(1)

Op 4 december 2023 heeft de Commissie een verzoek ontvangen tot registratie van het Europees burgerinitiatief genaamd “Europees burgerinitiatief ter verdediging van de landbouw en de plattelandseconomie in Europa”.

(2)

Het initiatief beoogt volgens de organisatoren een drieledig doel. Met de eerste doelstelling, “De Europese landbouw en plattelandseconomie met een integraal wettelijk kader beschermen”, roepen de organisatoren op tot “een nieuw, beschermend wettelijk kader” met als pijlers “het prioritaire gebruik van landbouwgrond voor de voedselproductie”, “de waarborging van de voedselsoevereiniteit en -zekerheid”, “de aanpak van kwesties in verband met de voedselketen en de hoge prijzen” en “de waarborging van de toegang van landbouwers en plattelandsgemeenschappen tot infrastructuur en vervoer, financiering, digitalisering, werk, ondernemerschap en onderwijs”. Met de tweede doelstelling, “Het waterbeheer verbeteren om de voedselzekerheid te ondersteunen en een Europees hydrologisch plan vaststellen”, wordt opgeroepen tot “een Europees hydrologisch plan ter waarborging van de watervoorziening en -verdeling tussen alle gebieden van de Unie”. Met de derde doelstelling van het initiatief, “Een Europees Agentschap voor landbouw en plattelandseconomie oprichten”, roepen de organisatoren op tot “een permanente Europese autoriteit” in de vorm van een “EU-agentschap of een raadgevend comité op hoog niveau om de bescherming van de landbouw en de plattelandseconomie in het EU-besluitvormingsproces te monitoren en in acht te nemen”.

(3)

Nadere details over het onderwerp, de doelstellingen en de achtergrond van het initiatief zijn in een bijlage opgenomen. Wat de eerste doelstelling van het initiatief betreft, zijn de organisatoren van mening dat er “in het huidige Europese beleid […] geen duurzame langetermijnstrategie voor de Europese landbouwers [is]” en dat de landbouwproductie en -grond “te lijden [hebben] onder speculatief handelsverkeer” dat “de landbouwers dwingt om hun landbouwgrond te vervangen door andere bedrijfstakken die niet op de voedselzekerheid zijn gericht”. Op het gebied van de tweede doelstelling van het initiatief wordt in de bijlage verklaard dat “gezond, zuiver water en een gezonde, vruchtbare bodem voor de plattelandseconomie van cruciaal belang zijn” en dat het beoogde effect van Richtlijn 2000/60/EG tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid (2), “namelijk dat de lidstaten in schone rivieren, meren, estuaria, kustwateren en grondwater zouden investeren, is uitgebleven”. Wat de derde doelstelling van het initiatief betreft, staat in de bijlage dat de oprichting van een “permanente Europese autoriteit” die functioneert “als een raadgevend orgaan dat advies uitbrengt inzake de beleidsaangelegenheden en wetgevingsdossiers die gevolgen voor de landbouw en de plattelandseconomie hebben” zou “waarborgen dat de rechten en de belangen van de landbouw en de plattelandseconomie in acht worden genomen” in het EU-besluitvormingsproces.

(4)

Bij haar registratieverzoek heeft de groep organisatoren ook een document met een analyse van de voorgestelde maatregelen ingediend.

(5)

Wat de eerste en de derde doelstelling van het initiatief betreft, zou de Commissie een voorstel kunnen vaststellen om “De Europese landbouw en plattelandseconomie met een integraal wettelijk kader [te] beschermen” en om “Een Europees Agentschap voor landbouw en plattelandseconomie op [te] richten” overeenkomstig artikel 43 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) inzake het gemeenschappelijk landbouwbeleid.

(6)

Wat de tweede doelstelling van het initiatief betreft, namelijk “Het waterbeheer verbeteren om de voedselzekerheid te ondersteunen” en de vaststelling van “een Europees hydrologisch plan ter waarborging van de watervoorziening en -verdeling tussen alle gebieden van de Unie”, heeft de Commissie de bevoegdheid om overeenkomstig artikel 192 VWEU voorstellen voor rechtshandelingen in te dienen, voor zover die voorstellen kunnen worden geacht bij te dragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van het milieubeleid van de Unie zoals genoemd in artikel 191 VWEU.

(7)

Derhalve valt volgens de Commissie geen van de onderdelen van het initiatief duidelijk buiten het kader van haar bevoegdheden om een voorstel in te dienen voor een rechtshandeling van de Unie ter uitvoering van de Verdragen.

(8)

Deze conclusie doet geen afbreuk aan de beoordeling of in dit geval voldaan is aan de concrete materiële voorwaarden voor optreden van de Commissie, met inbegrip van naleving van het evenredigheidsbeginsel en het subsidiariteitsbeginsel en de verenigbaarheid met de grondrechten.

(9)

De groep organisatoren heeft het nodige bewijs verstrekt dat zij aan de vereisten van artikel 5, leden 1 en 2, van Verordening (EU) 2019/788 voldoet en heeft de contactpersonen aangewezen overeenkomstig artikel 5, lid 3, eerste alinea, van die verordening.

(10)

Het initiatief is niet kennelijk beledigend, lichtzinnig of ergerlijk en druist niet kennelijk in tegen de in artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie vastgelegde waarden van de Unie, noch tegen de in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie vervatte rechten.

(11)

Het initiatief “Europees burgerinitiatief ter verdediging van de landbouw en de plattelandseconomie in Europa” moet daarom worden geregistreerd.

(12)

De conclusie dat aan de voorwaarden voor registratie krachtens artikel 6, lid 3, van Verordening (EU) 2019/788 is voldaan, impliceert geenszins dat de Commissie de feitelijke juistheid van de inhoud van het initiatief bevestigt; deze is de uitsluitende verantwoordelijkheid van de groep organisatoren van het initiatief. De inhoud van het initiatief geeft alleen de standpunten weer van de groep organisatoren en kan in geen geval worden opgevat als een weergave van de standpunten van de Commissie,