VERORDENING (EG) Nr. 1749/96 VAN DE COMMISSIE van 9 september 1996 inzake initiële maatregelen tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 2494/95 van de Raad inzake geharmoniseerde indexcijfers van de consumptieprijzen

DE COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap,

Gelet op Verordening (EG) nr. 2494/95 van de Raad van 23 oktober 1995 inzake geharmoniseerde indexcijfers van de consumptieprijzen (1), inzonderheid de artikelen 4 en 5, lid 3,

Overwegende dat iedere Lid-Staat verplicht is om met ingang van 1 januari 1997 een geharmoniseerd indexcijfer van de consumptieprijzen (GICP) op te stellen;

Overwegende dat in artikel 3 van Verordening (EG) nr. 2494/95 is bepaald dat het GICP gebaseerd moet zijn op de prijzen van goederen en diensten die in het economisch gebied van de Lid-Staat gekocht kunnen worden voor de rechtstreekse bevrediging van de behoeften en wensen van de consumenten;

Overwegende dat de dekking van de momenteel door de Lid-Staten geproduceerde indexcijfers van de consumptieprijzen, de methoden voor het opnemen van onlangs belangrijk geworden goederen en diensten, de procedures voor de aanpassing van de prijzen wegens een wijziging van de kwaliteit van de geprijsde produkten, de methoden voor het combineren van prijzen tot prijsindexcijfers voor elementaire aggregaten, de steekproefmethoden en de praktijken voor het verzamelen van de prijzen dusdanig van Lid-Staat tot Lid-Staat uiteenlopen dat de door de Lid-Staten geproduceerde indexcijfers van de consumptieprijzen niet aan de vergelijkbaarheidseisen voor het samenstellen van de GICP's voldoen;

Overwegende dat het gebruik van prijzen voor voorgaande periodes ter vervanging van de lopende maandelijkse prijzen dusdanig verschilt van het gebruik van waargenomen prijzen dat de indexcijfers van de consumptieprijzen die aan de hand daarvan door de Lid-Staten worden opgesteld onvoldoende vergelijkbaar zijn voor de produktie van de GICP's;

Overwegende dat onlangs belangrijk geworden goederen en diensten zowel in GICP's waarvan de gewichten jaarlijks worden aangepast als in die die minder frequent worden bijgewerkt moeten worden opgenomen;

Overwegende dat overeenkomstig artikel 5, lid 3, van Verordening (EG) nr. 2494/95, uitvoeringsmaatregelen moeten worden genomen om de vergelijkbaarheid van de GICP's te waarborgen;

Overwegende dat de Commissie (Eurostat) overeenkomstig artikel 15 van Verordening (EG) nr. 2494/95 aan de Raad een verslag dient voor te leggen over de betrouwbaarheid van de GICP's en over de mate waarin zij aan de vergelijkbaarheidseisen voldoen;

Overwegende dat het bij Besluit 89/382/EEG, Euratom van de Raad (2) opgerichte Comité statistisch programma een gunstig advies over de maatregelen gegeven in deze verordening heeft uitgebracht;

Overwegende dat het Europees Monetair Instituut overeenkomstig artikel 5, lid 3, van Verordening (EG) nr. 2494/95 is geraadpleegd en een gunstig advies heeft uitgebracht,

HEEFT DE VOLGENDE VERORDENING VASTGESTELD:

I. ALGEMENE BEPALINGEN

Artikel 1

Doel

Met het oog op de produktie van een vergelijkbaar geharmoniseerd indexcijfer van de consumptieprijzen (GICP) door elke Lid-Staat worden in deze verordening vastgesteld:

- de initiële dekking van goederen en diensten en vergelijkbare methoden voor het bijwerken van de dekking en het opnemen van onlangs belangrijk geworden goederen en diensten;

- minimumnormen voor aanpassingen wegens kwaliteitswijziging;

- minimumnormen voor de gebruikte prijzen;

- de formule voor het opstellen van prijsindexcijfers voor elementaire aggregaten.

De verordening heeft tevens tot doel te waarborgen dat de steekproef van prijzen dusdanig is dat de GICP's voldoende betrouwbaar zijn voor internationale vergelijkingen en informatie te verschaffen aan de hand waarvan minimumnormen voor de steekproeven kunnen worden vastgesteld.

Artikel 2

Definities

Voor deze verordening gelden onderstaande definities en opmerkingen:

a) "Initiële dekking van goederen en diensten voor het GICP": de categorieën met vier cijfers en subcategorieën in de COICOP/GICP-classificatie (classificatie van individuele verbruiksfuncties, zoals aangepast aan de behoeften van de GICP's), zoals opgenomen in bijlage I.

b) "Onlangs belangrijk geworden goederen en diensten": goederen en diensten waarvan de prijswijzigingen niet expliciet in het GICP van een Lid-Staat zijn opgenomen en waarvoor de uitgaven door consumenten tot ten minste één duizendste van het totale uitgavenpakket voor het GICP zijn toegenomen;

c) "Kwaliteitswijziging": een wijziging van de specificatie van een produkt die volgens het oordeel van de Lid-Staat een significant verschil in nut voor de consument tot gevolg heeft tussen het nieuwe type of model van een goed of een dienst en het produkt dat eerder voor opname in het GICP werd geselecteerd en dat door het nieuwe produkt wordt vervangen. Kwaliteitswijzigingen doen zich niet voor, als de GICP-steekproef ingrijpend wordt herzien.

d) "Aanpassingen wegens kwaliteitswijziging": de procedure waarbij rekening wordt gehouden met een kwaliteitswijziging door de waargenomen lopende of referentieprijzen van een produkt te verhogen of te verlagen met een factor een bedrag dat gelijk is aan de waarde van de kwaliteitswijziging.

e) "Doelsteekproef": de reeks prijzen van goederen en diensten die de Lid-Staat van plan is om vanaf 1 januari 1997 of met ingang van een latere datum voor de samenstelling van het GICP te gebruiken teneinde te voldoen aan de betrouwbaarheids- en vergelijkbaarheidseisen die door de Lid-Staten zelf of door de Europese Unie worden gesteld.

f) "Waargenomen prijs": een prijs die feitelijk door de Lid-Staten is bevestigd.

g) "Geschatte prijs": een prijs ter vervanging van een waargenomen prijs die wordt vastgesteld aan de hand van een passende schattingsmethode. Waargenomen prijzen uit een eerdere periode worden niet als geschatte prijzen beschouwd, tenzij kan worden aangetoond dat zij als passende schattingen kunnen worden beschouwd.

h) "Vervangende prijs": een waargenomen prijs van een goed dat of een dienst die als directe vervanging wordt gebruikt voor een goed of een dienst waarvan de prijs deel uitmaakt van de doelsteekproef.

i) "Indexcijfer voor een elementair aggregaat": prijsindexcijfer voor een elementair aggregaat dat alleen prijsgegevens omvat.

j) "Elementair aggregaat": de uitgaven of consumptie die door het meest gedetailleerde stratificatieniveau van het GICP worden gedekt waarbinnen geen betrouwbare informatie over uitgaven beschikbaar is voor wegingsdoeleinden.

k) "Steekproeven" duiden op elke procedure in verband met de samenstelling van het GICP waarbij een deelverzameling van de populatie van consumptieprijzen wordt gebruikt om de prijsontwikkeling voor een bepaalde categorie goederen en diensten die deel uitmaken van het GICP te schatten.

l) "Betrouwbaarheid": deze wordt beoordeeld op basis van twee criteria, namelijk de "nauwkeurigheid" die de omvang van de steekproeffouten betreft en de "representativiteit" die het ontbreken van systematische fouten betreft.

II. BEPALINGEN TEN BEHOEVE VAN DE VERGELIJKBAARHEID, BETROUWBAARHEID EN RELEVANTIE VAN HET GICP

Artikel 3

Initiële dekking

GICP's die prijsindexcijfers en gewichten omvatten voor elke categorie in bijlage I waarvoor de uitgaven meer dan één duizendste bedragen van het totaal der uitgaven voor alle categorieën, worden als vergelijkbaar beschouwd.

Artikel 4

Onlangs belangrijk geworden goederen en diensten

De Lid-Staten

a) streven naar een systematische identificatie van onlangs belangrijk geworden goederen en diensten;

b) gaan na in hoeverre goederen en diensten die als onlangs belangrijk geworden goederen en diensten zijn aangegeven, ook in andere Lid-Staten belangrijk zijn.

Bij de samenstelling van het GICP wordt rekening gehouden met de prijswijzigingen voor onlangs belangrijk geworden goederen en diensten die volgens schattingen onder de definitie in artikel 2, onder b), vallen. Dit wordt gedaan door binnen twaalf maanden gerekend vanaf de identificatie de gewichten van of binnen de desbetreffende categorie van de COICOP/GICP classificatie, zoals opgenomen in bijlage I van deze verordening, aan te passen of een gedeelte van het gewicht specifiek toe te kennen aan het onlangs belangrijk geworden produkt.

Artikel 5

Minimumnormen voor aanpassingen wegens kwaliteitswijziging

1. GICP's die op passende wijze worden aangepast voor kwaliteitswijzigingen worden als vergelijkbaar beschouwd. Indien zich een wijziging van de kwaliteit van een produkt voordoet, voeren de Lid-Staten bij het samenstellen van de prijsindexcijfers aanpassingen uit op basis van expliciete schattingen van de waarde van de kwaliteitswijziging. Als nationale schattingen ontbreken, maken de Lid-Staten, waar dat mogelijk en relevant is, gebruik van schattingen op basis van door de Commissie (Eurostat) verstrekte informatie.

2. Indien geen schattingen beschikbaar zijn, wordt als prijswijziging het verschil genomen tussen de prijs van het gekozen vervangende produkt en die van het produkt dat vervangen wordt. In geen geval mag een kwaliteitswijziging worden geschat op het totale prijsverschil tussen de twee produkten, tenzij kan worden aangetoond dat die een gerechtvaardigde schatting is. Als vervangende produkten worden gekozen, nadat goederen of diensten tegen verlaagde prijzen op de markt zijn gebracht, moet de selectie zijn gebaseerd op vergelijkbaarheid van nut voor de consument en niet op vergelijkbaarheid van prijs.

Artikel 6

Minimumnormen voor prijzen

1. De Lid-Staten stellen de GICP's samen met behulp van de waargenomen prijzen van de doelsteekproef.

a) Als de doelsteekproef maandelijkse waarneming vereist, maar waarneming niet mogelijk is door het ontbreken van een produkt of om andere reden, kunnen voor de eerste of tweede maand geschatte prijzen worden gebruikt, maar moet vanaf de derde maand voor een vervangende prijs worden gekozen.

b) Indien, in uitzonderingsgevallen, de doelsteekproef een minder frequente waarneming dan een maandelijkse waarneming vereist, worden voor de maanden waarvoor geen waargenomen prijzen zijn vereist, geschatte prijzen gebruikt. Geschatte prijzen kunnen ook worden gebruikt, als prijswaarneming voor het eerst niet mogelijk is. Indien prijswaarneming voor de tweede opeenvolgende maal niet mogelijk is, worden vervangende prijzen gebruikt.

2. Indien voor de in dit artikel genoemde gevallen geen vervangende prijzen beschikbaar zijn, kunnen ook verder geschatte prijzen worden gebruikt, op voorwaarde dat het gebruik hiervan is beperkt in een mate die de vergelijkbaarheid niet in gevaar brengt.

Artikel 7

Prijsindexcijfers voor elementaire aggregaten

De GICP's worden samengesteld op basis van één van de twee formules in punt 1 van bijlage II van deze verordening of op basis van een andere vergelijkbare formule waarvan het resultaat van het ene jaar ten opzichte van het voorgaande jaar systematisch niet meer dan gemiddeld 0,1 procentpunt mag afwijken van een indexcijfer dat met behulp van één van beide bovengenoemde formules is berekend.

Artikel 8

Minimumnormen voor steekproeven

GICP's die zijn samengesteld op basis van een doelsteekproef die voor elke categorie van de COICOP/GICP-classificatie en gelet op het gewicht van de categorie voldoende elementaire aggregaten omvat om representatief te zijn voor de verscheidenheid van produkten binnen de categorie en die binnen elk elementair aggregaat voldoende prijzen omvat om rekening te houden met de prijsschommelingen in de populatie, worden als betrouwbaar en vergelijkbaar beschouwd.

Artikel 9

Kwaliteitscontrole

De Lid-Staten

a) verstrekken de Commissie (Eurostat) op verzoek informatie over de uitgaven voor produkten die van de dekking zijn uitgesloten en geven het aandeel van deze produkten in de totale door het GICP gedekte uitgaven aan, waarbij de informatie voldoende moet zijn om te kunnen beoordelen of deze verordening wordt nageleefd;

b) stellen de Commissie (Eurostat) bij identificatie van onlangs belangrijk geworden goederen en diensten onmiddellijk daarvan in kennis en geven zo nodig aan waarom een bepaald produkt dat onlangs belangrijk is geworden niet is opgenomen, waarbij de informatie voldoende moet zijn om te kunnen beoordelen of deze verordening wordt nageleefd;

c) houden toezicht op het optreden van kwaliteitswijzigingen en de aanpassingen in verband hiermee en doen dat in voldoende mate om aan te tonen dat zij deze verordening naleven; op verzoek, verstrekken zij de Commissie (Eurostat) informatie hierover;

d) stellen een duidelijke lijst van de doelsteekproef op, houden deze bij en voeren controles uit van de prijswaarnemingen en prijsschattingen; zij doen dat in voldoende mate om naleving van deze verordening te waarborgen; voorts verstrekken zij op verzoek informatie aan de Commissie (Eurostat) waarmee deze kan beoordelen en waarborgen dat de verordening wordt nageleefd;

e) verstrekken de Commissie (Eurostat), indien een andere formule wordt toegepast dan de formules in punt 1 van bijlage II van deze verordening, op verzoek informatie over de gevolgen van toepassing van deze andere formule gedurende bepaalde periodes en voor bepaalde elementaire aggregaten, waarbij de informatie voldoende moet zijn om te kunnen beoordelen of de verordening wordt nageleefd;

f) verstrekken de Commissie (Eurostat) op verzoek details van de doelsteekproeven, waarbij de informatie voldoende moet zijn om te kunnen beoordelen of de verordening wordt nageleefd; zij verstrekken voorts voldoende resumerende statistieken betreffende de representativiteit en nauwkeurigheid van de steekproeven om de Commissie (Eurostat) in staat te stellen in het verslag over de GICP's dat overeenkomstig artikel 15 van Verordening (EG) nr. 2494/95 in oktober 1997 moet worden voorgelegd, voorstellen op te nemen voor minimumnormen voor steekproeven.

III. SLOTBEPALINGEN

Artikel 10

Deze verordening treedt in werking op de twintigste dag volgende op die van haar bekendmaking in het Publikatieblad van de Europese Gemeenschappen.

Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke Lid-Staat.

Gedaan te Brussel, 9 september 1996.

Voor de Commissie

Yves-Thibault DE SILGUY

Lid van de Commissie

(1) PB nr. L 257 van 27. 10. 1995, blz. 1.

(2) PB nr. L 181 van 28. 6. 1989, blz. 47.

BIJLAGE I

De initiële dekking van het GICP bestrijkt onderstaande categorieën en subcategorieën van goederen en diensten

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

BIJLAGE II

Bij de samenstelling van elementaire aggregaten te gebruiken formule

1. Wanneer prijsindexcijfers voor elementaire aggregaten worden berekend, moet gebruik worden gemaakt van hetzij de verhouding tussen de rekenkundige gemiddelden van de prijzen >REFERENTIE NAAR EEN GRAFIEK> hetzij die tussen de meetkundige gemiddelden van de prijzen >REFERENTIE NAAR EEN GRAFIEK> waarbij pt de lopende prijs is, pb de referentieprijs en n het aantal prijzen in het elementaire aggregaat. Er kan een alternatieve formule worden gebruikt, mits deze voldoet aan het vereiste inzake de vergelijkbaarheid, neergelegd in artikel 7.

2. Normaliter mag niet het rekenkundige gemiddelde van de prijsverhoudingen >REFERENTIE NAAR EEN GRAFIEK> worden gebruikt, omdat dit veelal tot gevolg heeft dat niet wordt voldaan aan het vereiste inzake de vergelijkbaarheid. Bij wijze van uitzondering mag het worden gebruikt indien kan worden aangetoond dat wel aan het vereiste inzake de vergelijkbaarheid wordt voldaan.

3. Het prijsindexcijfer voor een elementair aggregaat kan als kettingindexcijfer worden berekend met behulp van een van beide bovengenoemde voorkeurformules. Bij gebruik van de verhouding van de rekenkundige gemiddelden krijgt men bij voorbeeld

>REFERENTIE NAAR EEN GRAFIEK>, waarin Pit de i-de prijsnotering voor een bepaald elementair aggregaat in periode t en st de steekproef van prijzen voor het elementaire aggregaat in periode t aangeeft. Deze steekproef kan in de praktijk maandelijks worden bijgewerkt, of, wat gebruikelijker is, wanneer geen prijzen kunnen worden verkregen, na langere tussenpozen. Indien er tussen de basisperiode b en periode t in het geheel geen nieuwe prijsnoteringen zijn, wordt >REFERENTIE NAAR EEN GRAFIEK> de eenvoudige verhouding van rekenkundige gemiddelden (op soortgelijke wijze gaat dit ook op voor de meetkundige formule). Het rekenkundige gemiddelde van prijsverhoudingen mag niet worden gebruikt wanneer vaker dan jaarlijks kettingindexcijfers worden berekend.