Onderstaande tekst dient louter ter informatie en is juridisch niet bindend. De EU-instellingen zijn niet aansprakelijk voor de inhoud. Alleen de besluiten die zijn gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie (te raadplegen in EUR-Lex) zijn authentiek. Deze officiële versies zijn rechtstreeks toegankelijk via de links in dit document

betreffende de uitoefening van de rechten van de Unie voor de toepassing en handhaving van de internationale handelsregels en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 3286/94 van de Raad tot vaststelling van communautaire procedures op het gebied van de gemeenschappelijke handelspolitiek met het oog op de handhaving van de rechten die de Gemeenschap ontleent aan internationale regelingen voor het handelsverkeer, in het bijzonder die welke onder auspiciën van de Wereldhandelsorganisatie werden vastgesteld

In deze verordening worden regels en procedures vastgesteld met het oog op een doeltreffende en tijdige uitoefening van de rechten van de Unie om concessies of andere verplichtingen uit hoofde van internationale handelsovereenkomsten op te schorten of in te trekken, met als bedoeling:

Indien maatregelen nodig zijn om de belangen van de Unie in de in artikel 3 genoemde gevallen te vrijwaren, stelt de Commissie uitvoeringshandelingen vast ter bepaling van de passende handelspolitieke maatregelen. Die uitvoeringshandelingen worden vastgesteld overeenkomstig de in artikel 8, lid 2, bedoelde onderzoeksprocedure.

Overeenkomstig lid 1 vastgestelde uitvoeringshandelingen voldoen aan de volgende voorwaarden:

indien na de uitspraak in een handelsgeschil overeenkomstig het Memorandum inzake Geschillenbeslechting van de WTO concessies of andere verplichtingen worden opgeschort, is hun niveau niet hoger dan het door het Orgaan voor geschillenbeslechting van de WTO toegestane niveau;

indien concessies of andere verplichtingen na afloop van een internationale geschillenbeslechtingsprocedure in het kader van andere internationale handelsovereenkomsten, met inbegrip van regionale of bilaterale overeenkomsten, worden opgeschort, mag hun niveau niet hoger zijn dan het niveau van tenietdoening of uitholling als gevolg van de desbetreffende maatregel van het derde land zoals door de Commissie of door arbitrage, al naar het geval, is vastgesteld;

▼M2

b bis)

wanneer maatregelen worden genomen om de handel met een derde land te beperken in situaties als bedoeld in artikel 3, onder a bis) of b bis), gaan deze maatregelen niet verder dan de mate waarin de handelsbelangen van de Unie als gevolg van de maatregelen van dat derde land worden tenietgedaan of uitgehold;

▼B

in het geval van evenwichtherstellende maatregelen ten aanzien van concessies of andere verplichtingen overeenkomstig vrijwaringsbepalingen in internationale handelsovereenkomsten is het optreden van de Unie in wezen gelijkwaardig aan het niveau van de concessies of andere verplichtingen die negatief worden beïnvloed door de vrijwaringsmaatregel, overeenkomstig de voorwaarden van de WTO-Overeenkomst inzake vrijwaringsmaatregelen of de vrijwaringsbepalingen in andere internationale handelsovereenkomsten, met inbegrip van regionale of bilaterale overeenkomsten, uit hoofde waarvan de vrijwaringsmaatregel wordt toegepast;

▼M2

indien concessies of verbintenissen in de handel met een derde land worden gewijzigd of ingetrokken in verband met artikel XXVIII van de GATT 1994 en het gerelateerde memorandum ( 1 ), of met artikel XXI van de GATS en de gerelateerde toepassingsbepalingen, zijn zij in wezen gelijkwaardig aan de door dat derde land gewijzigde of ingetrokken concessies of verbintenissen, overeenkomstig de bepalingen van artikel XXVIII van de GATT 1994 en het gerelateerde memorandum, of artikel XXI van de GATS en de gerelateerde toepassingsbepalingen.

▼B

Handelspolitieke maatregelen bedoeld in lid 1 worden genomen op grond van de volgende criteria, in het licht van de beschikbare informatie en van het algemene belang van de Unie:

doeltreffendheid van de maatregelen om derde landen ertoe te dwingen internationale handelsregels na te leven;

het potentieel van de maatregelen om de situatie van de marktdeelnemers in de Unie die onder de maatregelen van derde landen te lijden hebben, te verlichten;

de beschikbaarheid van alternatieve leveranciers voor de betrokken goederen of diensten, om mogelijke negatieve gevolgen voor de verwerkende industrie, de aanbestedende diensten of instanties of de eindgebruikers in de Unie te voorkomen of tot een minimum te beperken;

het voorkomen van buitensporige administratieve complexiteit en kosten bij de toepassing van de maatregelen;

elk specifiek criterium dat kan zijn vastgesteld in internationale handelsovereenkomsten in verband met de in artikel 3 bedoelde gevallen.

Onverminderd de internationale overeenkomsten waarbij de Unie partij is, bestaan de handelspolitieke maatregelen die door middel van een uitvoeringshandeling op grond van artikel 4, lid 1, kunnen worden vastgesteld, uit:

de opschorting van tariefconcessies en de instelling van nieuwe of hogere douanerechten, met inbegrip van de wederinstelling van douanerechten op het meestbegunstigingsniveau of de instelling van douanerechten boven het meestbegunstigingsniveau, of de instelling van enige andere extra heffing op de invoer of uitvoer van goederen;

de instelling of verhoging van kwantitatieve beperkingen op de invoer of uitvoer van goederen, in de vorm van quota's, invoer- of uitvoervergunningen of andere maatregelen;

▼M2

b bis)

de opschorting van verplichtingen met betrekking tot de handel in diensten en de oplegging van beperkingen op de handel in diensten;

b ter)

de opschorting van verplichtingen met betrekking tot handelsgerelateerde aspecten van intellectuele-eigendomsrechten die door een instelling of agentschap van de Unie zijn verleend en die in de hele Unie gelden, en de oplegging van beperkingen op de bescherming van dergelijke intellectuele-eigendomsrechten of de commerciële exploitatie ervan, ten aanzien van houders van rechten die onderdaan zijn van het betrokken derde land;

▼B

de opschorting van concessies voor goederen, diensten en leveranciers op het gebied van overheidsopdrachten door:

de uitsluiting van overheidsopdrachten van in het betrokken derde land gevestigde en vanuit het betrokken derde land opererende leveranciers van goederen of diensten en/of van inschrijvingen waarvan de totale waarde voor meer dan 50 % uit goederen of diensten van oorsprong uit het betrokken derde land bestaat, en/of

ii)

de instelling van een verplichte prijstoeslag op de inschrijvingen van in het betrokken derde land gevestigde en vanuit het betrokken derde land opererende leveranciers van goederen of diensten en/of op het gedeelte van de inschrijving dat bestaat uit goederen of diensten van oorsprong uit het betrokken derde land.

1 bis.

Bij de keuze van overeenkomstig lid 1, onder b bis), van dit artikel vast te stellen maatregelen neemt de Commissie altijd maatregelen in overweging in de volgende volgorde van stappen:

maatregelen met betrekking tot de handel in diensten waarvoor een vergunning vereist is die voor de hele Unie geldig is en die gebaseerd is op afgeleid recht, of, indien dergelijke maatregelen niet beschikbaar zijn;

maatregelen met betrekking tot andere diensten op gebieden waar uitgebreide Uniewetgeving bestaat, of, indien dergelijke maatregelen niet beschikbaar zijn;

maatregelen waarvan bij het verzamelen van informatie overeenkomstig artikel 9, lid 1 bis, zoals bepaald in artikel 5, lid 1 ter, onder a), is gebleken dat zij geen onevenredige belasting zouden vormen voor het beheerproces van betreffende nationale regelgeving.

1 ter.

De maatregelen die op grond van lid 1, onder b bis) en b ter), worden vastgesteld:

maken het voorwerp uit van informatieverzameling overeenkomstig artikel 9, lid 1 bis;

worden zo nodig aangepast door middel van een uitvoeringshandeling overeenkomstig artikel 4, lid 1, indien de Commissie na een evaluatie overeenkomstig artikel 9, lid 1 bis, tot de conclusie komt dat de maatregelen onvoldoende doeltreffend zijn of een onredelijke belasting vormen voor het beheerproces van de betreffende nationale regelgeving. Deze evaluatie door de Commissie wordt voor het eerst zes maanden na de datum van toepassing van de maatregelen en vervolgens om de twaalf maanden uitgevoerd;

maken zes maanden na de beëindiging ervan het voorwerp uit van een evaluatieverslag, dat onder meer wordt gebaseerd op de inbreng van belanghebbenden, waarin de doeltreffendheid en de werking van de maatregelen worden onderzocht en mogelijke conclusies voor toekomstige maatregelen worden getrokken.

In de op grond van lid 1, onder c), vastgestelde maatregelen:

worden drempelwaarden vastgesteld, naar gelang van de eigenschappen van de betrokken goederen of diensten, waarboven de uitsluiting en/of de verplichte prijstoeslag moet worden toegepast, met inachtneming van de bepalingen van de betrokken handelsovereenkomst en het niveau van tenietdoening of uitholling;

wordt bepaald op welke sectoren of categorieën van goederen of diensten deze drempels van toepassing zijn, en worden alle toepasselijke uitzonderingen vermeld;

wordt bepaald van welke aanbestedende diensten of instanties of categorieën aanbestedende diensten of instanties, vermeld in een lijst per lidstaat, de aanbestedingen onder de werkingssfeer vallen. Daartoe stelt iedere lidstaat een lijst van in aanmerking komende aanbestedende diensten of instanties of categorieën aanbestedende diensten of instanties ter beschikking. De maatregelen zorgen ervoor dat een passende hoeveelheid concessies of andere verplichtingen wordt opgeschort en dat daarbij een eerlijke verdeling onder de lidstaten in acht wordt genomen.

De oorsprong van een goed wordt vastgesteld overeenkomstig Verordening (EEG) nr. 2913/92.

De oorsprong van een dienst wordt vastgesteld op basis van de oorsprong van de natuurlijke of rechtspersoon die de dienst verleent. De oorsprong van de dienstverlener wordt geacht te zijn:

in het geval van een natuurlijke persoon, het land waarvan de persoon onderdaan is of waar hij een permanent verblijfsrecht heeft;

in het geval van een rechtspersoon, een van de volgende mogelijkheden:

indien de dienst wordt verricht op een andere wijze dan door een commerciële aanwezigheid in de Unie, het land waar de rechtspersoon is opgericht of anderszins georganiseerd is naar het recht van dat land en op het grondgebied waarvan hij zelfstandige zakelijke activiteiten verricht;

ii)

indien de dienst wordt verricht door een commerciële aanwezigheid in de Unie, de lidstaat waar de rechtspersoon is gevestigd en op het grondgebied waarvan hij zijn zelfstandige zakelijke activiteiten zodanig verricht dat hij een rechtstreekse en daadwerkelijke band heeft met de economie van die lidstaat.

Voor de toepassing van punt ii) van punt b) van de eerste alinea, indien de rechtspersoon die de dienst verricht, zijn zelfstandige zakelijke activiteiten niet zodanig verricht dat hij een rechtstreekse en daadwerkelijke band heeft met de economie van de lidstaat waarin hij gevestigd is, wordt de oorsprong van die rechtspersoon geacht de oorsprong te zijn van de natuurlijke of rechtspersonen die eigenaar zijn van of zeggenschap hebben over die rechtspersoon.

De rechtspersoon die de dienst verricht, wordt geacht de „eigendom” te zijn van personen van een bepaald land indien meer dan 50 % van het aandelenkapitaal van die rechtspersoon in economische eigendom is van personen van dat land, en onder „zeggenschap” te staan van personen van een bepaald land indien deze personen bevoegd zijn een meerderheid van de bestuurders te benoemen of anderszins de handelingen van de rechtspersoon rechtens te sturen.

Wat de handelsgerelateerde aspecten van intellectuele-eigendomsrechten betreft, wordt de term „onderdanen” in dezelfde zin verstaan als in artikel 1, lid 3, van de WTO-overeenkomst inzake de handelsaspecten van de intellectuele eigendom.

Indien het betrokken derde land, na de vaststelling van een uitvoeringshandeling op grond van artikel 4, lid 1, de Unie adequate en evenredige compensatie toekent in de in artikel 3, lid 1, onder a) en b), genoemde gevallen, kan de Commissie de toepassing van die uitvoeringshandeling voor de duur van de compensatieperiode opschorten. De opschorting wordt overeenkomstig de in artikel 8, lid 2, bedoelde onderzoeksprocedure vastgesteld.

Een krachtens artikel 4, lid 1, vastgestelde uitvoeringshandeling wordt door de Commissie in de volgende omstandigheden ingetrokken:

wanneer het derde land waarvan de maatregelen in een geschillenbeslechtingsprocedure strijdig met internationale handelsregels worden bevonden, zijn maatregelen met de regels in overeenstemming brengt, of wanneer op enige andere wijze een voor alle partijen bevredigende oplossing is gevonden;

in gevallen van evenwichtherstellende maatregelen ten aanzien van concessies of andere verplichtingen na de vaststelling door een derde land van een vrijwaringsmaatregel, wanneer de vrijwaringsmaatregel wordt ingetrokken of vervalt, of wanneer het betrokken derde land de Unie na de vaststelling van een uitvoeringshandeling krachtens artikel 4, lid 1, adequate en evenredige compensatie biedt;

▼M2

in geval van intrekking of wijziging van concessies of verbintenissen door een WTO-lid overeenkomstig artikel XXVIII van de GATT 1994 of artikel XXI van de GATS, indien het betrokken derde land de Unie na de vaststelling van een uitvoeringshandeling krachtens artikel 4, lid 1, adequate en evenredige compensatie biedt.

▼B

De in de eerste alinea bedoelde intrekking wordt overeenkomstig de in artikel 8, lid 2, bedoelde onderzoeksprocedure vastgesteld.

Indien aanpassingen nodig zijn in handelspolitieke maatregelen die krachtens deze verordening zijn vastgesteld, kan de Commissie, onder voorbehoud van artikel 4, leden 2 en 3, passende wijzigingen vaststellen overeenkomstig de onderzoeksprocedure bedoeld in artikel 8, lid 2.

Om naar behoren gemotiveerde redenen van urgentie die verband houden met de beëindiging of de wijziging van de desbetreffende maatregel van het derde land stelt de Commissie onmiddellijk toepasselijke uitvoeringshandelingen vast tot opschorting, wijziging of intrekking van krachtens artikel 4, lid 1, vastgestelde uitvoeringshandelingen, zoals bepaald in dit artikel, overeenkomstig de in artikel 8, lid 3, bedoelde procedure.

De Commissie wordt bijgestaan door het bij Verordening (EG) nr. 3286/94 ingestelde comité. Dat comité is een comité in de zin van artikel 3 van Verordening (EU) nr. 182/2011.

Wanneer naar dit lid wordt verwezen, is artikel 5 van Verordening (EU) nr. 182/2011 van toepassing.

Indien het comité geen advies uitbrengt, stelt de Commissie de ontwerpuitvoeringshandeling niet vast en is de derde alinea van artikel 5, lid 4, van Verordening (EU) nr. 182/2011 van toepassing.

Wanneer naar dit lid wordt verwezen, is artikel 8 van Verordening (EU) nr. 182/2011 in samenhang met artikel 5 daarvan van toepassing.

De Commissie wint informatie en standpunten in over de economische belangen van de Unie in specifieke goederen- of dienstensectoren of over specifieke handelsgerelateerde aspecten van intellectuele-eigendomsrechten, in het kader van de toepassing van deze verordening, door middel van een bericht in het Publicatieblad van de Europese Unie of door middel van andere geschikte openbare communicatiemiddelen, en geeft aan binnen welke termijn inbreng wordt verwacht. De Commissie houdt rekening met deze inbreng.

1 bis.

Wanneer de Commissie maatregelen overweegt op grond van artikel 5, lid 1, onder b bis) of b ter), informeert en raadpleegt zij belanghebbenden, met name brancheorganisaties, die gevolgen van mogelijke handelspolitieke maatregelen ondervinden en overheidsinstanties van de lidstaten die betrokken zijn bij het opstellen of ten uitvoer leggen van wetgeving ter regulering van de betreffende gebieden. Zonder de vaststelling van dergelijke maatregelen onnodig te vertragen, wint de Commissie met name informatie in over:

het effect van dergelijke maatregelen op dienstverleners uit derde landen of houders van rechten die onderdaan zijn van het betrokken derde land en voor concurrenten, gebruikers of consumenten van dergelijke diensten of houders van intellectuele-eigendomsrechten in de Unie;

de interactie van dergelijke maatregelen met de betreffende regelgeving van de lidstaten;

de administratieve last die dergelijke maatregelen met zich mee zouden kunnen brengen.

De Commissie houdt zo veel mogelijk rekening met de informatie die tijdens dergelijke raadplegingen is verzameld.

De Commissie verstrekt de lidstaten een analyse van de voorgenomen maatregelen wanneer zij de ontwerpuitvoeringshandeling overeenkomstig artikel 8 voorstelt.

De op grond van deze verordening ontvangen inlichtingen worden slechts gebruikt voor het doel waarvoor zij werden gevraagd.

Het Europees Parlement, de Raad, de Commissie, de lidstaten, noch hun respectieve ambtenaren mogen de gegevens van vertrouwelijke aard die zij op grond van deze verordening hebben ontvangen, bekendmaken zonder de uitdrukkelijke toestemming van degene die ze heeft verstrekt.

De informatieverstrekker kan vragen dat de verstrekte informatie vertrouwelijk wordt behandeld. In dat geval gaat die informatie vergezeld van een niet-vertrouwelijke samenvatting, waarin de informatie in algemene bewoordingen wordt weergegeven, of een verklaring van de redenen waarom de informatie niet kan worden samengevat.

Indien blijkt dat een verzoek om vertrouwelijke behandeling niet gerechtvaardigd is en degene die de gegevens heeft verstrekt deze niet openbaar wil maken, noch machtiging wil geven tot bekendmaking ervan in algemene bewoordingen of in de vorm van een samenvatting, kunnen de betrokken gegevens buiten beschouwing worden gelaten.

De leden 2 tot en met 5 sluiten niet uit dat algemene informatie kan worden bekendgemaakt door de instellingen van de Unie en de autoriteiten van de lidstaten. Bij deze bekendmaking moet rekening worden gehouden met het rechtmatige belang van de betrokken partijen bij een vertrouwelijke behandeling van hun zakengeheimen.

Bij de vroegst mogelijke gelegenheid na 13 februari 2021, maar niet later dan één jaar na die datum, evalueert de Commissie het toepassingsgebied van deze verordening, met name rekening houdend met de handelspolitieke maatregelen die kunnen worden vastgesteld, alsmede de uitvoering van deze verordening, en brengt zij hierover verslag uit aan het Europees Parlement en de Raad.

Bij de toepassing van lid 1 verricht de Commissie een evaluatie om te bepalen of in het kader van deze verordening aanvullende handelspolitieke maatregelen kunnen worden overwogen waarbij concessies of andere verplichtingen op het gebied van handelsgerelateerde aspecten van intellectuele-eigendomsrechten worden opgeschort.

Deze verordening treedt in werking op de twintigste dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.

De Commissie is verheugd over de vaststelling van de Verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de uitoefening van de rechten van de Unie voor de toepassing en handhaving van internationale handelsregels en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 3286/94.

Krachtens de verordening is de Commissie bevoegd in bepaalde gevallen uitvoeringshandelingen vast te stellen, op basis van objectieve criteria en behoudens controle door de lidstaten. De Commissie zal bij de uitoefening van die bevoegdheid handelen in overeenstemming met deze verklaring.

Bij het opstellen van ontwerpuitvoeringshandelingen zal zij uitgebreide raadplegingen houden, om te waarborgen dat alle relevante belangen op gepaste wijze in aanmerking worden genomen. De Commissie verwacht dat die raadplegingen haar informatie zullen verschaffen van particuliere belanghebbenden die geraakt worden door maatregelen van derde landen of door eventuele door de Unie vast te stellen handelspolitieke maatregelen. Evenzo verwacht zij te worden geïnformeerd door overheidsinstanties die betrokken kunnen zijn bij de toepassing van eventuele door de Unie vast te stellen handelspolitieke maatregelen. Waar het maatregelen op het gebied van overheidsopdrachten betreft, zal bij de opstelling van het ontwerp van een uitvoeringshandeling met name de informatie van de overheidsinstanties in de lidstaten gepaste aandacht krijgen.

De Commissie erkent dat de lidstaten zeker tijdig moeten worden geïnformeerd wanneer zij de vaststelling van een uitvoeringshandeling op grond van deze verordening overweegt, zodat zij ertoe kunnen bijdragen dat met volledige kennis van zaken wordt besloten; zij zal daartoe het nodige doen.

De Commissie bevestigt dat zij de ontwerpuitvoeringshandelingen die zij aan het comité van de lidstaten voorlegt, onverwijld aan het Parlement en de Raad zal toezenden. Evenzo zal zij na het uitbrengen van een advies in het comité het eindontwerp van de uitvoeringshandeling onverwijld aan het Parlement en de Raad toezenden.

De Commissie zal het Parlement en de Raad regelmatig op de hoogte brengen van internationale ontwikkelingen die kunnen leiden tot situaties waarin maatregelen op grond van de verordening dienen te worden vastgesteld. Dit zal gebeuren via de bevoegde comités en commissies van de Raad en het Parlement.

Het verheugt de Commissie dat het Parlement een gestructureerde dialoog over geschillenbeslechting en handhaving op gang wil brengen; zij zal voluit deelnemen aan speciale bijeenkomsten met de bevoegde parlementaire commissie waar van gedachten wordt gewisseld over handelsgeschillen en handhaving, onder meer met betrekking tot het effect op bedrijfstakken van de Unie.

Tot slot bevestigt de Commissie dat zij er groot belang aan hecht ervoor te zorgen dat de verordening een doeltreffend en doelmatig instrument vormt voor de handhaving van de rechten die de Unie aan internationale handelsovereenkomsten ontleent, ook op het gebied van de handel in diensten. De Commissie zal daarom, overeenkomstig de bepalingen van de verordening, de werkingssfeer van artikel 5 herzien om deze uit te breiden tot aanvullende handelspolitieke maatregelen inzake de handel in diensten, zodra de voorwaarden voor de werkbaarheid en doeltreffendheid van deze maatregelen zijn geschapen.

		Publicatieblad
		nr.	blz.	datum
►M1	VERORDENING (EU) 2015/1843 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 6 oktober 2015	L 272	1	16.10.2015
►M2	VERORDENING (EU) 2021/167 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 10 februari 2021	L 49	1	12.2.2021