerde veiligheidsanalyse.

b)	De onder a) bedoelde tijdelijke machtiging als instructeur voor opleidingen op de werkplek kan worden afgegeven aan houders van een geldige aantekening voor het geven van opleidingen op de werkplek die is afgegeven overeenkomstig ATCO.C.015.

De onder a) bedoelde tijdelijke bevoegdheid als instructeur voor opleidingen op de werkplek is beperkt tot de opleiding die nodig is in verband met een uitzonderlijke situatie en is geldig gedurende maximaal één jaar of, indien dit korter is, tot de vervaldatum van de aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek die is afgegeven overeenkomstig ATCO.C.015.

ATCO.C.030 Rechten van instructeurs voor synthetische opleidingstoestellen

Houders van een aantekening voor instructeur voor synthetische opleidingstoestellen mogen praktijkopleidingen geven op synthetische opleidingstoestellen voor:

1.	onderwerpen van praktische aard tijdens de initiële opleiding;

2.	opleidingen voor de eenheid anders dan op de werkplek, en

3.	voortgezette opleidingen.

Instructeurs voor synthetische opleidingstoestellen die leerlingen voorbereiden op een opleiding op de werkplek moeten houder van de relevante eenheidsaantekening zijn of zijn geweest.

Houders van een aantekening voor instructeur voor synthetische opleidingstoestellen oefenen de rechten van de aantekening alleen uit als zij:

1.	minimaal twee jaar ervaring hebben met de bevoegdverklaring in verband met de te geven opleiding;

2.	hebben aangetoond bekend te zijn met actuele operationele praktijken;

3.	ervaring hebben met instructievaardigheden voor de procedures waarin zij les gaan geven.

Onverminderd punt b), onder 1),

1.	is voor de basisopleiding iedere bevoegdverklaring geschikt.

In het kader van een opleiding voor een bevoegdverklaring opleiding kan worden voorzien in opleiding voor specifieke en operationele taken door een houder van een aantekening voor instructeur voor synthetische opleidingstoestellen die houder is van een bevoegdverklaring die relevant is voor die specifieke en operationele taak.

ATCO.C.035 Aanvraag van een aantekening voor instructeur voor synthetische opleidingstoestellen

Aanvragers van een aantekening voor instructeur voor synthetische opleidingstoestellen:

a)	hebben gedurende ten minste twee jaar de rechten van een vergunning als luchtverkeersleider uitgeoefend, ongeacht de bevoegdverklaring, en

b)	hebben in het jaar onmiddellijk voorafgaand aan de aanvraag de vereiste kennis en pedagogische vaardigheden verworven middels een cursus praktische instructiemethoden met theoretische en praktische technieken, en zijn op passende wijze beoordeeld.

ATCO.C.040 Geldigheid van een aantekening voor instructeur voor synthetische opleidingstoestellen

a)	De aantekening voor instructeur voor synthetische opleidingstoestellen is drie jaar geldig.

b)	De aantekening voor instructeur voor synthetische opleidingstoestellen kan worden herbevestigd door met succes de herhalingscursus praktische instructievaardigheden en actuele operationele praktijken te voltooien te tijdens de geldigheidsperiode van de aantekening.

Als de aantekening is verlopen, kan ze worden verlengd door:

1.	een herhalingsopleiding praktische instructievaardigheden en actuele operationele praktijken te volgen, en

2.	te slagen voor de bekwaamheidsbeoordeling als praktijkinstructeur

in het jaar onmiddellijk voorafgaand aan de aanvraag van verlenging.

d)	Bij eerste afgifte en verlenging begint de geldigheidsperiode van de aantekening voor instructeur voor synthetische opleidingstoestellen uiterlijk dertig dagen na de datum waarop de beoordeling met succes is voltooid.

AFDELING 2

Beoordelaars

ATCO.C.045 Rechten van beoordelaars

a)	Beoordelingen worden uitsluitend uitgevoerd door houders van de desbetreffende aantekening.

Houders van een aantekening voor beoordelaar zijn bevoegd voor het uitvoeren van beoordelingen:

1.	tijdens de initiële opleiding voor de afgifte van een vergunning als leerling-luchtverkeersleider of voor de afgifte van een nieuwe bevoegdverklaring en/of aantekening bij de bevoegdverklaring, indien van toepassing;

2.	van eerder verworven bekwaamheid in de zin van ATCO.B.001 onder d), en ATCO.B.010 onder b);

3.	van leerling-luchtverkeersleiders voor afgifte van een eenheidsaantekening en aantekeningen bij bevoegdverklaringen, indien van toepassing;

4.	van luchtverkeersleiders voor afgifte van een eenheidsaantekening en aantekeningen bij bevoegdverklaringen, indien van toepassing, alsook voor herbevestiging en verlenging van een eenheidsaantekening;

5.	van kandidaat-praktijkinstructeurs of kandidaat-beoordelaars als naleving van de vereisten van punt d), onder 2 tot en met 4, is gewaarborgd.

Houders van een aantekening voor beoordelaar oefenen de rechten van de aantekening alleen uit als zij:

1.	minimaal twee jaar ervaring hebben met de bevoegdverklaring en aantekening(en) bij de bevoegdverklaring in verband met de te verrichten beoordeling;

2.	hebben aangetoond bekend te zijn met actuele operationele praktijken.

In aanvulling op de vereisten van punt c) geldt dat houders van een aantekening voor beoordelaar de rechten van de aantekening alleen mogen uitoefenen:

1.	voor beoordelingen die leiden tot de afgifte, herbevestiging en verlenging van een eenheidsaantekening, als zij in een onmiddellijk voorafgaande periode van ten minste één jaar tevens in bezit waren van de eenheidsaantekening in verband met de beoordeling;

voor het beoordelen van de bekwaamheid in verband met de afgifte of verlenging van een aantekening voor instructeur voor synthetische opleidingstoestellen, als zij in het bezit zijn van een aantekening voor instructeur voor synthetische opleidingstoestellen of aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek en de rechten van die aantekening ten minste drie jaar hebben uitgeoefend;

voor het beoordelen van de bekwaamheid in verband met de afgifte of verlenging van een aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek, als zij in het bezit zijn van een aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek en de rechten van die aantekening ten minste drie jaar hebben uitgeoefend;

4.	voor het beoordelen van de bekwaamheid in verband met de afgifte of verlenging van een aantekening voor beoordelaars, als zij de rechten van die aantekening ten minste drie jaar hebben uitgeoefend.

Voor beoordelingen met het oog op de afgifte en verlenging van een eenheidsaantekening, en om te zorgen voor toezicht op de operationele werkomgeving, moet de beoordelaar tevens een aantekening voor instructeur voor opleidingen op de werkplek hebben of moet er een instructeur voor opleidingen op de werkplek met de voor de beoordeling relevante geldige eenheidsaantekening aanwezig zijn.

ATCO.C.050 Gevestigde belangen

Beoordelaars voeren beoordelingen niet uit als hun objectiviteit in het gedrang kan zijn.

ATCO.C.055 Aanvraag van een aantekening voor beoordelaar

Aanvragers van een aantekening voor beoordelaar:

a)	hebben de rechten van een vergunning als luchtverkeersleider gedurende minimaal twee jaar uitgeoefend, en

b)	hebben in het jaar onmiddellijk voorafgaand aan de aanvraag een cursus beoordelaar voltooid tijdens dewelke de vereiste kennis en vaardigheden zijn aangeleerd met theoretische en praktische methoden, en zijn op passende wijze beoordeeld.

ATCO.C.060 Geldigheid van de aantekening voor beoordelaar

a)	De aantekening voor beoordelaar is drie jaar geldig.

b)	De aantekening voor beoordelaar kan worden herbevestigd door met succes de herhalingsopleiding beoordelingsvaardigheden en actuele operationele praktijken te voltooien te tijdens de geldigheidsperiode van de aantekening.

Als de aantekening voor beoordelaar is verlopen, kan de houder de aantekening laten verlengen door:

1.	een herhalingsopleiding beoordelingsvaardigheden en actuele operationele praktijken te volgen, en

2.	te slagen voor de bekwaamheidsbeoordeling als beoordelaar

in het jaar onmiddellijk voorafgaand aan de aanvraag van verlenging.

d)	In geval van eerste afgifte en verlenging begint de geldigheidsperiode van de aantekening voor beoordelaar uiterlijk dertig dagen na de datum waarop de beoordeling met succes is voltooid.

ATCO.C.065 Tijdelijke machtiging als beoordelaar

Wanneer niet aan de vereiste in ATCO.C.045 onder d), punt 1 kan worden voldaan, mag de bevoegde autoriteit toestaan dat houders van een aantekening voor beoordelaar die is afgegeven overeenkomstig ATCO.C.055 de in ATCO.C.045 onder b), punten 3 en 4 vermelde beoordelingen uitvoert in het geval van buitengewone omstandigheden of om de onafhankelijkheid van de beoordeling te garanderen, op voorwaarde dat voldaan is aan de vereisten in de punten b) en c).

In het geval van buitengewone omstandigheden moet de houder van de aantekening voor beoordelaar ook houder zijn van een eenheidsaantekening met de bijbehorende bevoegdverklaring en, indien van toepassing, aantekening bij de bevoegdverklaring, die relevant is voor de beoordeling gedurende een onmiddellijk voorafgaande periode van ten minste één jaar. De machtiging is beperkt tot de beoordelingen die nodig zijn om de buitengewone omstandigheden te dekken en mag niet langer geldig zijn dan één jaar of de geldigheidsperiode van de overeenkomstig ATCO.C.055 afgegeven, aantekening voor beoordelaar, indien deze minder lang is.

Om de onafhankelijkheid van de beoordeling te garanderen, moet de houder van de aantekening voor beoordelaar om redenen van terugkerende aard ook houder zijn van een eenheidsaantekening met de bijbehorende bevoegdverklaring en, indien van toepassing, aantekening bij de bevoegdverklaring, die relevant is voor de beoordeling gedurende een onmiddellijk voorafgaande periode van ten minste één jaar. De geldigheidsperiode van de machtiging wordt door de bevoegde autoriteit vastgesteld, maar mag niet langer zijn dan de geldigheid van de overeenkomstig ATCO.C.055 afgegeven aantekening voor beoordelaar.

d)	Voor de afgifte van een tijdelijke machtiging voor beoordelaar, zoals vermeld in de punten b) en c), mag de bevoegde autoriteit verlangen dat een veiligheidsanalyse wordt ingediend door de verlener van luchtvaartnavigatiediensten.

SUBDEEL D

OPLEIDING VAN LUCHTVERKEERSLEIDERS

AFDELING 1

Algemene eisen

ATCO.D.001 Doelstellingen van opleidingen van luchtverkeersleiders

Opleidingen van luchtverkeersleiders omvatten het geheel van theoretische cursussen, praktijkoefeningen, met inbegrip van simulatie, en opleiding op de werkplek om de vaardigheden te verwerven en te behouden die nodig zijn voor een veilige, ordelijke en vlotte verlening van luchtverkeersleidingsdiensten.

ATCO.D.005 Typen opleiding van luchtverkeersleiders

Opleidingen van luchtverkeersleiders bestaan uit de volgende typen:

de initiële opleiding, die leidt tot de afgifte van een vergunning van leerling-luchtverkeersleider of de afgifte van een aanvullende bevoegdverklaring en, indien van toepassing, een aantekening bij de bevoegdverklaring, omvattende

i) „basisopleiding”: theorie- en praktijkopleiding die basiskennis en praktische vaardigheden in verband met elementaire operationele procedures bijbrengt;

ii) „opleiding voor een bevoegdverklaring”: theorie- en praktijkopleiding die de kennis en praktische vaardigheden bijbrengt voor een bepaalde bevoegdverklaring en, indien van toepassing, een aantekening bij de bevoegdverklaring;

opleiding voor de eenheid, die leidt tot de afgifte van een vergunning als luchtverkeersleider, de afgifte van een aantekening bij een bevoegdverklaring, de validering van een of meer bevoegdverklaringen of aantekeningen bij de bevoegdverklaring(en) en/of de afgifte of verlenging van een eenheidsaantekening. De opleiding voor de eenheid kent de volgende fasen:

i)	de overgangsfase, die overwegend is bedoeld voor het bijbrengen van kennis en begrip van locatiespecifieke operationele procedures en taakspecifieke aspecten, en

ii)

de werkplekfase, die de laatste fase van de opleiding voor de eenheid vormt en die dient om reeds verworven routinewerkzaamheden en vaardigheden die verband houden met het werk, onder toezicht van een gekwalificeerde instructeur voor opleidingen op de werkplek in de praktijk te integreren in een situatie met echt verkeer.

iii)

Naast het bepaalde onder i) en ii) is voor eenheidsaantekeningen die betrekking hebben op situaties met complex en druk verkeer een voorafgaande fase van opleiding op de werkplek vereist ter verbetering van de reeds verworven routinewerkzaamheden en vaardigheden en ter voorbereiding op situaties met echt verkeer die in die eenheid kunnen optreden;

voortgezette opleiding, die is bedoeld om te zorgen voor blijvende geldigheid van de aantekeningen op de vergunningen en die bestaat uit:

i)	herhalingsopleiding;

ii)	conversieopleiding, in voorkomend geval.

In aanvulling op de onder a) bedoelde soorten opleidingen kunnen luchtverkeersleiders de volgende opleidingen volgen:

1.	opleiding voor praktijkinstructeurs, die leidt tot de afgifte, herbevestiging of verlenging van een aantekening voor opleidingen voor instructeur op de werkplek of een aantekening voor synthetische opleidingstoestellen;

2.	opleiding voor beoordelaars, die leidt tot de afgifte, herbevestiging of verlenging van een aantekening voor beoordelaar.

AFDELING 2

Vereisten van de initiële opleiding

ATCO.D.010 Opbouw van de initiële opleiding

De initiële opleiding, die is bedoeld voor aanvragers van een vergunning van leerling-luchtverkeersleider of een aanvullende bevoegdverklaring en/of, indien van toepassing, een aantekening bij de bevoegdverklaring, omvat:

1.	een basisopleiding, waarin alle onderwerpen, thema's en subthema's uit aanhangsel 2 van deze verordening worden behandeld, en

een opleiding voor een bevoegdverklaring, waarin de onderwerpen, thema's en subthema's van minstens een van de volgende bevoegdverklaringen worden behandeld:

i)	plaatselijke verkeersleiding visueel (Aerodrome Control Visual — ADV), bepaald in aanhangsel 3 van bijlage I;

ii)	plaatselijke verkeersleiding op instrumenten met aantekening verkeerstorenleiding (Aerodrome Control Instrument for Tower — ADI TWR), bepaald in aanhangsel 4 van bijlage I;

iii)	naderingsverkeersleiding procedureel (Approach Control Procedural — APP), bepaald in aanhangsel 5 van bijlage I;

iv)	algemene verkeersleiding procedureel (Approach Control Procedural — APP), bepaald in aanhangsel 6 van bijlage I;

v)	naderingsverkeersleiding surveillance (Approach Control Surveillance — APS), bepaald in aanhangsel 7 van bijlage I;

vi)	algemene verkeersleiding surveillance (Area Control Surveillance — ACS), bepaald in aanhangsel 8 van bijlage I.

b)	Opleidingen voor een aanvullende bevoegdverklaring bestaan uit de onderwerpen, thema's en subthema's die van toepassing zijn op minstens een van de in punt a), onder 2), vastgestelde bevoegdverklaringen.

c)	Opleidingen voor herbevestiging van een bevoegdverklaring na een onvoldoende beoordeling van eerder verworven bekwaamheid overeenkomstig ATCO.B.010 onder b) worden aangepast aan het resultaat van die beoordeling.

d)	Opleidingen voor een aantekening bij een bevoegdverklaring anders dan ATCO.B.015 onder a), punt 3 bestaan uit onderwerpen, thema's en subthema's die zijn ontwikkeld door de opleidingsorganisatie en goedgekeurd als onderdeel van de opleiding.

e)	In basisopleidingen en/of opleidingen voor een bevoegdverklaring kunnen onderwerpen, thema's en subthema's worden opgenomen die aanvullend of specifiek zijn voor het functionele luchtruimblok (FAB) of de nationale omgeving.

ATCO.D.015 Plan voor initiële opleiding

Een plan voor initiële opleiding wordt opgesteld door de opleidingsorganisatie en goedgekeurd door de bevoegde autoriteit. Het moet in elk geval het volgende omvatten:

a)	de opbouw van de gegeven initiële opleiding overeenkomstig ATCO.D.010;

b)	de structuur van de gegeven initiële opleiding overeenkomstig ATCO.D.020 onder b);

c)	het proces voor het geven van de initiële opleiding;

d)	de opleidingsmethoden;

e)	de minimum- en maximumduur van de initiële opleiding;

f)	met betrekking tot ATCO.D.010 onder b), het proces voor het aanpassen van de initiële opleiding om rekening te houden met een voltooide basisopleiding;

g)	processen voor examinering en beoordeling overeenkomstig ATCO.D.025 en ATCO.D.035, evenals prestatiedoelstellingen overeenkomstig ATCO.D.030 en ATCO.D.040;

h)	kwalificaties, functies en verantwoordelijkheden van opleidingspersoneel;

i)	proces voor vroegtijdige beëindiging van de opleiding;

j)	het beroepsproces;

k)	vaststelling van bij te houden gegevens in verband met de initiële opleiding;

l)	proces en redenen voor herbeoordeling en wijziging van het plan voor de initiële opleiding en de indiening ervan bij de bevoegde autoriteit. De herbeoordeling van het plan voor de initiële opleiding vindt ten minste elke drie jaar plaats.

ATCO.D.020 Basisopleidingen en opleidingen voor bevoegdverklaringen

a)	Basisopleidingen en opleidingen voor bevoegdverklaringen worden gegeven als afzonderlijke of als geïntegreerde cursussen.

b)	Cursussen van basisopleidingen en opleidingen voor bevoegdverklaringen of een geïntegreerde initiële opleiding worden ontwikkeld en gegeven door opleidingsorganisaties en goedgekeurd door de bevoegde autoriteit.

Bij initiële opleidingen in de vorm van een geïntegreerde cursus wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen examinering en beoordeling voor:

1.	basisopleiding, en

2.	elke opleiding voor een bevoegdverklaring.

d)	Voltooiing van de initiële opleiding of opleiding voor afgifte van een aanvullende bevoegdverklaring wordt aangetoond met een door de opleidingsorganisatie afgegeven certificaat.

e)	Voltooiing van de basisopleiding wordt aangetoond met een certificaat dat op verzoek van de aanvrager wordt afgegeven door de opleidingsorganisatie.

ATCO.D.025 Examinering en beoordeling van de basisopleiding

a)	Examinering en beoordeling van theoretische kennis maakt deel uit van de basisopleiding.

b)	Een kandidaat slaagt voor een theoretisch examen bij een score van minstens 75 % van de punten die voor dat examen kunnen worden behaald.

c)	Beoordelingen van prestatiedoelstellingen zoals vermeld in ATCO.D.030 worden uitgevoerd op een opleidingstoestel voor delen van taken of een simulator.

d)	Een kandidaat slaagt voor een beoordeling als hij of zij consequent blijk geeft van de vereiste prestaties zoals vermeld in ATCO.D.030 en het gedrag vertoont dat verlangd wordt voor veilige activiteiten in de luchtverkeersleidingsdienst.

ATCO.D.030 Prestatiedoelstellingen van de basisopleiding

Bij beoordelingen worden de volgende prestatiedoelstellingen geëvalueerd:

a)	de apparatuur op de werkplek controleren en gebruiken;

b)	overzicht van de situatie verkrijgen en houden door het verkeer te bewaken en luchtvaartuigen te identificeren, wanneer dat van toepassing is;

c)	scherm(en) met vluchtgegevens bewaken en bijwerken;

d)	een permanente radiowacht op de juiste frequentie houden;

e)	de juiste toestemmingen, aanwijzingen en informatie geven aan het verkeer;

f)	goedgekeurd jargon gebruiken;

g)	doeltreffend communiceren;

h)	separatie toepassen;

i)	in voorkomende gevallen coördinatie toepassen;

j)	de voorgeschreven procedures toepassen voor het gesimuleerde luchtruim;

k)	potentiële conflicten tussen luchtvaartuigen ontdekken;

l)	prioriteit van acties in aanmerking nemen;

m)	de juiste separatiemethoden kiezen.

ATCO.D.035 Examinering en beoordeling van opleidingen voor bevoegdverklaringen

a)	Examinering en beoordeling maken deel uit van de opleiding voor een bevoegdverklaring.

b)	Een kandidaat slaagt voor een theoretisch examen bij een score van minstens 75 % van de punten die voor dat examen kunnen worden behaald.

c)	Bij beoordelingen worden de in ATCO.D.040 beschreven prestatiedoelstellingen voor opleidingen voor bevoegdverklaringen geëvalueerd.

d)	Beoordelingen worden uitgevoerd op een simulator.

e)	Een kandidaat slaagt voor een beoordeling als hij of zij consequent blijk geeft van de vereiste prestaties zoals beschreven in ATCO.D.040 en het gedrag vertoont dat vereist is voor veilige activiteiten in de luchtverkeersleidingsdienst.

ATCO.D.040 Prestatiedoelstellingen van opleidingen voor bevoegdverklaringen

a)	Voor elke opleiding voor een bevoegdverklaring worden prestatiedoelstellingen en taken bij die doelstellingen bepaald.

Om te voldoen aan de prestatiedoelstellingen, moet de kandidaat:

1.	aantonen luchtverkeer zodanig te kunnen beheren dat een veilige, geordende en vlotte dienstverlening is gewaarborgd, en

2.	kunnen omgaan met situaties met complex en druk verkeer.

Naast het bepaalde onder punt b) wordt met prestatiedoelstellingen voor de bevoegdverklaringen plaatselijke verkeersleiding visueel (ADV) en plaatselijke verkeersleiding op instrumenten (ADI) gewaarborgd dat kandidaten:

1.	doeltreffend omgaan met de werklast en luchtverkeersdiensten verlenen op een bepaald verantwoordelijkheidsgebied van de luchthaven, en

2.	technieken en operationele procedures voor plaatselijke verkeersleiding toepassen op het luchthavenverkeer.

Naast het bepaalde onder punt b) wordt met prestatiedoelstellingen voor de bevoegdverklaring naderingsverkeersleiding procedureel (APP) gewaarborgd dat kandidaten:

1.	doeltreffend omgaan met de werklast en luchtverkeersdiensten verlenen op een bepaald verantwoordelijkheidsgebied van de naderingsverkeersleiding, en

2.	naderingsverkeersleiding zonder surveillanceapparatuur, planningstechnieken en operationele procedures toepassen voor aankomend, blijvend, vertrekkend en doorvliegend verkeer.

Naast het bepaalde onder punt b) wordt met prestatiedoelstellingen voor de bevoegdverklaring naderingsverkeersleiding surveillance (APS) gewaarborgd dat kandidaten:

1.	doeltreffend omgaan met de werklast en luchtverkeersdiensten verlenen op een bepaald verantwoordelijkheidsgebied van de naderingsverkeersleiding, en

2.	naderingsverkeersleiding met surveillanceapparatuur, planningstechnieken en operationele procedures toepassen voor aankomend, blijvend, vertrekkend en doorvliegend verkeer.

Naast het bepaalde onder punt b) wordt met prestatiedoelstellingen voor de bevoegdverklaring algemene verkeersleiding procedureel (ACP) gewaarborgd dat kandidaten:

1.	doeltreffend omgaan met de werklast en luchtverkeersdiensten verlenen op een bepaald verantwoordelijkheidsgebied van de algemene verkeersleiding, en

2.	algemene verkeersleiding zonder surveillanceapparatuur, planningstechnieken en operationele procedures toepassen op het luchtverkeer.

Naast het bepaalde onder punt b) wordt met prestatiedoelstellingen voor de bevoegdverklaring algemene verkeersleiding surveillance (ACS) gewaarborgd dat kandidaten:

1.	doeltreffend omgaan met de werklast en luchtverkeersdiensten verlenen op een bepaald verantwoordelijkheidsgebied van de algemene verkeersleiding, en

2.	algemene verkeersleiding met surveillanceapparatuur, planningstechnieken en operationele procedures toepassen op het luchtverkeer.

AFDELING 3

Vereisten voor opleidingen voor de eenheid

ATCO.D.045 Opbouw van opleidingen voor de eenheid

a)	Opleidingen voor de eenheid bestaan uit een of meer cursussen voor elke in de luchtverkeersleidingseenheid vastgestelde aantekening overeenkomstig het opleidingsplan van de eenheid.

b)	De cursussen voor een eenheidsaantekening worden ontwikkeld en gegeven door opleidingsorganisaties overeenkomstig ATCO.D.060 en goedgekeurd door de bevoegde autoriteit.

Opleidingen voor de eenheid bieden een opleiding in:

1.	operationele procedures;

2.	taakspecifieke aspecten;

3.	uitzonderlijke en noodsituaties, en

4.	menselijke factoren.

ATCO.D.050 Voorwaarden van opleidingen voor de eenheid

Aan opleidingen voor de eenheid mag alleen worden deelgenomen door kandidaten die houder zijn van:

a)	een vergunning van leerling-luchtverkeersleider met de juiste bevoegdverklaring, en, indien van toepassing, aantekening bij de bevoegdverklaring, of

b)	een vergunning van luchtverkeersleider met de juiste bevoegdverklaring en, indien van toepassing, aantekening bij de bevoegdverklaring,

mits wordt voldaan aan de vereisten van ATCO.B.001 onder d), en ATCO.B.010 onder b).

ATCO.D.055 Opleidingsplan voor de eenheid

a)	De opleidingsorganisatie stelt per luchtverkeersleidingseenheid een door de bevoegde autoriteit goed te keuren opleidingsplan op.

Het opleidingsplan voor de eenheid bevat in elk geval:

1.	bevoegdverklaringen en aantekeningen waarvoor de opleiding wordt gegeven;

2.	de structuur van de opleiding voor de eenheid;

3.	de lijst van cursussen voor een eenheidsaantekening overeenkomstig ATCO.D.060;

4.	het proces voor het geven van een cursus voor een eenheidsaantekening;

5.	de opleidingsmethoden;

6.	de minimumduur van de cursussen voor een eenheidsaantekening;

7.	het proces voor het aanpassen van de cursus(sen) voor een eenheidsaantekening om in voorkomende gevallen rekening te houden met de bevoegdverklaringen en/of aantekeningen bij bevoegdverklaringen en ervaring van kandidaten;

8.	processen voor het aantonen van theoretische kennis en inzicht overeenkomstig ATCO.D.065, met inbegrip van het aantal, de frequentie en het type van examens, alsook de behaalde scores bij, met als minimumscore 75 % van de punten die voor die examens kunnen worden behaald;

9.	processen voor de beoordeling overeenkomstig ATCO.D.070, met inbegrip van het aantal en de frequentie van de beoordelingen;

10.	kwalificaties, functies en verantwoordelijkheden van opleidingspersoneel;

11.	proces voor vroegtijdige beëindiging van de opleiding;

12.	het beroepsproces;

13.	vaststelling van bij te houden gegevens in verband met de opleiding voor de eenheid;

14.	een lijst van vastgestelde uitzonderlijke en noodsituaties per eenheidsaantekening;

15.	proces en redenen voor herbeoordeling en wijziging van het opleidingsplan voor de eenheid en de indiening ervan bij de bevoegde autoriteit. De herbeoordeling van het opleidingsplan voor de eenheid vindt ten minste elke drie jaar plaats.

ATCO.D.060 Cursus voor een eenheidsaantekening

Een cursus voor een eenheidsaantekening is de combinatie van de desbetreffende opleidingsfasen voor afgifte of verlenging van een eenheidsaantekening in de vergunning. Elke cursus kent:

1.	een overgangsfase;

2.	een fase op de werkplek.

Indien nodig wordt voorzien in een fase voorafgaand aan de fase op de werkplek, overeenkomstig ATCO.D.005 onder a), punt 2.

b)	De onder a) bedoelde opleidingsfasen worden apart of geïntegreerd gegeven.

c)	Cursussen voor een eenheidsaantekening bepalen de syllabus en de prestatiedoelstellingen overeenkomstig ATCO.D.045 onder c) en worden gegeven overeenkomstig het opleidingsplan voor de eenheid.

d)	Cursussen voor een eenheidsaantekening die een opleiding voor een of meer aantekening(en) bij bevoegdverklaringen omvatten overeenkomstig ATCO.B.015, worden aangevuld met een opleiding om de vaardigheden in verband met die aantekening(en) te verwerven.

e)	Opleidingen voor een aantekening bij een bevoegdverklaring anders dan ATCO.B.015 onder a), punt 3 bestaan uit onderwerpen, onderwerpdoelstellingen, thema's en subthema's die zijn ontwikkeld door de opleidingsorganisatie en goedgekeurd als onderdeel van de opleidingscursus.

f)	Cursussen voor een eenheidsaantekening naar aanleiding van een ingewisselde vergunning worden aangepast om elementen van de initiële opleiding op te nemen die specifiek zijn voor het functionele luchtruimblok of de nationale omgeving.

ATCO.D.065 Bewijs van theoretische kennis en inzicht

Theoretische kennis en inzicht worden aangetoond middels examinering.

ATCO.D.070 Beoordelingen tijdens cursussen voor een eenheidsaantekening

a)	De kandidaten worden aan het eind van de opleiding op de werkplek ten minste één keer beoordeeld in de operationele omgeving onder normale operationele omstandigheden.

b)	Als de cursus voor een eenheidsaantekening een aan de opleiding op de werkplek voorafgaande fase kent, worden de vaardigheden van de kandidaat in elk geval aan het einde van die fase beoordeeld op een synthetisch opleidingstoestel.

c)	Onverminderd punt a) kan tijdens een beoordeling voor een eenheidsaantekening gebruik worden gemaakt van een synthetisch opleidingstoestel om de toepassing van geoefende procedures aan te tonen die zich tijdens de beoordeling niet voordoen in de operationele omgeving.

AFDELING 4

Vereisten voor voortgezette opleidingen

ATCO.D.075 Voortgezette opleidingen

Voortgezette opleidingen bestaan uit herhalings- en conversiecursussen en worden gegeven volgens de vereisten van het bekwaamhedenprogramma voor de eenheid overeenkomstig ATCO.B.025.

ATCO.D.080 Herhalingsopleiding

a)	Herhalingscursussen worden ontwikkeld en gegeven door opleidingsorganisaties en goedgekeurd door de bevoegde autoriteit.

Herhalingscursussen zijn bedoeld om luchtverkeersleiders in staat te stellen hun bestaande kennis en vaardigheden op te frissen, te versterken of te verbeteren met het oog op een veilige, geordende en vlotte luchtverkeersstroom, en omvatten in elk geval:

1.	een opleiding in standaardpraktijken en -procedures, met goedgekeurd vakjargon en doeltreffende communicatie;

2.	een opleiding over uitzonderlijke en noodsituaties, met goedgekeurd vakjargon en doeltreffende communicatie, en

3.	een opleiding over menselijke factoren.

c)	Voor de herhalingscursus wordt een syllabus opgesteld en indien een onderwerp dient om de vaardigheden van luchtverkeersleiders op te frissen, worden tevens prestatiedoelstellingen opgesteld.

ATCO.D.085 Conversieopleiding

a)	Conversiecursussen worden ontwikkeld en gegeven door opleidingsorganisaties en goedgekeurd door de bevoegde autoriteit.

b)	Conversieopleiding is bedoeld om de kennis en vaardigheden bij te brengen die nodig zijn in verband met een wijziging in de operationele omgeving, en wordt gegeven door opleidingsorganisaties wanneer uit de veiligheidsbeoordeling de noodzaak van die opleiding blijkt.

Voor conversiecursussen moeten de volgende aspecten worden vastgesteld:

1.	de juiste opleidingsmethode voor, en de duur van de cursus, met inachtneming van de aard en omvang van de wijziging, en

2.	de methoden van examinering en/of beoordeling van de conversieopleiding.

d)	De luchtverkeersleiders volgen de conversieopleiding voordat zij de rechten van hun vergunning uitoefenen in de gewijzigde operationele omgeving.

AFDELING 5

Opleiding van instructeurs en beoordelaars

ATCO.D.090 Opleiding van praktijkinstructeurs

De opleiding van praktijkinstructeurs wordt ontwikkeld en gegeven door opleidingsorganisaties en bestaat uit:

1.	een cursus praktische instructiemethoden voor het geven van opleidingen voor inspecteurs voor opleidingen op de werkplek en/of opleidingen voor instructeurs voor synthetische opleidingstoestellen, met inbegrip van een beoordeling;

2.	een herhalingscursus praktische instructievaardigheden;

3.	een of meer methoden voor het beoordelen van de bekwaamheid van praktijkinstructeurs.

b)	De onder a) bedoelde cursussen en beoordelingsmethoden vergen de goedkeuring van de bevoegde autoriteit.

ATCO.D.095 Opleiding van beoordelaars

De opleiding van beoordelaars wordt ontwikkeld en gegeven door opleidingsorganisaties en bestaat uit:

1.	een cursus voor beoordelaars, met inbegrip van een beoordeling;

2.	een herhalingscursus beoordelingsvaardigheden;

3.	een of meer methoden voor het beoordelen van de bekwaamheid van beoordelaars.

b)	De onder a) bedoelde cursussen en beoordelingsmethode vergen de goedkeuring van de bevoegde autoriteit.

Aanhangsel 1 van bijlage I

SCHAAL VOOR DE BEOORDELING VAN DE TAALVAARDIGHEID — EISEN INZAKE TAALVAARDIGHEID

Schaal voor de beoordeling van talenkennis: niveaus uitstekend, zeer goed en operationeel

Niveau	Uitspraak Taalvarianten en/of accenten die verstaanbaar zijn voor de luchtvaartgemeenschap	Structuur De relevante grammaticale structuren en zinspatronen worden bepaald door op de taken afgestemde taalfuncties	Woordenschat	Vlotheid	Begrip	Interacties
Uitstekend 6	Uitspraak, klemtoon, ritme en intonatie zijn weliswaar beïnvloed door de eerste taal of regionale taalvariant van de spreker, maar brengen nooit de verstaanbaarheid in het gedrang.	Constante goede beheersing van zowel eenvoudige als complexe grammaticale structuren en zinspatronen.	De spreker beschikt over een voldoende grote en accurate woordenschat om doeltreffend te communiceren over een breed gamma van bekende en onbekende thema's. De woordenschat is idiomatisch, genuanceerd en registergevoelig.	De spreker is in staat om op een vlotte en natuurlijke wijze een uitgebreid gesprek te voeren en om stilistische effecten te bereiken (bijvoorbeeld om iets te benadrukken) door middel van variaties in zijn taalgebruik. De spreker maakt spontaan gebruik van passende connectoren.	De spreker geeft blijk van een constant goed begrip in bijna alle contexten, inclusief begrip van taalkundige en culturele subtiliteiten.	De spreker interageert gemakkelijk in bijna alle situaties. Hij is gevoelig voor verbale en niet-verbale signalen en weet gepast op deze signalen te reageren.
Zeer goed 5	Uitspraak, klemtoon, ritme en intonatie zijn weliswaar beïnvloed door de eerste taal of regionale taalvariant van de spreker, maar brengen uiterst zelden de verstaanbaarheid in het gedrang.	Constante goede beheersing van eenvoudige grammaticale structuren en zinspatronen. De spreker waagt zich ook aan complexe structuren, maar maakt hierbij nog fouten die soms de betekenis in het gedrang brengen.	De spreker beschikt over een voldoende grote en accurate woordenschat om doeltreffend te communiceren over gewone, concrete en werkgerelateerde thema's. De spreker maakt consequent en succesvol gebruik van parafrases. Zijn woordenschat is soms idiomatisch.	De spreker is in staat om betrekkelijk vlot een uitgebreid gesprek te voeren over bekende thema's. Hij is nog niet in staat stilistische effecten te bereiken door variaties in zijn taalgebruik. Hij maakt wel al gebruik van passende connectoren.	De spreker geeft blijk van een goed begrip van gewone, concrete en werkgerelateerde thema's en een veelal goed begrip wanneer hij wordt geconfronteerd met een taalkundige complicatie of een onverwachte omstandigheid. Hij is in staat een breed gamma aan spraakvariëteiten (dialecten en/of accenten) of taalregisters te begrijpen.	De spreker reageert onmiddellijk, gepast en informatief. Hij weet de spreker/luisteraar-relatie doeltreffend te beheren.
Operationeel 4	Uitspraak, klemtoon, ritme en intonatie zijn weliswaar beïnvloed door de eerste taal of regionale taalvariant van de spreker, maar brengen zelden de verstaanbaarheid in het gedrang.	De spreker maakt creatief gebruik van eenvoudige grammaticale structuren en zinspatronen. Hij beheerst deze over het algemeen goed. Hij maakt nog fouten, met name in ongewone of onverwachte omstandigheden, maar de betekenis heeft zelden te lijden onder deze fouten.	De spreker beschikt in de meeste gevallen over een voldoende grote en accurate woordenschat om doeltreffend te communiceren over gewone, concrete en werkgerelateerde thema's. Wanneer de spreker in onbekende of onverwachte omstandigheden niet over de nodige woordenschat beschikt, maakt hij vaak succesvol gebruik van parafrases.	De spreker produceert taaluitingen tegen een passend tempo. De overgangen van ingestudeerde of formulaire taaluitingen naar spontane interactie verloopt soms minder vlot, maar dit belemmert de effectieve communicatie niet. De spreker maakt reeds in beperkte mate gebruik van connectoren. Eventuele stopwoorden leiden de aandacht niet af.	De spreker geeft in de meeste gevallen blijk van een goed begrip van gewone, concrete en werkgerelateerde thema's, wanneer het gebruikte accent of de gebruikte taalvariëteit voldoende begrijpelijk is voor een internationale gemeenschap van taalgebruikers. Wanneer de spreker wordt geconfronteerd met een taalkundige complicatie of een onverwachte omstandigheid, duurt het soms langer alvorens hij de taaluiting begrijpt of heeft hij verduidelijkingsstrategieën nodig.	De spreker reageert veelal onmiddellijk, gepast en informatief. Hij kan gesprekken aanknopen en deze op gang houden, zelfs als hij met onverwachte omstandigheden wordt geconfronteerd. Hij gaat op passende wijze om met duidelijke misverstanden door deze te verifiëren, te bevestigen of te verduidelijken.

Schaal voor de beoordeling van talenkennis: niveaus pre-operationeel, elementair, pre-elementair

Niveau	Uitspraak Taalvarianten en/of accenten die verstaanbaar zijn voor de luchtvaartgemeenschap	Structuur De relevante grammaticale structuren en zinspatronen worden bepaald door op de taken afgestemde taalfuncties	Woordenschat	Vlotheid	Begrip	Interacties
Pre-operationeel 3	Uitspraak, klemtoon, ritme en intonatie zijn beïnvloed door de eerste taal of regionale taalvariant van de spreker en brengen regelmatig de verstaanbaarheid in het gedrang.	De spreker heeft in voorspelbare situaties niet altijd een goede beheersing van eenvoudige grammaticale structuren en zinspatronen. De betekenis heeft vaak te lijden onder deze fouten.	De spreker beschikt vaak over een voldoende grote en accurate woordenschat om te communiceren over gewone, concrete en werkgerelateerde thema's, maar zijn woordenschat is beperkt en zijn woordkeuze is vaak niet de juiste. Hij is vaak niet in staat om succesvol te parafraseren wanneer hij niet over de juiste woordenschat beschikt.	De spreker produceert taalfragmenten, maar drukt deze vaak niet goed uit en maakt ook niet goed gebruik van pauzes. Aarzelingen of trage taalverwerking kunnen doeltreffende communicatie belemmeren. Stopwoorden leiden soms de aandacht af.	De spreker geeft vaak blijk van een accuraat begripsvermogen wanneer het om gewone, concrete en werkgerelateerde thema's gaat, voor zover de gebruikte accenten en taalvariëteiten voldoende begrijpelijk zijn voor een internationale gemeenschap van taalgebruikers. Het is mogelijk dat de spreker een taalkundige complicatie of een onverwachte omstandigheid niet begrijpt.	De spreker reageert soms onmiddellijk, gepast en informatief. In voorspelbare situaties kan hij betrekkelijk gemakkelijk gesprekken over bekende thema's aanknopen en deze op gang houden. Hij slaagt daar in het algemeen niet in als hij met onverwachte gebeurtenissen wordt geconfronteerd.
Elementair 2	Uitspraak, klemtoon, ritme en intonatie zijn sterk beïnvloed door de eerste taal of regionale taalvariant van de spreker en brengen regelmatig de verstaanbaarheid in het gedrang.	De spreker beheerst enkel een paar eenvoudige, gememoriseerde grammaticale structuren en zinspatronen.	De spreker heeft een beperkte woordenschat die enkel bestaat uit geïsoleerde woorden en gememoriseerde zinnen.	De spreker is in staat zeer korte, geïsoleerde en gememoriseerde taalfragmenten te produceren, maar maakt daarbij frequent gebruik van pauzes en stopwoorden om uitdrukkingen te zoeken en minder gebruikelijke woorden uit te spreken.	De spreker begrijpt alleen geïsoleerde, gememoriseerde zinnen, voor zover ze zorgvuldig en traag worden uitgesproken.	De spreker heeft veel tijd nodig om te antwoorden en het antwoord is vaak ontoereikend. De interactie blijft beperkt tot eenvoudige routineuze uitwisselingen.
Pre-elementair 1	De spreker bevindt zich op een niveau onder het elementaire niveau.	De spreker bevindt zich op een niveau onder het elementaire niveau.	De spreker bevindt zich op een niveau onder het elementaire niveau.	De spreker bevindt zich op een niveau onder het elementaire niveau.	De spreker bevindt zich op een niveau onder het elementaire niveau.	De spreker bevindt zich op een niveau onder het elementaire niveau.

Aanhangsel 2 van bijlage I

BASISOPLEIDING

(Referentie: bijlage I — deel ATCO, subdeel D, afdeling 2, ATCO.D.010 onder a), punt 1)

INHOUDSOPGAVE

ONDERWERP 1:

INLEIDING TOT DE OPLEIDING

ONDERWERP 2:

LUCHTVAARTRECHT

ONDERWERP 3:

LUCHTVERKEERSBEHEER

ONDERWERP 4:

METEOROLOGIE

ONDERWERP 5:

NAVIGATIE

ONDERWERP 6:

LUCHTVAARTUIGEN

ONDERWERP 7:

MENSELIJKE FACTOREN

ONDERWERP 8:

APPARATUUR EN SYSTEMEN

ONDERWERP 9:

PROFESSIONELE OMGEVING

ONDERWERP 1: INLEIDING TOT DE OPLEIDING

THEMA INTRB 1 — BEHEER VAN DE CURSUS

Subthema INTRB 1.1 —

Inleiding tot de cursus

Subthema INTRB 1.2 —

Administratie

Subthema INTRB 1.3 —

Studiemateriaal en opleidingsdocumentatie

THEMA INTRB 2 — INLEIDING TOT DE CURSUS LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema INTRB 2.1 —

Inhoud en organisatie van de cursus

Subthema INTRB 2.2 —

Opleidingsethos

Subthema INTRB 2.3 —

Beoordelingsprocedure

THEMA INTRB 3 — INLEIDING TOT DE TOEKOMST VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDERS

Subthema INTRB 3.1 —

Jobvooruitzichten

ONDERWERP 2: LUCHTVAARTRECHT

THEMA LAWB 1 — INLEIDING TOT HET LUCHTVAARTRECHT

Subthema LAWB 1.1 —

Relevantie van het luchtvaartrecht

THEMA LAWB 2 — INTERNATIONALE ORGANISATIES

Subthema LAWB 2.1 —

ICAO

Subthema LAWB 2.2 —

Europese en andere agentschappen

Subthema LAWB 2.3 —

Luchtvaartverenigingen

THEMA LAWB 3 — NATIONALE ORGANISATIES

Subthema LAWB 3.1 —

Doel en functie

Subthema LAWB 3.2 —

Nationale wetgevingsprocedures

Subthema LAWB 3.3 —

Bevoegde autoriteit

Subthema LAWB 3.4 —

Nationale luchtvaartverenigingen

THEMA LAWB 4 — VEILIGHEIDSBEHEER VAN LUCHTVERKEERSDIENSTEN

Subthema LAWB 4.1 —

Veiligheidsregelgeving

Subthema LAWB 4.2 —

Systeem voor veiligheidsbeheer

THEMA LAWB 5 — REGELS EN REGLEMENTEN

Subthema LAWB 5.1 —

Meeteenheden

Subthema LAWB 5.2 —

Vergunningen/certificering van luchtverkeersleiders

Subthema LAWB 5.3 —

Overzicht luchtvaartnavigatiediensten en luchtverkeersdiensten

Subthema LAWB 5.4 —

Luchtverkeersregels

Subthema LAWB 5.5 —

Luchtruim en ATS-routes

Subthema LAWB 5.6 —

Vliegplan

Subthema LAWB 5.7 —

Luchtvaartterreinen

Subthema LAWB 5.8 —

Wachtprocedures voor IFR-vluchten

Subthema LAWB 5.9 —

Wachtprocedures voor VFR-vluchten

ONDERWERP 3: LUCHTVERKEERSBEHEER

THEMA ATMB 1 — LUCHTVERKEERSBEHEER

Subthema ATMB 1.1 —

Toepassing van meeteenheden

Subthema ATMB 1.2 —

Luchtverkeersleidingsdienst (ATC)

Subthema ATMB 1.3 —

Vluchtinformatiedienst (FIS)

Subthema ATMB 1.4 —

Alarmeringsdienst

Subthema ATMB 1.5 —

Vluchtadviseringsdienst

Subthema ATMB 1.6 —

Capaciteit van het systeem voor luchtverkeersdiensten en beheer van de luchtverkeersstromen

Subthema LAWB 1.7 —

Luchtruimbeheer (ASM)

THEMA ATMB 2 — HOOGTEMETING EN NIVEAUTOEWIJZING

Subthema ATMB 2.1 —

Hoogtemeting

Subthema ATMB 2.2 —

Overgangsniveau

Subthema ATMB 2.3 —

Niveautoewijzing

THEMA ATMB 3 — RADIOTELEFONIE (RTF)

Subthema ATMB 3.1 —

Algemene operationele procedures voor RTF

THEMA ATMB 4 — VERKEERSKLARINGEN EN LUCHTVERKEERSLEIDINGSINSTRUCTIES

Subthema ATMB 4.1 —

Type en inhoud van verkeersklaringen

Subthema ATMB 4.2 —

Luchtverkeersleidingsinstructies

THEMA ATMB 5 — COÖRDINATIE

Subthema ATMB 5.1 —

Beginselen, type en inhoud van de coördinatie

Subthema ATMB 5.2 —

Behoefte aan coördinatie

Subthema ATMB 5.3 —

Coördinatiemiddelen

THEMA ATMB 6 — GEGEVENSWEERGAVE

Subthema ATMB 6.1 —

Gegevensextractie

Subthema ATMB 6.2 —

Gegevensbeheer

THEMA ATMB 7 — SEPARATIES

Subthema ATMB 7.1 —

Verticale separatie en procedures

Subthema ATMB 7.2 —

Horizontale separatie en procedures

Subthema ATMB 7.3 —

Visuele separatie

Subthema ATMB 7.4 —

Luchthavenseparatie en procedures

Subthema ATMB 7.5 —

Separatie op basis van ATS-surveillancesystemen

Subthema ATMB 7.6 —

Zogturbulentieseparatie

THEMA ATMB 8 — SYSTEMEN VOOR HET VERMIJDEN VAN BOTSINGEN IN DE LUCHT EN VEILIGHEIDSNETTEN OP DE GROND

Subthema ATMB 8.1 —

Systemen voor het vermijden van botsingen in de lucht

Subthema ATMB 8.2 —

Veiligheidsnetten op de grond

THEMA ATMB 9 — PRAKTISCHE BASISVAARDIGHEDEN

Subthema ATMB 9.1 —

Luchtruimbeheersprocedure

Subthema ATMB 9.2 —

Praktische basisvaardigheden die van toepassing zijn op alle ratings

Subthema ATMB 9.3 —

Praktische basisvaardigheden die van toepassing zijn op luchtvaartterreinen

Subthema ATMB 9.4 —

Praktische basisvaardigheden die van toepassing zijn op surveillance

ONDERWERP 4: METEOROLOGIE

THEMA METB 1 — INLEIDING TOT METEOROLOGIE

Subthema METB1.1 —

Toepassing van meeteenheden

Subthema METB 1.2 —

Luchtvaart en meteorologie

Subthema METB 1.3 —

Organisatie van de meteorologische dienst

THEMA METB 2 — ATMOSFEER

Subthema METB 2.1 —

Samenstelling en structuur

Subthema METB 2.2 —

Standaardatmosfeer

Subthema METB 2.3 —

Hitte en structuur

Subthema METB 2.4 —

Water in de atmosfeer

Subthema METB 2.5 —

Luchtdruk

THEMA METB 3 — ATMOSFERISCHE CIRCULATIE

Subthema METB 3.1 —

Algemene luchtcirculatie

Subthema METB 3.2 —

Luchtmassa's en frontale systemen

Subthema METB 3.3 —

Systemen op middelgrote schaal

Subthema METB 3.4 —

Wind

THEMA METB 4 — METEOROLOGISCHE VERSCHIJNSELEN

Subthema METB 4.1 —

Wolken

Subthema METB 4.2 —

Neerslagtypes

Subthema METB 4.3 —

Zicht

Subthema METB 4.4 —

Meteorologische gevaren

THEMA METB 5 — METEOROLOGISCHE INFORMATIE VOOR DE LUCHTVAART

Subthema METB 5.1 —

Berichten en verslagen

ONDERWERP 5: NAVIGATIE

THEMA NAVB 1 — INLEIDING TOT NAVIGATIE

Subthema NAVB 1.1 —

Toepassing van meeteenheden

Subthema NAVB 1.2 —

Doel en gebruik van navigatie

THEMA NAVB 2 — DE AARDE

Subthema NAVB 2.1 —

Plaats en beweging van de aarde

Subthema NAVB 2.2 —

Systeem van coördinaten, richting en afstand

Subthema NAVB 2.3 —

Magnetisme

THEMA NAVB 3 — KAARTEN EN LUCHTVAARTKAARTEN

Subthema NAVB 3.1 —

Cartografie en projecties

Subthema NAVB 3.2 —

In de luchtvaart gebruikte kaarten

THEMA NAVB 4 — BASISVAARDIGHEDEN NAVIGATIE

Subthema NAVB 4.1 —

Invloed van de wind

Subthema NAVB 4.2 —

Snelheid

Subthema NAVB 4.3 —

Visuele navigatie

Subthema NAVB 4.4 —

Navigatieaspecten van vluchtplanning

THEMA NAVB 5 — INSTRUMENTNAVIGATIE

Subthema NAVB 5.1 —

Systemen op de grond

Subthema NAVB 5.2 —

Traagheidsnavigatiesystemen

Subthema NAVB 5.3 —

Satellietgebaseerde systemen

Subthema NAVB 5.4 —

Instrumentnaderingsprocedures

THEMA NAVB 6 — PRESTATIEGEBASEERDE NAVIGATIE

Subthema NAVB 6.1 —

Beginselen en voordelen van regionale navigatie

Subthema NAVB 6.2 —

Inleiding tot prestatiegebaseerde navigatie

Subthema NAVB 6.3 —

Toepassingen van prestatiegebaseerde navigatie

THEMA NAVB 7 — ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN NAVIGATIE

Subthema NAVB 7.1 —

Toekomstige ontwikkelingen

ONDERWERP 6: LUCHTVAARTUIGEN

THEMA ACFTB 1 — INLEIDING TOT LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFTB 1.1 —

Toepassing van meeteenheden

Subthema ACFTB 1.2 —

Luchtvaart en luchtvaartuigen

THEMA ACFTB 2 — BEGINSELEN VAN HET VLIEGEN

Subthema ACFTB 2.1 —

Krachten waaraan luchtvaartuigen onderhevig zijn

Subthema ACFTB 2.2 —

Structurele onderdelen en controle van een luchtvaartuig

Subthema ACFTB 2.3 —

Operationele begrenzingen

THEMA ACFTB 3 — CATEGORIEËN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFTB 3.1 —

Categorieën luchtvaartuigen

Subthema ACFTB 3.2 —

Categorieën zogturbulentie

Subthema ACFTB 3.3 —

Naderingscategorieën van de ICAO

Subthema ACFTB 3.4 —

Milieucategorieën

THEMA ACFTB 4 — LUCHTVAARTUIGGEGEVENS

Subthema ACFTB 4.1 —

Erkenning

Subthema ACFTB 4.2 —

Prestatiegegevens

THEMA ACFTB 5 — LUCHTVAARTUIGMOTOREN

Subthema ACFTB 5.1 —

Zuigermotoren

Subthema ACFTB 5.2 —

Straalmotoren

Subthema ACFTB 5.3 —

Schroefturbinemotoren

Subthema ACFTB 5.4 —

Brandstof van luchtvaartuigen

THEMA ACFTB 6 — SYSTEMEN EN INSTRUMENTEN VAN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFTB 6.1 —

Vlieginstrumenten

Subthema ACFTB 6.2 —

Navigatie-instrumenten

Subthema ACFTB 6.3 —

Motorinstrumenten

Subthema ACFTB 6.4 —

Luchtvaartuigsystemen

THEMA ACFTB 7 — FACTOREN DIE VAN INVLOED ZIJN OP DE PRESTATIES VAN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFTB 7.1 —

Factoren tijdens het opstijgen

Subthema ACFTB 7.2 —

Factoren tijdens het klimmen

Subthema ACFTB 7.3 —

Factoren tijdens de kruisvlucht

Subthema ACFTB 7.4 —

Factoren tijdens de daling en het begin van de nadering

Subthema ACFTB 7.5 —

Factoren tijdens de eindnadering en landing

Subthema ACFTB 7.6 —

Economische factoren

Subthema ACFTB 7.7 —

Omgevingsfactoren

ONDERWERP 7: MENSELIJKE FACTOREN

THEMA HUMB 1 — INLEIDING TOT MENSELIJKE FACTOREN

Subthema HUMB 1.1 —

Leertechnieken

Subthema HUMB 1.2 —

Relevantie van menselijke factoren voor luchtverkeersleiding

Subthema HUMB 1.3 —

Menselijke factoren en luchtverkeersleiding

THEMA HUMB 2 — MENSELIJKE PRESTATIES

Subthema HUMB 2.1 —

Individueel gedrag

Subthema HUMB 2.2 —

Veiligheidscultuur en beroepsethiek

Subthema HUMB 2.3 —

Gezondheid en welzijn

Subthema HUMB 2.4 —

Teamwerk

Subthema HUMB 2.5 —

Basisbehoeften van mensen op het werk

Subthema HUMB 2.6 —

Stress

THEMA HUMB 3 — MENSELIJKE FOUTEN

Subthema HUMB 3.1 —

Gevaar op fouten

Subthema HUMB 3.2 —

Definitie van menselijke fouten

Subthema HUMB 3.3 —

Indeling van menselijke fouten

Subthema HUMB 3.4 —

Risicoanalyse en risicobeheer

THEMA HUMB 4 — COMMUNICATIE

Subthema HUMB 4.1 —

Belang van goede communicatie voor luchtverkeersleiding

Subthema HUMB 4.2 —

Communicatieproces

Subthema HUMB 4.3 —

Communicatiewijzen

THEMA HUMB 5 — WERKOMGEVING

Subthema HUMB 5.1 —

Ergonomie en de behoefte aan goed ontwerp

Subthema HUMB 5.2 —

Uitrusting en instrumenten

Subthema HUMB 5.3 —

Automatisering

ONDERWERP 8: APPARATUUR EN SYSTEMEN

THEMA EQPSB 1 — LUCHTVERKEERSLEIDINGSAPPARATUUR

Subthema EQPSB 1.1 —

Belangrijkste types luchtverkeersleidingsapparatuur

THEMA EQPSB 2 — RADIO

Subthema EQPSB 2.1 —

Radiotheorie

Subthema EQPSB 2.2 —

Richting zoeken

THEMA EQPSB 3 — COMMUNICATIEAPPARATUUR

Subthema EQPSB 3.1 —

Radiocommunicatie

Subthema EQPSB 3.2 —

Mondelinge communicatie tussen eenheden/werkplekken voor luchtverkeersdiensten

Subthema EQPSB 3.3 —

Datalinkcommunicatie

Subthema EQPSB 3.4 —

Communicatie van luchtvaartmaatschappijen

THEMA ACFTB 4 — INLEIDING TOT SURVEILLANCE

Subthema EQPSB 4.1 —

Surveillanceconcept in luchtverkeersleiding

THEMA EQPSB 5 — RADAR

Subthema EQPSB 5.1 —

Radarbeginselen

Subthema EQPSB 5.2 —

Primaire radar

Subthema EQPSB 5.3 —

Secundaire radar

Subthema EQPSB 5.4 —

Gebruik van radars

Subthema EQPSB 5.5 —

Mode S

THEMA EQPSB 6 — AUTOMATISCH AFHANKELIJKE SURVEILLANCE

Subthema EQPSB 6.1 —

Beginselen van automatisch afhankelijke surveillance

Subthema EQPSB 6.2 —

Gebruik van automatisch afhankelijke surveillance

THEMA EQPSB 7 — MULTILATERATIE

Subthema EQPSB 7.1 —

Beginselen van multilateratie

Subthema EQPSB 7.2 —

Gebruik van multilateratie

THEMA EQPSB 8 — VERWERKING VAN SURVEILLANCEGEGEVENS

Subthema EQPSB 8.1 —

Netwerk van surveillancegegevens

Subthema EQPSB 8.2 —

Werkbeginselen van het netwerk van surveillancegegevens

THEMA EQPSB 9 — TOEKOMSTIGE APPARATUUR

Subthema EQPSB 9.1 —

Nieuwe ontwikkelingen

THEMA EQPSB 10 — AUTOMATISERING VAN LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema EQPSB 10.1 —

Beginselen van automatisering

Subthema EQPSB 10.2 —

Vast telecommunicatienetwerk voor de luchtvaart (Aeronautical fixed telecommunication network, AFTN)

Subthema EQPSB 10.3 —

Online-gegevensuitwisseling

Subthema EQPSB 10.4 —

Systemen die worden gebruikt voor de automatische verspreiding van informatie

THEMA EQPSB 11 — WERKPLEKKEN

Subthema EQPSB 11.1 —

Apparatuur op werkplekken

Subthema EQPSB 11.2 —

Plaatselijke luchtverkeersleiding

Subthema EQPSB 11.3 —

Naderingsluchtverkeersleiding

Subthema EQPSB 11.4 —

Algemene luchtverkeersleiding

ONDERWERP 9: PROFESSIONELE OMGEVING

THEMA PENB 1 — VERTROUWDMAKING

Subthema PENB 1.1 —

Luchtverkeersleiding en faciliteiten van luchtvaartterreinen

THEMA PENB 2 — LUCHTRUIMGEBRUIKERS

Subthema PENB 2.1 —

Burgerluchtvaart

Subthema PENB 2.2 —

Militaire luchtvaart

Subthema PENB 2.3 —

Verwachtingen en vereisten van piloten

THEMA PENB 3 — KLANTENBETREKKINGEN

Subthema PENB 3.1 —

Klantenbetrekkingen

THEMA PENB 4 — MILIEUBESCHERMING

Subthema PENB 4.1 —

Milieubescherming

Aanhangsel 3 van bijlage I

BEVOEGDVERKLARING PLAATSELIJKE VERKEERSLEIDING VISUEEL (ADV)

(Referentie: bijlage I — DEEL ATCO, subdeel D, afdeling 2, ATCO.D.010 onder a, punt 2, i))

INHOUDSOPGAVE

ONDERWERP 1:

INLEIDING TOT DE OPLEIDING

ONDERWERP 2:

LUCHTVAARTRECHT

ONDERWERP 3:

LUCHTVERKEERSBEHEER

ONDERWERP 4:

METEOROLOGIE

ONDERWERP 5:

NAVIGATIE

ONDERWERP 6:

LUCHTVAARTUIGEN

ONDERWERP 7:

MENSELIJKE FACTOREN

ONDERWERP 8:

APPARATUUR EN SYSTEMEN

ONDERWERP 9:

PROFESSIONELE OMGEVING

ONDERWERP 10:

UITZONDERLIJKE EN NOODSITUATIES

ONDERWERP 11:

LUCHTVAARTTERREINEN

ONDERWERP 1: INLEIDING TOT DE OPLEIDING

THEMA INTR 1 — BEHEER VAN DE CURSUS

Subthema INTR 1.1 —

Inleiding tot de cursus

Subthema INTR 1.2 —

Administratie

Subthema INTR 1.3 —

Studiemateriaal en opleidingsdocumentatie

THEMA INTR 2 — INLEIDING TOT DE CURSUS LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema INTR 2.1 —

Inhoud en organisatie van de cursus

Subthema INTR 2.2 —

Opleidingsethos

Subthema INTR 2.3 —

Beoordelingsprocedure

ONDERWERP 2: LUCHTVAARTRECHT

THEMA LAW 1 — ATCO-VERGUNNING/BEKWAAMHEIDSCERTIFICAAT

Subthema LAW 1.1 —

Rechten en voorwaarden

THEMA LAW 2 — REGELS EN REGLEMENTEN

Subthema LAW 2.1 —

Verslagen

Subthema LAW 2.2 —

Luchtruim

THEMA LAW 3 — VEILIGHEIDSBEHEER VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema LAW 3.1 —

Feedbackprocedure

Subthema LAW 3.2 —

Veiligheidsonderzoek

ONDERWERP 3: LUCHTVERKEERSBEHEER

THEMA ATM 1 — DIENSTVERLENING

Subthema ATM 1.1 —

Luchtverkeersleidingdienst

Subthema ATM 1.2 —

Vluchtinformatiedienst (FIS)

Subthema ATM 1.3 —

Alarmeringsdienst (ALRS)

Subthema ATM 1.4 —

Capaciteit van het systeem voor luchtverkeersdiensten en beheer van de luchtverkeersstromen

THEMA ATM 2 — COMMUNICATIE

Subthema ATM 2.1 —

Effectieve communicatie

THEMA ATM 3 — VERKEERSKLARINGEN EN LUCHTVERKEERSLEIDINGSINSTRUCTIES

Subthema ATM 3.1 —

Verkeersklaringen

Subthema ATM 3.2 —

Luchtverkeersleidingsinstructies

THEMA ATM 4 — COÖRDINATIE

Subthema ATM 4.1 —

Behoefte aan coördinatie

Subthema ATM 4.2 —

Coördinatie-instrumenten en -methoden

Subthema ATM 4.3 —

Coördinatieprocedures

THEMA ATM 5 — HOOGTEMETING EN NIVEAUTOEWIJZING

Subthema ATM 5.1 —

Hoogtemeting

THEMA ATM 6 — SCHEIDINGEN

Subthema ATM 6.1 —

Scheiding tussen vertrekkende luchtvaartuigen

Subthema ATM 6.2 —

Scheiding tussen landende luchtvaartuigen en voorafgaande landende of vertrekkende luchtvaartuigen

Subthema ATM 6.3 —

Tijdsgebaseerde longitudinale zogturbulentieseparatie

Subthema ATM 6.4 —

Beperkte separatieminima

THEMA ATM 7 — SYSTEMEN VOOR HET VERMIJDEN VAN BOTSINGEN IN DE LUCHT EN VEILIGHEIDSNETTEN OP DE GROND

Subthema ATM 7.1 —

Systemen voor het vermijden van botsingen in de lucht

Subthema ATM 7.2 —

Veiligheidsnetten op de grond

THEMA ATM 8 — GEGEVENSWEERGAVE

Subthema ATM 8.1 —

Gegevensbeheer

THEMA ATM 9 — OPERATIONELE OMGEVING (GESIMULEERD)

Subthema ATM 9.1 —

Integriteit van de operationele omgeving

Subthema ATM 9.2 —

Verificatie van de geldigheid van de operationele procedures

Subthema ATM 9.3 —

Overdracht-overname

THEMA ATM 10 — VERLENING VAN EEN PLAATSELIJKE LUCHTVERKEERSLEIDINGSDIENST

Subthema ATM 10.1 —

Verantwoordelijkheid voor de dienstverlening

Subthema ATM 10.2 —

Functies van een plaatselijke verkeerstoren

Subthema ATM 10.3 —

Verkeersbeheersprocedure

Subthema ATM 10.4 —

Luchtvaartgrondlichten

Subthema ATM 10.5 —

Informatie aan luchtvaartuigen door een plaatselijke verkeerstoren

Subthema ATM 10.6 —

Leiding van luchtvaartterreinverkeer

Subthema ATM 10.7 —

Leiding van verkeer in het verkeerscircuit

Subthema ATM 10.8 —

Baan in gebruik

ONDERWERP 4: METEOROLOGIE

THEMA MET 1 — METEOROLOGISCHE VERSCHIJNSELEN

Subthema MET 1.1 —

Meteorologische verschijnselen

THEMA MET 2 — BRONNEN VAN METEOROLOGISCHE GEGEVENS

Subthema MET 2.1 —

Meteorologische instrumenten

Subthema MET 2.2 —

Andere bronnen van meteorologische gegevens

ONDERWERP 5: NAVIGATIE

THEMA NAV 1 — KAARTEN EN LUCHTVAARTKAARTEN

Subthema NAV 1.1 —

Kaarten en luchtvaartkaarten

THEMA NAV 2 — INSTRUMENTNAVIGATIE

Subthema NAV 2.1 —

Navigatiesystemen

Subthema NAV 2.2 —

Gestabiliseerde nadering

ONDERWERP 6: LUCHTVAARTUIGEN

THEMA ACFT 1 — LUCHTVAARTUIGINSTRUMENTEN

Subthema ACFT 1.1 —

Luchtvaartuiginstrumenten

THEMA ACFT 2 — CATEGORIEËN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFT 2.1 —

Zogturbulentie

THEMA ACFT 3 — FACTOREN DIE VAN INVLOED ZIJN OP DE PRESTATIES VAN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFT 3.1 —

Factoren tijdens het opstijgen

Subthema ACFT 3.2 —

Factoren tijdens het klimmen

Subthema ACFT 3.3 —

Factoren tijdens de eindnadering en landing

Subthema ACFT 3.4 —

Economische factoren

Subthema ACFT 3.5 —

Omgevingsfactoren

THEMA ACFT 4 — LUCHTVAARTUIGGEGEVENS

Subthema ACFT 4.1 —

Herkenning van types luchtvaartuigen

Subthema ACFT 4.2 —

Prestatiegegevens

ONDERWERP 7: MENSELIJKE FACTOREN

THEMA HUM 1 — PSYCHOLOGISCHE FACTOREN

Subthema HUM 1.1 —

Cognitief

THEMA HUM 2 — MEDISCHE EN FYSIOLOGISCHE FACTOREN

Subthema HUM 2.1 —

Vermoeidheid

Subthema HUM 2.2 —

Fitheid

THEMA HUM 3 — SOCIALE EN ORGANISATORISCHE FACTOREN

Subthema HUM 3.1 —

Team resource management (TRM)

Subthema HUM 3.2 —

Teamwerk en teamrollen

Subthema HUM 3.3 —

Verantwoordelijk gedrag

THEMA HUM 4 — STRESS

Subthema HUM 4.1 —

Stress

Subthema HUM 4.2 —

Stressbeheer

THEMA HUM 5 — MENSELIJKE FOUTEN

Subthema HUM 5.1 —

Menselijke fouten

Subthema HUM 5.2 —

Schending van regels

THEMA HUM 6 — SAMENWERKING

Subthema HUM 6.1 —

Communicatie

Subthema HUM 6.2 —

Samenwerking binnen hetzelfde verantwoordelijkheidsgebied

Subthema HUM 6.3 —

Samenwerking binnen verschillende verantwoordelijkheidsgebieden

Subthema HUM 6.4 —

Samenwerking tussen luchtverkeersleiders en piloten

ONDERWERP 8: APPARATUUR EN SYSTEMEN

THEMA EQPS 1 — MONDELINGE COMMUNICATIE

Subthema EQPS 1.1 —

Radiocommunicatie

Subthema EQPS 1.2 —

Andere mondelinge communicatie

THEMA EQPS 2 — AUTOMATISERING VAN LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema EQPS 2.1 —

Vast telecommunicatienetwerk voor de luchtvaart (Aeronautical fixed telecommunication network, AFTN)

Subthema EQPS 2.2 —

Automatische gegevensuitwisseling

THEMA EQPS 3 — WERKPLEK VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema EQPS 3.1 —

Werking en monitoring van apparatuur

Subthema EQPS 3.2 —

Situatiebeeldschermen en informatiesystemen

Subthema EQPS 3.3 —

Systemen voor vluchtgegevens

THEMA EQPS 4 — TOEKOMSTIGE APPARATUUR

Subthema EQPS 4.1 —

Nieuwe ontwikkelingen

THEMA EQPS 5 — BEPERKINGEN EN VERSLECHTERING VAN APPARATUUR EN SYSTEMEN

Subthema EQPS 5.1 —

Reactie op beperkingen

Subthema EQPS 5.2 —

Verslechtering van communicatieapparatuur

Subthema EQPS 5.3 —

Verslechtering van navigatieapparatuur

ONDERWERP 9: PROFESSIONELE OMGEVING

THEMA PEN 1 — VERTROUWDMAKING

Subthema PEN 1.1 —

Studiebezoek aan luchtvaartterrein

THEMA PEN 2 — LUCHTRUIMGEBRUIKERS

Subthema PEN 2.1 —

Bijdragers tot civiele activiteiten op het gebied van luchtverkeersdiensten

Subthema PEN 2.2 —

Bijdragers tot militaire activiteiten op het gebied van luchtverkeersdiensten

THEMA PEN 3 — KLANTENBETREKKINGEN

Subthema PEN 3.1 —

Dienstverlening en gebruikersbehoeften

THEMA PEN 4 — MILIEUBESCHERMING

Subthema PEN 4.1 —

Milieubescherming

ONDERWERP 10: UITZONDERLIJKE EN NOODSITUATIES

THEMA ABES 1 — ABNORMALE EN NOODSITUATIES (ABES)

Subthema ABES 1.1 —

Overzicht van ABES

THEMA ABES 2 — VERBETERING VAN VAARDIGHEDEN

Subthema ABES 2.1 —

Effectieve communicatie

Subthema ABES 2.2 —

Vermijden van geestelijke overbelasting

Subthema ABES 2.3 —

Lucht/grond-samenwerking

THEMA ABES 3 — PROCEDURES VOOR ABNORMALE EN NOODSITUATIES

Subthema ABES 3.1 —

Toepassing van ABES-procedures

Subthema ABES 3.2 —

Radio-uitval

Subthema ABES 3.3 —

Wederrechtelijke daden en bomdreigingen tegen luchtvaartuigen

Subthema ABES 3.4 —

Afgedwaalde of niet-geïdentificeerde luchtvaartuigen

Subthema ABES 3.5 —

Runway incursion

ONDERWERP 11: LUCHTVAARTTERREINEN

THEMA AGA 1 — GEGEVENS, LAYOUT EN COÖRDINATIE VAN HET LUCHTVAARTTERREIN

Subthema AGA 1.1 —

Definities

Subthema AGA 1.2 —

Coördinatie

THEMA AGA 2 — BEWEGINGSGEBIED

Subthema AGA 2.1 —

Bewegingsgebied

Subthema AGA 2.2 —

Manoeuvreerterrein

Subthema AGA 2.3 —

Banen

THEMA AGA 3 — OBSTAKELS

Subthema AGA 3.1 —

Obstakelvrij luchtruim rond luchtvaartterreinen

THEMA AGA 4 — DIVERSE APPARATUUR

Subthema AGA 4.1 —

Locatie

Aanhangsel 4 van bijlage I

BEVOEGDVERKLARING PLAATSELIJKE VERKEERSLEIDING OP INSTRUMENTEN — ADI (TWR)

(Referentie: bijlage I — DEEL ATCO, subdeel D, afdeling 2, ATCO.D.010 onder a), punt 2, ii))

INHOUDSOPGAVE

ONDERWERP 1:

INLEIDING TOT DE OPLEIDING

ONDERWERP 2:

LUCHTVAARTRECHT

ONDERWERP 3:

LUCHTVERKEERSBEHEER

ONDERWERP 4:

METEOROLOGIE

ONDERWERP 5:

NAVIGATIE

ONDERWERP 6:

LUCHTVAARTUIGEN

ONDERWERP 7:

MENSELIJKE FACTOREN

ONDERWERP 8:

APPARATUUR EN SYSTEMEN

ONDERWERP 9:

PROFESSIONELE OMGEVING

ONDERWERP 10:

UITZONDERLIJKE EN NOODSITUATIES

ONDERWERP 11:

LUCHTVAARTTERREINEN

ONDERWERP 1: INLEIDING TOT DE OPLEIDING

THEMA INTR 1 — BEHEER VAN DE CURSUS

Subthema INTR 1.1 —

Inleiding tot de cursus

Subthema INTR 1.2 —

Administratie

Subthema INTR 1.3 —

Studiemateriaal en opleidingsdocumentatie

THEMA INTR 2 — INLEIDING TOT DE CURSUS LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema INTR 2.1 —

Inhoud en organisatie van de cursus

Subthema INTR 2.2 —

Opleidingsethos

Subthema INTR 2.3 —

Beoordelingsprocedure

ONDERWERP 2: LUCHTVAARTRECHT

THEMA LAW 1 — ATCO-VERGUNNING/BEKWAAMHEIDSCERTIFICAAT

Subthema LAW 1.1 —

Rechten en voorwaarden

THEMA LAW 2 — REGELS EN REGLEMENTEN

Subthema LAW 2.1 —

Verslagen

Subthema LAW 2.2 —

Luchtruim

THEMA LAW 3 — VEILIGHEIDSBEHEER VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema LAW 3.1 —

Feedbackprocedure

Subthema LAW 3.2 —

Veiligheidsonderzoek

ONDERWERP 3: LUCHTVERKEERSBEHEER

THEMA ATM 1 — DIENSTVERLENING

Subthema ATM 1.1 —

Luchtverkeersleidingdienst

Subthema ATM 1.2 —

Vluchtinformatiedienst (FIS)

Subthema ATM 1.3 —

Alarmeringsdienst (ALRS)

Subthema ATM 1.4 —

Capaciteit van het systeem voor luchtverkeersdiensten en beheer van de luchtverkeersstromen

THEMA ATM 2 — COMMUNICATIE

Subthema ATM 2.1 —

Effectieve communicatie

THEMA ATM 3 — VERKEERSKLARINGEN EN LUCHTVERKEERSLEIDINGSINSTRUCTIES

Subthema ATM 3.1 —

Verkeersklaringen

Subthema ATM 3.2 —

Luchtverkeersleidingsinstructies

THEMA ATM 4 — COÖRDINATIE

Subthema ATM 4.1 —

Behoefte aan coördinatie

Subthema ATM 4.2 —

Coördinatie-instrumenten en -methoden

Subthema ATM 4.3 —

Coördinatieprocedures

THEMA ATM 5 — HOOGTEMETING EN NIVEAUTOEWIJZING

Subthema ATM 5.1 —

Hoogtemeting

Subthema ATM 5.2 —

Hoogtemarge boven obstakels

THEMA ATM 6 — SCHEIDINGEN

Subthema ATM 6.1 —

Scheiding tussen vertrekkende luchtvaartuigen

Subthema ATM 6.2 —

Scheiding tussen vertrekkende en landende luchtvaartuigen

Subthema ATM 6.3 —

Scheiding tussen landende luchtvaartuigen en voorafgaande landende of vertrekkende luchtvaartuigen

Subthema ATM 6.4 —

Tijdsgebaseerde longitudinale zogturbulentieseparatie

Subthema ATM 6.5 —

Beperkte separatieminima

THEMA ATM 7 — SYSTEMEN VOOR HET VERMIJDEN VAN BOTSINGEN IN DE LUCHT EN VEILIGHEIDSNETTEN OP DE GROND

Subthema ATM 7.1 —

Systemen voor het vermijden van botsingen in de lucht

Subthema ATM 7.2 —

Veiligheidsnetten op de grond

THEMA ATM 8 — GEGEVENSWEERGAVE

Subthema ATM 8.1 —

Gegevensbeheer

THEMA ATM 9 — OPERATIONELE OMGEVING (GESIMULEERD)

Subthema ATM 9.1 —

Integriteit van de operationele omgeving

Subthema ATM 9.2 —

Verificatie van de geldigheid van de operationele procedures

Subthema ATM 9.3 —

Overdracht-overname

THEMA ATM 10 — VERLENING VAN EEN PLAATSELIJKE LUCHTVERKEERSLEIDINGSDIENST

Subthema ATM 10.1 —

Verantwoordelijkheid voor de dienstverlening

Subthema ATM 10.2 —

Functies van een plaatselijke verkeerstoren

Subthema ATM 10.3 —

Verkeersbeheersprocedure

Subthema ATM 10.4 —

Luchtvaartgrondlichten

Subthema ATM 10.5 —

Informatie aan luchtvaartuigen door een plaatselijke verkeerstoren

Subthema ATM 10.6 —

Leiding van luchtvaartterreinverkeer

Subthema ATM 10.7 —

Leiding van verkeer in het verkeerscircuit

Subthema ATM 10.8 —

Baan in gebruik

THEMA ATM 11 — VERLENING VAN EEN PLAATSELIJKE LUCHTVERKEERSLEIDING- INSTRUMENTEN

Subthema ATM 11.1 —

Slechtzichtvluchten en bijzondere VFR

Subthema ATM 11.2 —

Vertrekkend verkeer

Subthema ATM 11.3 —

Aankomend verkeer

Subthema ATM 11.4 —

Plaatselijke luchtverkeersleidingsdienst met geavanceerde systeemondersteuning

ONDERWERP 4: METEOROLOGIE

THEMA MET 1 — METEOROLOGISCHE VERSCHIJNSELEN

Subthema MET 1.1 —

Meteorologische verschijnselen

THEMA MET 2 — BRONNEN VAN METEOROLOGISCHE GEGEVENS

Subthema MET 2.1 —

Meteorologische instrumenten

Subthema MET 2.2 —

Andere bronnen van meteorologische gegevens

ONDERWERP 5: NAVIGATIE

THEMA NAV 1 — KAARTEN EN LUCHTVAARTKAARTEN

Subthema NAV 1.1 —

Kaarten en luchtvaartkaarten

THEMA NAV 2 — INSTRUMENTNAVIGATIE

Subthema NAV 2.1 —

Navigatiesystemen

Subthema NAV 2.2 —

Gestabiliseerde nadering

Subtopic NAV 2.3 —

Instrumentvertrek- en -aankomst

Subthema NAV 2.4 —

Satellietgebaseerde systemen

Subthema NAV 2.5 —

Toepassingen van prestatiegebaseerde navigatie

ONDERWERP 6: LUCHTVAARTUIGEN

THEMA ACFT 1 — LUCHTVAARTUIGINSTRUMENTEN

Subthema ACFT 1.1 —

Luchtvaartuiginstrumenten

THEMA ACFT 2 — CATEGORIEËN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFT 2.1 —

Zogturbulentie

Subthema ACFT 2.2 —

Toepassing van naderingscategorieën van de ICAO

THEMA ACFT 3 — FACTOREN DIE VAN INVLOED ZIJN OP DE PRESTATIES VAN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFT 3.1 —

Factoren tijdens het opstijgen

Subthema ACFT 3.2 —

Factoren tijdens het klimmen

Subthema ACFT 3.3 —

Factoren tijdens de eindnadering en landing

Subthema ACFT 3.4 —

Economische factoren

Subthema ACFT 3.5 —

Omgevingsfactoren

THEMA ACFT 4 — LUCHTVAARTUIGGEGEVENS

Subthema ACFT 4.1 —

Herkenning van types luchtvaartuigen

Subthema ACFT 4.2 —

Prestatiegegevens

ONDERWERP 7: MENSELIJKE FACTOREN

THEMA HUM 1 — PSYCHOLOGISCHE FACTOREN

Subthema HUM 1.1 —

Cognitief

THEMA HUM 2 — MEDISCHE EN FYSIOLOGISCHE FACTOREN

Subthema HUM 2.1 —

Vermoeidheid

Subthema HUM 2.2 —

Fitheid

THEMA HUM 3 — SOCIALE EN ORGANISATORISCHE FACTOREN

Subthema HUM 3.1 —

Team resource management (TRM)

Subthema HUM 3.2 —

Teamwerk en teamrollen

Subthema HUM 3.3 —

Verantwoordelijk gedrag

THEMA HUM 4 — STRESS

Subthema HUM 4.1 —

Stress

Subthema HUM 4.2 —

Stressbeheer

THEMA HUM 5 — MENSELIJKE FOUTEN

Subthema HUM 5.1 —

Menselijke fouten

Subthema HUM 5.2 —

Schending van regels

THEMA HUM 6 — SAMENWERKING

Subthema HUM 6.1 —

Communicatie

Subthema HUM 6.2 —

Samenwerking binnen hetzelfde verantwoordelijkheidsgebied

Subthema HUM 6.3 —

Samenwerking binnen verschillende verantwoordelijkheidsgebieden

Subthema HUM 6.4 —

Samenwerking tussen luchtverkeersleiders en piloten

ONDERWERP 8: APPARATUUR EN SYSTEMEN

THEMA EQPS 1 — MONDELINGE COMMUNICATIE

Subthema EQPS 1.1 —

Radiocommunicatie

Subthema EQPS 1.2 —

Andere mondelinge communicatie

THEMA EQPS 2 — AUTOMATISERING VAN LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema EQPS 2.1 —

Vast telecommunicatienetwerk voor de luchtvaart (Aeronautical fixed telecommunication network, AFTN)

Subthema EQPS 2.2 —

Automatische gegevensuitwisseling

THEMA EQPS 3 — WERKPLEK VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema EQPS 3.1 —

Werking en monitoring van apparatuur

Subthema EQPS 3.2 —

Situatiebeeldschermen en informatiesystemen

Subthema EQPS 3.3 —

Systemen voor vluchtgegevens

THEMA EQPS 4 — TOEKOMSTIGE APPARATUUR

Subthema EQPS 4.1 —

Nieuwe ontwikkelingen

THEMA EQPS 5 — BEPERKINGEN EN VERSLECHTERING VAN APPARATUUR EN SYSTEMEN

Subthema EQPS 5.1 —

Reactie op beperkingen

Subthema EQPS 5.2 —

Verslechtering van communicatieapparatuur

Subthema EQPS 5.3 —

Verslechtering van navigatieapparatuur

ONDERWERP 9: PROFESSIONELE OMGEVING

THEMA PEN 1 — VERTROUWDMAKING

Subthema PEN 1.1 —

Studiebezoek aan luchtvaartterrein

THEMA PEN 2 — LUCHTRUIMGEBRUIKERS

Subthema PEN 2.1 —

Bijdragers tot civiele activiteiten op het gebied van luchtverkeersdiensten

Subthema PEN 2.2 —

Bijdragers tot militaire activiteiten op het gebied van luchtverkeersdiensten

THEMA PEN 3 — KLANTENBETREKKINGEN

Subthema PEN 3.1 —

Dienstverlening en gebruikersbehoeften

THEMA PEN 4 — MILIEUBESCHERMING

Subthema PEN 4.1 —

Milieubescherming

ONDERWERP 10: UITZONDERLIJKE EN NOODSITUATIES

THEMA ABES 1 — ABNORMALE EN NOODSITUATIES (ABES)

Subthema ABES 1.1 —

Overzicht van ABES

THEMA ABES 2 — VERBETERING VAN VAARDIGHEDEN

Subthema ABES 2.1 —

Effectieve communicatie

Subthema ABES 2.2 —

Vermijden van geestelijke overbelasting

Subthema ABES 2.3 —

Lucht/grond-samenwerking

THEMA ABES 3 — PROCEDURES VOOR ABNORMALE EN NOODSITUATIES

Subthema ABES 3.1 —

Toepassing van ABES-procedures

Subthema ABES 3.2 —

Radio-uitval

Subthema ABES 3.3 —

Wederrechtelijke daden en bomdreigingen tegen luchtvaartuigen

Subthema ABES 3.4 —

Afgedwaalde of niet-geïdentificeerde luchtvaartuigen

Subthema ABES 3.5 —

Runway incursion

ONDERWERP 11: LUCHTVAARTTERREINEN

THEMA AGA 1 — GEGEVENS, LAYOUT EN COÖRDINATIE VAN HET LUCHTVAARTTERREIN

Subthema AGA 1.1 —

Definities

Subthema AGA 1.2 —

Coördinatie

THEMA AGA 2 — BEWEGINGSGEBIED

Subthema AGA 2.1 —

Bewegingsgebied

Subthema AGA 2.2 —

Manoeuvreerterrein

Subthema AGA 2.3 —

Banen

THEMA AGA 3 — OBSTAKELS

Subthema AGA 3.1 —

Obstakelvrij luchtruim rond luchtvaartterreinen

THEMA AGA 4 — DIVERSE APPARATUUR

Subthema AGA 4.1 —

Locatie

Aanhangsel 5 van bijlage I

BEVOEGDVERKLARING NADERINGSVERKEERSLEIDING PROCEDUREEL (APP)

(Referentie: bijlage I — DEEL ATCO, subdeel D, afdeling 2, ATCO.D.010 onder a), punt 2, iii))

INHOUDSOPGAVE

ONDERWERP 1:

INLEIDING TOT DE OPLEIDING

ONDERWERP 2:

LUCHTVAARTRECHT

ONDERWERP 3:

LUCHTVERKEERSBEHEER

ONDERWERP 4:

METEOROLOGIE

ONDERWERP 5:

NAVIGATIE

ONDERWERP 6:

LUCHTVAARTUIGEN

ONDERWERP 7:

MENSELIJKE FACTOREN

ONDERWERP 8:

APPARATUUR EN SYSTEMEN

ONDERWERP 9:

PROFESSIONELE OMGEVING

ONDERWERP 10:

UITZONDERLIJKE EN NOODSITUATIES

ONDERWERP 11:

LUCHTVAARTTERREINEN

ONDERWERP 1: INLEIDING TOT DE OPLEIDING

THEMA INTR 1 — BEHEER VAN DE CURSUS

Subthema INTR 1.1 —

Inleiding tot de cursus

Subthema INTR 1.2 —

Administratie

Subthema INTR 1.3 —

Studiemateriaal en opleidingsdocumentatie

THEMA INTR 2 — INLEIDING TOT DE CURSUS LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema INTR 2.1 —

Inhoud en organisatie van de cursus

Subthema INTR 2.2 —

Opleidingsethos

Subthema INTR 2.3 —

Beoordelingsprocedure

ONDERWERP 2: LUCHTVAARTRECHT

THEMA LAW 1 — ATCO-VERGUNNING/BEKWAAMHEIDSCERTIFICAAT

Subthema LAW 1.1 —

Rechten en voorwaarden

THEMA LAW 2 — REGELS EN REGLEMENTEN

Subthema LAW 2.1 —

Verslagen

Subthema LAW 2.2 —

Luchtruim

THEMA LAW 3 — VEILIGHEIDSBEHEER VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema LAW 3.1 —

Feedbackprocedure

Subthema LAW 3.2 —

Veiligheidsonderzoek

ONDERWERP 3: LUCHTVERKEERSBEHEER

THEMA ATM 1 — DIENSTVERLENING

Subthema ATM 1.1 —

Luchtverkeersleidingsdienst (ATC)

Subthema ATM 1.2 —

Vluchtinformatiedienst (FIS)

Subthema ATM 1.3 —

Alarmeringsdienst (ALRS)

Subthema ATM 1.4 —

Capaciteit van het systeem voor luchtverkeersdiensten en beheer van de luchtverkeersstromen

Subthema ATM 1.5 —

Luchtruimbeheer (ASM)

THEMA ATM 2 — COMMUNICATIE

Subthema ATM 2.1 —

Effectieve communicatie

THEMA ATM 3 — VERKEERSKLARINGEN EN LUCHTVERKEERSLEIDINGSINSTRUCTIES

Subthema ATM 3.1 —

Verkeersklaringen

Subthema ATM 3.2 —

Luchtverkeersleidingsinstructies

THEMA ATM 4 — COÖRDINATIE

Subthema ATM 4.1 —

Behoefte aan coördinatie

Subthema ATM 4.2 —

Coördinatie-instrumenten en -methoden

Subthema ATM 4.3 —

Coördinatieprocedures

THEMA ATM 5 — HOOGTEMETING EN NIVEAUTOEWIJZING

Subthema ATM 5.1 —

Hoogtemeting

Subthema ATM 5.2 —

Hoogtemarge boven obstakels

THEMA ATM 6 — SCHEIDINGEN

Subthema ATM 6.1 —

Verticale separatie

Subthema ATM 6.2 —

Horizontale separatie

Subthema ATM 6.3 —

Delegatie van separatie

THEMA ATM 7 — SYSTEMEN VOOR HET VERMIJDEN VAN BOTSINGEN IN DE LUCHT EN VEILIGHEIDSNETTEN OP DE GROND

Subthema ATM 7.1 —

Systemen voor het vermijden van botsingen in de lucht

THEMA ATM 8 — GEGEVENSWEERGAVE

Subthema ATM 8.1 —

Gegevensbeheer

THEMA ATM 9 — OPERATIONELE OMGEVING (GESIMULEERD)

Subthema ATM 9.1 —

Integriteit van de operationele omgeving

Subthema ATM 9.2 —

Verificatie van de geldigheid van de operationele procedures

Subthema ATM 9.3 —

Overdracht-overname

THEMA ATM 10 — VERLENING VAN LUCHTVERKEERSLEIDINGSDIENSTEN

Subthema ATM 10.1 —

Verantwoordelijkheid en verwerking van informatie

Subthema ATM 10.2 —

Naderingsluchtverkeersleiding

Subthema ATM 10.3 —

Verkeersbeheersprocedure

Subthema ATM 10.4 —

Verkeersafhandeling

THEMA ATM 11 — WACHTEN

Subthema ATM 11.1 —

Algemene wachtprocedures

Subthema ATM 11.2 —

Naderende luchtvaartuigen

ONDERWERP 4: METEOROLOGIE

THEMA MET 1 — METEOROLOGISCHE VERSCHIJNSELEN

Subthema MET 1.1 —

Meteorologische verschijnselen

THEMA MET 2 — BRONNEN VAN METEOROLOGISCHE GEGEVENS

Subthema MET 2.1 —

Bonnen van meteorologische gegevens

ONDERWERP 5: NAVIGATIE

THEMA NAV 1 — KAARTEN EN LUCHTVAARTKAARTEN

Subthema NAV 1.1 —

Kaarten en luchtvaartkaarten

THEMA NAV 2 — INSTRUMENTNAVIGATIE

Subthema NAV 2.1 —

Navigatiesystemen

Subthema NAV 2.2 —

Gestabiliseerde nadering

Subtopic NAV 2.3 —

Instrumentvertrek- en -aankomst

Subthema NAV 2.4 —

Navigatiebijstand

Subthema NAV 2.5 —

Satellietgebaseerde systemen

Subthema NAV 2.6 —

Toepassingen van prestatiegebaseerde navigatie

ONDERWERP 6: LUCHTVAARTUIGEN

THEMA ACFT 1 — LUCHTVAARTUIGINSTRUMENTEN

Subthema ACFT 1.1 —

Luchtvaartuiginstrumenten

THEMA ACFT 2 — CATEGORIEËN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFT 2.1 —

Zogturbulentie

Subthema ACFT 2.2 —

Toepassing van naderingscategorieën van de ICAO

THEMA ACFT 3 — FACTOREN DIE VAN INVLOED ZIJN OP DE PRESTATIES VAN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFT 3.1 —

Factoren tijdens het klimmen

Subthema ACFT 3.2 —

Factoren tijdens de kruisvlucht

Subthema ACFT 3.3 —

Factoren tijdens de daling en het begin van de nadering

Subthema ACFT 3.4 —

Factoren tijdens de eindnadering en landing

Subthema ACFT 3.5 —

Economische factoren

Subthema ACFT 3.6 —

Omgevingsfactoren

THEMA ACFT 4 — LUCHTVAARTUIGGEGEVENS

Subthema ACFT 4.1 —

Prestatiegegevens

ONDERWERP 7: MENSELIJKE FACTOREN

THEMA HUM 1 — PSYCHOLOGISCHE FACTOREN

Subthema HUM 1.1 —

Cognitief

THEMA HUM 2 — MEDISCHE EN FYSIOLOGISCHE FACTOREN

Subthema HUM 2.1 —

Vermoeidheid

Subthema HUM 2.2 —

Fitheid

THEMA HUM 3 — SOCIALE EN ORGANISATORISCHE FACTOREN

Subthema HUM 3.1 —

Team resource management (TRM)

Subthema HUM 3.2 —

Teamwerk en teamrollen

Subthema HUM 3.3 —

Verantwoordelijk gedrag

THEMA HUM 4 — STRESS

Subthema HUM 4.1 —

Stress

Subthema HUM 4.2 —

Stressbeheer

THEMA HUM 5 — MENSELIJKE FOUTEN

Subthema HUM 5.1 —

Menselijke fouten

Subthema HUM 5.2 —

Schending van regels

THEMA HUM 6 — SAMENWERKING

Subthema HUM 6.1 —

Communicatie

Subthema HUM 6.2 —

Samenwerking binnen hetzelfde verantwoordelijkheidsgebied

Subthema HUM 6.3 —

Samenwerking binnen verschillende verantwoordelijkheidsgebieden

Subthema HUM 6.4 —

Samenwerking tussen luchtverkeersleiders en piloten

ONDERWERP 8: APPARATUUR EN SYSTEMEN

THEMA EQPS 1 — MONDELINGE COMMUNICATIE

Subthema EQPS 1.1 —

Radiocommunicatie

Subthema EQPS 1.2 —

Andere mondelinge communicatie

THEMA EQPS 2 — AUTOMATISERING VAN LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema EQPS 2.1 —

Vast telecommunicatienetwerk voor de luchtvaart (Aeronautical fixed telecommunication network, AFTN)

Subthema EQPS 2.2 —

Automatische gegevensuitwisseling

THEMA EQPS 3 — WERKPLEK VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema EQPS 3.1 —

Werking en monitoring van apparatuur

Subthema EQPS 3.2 —

Situatiebeeldschermen en informatiesystemen

Subthema EQPS 3.3 —

Systemen voor vluchtgegevens

THEMA EQPS 4 — TOEKOMSTIGE APPARATUUR

Subthema EQPS 4.1 —

Nieuwe ontwikkelingen

THEMA EQPS 5 — BEPERKINGEN EN VERSLECHTERING VAN APPARATUUR EN SYSTEMEN VERSLECHTERING

Subthema EQPS 5.1 —

Reactie op beperkingen

Subthema EQPS 5.2 —

Verslechtering van communicatieapparatuur

Subthema EQPS 5.3 —

Verslechtering van navigatieapparatuur

ONDERWERP 9: PROFESSIONELE OMGEVING

THEMA PEN 1 — VERTROUWDMAKING

Subthema PEN 1.1 —

Studiebezoek aan een naderingsluchtverkeersleidingseenheid

THEMA PEN 2 — LUCHTRUIMGEBRUIKERS

Subthema PEN 2.1 —

Bijdragers tot civiele activiteiten op het gebied van luchtverkeersdiensten

Subthema PEN 2.2 —

Bijdragers tot militaire activiteiten op het gebied van luchtverkeersdiensten

THEMA PEN 3 — KLANTENBETREKKINGEN

Subthema PEN 3.1 —

Dienstverlening en gebruikersbehoeften

THEMA PEN 4 — MILIEUBESCHERMING

Subthema PEN 4.1 —

Milieubescherming

ONDERWERP 10: UITZONDERLIJKE EN NOODSITUATIES

THEMA ABES 1 — ABNORMALE EN NOODSITUATIES (ABES)

Subthema ABES 1.1 —

Overzicht van ABES

THEMA ABES 2 — VERBETERING VAN VAARDIGHEDEN

Subthema ABES 2.1 —

Effectieve communicatie

Subthema ABES 2.2 —

Vermijden van geestelijke overbelasting

Subthema ABES 2.3 —

Lucht/grond-samenwerking

THEMA ABES 3 — PROCEDURES VOOR ABNORMALE EN NOODSITUATIES

Subthema ABES 3.1 —

Toepassing van ABES-procedures

Subthema ABES 3.2 —

Radio-uitval

Subthema ABES 3.3 —

Wederrechtelijke daden en bomdreigingen tegen luchtvaartuigen

Subthema ABES 3.4 —

Afgedwaalde of niet-geïdentificeerde luchtvaartuigen

Subthema ABES 3.5 —

Afleidingen

ONDERWERP 11: LUCHTVAARTTERREINEN

THEMA AGA 1 — GEGEVENS, LAYOUT EN COÖRDINATIE VAN HET LUCHTVAARTTERREIN

Subthema AGA 1.1 —

Definities

Subthema AGA 1.2 —

Coördinatie

THEMA AGA 2 — BEWEGINGSGEBIED

Subthema AGA 2.1 —

Bewegingsgebied

Subthema AGA 2.2 —

Manoeuvreerterrein

Subthema AGA 2.3 —

Banen

THEMA AGA 3 — OBSTAKELS

Subthema AGA 3.1 —

Obstakelvrij luchtruim rond luchtvaartterreinen

THEMA AGA 4 — DIVERSE APPARATUUR

Subthema AGA 4.1 —

Locatie

Aanhangsel 6 van bijlage I

BEVOEGDVERKLARING ALGEMENE VERKEERSLEIDING PROCEDUREEL (ACP)

(Referentie: bijlage I — DEEL ATCO, subdeel D, afdeling 2, ATCO.D.010 onder a), punt 2, iv))

INHOUDSOPGAVE

ONDERWERP 1:

INLEIDING TOT DE OPLEIDING

ONDERWERP 2:

LUCHTVAARTRECHT

ONDERWERP 3:

LUCHTVERKEERSBEHEER

ONDERWERP 4:

METEOROLOGIE

ONDERWERP 5:

NAVIGATIE

ONDERWERP 6:

LUCHTVAARTUIGEN

ONDERWERP 7:

MENSELIJKE FACTOREN

ONDERWERP 8:

APPARATUUR EN SYSTEMEN

ONDERWERP 9:

PROFESSIONELE OMGEVING

ONDERWERP 10:

UITZONDERLIJKE EN NOODSITUATIES

ONDERWERP 1: INLEIDING TOT DE OPLEIDING

THEMA INTR 1 — BEHEER VAN DE CURSUS

Subthema INTR 1.1 —

Inleiding tot de cursus

Subthema INTR 1.2 —

Administratie

Subthema INTR 1.3 —

Studiemateriaal en opleidingsdocumentatie

THEMA INTR 2 — INLEIDING TOT DE CURSUS LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema INTR 2.1 —

Inhoud en organisatie van de cursus

Subthema INTR 2.2 —

Opleidingsethos

Subthema INTR 2.3 —

Beoordelingsprocedure

ONDERWERP 2: LUCHTVAARTRECHT

THEMA LAW 1 — ATCO-VERGUNNING/BEKWAAMHEIDSCERTIFICAAT

Subthema LAW 1.1 —

Rechten en voorwaarden

THEMA LAW 2 — REGELS EN REGLEMENTEN

Subthema LAW 2.1 —

Verslagen

Subthema LAW 2.2 —

Luchtruim

THEMA LAW 3 — VEILIGHEIDSBEHEER VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema LAW 3.1 —

Feedbackprocedure

Subthema LAW 3.2 —

Veiligheidsonderzoek

ONDERWERP 3: LUCHTVERKEERSBEHEER

THEMA ATM 1 — DIENSTVERLENING

Subthema ATM 1.1 —

Luchtverkeersleidingsdienst (ATC)

Subthema ATM 1.2 —

Vluchtinformatiedienst (FIS)

Subthema ATM 1.3 —

Alarmeringsdienst (ALRS)

Subthema ATM 1.4 —

Capaciteit van het systeem voor luchtverkeersdiensten en beheer van de luchtverkeersstromen

Subthema ATM 1.5 —

Luchtruimbeheer (ASM)

THEMA ATM 2 — COMMUNICATIE

Subthema ATM 2.1 —

Effectieve communicatie

THEMA ATM 3 — VERKEERSKLARINGEN EN LUCHTVERKEERSLEIDINGSINSTRUCTIES

Subthema ATM 3.1 —

Verkeersklaringen

Subthema ATM 3.2 —

Luchtverkeersleidingsinstructies

THEMA ATM 4 — COÖRDINATIE

Subthema ATM 4.1 —

Behoefte aan coördinatie

Subthema ATM 4.2 —

Coördinatie-instrumenten en -methoden

Subthema ATM 4.3 —

Coördinatieprocedures

THEMA ATM 5 — HOOGTEMETING EN NIVEAUTOEWIJZING

Subthema ATM 5.1 —

Hoogtemeting

Subthema ATM 5.2 —

Hoogtemarge boven obstakels

THEMA ATM 6 — SCHEIDINGEN

Subthema ATM 6.1 —

Verticale separatie

Subthema ATM 6.2 —

Horizontale separatie

THEMA ATM 7 — SYSTEMEN VOOR HET VERMIJDEN VAN BOTSINGEN IN DE LUCHT EN VEILIGHEIDSNETTEN OP DE GROND

Subthema ATM 7.1 —

Systemen voor het vermijden van botsingen in de lucht

THEMA ATM 8 — GEGEVENSWEERGAVE

Subthema ATM 8.1 —

Gegevensbeheer

THEMA ATM 9 — OPERATIONELE OMGEVING (GESIMULEERD)

Subthema ATM 9.1 —

Integriteit van de operationele omgeving

Subthema ATM 9.2 —

Verificatie van de geldigheid van de operationele procedures

Subthema ATM 9.3 —

Overdracht-overname

THEMA ATM 10 — VERLENING VAN LUCHTVERKEERSLEIDINGSDIENSTEN

Subthema ATM 10.1 —

Verantwoordelijkheid en verwerking van informatie

Subthema ATM 10.2 —

Algemene luchtverkeersleiding

Subthema ATM 10.3 —

Verkeersbeheersprocedure

Subthema ATM 10.4 —

Verkeersafhandeling

THEMA ATM 11 — WACHTEN

Subthema ATM 11.1 —

Algemene wachtprocedures

Subthema ATM 11.2 —

Wachtende luchtvaartuigen

ONDERWERP 4: METEOROLOGIE

THEMA MET 1 — METEOROLOGISCHE VERSCHIJNSELEN

Subthema MET 1.1 —

Meteorologische verschijnselen

THEMA MET 2 — BRONNEN VAN METEOROLOGISCHE GEGEVENS

Subthema MET 2.1 —

Bonnen van meteorologische gegevens

ONDERWERP 5: NAVIGATIE

THEMA NAV 1 — KAARTEN EN LUCHTVAARTKAARTEN

Subthema NAV 1.1 —

Kaarten en luchtvaartkaarten

THEMA NAV 2 — INSTRUMENTNAVIGATIE

Subthema NAV 2.1 —

Navigatiesystemen

Subthema NAV 2.2 —

Navigatiebijstand

Subthema NAV 2.3 —

Toepassingen van prestatiegebaseerde navigatie

ONDERWERP 6: LUCHTVAARTUIGEN

THEMA ACFT 1 — LUCHTVAARTUIGINSTRUMENTEN

Subthema ACFT 1.1 —

Luchtvaartuiginstrumenten

THEMA ACFT 2 — CATEGORIEËN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFT 2.1 —

Zogturbulentie

THEMA ACFT 3 — FACTOREN DIE VAN INVLOED ZIJN OP DE PRESTATIES VAN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFT 3.1 —

Factoren tijdens het klimmen

Subthema ACFT 3.2 —

Factoren tijdens de kruisvlucht

Subthema ACFT 3.3 —

Dalingsfactoren

Subthema ACFT 3.4 —

Economische factoren

Subthema ACFT 3.5 —

Omgevingsfactoren

THEMA ACFT 4 — LUCHTVAARTUIGGEGEVENS

Subthema ACFT 4.1 —

Prestatiegegevens

ONDERWERP 7: MENSELIJKE FACTOREN

THEMA HUM 1 — PSYCHOLOGISCHE FACTOREN

Subthema HUM 1.1 —

Cognitief

THEMA HUM 2 — MEDISCHE EN FYSIOLOGISCHE FACTOREN

Subthema HUM 2.1 —

Vermoeidheid

Subthema HUM 2.2 —

Fitheid

THEMA HUM 3 — SOCIALE EN ORGANISATORISCHE FACTOREN

Subthema HUM 3.1 —

Team resource management (TRM)

Subthema HUM 3.2 —

Teamwerk en teamrollen

Subthema HUM 3.3 —

Verantwoordelijk gedrag

THEMA HUM 4 — STRESS

Subthema HUM 4.1 —

Stress

Subthema HUM 4.2 —

Stressbeheer

THEMA HUM 5 — MENSELIJKE FOUTEN

Subthema HUM 5.1 —

Menselijke fouten

Subthema HUM 5.2 —

Schending van regels

THEMA HUM 6 — SAMENWERKING

Subthema HUM 6.1 —

Communicatie

Subthema HUM 6.2 —

Samenwerking binnen hetzelfde verantwoordelijkheidsgebied

Subthema HUM 6.3 —

Samenwerking binnen verschillende verantwoordelijkheidsgebieden

Subthema HUM 6.4 —

Samenwerking tussen luchtverkeersleiders en piloten

ONDERWERP 8: APPARATUUR EN SYSTEMEN

THEMA EQPS 1 — MONDELINGE COMMUNICATIE

Subthema EQPS 1.1 —

Radiocommunicatie

Subthema EQPS 1.2 —

Andere mondelinge communicatie

THEMA EQPS 2 — AUTOMATISERING VAN LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema EQPS 2.1 —

Vast telecommunicatienetwerk voor de luchtvaart (Aeronautical fixed telecommunication network, AFTN)

Subthema EQPS 2.2 —

Automatische gegevensuitwisseling

THEMA EQPS 3 — WERKPLEK VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema EQPS 3.1 —

Werking en monitoring van apparatuur

Subthema EQPS 3.2 —

Situatiebeeldschermen en informatiesystemen

Subthema EQPS 3.3 —

Systemen voor vluchtgegevens

THEMA EQPS 4 — TOEKOMSTIGE APPARATUUR

Subthema EQPS 4.1 —

Nieuwe ontwikkelingen

THEMA EQPS 5 — BEPERKINGEN EN VERSLECHTERING VAN APPARATUUR EN SYSTEMEN VERSLECHTERING

Subthema EQPS 5.1 —

Reactie op beperkingen

Subthema EQPS 5.2 —

Verslechtering van communicatieapparatuur

Subthema EQPS 5.3 —

Verslechtering van navigatieapparatuur

ONDERWERP 9: PROFESSIONELE OMGEVING

THEMA PEN 1 — VERTROUWDMAKING

Subthema PEN 1.1 —

Studiebezoek aan een algemene luchtverkeersleidingseenheid

THEMA PEN 2 — LUCHTRUIMGEBRUIKERS

Subthema PEN 2.1 —

Bijdragers tot civiele activiteiten op het gebied van luchtverkeersdiensten

Subthema PEN 2.2 —

Bijdragers tot militaire activiteiten op het gebied van luchtverkeersdiensten

THEMA PEN 3 — KLANTENBETREKKINGEN

Subthema PEN 3.1 —

Dienstverlening en gebruikersbehoeften

THEMA PEN 4 — MILIEUBESCHERMING

Subthema PEN 4.1 —

Milieubescherming

ONDERWERP 10: UITZONDERLIJKE EN NOODSITUATIES

THEMA ABES 1 — ABNORMALE EN NOODSITUATIES (ABES)

Subthema ABES 1.1 —

Overzicht van ABES

THEMA ABES 2 — VERBETERING VAN VAARDIGHEDEN

Subthema ABES 2.1 —

Effectieve communicatie

Subthema ABES 2.2 —

Vermijden van geestelijke overbelasting

Subthema ABES 2.3 —

Lucht/grond-samenwerking

THEMA ABES 3 — PROCEDURES VOOR ABNORMALE EN NOODSITUATIES

Subthema ABES 3.1 —

Toepassing van ABES-procedures

Subthema ABES 3.2 —

Radio-uitval

Subthema ABES 3.3 —

Wederrechtelijke daden en bomdreigingen tegen luchtvaartuigen

Subthema ABES 3.4 —

Afgedwaalde of niet-geïdentificeerde luchtvaartuigen

Subthema ABES 3.5 —

Afleidingen

Aanhangsel 7 van bijlage I

BEVOEGDVERKLARING NADERINGSVERKEERSLEIDING SURVEILLANCE (APS)

(Referentie: bijlage I — DEEL ATCO, subdeel D, afdeling 2, ATCO.D.010 onder a), punt 2, v))

INHOUDSOPGAVE

ONDERWERP 1:

INLEIDING TOT DE OPLEIDING

ONDERWERP 2:

LUCHTVAARTRECHT

ONDERWERP 3:

LUCHTVERKEERSBEHEER

ONDERWERP 4:

METEOROLOGIE

ONDERWERP 5:

NAVIGATIE

ONDERWERP 6:

LUCHTVAARTUIGEN

ONDERWERP 7:

MENSELIJKE FACTOREN

ONDERWERP 8:

APPARATUUR EN SYSTEMEN

ONDERWERP 9:

PROFESSIONELE OMGEVING

ONDERWERP 10:

UITZONDERLIJKE EN NOODSITUATIES

ONDERWERP 11:

LUCHTVAARTTERREINEN

ONDERWERP 1: INLEIDING TOT DE OPLEIDING

THEMA INTR 1 — BEHEER VAN DE CURSUS

Subthema INTR 1.1 —

Inleiding tot de cursus

Subthema INTR 1.2 —

Administratie

Subthema INTR 1.3 —

Studiemateriaal en opleidingsdocumentatie

THEMA INTR 2 — INLEIDING TOT DE CURSUS LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema INTR 2.1 —

Inhoud en organisatie van de cursus

Subthema INTR 2.2 —

Opleidingsethos

Subthema INTR 2.3 —

Beoordelingsprocedure

ONDERWERP 2: LUCHTVAARTRECHT

THEMA LAW 1 — ATCO-VERGUNNING/BEKWAAMHEIDSCERTIFICAAT

Subthema LAW 1.1 —

Rechten en voorwaarden

THEMA LAW 2 — REGELS EN REGLEMENTEN

Subthema LAW 2.1 —

Verslagen

Subthema LAW 2.2 —

Luchtruim

THEMA LAW 3 — VEILIGHEIDSBEHEER VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema LAW 3.1 —

Feedbackprocedure

Subthema LAW 3.2 —

Veiligheidsonderzoek

ONDERWERP 3: LUCHTVERKEERSBEHEER

THEMA ATM 1 — DIENSTVERLENING

Subthema ATM 1.1 —

Luchtverkeersleidingsdienst (ATC)

Subthema ATM 1.2 —

Vluchtinformatiedienst (FIS)

Subthema ATM 1.3 —

Alarmeringsdienst (ALRS)

Subthema ATM 1.4 —

Capaciteit van het systeem voor luchtverkeersdiensten en beheer van de luchtverkeersstromen

Subthema ATM 1.5 —

Luchtruimbeheer (ASM)

THEMA ATM 2 — COMMUNICATIE

Subthema ATM 2.1 —

Effectieve communicatie

THEMA ATM 3 — VERKEERSKLARINGEN EN LUCHTVERKEERSLEIDINGSINSTRUCTIES

Subthema ATM 3.1 —

Verkeersklaringen

Subthema ATM 3.2 —

Luchtverkeersleidingsinstructies

THEMA ATM 4 — COÖRDINATIE

Subthema ATM 4.1 —

Behoefte aan coördinatie

Subthema ATM 4.2 —

Coördinatie-instrumenten en -methoden

Subthema ATM 4.3 —

Coördinatieprocedures

THEMA ATM 5 — HOOGTEMETING EN NIVEAUTOEWIJZING

Subthema ATM 5.1 —

Hoogtemeting

Subthema ATM 5.2 —

Hoogtemarge boven obstakels

THEMA ATM 6 — SCHEIDINGEN

Subthema ATM 6.1 —

Verticale separatie

Subthema ATM 6.2 —

longitudinale separatie in een surveillanceomgeving

Subthema ATM 6.3 —

Delegatie van separatie

Subthema ATM 6.4 —

Afstandgebaseerde longitudinale zogturbulentieseparatie

Subthema ATM 6.5 —

Separatie op basis van ATS-surveillancesystemen

THEMA ATM 7 — SYSTEMEN VOOR HET VERMIJDEN VAN BOTSINGEN IN DE LUCHT EN VEILIGHEIDSNETTEN OP DE GROND

Subthema ATM 7.1 —

Systemen voor het vermijden van botsingen in de lucht

Subthema ATM 7.2 —

Veiligheidsnetten op de grond

THEMA ATM 8 — GEGEVENSWEERGAVE

Subthema ATM 8.1 —

Gegevensbeheer

THEMA ATM 9 — OPERATIONELE OMGEVING (GESIMULEERD)

Subthema ATM 9.1 —

Integriteit van de operationele omgeving

Subthema ATM 9.2 —

Verificatie van de geldigheid van de operationele procedures

Subthema ATM 9.3 —

Overdracht-overname

THEMA ATM 10 — VERLENING VAN LUCHTVERKEERSLEIDINGSDIENSTEN

Subthema ATM 10.1 —

Verantwoordelijkheid en verwerking van informatie

Subthema ATM 10.2 —

ATS-surveillancedienst

Subthema ATM 10.3 —

Verkeersbeheersprocedure

Subthema ATM 10.4 —

Verkeersafhandeling

Subthema ATM 10.5 —

Luchtverkeersleidingsdienst met geavanceerde systeemondersteuning

THEMA ATM 11 — WACHTEN

Subthema ATM 11.1 —

Algemene wachtprocedures

Subthema ATM 11.2 —

Naderende luchtvaartuigen

Subthema ATM 11.3 —

Wachten in een surveillanceomgeving

THEMA ATM 12 — IDENTIFICATIE

Subthema ATM 12.1 —

Vaststelling van identificatie

Subthema ATM 12.2 —

Instandhouding van identificatie

Subthema ATM 12.3 —

Verlies van identiteit

Subthema ATM 12.4 —

Informatie over de positie

Subthema ATM 12.5 —

Overdracht van identiteit

ONDERWERP 4: METEOROLOGIE

THEMA MET 1 — METEOROLOGISCHE VERSCHIJNSELEN

Subthema MET 1.1 —

Meteorologische verschijnselen

THEMA MET 2 — BRONNEN VAN METEOROLOGISCHE GEGEVENS

Subthema MET 2.1 —

Bonnen van meteorologische gegevens

ONDERWERP 5: NAVIGATIE

THEMA NAV 1 — KAARTEN EN LUCHTVAARTKAARTEN

Subthema NAV 1.1 —

Kaarten en luchtvaartkaarten

THEMA NAV 2 — INSTRUMENTNAVIGATIE

Subthema NAV 2.1 —

Navigatiesystemen

Subthema NAV 2.2 —

Gestabiliseerde nadering

Subtopic NAV 2.3 —

Instrumentvertrek- en -aankomst

Subthema NAV 2.4 —

Navigatiebijstand

Subthema NAV 2.5 —

Satellietgebaseerde systemen

Subthema NAV 2.6 —

Toepassingen van prestatiegebaseerde navigatie

ONDERWERP 6: LUCHTVAARTUIGEN

THEMA ACFT 1 — LUCHTVAARTUIGINSTRUMENTEN

Subthema ACFT 1.1 —

Luchtvaartuiginstrumenten

THEMA ACFT 2 — CATEGORIEËN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFT 2.1 —

Zogturbulentie

Subthema ACFT 2.2 —

Toepassing van naderingscategorieën van de ICAO

THEMA ACFT 3 — FACTOREN DIE VAN INVLOED ZIJN OP DE PRESTATIES VAN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFT 3.1 —

Factoren tijdens het klimmen

Subthema ACFT 3.2 —

Factoren tijdens de kruisvlucht

Subthema ACFT 3.3 —

Factoren tijdens de daling en het begin van de nadering

Subthema ACFT 3.4 —

Factoren tijdens de eindnadering en landing

Subthema ACFT 3.5 —

Economische factoren

Subthema ACFT 3.6 —

Omgevingsfactoren

THEMA ACFT 4 — LUCHTVAARTUIGGEGEVENS

Subthema ACFT 4.1 —

Prestatiegegevens

ONDERWERP 7: MENSELIJKE FACTOREN

THEMA HUM 1 — PSYCHOLOGISCHE FACTOREN

Subthema HUM 1.1 —

Cognitief

THEMA HUM 2 — MEDISCHE EN FYSIOLOGISCHE FACTOREN

Subthema HUM 2.1 —

Vermoeidheid

Subthema HUM 2.2 —

Fitheid

THEMA HUM 3 — SOCIALE EN ORGANISATORISCHE FACTOREN

Subthema HUM 3.1 —

Team resource management (TRM)

Subthema HUM 3.2 —

Teamwerk en teamrollen

Subthema HUM 3.3 —

Verantwoordelijk gedrag

THEMA HUM 4 — STRESS

Subthema HUM 4.1 —

Stress

Subthema HUM 4.2 —

Stressbeheer

THEMA HUM 5 — MENSELIJKE FOUTEN

Subthema HUM 5.1 —

Menselijke fouten

Subthema HUM 5.2 —

Schending van regels

THEMA HUM 6 — SAMENWERKING

Subthema HUM 6.1 —

Communicatie

Subthema HUM 6.2 —

Samenwerking binnen hetzelfde verantwoordelijkheidsgebied

Subthema HUM 6.3 —

Samenwerking binnen verschillende verantwoordelijkheidsgebieden

Subthema HUM 6.4 —

Samenwerking tussen luchtverkeersleiders en piloten

ONDERWERP 8: APPARATUUR EN SYSTEMEN

THEMA EQPS 1 — MONDELINGE COMMUNICATIE

Subthema EQPS 1.1 —

Radiocommunicatie

Subthema EQPS 1.2 —

Andere mondelinge communicatie

THEMA EQPS 2 — AUTOMATISERING VAN LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema EQPS 2.1 —

Vast telecommunicatienetwerk voor de luchtvaart (Aeronautical fixed telecommunication network, AFTN)

Subthema EQPS 2.2 —

Automatische gegevensuitwisseling

THEMA EQPS 3 — WERKPLEK VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema EQPS 3.1 —

Werking en monitoring van apparatuur

Subthema EQPS 3.2 —

Situatiebeeldschermen en informatiesystemen

Subthema EQPS 3.3 —

Systemen voor vluchtgegevens

Subthema EQPS 3.4 —

Gebruik van ATS-surveillancesystemen

Subthema EQPS 3.5 —

Geavanceerde systemen

THEMA EQPS 4 — TOEKOMSTIGE APPARATUUR

Subthema EQPS 4.1 —

Nieuwe ontwikkelingen

THEMA EQPS 5 — BEPERKINGEN EN VERSLECHTERING VAN APPARATUUR EN SYSTEMEN VERSLECHTERING

Subthema EQPS 5.1 —

Reactie op beperkingen

Subthema EQPS 5.2 —

Verslechtering van communicatieapparatuur

Subthema EQPS 5.3 —

Verslechtering van navigatieapparatuur

Subthema EQPS 5.4 —

Verslechtering van surveillanceapparatuur

Subthema EQPS 5.5 —

Verslechtering van het verwerkingssysteem van de luchtverkeersleiding

THEMA 9: PROFESSIONELE OMGEVING

THEMA PEN 1 — VERTROUWDMAKING

Subthema PEN 1.1 —

Studiebezoek aan een naderingsluchtverkeersleidingseenheid

THEMA PEN 2 — LUCHTRUIMGEBRUIKERS

Subthema PEN 2.1 —

Bijdragers tot civiele activiteiten op het gebied van luchtverkeersdiensten

Subthema PEN 2.2 —

Bijdragers tot militaire activiteiten op het gebied van luchtverkeersdiensten

THEMA PEN 3 — KLANTENBETREKKINGEN

Subthema PEN 3.1 —

Dienstverlening en gebruikersbehoeften

THEMA PEN 4 — MILIEUBESCHERMING

Subthema PEN 4.1 —

Milieubescherming

ONDERWERP 10: UITZONDERLIJKE EN NOODSITUATIES

THEMA ABES 1 — ABNORMALE EN NOODSITUATIES (ABES)

Subthema ABES 1.1 —

Overzicht van ABES

THEMA ABES 2 — VERBETERING VAN VAARDIGHEDEN

Subthema ABES 2.1 —

Effectieve communicatie

Subthema ABES 2.2 —

Vermijden van geestelijke overbelasting

Subthema ABES 2.3 —

Lucht/grond-samenwerking

THEMA ABES 3 — PROCEDURES VOOR ABNORMALE EN NOODSITUATIES

Subthema ABES 3.1 —

Toepassing van ABES-procedures

Subthema ABES 3.2 —

Radio-uitval

Subthema ABES 3.3 —

Wederrechtelijke daden en bomdreigingen tegen luchtvaartuigen

Subthema ABES 3.4 —

Afgedwaalde of niet-geïdentificeerde luchtvaartuigen

Subthema ABES 3.5 —

Afleidingen

Subthema ABES 3.6 —

Transponder-uitval

ONDERWERP 11: LUCHTVAARTTERREINEN

THEMA AGA 1 — GEGEVENS, LAYOUT EN COÖRDINATIE VAN HET LUCHTVAARTTERREIN

Subthema AGA 1.1 —

Definities

Subthema AGA 1.2 —

Coördinatie

THEMA AGA 2 — BEWEGINGSGEBIED

Subthema AGA 2.1 —

Bewegingsgebied

Subthema AGA 2.2 —

Manoeuvreerterrein

Subthema AGA 2.3 —

Banen

THEMA AGA 3 — OBSTAKELS

Subthema AGA 3.1 —

Obstakelvrij luchtruim rond luchtvaartterreinen

THEMA AGA 4 — DIVERSE APPARATUUR

Subthema AGA 4.1 —

Locatie

Aanhangsel 8 van bijlage I

BEVOEGDVERKLARING ALGEMENE VERKEERSLEIDING SURVEILLANCE (ACS)

(Referentie: bijlage I — DEEL ATCO, subdeel D, afdeling 2, ATCO.D.010 onder a), punt 2, vi))

INHOUDSOPGAVE

ONDERWERP 1:

INLEIDING TOT DE OPLEIDING

ONDERWERP 2:

LUCHTVAARTRECHT

ONDERWERP 3:

LUCHTVERKEERSBEHEER

ONDERWERP 4:

METEOROLOGIE

ONDERWERP 5:

NAVIGATIE

ONDERWERP 6:

LUCHTVAARTUIGEN

ONDERWERP 7:

MENSELIJKE FACTOREN

ONDERWERP 8:

APPARATUUR EN SYSTEMEN

ONDERWERP 9:

PROFESSIONELE OMGEVING

ONDERWERP 10:

UITZONDERLIJKE EN NOODSITUATIES

ONDERWERP 1: INLEIDING TOT DE OPLEIDING

THEMA INTR 1 — BEHEER VAN DE CURSUS

Subthema INTR 1.1 —

Inleiding tot de cursus

Subthema INTR 1.2 —

Administratie

Subthema INTR 1.3 —

Studiemateriaal en opleidingsdocumentatie

THEMA INTR 2 — INLEIDING TOT DE CURSUS LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema INTR 2.1 —

Inhoud en organisatie van de cursus

Subthema INTR 2.2 —

Opleidingsethos

Subthema INTR 2.3 —

Beoordelingsprocedure

ONDERWERP 2: LUCHTVAARTRECHT

THEMA LAW 1 — ATCO-VERGUNNING/BEKWAAMHEIDSCERTIFICAAT

Subthema LAW 1.1 —

Rechten en voorwaarden

THEMA LAW 2 — REGELS EN REGLEMENTEN

Subthema LAW 2.1 —

Verslagen

Subthema LAW 2.2 —

Luchtruim

THEMA LAW 3 — VEILIGHEIDSBEHEER VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema LAW 3.1 —

Feedbackprocedure

Subthema LAW 3.2 —

Veiligheidsonderzoek

ONDERWERP 3: LUCHTVERKEERSBEHEER

THEMA ATM 1 — DIENSTVERLENING

Subthema ATM 1.1 —

Luchtverkeersleidingsdienst (ATC)

Subthema ATM 1.2 —

Vluchtinformatiedienst (FIS)

Subthema ATM 1.3 —

Alarmeringsdienst (ALRS)

Subthema ATM 1.4 —

Capaciteit van het systeem voor luchtverkeersdiensten en beheer van de luchtverkeersstromen

Subthema ATM 1.5 —

Luchtruimbeheer (ASM)

THEMA ATM 2 — COMMUNICATIE

Subthema ATM 2.1 —

Effectieve communicatie

THEMA ATM 3 — VERKEERSKLARINGEN EN LUCHTVERKEERSLEIDINGSINSTRUCTIES

Subthema ATM 3.1 —

Verkeersklaringen

Subthema ATM 3.2 —

Luchtverkeersleidingsinstructies

THEMA ATM 4 — COÖRDINATIE

Subthema ATM 4.1 —

Behoefte aan coördinatie

Subthema ATM 4.2 —

Coördinatie-instrumenten en -methoden

Subthema ATM 4.3 —

Coördinatieprocedures

THEMA ATM 5 — HOOGTEMETING EN NIVEAUTOEWIJZING

Subthema ATM 5.1 —

Hoogtemeting

Subthema ATM 5.2 —

Hoogtemarge boven obstakels

THEMA ATM 6 — SCHEIDINGEN

Subthema ATM 6.1 —

Verticale separatie

Subthema ATM 6.2 —

longitudinale separatie in een surveillanceomgeving

Subthema ATM 6.3 —

Afstandgebaseerde longitudinale zogturbulentieseparatie

Subthema ATM 6.4 —

Separatie op basis van ATS-surveillancesystemen

THEMA ATM 7 — SYSTEMEN VOOR HET VERMIJDEN VAN BOTSINGEN IN DE LUCHT EN VEILIGHEIDSNETTEN OP DE GROND

Subthema ATM 7.1 —

Systemen voor het vermijden van botsingen in de lucht

Subthema ATM 7.2 —

Veiligheidsnetten op de grond

THEMA ATM 8 — GEGEVENSWEERGAVE

Subthema ATM 8.1 —

Gegevensbeheer

THEMA ATM 9 — OPERATIONELE OMGEVING (GESIMULEERD)

Subthema ATM 9.1 —

Integriteit van de operationele omgeving

Subthema ATM 9.2 —

Verificatie van de geldigheid van de operationele procedures

Subthema ATM 9.3 —

Overdracht-overname

THEMA ATM 10 — VERLENING VAN LUCHTVERKEERSLEIDINGSDIENSTEN

Subthema ATM 10.1 —

Verantwoordelijkheid en verwerking van informatie

Subthema ATM 10.2 —

ATS-surveillancedienst

Subthema ATM 10.3 —

Verkeersbeheersprocedure

Subthema ATM 10.4 —

Verkeersafhandeling

Subthema ATM 10.5 —

Luchtverkeersleidingsdienst met geavanceerde systeemondersteuning

THEMA ATM 11 — WACHTEN

Subthema ATM 11.1 —

Algemene wachtprocedures

Subthema ATM 11.2 —

Wachtende luchtvaartuigen

Subthema ATM 11.3 —

Wachten in een surveillanceomgeving

THEMA ATM 12 — IDENTIFICATIE

Subthema ATM 12.1 —

Vaststelling van identificatie

Subthema ATM 12.2 —

Instandhouding van identificatie

Subthema ATM 12.3 —

Verlies van identiteit

Subthema ATM 12.4 —

Informatie over de positie

Subthema ATM 12.5 —

Overdracht van identiteit

ONDERWERP 4: METEOROLOGIE

THEMA MET 1 — METEOROLOGISCHE VERSCHIJNSELEN

Subthema MET 1.1 —

Meteorologische verschijnselen

THEMA MET 2 — BRONNEN VAN METEOROLOGISCHE GEGEVENS

Subthema MET 2.1 —

Bonnen van meteorologische gegevens

ONDERWERP 5: NAVIGATIE

THEMA NAV 1 — KAARTEN EN LUCHTVAARTKAARTEN

Subthema NAV 1.1 —

Kaarten en luchtvaartkaarten

THEMA NAV 2 — INSTRUMENTNAVIGATIE

Subthema NAV 2.1 —

Navigatiesystemen

Subthema NAV 2.2 —

Navigatiebijstand

Subthema NAV 2.3 —

Toepassingen van prestatiegebaseerde navigatie

ONDERWERP 6: LUCHTVAARTUIGEN

THEMA ACFT 1 — LUCHTVAARTUIGINSTRUMENTEN

Subthema ACFT 1.1 —

Luchtvaartuiginstrumenten

THEMA ACFT 2 — CATEGORIEËN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFT 2.1 —

Zogturbulentie

THEMA ACFT 3 — FACTOREN DIE VAN INVLOED ZIJN OP DE PRESTATIES VAN LUCHTVAARTUIGEN

Subthema ACFT 3.1 —

Factoren tijdens het klimmen

Subthema ACFT 3.2 —

Factoren tijdens de kruisvlucht

Subthema ACFT 3.3 —

Dalingsfactoren

Subthema ACFT 3.4 —

Economische factoren

Subthema ACFT 3.5 —

Omgevingsfactoren

THEMA ACFT 4 — LUCHTVAARTUIGGEGEVENS

Subthema ACFT 4.1 —

Prestatiegegevens

ONDERWERP 7: MENSELIJKE FACTOREN

THEMA HUM 1 — PSYCHOLOGISCHE FACTOREN

Subthema HUM 1.1 —

Cognitief

THEMA HUM 2 — MEDISCHE EN FYSIOLOGISCHE FACTOREN

Subthema HUM 2.1 —

Vermoeidheid

Subthema HUM 2.2 —

Fitheid

THEMA HUM 3 — SOCIALE EN ORGANISATORISCHE FACTOREN

Subthema HUM 3.1 —

Team resource management (TRM)

Subthema HUM 3.2 —

Teamwerk en teamrollen

Subthema HUM 3.3 —

Verantwoordelijk gedrag

THEMA HUM 4 — STRESS

Subthema HUM 4.1 —

Stress

Subthema HUM 4.2 —

Stressbeheer

THEMA HUM 5 — MENSELIJKE FOUTEN

Subthema HUM 5.1 —

Menselijke fouten

Subthema HUM 5.2 —

Schending van regels

THEMA HUM 6 — SAMENWERKING

Subthema HUM 6.1 —

Communicatie

Subthema HUM 6.2 —

Samenwerking binnen hetzelfde verantwoordelijkheidsgebied

Subthema HUM 6.3 —

Samenwerking binnen verschillende verantwoordelijkheidsgebieden

Subthema HUM 6.4 —

Samenwerking tussen luchtverkeersleiders en piloten

ONDERWERP 8: APPARATUUR EN SYSTEMEN

THEMA EQPS 1 — MONDELINGE COMMUNICATIE

Subthema EQPS 1.1 —

Radiocommunicatie

Subthema EQPS 1.2 —

Andere mondelinge communicatie

THEMA EQPS 2 — AUTOMATISERING VAN LUCHTVERKEERSLEIDING

Subthema EQPS 2.1 —

Vast telecommunicatienetwerk voor de luchtvaart (Aeronautical fixed telecommunication network, AFTN)

Subthema EQPS 2.2 —

Automatische gegevensuitwisseling

THEMA EQPS 3 — WERKPLEK VAN DE LUCHTVERKEERSLEIDER

Subthema EQPS 3.1 —

Werking en monitoring van apparatuur

Subthema EQPS 3.2 —

Situatiebeeldschermen en informatiesystemen

Subthema EQPS 3.3 —

Systemen voor vluchtgegevens

Subthema EQPS 3.4 —

Gebruik van ATS-surveillancesystemen

Subthema EQPS 3.5 —

Geavanceerde systemen

THEMA EQPS 4 — TOEKOMSTIGE APPARATUUR

Subthema EQPS 4.1 —

Nieuwe ontwikkelingen

THEMA EQPS 5 — BEPERKINGEN EN VERSLECHTERING VAN APPARATUUR EN SYSTEMEN VERSLECHTERING

Subthema EQPS 5.1 —

Reactie op beperkingen

Subthema EQPS 5.2 —

Verslechtering van communicatieapparatuur

Subthema EQPS 5.3 —

Verslechtering van navigatieapparatuur

Subthema EQPS 5.4 —

Verslechtering van surveillanceapparatuur

Subthema EQPS 5.5 —

Verslechtering van het verwerkingssysteem van de luchtverkeersleiding

ONDERWERP 9: PROFESSIONELE OMGEVING

THEMA PEN 1 — VERTROUWDMAKING

Subthema PEN 1.1 —

Studiebezoek aan een algemene luchtverkeersleidingseenheid

THEMA PEN 2 — LUCHTRUIMGEBRUIKERS

Subthema PEN 2.1 —

Bijdragers tot civiele activiteiten op het gebied van luchtverkeersdiensten

Subthema PEN 2.2 —

Bijdragers tot militaire activiteiten op het gebied van luchtverkeersdiensten

THEMA PEN 3 — KLANTENBETREKKINGEN

Subthema PEN 3.1 —

Dienstverlening en gebruikersbehoeften

THEMA PEN 4 — MILIEUBESCHERMING

Subthema PEN 4.1 —

Milieubescherming

ONDERWERP 10: UITZONDERLIJKE EN NOODSITUATIES

THEMA ABES 1 — ABNORMALE EN NOODSITUATIES (ABES)

Subthema ABES 1.1 —

Overzicht van ABES

THEMA ABES 2 — VERBETERING VAN VAARDIGHEDEN

Subthema ABES 2.1 —

Effectieve communicatie

Subthema ABES 2.2 —

Vermijden van geestelijke overbelasting

Subthema ABES 2.3 —

Lucht/grond-samenwerking

THEMA ABES 3 — PROCEDURES VOOR ABNORMALE EN NOODSITUATIES

Subthema ABES 3.1 —

Toepassing van ABES-procedures

Subthema ABES 3.2 —

Radio-uitval

Subthema ABES 3.3 —

Wederrechtelijke daden en bomdreigingen tegen luchtvaartuigen

Subthema ABES 3.4 —

Afgedwaalde of niet-geïdentificeerde luchtvaartuigen

Subthema ABES 3.5 —

Afleidingen

Subthema ABES 3.6 —

Transponder-uitval

BIJLAGE II

DEEL ATCO.AR

VEREISTEN VOOR BEVOEGDE AUTORITEITEN

SUBDEEL A

ALGEMENE VEREISTEN

ATCO.AR.A.001 Toepassingsgebied

In dit deel, zoals uiteengezet in deze bijlage, zijn de administratieve vereisten vastgesteld voor de bevoegde autoriteiten die zijn belast met de afgifte, instandhouding, schorsing of intrekking van vergunningen, bevoegdverklaringen, aantekeningen en medische certificaten voor luchtverkeersleiders en voor de certificering van en het toezicht op opleidingsorganisaties en luchtvaartgeneeskundige centra.

ATCO.AR.A.005 Personeel

a)	De bevoegde autoriteiten beoordelen om de twee jaar welk personeel nodig is om hun toezichtstaken uit te voeren, op basis van een analyse van de bij deze verordening verplichte processen en de toepassing daarvan.

Personeel dat door de bevoegde autoriteit is gemachtigd om certificerings- en/of toezichtstaken uit te voeren, is in elk geval bevoegd de volgende taken te vervullen:

1.	documenten zoals vergunningen, certificaten, bescheiden, gegevens en procedures onderzoeken, alsook ander materiaal dat voor de uitvoering van de betrokken taak van belang is;

2.	kopieën of uittreksels maken van die bescheiden, gegevens, procedures en ander materiaal;

3.	om een toelichting vragen;

4.	in voorkomende gevallen gebouwen en werklocaties betreden;

5.	audits en inspecties uitvoeren, ook onaangekondigde inspecties;

6.	voor zover nodig handhavingsmaatregelen nemen of initiëren.

De bevoegde autoriteit kan toestaan dat haar personeel beoordelingen verricht die tot de afgifte, herbevestiging en verlenging van een bevoegdverklaring voor de eenheid leiden, mits ze voldoen aan de vereisten die uiteengezet in ATCO.C.045, met uitzondering van punt d), onder 1. Er moet evenwel voor worden gezorgd dat het personeel vertrouwd is met de actuele operationele praktijken en procedures van de beoordeelde eenheid.

ATCO.AR.A.010 Taken van de bevoegde autoriteiten

Tot de taken van de bevoegde autoriteiten behoren:

1.	afgeven, schorsen en intrekken van vergunningen, bevoegdverklaringen, aantekeningen en medische certificaten;

2.	afgeven van tijdelijke bevoegdheden als instructeur voor opleidingen op de werkplek overeenkomstig ATCO.C.025;

3.	afgeven van tijdelijke bevoegdheden als beoordelaar overeenkomstig ATCO.C.065;

4.	herbevestigen en verlengen van aantekeningen;

5.	herbevestigen, verlengen en beperken van medische certificaten na doorverwijzing door de luchtvaartgeneeskundige keuringsarts of het luchtvaartgeneeskundige centrum;

6.	afgeven, herbevestigen, verlengen, schorsen, intrekken, beperken en wijzigen van certificaten van luchtvaartgeneeskundige keuringsartsen;

7.	afgeven, schorsen, intrekken en beperken van certificaten van opleidingsorganisaties en van de certificaten van luchtvaartgeneeskundige centra;

8.	goedkeuren van cursussen, plannen en bekwaamhedenprogramma's voor de eenheid, evenals beoordelingsmethoden;

9.	goedkeuren van de methode voor het beoordelen van de taalvaardigheid en vaststellen van vereisten voor organen die de taalvaardigheid beoordelen overeenkomstig ATCO.B.040;

10.	goedkeuren van de noodzaak van het hogere niveau (niveau vijf) van taalvaardigheid overeenkomstig ATCO.B.030 onder d);

11.	toezien op opleidingsorganisaties, met inbegrip van hun cursussen en plannen;

12.	goedkeuren en bewaken van de bekwaamhedenprogramma's voor de eenheid;

13.	vaststellen van de juiste beroepsprocedures en kennisgevingsmechanismen;

14.	de erkenning en inwisseling van vergunningen faciliteren, onder andere door de gegevens van luchtverkeersleiders door te geven en de oude vergunning terug te geven aan de afgevende bevoegde autoriteit overeenkomstig ATCO.A.010;

15.	de erkenning van certificaten van opleidingsorganisaties en goedkeuringen van cursussen faciliteren.

ATCO.AR.A.015 Wijzen van naleving

Het Agentschap stelt aanvaardbare wijzen van naleving op die kunnen worden gehanteerd om overeenstemming te bereiken met Verordening (EG) nr. 216/2008 en de uitvoeringsvoorschriften daarvan. Wanneer er sprake is van overeenstemming met de aanvaardbare wijzen van naleving, wordt ervan uitgegaan dat aan de betrokken vereisten in de uitvoeringsvoorschriften is voldaan.

b)	Er mogen alternatieve wijzen van naleving worden gebruikt om overeenstemming te bereiken met de uitvoeringsvoorschriften.

De bevoegde autoriteit stelt een systeem op om consequent te beoordelen of alle alternatieve wijzen van naleving die worden gebruikt door haarzelf of door organisaties en personen die onder haar toezicht staan het mogelijk te maken overeenstemming te bereiken met Verordening (EG) nr. 216/2008 en de uitvoeringsvoorschriften daarvan.

De bevoegde autoriteit beoordeelt alle overeenkomstig ATCO.OR.B.005 door een organisatie voorgestelde alternatieve wijzen van naleving door de verstrekte documentatie te analyseren en, als zij dat nodig acht, de organisatie te inspecteren.

Oordeelt de bevoegde autoriteit dat de alternatieve wijzen van naleving in overeenstemming zijn met de uitvoeringsvoorschriften, dan dient zij zonder nodeloze vertraging:

1.	de aanvrager ervan in kennis te stellen dat de alternatieve wijzen van naleving mogen worden toegepast en, voor zover van toepassing, de erkenning of het certificaat van de aanvrager dienovereenkomstig aan te passen;

2.	het Agentschap in kennis te stellen van de inhoud ervan, met inbegrip van exemplaren van alle relevante documenten, en

3.	de andere lidstaten in kennis te stellen van de aanvaarde alternatieve wijzen van naleving.

Gebruikt de bevoegde autoriteit zelf alternatieve wijzen van naleving om overeenstemming te bereiken met Verordening (EG) nr. 216/2008 en de uitvoeringsvoorschriften daarvan, dan dient zij:

1.	die ter beschikking te stellen van alle organisaties en personen die onder haar toezicht staan, en

2.	het Agentschap zonder nodeloze vertraging in kennis te stellen.

De bevoegde autoriteit geeft het Agentschap een volledige beschrijving van de alternatieve wijzen van naleving, inclusief herzieningen van procedures die van belang kunnen zijn, alsook een beoordeling waaruit blijkt dat de uitvoeringsvoorschriften worden nageleefd.

ATCO.AR.A.020 Informatieverstrekking aan het Agentschap

a)	De bevoegde autoriteit stelt het Agentschap zonder nodeloze vertraging in kennis van eventuele significante problemen met de tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 216/2008 en de onderhavige verordening.

b)	De bevoegde autoriteit verstrekt het Agentschap veiligheidsrelevante informatie afkomstig uit de door haar ontvangen meldingen van voorvallen.

ATCO.AR.A.025 Onmiddellijke reactie op een veiligheidsprobleem

a)	Onverminderd Verordening (EU) nr. 376/2014 van het Europees Parlement en de Raad (1) past de bevoegde autoriteit een systeem toe voor een adequate verzameling, analyse en verspreiding van veiligheidsinformatie.

Het Agentschap past een systeem toe om alle ontvangen relevante veiligheidsinformatie op adequate wijze te analyseren en de lidstaten en de Commissie zonder nodeloze vertraging alle informatie, met inbegrip van aanbevelingen of te nemen corrigerende maatregelen, te verstrekken die zij nodig hebben om tijdig te reageren op een veiligheidsprobleem met producten, onderdelen, uitrustingsstukken, personen of organisaties die vallen onder Verordening (EG) nr. 216/2008 en de uitvoeringsvoorschriften daarvan.

c)	Bij ontvangst van de onder a) en b) bedoelde informatie neemt de bevoegde autoriteit passende maatregelen om het veiligheidsprobleem aan te pakken.

De onder c) genomen maatregelen worden onmiddellijk ter kennis gebracht van alle personen of organisaties die gehouden zijn daaraan te voldoen krachtens Verordening (EG) nr. 216/2008 en de uitvoeringsvoorschriften daarvan. De bevoegde autoriteit stelt ook het Agentschap in kennis van deze maatregelen, alsmede de andere betrokken lidstaten in zoverre gecombineerd optreden vereist is.

SUBDEEL B

BEHEER

ATCO.AR.B.001 Beheersysteem

De bevoegde autoriteit zorgt voor de opstelling en instandhouding van een beheersysteem met minstens:

gedocumenteerde beleidslijnen en procedures ter beschrijving van haar organisatie, wijzen en methoden om overeenstemming te bereiken met Verordening (EG) nr. 216/2008 en deze verordening. De procedures worden bijgehouden en dienen binnen die bevoegde autoriteit als basiswerkdocumenten voor alle daarmee samenhangende taken;

voldoende personeel met onder meer inspecteurs voor de verlening van vergunningen en certificaten, om haar taken uit te voeren en zich van haar verantwoordelijkheden te kwijten. Dit personeel moet over de nodige kwalificaties beschikken om de toegewezen taken te vervullen, de nodige kennis en ervaring hebben en een basisopleiding, een praktijkopleiding en regelmatige bijscholingscursussen hebben gevolgd om de vaardigheden op peil te houden. Er wordt een systeem opgezet om de beschikbaarheid van het personeel te plannen teneinde alle gerelateerde taken naar behoren te volbrengen;

3.	adequate faciliteiten en kantoorruimte om de toegewezen taken uit te voeren;

een functie om te controleren of het beheersysteem voldoet aan de toepasselijke vereisten en te beoordelen of de procedures goed functioneren, waaronder de invoering van een proces voor interne controle en voor het beheer van veiligheidsrisico's. Het auditproces omvat een terugkoppelingssysteem van auditbevindingen naar de hoogste leiding van de bevoegde autoriteit om te waarborgen dat waar nodig corrigerende maatregelen worden uitgevoerd, en

5.	een persoon of groep personen die zich in laatste instantie tegenover de hoogste leiding van de bevoegde autoriteit verantwoordt voor de functie van nalevingscontrole.

b)	De bevoegde autoriteit wijst voor elk werkterrein, inclusief het beheersysteem, één of meer personen aan die de algehele verantwoordelijkheid dragen voor het beheer van de desbetreffende taak of taken.

De bevoegde autoriteit stelt procedures vast om deel te nemen aan de uitwisseling van alle noodzakelijke informatie en assistentie met andere betrokken bevoegde autoriteiten, met inbegrip van informatie-uitwisseling over alle vastgestelde bevindingen en genomen follow-upmaatregelen als gevolg van het toezicht op personen en organisaties die activiteiten uitoefenen op het grondgebied van een lidstaat, maar die zijn gecertificeerd door, of verslag uitbrengen aan, de bevoegde autoriteit van een andere lidstaat of het Agentschap.

d)	Een kopie van de aan het beheersysteem gerelateerde procedures en wijzigingen daarvan wordt voor normalisatiedoeleinden ter beschikking van het Agentschap gesteld.

ATCO.AR.B.005 Toewijzing van taken aan gekwalificeerde entiteiten

Als de bevoegde autoriteit taken toewijst met betrekking tot de eerste certificering van, of het permanent toezicht op personen of organisaties die onder Verordening (EG) nr. 216/2008 en de uitvoeringsvoorschriften daarvan vallen, worden die taken uitsluitend toegewezen aan gekwalificeerde entiteiten. Bij het toewijzen van taken zorgt de bevoegde autoriteit ervoor dat zij:

1.	beschikt over een systeem om in het begin en op permanente basis te beoordelen of de gekwalificeerde entiteit voldoet aan bijlage V bij Verordening (EG) nr. 216/2008. Dit systeem en de beoordelingsresultaten moeten worden gedocumenteerd;

een gedocumenteerde overeenkomst met een gekwalificeerde entiteit heeft opgesteld die door beide partijen is goedgekeurd op het passende beheersniveau en die een duidelijke omschrijving bevat van:

i)	de uit te voeren taken;

ii)	de te verstrekken verklaringen, rapporten en registers;

iii)	de technische voorwaarden waaraan moet worden voldaan bij de uitvoering van deze taken;

iv)	de daarmee samenhangende aansprakelijkheidsdekking, en

v)	de bescherming van bij de uitvoering van deze taken verkregen informatie.

b)	De bevoegde autoriteit waarborgt dat alle namens haar verrichte taken inzake certificering of toezicht vallen onder het bij ATCO.AR.B.001 onder a), punt 4 vereiste proces voor interne controle en voor het beheer van veiligheidsrisico's.

ATCO.AR.B.010 Wijzigingen in het beheersysteem

De bevoegde autoriteit beschikt over een systeem om wijzigingen vast te stellen die van invloed zijn op haar vermogen om haar taken uit te voeren en zich van haar verantwoordelijkheden te kwijten zoals omschreven in Verordening (EG) nr. 216/2008 en deze verordening. Met dat systeem kan zij waar nodig maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat haar beheersysteem passend en doeltreffend blijft.

b)	De bevoegde autoriteit brengt haar beheersysteem tijdig in overeenstemming met elke wijziging in Verordening (EG) nr. 216/2008 en deze verordening teneinde een effectieve tenuitvoerlegging te waarborgen.

c)	De bevoegde autoriteit stelt het Agentschap in kennis van wijzigingen die van invloed zijn op haar vermogen om haar taken uit te voeren en zich van haar verantwoordelijkheden te kwijten zoals omschreven in Verordening (EG) nr. 216/2008 en deze verordening.

ATCO.AR.B.015 Bijhouden van gegevens

a)	De bevoegde autoriteit houdt een lijst bij van alle organisatiecertificaten en personeelsvergunningen en van de door hen afgegeven certificaten.

De bevoegde autoriteit zet een systeem op voor het bijhouden van gegevens dat voorziet in een adequate opslag, toegankelijkheid en betrouwbare traceerbaarheid van:

1.	de gedocumenteerde beleidslijnen en procedures van het beheersysteem;

2.	de opleiding, kwalificatie en machtiging van haar personeel;

3.	de taakverdeling, waaronder de bij ATCO.AR.B.005 vereiste elementen, alsook de bijzonderheden over de toegewezen taken;

4.	certificeringsprocessen en voortdurend toezicht op gecertificeerde organisaties;

5.	gegevens van door opleidingsorganisaties verzorgde cursussen;

6.	processen voor de afgifte van vergunningen, bevoegdverklaringen, aantekeningen en certificaten en voor het voortdurend toezicht op de houders van die vergunningen, bevoegdverklaringen, aantekeningen en certificaten;

7.	voortdurend toezicht op personen en organisaties die rechten uitoefenen op het grondgebied van een lidstaat maar zijn gecertificeerd door de bevoegde autoriteit van een andere lidstaat, zoals overeengekomen tussen deze autoriteiten;

8.	bevindingen, correctieve maatregelen en sluitingsdatum van de maatregel;

9.	genomen handhavingsmaatregelen;

10.	veiligheidsinformatie en vervolgmaatregelen;

11.	het gebruik van de flexibiliteitsregeling overeenkomstig artikel 14 van Verordening (EG) nr. 216/2008, en

12.	de evaluatie en kennisgeving aan het Agentschap van door organisaties voorgestelde alternatieve wijzen van naleving en de beoordeling van door de bevoegde autoriteit zelf gebruikte alternatieve wijzen van naleving.

c)	De gegevens worden ten minste vijf jaar bewaard en in het geval van personeelsvergunningen tot ten minste tien jaar na de vervaldatum van de laatste aantekening op de vergunning, met inachtneming van toepasselijke wetgeving inzake gegevensbescherming.

SUBDEEL C

TOEZICHT EN HANDHAVING

ATCO.AR.C.001 Toezicht

De bevoegde autoriteit controleert het volgende:

1.	de naleving van vereisten die, naargelang het geval, gelden voor organisaties of personen voorafgaand aan de afgifte van een organisatiecertificaat of personeelsvergunning, certificaat, bevoegdverklaring of aantekening;

2.	de voortdurende naleving van de toepasselijke vereisten en de voorwaarden in verband met het certificaat van de opleidingsorganisatie, evenals de toepasselijke vereisten voor door haar goedgekeurde cursussen, plannen en programma's en vereisten die van toepassing zijn op personeel;

3.	de toepassing van passende veiligheidsmaatregelen die door de bevoegde autoriteit worden voorgeschreven overeenkomstig ATCO.AR.A.025 onder c) en d).

Deze controle:

1.	wordt onderbouwd met documenten die specifiek tot doel hebben het met het veiligheidstoezicht belaste personeel te begeleiden bij de uitvoering van hun taken;

2.	maakt de resultaten van het veiligheidstoezicht kenbaar aan de betrokken personen en organisaties;

3.	is gebaseerd op audits en inspecties, waaronder in voorkomend geval onaangekondigde inspecties, en

4.	verschaft de bevoegde autoriteit het benodigde bewijs om verdere acties te motiveren, inclusief de maatregelen van ATCO.AR.C.010 en ATCO.AR.E.015.

c)	De reikwijdte van het toezicht wordt bepaald op basis van de reikwijdte en resultaten van toezichtsactiviteiten uit het verleden en veiligheidsprioriteiten.

Onverminderd de bevoegdheden van de lidstaten, worden de reikwijdte en resultaten van het toezicht op activiteiten die op het grondgebied van een lidstaat worden uitgeoefend door personen of organisaties die in een andere lidstaat zijn gevestigd of daar verblijven bepaald op basis van de veiligheidsprioriteiten en vroegere toezichtsactiviteiten.

Als er meer dan een lidstaat betrokken is bij de activiteit van een persoon of organisatie, kan de bevoegde autoriteit die is belast met het toezicht overeenkomstig de punten a) tot en met c) instemmen met bepaalde alternatieve toezichtsregelingen met de andere bevoegde autoriteit(en). Elke persoon of organisatie waarop deze instemming van toepassing is, wordt geïnformeerd over het bestaan en de reikwijdte daarvan.

ATCO.AR.C.005 Toezichtsprogramma

a)	De bevoegde autoriteit moet een toezichtsprogramma opstellen en instandhouden dat de in ATCO.AR.C.001 vereiste toezichtsactiviteiten bestrijkt.

Voor organisaties die zijn gecertificeerd door de bevoegde autoriteit moet in het toezichtsprogramma rekening worden gehouden met de specifieke aard van de organisatie, de complexiteit van haar activiteiten en certificerings- en/of toezichtsactiviteiten uit het verleden. Dit programma omvat in elke planningcyclus van het toezicht:

1.	audits en inspecties, indien nodig, met inbegrip van onaangekondigde inspecties, voor zover van toepassing, en

2.	vergaderingen tussen het management van de opleidingsorganisatie en de bevoegde autoriteit om ervoor te zorgen dat zij allebei op de hoogte blijven van significante kwesties.

Voor door de bevoegde autoriteit gecertificeerde organisaties duurt een planningcyclus van het toezicht hoogstens 24 maanden.

De planningcyclus van het toezicht mag worden ingekort indien er bewijzen zijn dat de veiligheidsprestaties van de organisatie zijn afgenomen.

De planningcyclus van het toezicht mag worden verlengd tot maximaal 36 maanden indien de bevoegde autoriteit heeft vastgesteld dat tijdens de afgelopen 24 maanden:

1.	de organisatie heeft aangetoond dat de gevaren voor de luchtvaartveiligheid doeltreffend in kaart zijn gebracht en dat de daarmee samenhangende risico's worden beheerst, en

2.	de organisatie in het kader van ATCO.OR.B.015 blijvend heeft aangetoond de volledige controle te hebben over alle wijzigingen;

3.	geen bevindingen van niveau 1 zijn opgesteld, en

4.	alle corrigerende maatregelen zijn toegepast binnen de door de bevoegde autoriteit aanvaarde of verlengde tijdsperiode zoals gedefinieerd in ATCO.AR.E.015.

De planningcyclus van het toezicht mag verder worden verlengd tot ten hoogste 48 maanden indien de organisatie, in aanvulling op het bovenstaande, een doeltreffend systeem heeft opgezet, en de bevoegde autoriteit dit heeft aanvaard, om continu verslag uit te brengen aan de bevoegde autoriteit over de veiligheidsprestaties en de naleving van de regelgeving door de organisatie zelf.

d)	In het kader van het toezichtsprogramma wordt ook het niveau van de opleiding bewaakt, onder meer met steekproeven tijdens het lesgeven, voor zover nodig.

e)	Voor houders van een door de bevoegde autoriteit afgegeven vergunning, bevoegdverklaring of aantekening omvat het toezichtsprogramma inspecties, met inbegrip van onaangekondigde inspecties, voor zover van toepassing.

ATCO.AR.C.010 Bevindingen en handhavingsmaatregelen voor personeel

Indien de ingevolge ATCO.AR.C.001 met het toezicht belaste bevoegde autoriteit tijdens het toezicht of anderszins bewijs aantreft dat een houder van een overeenkomstig deze verordening afgegeven vergunning de toepasselijke vereisten niet naleeft, moet zij een bevinding vaststellen, registreren en schriftelijk meedelen aan de vergunninghouder en, indien van toepassing, meedelen aan de organisatie waar de vergunninghouder in dienst is.

Als de bevoegde autoriteit die de bevinding heeft vastgesteld, de met afgifte van de vergunning belaste bevoegde autoriteit is:

1.	kan zij de vergunning, bevoegdverklaring of aantekening schorsen of intrekken wanneer er een veiligheidsprobleem is vastgesteld, en

2.	moet zij de nodige aanvullende handhavingsmaatregelen nemen om te voorkomen dat de niet-naleving voortduurt.

Als de bevoegde autoriteit die de bevinding heeft vastgesteld niet de met afgifte van de vergunning belaste bevoegde autoriteit is, moet zij de bevoegde autoriteit die de vergunning heeft afgegeven in kennis stellen. In dat geval moet de bevoegde autoriteit die de vergunning heeft afgegeven maatregelen nemen overeenkomstig punt b) en de bevoegde autoriteit die de bevinding heeft vastgesteld informeren.

SUBDEEL D

AFGIFTE, HERBEVESTIGING, VERLENGING, SCHORSING EN INTREKKING VAN VERGUNNINGEN, BEVOEGDVERKLARINGEN EN AANTEKENINGEN

ATCO.AR.D.001 Procedure voor de afgifte, herbevestiging en verlenging van vergunningen, bevoegdverklaringen, aantekeningen of machtigingen

De bevoegde autoriteit stelt procedures vast voor het aanvragen, afgeven en inwisselen van vergunningen, het afgeven van bevoegdverklaringen en aantekeningen, en het herbevestigen en verlengen van aantekeningen. Deze procedures kunnen het volgende omvatten:

1.	de afgifte van tijdelijke machtigingen voor instructeurs voor opleidingen op de werkplek en tijdelijke machtigingen voor beoordelaars, en

2.	voor zover van toepassing, de machtiging van beoordelaars om eenheidsaantekeningen te herbevestigen en te verlengen, in welk geval beoordelaars alle bescheiden, verslagen en overige informatie moeten overleggen aan de bevoegde autoriteit zoals in die procedures is bepaald.

b)	Bij ontvangst van een aanvraag en eventuele ondersteunende documentatie controleert de bevoegde autoriteit of de aanvraag volledig is en of de aanvrager voldoet aan de vereisten die zijn uiteengezet in bijlage I.

Als de aanvrager voldoet aan de toepasselijke vereisten, gaat de bevoegde autoriteiten over tot de afgifte, herbevestiging of verlenging van de betrokken vergunning, bevoegdverklaring(en) en aantekening(en) volgens het model voor vergunningen in aanhangsel 1 van bijlage II van deze verordening. De in ATCO.C.025 vermelde tijdelijke machtiging voor instructeurs voor opleidingen op de werkplek en de in ATCO.C.065 vermelde tijdelijke vergunning voor beoordelaars wordt afgegeven als een afzonderlijk document waarin de rechten van de houder en de geldigheid van de machtiging worden gespecificeerd.

d)	Om nodeloze administratieve lasten te vermijden kan de bevoegde autoriteit procedures vaststellen die het mogelijk maken een unieke geldigheidsdatum te bepalen voor diverse aantekeningen. Het is in elk geval niet toegestaan de geldigheidsperiode van de aantekeningen te verlengen.

De bevoegde autoriteit vervangt de vergunning van luchtverkeersleider als dat nodig is om administratieve redenen en wanneer punt XII bis van de vergunning is ingevuld en er geen ruimte meer over is. De datum van de eerste afgifte van de bevoegdverklaringen en aantekeningen bij bevoegdverklaringen wordt overgenomen op de nieuwe vergunning.

ATCO.AR.D.005 Intrekking en schorsing van vergunningen, bevoegdverklaringen en aantekeningen

a)	Ingevolge ATCO.A.020 moet de bevoegde autoriteit administratieve procedures vaststellen voor het schorsen en intrekken van vergunningen, bevoegdverklaringen en aantekeningen.

b)	De bevoegde autoriteit kan de vergunning schorsen indien een geval van tijdelijke ongeschiktheid niet wordt beëindigd overeenkomstig de procedures bedoeld in ATCO.A.015 onder e).

Met name in de volgende situaties zal de bevoegde autoriteit een vergunning, bevoegdverklaring of aantekening schorsen of intrekken overeenkomstig ATCO.AR.C.010:

1.	het uitoefenen van de rechten van de vergunning wanneer de houder niet meer voldoet aan de toepasselijke vereisten van deze verordening;

2.	het krijgen van een vergunning, bevoegdverklaring, aantekening of certificaat van leerling-luchtverkeersleider of van luchtverkeersleider door vervalsing van de overgelegde documenten;

3.	het vervalsen van de vergunnings- of certificaatdocumenten;

4.	het uitoefenen van de rechten van de vergunning)en, bevoegdverklaring(en) of aantekening(en) onder invloed van psychoactieve middelen.

Bij schorsing of intrekking van vergunningen, bevoegdverklaringen en aantekeningen stelt de bevoegde autoriteit de houder schriftelijk in kennis van dit besluit en van diens recht om daartegen in beroep te gaan overeenkomstig de procedures van ATCO.AR.A.010 onder a), punt 14. De schorsing of intrekking van de aantekening voor beoordelaars wordt tevens gemeld aan de betrokken verlener van luchtvaartnavigatiediensten.

e)	Verder moet de bevoegde autoriteit een vergunning, bevoegdverklaring of aantekening ook schorsen of intrekken op schriftelijk verzoek van de vergunninghouder.

SUBDEEL E

CERTIFICERINGSPROCEDURE VOOR ORGANISATIES VOOR DE OPLEIDING VAN LUCHTVERKEERSLEIDERS EN GOEDKEURING VAN OPLEIDINGEN

ATCO.AR.E.001 Aanvraag- en certificeringsprocedure voor opleidingsorganisaties

a)	Bij ontvangst van een aanvraag voor de eerste afgifte van een certificaat van opleidingsorganisatie controleert de bevoegde autoriteit of de opleidingsorganisatie aan de vereisten van bijlage III voldoet.

b)	Als de aanvragende opleidingsorganisatie voldoet aan de toepasselijke vereisten, geeft de bevoegde autoriteit een certificaat af volgens het model in aanhangsel 2 van bijlage II.

Om de opleidingsorganisatie in staat te stellen wijzigingen toe te passen zonder voorafgaande goedkeuring door de bevoegde autoriteit overeenkomstig ATCO.OR.B.015 en ATCO.AR.E.010 onder c), verleent de bevoegde autoriteit haar goedkeuring aan de door de organisatie meegedeelde procedure waarin de reikwijdte van deze wijzigingen is gedefinieerd en is beschreven hoe die wijzigingen worden beheerd en gemeld.

ATCO.AR.E.005 Goedkeuring van opleidingscursussen en opleidingsplannen

a)	De bevoegde autoriteit hecht haar goedkeuring aan opleidingscursussen en opleidingsplannen die zijn ontwikkeld overeenkomstig de vereisten van ATCO.OR.D.001.

Na inwisseling van een vergunning overeenkomstig ATCO.A.010 moet de bevoegde autoriteit de cursussen voor een eenheidsaantekening die zijn opgezet overeenkomstig ATCO.B.020 onder b) en c), uiterlijk zes weken na indiening van de aanvraag tot goedkeuring van de cursus goedkeuren of afkeuren, en ervoor zorgen dat de beginselen van non-discriminatie en evenredigheid worden geëerbiedigd.

ATCO.AR.E.010 Wijzigingen in de opleidingsorganisaties

Bij ontvangst van een wijzigingsaanvraag die vooraf moet worden goedgekeurd overeenkomstig ATCO.OR.B.015, controleert de bevoegde autoriteit of de opleidingsorganisatie voldoet aan de in bijlage III uiteengezette toepasselijke vereisten alvorens de wijziging goed te keuren.

De bevoegde autoriteit moet de voorwaarden goedkeuren waaronder de organisatie mag werken tijdens de wijziging, tenzij de bevoegde autoriteit oordeelt dat de wijziging niet kan worden uitgevoerd.

Nadat zij heeft nagegaan of de opleidingsorganisatie aan de toepasselijke vereisten voldoet, keurt de bevoegde autoriteit de wijziging goed.

Onverminderd aanvullende handhavingsmaatregelen overeenkomstig ATCO.AR.E.015, moet de bevoegde autoriteit onmiddellijk adequate maatregelen nemen indien de organisatie vooraf goed te keuren wijzigingen toepast zonder dat de bevoegde autoriteit toestemming daartoe heeft verleend zoals bepaald onder a).

Voor niet vooraf goed te keuren wijzigingen moet de bevoegde autoriteit een procedure goedkeuren die is ontwikkeld door de opleidingsorganisatie overeenkomstig ATCO.OR.B.015 en waarin de reikwijdte van de wijzigingen en het mechanisme voor beheer en kennisgeving ervan zijn bepaald. In het kader van het permanente toezichtsproces moet de bevoegde autoriteit de informatie in de kennisgeving beoordelen om na te gaan of de genomen maatregelen voldoen aan de goedgekeurde procedures en toepasselijke vereisten.

ATCO.AR.E.015 Bevindingen en corrigerende maatregelen

a)	De bevoegde autoriteit moet beschikken over een systeem om de bevindingen te toetsen op hun belang voor de veiligheid.

De bevoegde autoriteit geeft een bevinding van niveau 1 af bij constatering van significante niet-naleving van de toepasselijke vereisten van Verordening (EG) nr. 216/2008 en deze verordening, de procedures en handboeken van de opleidingsorganisatie, de soort(en) opleiding en/of dienst(en) of certificaten, als die niet-naleving een vermindering of ernstige bedreiging van de veiligheid en/of een aanmerkelijke verslechtering van de gegeven opleiding veroorzaakt.

Een bevinding van niveau 1 betreft onder meer het volgende:

1.	ook na twee schriftelijke verzoeken de bevoegde autoriteit geen toegang geven tot de faciliteiten van de opleidingsorganisatie tijdens de normale werktijd, zoals gedefinieerd in ATCO.OR.B.025;

2.	het verkrijgen of behouden van de geldigheid van het certificaat van opleidingsorganisatie door vervalsing van voorgelegde documenten;

3.	bewijzen van wanpraktijken of frauduleus gebruik van het certificaat van opleidingsorganisatie, en

4.	het ontbreken van een verantwoordelijk manager.

De bevoegde autoriteit geeft een bevinding van niveau 2 af bij constatering van niet-naleving van de toepasselijke vereisten van Verordening (EG) nr. 216/2008 en deze verordening, de procedures en handboeken van de opleidingsorganisatie, de soort(en) opleiding en/of dienst(en) of certificaten, als die niet-naleving een vermindering of bedreiging van de veiligheid en/of een verslechtering van de gegeven opleiding zou kunnen veroorzaken.

Wanneer tijdens het toezicht of anderszins een bevinding wordt vastgesteld, moet de bevoegde autoriteit, onverminderd aanvullende maatregelen die zijn vereist bij Verordening (EG) nr. 216/2008 en deze verordening, de opleidingsorganisatie de bevinding schriftelijk meedelen en haar vragen de vastgestelde niet-naleving te verhelpen middels corrigerende maatregelen.

In het geval van bevindingen van niveau 1 moet de bevoegde autoriteit onmiddellijk passende maatregelen nemen om activiteiten te verbieden of te beperken en, indien van toepassing, om het certificaat in te trekken, te beperken of op te schorten, geheel of gedeeltelijk en in verhouding met de bevinding, totdat de opleidingsorganisatie met succes corrigerende maatregelen heeft getroffen.

In het geval van bevindingen van niveau 2 moet de bevoegde autoriteit:

i)	de opleidingsorganisatie een uitvoeringsperiode toekennen voor een actieplan met corrigerende maatregelen die geschikt zijn voor de aard van de bevinding, en

ii)	de door de opleidingsorganisatie voorgestelde corrigerende maatregelen en het bijbehorende uitvoeringsplan beoordelen en aanvaarden indien daaruit blijkt dat zij toereikend zijn om de niet-naleving te verhelpen.

Indien een opleidingsorganisatie geen aanvaardbaar actieplan voor corrigerende maatregelen voorlegt, of geen corrigerende maatregelen heeft getroffen binnen de door de bevoegde autoriteit aanvaarde of verlengde periode, wordt de bevinding verhoogd tot niveau 1 en wordt de onder d), onder 1), bepaalde maatregel genomen.

e)	De bevoegde autoriteit zal alle bevindingen die zij heeft vastgesteld en, voor zover van toepassing, de door haar toegepaste handhavingsmaatregelen en alle corrigerende maatregelen registreren, alsook de datum waarop de bevindingen worden gesloten.

SUBDEEL F

SPECIFIEKE VEREISTEN INZAKE LUCHTVAARTGENEESKUNDIGE CERTIFICERING

AFDELING 1

Algemene eisen

ATCO.AR.F.001 Luchtvaartgeneeskundige centra en luchtvaartgeneeskundige certificering

In afwijking van de subdelen A, B en C past de bevoegde autoriteit met betrekking tot luchtvaartgeneeskundige centra (Aero-Medical Centres — AeMC) en luchtvaartgeneeskundige certificering de volgende bepalingen van bijlage VI bij Verordening (EU) nr. 1178/2011 van de Commissie (de boordpersoneelverordening) (2) toe, met uitzondering van alle verwijzingen naar huisartsen:

—	Subdeel ARA.GEN,

—	Subdeel ARA.AeMC,

—	ARA.MED.120 Medische beoordelaars,

—	ARA.MED.125 Verwijzing naar de vergunningverlenende autoriteit,

—	ARA.MED.150 Gegevensbeheer,

—	ARA.MED.200 Procedure voor afgifte, verlenging, hernieuwde afgifte of wijziging van een certificaat van AME,

—	ARA.MED.245 Blijvend toezicht,

—	ARA.MED.250 Beperking, schorsing of intrekking van een certificaat van luchtvaartgeneeskundige keuringsarts,

—	ARA.MED.255 Handhavingsmaatregelen,

—	ARA.MED.315 Beoordeling van onderzoeksverslagen, en

—	ARA.MED.325 Beoordelingsprocedure.

AFDELING 2

Documentatie

ATCO.AR.F.005 Medisch certificaat

Het medisch certificaat beantwoordt aan de volgende specificaties:

Inhoud

1.	Staat waar de vergunning van luchtverkeersleider is afgegeven of aangevraagd voor (I);

2.	Klasse medisch certificaat (II);

3.	Certificaatnummer met als eerste de VN-landcode van de staat waar de vergunning van luchtverkeersleider is afgegeven of aangevraagd en vervolgens een code bestaande uit Arabische cijfers en/of Latijnse letters (III);

4.	Naam van de houder (IV);

5.	Nationaliteit van de houder (VI);

6.	Geboortedatum van de houder (XIV);

7.	Handtekening van de houder (VII);

8.	Beperking(en) (XIII);

9.	Vervaldatum van het medisch certificaat klasse 3 (IX);

10.	Datum onderzoek;

11.	Datum laatste elektrocardiogram;

12.	Datum laatste audiogram;

13.	Datum van afgifte en ondertekening door de luchtvaartgeneeskundige keuringsarts of medische beoordelaar die het medisch certificaat heeft afgegeven (X);

14.	Zegel of stempel.

b)	Materiaal: het papier of ander materiaal dat wordt gebruikt, moet van die aard zijn dat elke wijziging of uitwissing uitgesloten of direct zichtbaar is. De bevoegde autoriteit moet uitdrukkelijk instemmen met elk gegeven dat aan het formulier wordt toegevoegd of eruit geschrapt.

c)	Taal: de medische certificaten moeten in de nationale taal of talen en in het Engels zijn opgesteld, alsook in andere talen die de bevoegde autoriteit passend acht.

d)	Alle data op het medisch certificaat moeten zijn weergegeven volgens het formaat dd/mm/jjjj.

ATCO.AR.F.010 Certificaat van luchtvaartgeneeskundige keuringsarts

Nadat de bevoegde autoriteit heeft geverifieerd of de luchtvaartgeneeskundige keuringsarts voldoet aan de toepasselijke vereisten, gaat zij over tot de afgifte, herbevestiging, verlenging of wijziging van het certificaat van luchtvaartgeneeskundige keuringsarts overeenkomstig aanhangsel 3 van bijlage II.

ATCO.AR.F.015 Certificaat van luchtvaartgeneeskundig centrum

Nadat de bevoegde autoriteit heeft geverifieerd of het luchtvaartgeneeskundig centrum voldoet aan de toepasselijke vereisten, gaat zij over tot de afgifte of wijziging van het certificaat van luchtvaartgeneeskundig centrum overeenkomstig aanhangsel 4 van bijlage II.

ATCO.AR.F.020 Luchtvaartgeneeskundige formulieren

De bevoegde autoriteit verstrekt luchtvaartgeneeskundige keuringsartsen en centra de formulieren die moeten worden gebruikt als:

a)	aanvraagformulier voor een medisch certificaat, en

b)	onderzoeksverslag voor aanvragers van klasse 3.

(1) Verordening (EU) nr. 376/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 3 april 2014 inzake het melden, onderzoeken en opvolgen van voorvallen in de burgerluchtvaart en tot wijziging van Verordening (EU) nr. 996/2010 van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Richtlijn 2003/42/EG van het Europees Parlement en de Raad en de Verordeningen (EG) nr. 1321/2007 en (EG) nr. 1330/2007 van de Commissie (PB L 122 van 24.4.2014, blz. 18).

(2) Verordening (EU) nr. 1178/2011 van de Commissie van 3 november 2011 tot vaststelling van technische eisen en administratieve procedures met betrekking tot de bemanning van burgerluchtvaartuigen, overeenkomstig Verordening (EG) nr. 216/2008 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 311 van 25.11.2011, blz. 1).

Aanhangsel 1 van bijlage II

Formaat voor vergunning

VERGUNNING VOOR LUCHTVERKEERSLEIDERS

De overeenkomstig deze verordening afgegeven vergunning voor luchtverkeersleider moet beantwoorden aan de volgende specificaties:

Inhoud. Het nummer van de vermelding moet altijd samen met het opschrift ervan worden gedrukt. Vermeldingen I tot en met XI zijn 'vaste' vermeldingen en vermeldingen XII tot en met XIV zijn 'variabele' vermeldingen die kunnen voorkomen op een afzonderlijk of uitneembaar deel van het hoofdformulier, zoals hieronder voorgeschreven. Elk afzonderlijk of uitneembaar deel moet duidelijk identificeerbaar zijn als onderdeel van de vergunning.

1. Vaste vermeldingen:

I.	staat die de vergunning afgeeft;

II.	benaming van de vergunning;

III.	serienummer van de vergunning met de VN-landcode van de staat die de vergunning afgeeft, gevolgd door „(Student) ATCO-vergunning” en een code bestaande uit Arabische cijfers en/of Latijnse letters;

IV.	volledige naam van de houder (in Latijns schrift, zelfs als het schrift van de nationale ta(a)l(en) niet het Latijn is);

IV.a)

geboortedatum;

V.	adres van de houder, indien gewenst door de bevoegde autoriteit;

VI.	nationaliteit van de houder;

VII.	handtekening van de houder;

VIII.

bevoegde autoriteit;

IX.	certificering van de geldigheid en machtiging voor de verleende rechten, met inbegrip van de datum waarop zij voor het eerst zijn afgegeven;

X.	handtekening van de functionaris die de vergunning afgeeft en datum van afgifte;

XI.	zegel of stempel van de bevoegde autoriteit.

2. Variabele vermeldingen:

XII.	bevoegdverklaringen en aantekeningen met vervaldata;

XIII.

opmerkingen: taalvaardigheidsaantekening, en

XIV.	eventuele andere bijzonderheden waar de bevoegde autoriteit om vraagt.

b)	De vergunning moet vergezeld gaan van een geldig medisch certificaat, behalve wanneer alleen bevoegdheden van instructeurs voor synthetische opleidingstoestellen worden uitgeoefend.

Materiaal. Er wordt gebruik gemaakt van papier van de beste kwaliteit en/of ander geschikt materiaal, met inbegrip van plastic kaarten, om wijziging of uitwissing te voorkomen of duidelijk aan te geven. De bevoegde autoriteit moet uitdrukkelijk instemmen met elk gegeven dat aan het formulier wordt toegevoegd of eruit geschrapt.

d)	Taal. Het certificaat moet worden opgesteld in het Engels en, indien vereist door de lidstaten in hun nationale ta(a)l(en) en andere talen, als dat nodig wordt geacht.

Afkortingen

Bevoegdverklaringen voor luchtverkeersleiders		Vereisten: n.v.t.
ADV	Plaatselijke verkeersleiding visueel (aerodrome control visual)
ADI	Plaatselijke verkeersleiding op instrumenten (aerodrome control instrument)
APP	Naderingsverkeersleiding procedureel (approach control procedural)
APS	Naderingscontrole surveillance (approach control surveillance)
ACP	Algemene verkeersleiding procedureel (area control procedural)
ACS	Algemene verkeersleiding surveillance (area control surveillance)
Aantekeningen bij de bevoegdverklaring
AIR	Luchtverkeersleiding (air control)
GMC	Controle op de bewegingen op de grond (Ground Control Movement)
TWR	Verkeerstorenleiding (Tower Control)
GMS	Surveillance van de bewegingen op de grond (Ground Movement Surveillance)
RAD	Plaatselijke verkeersleiding radar (Aerodrome Radar Control)
PAR	Precisienadering met radar (Precision Approach Radar)
SRA	Nadering met surveillanceradar (Surveillance Radar Approach)
TCL	Naderingsluchtverkeersleiding (Terminal Control)
OCN	Oceaanverkeersleiding (Oceanic Control)
Aantekeningen op een vergunning
OJTI	Instructeur voor opleidingen op de werkplek
STDI	Instructeur voor synthetische opleidingstoestellen
Beoordelaar	Beoordelaar

Aanhangsel 2 van bijlage II

Aanhangsel 3 van bijlage II

Aanhangsel 4 van bijlage II

BIJLAGE IV

DEEL ATCO.MED

MEDISCHE VEREISTEN VOOR LUCHTVERKEERSLEIDERS

SUBDEEL A

ALGEMENE VEREISTEN

AFDELING 1

Algemeen

ATCO.MED.A.001 Bevoegde autoriteit

In dit deel wordt verstaan onder bevoegde autoriteit:

voor luchtvaartgeneeskundige centra (AeMC's):

1.	de autoriteit die is aangewezen door de lidstaat waar de hoofdvestiging van het luchtvaartgeneeskundig centrum zich bevindt;

2.	het Agentschap, als het luchtvaartgeneeskundige centrum in een derde land gevestigd is.

voor luchtvaartgeneeskundige keuringsartsen (AME's):

1.	de autoriteit die is aangewezen door de lidstaat waar de hoofdvestiging van de keuringsartsen zich bevindt;

2.	de autoriteit die is aangewezen door de lidstaat waar de keuringsarts het certificaat aanvraagt, indien de hoofdvestiging van een keuringsarts zich in een derde land bevindt.

ATCO.MED.A.005 Toepassingsgebied

In dit deel, als bedoeld in deze bijlage, worden de eisen vastgesteld voor:

a)	de afgifte, geldigheid, herbevestiging en verlenging van het medisch certificaat vereist voor de uitoefening van de rechten van een vergunning van luchtverkeersleider of van een vergunning van leerling-luchtverkeersleider, met uitzondering van instructeur voor synthetische opleidingstoestellen, en

b)	de certificering van luchtvaartgeneeskundige keuringsartsen om medische certificaten van klasse 3 af te geven.

ATCO.MED.A.010 Definities

In dit deel wordt verstaan onder:

a) „erkende medische conclusie”: een conclusie die in het voorliggende geval wordt getrokken door een of meer door de bevoegde autoriteit aanvaarde medische deskundigen op basis van objectieve en niet-discriminerende criteria, zo nodig in overleg met operationele of andere deskundigen en met inbegrip van een beoordeling van het operationele risico;

b) „beoordeling”: de conclusie aangaande de medische geschiktheid van een aanvrager gebaseerd op de evaluatie van diens medische geschiedenis en luchtvaartgeneeskundige onderzoeken zoals in dit deel vereist, en indien nodig nadere onderzoeken en medische tests;

c) „luchtvaartgeneeskundig onderzoek”: een inspectie, palpatie, percussie, auscultatie of andere wijze van beoordeling die speciaal bedoeld is om de medische geschiktheid voor de uitoefening van de rechten van de vergunning te bepalen;

d) „oogspecialist”: een oogarts of een optometrist die is gekwalificeerd in optometrie en opgeleid om pathologische aandoeningen te herkennen;

e) „nader onderzoek”: beoordeling van een vermoedelijke pathologische aandoening van een aanvrager door middel van onderzoeken en tests om vast te stellen of er al dan niet sprake is van een medische aandoening;

f) „vergunningverlenende autoriteit”: de bevoegde autoriteit van de lidstaat die de vergunning heeft verstrekt of waar iemand de verstrekking van een vergunning aanvraagt, of, wanneer de vergunning nog niet is aangevraagd, de bevoegde autoriteit overeenkomstig dit deel;

g) „beperking”: een op het medisch certificaat aangetekende voorwaarde waaraan moet worden voldaan tijdens de uitoefening van de rechten van de vergunning;

h) „refractieafwijking”: de afwijking van emmetropie gemeten in dioptrie in de meest ametropische meridiaan, gemeten met behulp van standaardmethoden;

i) „significant”: een bepaalde graad van een medische aandoening die tot gevolg heeft dat de rechten van de vergunning niet veilig kunnen worden uitgeoefend.

ATCO.MED.A.015 Medisch beroepsgeheim

Alle personen die betrokken zijn bij luchtvaartgeneeskundig onderzoek, luchtvaartgeneeskundige beoordeling en certificering waarborgen dat het medisch beroepsgeheim te allen tijde in acht wordt genomen.

ATCO.MED.A.020 Vermindering van medische geschiktheid

Vergunninghouders mogen op geen enkel moment de rechten van hun vergunning uitoefenen wanneer zij:

1.	zich bewust zijn van een vermindering van hun medische geschiktheid die ertoe zou kunnen leiden dat ze niet langer in staat zijn deze rechten veilig uit te oefenen;

2.	voorgeschreven of niet-voorgeschreven medicatie innemen of gebruiken die de veilige uitoefening van de rechten van de vergunning waarschijnlijk zal beïnvloeden;

3.	een medische, operatieve of andere behandeling ondergaan die de veilige uitoefening van de rechten van de vergunning waarschijnlijk zal beïnvloeden.

Daarnaast moeten houders van een medisch certificaat klasse 3 zonder nodeloze vertraging en alvorens de rechten van hun vergunning uit te oefenen, luchtvaartgeneeskundig advies inwinnen wanneer zij:

1.	een operatie of invasieve ingreep hebben ondergaan;

2.	met het regelmatige gebruik van medicatie zijn begonnen;

3.	significant persoonlijk letsel hebben opgelopen dat ertoe heeft geleid dat zij de rechten van de vergunning niet kunnen uitoefenen;

4.	aan een significante ziekte hebben geleden die ertoe heeft geleid dat zij de rechten van de vergunning niet kunnen uitoefenen;

5.	zwanger zijn;

6.	in een ziekenhuis of medische kliniek zijn opgenomen;

7.	voor het eerst corrigerende lenzen nodig hebben.

In deze gevallen moet het luchtvaartgeneeskundig centrum of de keuringsarts de medische geschiktheid van de vergunninghouder of leerling-luchtverkeersleider beoordelen en beslissen of zij geschikt zijn om de uitoefening van hun rechten te hervatten.

ATCO.MED.A.025 Verplichtingen van het luchtvaartgeneeskundig centrum en de luchtvaartgeneeskundige keuringsarts

Bij het uitvoeren van luchtvaartgeneeskundige onderzoeken en beoordelingen zoals in dit deel is bepaald, moet het luchtvaartgeneeskundige centrum of de bevoegde keuringsarts:

1.	ervoor zorgen dat de communicatie met de aanvrager zonder taalbarrières tot stand kan komen;

2.	de aanvrager wijzen op de gevolgen van het afgeven van onvolledige, inaccurate of valse verklaringen over zijn of haar medische geschiedenis;

3.	de vergunningverlenende autoriteit in kennis stellen als de aanvrager onvolledige, inaccurate of valse verklaringen over zijn of haar medische geschiedenis afgeeft;

4.	de vergunningverlenende autoriteit in kennis stellen als de aanvrager zijn of haar aanvraag van een medisch certificaat op enig moment intrekt.

Na afronding van de luchtvaartgeneeskundige onderzoeken en beoordelingen moeten het luchtvaartgeneeskundig centrum en de keuringsarts:

1.	de aanvrager laten weten of hij of zij geschikt of ongeschikt is of naar de vergunningverlenende autoriteit is doorverwezen;

2.	de aanvrager informeren over een eventuele beperking die in het medisch certificaat is opgenomen;

3.	personen die ongeschikt zijn bevonden in kennis stellen van hun recht op een tweede beoordeling, en

onverwijld een ondertekend of elektronisch gewaarmerkt verslag indienen bij de vergunningverlenende autoriteit, met daarin de gedetailleerde uitslagen van het luchtvaartgeneeskundige onderzoek en de beoordeling voor het medisch certificaat en een kopie van het aanvraagformulier, het onderzoeksformulier en het medisch certificaat;

5.	de aanvrager informeren over zijn of haar verantwoordelijkheid bij vermindering van medische geschiktheid zoals is beschreven in ATCO.MED.A.020.

c)	Luchtvaartgeneeskundige centra en keuringsartsen bewaren de dossiers met de gegevens en uitslagen van overeenkomstig dit deel uitgevoerde luchtvaartgeneeskundige onderzoeken en beoordelingen minimaal tien jaar of, indien langer, gedurende een in de nationale wetgeving bepaalde periode.

Luchtvaartgeneeskundige centra en keuringsartsen dienen op verzoek bij de medische beoordelaar van de bevoegde autoriteit alle luchtvaartgeneeskundige dossiers en verslagen en eventuele andere ter zake dienende informatie in, indien nodig voor:

1.	medische certificering;

2.	toezichtstaken.

AFDELING 2

Eisen voor medische certificaten

ATCO.MED.A.030 Medische certificaten

a)	Aanvragers en houders van een vergunning als luchtverkeersleider of als leerling-luchtverkeersleider moeten over een medisch certificaat klasse 3 beschikken.

b)	Een vergunninghouder mag nooit houder zijn van meer dan één ingevolge dit deel verstrekt medisch certificaat.

ATCO.MED.A.035 Aanvraag van een medisch certificaat

a)	Aanvragen van een medisch certificaat worden ingediend in een door de bevoegde autoriteit vastgestelde opmaak.

Aanvragers van een medisch certificaat overleggen het luchtvaartgeneeskundig centrum of de keuringsarts:

1.	een identiteitsbewijs;

een ondertekende verklaring:

i)	van medische feiten betreffende hun medische geschiedenis;

ii)	of zij eerder een medisch certificaat hebben aangevraagd of een luchtvaartgeneeskundig onderzoek voor een medisch certificaat hebben ondergaan en, zo ja, door wie en met welk resultaat;

iii)	of zij ooit als ongeschikt zijn beoordeeld of een van hun medische certificaten ooit is geschorst of ingetrokken.

c)	Bij herbevestiging of verlenging van het medisch certificaat moeten aanvragers het laatste medisch certificaat voorafgaand aan de desbetreffende luchtvaartgeneeskundige onderzoeken tonen aan het luchtvaartgeneeskundig centrum of de keuringsarts.

ATCO.MED.A.040 Afgifte, herbevestiging en verlenging van medische certificaten

a)	Een medisch certificaat mag uitsluitend worden afgegeven, herbevestigd of verlengd als de vereiste luchtvaartgeneeskundige onderzoeken en beoordelingen zijn voltooid en de aanvrager als geschikt is beoordeeld.

b)	Eerste afgifte Eerste medische certificaten van klasse 3 worden afgegeven door een luchtvaartgeneeskundig centrum.

c)	Herbevestiging en verlenging Medische certificaten van klasse 3 worden herbevestigd of verlengd door een luchtvaartgeneeskundig centrum of een luchtvaartgeneeskundige keuringsarts.

Het luchtvaartgeneeskundig centrum of de keuringsarts mag een medisch certificaat alleen afgeven, herbevestigen of verlengen indien:

1.	de aanvrager een volledige medische geschiedenis heeft ingediend alsmede, indien het luchtvaartgeneeskundig centrum of de keuringsarts zulks verlangt, de resultaten van luchtvaartgeneeskundige onderzoeken en tests door de huisarts van de aanvrager of eventuele medische specialisten, en

2.	het luchtvaartgeneeskundig centrum of de keuringsarts de luchtvaartgeneeskundige beoordeling heeft uitgevoerd op basis van de luchtvaartgeneeskundige onderzoeken en tests die noodzakelijk zijn om na te gaan of de aanvrager aan alle relevante eisen van dit deel voldoet.

De keuringsarts, het luchtvaartgeneeskundig centrum of, in het geval van verwijzing, de vergunningverlenende autoriteit kan van de aanvrager verlangen aanvullende medische onderzoeken en beoordelingen te ondergaan voorafgaand aan de afgifte, herbevestiging of verlenging van het medisch certificaat, indien hiertoe klinisch aanleiding bestaat.

De vergunningverlenende autoriteit kan een medisch certificaat afgeven of opnieuw afgeven, als:

1.	een geval is doorverwezen;

2.	zij heeft vastgesteld dat correcties van de informatie op het certificaat noodzakelijk zijn, in welk geval het onjuiste medische certificaat wordt ingetrokken.

ATCO.MED.A.045 Geldigheid, herbevestiging en verlenging van medische certificaten

a) Geldigheid

1.	Medische certificaten klasse 3 zijn geldig voor de duur van twee jaar.

De geldigheidsduur van medische certificaten klasse 3 wordt tot één jaar beperkt voor vergunninghouders die de leeftijd van 40 jaar hebben bereikt. Een medisch certificaat dat wordt verstrekt vóór het bereiken van de leeftijd van 40 jaar is niet meer geldig wanneer de vergunninghouder de leeftijd van 41 jaar bereikt.

De geldigheidsduur van een medisch certificaat, met inbegrip van bijbehorend onderzoek of speciaal nader onderzoek, wordt:

i)	bepaald door de leeftijd van de aanvrager op de datum waarop het luchtvaartgeneeskundig onderzoek plaatsvindt, en

ii)	berekend vanaf de datum van het luchtvaartgeneeskundig onderzoek bij eerste afgifte en verlenging, en vanaf de vervaldatum van het voorgaande medische certificaat bij herbevestiging.

b) Herbevestiging

Luchtvaartgeneeskundige onderzoeken en beoordelingen voor de herbevestiging van een medisch certificaat mogen worden uitgevoerd tot 45 dagen vóór de vervaldatum van het medisch certificaat.

c) Verlenging

1.	Indien de houder van een medisch certificaat niet aan punt b) voldoet, zijn voor verlenging een luchtvaartgeneeskundig onderzoek en een luchtvaartgeneeskundige beoordeling vereist.

Indien het medisch certificaat:

i)	minder dan twee jaar is verlopen, vindt een luchtvaartgeneeskundig routineonderzoek voor herbevestiging plaats;

ii)	meer dan twee jaar is verlopen, voert het luchtvaartgeneeskundig centrum of de luchtvaartgeneeskundige keuringsarts het luchtvaartgeneeskundig onderzoek voor verlenging uitsluitend uit na beoordeling van de luchtvaartgeneeskundige dossiers van de aanvrager;

iii)	meer dan vijf jaar is verlopen, zijn de luchtvaartgeneeskundige onderzoekseisen voor eerste afgifte van toepassing en wordt de beoordeling gebaseerd op de vereisten voor herbevestiging.

ATCO.MED.A.046 Schorsing of intrekking van een medisch certificaat

a)	Bij intrekking van het medisch certificaat moet de houder het medisch certificaat onmiddellijk teruggeven aan de vergunningverlenende autoriteit.

b)	Bij schorsing van het medisch certificaat moet de houder het medisch certificaat op verzoek van de vergunningverlenende autoriteit teruggeven aan de autoriteit.

ATCO.MED.A.050 Doorverwijzing

Als een aanvrager van een medisch certificaat klasse 3 wordt doorverwezen naar de vergunningverlenende autoriteit overeenkomstig ATCO.MED.B.001, draagt het luchtvaartgeneeskundige centrum of de luchtvaartgeneeskundige keuringsarts de betrokken medische documenten over aan deze autoriteit.

SUBDEEL B

VEREISTEN VOOR MEDISCHE CERTIFICATEN VOOR LUCHTVERKEERSLEIDERS

AFDELING 1

Algemeen

ATCO.MED.B.001 Beperkingen van medische certificaten

Beperkingen van medische certificaten van klasse 3

Als de aanvrager niet volledig voldoet aan de vereisten voor het medisch certificaat van klasse 3, maar het niet waarschijnlijk wordt geacht dat de veilige uitoefening van de rechten van de vergunning daardoor in gevaar komt, moet het luchtvaartgeneeskundig centrum of de luchtvaartgeneeskundige keuringsarts:

i)	de beslissing over de geschiktheid van de aanvrager overeenkomstig dit subdeel verwijzen naar de vergunningverlenende autoriteit, of

ii)

in gevallen waarin dit deel niet voorziet in verwijzing naar de vergunningverlenende autoriteit, beoordelen of de aanvrager in staat is zijn of haar taken veilig uit te voeren met inachtneming van een of meer beperkingen die op het medisch certificaat zijn aangetekend, en het medisch certificaat afgeven met de desbetreffende beperking(en).

2.	Het luchtvaartgeneeskundig centrum of de luchtvaartgeneeskundige keuringsarts mag een medisch certificaat met dezelfde beperking herbevestigen of verlengen zonder de aanvrager door te verwijzen naar de vergunningverlenende autoriteit.

Bij de beoordeling of een beperking noodzakelijk is, wordt bijzondere aandacht besteed aan:

1.	de vraag of de erkende medische conclusie erop wijst dat in bijzondere omstandigheden het onvermogen van de aanvrager om aan een numerieke of andere eis te voldoen niet van dien aard is dat de uitoefening van de rechten van de vergunning de vliegveiligheid in gevaar kan brengen;

2.	de ervaring van de aanvrager die van belang is voor de uit te voeren activiteit.

Operationele beperkingen

1.	De bevoegde autoriteit bepaalt samen met de verlener van luchtvaartnavigatiediensten de operationele beperkingen die van toepassing zijn op de specifieke operationele omgeving in kwestie.

2.	Alleen de vergunningverlenende autoriteit tekent passende operationele beperkingen aan in het medisch certificaat.

d)	De houder van een medisch certificaat kan iedere andere beperking worden opgelegd indien dat nodig is om de veilige uitoefening van de rechten van de vergunning te waarborgen.

e)	Iedere beperking die de houder van een medisch certificaat is opgelegd, moet in het certificaat worden aangetekend.

AFDELING 2

Medische eisen voor medische certificaten van klasse 3

ATCO.MED.B.005 Algemeen

Aanvragers mogen geen van de onderstaande aandoeningen hebben die een mate van functioneel onvermogen zou inhouden die een veilige taakuitvoering waarschijnlijk verstoort of waardoor de aanvrager de kans loopt plotseling niet meer in staat te zijn om de rechten van de vergunning veilig uit te oefenen.

1.	afwijking, aangeboren of verworven;

2.	actieve, latente, acute of chronische ziekte of invaliditeit;

3.	verwonding, letsel of restverschijnselen van een operatie;

4.	bijwerking of effect van al dan niet voorgeschreven therapeutische, diagnostische of preventieve medicatie.

ATCO.MED.B.010 Cardiovasculair stelsel

a) Onderzoek

Bij eerste afgifte van een medisch certificaat wordt een standaard 12-afleidingen elektrocardiogram (ecg) in rust gemaakt en een verslag daarvan opgesteld, en vervolgens:

i)	elke vier jaar tot de leeftijd van dertig jaar;

ii)	bij alle onderzoeken voor herbevestiging of verlenging, en

iii)	op klinische indicatie.

Een uitgebreide cardiovasculaire beoordeling vindt plaats:

i)	bij het eerste onderzoek voor herbevestiging of verlenging na de leeftijd van 65 jaar;

ii)	daarna elke vier jaar, en

iii)	op klinische indicatie.

3.	De bepaling van serumlipiden, waaronder cholesterol, is vereist bij het onderzoek voor eerste afgifte van een medisch certificaat, bij het eerste onderzoek na de leeftijd van 40 jaar, en op klinische indicatie.

b) Cardiovasculair stelsel — Algemeen

Aanvragers met een van de volgende aandoeningen worden als ongeschikt beoordeeld:

i)	aneurysma van de thoracale of suprarenale abdominale aorta, vóór operatie;

ii)	significante functionele of symptomatische afwijking van een van de hartkleppen;

iii)	hart- of hart/longtransplantatie.

Aanvragers met een vastgestelde geschiedenis of diagnose van een van de volgende aandoeningen worden doorverwezen naar de vergunningverlenende autoriteit alvorens een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen:

i)	perifere arteriële vaatziekte voor of na operatie;

ii)	aneurysma van de thoracale of suprarenale abdominale aorta, na operatie;

iii)	aneurysma van de infrarenale abdominale aorta, voor of na operatie;

iv)	functioneel niet-significante hartklepafwijkingen;

v)	na hartklepoperatie;

vi)	afwijking van het pericard, myocard of endocard;

vii)	aangeboren afwijking van het hart, voor of na corrigerende operatie;

viii)

terugkerende vasovagale syncope;

ix)	arteriële of veneuze trombose;

x)	longembolie;

xi)	cardiovasculaire aandoening waarvoor systemische antistollingstherapie nodig is.

c) Bloeddruk

1.	De bloeddruk wordt bij elk onderzoek opgenomen.

2.	De bloeddruk van de aanvrager moet binnen normale grenswaarden liggen.

Aanvragers worden als ongeschikt beoordeeld wanneer:

i)	zij aan symptomatische hypotensie lijden, of

ii)	hun bloeddruk bij onderzoek consequent hoger is dan 160 mmHg systolisch en/of 95 mmHg diastolisch, met of zonder behandeling.

4.	Het instellen van medicatie voor bloeddrukbeheersing maakt een beoordeling als tijdelijk ongeschikt noodzakelijk totdat de afwezigheid van significante bijwerkingen kan worden vastgesteld.

d) Coronaire hartziekte

Aanvragers met een van de volgende aandoeningen worden als ongeschikt beoordeeld:

i)	symptomatische coronaire hartziekte;

ii)	symptomen van coronaire hartziekte die door medicatie onder controle zijn.

Aanvragers die aan een van de onderstaande aandoeningen lijden, worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit en ondergaan een cardiologische evaluatie om myocardischemie uit te sluiten, alvorens een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen:

i)	vermoedelijke myocardischemie;

ii)	asymptomatisch secundaire coronaire hartziekte waarvoor geen anti-anginabehandeling nodig is.

Aanvragers met een geschiedenis of diagnose van een van de volgende aandoeningen worden doorverwezen naar de vergunningverlenende autoriteit en dienen een cardiologische beoordeling te ondergaan alvorens een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen:

i)	myocardischemie;

ii)	myocardinfarct;

iii)	revascularisatie en stentplaatsing voor coronaire hartziekte.

e) Ritme-/geleidingsstoornissen

Aanvragers van een medisch certificaat van klasse 3 met een significante intermitterende of vastgestelde hartgeleidings- of hartritmestoornis worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit en ondergaan een cardiologische evaluatie ondergaan met een bevredigend resultaat alvorens een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen. Deze stoornissen kunnen zijn:

i)	supraventriculaire ritmestoornis, waaronder intermitterende of vastgestelde sinoatriële disfunctie, atriumfibrillatie en/of flutter en asymptomatische sinuspauzes;

ii)	complete linkerbundeltakblok;

iii)	Mobitz type 2 atrioventriculair blok;

iv)	tachycardie met brede en/of smalle complexen;

v)	ventriculaire pre-excitatie;

vi)	asymptomatische QT-verlenging;

vii)	Brugada-patroon op ecg.

Aanvragers met een van de aandoeningen in de punten (i) tot en met (viii) hieronder kunnen als geschikt worden beoordeeld indien zij geen andere afwijkingen vertonen en na een bevredigende cardiologische evaluatie:

i)	incompleet bundeltakblok;

ii)	complete rechterbundeltakblok;

iii)	stabiele linkerasafwijking;

iv)	asymptomatische sinusbradycardie;

v)	asymptomatische sinustachycardie;

vi)	asymptomatische geïsoleerde uniforme supraventriculaire of ventriculaire ectopische complexen;

vii)	eerstegraads atrioventriculair blok;

viii)

Mobitz type 1 atrioventriculair blok.

Aanvragers met een geschiedenis van een van de volgende aandoeningen worden doorverwezen naar de vergunningverlenende autoriteit en dienen met succes een cardiologische beoordeling te ondergaan alvorens een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen:

i)	ablatietherapie;

ii)	implantatie van pacemakers.

Aanvragers met een van de volgende aandoeningen worden als ongeschikt beoordeeld:

i)	symptomatische sinoatriale ziekte;

ii)	compleet atrioventriculair blok;

iii)	symptomatische QT-verlenging;

iv)	een automatisch implanteerbaar defibrillatiesysteem;

v)	een ventriculaire anti-tachycardiepacemaker.

ATCO.MED.B.015 Luchtwegenstelsel

a)	Aanvragers met een significant verslechterde longfunctie worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit voor de luchtvaartgeneeskundige beoordeling. Een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen als de longfunctie hersteld is en voldoende is.

b)	Onderzoek Longfunctietests zijn vereist bij het eerste onderzoek en op klinische indicatie.

Aanvragers met een geschiedenis of vastgestelde diagnose van astma waarvoor medicatie nodig is, moeten evaluatie van de luchtwegen ondergaan met een voldoende resultaat. Een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen als de aanvrager asymptomatisch is en behandeling geen invloed heeft op de veiligheid.

Aanvragers met een geschiedenis of vastgestelde diagnose van een van de volgende aandoeningen worden doorverwezen naar de vergunningverlenende autoriteit en dienen met succes een beoordeling van de luchtwegen te ondergaan alvorens een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen:

1.	actieve ontstekingsziekte van het luchtwegenstelsel;

2.	actieve sarcoïdose;

3.	pneumothorax;

4.	slaapapneusyndroom;

5.	grote borstoperatie;

6.	chronische obstructieve longaandoening;

7.	longtransplantatie.

ATCO.MED.B.020 Spijsverteringsstelsel

a)	Aanvragers met restverschijnselen van een ziekte of operatieve ingreep in enig deel van het spijsverteringskanaal of de bijbehorende organen die waarschijnlijk onvermogen veroorzaken, met name een obstructie vanwege strictuur of compressie, worden als ongeschikt beoordeeld.

b)	Aanvragers moeten vrij zijn van hernia's die symptomen zouden kunnen veroorzaken die leiden tot onvermogen.

Aanvragers met stoornissen van het gastro-intestinaal stelsel, met inbegrip van die welke in de punten 1 tot en met 5 zijn vermeld, kunnen als geschikt worden beoordeeld voor zover een bevredigende maag-darmevaluatie is uitgevoerd na een succesvolle behandeling of een volledig herstel na een operatie:

1.	terugkerende dyspeptische stoornis waarvoor medicatie nodig is;

2.	pancreatitis;

3.	symptomatische galstenen;

4.	een vastgestelde diagnose of geschiedenis van een chronische darmontsteking;

5.	na operatie aan het spijsverteringskanaal of de bijbehorende organen, waaronder operaties die algehele of gedeeltelijke excisie of een verlegging van een van deze organen inhouden.

ATCO.MED.B.025 Metabolische en endocriene stelsels

a)	Aanvragers met metabolische, endocriene of voedingsdisfunctie kunnen als geschikt worden beoordeeld mits de stabiliteit van de aandoening is aangetoond en een luchtvaartgeneeskundige evaluatie een bevredigend resultaat heeft opgeleverd.

Diabetes mellitus

1.	Aanvragers met diabetes mellitus die insuline nodig hebben, worden als ongeschikt beoordeeld.

Aanvragers met diabetes mellitus die andere medicatie dan insuline nodig hebben voor controle van de bloedsuikerspiegel, worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit. Een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen, als kan worden aangetoond dat de bloedsuikerspiegel onder controle en stabiel is.

ATCO.MED.B.030 Hematologie

a)	Het luchtvaartgeneeskundig centrum of de keuringsarts bepaalt of bloedtests nodig zijn op grond van de medische geschiedenis en na het lichamelijk onderzoek.

Aanvragers met een hematologische aandoening, zoals:

1.	stollings-, bloedings- of trombotische stoornis;

2.	chronische leukemie;

3.	abnormale hemoglobine, waaronder, maar niet beperkt tot, anemie, erythrocytosis of hemoglobinopathie;

4.	significante vergroting van lymfeklieren;

5.	vergroting van de milt,

worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit. Een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen, als een luchtvaartgeneeskundige evaluatie een bevredigend resultaat heeft opgeleverd.

c)	Aanvragers met acute leukemie worden als ongeschikt beoordeeld.

ATCO.MED.B.035 Genito-urinaire stelsel

a)	Urineanalyse moet deel uitmaken van ieder luchtvaartgeneeskundig onderzoek. De urine mag geen afwijkend element bevatten dat van pathologisch belang wordt geacht.

b)	Aanvragers met enige restverschijnselen van ziekte of operatieve procedures aan het genito-urinaire stelsel of de bijbehorende organen die waarschijnlijk problemen veroorzaken, met name een obstructie vanwege strictuur of compressie, worden als ongeschikt beoordeeld.

Aanvragers met een genito-urinaire aandoening, zoals:

1.	nierziekte;

2.	een of meer urinestenen,

kunnen als geschikt worden beoordeeld mits het resultaat van een renale/urologische evaluatie voldoende is.

Aanvragers die:

1.	een grote operatie aan het genito-urinaire stelsel of de bijbehorende organen met algehele of gedeeltelijke excisie of een verlegging van een van deze organen, of

2.	een grote urologische operatie

hebben ondergaan, worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit voor een luchtvaartgeneeskundige beoordeling na volledig herstel, alvorens een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen.

ATCO.MED.B.040 Infectieziekte

Aanvragers die hiv-seropositief zijn, worden doorverwezen naar de vergunningverlenende autoriteit en kunnen na evaluatie door een specialist met voldoende resultaat als geschikt worden beoordeeld, mits de vergunningverlenende autoriteit over voldoende bewijs beschikt dat de therapie een veilige uitoefening van de rechten van de vergunning niet in gevaar brengt.

Aanvragers met de diagnose of symptomen van een infectieziekte zoals:

1.	acute syfilis;

2.	actieve tuberculose;

3.	besmettelijke hepatitis;

4.	tropische ziekten

worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit voor een luchtvaartgeneeskundige beoordeling. Een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen na volledig herstel en evaluatie door een specialist, mits de vergunningverlenende autoriteit over voldoende bewijs beschikt dat de therapie een veilige uitoefening van de rechten van de vergunning niet in gevaar brengt.

ATCO.MED.B.045 Obstetrie en gynaecologie

a)	Aanvragers die een grote gynaecologische operatie hebben ondergaan, worden als ongeschikt beoordeeld tot ze volledig hersteld zijn.

Zwangerschap

Indien het luchtvaartgeneeskundig centrum of de keuringsarts een vergunninghoudster die zwanger is geschikt acht om haar rechten uit te oefenen, wordt de geldigheidsduur van het medisch certificaat beperkt tot het einde van de 34e week van de zwangerschap. De vergunninghoudster ondergaat een onderzoek en beoordeling voor herbevestiging nadat zij volledig hersteld is na afloop van de zwangerschap.

ATCO.MED.B.050 Spier- en skeletstelsel

a)	Aanvragers moeten over voldoende functioneel gebruik van het spier- en skeletstelsel beschikken om de rechten van de vergunning veilig te kunnen uitoefenen.

Aanvragers met statische of progressieve aandoeningen van het spier- en skeletstelsel of reumatologische aandoeningen die van invloed kunnen zijn op de veilige uitoefening van de rechten van de vergunning, worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit. Een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen na evaluatie door een specialist met voldoende resultaat.

ATCO.MED.B.055 Psychiatrie

Aanvragers met een psychische of gedragsstoornis vanwege het gebruik of misbruik van alcohol of andere psychoactieve middelen, waaronder al dan niet verslavende middelen voor recreatief gebruik, worden als ongeschikt beoordeeld tot zij een bepaalde periode aantoonbaar geen psychoactieve middelen hebben gebruikt of misbruikt en er niet meer afhankelijk van zijn geweest, op voorwaarde van een voldoende psychiatrische evaluatie na succesvolle behandeling. Aanvragers worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit.

Aanvragers met een psychiatrische aandoening zoals:

1.	stemmingsstoornis;

2.	neurotische stoornis;

3.	persoonlijkheidsstoornis;

4.	psychische of gedragsstoornis,

moeten met succes een psychiatrische evaluatie ondergaan alvorens een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen. Aanvragers worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit voor de beoordeling van hun medische geschiktheid.

Aanvragers met een geschiedenis van een enkele of herhaaldelijke daden van opzettelijke zelfbeschadiging worden als ongeschikt beoordeeld. Aanvragers worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit en moeten met succes een psychiatrische evaluatie ondergaan alvorens een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen.

d)	Aanvragers met een vastgestelde geschiedenis of klinische diagnose van schizofrenie, schizotypische of waanstoornis of manie worden als ongeschikt beoordeeld.

ATCO.MED.B.060 Psychologie

Aanvragers met symptomen die verband houden met stress en die waarschijnlijk van invloed zijn op hun vermogen om de rechten van de vergunning veilig uit te oefenen, worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit. Een beoordeling van geschiktheid mag alleen worden overwogen nadat een psychologische en/of psychiatrische evaluatie heeft aangetoond dat de aanvrager is hersteld van symptomen die verband houden met stress.

b)	Een psychologische evaluatie kan vereist zijn als onderdeel van, of in aanvulling op, een specialistisch psychiatrisch of neurologisch onderzoek.

ATCO.MED.B.065 Neurologie

Aanvragers met een vastgestelde geschiedenis of klinische diagnose van de volgende aandoeningen worden als ongeschikt beoordeeld:

1.	epilepsie, met uitzondering van de gevallen onder b), punten 1 en 2;

2.	terugkerende episodes van verstoring van het bewustzijn met onzekere oorzaak;

3.	aandoeningen met een sterke neiging tot cerebrale disfunctie.

Aanvragers met een vastgestelde geschiedenis of klinische diagnose van een van de volgende aandoeningen worden doorverwezen naar de vergunningverlenende autoriteit en dienen een verdere beoordeling te ondergaan alvorens een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen:

1.	epilepsie zonder herhaling na de leeftijd van 5 jaar;

2.	epilepsie zonder herhaling en zonder behandeling gedurende meer dan 10 jaar;

3.	epileptiforme eeg-afwijkingen en focale trage golven;

4.	progressieve of niet-progressieve ziekte van het zenuwstelsel;

5.	een enkele episode van verstoring of verlies van het bewustzijn;

6.	hersenletsel;

7.	spinaal of perifeer zenuwletsel;

8.	aandoeningen van het zenuwstelsel als gevolg van vasculaire deficiënties zoals hemorragische en ischemische gebeurtenissen.

ATCO.MED.B.070 Visueel systeem

Onderzoek

1.	Een uitgebreid oogonderzoek maakt deel uit van het eerste onderzoek en wordt periodiek uitgevoerd afhankelijk van de refractie en de functionele werking van het oog.

2.	Een routine-oogonderzoek maakt deel uit van alle onderzoeken voor herbevestiging en verlenging.

3.	Aanvragers ondergaan oogdrukmeting bij het eerste onderzoek voor herbevestiging na de leeftijd van 40 jaar, op klinische indicatie en op indicatie vanwege familieanamnese.

Aanvragers verstrekken het luchtvaartgeneeskundig centrum of de keuringsarts een oogonderzoeksrapport indien:

i)	de functionele prestatie significante veranderingen vertoont;

ii)	de norm voor gezichtsscherpte op afstand slechts met corrigerende lenzen kan worden bereikt.

5.	Aanvragers met een grote refractieafwijking worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit.

b)	De gezichtsscherpte op afstand, met of zonder correctie, moet 6/9 (0,7) of beter zijn in elk oog en de gezichtsscherpte van beide ogen 6/6 (1,0) of beter.

Eerste aanvragers met monoculair of functioneel monoculair gezichtsvermogen, waaronder problemen met het oogspierevenwicht, worden als ongeschikt beoordeeld. Tijdens onderzoeken voor herbevestiging of verlenging kan de aanvrager als geschikt worden beoordeeld als het resultaat van oftalmologisch onderzoek voldoende is. De aanvrager wordt verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit.

Eerste aanvragers met verworven substandaard gezichtsvermogen in één oog worden als ongeschikt beoordeeld. Tijdens onderzoeken voor herbevestiging of verlenging wordt de aanvrager naar de vergunningverlenende autoriteit verwezen en kan hij of zij als geschikt worden beoordeeld als het resultaat van oftalmologisch onderzoek voldoende is.

e)	Aanvragers moeten in staat zijn een N5-kaart of equivalent te lezen op 30-50 cm afstand en een N14-kaart of equivalent op 60-100 cm afstand, zo nodig met correctie.

f)	Aanvragers moeten normale gezichtsvelden en normale binoculaire functie hebben.

g)	Aanvragers die een oogoperatie hebben ondergaan, worden als ongeschikt beoordeeld tot hun visuele functie geheel is hersteld. De vergunningverlenende autoriteit kan een beoordeling van geschiktheid overwegen als het resultaat van oftalmologisch onderzoek voldoende is.

h)	Aanvragers met een klinische diagnose van keratoconus worden doorverwezen naar de vergunningverlenende autoriteit en kunnen als geschikt worden beoordeeld als het resultaat van oftalmologisch onderzoek positief is.

i)	Aanvragers met diplopie worden als ongeschikt beoordeeld.

Brillen en contactlenzen

1.	Indien voor de beoordeelde taken een voldoende visuele functie uitsluitend met correctie wordt bereikt, moet de bril of moeten de contactlenzen een optimale visuele functie bieden, goed verdragen worden en geschikt zijn voor luchtverkeersleiding.

2.	Er mag bij het uitoefenen van de rechten van de vergunningen niet meer dan één bril worden gebruikt om aan de visuele eisen voor alle afstanden te voldoen.

3.	Een reservebril met dezelfde correctie moet tijdens de uitoefening van de rechten van de vergunning(en) binnen handbereik zijn.

4.	Tijdens de uitoefening van de rechten van de vergunning gedragen contactlenzen moeten monofocaal, niet-getint en niet orthokeratologisch zijn. Het gebruik van monovisiecontactlenzen is niet toegestaan.

5.	Aanvragers met een grote refractieafwijking moeten contactlenzen of bril met hoge index dragen.

ATCO.MED.B.075 Kleurwaarneming

Aanvragers moeten normaal trichromatisch kunnen zien.

ATCO.MED.B.080 Keel-, neus- en oorheelkunde

Onderzoek

1.	Een routinekeel-, neus- en ooronderzoek maakt deel uit van alle onderzoeken voor eerste aanvraag, herbevestiging en verlenging.

2.	Het gehoor wordt bij alle onderzoeken getest. Aanvragers moeten normale spraak goed kunnen volgen wanneer zij zich met de rug gekeerd naar, en met beide oren op een afstand van twee meter tot, de keuringsarts bevinden.

3.	Het gehoor wordt met zuiveretoonaudiometrie getest bij het eerste onderzoek en bij onderzoeken voor herbevestiging of verlenging die vervolgens iedere vier jaar plaatsvinden tot de leeftijd van 40 jaar, en iedere twee jaar daarna.

Zuiveretoonaudiometrie:

i)	Aanvragers van een medisch certificaat van klasse 3 mogen geen gehoorverlies hebben van meer dan 35 dB bij een van de frequenties 500, 1 000 of 2 000 Hz, of meer dan 50 dB bij 3 000 Hz, in elk oor.

ii)

Aanvragers die niet aan voornoemde gehoorcriteria voldoen, worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit en beoordeeld door een specialist, alvorens een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen. Eerste aanvragers ondergaan een spraakdiscriminatietest. Aanvragers van een herbevestiging of verlenging van een medisch certificaat van klasse 3 ondergaan een functionele gehoortest in de operationele omgeving.

Hoorapparaten

i)	Eerste onderzoek: aanvragers die alleen met een hoorapparaat voldoen aan de gehoorcriteria worden als ongeschikt beoordeeld.

ii)	Onderzoeken voor herbevestiging of verlenging: een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen als bij gebruik van een hoortoestel of passend prothetisch hulpmiddel het gehoor blijkens een volledig functionele test in de operationele omgeving voldoet aan de norm.

iii)	Als een prothetisch hulpmiddel nodig is voor normaal gehoor, moeten een reservetoestel met batterijen en ander toebehoren binnen handbereik zijn tijdens de uitoefening van de rechten van de vergunning.

Aanvragers met:

1.	een actief pathologisch proces van het binnen- of middenoor;

2.	een ongeheelde perforatie of disfunctie van het trommelvlies/de trommelvliezen;

3.	verstoring van de vestibulaire functie;

4.	significante misvorming of significante, chronische infectie van de mondholte of de bovenste luchtwegen;

5.	significante spraak- of stemstoornis met verminderde verstaanbaarheid

worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit en ondergaan nader keel-, neus- en ooronderzoek en dito beoordeling om te controleren of de aandoening de veilige uitoefening van de rechten van de vergunning niet verstoort.

ATCO.MED.B.085 Dermatologie

Aanvragers mogen geen vastgestelde dermatologische aandoening hebben die de veilige uitoefening van de rechten van de vergunning waarschijnlijk verstoort.

ATCO.MED.B.090 Oncologie

a)	Aanvragers bij wie een primaire of secundaire kwaadaardige aandoening is vastgesteld, worden verwezen naar de vergunningverlenende autoriteit en ondergaan een oncologische evaluatie met een voldoende resultaat, alvorens een beoordeling van geschiktheid kan worden overwogen.

b)	Aanvragers met een vastgestelde geschiedenis of klinische diagnose van een intracerebrale kwaadaardige tumor worden als ongeschikt beoordeeld.

SUBDEEL C

LUCHTVAARTGENEESKUNDIGE KEURINGSARTSEN (AME's)

ATCO.MED.C.001 Rechten

a)	Ingevolge dit deel kan de luchtvaartgeneeskundige keuringsarts medische certificaten van klasse 3 herbevestigen en verlengen en de desbetreffende luchtvaartgeneeskundige onderzoeken en beoordelingen uitvoeren.

b)	Op het certificaat worden het toepassingsgebied van de rechten van de keuringsarts en alle bijbehorende voorwaarden vermeld.

Houders van een certificaat van luchtvaartgeneeskundig keuringsarts mogen geen luchtvaartgeneeskundige onderzoeken en beoordelingen uitvoeren in een andere dan de lidstaat die hun certificaat heeft verstrekt, tenzij zij:

1.	toestemming hebben gekregen van de gastlidstaat om hun beroepsactiviteiten als medisch specialist uit te oefenen;

2.	de bevoegde autoriteit van de gastlidstaat van hun intentie op de hoogte hebben gesteld om luchtvaartgeneeskundige onderzoeken en beoordelingen uit te voeren en medische certificaten af te geven binnen het toepassingsgebied van hun rechten als bevoegde keuringsarts, en

3.	een briefing van de bevoegde autoriteit van de gastlidstaat hebben gekregen.

ATCO.MED.C.005 Aanvraag

a)	De aanvraag van een certificaat van luchtvaartgeneeskundig keuringsarts wordt ingediend overeenkomstig de door de bevoegde autoriteit vastgestelde procedure.

Aanvragers van een certificaat van luchtvaartgeneeskundig keuringsarts verstrekken de bevoegde autoriteit:

1.	hun persoonlijke gegevens en kantooradres;

2.	documentatie waaruit blijkt dat zij voldoen aan de vereisten van ATCO.MED.C.010, waaronder het certificaat waaruit blijkt dat zij een bij de aangevraagde rechten passende opleiding in luchtvaartgeneeskunde hebben voltooid;

3.	een schriftelijke verklaring dat de luchtvaartgeneeskundige keuringsarts medische certificaten zal afgeven op basis van de vereisten van dit deel.

c)	Keuringsartsen die luchtvaartgeneeskundige onderzoeken verrichten op meer dan één locatie, verstrekken de bevoegde autoriteit de noodzakelijke informatie over alle praktijklocaties en -voorzieningen.

ATCO.MED.C.010 Eisen voor de afgifte van een certificaat van luchtvaartgeneeskundig keuringsarts

Aanvragers van een certificaat van luchtvaartgeneeskundig keuringsarts met de rechten voor de verlenging en hernieuwde afgifte van medische certificaten van klasse 3 moeten:

a)	volledig gekwalificeerd en bevoegd zijn voor de geneeskundige praktijk en een certificaat van voltooiing of ander bewijs van een specialistische opleiding hebben;

b)	een basis- en vervolgopleiding in de luchtvaartgeneeskunde met specifieke modules voor de luchtvaartgeneeskundige beoordeling en specifieke omgeving van luchtverkeersleiders hebben voltooid;

tegenover de bevoegde autoriteit aantonen dat zij:

1.	adequate voorzieningen, procedures, documentatie en werkende apparatuur hebben die geschikt zijn voor luchtvaartgeneeskundige onderzoeken, en

2.	beschikken over de noodzakelijke procedures en voorwaarden om het medisch beroepsgeheim te waarborgen.

ATCO.MED.C.015 Opleidingen in de luchtvaartgeneeskunde

Opleidingen in de luchtvaartgeneeskunde moeten worden goedgekeurd door de bevoegde autoriteit van de lidstaat waar de opleidingsorganisatie is gevestigd. De opleidingsorganisatie moet aantonen dat het lesprogramma de leerdoelstellingen bevat om de benodigde bekwaamheden te verwerven, en dat degenen die belast zijn met het geven van de opleiding toereikende kennis en ervaring hebben.

b)	Met uitzondering van herhalingscursussen worden de opleidingen afgesloten met een schriftelijk examen over de onderwerpen die in de cursusinhoud aan bod komen.

c)	De opleidingsorganisatie verstrekt een certificaat van voltooiing aan de aanvragers wanneer zij geslaagd zijn voor het examen.

ATCO.MED.C.020 Wijzigingen in het certificaat van luchtvaartgeneeskundige keuringsarts

Luchtvaartgeneeskundige keuringsartsen stellen de bevoegde autoriteit in kennis van de volgende omstandigheden wanneer die van invloed kunnen zijn op hun certificaat:

1.	de keuringsarts is onderworpen aan disciplinaire procedures of disciplinair onderzoek door een medisch tuchtorgaan;

2.	er zijn wijzigingen in de voorwaarden waarop het certificaat werd verleend, waaronder de inhoud van de verklaringen die bij de aanvraag zijn ingediend;

3.	er wordt niet langer voldaan aan de eisen voor de afgifte van een certificaat van luchtvaartgeneeskundig keuringsarts;

4.	er is een wijziging van de praktijklocatie(s) of het correspondentieadres van de keuringsarts.

b)	Indien de bevoegde autoriteit hiervan niet in kennis wordt gesteld, worden de rechten van het certificaat van luchtvaartgeneeskundig keuringsarts geschorst of ingetrokken op basis van de beslissing van de bevoegde autoriteit die het certificaat schorst of intrekt.

ATCO.MED.C.025 Geldigheid van certificaten van luchtvaartgeneeskundig keuringsarts

Een certificaat van luchtvaartgeneeskundig keuringsarts wordt afgegeven voor een periode van maximaal drie jaar. Het wordt herbevestigd als de houder:

a)	aan de algemene voorwaarden blijft voldoen die voor de medische praktijk vereist zijn en de registratie als arts behoudt;

b)	in de voorgaande drie jaar een herhalingscursus in de luchtvaartgeneeskunde en in de werkomgeving van luchtverkeersleiders heeft gevolgd;

c)	ieder jaar minstens tien luchtvaartgeneeskundige onderzoeken heeft uitgevoerd. Dit aantal onderzoeken mag alleen worden verlaagd door de bevoegde autoriteit als dat gelet op de omstandigheden gerechtvaardigd is;

d)	aan de voorwaarden van het certificaat van luchtvaartgeneeskundig keuringsarts blijft voldoen, en

e)	de rechten van luchtvaartgeneeskundig keuringsarts uitoefent in overeenstemming met dit deel.