De diergezondheidswet van de EU

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) 2016/429 betreffende overdraagbare dierziekten

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

• De verordening beoogt dierziekten die kunnen worden overgedragen op andere dieren of op mensen te voorkomen en te bestrijden.
• De diergezondheidswet maakt deel uit van een pakket maatregelen dat in mei 2013 is voorgesteld door de Europese Commissie om de handhaving van gezondheids- en veiligheidsnormen voor de hele voedselproductieketen te versterken.

KERNPUNTEN

Deze alomvattende verordening ondersteunt de veehouderij en voedselproductiesector in de Europese Unie (EU) en de gerelateerde EU-markt in termen van duurzaamheid, concurrentievermogen, groei en werkgelegenheid. De verordening strekt tot vervanging en uitbreiding van de bestaande EU-regels voor diergezondheid en brengt de meeste daarvan samen in één eenvoudigere wet, met meer aandacht voor de belangrijkste prioriteiten op het gebied van het tegengaan van ziekten. Deze prioriteiten omvatten o.a.:

• duidelijkere verantwoordelijkheden voor landbouwers (veehouderijen en vis- en schelpdierkwekerijen) en andere betrokken personen (waaronder dierenartsen) voor vroegtijdige opsporing om zo grote uitbraken van ziekten te voorkomen of te voorkomen dat ziekten zich verspreiden, zodat de schade ervan beperkt blijft;
• een vereenvoudigde administratie voor de internationale handel in bepaalde levende dieren en dierlijke producten (zoals sperma, eicellen en embryo’s);
• een duidelijkere rechtsgrondslag en betere instrumenten voor veterinaire autoriteiten om potentieel verwoestende overdraagbare ziekten te bestrijden, met name voor de bewaking, diagnose en melding ervan;
• meer flexibiliteit om regels aan te passen aan de lokale omstandigheden en opkomende kwesties zoals klimaatverandering en verandering op sociaal gebied;
• een vermindering van de schadelijke effecten op de diergezondheid, de volksgezondheid en het milieu.

In de verordening worden voorschriften uiteengezet voor:

• ziektepreventie en voorbereiding op eventuele uitbraken (bijv. biobeveiliging*), zoals het gebruik van diagnosemiddelen, vaccinatie en medische behandelingen;
• de identificatie en registratie van dieren en bepaalde producten van dierlijke oorsprong (bijv. sperma, eicellen en embryo’s) en de certificering en het traceren van zendingen daarvan;
• de binnenkomst van dieren en dierlijke producten in de EU en de verplaatsing ervan binnen de EU;
• ziektebestrijding en -uitroeiing, inclusief noodmaatregelen zoals beperkingen op de verplaatsing van dieren, het doden van dieren en vaccinatie.

De regels hebben betrekking op dierziekten bij alle gehouden dieren (inclusief huisdieren in sommige gevallen), wilde dieren en dierlijke producten, waarbij het zowel om land- als waterdieren gaat. Ze hebben niet direct betrekking op dierenwelzijn, hoewel het verband tussen de gezondheid van de dieren en hun welzijn wordt erkend gezien de impact van ziekten.

De diergezondheidswet van de EU wordt aangevuld met het volgende:

• voorschriften op het gebied van traceerbaarheid en diergezondheid voor verplaatsing binnen de EU van levende producten (sperma, eicellen en embryo’s) van verschillende soorten gehouden landdieren en de goedkeuring van inrichtingen voor levende producten (inrichtingen waar levende producten worden geproduceerd of verwerkt);
• preventie en bestrijding van bepaalde ziekten;
• voorschriften inzake diergezondheid voor verplaatsingen binnen de EU van landdieren en broedeieren;
• bewaking, uitroeiing en de ziektevrije status met betrekking tot bepaalde ziekten;
• regels voor aquacultuurinrichtingen en vervoerders van waterdieren;
• regels voor de binnenkomst in de EU en de verplaatsing en behandeling na binnenkomst van zendingen van bepaalde dieren, levende producten en producten van dierlijke oorsprong;
• regels voor inrichtingen waar landdieren worden gehouden en broederijen, en de traceerbaarheid van bepaalde gehouden landdieren en broedeieren;
• ziekten waarop bewakingsprogramma’s van de EU van toepassing zijn, het geografisch toepassingsgebied ervan en ziekten waarvoor ziektevrije gebieden kunnen worden ingesteld;
• voorschriften voor diergezondheid voor verplaatsing binnen de EU van waterdieren en van waterdieren afkomstige producten van dierlijke oorsprong.

De diergezondheidswet van de EU wordt aangevuld of geïmplementeerd door de volgende verordeningen:

• Gedelegeerde verordening (EU) 2018/1629 over de lijst van ziekten;
• Uitvoeringsverordening (EU) 2018/1882 over categorieën in de lijst opgenomen ziekten (zie geconsolideerde versie);
• Gedelegeerde verordening (EU) 2019/2035 betreffende inrichtingen waar landdieren worden gehouden en broederijen, alsmede voor de traceerbaarheid (zie geconsolideerde versie);
• Gedelegeerde verordening (EU) 2020/686 betreffende verplaatsingen binnen de EU van levende producten van bepaalde gehouden landdieren (zie geconsolideerde versie);
• Gedelegeerde verordening (EU) 2020/687 over preventie en bestrijding van bepaalde ziekten (zie geconsolideerde versie);
• Gedelegeerde verordening (EU) 2020/688 betreffende voorschriften inzake diergezondheid voor verplaatsingen binnen de EU van landdieren en broedeieren (zie geconsolideerde versie);
• Gedelegeerde verordening (EU) 2020/689 over bewaking en uitroeiingsprogramma’s voor bepaalde nieuwe ziekten (zie geconsolideerde versie);
• Uitvoeringsverordening (EU) 2020/690 over in de lijst opgenomen ziekten waarvoor bewakingsprogramma’s van de EU gelden;
• Gedelegeerde verordening (EU) 2020/691 over regels voor aquacultuurinrichtingen;
• Gedelegeerde verordening (EU) 2020/692 betreffende regels voor de binnenkomst in de EU en het verplaatsen van en werken met bepaalde dieren, levende producten en producten van dierlijke oorsprong (zie geconsolideerde versie);
• Gedelegeerde verordening (EU) 2020/990 over diergezondheids- en certificeringsvoorschriften voor verplaatsingen binnen de EU van waterdieren en producten van dierlijke oorsprong;
• Uitvoeringsverordening (EU) 2020/999 over de erkenning van inrichtingen voor levende producten en de traceerbaarheid van levende producten van runderen, varkens, schapen, geiten en paardachtigen;
• Uitvoeringsverordening (EU) 2020/2002 over rapportage van in de lijst opgenomen ziekten (zie geconsolideerde versie);
• Gedelegeerde verordening (EU) 2020/2154 betreffende diergezondheids-, certificerings- en kennisgevingsvoorschriften voor verplaatsingen binnen de EU van producten met dierlijke oorsprong van landdieren;
• Uitvoeringsverordening (EU) 2020/2235 betreffende diergezondheidscertificaten voor de binnenkomst in de EU en verplaatsingen binnen de EU van zendingen van bepaalde categorieën dieren en goederen (zie geconsolideerde versie);
• Uitvoeringsverordening (EU) 2020/2236 over modellen van diergezondheidscertificaten voor de binnenkomst in de EU en verplaatsingen binnen de EU van zendingen waterdieren (zie geconsolideerde versie);
• Uitvoeringsverordening (EU) 2021/403 over modellen van diergezondheidscertificaten voor de binnenkomst in de EU en verplaatsingen binnen de EU van zendingen landdieren (zie geconsolideerde versie);
• Uitvoeringsverordening (EU) 2021/404 tot vaststelling van de lijsten van derde landen en gebieden of zones daarvan waaruit de binnenkomst in de Unie van dieren, levende producten en producten van dierlijke oorsprong is toegestaan (zie geconsolideerde versie);
• Uitvoeringsverordening (EU) 2021/520 betreffende de traceerbaarheid van bepaalde gehouden landdieren (zie geconsolideerde versie);
• Uitvoeringsverordening (EU) 2021/963 over de identificatie en registratie van paardachtigen en tot vaststelling van modelidentificatiedocumenten voor die dieren;
• Uitvoeringsverordening (EU) 2021/2037 over vrijstellingen van de verplichtingen inzake de registratie van aquacultuurinrichtingen en de documentatie van exploitanten;
• Gedelegeerde verordening (EU) 2022/139 over het beheer, de opslag en de vervanging van voorraden van de antigeen-, vaccin- en diagnosereagensbanken van de EU en de voorschriften op het gebied van biobeveiliging, bioveiligheid en biologische inperking voor de werking van die banken;
• Uitvoeringsverordening (EU) 2022/140 over de antigeen-, vaccin- en diagnosereagensbanken van de EU;
• Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1345 over de registratie en erkenning van inrichtingen waar landdieren worden gehouden en waar levende producten worden gewonnen, geproduceerd, behandeld of opgeslagen.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De verordening is sinds 21 april 2021 van toepassing. Ze bevat echter enkele overgangsmaatregelen en intrekkingen van oudere regelgeving die van toepassing was sinds 21 april 2016.

ACHTERGROND

Kijk voor meer informatie op:

• Diergezondheidswetswetgeving (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2016 betreffende overdraagbare dierziekten en tot wijziging en intrekking van bepaalde handelingen op het gebied van diergezondheid (“diergezondheidswetgeving”) (PB L 84 van 31.3.2016, blz. 1-208).

Achtereenvolgende wijzigingen in Verordening (EU) 2016/429 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie heeft slechts informatieve waarde.

Laatste bijwerking 22.03.2023