1.   De bepalingen van dit protocol laten de rechten en verplichtingen van de partijen ingevolge bestaande internationale overeenkomsten onverlet, behalve indien de uitoefening van die rechten of de nakoming van die verplichtingen ernstige schade zou veroorzaken aan of een bedreiging zou vormen voor de biologische diversiteit. Dit lid beoogt niet een hiërarchie tot stand te brengen tussen dit protocol en andere internationale instrumenten.

2.   Niets in dit protocol belet de partijen andere relevante internationale overeenkomsten te ontwikkelen en ten uitvoer te leggen, met inbegrip van andere gespecialiseerde overeenkomsten inzake toegang en batenverdeling, mits deze de doelstellingen van het verdrag en van dit protocol ondersteunen en daarmee niet in strijd zijn.

3.   Dit protocol wordt tezamen met andere internationale instrumenten die voor dit protocol relevant zijn, op zodanige wijze ten uitvoer gelegd dat zij elkaar ondersteunen. Er dient passende aandacht te worden besteed aan nuttige en relevante lopende werkzaamheden of usances in het kader van dergelijke internationale instrumenten en relevante internationale organisaties, mits deze de doelstellingen van het verdrag en van dit protocol ondersteunen en daarmee niet in strijd zijn.

4.   Dit protocol is het instrument ter uitvoering van de bepalingen van het verdrag inzake toegang en batenverdeling. Ingeval een gespecialiseerd internationaal instrument inzake toegang en batenverdeling van toepassing is dat in overeenstemming is en niet in strijd is met de doelstellingen van het verdrag en van dit protocol, geldt dit protocol, binnen de werkingssfeer van dat gespecialiseerde instrument, niet voor de partij of partijen bij het gespecialiseerde instrument ten aanzien van de specifieke genetische rijkdom waarop het gespecialiseerde instrument van toepassing is.

1.   Overeenkomstig artikel 15, leden 3 en 7, van het verdrag worden de voordelen die voortvloeien uit het gebruik van genetische rijkdommen en uit latere toepassingen en uit de vermarkting ervan, op eerlijke en billijke wijze gedeeld met de partij die deze rijkdommen levert en die óf het land van oorsprong van die rijkdommen is, óf een partij is die deze genetische rijkdommen in overeenstemming met het verdrag heeft verkregen. Deze verdeling geschiedt op onderling overeengekomen voorwaarden.

2.   Elke partij neemt, indien passend, wettelijke, bestuursrechtelijke of beleidsmaatregelen om te waarborgen dat de voordelen die voortvloeien uit het gebruik van genetische rijkdommen waarvan inheemse en plaatselijke gemeenschappen de houders zijn, overeenkomstig interne wetgeving betreffende de verworven rechten van die inheemse en plaatselijke gemeenschappen op die genetische rijkdommen, op eerlijke en billijke wijze met de betrokken gemeenschappen worden gedeeld op grond van onderling overeengekomen voorwaarden.

3.   Ter uitvoering van lid 1 neemt elke partij, indien passend, wettelijke, bestuursrechtelijke of beleidsmaatregelen.

4.   Voordelen kunnen zowel geldelijke als niet-geldelijke voordelen omvatten, met inbegrip van, maar niet beperkt tot, die welke in de bijlage worden genoemd.

5.   Elke partij neemt, indien passend, wettelijke, bestuursrechtelijke of beleidsmaatregelen opdat de voordelen die voortvloeien uit het gebruik van met genetische rijkdommen samenhangende traditionele kennis op eerlijke en billijke wijze worden gedeeld met de inheemse en plaatselijke gemeenschappen bij wie deze kennis berust. Deze verdeling geschiedt op onderling overeengekomen voorwaarden.

1.   Bij de uitoefening van soevereine rechten op natuurlijke hulpbronnen, en onverminderd interne wetgeving of regelgevingseisen inzake toegang en batenverdeling, is de toegang tot genetische rijkdommen met het oog op het gebruik ervan onderworpen aan de voorafgaande geïnformeerde toestemming van de partij die deze rijkdommen levert en die óf het land van oorsprong van die rijkdommen is, óf een partij is die deze genetische rijkdommen in overeenstemming met het verdrag heeft verkregen, tenzij die partij anders bepaalt.

2.   Conform haar intern recht neemt elke partij, indien passend, maatregelen om te waarborgen dat voor de toegang tot genetische rijkdommen de voorafgaande geïnformeerde toestemming of goedkeuring en medewerking van inheemse en plaatselijke gemeenschappen wordt verkregen indien het verworven recht om toegang tot die rijkdommen te verlenen, bij hen berust.

3.   Overeenkomstig lid 1 neemt elke partij die voorafgaande geïnformeerde toestemming verlangt, indien passend, de nodige wettelijke, bestuursrechtelijke of beleidsmaatregelen teneinde:

1.   In gevallen waarin dezelfde genetische rijkdommen in situ worden aangetroffen op het grondgebied van meer dan één partij, streven deze partijen, indien passend, naar samenwerking, in voorkomend geval met de medewerking van de betrokken inheemse en plaatselijke gemeenschappen, teneinde dit protocol ten uitvoer te leggen.

2.   Wanneer dezelfde met genetische rijkdommen samenhangende traditionele kennis door een of meer inheemse en plaatselijke gemeenschappen in meerdere partijen wordt gedeeld, streven deze partijen indien passend naar samenwerking, met de medewerking van de betrokken inheemse en plaatselijke gemeenschappen, teneinde het doel van dit protocol te realiseren.

1.   Bij het nakomen van hun verplichtingen krachtens dit protocol houden de partijen, conform hun intern recht, rekening met het toepasselijke gewoonterecht en de toepasselijke gemeenschapsvoorschriften en -procedures van de inheemse en plaatselijke gemeenschappen ten aanzien van met genetische rijkdommen samenhangende traditionele kennis.

2.   De partijen zetten, met de actieve medewerking van de betrokken inheemse en plaatselijke gemeenschappen, mechanismen op om potentiële gebruikers van met genetische rijkdommen samenhangende traditionele kennis te informeren over hun plichten, met inbegrip van maatregelen inzake toegang en eerlijke en billijke verdeling van de uit het gebruik van die kennis voortvloeiende voordelen welke door het uitwisselingscentrum voor toegang en batenverdeling beschikbaar worden gemaakt.

3.   De partijen spannen zich in om in passende gevallen steun te verlenen aan de ontwikkeling, door inheemse en plaatselijke gemeenschappen, met inbegrip van de vrouwen in die gemeenschappen, van:

4.   Bij de tenuitvoerlegging van dit protocol leggen de partijen, voor zover mogelijk, geen beperkingen op aan de gebruikelijke toepassingen en uitwisseling van genetische rijkdommen en daarmee samenhangende traditionele kennis binnen en tussen inheemse en plaatselijke gemeenschappen overeenkomstig de doelstellingen van het verdrag.

1.   Elke partij wijst een nationaal contactpunt voor toegang en batenverdeling aan. Het nationale contactpunt maakt de volgende informatie beschikbaar:

Het nationale contactpunt is verantwoordelijk voor de contacten met het secretariaat.

2.   Elke partij wijst een of meer voor toegang en batenverdeling bevoegde nationale autoriteiten aan. De bevoegde nationale autoriteiten zijn, conform de toepasselijke nationale wettelijke, bestuursrechtelijke of beleidsmaatregelen, verantwoordelijk voor het verlenen van toegang of, in voorkomend geval, het afgeven van schriftelijk bewijs dat aan de toegangsvereisten is voldaan, en verantwoordelijk voor het verstrekken van advies over de toepasselijke procedures en eisen voor het verkrijgen van voorafgaande geïnformeerde toestemming en het onderschrijven van onderling overeengekomen voorwaarden.

3.   Een partij kan één instantie aanwijzen om de taken van zowel contactpunt als bevoegde nationale autoriteit te vervullen.

4.   Elke partij stelt, uiterlijk op de datum van inwerkingtreding van dit protocol voor die partij, het secretariaat in kennis van de contactgegevens van haar nationale contactpunt en haar bevoegde nationale autoriteit of autoriteiten. Wanneer een partij meer dan één bevoegde nationale autoriteit aanwijst, verstrekt zij het secretariaat tegelijk met de kennisgeving daarvan relevante informatie over de respectieve taken van deze autoriteiten. Indien van toepassing wordt in deze informatie minimaal gespecificeerd welke bevoegde autoriteit verantwoordelijk is voor welke genetische rijkdommen. Elke partij stelt het secretariaat onmiddellijk in kennis van eventuele wijzigingen in de aanwijzing van haar nationale contactpunt of in de contactgegevens of de taken van haar bevoegde nationale autoriteit of autoriteiten.

5.   Het secretariaat maakt de overeenkomstig lid 4 ontvangen informatie beschikbaar via het uitwisselingscentrum voor toegang en batenverdeling.

1.   Als onderdeel van het uitwisselingmechanisme overeenkomstig artikel 18, lid 3, van het verdrag wordt een uitwisselingscentrum voor toegang en batenverdeling opgericht. Dit dient als instrument voor de uitwisseling van informatie met betrekking tot toegang en batenverdeling. Het zorgt met name voor toegang tot informatie die relevant is voor de tenuitvoerlegging van dit protocol en die door de partijen is verstrekt.

2.   Onverminderd de bescherming van vertrouwelijke informatie stelt elke partij het uitwisselingsbureau voor toegang en batenverdeling alle informatie ter beschikking die krachtens dit protocol is vereist, alsook informatie die is vereist krachtens de besluiten van de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert. Die informatie omvat:

3.   Extra informatie, voor zover beschikbaar, kan in voorkomend geval omvatten:

4.   De werkwijze van het uitwisselingcentrum voor toegang en batenverdeling, met inbegrip van de rapportage over zijn activiteiten, wordt door de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, tijdens haar eerste vergadering besproken en vastgesteld en vervolgens periodiek getoetst.

1.   Elke partij treft passende, doeltreffende en evenredige wettelijke, bestuursrechtelijke of beleidsmaatregelen om ervoor te zorgen dat wanneer binnen haar rechtsmacht genetische rijkdommen worden gebruikt, de toegang daartoe is verkregen met voorafgaande geïnformeerde toestemming en dat onderling overeengekomen voorwaarden zijn vastgesteld, zoals vereist krachtens de interne wetgeving of regelgevingseisen inzake toegang en batenverdeling van de andere partij.

2.   De partijen treffen passende, doeltreffende en evenredige maatregelen om op te treden in situaties waarin overeenkomstig lid 1 vastgestelde maatregelen niet worden nageleefd.

3.   De partijen werken, voor zover mogelijk en passend, samen in gevallen waarin gewag wordt gemaakt van een schending van de in lid 1 bedoelde interne wetgeving of regelgevingseisen inzake toegang en batenverdeling.

1.   Elke partij treft in voorkomend geval passende, doeltreffende en evenredige wettelijke, bestuursrechtelijke of beleidsmaatregelen om ervoor te zorgen dat wanneer binnen haar rechtsmacht met genetische rijkdommen samenhangende traditionele kennis wordt gebruikt, de toegang daartoe is verkregen met voorafgaande geïnformeerde toestemming of met de goedkeuring en medewerking van de inheemse en plaatselijke gemeenschappen en dat onderling overeengekomen voorwaarden zijn vastgesteld, zoals vereist krachtens de interne wetgeving of regelgevingseisen inzake toegang en batenverdeling van de andere partij waar die inheemse en plaatselijke gemeenschappen zijn gevestigd.

2.   Elke partij treft passende, doeltreffende en evenredige maatregelen om op te treden in situaties waarin overeenkomstig lid 1 aangenomen maatregelen niet worden nageleefd.

3.   De partijen werken, voor zover mogelijk en passend, samen in gevallen waarin gewag wordt gemaakt van een schending van de in lid 1 bedoelde interne wetgeving of regelgevingseisen inzake toegang en batenverdeling.

1.   Om de naleving te ondersteunen, treft elke partij in voorkomend geval maatregelen om het gebruik van genetische rijkdommen te monitoren en de transparantie ter zake te vergroten. Deze maatregelen omvatten:

2.   Een overeenkomstig artikel 6, lid 3, onder e), afgegeven en aan het uitwisselingsbureau voor toegang en batenverdeling kenbaar gemaakte vergunning of gelijkwaardig document geldt als internationaal erkend certificaat van naleving.

3.   Een internationaal erkend certificaat van naleving geldt als bewijs dat met voorafgaande geïnformeerde toestemming toegang is verkregen tot de genetische rijkdommen waarop het betrekking heeft en dat onderling overeengekomen voorwaarden zijn vastgesteld, zoals vereist krachtens de interne wetgeving of regelgevingseisen inzake toegang en batenverdeling van de partij die voorafgaande geïnformeerde toestemming heeft verleend.

4.   Het internationaal erkend certificaat van naleving bevat ten minste de volgende informatie, mits deze niet vertrouwelijk is:

1.   Bij de uitvoering van artikel 6, lid 3, onder g), punt i), en artikel 7 stimuleert elke partij de verschaffers en gebruikers van genetische rijkdommen en/of met genetische rijkdommen samenhangende traditionele kennis om in de onderling overeengekomen voorwaarden in passende gevallen bepalingen op te nemen met betrekking tot geschillenbeslechting, met inbegrip van:

2.   Elke partij draagt er zorg voor dat, in geval van geschil over de onderling overeengekomen voorwaarden, in het kader van haar rechtssysteem een met de toepasselijke jurisdictionele vereisten verenigbare mogelijkheid tot beroep beschikbaar is.

3.   Elke partij neemt, voor zover passend, doeltreffende maatregelen inzake:

4.   De doeltreffendheid van dit artikel wordt overeenkomstig artikel 31 van dit protocol getoetst door de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert.

1.   Elke partij stimuleert, voor zover passend, de ontwikkeling, de actualisering en het gebruik van sectorale en intersectorale modelcontractbepalingen inzake onderling overeengekomen voorwaarden.

2.   De conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, maakt regelmatig een stand van zaken op met betrekking tot het gebruik van sectorale en intersectorale modelcontractbepalingen.

1.   Elke partij stimuleert, voor zover passend, de ontwikkeling, de actualisering en het gebruik van vrijwillige gedragscodes, richtsnoeren en beste praktijken en/of normen inzake toegang en batenverdeling.

2.   De conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, maakt regelmatig een stand van zaken op met betrekking tot het gebruik van vrijwillige gedragscodes, richtsnoeren en beste praktijken en/of normen en neemt de aanneming van specifieke gedragscodes, richtsnoeren en beste praktijken en/of normen in overweging.

1.   De partijen werken samen bij de capaciteitsopbouw, de capaciteitsontwikkeling en de versterking van personele middelen en institutionele capaciteit, teneinde dit protocol doeltreffend ten uitvoer te leggen in partijen die ontwikkelingslanden zijn, met name in de minst ontwikkelde landen en kleine eilandstaten in ontwikkeling, en in partijen met een overgangseconomie, mede in het kader van bestaande mondiale, regionale, subregionale en nationale instellingen en organisaties. In dit verband dienen de partijen de participatie van inheemse en plaatselijke gemeenschappen en belanghebbenden, met inbegrip van niet-gouvernementele organisaties en de private sector, te faciliteren.

2.   Bij de capaciteitsopbouw en -ontwikkeling ter uitvoering van dit protocol wordt ten volle rekening gehouden met de behoefte aan financiële middelen van partijen die ontwikkelingslanden zijn, met name de minst ontwikkelde landen en kleine eilandstaten in ontwikkeling, en partijen met een overgangseconomie, in overeenstemming met de betreffende bepalingen van het verdrag.

3.   Als basis voor passende maatregelen in samenhang met de uitvoering van dit protocol dienen partijen die ontwikkelingslanden zijn, met name de minst ontwikkelde landen en kleine eilandstaten in ontwikkeling, en partijen met een overgangseconomie, hun nationale capaciteitsbehoeften en prioriteiten te bepalen door middel van nationale capaciteits-zelfbeoordelingen. Daarbij dienen deze partijen de capaciteitsbehoeften en prioriteiten van inheemse en plaatselijke gemeenschappen en belanghebbenden, zoals door hen bepaald, te ondersteunen, waarbij de nadruk moet liggen op de capaciteitsbehoeften en prioriteiten van vrouwen.

4.   Ter ondersteuning van de uitvoering van dit protocol kunnen capaciteitsopbouw en -ontwikkeling onder meer gericht zijn op de volgende cruciale gebieden:

5.   Maatregelen overeenkomstig de leden 1 tot en met 4 kunnen onder meer omvatten:

6.   Aan het uitwisselingscentrum voor toegang en batenverdeling dient informatie te worden verstrekt over capaciteitsopbouw- en capaciteitsontwikkelingsinitiatieven die overeenkomstig de leden 1 tot en met 5 op nationaal, regionaal en internationaal niveau worden ontplooid, teneinde synergie en coördinatie van de capaciteitsopbouw en -ontwikkeling inzake toegang en batenverdeling te bevorderen.

1.   Bij de bestudering van financiële middelen voor de tenuitvoerlegging van dit protocol houden de partijen rekening met de bepalingen van artikel 20 van het verdrag.

2.   Het financieel mechanisme van het verdrag is ook het financieel mechanisme van dit protocol.

3.   Ten aanzien van de in artikel 22 van dit protocol bedoelde capaciteitsvorming en -ontwikkeling houdt de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, bij het geven van richtsnoeren voor het in lid 2 bedoelde financieel mechanisme, ter overweging door de conferentie van de partijen, rekening met de behoefte aan financiële middelen van partijen die ontwikkelingslanden zijn, met name de minst ontwikkelde landen en kleine eilandstaten in ontwikkeling, en partijen met een overgangseconomie, alsook met de capaciteitsbehoeften en prioriteiten van inheemse en plaatselijke gemeenschappen, met inbegrip van de vrouwen in die gemeenschappen.

4.   In het kader van lid 1 houden de partijen eveneens rekening met de behoeften van de partijen die ontwikkelingslanden zijn, met name de minst ontwikkelde landen en kleine eilandstaten in ontwikkeling, en van de partijen met een overgangseconomie, wanneer zij trachten hun behoeften inzake capaciteitsvorming en -ontwikkeling met het oog op de tenuitvoerlegging van dit protocol te bepalen en daaraan te voldoen.

5.   De richtsnoeren voor het financieel mechanisme van het verdrag in relevante besluiten van de conferentie van de partijen, met inbegrip van degene die vóór de vaststelling van dit protocol zijn goedgekeurd, zijn van overeenkomstige toepassing op de bepalingen van dit artikel.

6.   Door de partijen die ontwikkelde landen zijn en aan de partijen die ontwikkelingslanden en partijen met een overgangseconomie zijn, kunnen ook langs bilaterale, regionale en multilaterale kanalen financiële en andere middelen voor de tenuitvoerlegging van de bepalingen van dit protocol ter beschikking worden gesteld.

1.   De conferentie van de partijen fungeert als vergadering van de partijen bij dit protocol.

2.   Partijen bij het verdrag die geen partij bij dit protocol zijn, kunnen als waarnemer deelnemen aan de werkzaamheden van elke vergadering van de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert. Wanneer de conferentie van de partijen als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, worden besluiten krachtens dit protocol uitsluitend genomen door de partijen bij dit protocol.

3.   Wanneer de conferentie van de partijen als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, wordt elk lid van het bureau van de conferentie van de partijen dat een partij bij het verdrag vertegenwoordigt die op dat moment geen partij bij dit protocol is, vervangen door een lid dat door en uit de partijen bij dit protocol wordt gekozen.

4.   De conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, toetst regelmatig de uitvoering van dit protocol en neemt, binnen haar mandaat, de besluiten die nodig zijn ter bevordering van de doeltreffende uitvoering ervan. Zij verricht de haar krachtens dit protocol toegewezen taken en:

5.   Het reglement van orde van de conferentie van de partijen en het financieel reglement van het verdrag zijn van overeenkomstige toepassing op dit protocol, tenzij door de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert bij consensus anderszins wordt besloten.

6.   De eerste vergadering van de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, wordt door het secretariaat belegd tegelijkertijd met de eerste vergadering van de conferentie van de partijen die na de datum van inwerkingtreding van dit protocol wordt gehouden. Latere gewone vergaderingen van de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, worden tezamen met gewone vergaderingen van de conferentie van de partijen gehouden, tenzij door de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert anderszins wordt besloten.

7.   Buitengewone vergaderingen van de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, worden gehouden op andere tijdstippen die door de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, nodig worden geacht of op schriftelijk verzoek van een partij, mits het verzoek binnen zes maanden na de mededeling daarvan aan de partijen door het secretariaat door minimaal een derde van de partijen wordt gesteund.

8.   De Verenigde Naties, de gespecialiseerde organisaties daarvan en de Internationale Organisatie voor Atoomenergie, alsmede elke lidstaat daarvan of waarnemer daarbij die geen partij bij het verdrag is, kunnen als waarnemer worden vertegenwoordigd op de vergaderingen van de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert. Elke andere instelling of organisatie, nationaal of internationaal, gouvernementeel of niet-gouvernementeel, die bevoegd is op gebieden die onder dit protocol vallen en het secretariaat haar wens te kennen heeft gegeven op een vergadering van de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, als waarnemer te zijn vertegenwoordigd, kan als zodanig worden toegelaten, tenzij ten minste een derde van de partijen hiertegen bezwaar maakt. Tenzij in dit artikel anderszins is bepaald, geldt voor de toelating en de deelneming van waarnemers het in lid 5 bedoelde reglement van orde.

1.   Bij of krachtens het verdrag ingestelde hulporganen kunnen ten behoeve van dit protocol worden ingezet, ook op grond van een besluit van de conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert. In een dergelijk besluit worden te vervullen taken gespecificeerd.

2.   Partijen bij het verdrag die geen partij bij dit protocol zijn, kunnen als waarnemer deelnemen aan de werkzaamheden van vergaderingen van deze hulporganen. Wanneer een hulporgaan van het verdrag als hulporgaan van dit protocol fungeert, worden besluiten krachtens het protocol uitsluitend door partijen bij het protocol genomen.

3.   Wanneer een hulporgaan van het verdrag zijn functies uitoefent met betrekking tot zaken die verband houden met dit protocol, wordt elk lid van het bureau van dat hulporgaan dat een partij bij het verdrag vertegenwoordigt die op dat moment geen partij bij het protocol is, vervangen door een lid dat door en uit de partijen bij het protocol wordt gekozen.

1.   Het bij artikel 24 van het verdrag ingestelde secretariaat fungeert als secretariaat van dit protocol.

2.   Artikel 24, lid 1, van het verdrag inzake de taken van het secretariaat is van overeenkomstige toepassing op dit protocol.

3.   Voor zover zij te onderscheiden zijn, worden de kosten van de diensten van het secretariaat voor dit protocol door de partijen bij het protocol gedragen. De conferentie van de partijen die als vergadering van de partijen bij dit protocol fungeert, besluit tijdens haar eerste vergadering over de daartoe benodigde budgettaire bepalingen.

1.   Dit protocol treedt in werking op de negentigste dag na de datum van nederlegging van de vijftigste akte van bekrachtiging, aanvaarding, goedkeuring of toetreding door staten of regionale organisaties voor economische integratie die partij zijn bij het verdrag.

2.   Voor een staat of regionale organisatie voor economische integratie die dit protocol bekrachtigt, aanvaardt of goedkeurt dan wel daartoe toetreedt na de nederlegging van de vijftigste akte als bedoeld in lid 1, treedt dit protocol in werking op de negentigste dag na de datum waarop die staat of regionale organisatie voor economische integratie zijn of haar akte van bekrachtiging, aanvaarding, goedkeuring of toetreding heeft nedergelegd of op de datum waarop het verdrag voor die staat of regionale organisatie voor economische integratie in werking treedt, indien deze datum later valt.

3.   Voor de toepassing van de leden 1 en 2 wordt een door een regionale organisatie voor economische integratie nedergelegde akte niet meegeteld naast de door lidstaten van die organisatie nedergelegde akten.

1.   Na het verstrijken van een termijn van twee jaar te rekenen vanaf de datum waarop dit protocol voor een partij in werking is getreden, kan die partij dit protocol opzeggen door middel van een schriftelijke kennisgeving aan de depositaris.

2.   De opzegging wordt van kracht na het verstrijken van een jaar na de datum waarop de depositaris de kennisgeving van opzegging heeft ontvangen of op enige latere in bedoelde kennisgeving vermelde datum.